De ..Pelikaan" op Schiphoi geland. Grootsche ontvangst door een jubelende menigte. 74*fe Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 2 Januari 1934 Derde Blad No. 22633 THUISREIS BATAVIA--AMSTERDAM~VAN"Dfc:PELIKAAN 2/' f.OT"40 DECEMBER. 1933. ïiP! De bemanning benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. (Van onzen redacteur). De grootsche taak van den „Pelikaan" la met succes volvoerd. De Boodschap, die hij bracht, was niet alleen bestemd voor Nederland en Indië: zij was gericht tot de gansche wereld. Zij stelde vast dat Neder land pionier in de lucht, gelijk eens ter Eeel zich aan den spits heelt gesteld van het internationale wereld-luchtvaart- verkeerEn in diepe en eerbiedige be wondering heeft men, zoowel binnen als huiten onze grenzen, die Boodschap aan vaard als een voldongen feit, aan welks Waarde niet te tornen valt! Er was zelden zulk een waarlijk natio nale spanning als bij deze ongeevenaarde Vliegprestatie, die uit tegenslag geboren .werd. Gedragen door het vertrouwen, het geloof en de sympathie van heel de natie. Vloog de Pelikaan ln ruim vier etmalen naar Indië, en honderdduizenden hebben diep en Intens meegeleefd met het koene Viermanschap, dat trachten zou in dertien 'dagen na het vertrek op Schiphol terug te Zijn. De bemanning voelde deze sportieve, eervolle daad, ter verbreiding van den roem onzer luchtvaart, als haar plicht. ,Wat zij deed zouden vele andere leden uit het groote Kkkl.-gezin ook hebben ge daan. De teleurstelling met den Zilver meeuw moest worden uitgewischt. Dus Vlogen zij. Ze vlogen bij dag en bij nacht, en wij volgden hen ln gedachten op de kaart: vanuit Insullnde naar het vastland, over de wondere pracht der Siameesche oerwouden, rijken van verre Maharadja's, door den eindeloozen tropennacht over de harre verschrikking van enorme zandwoes tijnenDe zon rees en daalde. Zij vlo gen! Stormen staken op en noopten an dere vliegtuigen tot rust. Zij vlogen! Bag dad, Cairo. Over de Middellandsche Zee: Athene met den Acropolis, Napels steeds naderbij naar de grenzen van het wachtende Moederland De Pelikaan heeft zijn taak volbracht en zijn Boodschap Is verstaan! De sportieve prestatie Is geworden tot een daad van internationale beteekenis. Een symbool van innerlijke kracht, onverschrokken moed, feillooze organisatie en sterke onderne- nemings-lust. Dank aan een regeering, die deze daad op de Juiste wijze te bekronen Wist! Bravo dan Smirnoff, Soer, Grosfeld en Van Beukering. Uw glorie is onze glorie. Uw succes Is ons succes. Omdat het een Höllandsch succes is: het succes van het Hollandsche materiaal en van een Hol- landsche organisatie, volbracht door Hol landsche mannen! WELKOM PELIKAAN. Zaterdagavond op Schiphol! Schouder aan schouder stonden er tienduizenden saamgedromd op het enorme terrein, allen bezield met één gedachte: hulde te bren gen aan den Pelikaan en z'n kranige be manning! Belangstellenden, in niet te tellen aantal, waren er uit iedere provin cie, uit iedere stad, misschien uit ieder dorp van ons kleine landje. Al ln den voor middag was de stroom begonnen: lang zaam eerst, daarna sneller en sneller, om tegen zeven uur haar hoogte-punt te be reiken. Een fantastisch gezicht. Schiphol hl een zee van licht onder den roetzwarten hemel-koepel; een stralende oase in de wijde vlakte van, met een dunne sneeuw- wade overdekte, lage landen. Op alle hui zen en gebouwen roode lichtjes, een lage roode keten van onafzienbare lengte ter afbakening van het landingsterrein, im- jnense licht-torens, in wit en gloeiend rood, Schijnwerpers, zoeklichten en muziek Sprookjessfeer uit Duizend-en-één-Nacht" En eindeloos duurde de branding van het aanstormende auto-gedaver; rijen van Schiphol tot Amsterdam en Haarlem, dicht aaneen-gesloten, scherp afgeteekend door de straling der duizenden kop-Iampen Vele autoriteiten v,aren aanwezig: ministers, Kamerleden, hooge officieren, met daarnaast die geweldige volksmassa uit alle rangen, uit alle standen, vervuld met enthousnasme voor het werk van een viertal vliegende Hollanders, die ln hun trouwen vogel worstelden met een zóó ster ken tegenwind, dat boven het Rhóne-dal hun normale kruissnelheid van 195 K.M. per uur tot 140 K.M. werd terug gebracht. De luidsprekers hielden het pubhek op de hoogte van de positie van den Pelikaan, die onafgebroken met Schiphol en vele andere radio-posten op z'n route in ver binding stond en het was muisstil op het veld als een nieuwe mededeeling werd aan gekondigd. Het werd later dan men gehoopt had. En toen nog vóór achten verklaard werd dat de Pelikaan nog wel een tweetal uren zou uitblijven, volgde een belegering van het stations-restaurant en van het koffle-huls, waar men handen te kort kwam om hon gerige en verkleumde menschen van het verlangde te voorzien. Verkoopers van Pelikaan-insignes, chocolade, vlaggetjes e.d. maakten goede zaken. In het hoofd gebouw moest het restaurant worden ont ruimd om de zaal in te richten als recep tiekamer en de vele genoodigden dromden nu samen in de groote vestibule, die be hoorlijk was verwarmd. De zaai zelf werd in een feestkleed gestoken, tientallen bloemstukken werden aangebracht, zoo mede vele andere geschenken, die uit heel het land door organisaties en particulieren waren toegezonden. In het minder deftige, doch goed voorziene koffie-huis kon men over de hoofden loopen, tot ln de keuken bleef geen vlerkante decimeter onbezet! Maar hoe men ook drong en gedrongen werd, hoe lang men soms ook wachten moest op eten of drinken, hoevele uren men vruchteloos rondkeek naar een stoel., altijd bleef er de goede stemming, die sfeer van verdraagzaamheid en eensgezindheid, die het kenmerk was van dezen wonder lijken avond op den voorlaatsten dag van December. De tijding omstreeks kwart over negen dat Rotterdam gepasseerd was bracht de groote uittocht. Een fijne sneeuwjacht maakte de atmosfeer kil en verkleumend, maar men voelde het niet. De Pelikaan overheerschte in aller denken en doen, en de wensch om van diens aankomst getuige te zijn verdrong alle bezwaren. Om 9.42 uur ineens sensatie: motorge ronk uit de verte. Het naderde snel. Men hoorde de Pelikaan, maar men zag hem niet, ook niet toen het vliegtuig boven Schiphol bleef rondvliegen. Hirizontaal was er genoeg zicht, maar vlak boven onze hoofden hing zwaar en ondoordringbaar een dichte, roetzwarte mist en Smirnoff zag geen kans er dóór te komen. Fluiste rend volgde men het lawaai der motoren en wie het waagde zich Iets te luidruchtig te uiten werd onmiddellijk door honderden booze blikken doorpriemd. Welk een decep tie toen langzamerhand het geronk weer wegstierf. Ook Waalhaven „zat dicht", zoo als de term luidt, maar als de Pelikaan geen kans zag op Schiphol te landen zou hij wellicht naar Soesterberg of De Kooy koers zetten om daar den vasten grond te bereiken. En voor niets zou men dan zooveel .uren op Schiphol hebben staan wachten, voor niets zou zooveel moeite ge troost zijn om de vliegeniers blijken te geven van Holland's oprechte waardeering! In angstige spanning vervlogen de minu ten. Ook directeur Plesman en zijn staf van technici werd onrustig. Waar bleef de Pelikaan? Eindelijk een radio-bericht. Men zocht naar de radio-bakens en naar de juiste richting. Smirnoff vroeg bovendien cor rectie van z'n hoogte. En tenslotte kwam dan toch het vliegtuig terug. Het motor geronk werd sterker en sterker, even scheen een rood lichtje zichtbaar te zijn. het geluid werd nóg sterkerOm daar na opeens echter weer te verstommen! Nieuwe ongerustheid! Zou toor de tweede maal.Zou Tóén, als bij tooverslag, sprong de Peli kaan te voorschijn uit den wolkenlaag en meteen stond de groote vogel op het veld; Stormachtig was de Jubel der geestdriftige duizenden. Men sprong en men danste, men zong en men zwaaide met hoeden en petten en stokkenNooit was een welkom uitbundiger, hartelijker, van meer Inner lijke diepte dan thans! En terwijl de pilo ten na door hun echtgenooten begroet te zijn uit het vliegtuig stapten zong de massa uit volle borst het Wilhelmus, om dat het voelde dat ons volkslied paste ln het kader van deze nationale daad Plechtige oogenblikken, die de aanwezigen niet spoedig vergeten zullen! DB BEMANNING GEHULDIGD. Om 10.14 uur was de Pelikaan op Schip hol neergestreken en na voor de dichte rijen toeschouwers langs getaxied te zijn, begaven de leden der bemanning zich naar het podium, overgoten door een zee van licht, waar tal van toespraken zijn ge houden, toespraken die door middel der luidsprekers volmaakt duidelijk tot het publiek zijn doorgekomen. Het duurde eenigen tijd voordat stilte kon worden verkregen voor den vertegen woordiger van H.M. de Koningin, den ordonnance-officier jhr. Van Kinschot, die ln opdracht van H.M. de vliegers van harte gelukwenschte met de volbrenging van hun kranig werk. Vervolgens verwelkomde ir. Wurfbaln namens de K.L.M, de bemanning, die, zoo zeide hij, het evenals de K.L.M.-directie, wel op prijs zou stellen, dat bij deze thuis komst een zoo overweldigende belang stelling bestond. De minister van waterstaat, ir. Kalff, zeide, dat allen meegeleefd hebben met de vlucht, die zoo anders dan het plan was, is aangevangen. .Hoewel het vertrouwen in u slechts kon toenemen door de rust, zekerheid en een voud. waarmede gij de taak hebt aanvaard en overgegaan bent in een ander toestel dan aanvankelijk was bepaald, hebben wij ons toch afgevraagd, of met de mindere snelheid van dit toestel het program kon worden uitgevoerd en het zal u niet ver wonderen, dat wij van het oogenblik af, dat gij Schiphol hebt verlaten, in spanning de geheele vlucht hebben gevolgd. Rust hebt gij u niet gegund. Alles is opgeofferd, om in korter tijd, dan het plan bestond, Batavia te bereiken. Wij kunnen niet be vroeden wat het is, hetgeen gij u zelf hebt opgelegd. Lange nachtvluchten hebt gij gemaakt. Wij weten.dat er door u een pres tatie is geleverd, die eerbied afdwingt. Gij hebt uw maatschappij een grooten dienst bewezen. Mogelijkheden geschept, die voor de maatschappij een aanwijzing zijn, hoe veilig snel en regelmatig Indië kan wor den bereikt en Nederland en Indië één kunnen worden gemaakt. Maar gij hebt niet alleen die maatschappij een dienst bewezen, gij deed dat ook aan het geheele land, omdat gij hebt bevestigd, dat Neder land een eereplaats ln de luchtvaart in neemt. Het heeft H.M. de Koningin behaagd u allen te benoemen tot ridder ln de Orde van Oranje Nassau (Zeer langdurig ap plaus en gejuich). Ik wensch u van harte geluk, ook na mens de geheele regeering, ln het bijzon der namens den voorzitter van den minis terraad. Die onderscheiding ls niet een aansporing om voort te gaan op den weg, dien gij hebt ingeslagen. Die aansporing hebt gij niet noodig. Het jaar spoedt ten einde; een jaar van zwaren druk op ons maatschappelijk leven, doch een jaar dat ik durf noemen een zegenrijk jaar voor Nederland, want dat jaar heeft gebracht een nieuwe opleving van het besef, dat alleen in eendracht en saamhoorigheid kan worden doorstreden de moeilijke tijd dien wij beleven. Dit jaar heeft getoond, dat de kern van onze natie begrijpt te zijn en te moeten vormen een geheel wars van eiken invloed, die niet behoort in 't zuiver Nederlandsch karak ter. In dit jaar is gelegd het fundament waarop wij eendrachtig zullen moeten op trekken het gebouw van de herstelde wel vaart in Nederland, en in dat fundament vormt de sluitsteen: de daad van deze vier mannen, een daad, die heeft getuigd van groote energie, taaie volharding en vooral van een ijzeren wil, een daad die zal blij ven voor on® allen het lichtende voorbeeld om in deze moeilijke tijden het einddoel te bereiken tot zegen van ons vaderland. Minister de Wilde deelde daarna mede, dat hij was opgebeld alt Batavia door den beer Van Balen, voorzitter der Indische luisteraars, die hem verzocht uit naam der duizenden ln Indië, die dezen tocht met onverzwakte belangstelling heb ben gevolgd, de bemanning van de .Heli- kaan" van heeler harte geluk te wenschen met hun behouden aankomst. De burgemeester van Amsterdam over handigde namens het gemeentebestuur aan de bemanning de zilveren medaille der stad Amsterdam. Hierna sprak lr. Damme, directeur-gene raal van de P.T.T., die de hulde van dezen dienst overbracht voor deze belangrijke bijdrage tot de ontwikkeling van de lucht- verblnding-Ned. Indië. De P.T.T heeft deze verbinlng steeds van groot algemeen belang beschouwd en zij acht de daad van de bemanning van de .Pelikaan" een ge beurtenis van buitengewone waarde. Deze daad ls bovendien zegenrijk ge weest voor den geest die heerscht bij de posterijen in ons land. Dit bli„\t wel uit het feit dat uit Den Helder een aan bieding kwam van de bestellers aldaar, om de post van de .Pelikaan", hoe laat deze ook mocht aankomen, in ieder geval nog tijdig bij het publiek thuis te bezorgen. Generaal Snijders, de voorzitter van het Comité Vliegtocht Nederiandsch-Indlë sprak ongeveer als volgt: „Gij hebt een nieuwe triomf gevoegd bij de vele welke op dezen luchtweg naar Indië reeds zijn behaald. Het Comité is met trotsch 'en dankbaarheid vervuld over uw weergalooze prestatie. Namens het Co mité bood spr. de vier vliegers aan de onderscheldlngsteekenen behoorende bij de hun zoo juist verleende ridderorden. De heer Enthoven, voorzitter van de K.N.I.L.M. sprak van de nationale trots, door deze daad gewekt, welke wederom machtig heeft bijgedragen tot de verbroe dering van Nederland en Indië. Ten slotte voerde het woord de heer Vattier Krane, president van de Fokker fabrieken. die namens Fokker en zijn staf de moedige vliegers nulde bracht voor het beleid, inzicht en initiatief. Onder tastbare stilte hebben daarna de leden der bemanning: Smirnoff. Soer, Grosfekt en van Beukering, hun dank be tuigd voor de geweldige belangstelling, die zij bij hun terugkomst hebben ondervon den. Zij dankten H.M. de Koningin voor de verleende onderscheiding en de K.L.M. voor het feit dat zij hen in de gelegenheid gesteld had dezen tocht te maken en te volbrengen. Het waren geen vlotte rede voeringen. deze verklaringen van het vier manschap, maar het publiek luisterde niettemin met groote belangstelling en juichte den mannen van de daad uitbun dig toe toen zij, na afloop, naar het sta tionsgebouw gingen, waar zij door de ver schillende autoriteiten met het welslagen van den vlucht werden gecomplimenteerd. Alleen Smirnoff, wiens echtgenoote ern stig ziek is, vertrok onmiddellijk per auto naar het ziekenhuis. Gedurende de receptie kwamen nog tele grafische gelukwenschen binnen van Prins Hendrik en Prinses Juliana. TEMPO, TEMPO Hoezeer het tempo der Indië-vluchten in betrekkelijk koiten tijd is versneld kan blijken uit de volgende feiten: Op 1 October 1924 begon de eerste proefvlucht naar Indié. Van ier Hoop, Van Weerden Poelman en de mecanicien Van der Broecke kregen motorpech bij Philip- popel en daardoor veel oponthoud. Het duurde 51 dagen voordat zij in Indië wa ren. Het aantal vliegdagen bedroeg 20. Het drietal keerde per schip terug. Drie jaren later (vertrek op 1 October 1927) hadden Koppen, Frljns en Ellerman met de Postduif 10 vliegdagen noodig om naar Batavia te komen en 12 vliegdagen teru-. oe Pelikaan vloog op 18 December 1933 in 100 uur en 40 minuten naar Indië en op de terugreis wist zij vijf minuten bin nen dit roemruchte record te blijven! In dertien dagen was het vliegtuig van Smir noff, Soer, Grosfeld en van B-.ukcring heen en terug! Voerde Van der Hoop indertijd 5 K.G. post mee, Koppen's lading was tot 17' Kg. gestegen, terwijl de Pelikaan thans ruim 500 K.G. post aan boord had! Zoo wordt steeds meer het tempo versneld. Wellicht zal de Postjager straks weer een stukje van het jongste record afknabbelen. En al ls alles nu eenmaal aan een zekere grens gebonden, tenslotte zal het toch binnen afzienbaren tijd zoover komen dat men in ongeveer een week tijds heen en terug naar Indië kan vliegen. De Pelikaan met z'n bekwame bemanning heeft daartoe in belangrijke mate den stoot gegeven. Daarom zal de<ze schitterende prestatie met onuitwischbare letters worden gegrlfd in het boek der Nederlandsche luchtvaart historie OM DE VUURPOTTEN VAN SCHIPHOL. IN A ETMALEN 4 ÜUR^EN.53 MIN.-REISTJD WERD DE,PO.ST VANéTJILILIJAN.NAAR.SCHIPHOL OVERGEBRACHT, Amsterdam—Marseille 985 K.M. MarseilleRome 625 RomeAthene 1110 Athene—Cairo 1280 CairoBagdad 1305 m 3agdad—Boesjis 785 K.M. DoesjirDj ask 805 Dj askKarachi 955 KarachiJodhpoer 615 Jodhpogr—Aüehabad870 AllahabadCalcutta 750 K.M. CalcuttaAkyab 580 AkyabRangoon 500 Rangoon—Bangkok580 Bangkok—Alorstar 900 K.M. AlorstarSingapore 657 K.M. SingaporePalembang 487 Palembang—Batavia 480 BataviaBandoeng 105 Amsterdam—Batavia 14.374 VLUCHTIGE INDRUKKEN. Het was een wonderlijke sfeer, die reeds vroeg ln den avond op Schiphol heerschtc. Duizenden en duizenden vonden langs allerlei wegen hun weg naar het vliegter rein. De hoofdstad leverde natuurlijk het grootste contingent deelnemers aan de huldiging, maar uit alle deelen des lauds waren de enthousiasten gekomen. Een on onderbroken stroom van auto's voerden steeds weer nieuwe belangstellenden aan, en de verkeerspolitie had nabij Schiphol, met assistentie van militaire politie en dc politie van Haarlemmermeer, handenvol werk om het verkeer ln goede banen en dc auto's naar de daarvoor beschikbaar ge stelde parkeergelegenheden te leiden. Vele minder rijk bedeelden, die niet over auto's beschikten, geen auto's konden hu ren en ln dezen tijd van crisis zelfs niet de middelen bezitten om gebruik te maken van de autobussen, die reeds van 's mid dags vier uur af een regelmatigen vijf- minutendienst met steeds weer stampvolle bussen onderhielden, maakten gebruik van hun rijwiel, en zoo bewoog zich langs het rijwielpad naast den weg naar Schiphol een lange stoet, waaraan geen einde scheen te komen. Zelfs honderden voetgangers waren er bij, gekomen vanuit de hoofdstad. Tegen middernacht hebben we ze terug zien wandelen. In den sneeuwstorm. Een tocht van minstens anderhalf uur voor den boeg. De ware enthousiasten....! Op de terreinen van Schiphol wa ren vuurpotten uitgezet. Ze konden slechts dienst doen als vreugde-vuren: de warmte werd direct door de koude lucht opgeslokt, de vonkjes schoten knetterend op als lus tig vuurwerk, en het was geraden een kleinen afstand van de openluchtkachel tjes in acht te nemen. Een oud heertje, dat het heel erg koud bleek te hebben, trad niettemin vastbe raden op één der potten af, stak er zijn wandelstok in om het vuur nog meer op te rakelenen met een brandenden fak kel in de hand moest hij de vlucht nemen. Van den stok bleef geen halven meter meer over! Er waren driehonderd genoodigden in het KL.M.-station ln een gezellig onder onsje bijeen. En binnen zijn muren waren de geluk kige aanwezigen weer verdeeld in bijzonder uitgenoodlgde autoriteiten, die in dö restauratie-zaal gescheiden troonden van niet-ultgenoodigde anderen. Steeds enger werd de cirkel getrokken. Familie van de Indië-vliegers, speciaal van de Pelikaan-bemanning, van Vader Beukering die met familie den vaardigen Pelikaan-marconist zou verwelkomen; de zwarte figuurtjes van een achttal liefde zusters die kwamen namens mevrouv) Smirnoff, die na het vertrek van haar man voor een operatie is opgenomen, een beetje verlegen naar voren schuifelend. Hoofdzuster hield een brief omklemd: een welkom voor den moedigen eersten piloot van zijn vrouw! Ook grappige scènes speelden zich af voor dezen bijzonderen ingang. Levenstooneel in het klein. Persoonlijk heden, die toch meenden een hoogen sport op den maatschappelijken ladder te heb ben bereikt, voelden zich hier hevig ge schokt, geen toegang te kunnen krijgen. Zelfs H.M. de Pers werd geweerd. De K.L.M. had voor een grappige rege ling gezorgd. Wie 30 cent betaalde mocht langs de afrastering van het groote lan dingsterrein op den sneeuwgrond staan. Voor f. 1 supplement kreeg men een stoel op het beton voor het stationsgebouw. En wie een supplement van f. 2 niet te veel vond voor de draagkracht van zijn beurs kreeg, behalve een stoel, een armvol stroo, waarin zijn onderdanen warm konden wor den ingepakt....! Negen uui- twee en veertig: een licht geronk is hoorbaar! Duizenden oogen trachten door den dichten mist te zien, speurend naar de lichtjes. Hollandsche harten kloppen sneller! Het geronk klinkt over Schiphol, door den aether voor heel de wereld hoorbaar, ook in Indië! Mil- lioenen beleven een spannend half uur;] het geronk der Wasp-motoren wordt ster ker, verzwakt weer en sterft weg. Minuten lang duurt de stilte, sterk-gespannen stilte. De Pelikaan vliegt op het Radio-baken! Dan plotseling, wanneer er juist is aan gekondigd, dat de mogelijkheid niet uit gesloten is dat het toestel op het Twent- sche vliegveld zal moeten landen, omdat daar het zicht beter is, dan schuift vlak voor ons de Pelikaan uit het dichte mist gordijn naar voren. Je hart schiet vol! Je hoort jezelf hoera schreeuwen. De leerlingen van de Zeevaartschool, die al uren in de kou vóór het publiek een levende afsluiting vormden en nog uren voor den boeg hebben voor zij in kooi zul len liggen, en een beetje branle-achtig, onverschillig hadden gemopperd: „of-ie nooit komt!" heffen nu geestdriftig het Wilhelmus aan, en leder zingt het nu mee, Schijnwerpers verlichten vol de Peli kaan, zijn blauwen staart, gele vleugels. Voorin zit Smirnoff en wuift. Dan kruipen de vier kranige kerels uit hun goeie ouwo kist, welke hen behouden thuis heeft ge bracht. Huldiging. Receptie! Smirnoff is onmiddels al vertrokken per auto, voorafgegaan door een groep motor rijders, naar het ziekenhuis, waar zt)n vrouw (na de operatie) het thans goed maakt. Na afloop. Een eindelooze rij wachtenden voor den autobusdienst naar Amsterdam. Iedere 5 minuten vertrekt er een autobus. Er staan zeker 1200 mensehen in de rij. Maximum 40 gaan er ln éen wagen. Voos één uur 's nachts kunnen de laatsten dus niet vertrokken zijn.,..l

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1934 | | pagina 9