UROL rijk aan geneeskracht
PFAFF
C. F. MEERP0EL
binnenland.
gemengd nieuws.
vragenbubriek.
faillissementen.
rechtzaken.
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 23 December 1933
Vierde Blad
No. 22628
Het Geref. Minne- of Arme
Lde Mannen- en Vrouwenhuis te Leiden
moet tot 1 Februari
KOOPT THANS
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité
BuitenL Weekoverzicht
29 DECEMBER 150 JAAR.
Foto Bleuzé.
jegang tot het Geref. Mlime- of Arme Oude Mannen- en Vrouwenhuis binnen
Lelden, aan de Heerengracht, dat as. Vrijdag 150 Jaar bestaat.
29 December, zooals reeds gemeld,
het Gereformeerd Minne- of Arme
Ie Mannen en Vrouwenhuis binnen
|en zijn 150-Jarig bestaan. Opgericht
bijzondere personen, met medewer-
en steun der Regeéring werd het
|t!d onder superintendence van het
Bestuur. Het moest dienen ter
me van Gereformeerden (thans
tfuitsch-Hervormden) arme Ouden
|Dagen, die niet in eigen levensonder-
i konden voorzien. Het werd uitdruk-
onttrokken aan alle zeggenschap
Huiszittenmeesteren en Diakonen,
et toezicht hadden op de Huis-
ra. De bedoeling van deze afzonder-
kierzorging lag hierin, dat men hoopte
Tzecie een betere huisvesting te kun-
teven aan ordentelijke Armen. Het
zlezaat groot f.2000 voor deze stieh-
|«d ontvangen in 1772 bij het over-
a nn Johan van der Marck Aegidius-
hoofdofficier der stad. Het volgende
van mr. Nicolaas van der Velde,
•aad en burgemeester van Leiden, die
In 1773 en een kapitaal groot
MO naliet. Het duurde tot 1783 voor
de eerste afzonderlijke woning kon
fd?n betrokken. Het huis werd als zoo-
'ita 1784 plechtig ingewijd door den
[ten predikant Zoutmaat; terwijl deze
htigheid werd opgeluisterd door de
woordigheid van „Die van den
dite",
van het Gereformeerd Wees-
l gaven bij die gelegenheid een bokaal,
'top was geëtst een afbeelding van het
lenuis, en waar boven stond de
nptie „De welstand groeyt, waar
Wracht bloeyt". Uit dien zelfden tijd is
Iafkomstig een schilderij, dat hangt in
1 tegenwoordige Regentenkamer, voor-
Itende een vrouw, die geld uitdeelt aan
[ouden man en een oude vrouw. Hier
zijn aangebracht 25 schilden,
Mn één met het Leidsche Wapen,
de andere schilden zijn bestemd voor de
wapens der Regenten en Secretarissen;
ook het monogram van het Gesticht is
erop aangebracht. In de Regentenkamer
hangt ook een teekening van 1785 in ge
kleurd krijt, voorstellende 5 Regenten,
benevens hun 1ste Secretaris en de eerste
Binnenvader. Hierbij behoort een beschrij
ving op rijm.
Eerst in 1818 werd het Oude Mannen-
en Vrouwenhuis gevestigd ter plaatse op
de Heerengracht 35, waar het zich thans
bevindt. Wanneer men het tegenwoordige
gebouw binnenkomt, ziet men rechts een
steen, waardoor men er aan wordt her
innerd, dat het gebouw in 1886 werd her
bouwd. De architect was de heer W. C.
Mulder en de bouwer timmerman H. van
Borselen. Toen is het gebouw, dat in 1887
feestelijk werd ingewijd, in zijn tegen-
woordigen vorm verrezen. In den voorgevel
zijn aangebracht Friezen, links en rechts
van den hoofdingang. In den gang van
het gebouw bevinden zich nog een baro
meter en een fraaie staande klok, beide
een legaat van den eersten Binnenvader.
Het gebouw bevat 7 slaapzalen 2 verblijf-
zalen voor de verpleegden; het is voorzien
van centrale verwarming. Een moderne
badgelegenheid en een lift voor de eerste
verdieping werden dit jaar in het gebouw
aangebracht. Gelegenheid voor het luis
teren naar de radio is in verscheidene
zalen aanwezig. De legaten, die succes
sievelijk ontvangen werden, stellen Regen
ten in staat de verpleegden te onderhou
den zonder hulp der gemeente. Collecten
worden niet meer gedaan. De reglementen
voor dit gesticht werden ettelijke keeren
herzien. Thans kunnen opgenomen wor
den personen, lidmaten der Nederduitsch
Hervormde Gemeente, wonende te Leiden,
die in aanmerking komen om bedeeld te
worden en den leeftijd van 65 jaar hebben
bereikt. Er worden thans 31 ouden van
dagen verpleegd, waaronder 6 vrouwen.
Foto Bleuzé
HET VAN GEND EN LOOS EN
A.T.O.-PERSONEEL.
Contract door de directie opgezegd.
Onze spoorwegmedewerker schrijft;
Naar wij vernemen heeft de directie der
onderneming Venn. Van Gend en Loos en
A.T.O. de collectieve arbeidsovereenkomst,
aangegaan met de Moderne en Roomsch-
Kath. Transport-arbeidersbonden, opge
zegd.
Contractueel moet deze overeenkomst 3
maanden te voren door een der partijen
worden opgezegd.
Het staat dus vast dat er op 1 April a.s.
een gewijzigd contract zal komen.
MINDER GELUKKIGE LANDING.
Een kijkje in ue ru.me recreatie-zaaL
korden te L- Gevorderd kan
F unir, n' nS der huurove.eenkoinst
liVe-rt ,va" het pe.ceel.
dr-n u Bureau van Consultatie
mosen n'et 660 hewijs van on-
ru™t de vLr, Als zij behoeftig zijn
F"d to verPhchting om in hun onder
den voü°'Jrzien' mst °P mel het be-
I Wat uu? hepaa'den leefijd.
u hveede vraag betreft, raden
bui'en t Ze<lr ltou<i weer het beestje
Uitgesproken:
W. F. Doeswijk, winkelier te Leiden. Le
liestraat 10. Rechter-commlssaris: mr. G.
H. B. van den Boom. Curator: mr. G. H .E.
Nord Thomson te Leiden.
G. J. Boelen, zonder beroep te Noordwij-
kerhout, Gooweg 46. Rechter-commissaris
jhr. mr. H O. Feith. Curator: mr. E. Bol-
sius, te Leiden.
Opgeheven:
L. Driebergen, Noordwijkerhout.
RECLAME-
SALARISKORTING IN DEN HAAG.
De Haagsche gemeenteraad heeft het
voorstel van B. en W. om met ingang van
1 Jan. as. een tijdelijke salariskorting van
2'/j'lo voor het gemeentepersoneel in een
„vaste" om te zetten, met alleen de com
munisten tegen, aangenomen. Voorts is 'e
voorstel van B. en W. om met ingang van
1 Jan. een tijdelijke nieuwe korting van
2'/W« in te voeren voor het gemeenteper
soneel eveneens met algemeene stemmen
aangenomen, behalve de twee communis
ten. die tegenstemden. De soc.-dem. hebben
vóór beide loonsverlagingen gestemd.
DE POSTVLUCHTEN.
De „Leeuwerik", die Donderdag uit Am
sterdam is vertrokken, moest gisteren we
gens slecht weer te Grottaglle (Italië)
landen.
o
INVOER VAN SCHOEISEL.
De Minister van Economische Zaken
heeft de hoeveelheid, waarvoor alsnog b>j
den invoer van schoeisel en leestklaar
schoenwerk toewijzing zal geschieden,
vastgesteld op 15®,van de onder a. en c.
van de in artikel 2 van het K. B. van 30
September vermelde goederen en op 20%
van de onder b. vermelde goederen van
de hoeveelheid, waarop de aanvrager over
eenkomstig de gestelde regelen ten hoog
ste aanspraak zou kunnen maken.
INVOER VAN VIScn.
De Minister van Economische Zaken
heeit bepaald, dat de aanvoer van versche
gekoelde of bevroren zeevisch. met uitzon
dering van haring, door vreemde vis-
schersschepen alleen zal kunnen geschie
den te IJ muiden.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij Kon. besluit is met ingang van 1
Januari 1934, belast met de waarneming
van de. ienctie van inspecteur der burger
wachten G. J- D. Bauduln, gep. generaal-
majoor-tltulair, oud-inspecteur van het
wapen der Kon. marechaussee.
Zeven passagiers met den schrik vrij.
Het K-L.M.-vliegtuig „Valk" F. 12 maak
te gistermiddag op Schiphol, toen het van
Londen arriveerde, ten gevolge van den
mist omstreeks vijf uur een minder ge
lukkige landing, waardoor de linker poot
van het landlngsgesteld werd ontwricht, de
schroef van den linker motor werd bescha-
1 dlgd en de linkervleugel eenlgszlns werd
ontwricht. De zeven passagiers kwamen
met den schrik vrij.
Het is wei spijtig dat juist op dezen voor
de KLM. zoo blijden dag. de mist in den
namiddag haar deze poets bakte. ..Na de
vreugde van dezen morgen kunnen wij
zulk een kleine tegenslag weer beter dra
gen", zei ons de heer Aler. toen wij hem
nadere inlichtingen vroegen.
Het ongeval heeft zich als volgt toe
gedragen.
Nadat het heel den dag mistig was ge
weest, begon het tegen halfvijf weer op te
klaren, zoodat het onnoodig was de toe
stellen, die na dien tijd verwacht werden,
naar Soesterberg te dlrlgeeren. De „F 12"
met den piloot J. Hondong als bestuurder,
had. komende van Londen, te Waalhaven
reeds post gelost. In de late schemering
arriveerde het toestel tegen vijf uur boven
Schiphol. Er was Zuidwesten wind. zoo
dat de landing moest plaats vinden tegen
het radio mistbaken in. Op het oogenblik,
dat het toestel boven het veld was, had
het mistbaken zijn plicht reeds gedaan.
Doch de piloot had moeite den grond te
vinden. Hij ondervond van zijn lampen
denzelfden hinder, die automobilisten heb
ben wanneer zij felle 'lichten tegen den
mist laten schijnen. Boven het veld was
het nog heiig, zoodat de grond onzichtbaar
was. Onder die omstandigheden heeft
Hondong zich in den afstand tot den grond
vergist.
Daardoor kwam hij wat al te hard op
den grond. De linker-poot van het lan
dingsgestel zwikte door, het toestel helde
nu zoover naar links, dat de schroef van
den motor den grond raakte en de pro
peller geheel omhoog. Het toestel was toen
evenwijdig van de hangars en maakte een
omzwaai van 180 graden. Toen stond het
stil. Van alle kanten kwam men aange-
loopen om zoo noodig de inzittenden te
helpen. Doch dat was niet noodig. Zij wa
ren allen ongedeerd
De technische dienst der K.L.M. ging
terstond den „patiënt" behandelen. Er werd
een nood-reparatie ter plaatse aan het be
schadigde landingsgestel verricht. De mo
tor werd ontmanteld en aan een inspec
tie onderworpen. En verder werd gecon
stateerd. dat de ontwrichte linkervleugel
hier en daar beschadigd was. Tegen half-
tien in den avond was men zoover dat met
behulp van een tractor de beschadigde
„Valk" naar de hanear kon worden gere
den. Het onderzoek heeft uitgemaakt dat
de schade wel mee zal vallen en de .Valk"
slechts eenige dagen uit den dienst be
hoeft te worden genomen. (Tel.)
RECLAME.
Uw Naaimachine
vóór de prijzen stijgen.
Bestel nog in 1933. in
'34 kunt 0 wal betalen.
ALLEEN DE BETERE MERKEN BIJ.
Breestraat 171 Leiden
ALLE MERKEN EN UITVOERINGEN
3285
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Terzake van overtreding van art. 184
(wederrechtelijk binnendringen in een
woning zonder toestemming van den eige
naar) stond terecht K. v. d. B., melk
handelaar te Lelden. Verdachte had met
een valschen sleutel de deur geopend bij
een zekeren A„ en uit de gang aldaar een
heerenrijwiel weggehaald en dit een eind
verder tegen een muur geplaatst. Verd.
bekende en zeide het als een grap te be
schouwen. De officier eischte een geld-
boet van f. 30.-. subs. 30 dagen hechtenis.
Verd. wilde gaarne een voorwaardelijke
veroordeeling. Overeenkomstig den eisch
werd verd. veroordeeld.
Tegen den 20-jarigen student S. S. uit
Leiden eischte de officier een geldboete
van f. 15.- subs. 15 dagen hechtenis, we
gens mishandeling van den rijwielhande
laar B. te Leiden. Overeenkomstig den
eisch werd verd. veroordeeld.
Gisteren gaven wij een bericht over een
bloembrilenkweeker uit Noordwijkerhout,
tegen wien het O.M. f. 25,- subs. 25 dagen
en een eev. straf van 2 maanden zou heb
ben geëischt. Men meldt ons nu dat, wat
betreft de gevangenisstraf, de eisch was
2 maanden gev. straf voorwaardelijk met
een proeftijd van 3 Jaar.
VROUW IN VLAMMEN.
Bij het smelten van vet ten huize van
v- D. te Willeskop, sloeg de vlam in de pan.
Vrouw v. D. nam de pan op en wilde deze
naar buiten dragen, doch liet haar onder
weg vallen, met het gevolg dat haar klee-
ren in brand vlogen. Op haar hulpgeroep
kwam haar man toegesneld die haar in
een bijt plaatste, waardoor de vlammen
werden gedoofd. Met hevige brandwonden
overdekt is zijn naar het ziekenhuis te
Oudewater overgebracht. Haar toestand is
zorgwekkend. Utr. Crt.
BRANDEN.
Gisterenmorgen brak brand uit in de
garage van den heer K. de Vrij, staande
op den Zijl te Joure (Fr.) De vlammen
sloegen over naar het hotel „Het Tolhuis
waarvan een bijbehoorende tooneelzaal
ernstige schade opliep. De garage brandde
geheel uit. Het hotel bekwam veel water
schade-
o
VIER MIJNWERKERS INGESLOTEN.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
heeft in de mijn Oranje Nassau III te
Heerlerheide een aardstorting plaats ge-
i vonden tengevolge waarvan vier mijnwer-
i kers werden ingesloten, terwijl de overigen
zich bijtijds wisten te redden. Oogenblik-
kelijk werd met het reddingswerk begon
nen en na eenige uren was men zoo ver
gevorderd, dat den ingeslotenen voedsel
kon worden toegereikt en dat men in
i staat was met hen te spreken.
I Om kwart over 1 uur gistermiddag is
men er in geslaagd de ingeslotenen te
verlossen. Zij waren ongedeerd.
Bij de werkzaamheden hebben geen per
soonlijke ongelukken plaats gehad.
A
o
BUITENLANDSCH GEMENGD.
HAAGSCHE RECHTBANK.
Gistermiddag stond terecht de slager
M. v. H uit Alphen, wlen ten laste was
gelegd oneerlijke mededinging.
Verdachte zou aan klanten van zijn
concurrent B. hebben medegedeeld dat
getuige B ondeugdelijk vleesch verk cht.
Een tweetal getuigen werden gehoord.
Verdachte werd vrijgesproken.
DE OUDSTE VROUW VAN POLEN
OVERLEDEN.
De oudste vrouw van Polen is te War
schau op 108-jarigcn ouderdom gestorven.
Zij had negen kinderen, van wie slechts
één dochter, die 87 jaar oud is, haai over
leeft.
Haar totaal aantal afstammelingen be
draagt 62, loopende over vier geslachten.
ONTPLOFFING IN EEN POPPEN FABRIEK
Door een hevige ontploffing zijn te
Neustadt bij Coburg een poppenfabriek en
het er naast gelegen woonhuis volkomen
1 vernield.
De brandweer en de vrijwillige arbeids
dienst hebben na verscheidene urrn inge
spannen arbeid zeven zwaar gewonden uit
de mine's gehaald. De overige in de fa
briek en het woonhuis aanwezige personen
hadden tl'aip in veiligheid we'en te ko-
mer Een man die op het ocgenbliK van de
j ontploffing voorbij kwam. werd naar de
I overzijdt vsn de straat geslingerd en blak
twee ribben Gver de oorzaak van de ont
ploffing la niet* bekend.
ALS DE KERSTKLOKKEN
LUIDEN....
Weldra luiden de klokken weer 't Kerst
feest in, klinkt over heel de beschaafde
wereld het welbekende: Vrede op aarde...
Dan verkeert de menschheid in de periode
van meditatie en Inkeer bij uitnemend
heid. Laat ons hopen, dat deze korte ter
mijn genoeg invloed hebbe om de wereld
te helpen uit de impasse, waarin zij te
recht Is gekomen. Het is hard noodig. zeer
hard noodig!
Het reizen van bijkans alle diplomaten
van beteekenis heeft tot op den huldigen
dag aangehouden en wordt nog steeds
voortgezet, zonder dat noe te zeggen valt,
wanneer daaraan een einde zal komen.
Het is op zich zelf 't beste bewijs, dat nog
in geen enkel opzicht eenige beslissing is
verkregen of in zicht. Het lijkt er zelfs
veel op, alsof men de koe niet bij de
hoorns durft vatten en liever schuilevinkje
speelt! Zie b.v. naar de jongste rede van
sir John Simon in het Engelsche Lager-
I huis, die uitmuntte door nietszeggendheid
en er ronduit voor uit kwam, dat hii lie
ver niet op de hangende kwesties inging!
Impleciet wordt daardoor bewezen, dat de
situatie er niet bepaald rooskleurig uit
ziet, dat het gevaarlijk zou zijn. in de ge
geven omstandigheden een woord te veel
zich te laten ontvallen.
Hoofdzaak is en blijft het tot elkaar
brengen van Frankrijk en Duitschland.
Was men maar eerst zoover, dat zij recht
streeks contact met elkaar kregen, dan
was al heel wat gewonnen, doch om het
zoover te krijgen
Na het bezoek van den Tsjechischen mi
nister Benesj aan Parijs mag gerust wor
den geconstateerd, dat Frankrijk het ver
band met zijn bondgenooten als Kleine
Entente en Polen volkomen beeft hersteld,
dat er weer volledige overeenstemming
beerscht. Dat is een geduchte versterking
voor het Fransche standpunt, want de
Kleine Entente mag samen als een grooto
mogendheid gelden! Maar een even ge
duchte tegenslag voor de Dultschers. die
bovendien in Italië geen in alle opzichten
meegaand vriend hebben.
De Engelsche minister zal nu blijkbaar
zelf een poging ondernemen om in de
Kerstvacantie de partijen tot elkaar te
brengen. Hij is reeds te Parijs om met
Boncour te confereeren, dan gaat de reis
naar Rome en misschien komt ook Ber
lijn aan de beurt. Moge de Kerststemming
vaardig worden over de leiders ir. deze
donkere dagen!
Zou het zoo slecht zijn, als ieder nu
maar eens eerlijk zeide, waar het op staat?
WU voor ons gelooven dat juist door zoo'n.
spel met de kaarten open en bloot op tafel
vee] te redden viel; dan wist men precies,
waaraan men toe was, bleef er geen ruim
te voor politieke onderonsjes etc., die al
zooveel ellende hebben veroorzaakt.
Het zou een moment alles op haren en.
snaren zetten, doch in de grootste span
ning pleegt gewoonlijk de ontspanning te
zijn gelegen!
Dat is ook weer eens bewezen door het
verloop van zaken bij de flnancieele wetten
in Frankrijk; in den Senaat bedreigde de
meer naar rechts neigende meerderheid
het kabinet Chautemps door de naar ge
noegen der Kamer aangebrachte wijzigin
gen te willen doen vervallen, doch ten
slotte heeft Chautemps het toch met den
Senaat klaar gespeeld en zijn de finan-
cleele wetten onder dak gebracht. De po
sitie van het Fransche kabinet is daardoor
inwendig voorlooplg stevig, zoodat er nu
tijd komt voor de buiten] politiek. Dien
tengevolge staat een reis van Boncour
naar Praag en Warschau op het program.
Was het maar naar Berlijn....
De door Hitler reeds door bemiddeling
van den Franscben gezant te Berlijn Pon-
cet gedane mededeelingen schijnen echter
nog weinig hoop te leveren op eenlg di
rect contact. De juiste inhoud is ook nog
niet bekend, ai doen natuurlijk de noo-
dige geruchten de ronde. Z.. moeten ech
ter practisch wel op een soort herbewape
ning neerkomen en daarvoor is de tijd nog
niet rijp. Men mag redeneeren. dat een ge
controleerde herbewapening beter is dan
een ongecontroleerde die het gevolg zou
zijn van het ontbreken van een accoord,
maar Inderdaad, aanlokkelijk ls het tocii
ook niet!
Trots de grootste bedrijvigheid op poli
tiek terrein heerscht er dientengevolge
rust! De stilte voor een storm?
Onrust en onzekerheid heerscht er ove
rigens nog meer dan genoeg In de wereld!
Op Ierland heeft de Valera een nederlaag
geleden, die zijn prestige aantast. Op last
der regeering werd generaal CDuffy, de
leider der blauwhemden. gearresteerd. Het
Hooggerechtshof heeft hem echter weer In
vrijheid doen stellen, geen reden tot ver
volging ziende! Het heet nu, dat de Va
lera het langs anderen weg nog eens zal
probeeren, maar dat moet nog worden af
gewacht.
In Spanje ls een kabinet Lerroux ge
vormd en de eerste ontmoeting met de pas
gekozen Cortes heeft het overleefd. Het ls
echter een minderheidskabinet, dat slechts
zit bij de gratie van rechts. Onverwachte
gebeurlijkheden zijn dientengevolge geens
zins uitgesloten. Op het gebied der kerke
lijke wetgeving zal Lerroux b.v. eroote con
cessies moeten doen, doch of hij dat voor
eigen partij zal dusven
In Zuld-Amerika Ls eens weer een wa
penstilstand bereikt tusschen Bolivia en
Paraguay inzake het conflict over den
Gran Chaco. Blijkbaar als gevolg van een
gevoelige nederlaag der Bolivlanèn. Edoch,
arbitrage ls nog niet aanvaard en zoo
doende is nog weinig tot stand gebracht.
Een wapenstilstand werd reeds vaker ge
sloten om dan weer te worden verbroken!
Een slecht voorteeken is ook het oproeocn
van tal van oudere lichtingen in Bolivia.
Als de andere Amerikaansche staten nu
maar eens doorpakten
Weldra luiden de Kerstklokken weer het
vredesfeest in wordt over de wereld ge
weven een onzichtbaar kleed van ede'.e
gedachten. Er is oo? en oor voor de klan
ken van de Kerstboodschao uit Beth'ehem;
mocht de wereld eindelijk deze bood=ev.ap
bliiken te verstaan, ook wanneer de stem
ming en wijding der dagen zelf weer zija
vervlogen
