\HêM Humor uit het Buitenland. wat een pijn.' [)SCH DAGBLAD Derde Blad Zaterdag 16 December 1933 UANCIEEL OVERZICHT. f! Buiten!. Weekoverzicht Steunt met Uw gaven het Leidsch Crisis-Comitó. noot tranend)„Ruik le verbrand vleesch Ijjj mag dan denken, dat le me als een middel.-, i ridder hebt aangekleed, maar ledereen hier voor een «andelende aschbak aan (Passing Stiow). JPFifi gromde tegen een groote Deensche dog, liefste." (Passing Show). „O Grootmoeder, als D naar boven gaat, zoudt U dan mijn sprookjesboek van de kinderkamer willen mee nemen „Ik ga niet naar boven, kindje, Je moet het zeil maar halen „O. nee Grootmoeder. Ik heb het niet zoo erg noodlg." (Humorist) (Passing Show). jdende ruimte op do geldmarkt als van de depressie - Het aanpass/ijsgs- in ons bedrijfsleven - Kapïtaal- i aan de orde van den dag Een dochteronderneming van Unile- Gunstige on (wikkeling van den uit- I van Radio-artikelen en Gloeilampen De gemeene Rotterdam en de GondcUusuIe. I wn de duidelijkste symptomen van klmplng der bedrijvigheid in het za len vormt de overvloed van vlotten- len, die op de geldmarkt tijdelijke lag toeken, doordien zij niet langer Hgd rijn voor de doeleinden, waar- Ij rraeger konden worden aangewend. Jjjis ls de omvang van zaken in ver- |ie meeste gevallen veel geringer ge- dan vroeger, wegens gebrek aan glijkheden. Aan den anderen kant |ii prijsdaling tot gevolg, dat in het i met een kleiner bedrijfskapitaal ten volstaan. De hierdoor over- «worden gelden vloeien voor een de banken, die wegens de sterk nipen credleteischen van industrie Biel hiervoor al even min een loo- I emplooi hebben en dus niet geneigd I ito: de bij hen gedeponeerde gelden [toope rente te vergoeden. Op direct trbare deposito's wordt door de ban- slechts een rente betaald van een I percent. beurs, die vroeger beslag placht te In op een belangrijk deel van de op V termijn beschikbare middelen, kan |m de sterke Inkrimping der specula- beliljvigheid eveneens slechts be- geringe bedragen gebruiken. Het aanbod en de naar verhouding ge- b vraag naar geld op prolongatie weer- flt zich In den voortdurend lagen üatiekoers van 1%. Het disconto van leder',andsche Bank ls weliswaar, na triagn? op 19 September jJ. gehand- 1 op i'W,. maar uit de groote marge, sschen het officieele tarief en de no- voor particulier disconto ad ca. 5/8 ht blijkt wel duidelijk, dat het dis- der circulatiebank ook thans niet ef- el ls. f Hederlandsche Bank zou onder de te- loordlge omstandigheden dan ook ge- fellilt haar disconto verder kunnen 'en, vooral omdat er voor het oogen- eeen vrees behoeft te bestaan, dat (tlch weer gesteld zal zien voor een *Ung van geld op groote schaal naar buitenland, zooals wU die hebben mee- last in de periode, toen de gulden In jnuddenpunt van speculatieve aanval lend De ongerustheid met betrekking loe waardevastheid van den gulden is ^itnen geluwd, ondanks de propaganda .km !t- ^'e o0* hier te lande van Ibiilenie kanten wordt gemaakt. Het niet uitgesloten, dat te eeni- 1 tijd door een of andere oorzaak de "•psychose onnieuw de overhand zal en en met het oog hleroo is de voor- ~=e houding van de circulatiebank bij «stelling van haar disconto dan ook "en begrijpelijk. jjjsng men nog kon verwachten, dat «pressie slechts van tijdelijken aard Ihu en dat hij een opleving van zaken ?»Sl0°s liggende gelden weer in H bedrijf aangewend zouden kun- Lso.den, bestond er natuurlijk weinig rw'-om deze op langen termijn vast L,™n' wel maatregelen te nemen Vr.de overtollig geworden middelen I,Sl? het bedrijf zouden worden huniddels is de crisis zoodanig mi? ca' het voor verschillende on- lon?!?11 duid«Hjk is geworden, dat zij Ben Jh'Bscc basis zullen hebben te Hlaal i met een geringer bedrijfs- bwi hunnen worden volstaan. Fhet hu i oo!c de overweging een rol, keu uit.. 'ovekrompen omvang van moeUUk. vaak zelfs onmove- I rer.i„?„ .n 001 ten eenlgszins behoor- tij- 'e "taken op het naar ver- Be wéL kapitaal, hat tot dusverre moest deeien. L,m. er toe geleld, dat een aantal Bï,,i ,\Q hi den laatsten tijd zijn iïaoit.,1 vermindering van hun aan- ■*h'ln»"a den vorm van te- teftln» °p de aandeelen. of wel door "locbtf lidoor d* onderneming zelf •üb r,r ifn aan deeien De rti der be- kereuil™em,n«en die tot zulk een eeipenrtl11®^- is feeds In het na- 'ttr m-I r Philips Gloeilampen, 1» Df?1 w!et 250 zoowel per ge- JtUaljj r referent aandeel heeft te- die "^."ederlandsche Ford Mij. heeft an^s haar voornemen te tp tb", van het kaol- Steenvio k-*9 Nederlandsch- solen Handel Mij. zal, even eens door terugbetaling op de aandeelen, het gewone en preferente aandeelenkapi taal met 25"/, verlagen. De Nederlandsche Mij. voor Havenwerken stelt een verlaging van het kapitaal voor van f. 5 millioen tot f.4 millioen. do:r intrekking van f.1 mll- llo?-n reeds ingekochte aandeelen Dergeiyke plannen schijnen ook de Ver. Koninklijke Papierfabrieken van Gelder te koesteren, hetgeen kan worden afgeleid uit de door de directie gevraagde machti ging tot Inkoop van eigen aandeelen, tot maximum de helft van het geplaatste ka pitaal. Daarnaast zijn er vele maatschap pijen, die overgegaan zijn of alsnog over gaan tot vervroegde aflossing van hun uitstaande obligatieleningen. In alle bovengenoemde gevallen betreft het ondernemingen, die weliswaar geen loonend emplooi meer hebben voor de vroeger in het bedrijf belegde middelen, maar wier financlëele positie door de be- drijfsinkrimping niet ls aangetast. Daar naast zijn er vele bedrijven, die zoo zeer onder de crisis hebben geleden, dat het hierdoor ontstane verlies en de noodzake lijk geworden afschrijvingen op verschil lende activa slechts kunnen dekken door een kapitaalreductie, door middel van een afstempeling der aandeelen tot een lagere nominale waarde. Een recent voorbeeld hiervan vormt Van Berkel's Patent, die haar aandeelen, naar men weet, opnieuw van f, 800 tot f. 500 moet afstempelen. De Nederlandsche Linoleumfabriek reduceert haar kapitaal zelft tot de helft, door afstempeling der aandeelen met 50 pet. Deze voorbeelden zouden nog met vele andere kunnen worden aangevuld en het is te verwachten, dat dit aanpassingspro ces ln ons bedrijfsleven in den eerstkomen- den tijd nog verdere vorderingen zal ma ken. Verschillende maatschappijen hebben ln hun, In den loop van dit jaar gepubli ceerde jaarverslagen reeds te kennen ge geven, dat zij te eenlger tijd met reorgani satie-voorstellen zouden moeten komen. Zy wenschten hiermede echter te wach ten. tot een beter overzicht over den toe stand kon worden verkregen, m. a. w. tot het ziekteproces, naar men mocht aan nemen, geheel zou hebben uitgewerkt. Hoe betreurenswaardig het voor aandeelhou ders moge zijn. dat zij een deel van het door hen ln een bepaald bedrijf gestoken kapitaal moeten prijsgeven, het is ook in hun belang, dat de desbetreffende onder neming zoo spoedig mogelijk weer op een gezonde basis wordt geplaatst, waarop verder kan worden voortgebouwd. In de afgeloopen week hebben op de Amsterdamsche beurs berichten de ronde gedaan, volgens welke ook de Unilever weldra zou worden toegevoegd aan de ondernemingen, die door een terugbeta ling op het aandelenkapitaal dit meer in overeenstemming trachten te brengen met de tegenwoordige verhoudingen en winst mogelijkheden. Naar men weet, is op rekening van het loopende boekjaar een interim-dividend betaald van 2 pet. Het vorige jaar bedroeg het interim-dividend 3 pet., het totale dividend 6 pet. Op deze basis zou men dus kunnen aannemen, dat de slotuitkeering ditmaal niet meer dan 2 pet. zou bedragen, makende dus in totaal een dividend van 4 pet. Op zich zelf is dit, de tegenwoordige omstandigheden ln aan merking genomen, geen al te onbevredi gend resultaat. Wanneer men echter rekening houdt met de geweldige bedra gen, die ln den loop der Jaren in het be drijf van het Unileverconcem zijn belegd en met die hooge prijzen, waartegen vele der tegenwoordige aandeelhouders de aandeelen in de hausse-Deriode hebben verworven dan is het rendement slechts zeer miniem. Het feit, dat een meer of minder groot deel van het ln een bedrijf gestoken kapi taal niet meer rendabel gemaakt kan wor den, moet feitelijk als een ongunstig ver schijnsel worden aangemerkt. Het ls wel een „teeken des tijds", dat de beursgeruch- ten over een terugbetaling van het kapi taal als een hausse-factor beschouwt -en deze met een koersstijging beantwoordt. De vaste stemming voor aandeelen Uni lever werd nog ln de hand gewerkt door het bericht omtrent de oprichting van een dochtermaatschappij in Ned Indlë, met een gestort kapitaal van f. IV: millioen. Het ligt in de bedoeling, de fabricage aldaar voorloopig te beperken tot die van zeepsoorten. die thans in Indlë worden Ingevoerd, voornamelijk uit Engeland, doch men zal er ook veel naar streven, zich in andere gebieden ln het Verre Oos ten een afzetgebied te veroveren. Een deel der benoodlgde grondstoffen zal men in Indlë zelf kunnen vinden, waarbij opge merkt moet worden, dat de plannen, zooals die thans zijn uitgewerkt, geen betrekking hebben cp de vervaardiging van mar garine. Hoewel de koersstijging voor aandeelen Unliever zich tengevolge van winstnemin gen niet ten volle heeft kunnen handha ven, bleef de grondstemming voor dit fonds gunstig. Voor de overige leidend- industriëele aandeelen was de tendenz eveneens meerendeels vast, al ging ook hier een deel van de behaalde koerswinst, later te loor. Vooral aandeelen Philips bleven goede belangstelling trekken, mede dank zij de gunstige ontwikkeling van den uitvoer van radio-artikelen en gloeilam pen in November. De dezer dagen gepubliceerde cijfers geven voor radio-artikelen een verdere stijging te zien met ca. f. 250.000 tot f. 4.93 millioen, waarmede het hoogste cijfer voor den maandelljkschen uitvoer in dit jaar bereikt is. Het vorige jaar November werd voor een waarde van f. 4 28 millioen aan radio-artikelen uitgevoerd, zoodat de afge- loopen maand, ook hiermede vergeleken, een goed figuur maakt In de eerste elf maanden van dit jaar bedroeg de waarde van den uitvoer f. 34.95 mill., tggen ruim f. 33 millioen in de overeenkomstige perio de van het vorige jaar. Tegelijkertijd was ook de uitvoer van gloeilampen, met een totaal van f. 7.69 millioen voor de eerste elf maanden van dit jaar, ca. f. 1 millioen hooger dan die denzelfden tijd van 1932. Hieruit kan derhalve worden afgeleid, dat het bedrijf van Philips', tenminste hier te lande, zich weer in een opgaande lijn beweegt. Men kan echter geen definitief oordeel over den gang van zaken bij het concern in zijn geheel vormen, zoolang gegevens omtrent den omvang der bedrij vigheid van de buitenlandsche fabrieken en gelieerde ondernemingen ontbreken. In aandeelen Kjprinklijke Petroleum is in de afgeloopen wéék weer weinig omge gaan, doch de koers heert zich vrij goed kunnen handhaven, al maakte het geen prettigen Indruk dat de Amerikaansche petroleumproductie voor de op 10 Decem- bel IJ. geindigde week weer plotseling een stijging te zien heeft gegeve.n, ondank? alle restrictie-maatregelen. Het blijkt, dat eenige staten de hun toegewezen contin genten vrij aanzienlijk hebben overschre den en men vraagt zich af. of het ooit wel zal lukken, de controle op de productie zoo doeltreffend te maken, dat inderdaad van een aanpassing der productie aan het verbruik sprake zal kunnen zijn. In de cultuurafdeelingen was de handel eveneens zeer stil, en de koersfluetuat'es bleven hier binnen beperkte grenzen. Op de rnbberrrarkt verkeert men nog steeds ln afwachting van verdere berichten over de restrictie-besprekingen, terwijl o k het prijsverloop van suiker weinig aanleiding geeft tot een opleving van de belangstelling voor suikeraandeelen. Tabaksaandeelen waren bij beperkten handel eveneens i weinig in koers veranderd. Met een opleving van de belangstelling voor aandeelen van industrieele onderne mingen ls een Inkrimping van den handel op de beleggingsmarkt gepaard gegaan De koersen voor binnenlandsche staats- en gemeenteleenlngen hebben zich in het al gemeen goed kunnen handhaven Het, maakte echter een onaangenamen Indruk op de markt dat B. enW. van Rotterdam hun voornemen hebben te kennen gegeven, ovei te gaan tot algeheele aflossing van de 6 "<i- dollarleening van 1924, waarbtl tevens vermeld wero dat de terugbetaling z:u geschieden tegen den koe-s van den dag. ondanks hei feit, dat deze obligation de goudclausule bevatten. Naar men weet. geschiedt de eouponbetaU-11 van deze i°e nlng ook reeds op papierbasis, wat onder h wi reeds groots ontstemming had gewekt. Intusschen is het de vraag of de ge meente zich op de wijze, waai' p zij zich dit voorstelt van l aar tegenover obligatiehou der' aangegeven verpUchijiseu zal kunnen kwijten. Binnenkort zal d>ir oen gerech telijke beslissing worden uitgemaakt, welke Juridische waarde 1* te hechten aan de goudclausule, waaraan op moreele gronden feitelijk niet getornd zou megen worden. Mochten dooi een gerechtelijke uitspraak de debiteuren, die de goudclausule niet nakomen, in het ongelijk worden gesteld, dan zullen de houders van dollarobligatlën Rotterdam r.tcillg alsnog hun rechten kun. nen laten gelden, ook wanneer intusschen tot aflossing der leening op basis van de tegenwoordige -waarde van den dollar mocht zijn overgegaan. Voor Duitsche obllgatiën was de stem ming ln de afgeloopen week gedrukt, als gevolg van een nieuwe uiteenzetting, die de President van de Duitsche Rijksbank, dezr dagen van de vooruitzichten met be trekking tot het overmaken van gelden naar het buitenland heeft afgegeven. Hij verklaarde, dat de beschikbare „deviezen" niet voldoende zijn, om de „transfer" van rente op de tegenwoordige basis van 50"/o te handhaven. Dit doet verwachten dat van Duitsche zijde bij de komende besprekin gen over een verlenging van het morato rium gestreefd zal worden naar een verdere verlaging van het percentage, waardoor ook de voor Nederlandse>e houders van Duitsche fondsen gesloten overeenkomst Rondom den wereldbol. Het Rijksdagbrand-proces neigt ten einde, 't Wordt langzamerhand ook tijdHet requisitoir is gehouden en heeft één ver rassing gebracht: voor de drie Bulgaren werd vrijspraak geëischt. En dat na zoo vele pogingen om hun schuld te doen uit komenMoet daarin wellicht de oor zaak worden gezocht voor het elschen van de doodstraf tegen den Duitschen commu nist Torgler. hoewel voor zijn schuld even weinig had kunnen worden aangevoerd? Zonder veroordeeling van één communist wordt immers het gansche proces voor de Nazis een volslagen faillure! Was het ook daarom, dat minister Goering door middel van een Interview nogmaals een recht- streeksche poging deed om invloed te oefenen op de uitspraak? Welk een idee vormen zich de leiders wel van „recht", dat ze voor zulke dingen niet terugdeinzen? Hoe het Hof zal reageeren, dient natuur lijk nog afgewacht Voor v. d. Lubbe was, dat was niet anders te verwachten, de eisch: de dood straf. Voor ons zou een desbetreffend von nis ook vreemd aandoen. e?ar immers deze zware straf pas op brandstichting is ge steld na het volvoeren van den Rijksdag brand. doch gerust op een milder vonnis zijn we niet Op het wereldgebeuren zal dit proces ech ter weinig of geen invloed meer kunnen oefenen. Daarvoor ls het tenslotte van te weinig importantie gebleken. De berg heeft een muis gebaard Van het grootste belang daarentegen blijven de diplomatieke bezoeken, die ge regeld plaats hebben. Het schijnt wel. dat een ware reis-woede zich heeft ontketend. Toch heeft al dit tasten en voelhorens uitsteken nog tot geen enkel resultaat ge leid en voor het nieuwe jaar schijnt men daar ook niet op te mogen rekenen, dat wordt steeds duidelijker, gelet op de tal rijke bezoeken, die nog in uitzicht zijn ge steld. Wel kan r-eds dit word°n vastee'pvd, dat voor den Volkenbond de atmosfeer gunstiger wordt. Mede door de propaganda, onder diverse volk-ren gemaakt. Het be grip wint veld dat een uiteenvallen van het Volkenbondsstatuut zou leiden tot de volslagen politieke chaos, met atle gevolgen van dien In Engesche handen ligt groo- tendeels de beslissing, daar Frankrijk, de gansche Kleine Entente en zelfs Polen in cluis, zich onvoorwaardelijk hebben uit- gesriroken voor den Volkenbond. Engeland staat tusschen beide partijen in en zal ver moedelijk voor Italië, dat altijd oog heeft gehad voor de wenschelijkheid om met Groot-Briftannie op goeden voet te blijven, den doorslag geven. Niet voor niets werkt Avenol. de secretaris van den Volkenbond, juist ln Engeland zoo hard voor zijn bond Is derhalve hier in 't Westen de situatie stationnair wij zullen de vele reizen van ministers en gezanten niet meer opsom men op den Balkan, eens Europa's vuurhaard, gaat het beter. Met vrij gr o'e zekerheid kan worden vastgelegd, dat Bul garije zijn zelf gekozen isolement schijnt te zullen verlaten. Dat isolement is sinds den vrede totdusver Bulgarije's kracht ge weest, doch het dreigde gevaarlijk te wor den, nu de actie voor een Balkanbond zoo krachtig wordt gevoerd. Niet meedoen kan /het gevaar in zich bergen, dat de andere partijen in arren moede tenslotte zeggen: dan gaan wij met elkaar in zee en behoe ven geen rekening te houden met de be langen van dien eenling! Het moment voor dit laatste leek dichtbij en Bulgarije is nu opeens wakker geschrikt en van hou ding veranderd. Koning Boris, vergezeld ■dror eehtgenoote en premier, zijn by ko ning Alexander van Zu!d-S!av!ë te gast geweest en de Bulgaarsche premier heeft zich daar in een interview al bijzonder duideiyk nitgelaten. dat de periode van isolement als atgeloopen dienl te worden beschouwd. In overeenstemnilng daar mede is ok dat koning Boils eerlang Boe karest zal bezoeken en op zijn beurt gast heer zal zyn voor beide collega's uit Zuid- Slavië en Roemenië, Contact met Turkije is er nog. zy het heel verslapt, met Grie kenland zal het meeilüker tot stand zijn te brengen, doch minschien kan Zuid- Slavië daarbij wel gc«de bemiddelaars- diensten bewyzen. Het ziet er daar heel wat gunstiger uit, in ieder geval, dan ln West-Europa In Spanje is de rust teruggekeerd. De opstandige beweging der ana cho-syndi- calisten is neergeslagen Hoe lang de rust zal duren? Wij vreezen in dit opzicht hot ergste! Voor onzinnige hersenschimmen zijn weer eens meer dan honderd m-r- schenlevens opgeofferd, is voor duizenden vernield en verwoestHoeveel zal er in Spanje nog moeten volgen, voor en aleer er daar inderdaad van rust sprake zal ken nen zyn. Lerroux blijft gedoodverfd aanstaand premier var een minderhe'd.s- kabinet van het Centrum, dat steun ml zoeken by rechts. Op zichzelf typeert, dit reeds de hoogst onzekere situs Hoe pre sident Zarrora deze tot klaa-held za' kun nen brengen Nogmaals ontbinding der Cortes? Dc Icische kwestie is ook nog in onge wijzigd stadium. Het ontwilh.no antwoord van Erjelard op de recLtstrcoe ira- gen van Tl- Valera sc^nnt t-n laatsie ge ducht in het gedrang te hebben gebraelvr en dit te meer, waar de Inwendige ver deeldheid op het „groene eiland" blijfu toenemen. O "Duffy's blauwhemden-orcini - satle fs verboden en ontb nden, om direct plaats te maken voor e»n nieuwe partij. Dat spelletje kan tot ln den treu'e worden gespeeld. En Ulster toont zich vijandelifker tegenover Dublin dan ooit! Tot slot voor heden willen wy nog even wijzen op de schijnbare stilte in het Verre Oosten. Het groot gerucht daar rondom den Pacific is plotseling verstomd Men denke echter vooral niet dat dit beteekent, een wending ten gcede. O.i. is het in'c^-n- de«l zelfs eerder het tegenovergestelde: stilte voor den storm. Wat gebeurt er p~e- cies in Mongolië, dat zich voor een deel onafhankelijk heeft verklaard, hetgeen, zooals met Mantsj-erije het geval was, praetiseh gesproken wil zoggen: onder Japansch toezicht geplaatst? Wat ls er waar van opstand ln Russisch Mbngol'ë? Hoe staat het met den strijd om de Chi- neesehe provincie Foekien? En hoe ont wikkelt, zich de nationale stroom ing in Jaoan? Vraeer te over. waar-p een di-ect antwoord schuldig moet worden gebleven. Doch iedere gebeurtenis op een van de beroerde kwesties kan het oorl-eseevaar in het Verre O step aemit doen worden, dat houde men voor oogen! RECLAME 2790 weer op losse schroeven zou kunnen komen te staan. Hieronder volgt een overzicht van het koersverloop: 3 Nederland 84V:. 851/8. 2'/:"/n N.W.S. 69 5/3, 70 1/16. 4 Neo.-Indlë 87 3/4, 86 9/16 7 Dawesleentng 58 7/8, 55 3/8. 5V: Youngleening 52, 44 3/4, 45 3/4. 4'/: "in den Haag 101 1/4. 100 1/2. 4'/: Rotterdam 94 7/16, 93 3/4. Nederlandsche Ford 169, 175 1/2, 1721/2. Philips 254, 265 258 3/4. Unilever 88 1/4, 94 1/4, 93, 94 1/4. Aniem 205 3/4 211'/:. Konlnkl. Petroleum 176, 177 1/4, 1751/: Amsterdam Rubber 95, 97 3/4. 96'/:. Ned. Scheepvaart Unie 44 3/4 461/,. 45'/: Kon. Paketvaart 43 3/4. 46i/j, 45'/:. Kon Paketvaart 80i/,, 83i/( Handelsvereen. „Amsterdam" 167"- 171", 169 3/4 Javasche Cultuur 94, 99. Deli Batavia Mij. 110, 115 3/4 114 Deli My. 106,110. ^AKkPrnr?? ,0ch eens een Paar AriritKiJES voor en lol Uw ver bazing en welbehagen zal de p, n verdwijnen, wanl AKKER-CACH„.S helpen uitstekend bij Rheumeliek, Rheumaiische zenuwpijn, Lendenpi-n per 12 auks. Overal verkrijgbaarI 3—3

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 11