1934
NIEUWJ AARS-AD VERTENTIEN
74ste Jaargang
DONDERDAG 14 DECEMBER 1933
No. 22620
miner bestaat uit VERBMn
EERSTE BLAD.
STADSNIEUWS
Het voornaamste Nieuws
van heden.
Zaferdag 30 December
Nieuwjaarswenschen
Tot Vrijdag 29 December a.s.
Nieuwjaarswenschen
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIENa
ets. per regel voor advertentiën uit Lelden en plaatsen
ar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
>re advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
-'uitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
een maximum aantal woorden van 30.
3.5SO volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
even 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leidon per 3 maanden f.2.35; per week f.O.lt
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.13
Franco per post f. 2.35 -f- portokosten.
FROF. MR. H. B. GREVEN. f
Oud-hoogleeraar der Leidsche
Universiteit.
Wijlen Prof. Greven.
b ouderdom van 82 jaar is te Den
orerleden prof. mr. H. B. Greven,
wleeraar aan de Rijksuniversiteit
ftaiis ontslapene doorliep het Gym-
te Rotterdam en studeerde van
1 1875 aan de Leidsche hoogeschool
Rechtswetenschappen en in de Theo-
f Hij promoveerde in laatstgenoemd
tot doctor in het Romeinsch en he-
Ssch Recht. Hij werd benoemd tot
'i in de Staatswetenschappen aan de
alhier en in 1879 tot lid-secretaris
et Muntcollege te Utrecht. In 1880
de thans ontslapene benoemd tot
raar aan de Leidsche Universiteit
lunctie hij tot 1915 bleef bekleeden.
doceerde de staathuishoudkunde en
lek.
~ende tal van jaren heeft prof.
n deel uitgemaakt van de Centrale
ssie voor de Statistiek, van welke
vie hij ook vele jaren onder-voor-
1 waa. Voorts was hij van 1891 tot
Voorzitter van de Vereeniging tot be
ll van den bouw van Werkmans-
:en en tevens gedurende vele jaren
A voorzitter van het Leidsche Volks-
j1 Sroot aantal wetenschappelijke wer
en artikelen in binnen- en buiten-
'he tijdschriften verschenen van zijn
tor aarde bestelling zal plaats heb-
J. Zaterdag as. om 12 uur op de be-
Plaats aan de Groenesteeg alhier,
ontslapene was ridder in de Orde van
.Rederlandschen Leeuw.
o
huldiging van den heer
T. F. VLIELAND.
lijn 40-jarig jubileum als secretaris
van „Bloembollencultuur".
t een, van groote waardeering getui-
J® gisteren het 40-jarig jubi-
-S?ac- van Hen heer T. F. Vlieland,
retaris van de afdeeling Oegstgeest
_f?rejen van de Algemeene Vereeni-
°°r Bloembollencultuur.
i.,K? dat de gezondheidstoestand van
C™» een grootsche huldiging niet
Vs zouden zeer zeker alle leden
Mdeeling hieraan hebben deel-
temeer nog nu dit jubileum
een afscheid is. van den sympa-
i secretaris.
?PUtatle' van het bestuur der af-
den Heer Vlieland een be-
rijn woning aan den Lammen-
Tm°,nd? van Hen voorzitter, den heer
„'"f "bogaard werd den jubilaris
„Pi.fiL afHeeling in hartelijke woor-
s Ukwenschen overgebracht onder
van een prachtig bloemstuk en
rn,,„,lnscriPtie als blijvend aanden-
ea in j gevenHe aan het besluit ge-
ïlleü, vorige vergadering werd den
wand als bewijs van waardeering
- vele en groote verdiensten als
de afdeeling bewezen, het
aatschap der afdeeling aange-
hteeCï>,^?elanH was door deze onver-
oo-ïï11?® zeer getroffen en dankte
Ihct ,aar aangedaan,
niein?00 Hbestuur van de Algemeene
Oe ï?,or Bloembollencultuur ont-
ulds Uaris een schitterende bloe-
Ëenwct 80'ukwenschen
r] „p Van d^n dag mocht de heer
tal van persoonlijke en
gelukwenschen in ontvangst
*S^ÏÏr2itter> He heer G. F. Heme-
e*. eoe de iuWia-Hc ww t-ai van
möch{ - ue jubilaris zoo tal van
^dst°zilr? uezoeK-
si ,.ó';;riam jubileum is den heer
ter5o<mv^menwerken bracht hem ook
dit bezoek.
|C~,_ IUOUCU111 123 Utll Iicti
"welverdiende hulde gebracht
W11 gaarne onze gelukwensch
INGRIJPENDE BEZUINIGINGEN
BIJ DE N. Z. H. T. M.
De voorstellen der directie.
Zooals wij gisteren berichtten, heeft de
directie der N.Z.H.T.M. aan de personeels
organisaties mededeeling gedaan van een
aantal maatregelen, welke zij voornemens
is met ingang van 1 Januari 1934 te tref
fen ter voorziening in de tegenwoordige
ongunstige uitkomsten van het bedrijf.
Daai het vermoedelijk tekort oo de be-
grooi'ng ongeveer f. 475.000 zal bedragen,
zijn op den exploitatiedienst groote ver
anderingen aangebracht.
Eenige daarvan, n.l. met betrekking tot
de dienstregeling Leiden-Katwijk en Lei-
den-Den Haag, melden wij reeds onlangs.
Verder zullen de arbeidstijden van de
wagenvoerders der stadslijnen met 2 uur
worden verlengd, om zoo deze gelijk te
maken met die van de wagenvoerders der
intercommunale lijnen. Ook zal het ver
voerpersoneel twee extra-verlofdagen moe
ten prijsgeven. Een progressieve loonsver
laging wordt toegepast die ongeveer 4 pCt.
zal bedragen. De pensioengrondslag wordt
met f. 1 verhoogd. De vermindering der
loonen zal niet worden beschouwd als loon-
korting. doch als loonsverlaging, waardoor
ook cie pensioenpremie zal verlaagd kun
nen worden.
Tenslotte zal de personeel-sterkte met
60 personen moeten worden verminderd.
Dit geschiedt door vervroegde pensionnee-
ring van 40 a 45 personen, terwijl 't nulp-
personeel minder opgeroepen zal worden.
De organisaties zullen zich, gelijk ge
meld, omtrent deze plannen der directie
beraden, waarna op 22 December een nieu
we conferentie zal plaats vinden.
o
TWEEDE VOLKSBIJEENKOMST.
De heerlijk warme huiskamer en de vin
nig koude storm bleken gisteravond een te
groote concurrent en een te geduchte hin
derpaal voor een zooals anders druk be
zochte volksbijeenkomst. Evenals vaak het
geval is. hadden ook ditmaal de afwezigen
ongelijk. De heeren J. C. Burgersdijk uit
Den Haag en de Leidsche humorist-caba
retier C. Spaanderman, verleenden aan
deze bijeenkomst hun medewerking, terwijl
een trio voor de entre-acte muziek zorg
droeg.
De heer Burgersdijk ontpopte zich als
een begaafd amateur goochelaar, die de
verschillende toeren „vinger-vlug" uitvoer
de. Doekjes veranderden van kleur, glazen
en flesschen van plaats, met de meest pri
mitieve hulpmiddelen werd in een hoogen
hoed een heerlijke eierkoek gebakken en
zonder schijnbare moeite werden stuk ge
knipte linten en koorden weer heel ge
maakt. Het succes, dat de heer Burgersdijk
oogstte was dan ook geweldig.
De vlotte wijze waarop de heer Spaan
derman de conférence beoefent, en zijn
luimige en ernstige liedjes zingt, ls lang
zamerhand in Leiden wel algemeen bekend.
Zijn populariteit bleek ook ditmaal volko
men duidelijk en het succes dat hij oogstte
overtrof zoo mogelijk, dat der vorige avon
den.
De niet goed bezette zaal gaf ook tel
kenmale door een flink applaus uiting aan
haar waardeering voor de goed verzorgde
entre-acte muziek. Zoo werd deze wat de
opkomst betreft mislukte avond door het
gebodene een geslaagde.
DE KOUDE EN DE VERKEERSAGENTEN.
Het kwik in den thermometer wees van
morgen 10 gr. Celcius onder nul en zij, die
al vroeg naar kantoor, school, fabriek of
werkplaats moesten, zóchten diep in de
kraag van hun jas gedoken, beschutting
tegen de felle koude. De voorbijgangers
duwden hun handen, gehuld in dikke wol
len of met bont gevoerde handschoenen,
tot in het diepste van hun jaszakken, als
probeerden zij door den bodem heen te
dringen. De wielrijders hadden op hun
fiets handmoffen aangebracht of zochten
voor hun verkleumde handen een weinig
warmte door ze beurtelings in den jaszak
te stoppen en hun karretje met één hand
te besturen. Iedereen trachtte door zooveel
mogelijk in beweging te blijven, te ontko
men aan de alles-verstijvende vrieskou,
welke snerpend om de hoeken der straten
waaide.
Iedereenbehalve de verkeersagent.
Die staat op zijn tochtige standplaats
en regelt het verkeer.
Hij kan zijn handen niet in z'n jas
zakken stoppen, want dat zou ongelukken
tengevolge kunnen hebben, waarvoor hij
de verantwoordelijkheid zou moeten dra
gen.
Hij kan zijn hoofd niet tot aan z'n ooren
terugtrekken achter den beschermenden
rand van zijn kraag; hij kan z'n voeten
niet eens lekker warm stampen.
Hij staat daar op z'n houten schavotje
van een halven meter middellijn en regelt
het verkeer
Terwijl andere menschen, die een kwar
tier lang de behaaglijke warmte van de
huiskamer gemist hebben, klagen over be
vroren ooren, handen en voeten!
In trouwe, de taak van den verkeers
agent is in deze dagen geen benijdens
waardige.
Hij heeft recht op onze waardeering,
maar ook opwarme kleeren! Over het
algemeen is de kieeding der Leidsche poli
tie zeer goed verzorgd. Maar zou het in
deze dagen geen aanbeveling verdienen om
althans de verkeersagenten toe te rusten
met wollen oorkleppen?
Ons dunkt, dat jvare geen overdaad!!
WEDSTRIJDEN LEIDSCHE IJSCLUB.
De eergisteren wegens de dooi afgelaste
wedstrijden in het schoonrijden voor paren
voor leden der Leidsche IJsclub, zullen
morgenmiddag, aanvangende te 2 uur,
worden gehouden. Zaterdagmiddag te 2
uur vinden de behendigheidswedstrijden
voor kinderen plaats.
CRLMINOLOGISCH INSTITUUT.
Voordrachten van Prof. van Itallie
en Prof. Carp.
Gisteravond hield prof. dr. L. van Ital
lie voor het Criminologisch Instituut een
voordracht over „Vergiftiging met kool-
oxyde". Spr. zeide dat in de statistieken
der vergiftigingen een hooge plaats wordt
ingenomen door de vergiftiging met kool-
oxyde. Dit is altijd zoo geweest. Als middel
tot moord schijnt het weinig te zijn ge
bruikt, daarentegen vallen zeer veel geval
len van zelfmoord binnen den werkings
kring van dit vergift en een groot aantal
gevallen van verstikking moet op rekening
van het kooloxyde worden gesteld. In
Frankrijk kwamen tusschen 1901 en 1924
niet minder dan 900 vergiftigingen met
dit gas voor, die allen een doodelijken af
loop hadden. Het kooloxyde wordt veel
vuldig gevormd. Overal waar onvolledgie
verbranding van koolstof optreedt kan het
gas worden aangetoond. Vandaar de vor
ming van het gas in kolenstoven en kom
foren. in slecht trekkende kachels, bij
branden, in kalkovens, steenbakkerijen,
enz. Ook het lichtgas kan aanleidmg geven
tot vergiftiging door kooloxyde. Het uit
steenkolen gestookte lichtgas bevat reeds
57V» 'la kooloxyde, het tegenwoordig veel
gebruikte mengsel met watergas bevat nog
meer. Industrieel kan het generatorgas
(tot 25 'la kooloxyde) vergiftiging veroor
zaken, terwijl ook de uitlaatgassen van
motoren in besloten ruimten noodlottige
uitwerking hebben gehad. Het lichtgas is
veelvuldig aanleiding tot intoxicatie. In de
huizen kan een gebrek in de gasleiding,
het loslaten van een gasslang van de aan-
voerbuis, het onoordeelkundig gebruik van
badkamers, het verwarmen van water in
pannen, die in evenredigheid van de ge
bruikte komforen te groot zijn, aanleiding
geven tot vergiftiging. Buiten de woning
kan eveneens een gebrek in de toevoerlei
ding de oorzaak zijn, dat het gas de na
burige woningen Linnen stroomt, hetgeen
nog onlangs te Schoonhoven slachtoffers
heeft gekost.
Het door de longen ingeademde gas kan
gemakkelijk door het bloed worden opge
nomen. Het verbindt zich met de roode
bloedkleurstof en verplaatst daarin de
zuurstof. Het bloed verliest daardoor de
eigenschap om de noodige zuurstof naar
de weefsels te brengen. De graad van ver
giftiging is afhankelijk van de hoeveelheid
der bloedkleurstof, die haar zuurstof door
kooloxyde verplaatst vond en ook van den
tijd gedurende welke het slachtoffer aan
de vergiftigende werking van het gas was
blootgesteld. Ook bij zwakke gas-concen-
tratie kan een doodelijke vergiftiging in
treden als de tijd van inwerken slechts
lang genoeg is. De verschillende sympto
men. die zich bij de vergiftiging voordoen
hangen alweer met de concentratie van
het gas samen. Zij zijn zeer wisselend en
kunnen aanleiding geven om den aard der
vergiftiging te miskennen. De meest typi
sche symptomen komen bij gezonde per
sonen eerst te voorschijn als 2030 'la van
alle roode bloedkleurstof aan kooloxyde is
gebonden, bij 45 °/o treedt bewusteloos
heid, bij 6575 "la zeker de dood in. Dit
laatste is bijv. reeds het geval hij vertoe
ven gedurende IV» uur in een ruimte, die
0.1 'la kooloxyde bevat. Bij bloedarme per
sonen treden alle symptomen reeds in bij
geringer kooloxyde-gehalte van de lucht.
Met absolute zekerheid kan een kooloxyde-
vergiftiging slechts herkend worden door
spectroscopisch en chemisch onderzoek van
het bloed. Spr. liet een en ander door proe
ven zien.
Uitvoerig werd stilgestaan bij vragen,
die zich b{j een justitioneel onderzoek kun
nen voordoen. Zoo de schuldvraag in ge
val van kooloxyde-vergiftiging. bij vergif
tigingen door lichtgas ten gevolge van gas
lekken, fouten in de constructie van bad
kamers en in den aanleg van ovens van
verschillenden aard; ongelukken door
chauffeurs veroorzaakt bij wie de sympto
men eener kooloxyde vergiftiging kunnen
verwisseld worden met die van alcohol
gebruik. Voorts kreeg de zelfmoord een
beurt en tenslotte behandelde spr. de
crimineele vergiftiging met lichtgas en de
verbrandingsproducten van kolen, waarbij
ter sprake kwamen de gevallen waar de
aanwezigheid van kooloxyde in het bloed
tegelijk met de sporen van worging werden
vastgesteld.
Hierna sprak prof. Carp over Psychopa
thieën. Spr. behandelde de algemeene
structuur van het driftleven, zooals dit bij
psychopatische persoonlijkheden afwij
kingen vertoont van verschillenden aard.
Achtereenvolgens besprak prof. Carp de
afwijkingen in het vitale (in het bijzónder
in het erotische), in het egoistische en in
het sociale driftleven. Spr vestigde voorts
de aandacht op enkele stoornissen m de
ontwikkeling van de persoonlijkheidsstruc
tuur, als bijv. een gestoorde Ideaa'.-Ik-vor-
ming en een overmatig sterk blijvende
ambivelentie van gevoels-instellingen Be
halve afwijkingen in het driftleven ver
dienen de afwijkingen in karakter en tem
perament bij psychopathische persoonlijk
heden niet minder de aandacht. Daarover
zal door prof. Carp in zijn volgende voor
dracht worden gesproken.
leidsche indologen sociëteit.
Het bestuur der Leidsche Indologen
Sociëteit heeft zich aldus samengesteld:
H M. H. Slangen, praeses. O. A. ten Cate,
abactis,-quaestor, A. V. Dahler, comm -
adm., J. D. N. Versluys P. Th. Holman, J.
W. Dersjant. commissarissen. Het abtiaat
is gevestigd: Leidsche Indologen Sociëteit
te Leiden.
o
waarschuwing.
In de laatste dagen wordt in adverten
ties er. circulaires druk reclame gemaakt
voor de z.g.n. Bouw- en Exploitatie Mii.
..Lacio" te Apeldoorn De leider van deze
zaak wekt op tot deelname aan door hem
georganiseerde „loterijclubs", welke hoofd
zakelijk hemzelf voordeel verschaffen, ter
wij! reeds velen, vooral op de dorpen het
slachtoffer van zijn handelingen zijn ge
worden
De Secretaris van den Armenraad geeft
daarom in overweging op voorstellen van
de „Lado" riet ln te gaan.
LEIDSCHE RADIO-VEREENIGING.
De tegen gisteravond aangekondigde le
zing kon niet doorgaan, aangezien de heer
Oostveen op 't laatste oogenblik verhin
derd was om aanwezig te zijn.
Gelukkig werd de heer Nieuwenhyzen
direct bereid gevonden om een demonstra
tie te geven met één der nieuwste Phillps-
toestellen, het type 834A zoodat de tal
rijke aanwezigen niet heelemaal tevergeefs
de koude hadden getrotseerd. De demon
stratie mocht alleszins geslaagd heeten.
De kwaliteit en selectiviteit waren uitste
kend en het aantal ontvangen stations
zeer groot.
Aan den heer Nieuwenhuyzen een har
telijk woord van dank niet alleen voor de
demonstratie, maar ook voor de wijze,
waarop hij direct voor de Vereeniging
klaar stond.
handelsregister
kamer van koophandel.
Wijziging:
Naamlooze Vennootschap Maatschappij
tot Aanneming en Uitvoering van Bouw
en Betonwerken „De Hooge Morsch". Weth.
v Duivenvoordestraat 6. Oegstgeest. Het
kantoor is verplaatst naar. Const Huygens-
weg 9 Leiden
BINNENLAND.
Prof. mr. H. B. Greven, oud-hoogleeraar
te Leiden is in den ouderdom van 82 jaar
overleden. (Stadsnieuws, le Blad).
De coupon-belasting door de Tweede
Kamer goedgekeurd. (Pari. Overzicht,
2e Blad).
De steun aan noodlijdende gemeenten;
memorie van antwoord aan de Eerste
Kamer. (Binnenland, 3e Blad).
Cacao- en chocoladefabriek der firma
Boon en Co. te Wormerveer door brand
verwoest; te Twijzel zijn de Geref. Kerk
en een woonhuis in de asch gelegd. (Ge
mengd, 3e Blad).
De muiterij op de „De Zeven Provinciën";
de vonnissen tegen de eerste groep Euro
peanen. (Laatste Berichten, le Blad.)
BUITENLAND.
Nog steeds diplomatieke besprekingen
(Buitenland, le Blad).
Nieuwe financieele moeilijkheden in
Frankrijk. (Buitenl., le Blad).
De Fransche luchtvaartminister Cot over
zijn reis naar Rusland. (Buitenl., le Blad).
Bullitt overhandigt te Moskou zijn ge
loofsbrieven. (Buitenl., le Blad).
De strijd in den Gran Chaco. Een spoe
dig einde te verwachten? (Buitenl, le BI.).
Het requisitoir in het Rijksdagbrandpro
ces. (3e en le Blad).
NED. CHR. REISVER. AFD. LEIDEN.
Algemeene ledenvergadering.
De afd. Leiden der Ned. Chr. Reisveree-
niging, heeft in „Oud-Hortuszlcht" een le
denvergadering gehouden.
Om circa kwart over acht opende de
voorzitter, de heer Joh. Vooys, de bijeen
komst met gebed en richtte een hartelijk
welkomstwoord tot de aanwezigen, nadruk
leggende op het feit. dat aan deze verga
dering geen attracties waren verbonden,
teneinde de aandacht der leden niet af te
trekken van den feestavond, welke op 29
December a.s. zal worden gehouden.
Hierna werden de notulen der vorige ver
gadering voorgelezen en onveranderd goed
gekeurd.
Tot mede-afgevaardigde naar de op 30
December alhier te houden algemeene ver
gadering. werd de lieer Joh. Vooys geko
zen. In een vorige bijeenkomst was de heer
A v d Bos reeds als eerste afgevaardigde
benoemd.
De bespreking van den beschrijvingsbrief
voor de algemeene vergadering, welke hier
op volgde, leidde tot een levendige en aan
gename discussie.
Na rondvraag sloot de voorzitter de bij
eenkomst op de gebruikelijke wijze.
Hoewel de belangstelling van de zijde
der leden grooter had kunnen zijn. blijft
de kern der afdeeling de gewone vergade
ringen gelukkig steeds op prijs stellen.
leger des heils.
Naar men ons meldt zal het Leger des
Heils in verband met de bestaande Kerst
plannen a.s. Vrijdag en Zaterdag hulst
takjes verkoopen.
Gelet op de moeilijke tijden vertrouwd
het Leger des Heils op de medewerking van
vele stadgenooten.
Ook dif jaar stellen wij weder de
gelegenheid open in ons blad van
te plaatsen, tegen den prijs van 75 ct.
van 1 tof 5 regels, elke regel meer 1 5 ct.
des middags 12 uur kunnen deze
advertentiën worden aangeboden,
Bij latere aanbieding wordt de
gewone advertentieprijs berekend.