DEKENS noodig?
IEDEREEN WEET HET!!!
Bockbier en Bockworst
mm
MIDDJ
PMJZli
J
VROOHsDREEfHAK
Bekendmaking!
„Oe Vergulde Wagen"
NATUURLIJK VAN
Hedenavond I
PRIMA GELDBELEGGING
BLAUW COLBERTCOSTUUM
FIRMA JAC DE NEEF
SLECHTS EEN WENK
Wasscherij SPRONK n.v.
mrmm
ip aanbiedingen!
H|fl| waarvan de
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 9 December h
BOUWKUNSTIG SCHOON.
Bericht van Inzet.
AANBESTEDING.
OPGERICHT 1875
ZE ZIJN BETER EN GOEDKOOPER
Haarl.straat
137
h. Donkersteeg
2-4-6
Nederlandsche Chauffeursschool.
„In den Vergulden Turk"
Nooitgedagt en Polarschaatsen
VOOR DE A.S. FEESTDAGEN
NAAR MAAT VANAF f.49.
ir GEGARANDEERD KLEURECHT -ip(J 2465
Natwasch 15 cent per Kilo.
Een nieuw Centrum te Katwijk aan Zee.
Dames Bontmantels en Heereri Pelsjassen
te
19.
49
3.98
TWEE STROOMINGEN.
In het vorige opstel hebben we een over
zicht gegeven van de politiek der Habs-
burgers en het Fransche verzet daartegen.
We willen thans even de aandacht wijden
aan een cultureele strooming, die onaf
scheidelijk was van de Habsburgsche po
litiek. We herinneren er aan, dat tijdens
de eerste regeerlngsjaren van Karei V. de
Reformatie begon en geweldig om zich
heengreep. Deze actie verwekte reactie
door de Contra-Reformatie. Behalve dat
de wereldlijke organen van de Katholieke
kerk met alle hen ten dienste staande
middelen den strijd aanbonden tegen de
afvalligen, bleek het noodig den vijand in
eigen boezem te bezweren, om daarna
met geestelijke wapenen krachtig de
Hervorming aan te tasten. Daartoe werd
in 1545 het Concilie van Trente bijeenge
roepen Leidende persoonlijkheden bij
deze kerkvergadering waren vooral Ita
lianen en Spanjaarden: Italiaansche Kar
dinalen en Spaansche mystici. En van de
laatsten noemen we in de eerste plaats
Ignatius de Loyola en verder Joannes a
Crucis en Petrus van Alcantara de biecht
vader van de H. Theresia van Avila.
Twee verschillende groepen beheersch-
ten het concilie, doch eensgezind in hun
streven naar het onaantastbaar herstel
van het Katholicisme. En men mag wel
zeggen, dat de Spaansche groep innerlijk
en uiterlijk de sterkste was. Van ouds be
schouwde de Spaansche kerkprovincie zich
als vrijwel onafhankelijk van Rome. De
primaat van Spanje beschouwde zich
slechts naar den vorm ondergeschikt aan
den paus. De Spaansche kerk nam een zeer
autonome houding aan en de koningen
van Spanje, Karei V. en Filips n voelden
zich in zeer weinig opzichten onderge
schikt aan den paus. Hun machtigste
wapen, zoowel als het er op aankwam,
tegen Rome als tegenover de Ketters"
was de Jesuïtenorde, de stichting van
Loyola. En hand in hand hiermee ging de
Spaansche Inquisitie, die wel zorgde, dat
het er op bedreigde punten „Spaansch"
toeging.
Italië geraakte geheel onder dien Spaan-
schen invloed, die zich wist te handhaven
tot den Eersten Spaanschen Successie
oorlog, 1702. Overal Spaansche mode en
Spaansche zeden De Spaansche taal werd
hoftaal, ook aan 't Pauselijk Hof. In 't ver
keer van den adel onderling gaf men de
voorkeur aan het Spaansch. In den grond
was dit alles een gevolg van een Hispani-
seering der Katholieke Kerk. En deze His-
paniseering teekende zich af overal waar
de Habsburgers de baas waren of een
machtige invloedssfeer bezaten; buiten
Spanje en Italië in Oostenrijk, Zuid-
Duitschland Zuid-Nederland en zelfs ge
deeltelijk in Frankrijk.
Komen we thans tot de bouwkunst.
In de algemeene ontwikkeling, welke de
geschiedenis der Bouwkunst kenmerkt,
wordt gewoonlijk aan Spanje niet over-
groote aandacht besteed. Door de eigen
aardige ligging van het land, afgesloten
door de zee en de Pyreneeën, half Euro-
peesch, half Afrikaansch, is dit te ver
klaren. Men trekt steeds weer de lijn:
Griekenland. Rome, Italië en dan het
overige Europa, doch dat is niet altijd vol
komen juist. Het is juist die eigenaardige
ligging van Spanje, die aan een typische
bevolking woonplaats heeft geboden. De
oudst bekende niet-Arische bewoners, de
Heriërs, kwamen uit Afrika. Dan vinden
we er in den loop der eeuwen nederzet
tingen of overheersching van Kelten,
Phoenlciërs, Grieken, Karthagenen en
eindelijk Romeinen. Resten dezer verschil
lende lagen zijn opgenomen door de West-
Goten en eindelijk zijn de Mooren ge
komen. die het gewone overweldigersrecept
hunner voorgangers volgden. Voor zoover
de mannen niet tot slavernij werden ge
bracht, of zich handhaafden in enkele on
toegankelijke bergnesten, werden deze om
hals gebracht, terwijl de vrouwen werden
verkracht. Uit dit eigenaardig conglome
raat is het Spaansche volk te voorschijn
gekomen met zijn Oostersche grandezza
en praalzucht, zijn, gemengd Oostersche
en Westersche fantasie, zijn Oostersche en
Westersche Middeleeuwsche mystiek. On
danks zijn afgemeten trots en schijnbaar
koele hooghartigheid, vurig, hartstochte
lijk, fel en hevig innerlijk levend en met
een historischen zin voor barokke schoon
heid. De Moorsche bouwkunst inspireert in
Spanje de Romaansche bouwkunst en later
de Spaansche Gothiek.
Terwijl in Italië de Renaissance opkomt
en bloeit, volgt de Spaansche bouwkunst
haar eigen barokke wegen. We herinneren
er aan, dat barok in dit verband niet een
tijdelijk verschijnsel is in de bouwkunst,
zooals dat meermalen begTepen wordt, doch
een psychische gesteldheid die zich in de
kunst uit, dus een algemeen stljl-psycho-
logisch verschijnsel, dat zich in de 17de
eeuw in Europa heeft verbijzonderd tot een
aparten stijl.
Doch de Spaansche kunst, de bouw
kunst als uitgangspunt genomen, was ge
durende de late Middeleeuwen en daarna
steeds barok van karakter, een uitbundig
heid van bloei en vormkracht. welke op
ons Westerlingen meermalen een indruk
nalaat van gemis aan logica en bonte over-
ladenheid. In het begin der 16de eeuw
worden aan de Moorsch-Gothische con
structies allerlei renaissance-elementen
toegevoegd, doordat Italianen de renais
sance naar Spanje brachten. Doch uit alle
deelen van het machtige Habsburgsche
rijk trokken kunstenaars naar Spanje, ook
uit de Nederlanden en uit Duitschland.
Zoo werd het karakter der Spaansche
bouwkunst oneindig gevarieerd, terwijl
toch de Moorsch-Oostersche gloed en
vormkracht dit alles aan zich onderge
schikt wist te maken.
Er ontstond een wisselwerking vooral
met Italië, met dit gevolg dat Italië ten
slotte in de 16de eeuw het Spaansche
vormgevoel overneemt, zij het dan wellicht
ietwat aan eigen aard geassimileerd. Het
gaat geheel samen met de politieke over
heersching der Habsburgers, de geheele
Hispaniseering van 't leven. Het is de ty
pische Spaansche Jezuïtenstijl der bouw
werken in het midden der 16de eeuw in
Spanje verrezen, die zich in Italië laat
gelden, het eerst in de II Gésu-kerk te
Rome, 15681587. Er komt een grootsche
bewogenheid in de ruimtegroepeering, die
vol is van dwingende fantasie en mystie
ken luister, vol van praal. Dat alles was
in wezen vreemd aan de Italiaansche Re
naissance; het is een Moorsch-Gothische
transscriptie In het Italiaansche. De Ita
liaansche Renaissance was bij al haar
schoonheid mathematisch-intellectualis-
tisch. Thans stuwt de Spaansche geest door
de ruimten en veruitwendigt zich aan 't
ornament.
Het is hier niet de plaats, deze alge
meene opmerkingen, met voorbeelden toe
te lichten; wij zouden dan met het oog op
ons doel veel te uitvoerig worden.
De heftige staatkundige bewogenheid,
nu, die Europa in twee groote kampen ver
deelde, teekende zich af in de wijze waarop
de barok, nu in den zin van een bepaalden
stijl, tot uiting kwam Het is de weelderige
bijna overdadige Spaansche-gerichte ba
rok, die behalve in Spanje en Italië, ook
in Oostenrijk, Zuid-Duitschland. een deel
van Zwitserland en de Zuidelijke Neder
landen tot uiting kwam.
Bij Frankrijk en nog consequenter bij
zijn bondgenooten Engeland, Noord-Neder
land. Noord-Duitschland en Zweden, blijft
de barok ingetogener. Zij is er k«>J
keiijker, meer academisch-do'M
haar sterk klassicistische uitw
men zou kunnen zeggen, gehetfï.i
eenstemming met de koelberevL
zuiver intellectualistische po'jS
Richelieu.
Natuurlijk duiden we hier
beide hoofdgroepen van de ban
tectuur aan de Spaansch-Room.
de Fransch-Protestantsche, die KJ
zonderlijk verschillende differenS
vatten in verband met volksaard f
enz. Doch deze doen hier op 't r
nipt. ter zake.
We bepalen ons nu even bij Frart
De bouwkunst mocht onder den n
lievenden Frans I en zijn eerrte om
nog weelderig zijn, een samenvalt
laat-Gothische en Renaissance
taal, waarbij over 't algemeen aan 'tl
sche ruimtegevoel werd vastgebT
onder Hendrik IV trad een versober
vereenvoudiging in, terwijl een mee,,
sicistisch ruimtebegrip zich doet geld
de wereldlijke bouwkunst, voora
openbare gebouwen, paleize en
En onder Lodewijk XIII die sober v_
was en zijn koel-scherpen minister!
lieu, wint het klaar-afgewogen kk
ruimtebegrip veld terwijl de mjj
versobering nog toeneemt.
Natuurlijk moeten we hier de zake
latief denken. Voor Hollanders l
E'-anseVi bouwwerk uit den tijd vaniL
lieu altijd nog vrij weelderig. Doclrl
neer men het vergelijkt met een X
Frangois I" of een kasteel „Chan
dan springt het onderscheid Terr
in 't oog.
In het volgend artikel behandelj
zeer kort het verband van de Fram
de Nederlandsche bouwkunst na oiu
Door deze wordt bekend
gemaakt dat sinds Dinsdag
5 December 1933 het
Hotel-Café-Restaurantbedrijf
TE ALPHEN AAN DEN RIJN
niet meer wordt geëxploiteerd
door den Heer F. C. FABER,
doch door ondergeteekende.
Beleefd aanbevelend:
LOE NUIJEN.
Bij den 1.1. Vrijdag gehou
den inzet van de Fabrieks-
en Kantoorgebouwen, Woon
huizen, Werkplaatsen, Pak
huis en open terreinen aan
den Ouden Singel, Oostdwars-
gracht. Baatstraat en Voor
ste Zandstraat te Leiden, zijn
in bod gebracht:
Perceel
1
op
f.3550.—
Perceel
2
op
f.1825.—
Perceel
3
op
f.2600.—
Perceel
4
op
f. 560.—
Perceel
5
op
f. 770.—
Perceel
6
op
f. 770.—
Perceel
7
op
f.5200.—
Perceel
8
op
f.10600
Perceel
9
op
f.5500.—
Perceel
10
op
f.5300.—
Perceel
11
op
f.4800.—
Perceel
12
op
f.5500.—
Perceel
13
op
f.3600.—
Perceel
14
op
f.2800.—
Perceel
15
op
f.2500.—
Perceel
16
op
f.2600.—
Perceel
17
op
f.2550
Perceel
18
op
f.5000.—
Perceel
19
op
f 5400.—
Perceel
20
op
f.1750.—
Perceel
21
op
f.2100.—
Perceel
22
op
f.6500.—
Afslag Vrijdag 15 Dec. 1933
's avonds 7 uur in het Nota
rishuis tc Leiden. 2462
H. M. MARKUSSE. Notaris.
De Oommissie van Beheer
over Endegeest, Voorgeest en
Rhijngeest, zal op Vrijdag 15
December a.s. des v.m. te
11 uur op het Raadhuis te
Leiden, Rapenburg 12, in het
openbaar aanbesteden
De levering van levens
middelen. enz., benoodigd
gedurende het le half
jaar 1934, als Brood,
Rund- en Kalfsvleesch,
Kruidenierswaren, enz.
Een en ander breeder om
schreven in de voorwaarden
die ter lezing liggen op het
bureau van Endegeest en
aldaar tegen betaling van
50 cents verkrijgbaar zijn.
De inschrijvingsbiljetten
behoeven niet gezegeld te
zijn en moeten voor 10 uur
des morgens bezorgd zijn aan
het adres van den Secretaris
Van de Commissie van Be
heer over Endegeest, Voor
geest en Rhijngeest ten Raad-
huize te Leiden, Rar>en-
burg 12 2418
De Commissie van Beheer
A. J. ROMIJN, Voorzitter.
J. v. d STOK. Secretaris.
4-8
„HET LEIDSCHE WOLLEK DEKENHUIS''
TELEF. 396 LANGEBRUG 7—7a TELEF. 396.
HET EENIGST BETROUWBAAR ADRES HIER TER STEDE
waar men U grondig LEERT CHAUFFEEREN. - Vraagt ons
om volledige inlichtingen. Referenties ter inzage van Rijks-
en Gemeente-instellingen. DIR. NED. CHAUFFEURSSCHOOL,
Langebrug 77a, b.d. Papengracht, Telef. 396. 6073a
Kinderschaatsen f. 1.40. Schoen- en Kunst
schaatsen. - Noren (ook met schoenen).
MONTUUR - SLIJPEN - IJSSTOKKEN.
Mag. ,,'T HOEKJE" - BREESTR. 120 - TEL. 2418
Tt KOOP:
Hieuw gebouwde Beneden- en Bovenhuizen a.d. Tessel-
scbadestraat. te Leiden. Deze ruime, uitstekend gebouwde
liiu/.en worden op jaarcontract aan solide huurders
veibuuid, opgeleverd.
ioopsom f. 8000- Huuropbrengst f.816 per jaar
Nieuw geb. Heerenhuilen a.d. Vondelweg te Leiden bev
6 kamers, zolder, voor- en achtertui, koopsom f.6250,—
Nos» slechts enkele Hoerenhuizen a.d. Lammenscban?-
weg te Leiden. Koopsom f. 8500 2456
Dames- en Heerenkleermakers Gediplomeerde Coupeurs
RAPENBURG 110 - LEIDEN TELEF. 1339
en wij staan met geheel ons MODERN BEDRIJF gereed ter
behaitiming Uwer belangen. Ook vrat betreft Uw Fijngoed.
Witte Singel 14 Telefoon 1035 Leiden
Elke hoeveelheid fjjngoed wordt door ons afgehaald.
Boorden7 reut
Overhemden vanaf 20 cent
Speciaal vestigen wij Uw aandacht op
TE HUUR ln aanbouw zijnde ONDER- en BOVENHUIZEN
en WINKELHUIZEN aan de Koningin Wilhelminastraat
zeer mooi ln het Centrum gelegen en direct by den Boulevard
Deze huizen worden modern en royaal afgewerkt en zUn
buitengewoon geschikt om gedurende het badseizoen gedeel-
telyk onder te verhuren. 2600
De huurpryzen varieeren van f. 30.tot f. 50.— per
maand voor de onder- en bovenhuizen en van f. 50.tot
f.90.— per maand voor de winkelhuizen.
Inlichtingen op het werk en by het BOUWBUREAU
D. J. LUCAS, Park Leeuwenbergh 61, Voorburg, TeL 778082
en Noordeinde 8, KatwUk aan Zee, Tel. 118.
Inlichtingen geeft bet Makelaarskantoor H. D. VAN
/B'ZCN, beêsdigd makelaar, Oade Singel 220, Tel 2774
repareeren. veranderen of lornlenwen. Zeer solide en billijk
en binnen fnee dagen gereed. Bontkragen in alle klenren en
kwaliteiten vanaf f. 1.50 met bijpassende randen om te verlengen.
6182a [UT Alles gratis opzetten -*1
J. VAN RIET, öontwerkster HOEDENWINKEL
PIOKNSTKAAT 14 K0 RE A ARS TRA AT f
'10
Y 12.
1 mJp GEREDUCEERDE
PRIJZEN ALLEEN
MAANDAGMIDDAG GELDIG ZIJN I
1
10
11
12
13
14
15
MOLTON WIEGEN DEKENTJES, Maan-
dagmiddag tegen gereduceerden prijs
CACTUS STANDAARD MET 3 POTJES,
m. leuke fantasie décors, Maandagmiddag
tegen gereduceerden prijs van 75 voor
CRèME AARDEWERK PUDDING VOR
MEN, diverse aardige figuren, Maandag
middag tegen gereduceerden prijs
12
MOLTON DEKENS, GROOTE 2 PERS.
effen wit, waarde 145, Maandagmiddag
tegen gereduc. prijs
PRIMA VULLING VOOR FANTASIE
KUSSENS, thee warmers enz. verpakt in
doos k 1 pond, Maandagmiddag tegen ge
reduceerden prijs van 35 voor
AFGEPASTE PLUCHETTE GORDIJ
NEN m. fijne randen, goud fond, 125 x
275 cm., Maandagmiddag gereduceerde
prijs van p. p. 6.90 voor
KAARTEN DIRECTOIRE ELASTIEK..
houdend 6 m. prima kwaliteit, Maandag
middag tegen gereduceerden prijs van 19
MANTELWOL, KNOTTEN VAN 50
GRAM, diverse tinten, Maandagmiddag
tegen gereduceerden prjjs van 22% voor
UNICUM WOL, kluwen van 45 gram,
zeer sterke kwaliteit, diverse tinten,
Maandagmiddag tegen gereduceerden
prijs van 19 voor
WITTE HEEREN OVERHEMDEN met
satijn gestreepte borst, 2 boorden en
manchetten, Maandagmiddag tegen gere
duceerden prijs van 1.95 voor
BRUIN NAPPA DAMES HANDSCHOE
NEN, geheel met wol gevoerd. Maandag
middag tegen gereduceerden prijs v. 1.25
SCHOOLTRUIEN, m. gestreepte Polo-
kraag, dubb. manchetten, ijzersterk,
Maandagmiddag tegen gereduceerde prij-
zenii Leeftijd 26 jaar 97^; 7 tot 11 jaar
GEKEPERD FLANEL, zeer goede kwali
teit, gew. prijs p. el VI Maandagmiddag
tegen gereduceerden prjjs
GEBREIDE WOLLEN MOUW SHAWLS
van 69, Maandagmiddag tegen geredu
ceerden prijs..^j-
DAMES PYAMA'S van prima uni ge
kleurd flanel, alle maten waarde 145,
Maandag tegen gereduceerden prijs
PROFITEERT VAN ONZE
OPRUIMING DEKENS
SENSATIE PRIJZEN
LEIDEN
