LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
BUITENLAND.
BRIEVEN UIT PARIJS.
UIT RUSLAND.
Woensdag 29 NovemU
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Politieke gedachtenwissellng.
De secretaris-generaal van den Volken
bond, Avenol, ls van zyn reis naar Rome
te Genève teruggekeerd.
Ofschoon hy hieromtrent weigert eenige
verklaring af te leggen, ls de meening ge
wettigd, dat Italië, na de gedachtenwisse
llng tusschen Avenol en Mussolini, niet
voornemens ls, tenminste niet ln de naaste
toekomst, uit den Volkenbond te treden.
Het comité der ontwapeningsconferentie
dat zich bezighoudt met de algemeene
regelingen van de te sluiten ontwapenings
overeenkomst, ls begonnen met het onder
zoek van de Fransche voorstellen Inzake
de organisatie van de controle.
Van Fransche zijde werd gewezen op het
nlet-lastlge karakter van het controle
systeem dat door de Fransche delegatie
wordt voorgestaan, terwijl tevens naar
voren werd gebracht de wil van Frankrijk
om het controlesysteem, dat effectief, per
manent en automatisch moet werken, te
beschouwen als lnhaerent aan iedere ont
wapeningsovereenkomst.
Verder werd gewezen op het feit, dat de
diplomatieke besprekingen buiten Genève
vergemakkelijkt zouden worden, wanneer
het controleprobleem technisch van alle
gezichtspunten uit bestudeerd was.
Volgens den Berlljnschen correspondent
van de „Paris Midi" heeft rijkskanselier
Hitier bij het onderhoud met den Fran-
schen gezant verzocht, dat de Fransche
regeering van al haar voorrechten ln het
Saargebled zal afzien, zoodat ook geen
volksstemming zou worden gehouden.
Hitler protesteerde krachtig tegen de
maatregelen, welke de regeerlngscommis-
sle van het Saargebled heeft genomen ter
onderdrukking van de natlonaal-soclalis-
tlsche propaganda ln het Saargebled en
verlangde, dat Frankrijk den voorzitter
dezer commissie zal verzoeken, deze maat
regelen op te heffen.
Maar Frankrijk zal hiervoor wel geen
ooren hebben Het referendum ln het Saar
gebled ls bovendien voorgeschreven ln de
vredesverdragen!
ENGELAND.
Clt bet Lagerhuis.
Mevr. Gandhi weer gearresteerd.
Het debat over het adres van antwoord
op de troonrede ls gisteravond geëindigd.
De liberalen hadden nog een amendement
Ingediend, waarin het argument van
Lansbury herhaald werd. dat de regeering
geen doeltreffende politieke lijn volgde en
niets deed voor het herstel van handel en
nijverheid. Sir Stafford Crlpps en
Maxton sloten zich by de geoefende kri
tiek aan en de onderminister van binnen-
landsche zaken verdedigde het regeerings-
beleld op de bekende gronden. Het amen
dement is ten slotte verworpen met 404
tegen 58 stemmen en het adres van ant
woord werd aangenomen met 427 stem
men tegen 54.
Uit Bombay wordt gemeld, dat mevr.
Gandhi weder ln hechtenis ls genomen ln
verband met haar actie Inzake de burger
lijke ongehoorzaamheidscampagne.
Dit ls de zesde maal, dat zij hiervoor ls
gearresteerd.
BELGIE.
Huiszoekingen bU Dinasos.
De politie heeft huiszoekingen verricht
in vele lokalen der dinasos. met name te
Brussel en in Vlaanderen en ln de wonin
gen van verscheidene dinasos.
De huiszoekingen, die gelijktijdig verricht
werden hadden ten doel, na te gaan. of
de dinasos geen overtredingen hadden ge
pleegd op de wet Inzake het verborgen
houden van wapens.
Zij hadden ook ten doel, na te gaan. of
beambten, sympathiseerenden of leden wa
ren van groepen dinasos en of zU zich niet
schuldig maakten aan schending van het
ambtsgeheim.
TalrUke documenten werden ln beslag
genomen.
BULGARIJE.
Bctoogingen tegen Zuid-Slavië.
Te Sofia ls het gisteren, den verjaar
dag van het vredesverdrag van Neuilly
weer eens tot betoogingen tegen Zuid-
Slavië gekomen. Sterke afdeelingen be
reden politie dreven de betoogers uiteen
en herhaaldelijk moesten charges worden
uitgevoerd. Alle straten die naar het
Zuld-Slavlsche gezantschap en consulaat
lelden werden voor het verkeer gesloten
en de voetgangers werden aan scherpe
controle onderworpen.
FRANKRIJK.
Chautemps Zaterdag voor de Hamer.
De kabinetsraad, welke gisteren gehou
den ls onder voorzitterschap van Chau
temps, heeft besloten, dat het ministerie
zich Zaterdag aan de Kamer zal voorstel
len voor het afleggen der regeringsver
klaring.
De regeering zal denzelfden dag het
financieel ontwerp indienen, dat volgens
de urgentie-procedure Dinsdag 7 Decem
ber door de Kamer ln behandeling zal
worden genomen.
De zitting van Dinsdag zal overigens ge
wijd worden aan een debat over de graan
markt.
De socialistische Kamerfractie heeft be
sloten in een brief aan den voorzitter der
radicaal-socialistische partij tot uitdruk
king te brengen, dat de socialistische partij
zich niet kan Inlaten met een permanente
samenwerking met de overige groepen der
z.g. unie van de linkerzijde, aangezien zij
anders ln strijd met de besluiten der par
tijcongressen zou handelen. De socialisti
sche fractie is niettemin bereid van geval
tot geval deel te nemen aan gemeenschap
pelijke beraadslagingen. In den brief zul
len bovendien reserves worden gemaakt
nopens eenige leden der radicale linker
zijde, die naar de meening der socialisten
niet thuis behooren ln de unie der linker
zijde.
Belooft dit weer een herhaling van de j
laatste crisis?
DUITSCHLAND.
Tien doodvonnissen - Alle studenten
Ud van S. A. of S. S.
OOSTENRUK.
Dollfuss over het Duitsche grensincident.
De Oostenrijksche bondskanselier, dr.
Dollfuss. heeft den Dultschen gezant dr.
Rieth, in verband met het Incident aan de
Dultsch-OostenrUksche grens, waarbij een
lid van de rljksweer het leven verloor, zijn
leedwezen betuigd.
De bondskanselier heeft hierbij medege
deeld dat hy alles gedaan heeft, om dit
pynlijk gebeuren zoo spoedig en volledig
mogelyk op te helderen en dat hy zich
het recht voorbehoudt, zoodra het onder
zoek beëindigd is, zyn houding ten aanzien
van het ter verantwoording roepen der
schuldigen te bepalen.
Ook de Oostenrijksche gezant te Beriyn,
Tauchitz. heeft den ryksmlnlster van bui-
tenlandsche zaken het leedwezen zyner re
geering met het gebeurde betuigd.
Gisteren had de Oostenryksche concul-
generaal te Neurenberg van den gezant op
dracht gekregen aan de begrafenisplech
tigheid deel te nemen en een krans te leg
gen op het graf van den neergeschoten
ryksweersoldaat.
Na een beraadslaging, welke vier uren
duurde heeft de rechtbank van Dessau
u.tspraak gedaan ln 't Heckilnger moora-
proces ln verband met het neerschieten
van den S. A.-man Cleslik.
De tien der aangeklaagde communisten
werden conform den elsch van het open
baar ministerie wegens gemeenschappe-
ïyken moord ter dood en tot biyvend ver
lies van de burgerUJke eererechten ver
oordeeld.
Een der beklaagden werd vrygesproken.
Reeds hl Juli van dit Jaar zyn drie com
munisten wegens dezen moord ter dood
veroordeeld.
De motiveering van het vonnis is als
yolgt:
De communisten hebben de afspraak ge
troffen, een vuuroverval te plegen op de
nationaal-sociallsten en te dien einde zyn
twee der deelnemers weggezonden, zy
hebben zich geposteerd en gemeld, dat de
natlonaal-socialisten naderden.
De rechtbank heeft vastgesteld, dat 2
der 10 beklaagden hebben geschoten. De
anderen hebben weliswaar niet geschoten,
doch zy hebben de daad gewild. Zy moe
ten derhalve als mededaders worden be
schouwd Van VVUkus kan niet bewezen
worden, dat hy by de zaak betrokken is.
Er kon evenmin worden vastgesteld, dat
hy alleen ls opgetreden, hy moet derhalve
worden vrygesproken.
De Ryksleider van den Nationaal Socia-
listiscnen Studentenbond en leider der
Duitsche „Studentenschaft", dr. Oskar
Staebel, heeft de volgende beschikking
uitgevaardigd:
Met Ingang van heden wordt het dragen
van bizondere uniformen ten strengste
verboden aan alle leden van den natio-
naal-socialistischen Dultschen Studenten-
bond. De plaats der N. S .D S B -kame
raden is in de S A. resp. ln de S S. Ik
verwacht, dat myn verordening van 5
Maart 1933, volgens welke alle „Studenten-
bond-kameraden" zich moeten aansluiten
by S A resp. S S. onverbiddehjk wordt
ten uitvoer gelegd.
Voor wie zich te goed gevoelt voor den
dienst der S. A of S. s ls ook ln den Stu
dentenbond geen plaats.
SPANJE.
De Cortesverklezlng.
Volgens een statistiek over het resultaat
van de eerste verkiezingen ln Spanje heb
ben de rechtsche partyen tot op heden 149
zetels, de middenpartijen 101 en de link-
sche partyen 57 zetels veroverd.
Zondag 3 December, wordt de herstem
ming gehouden in de districten: Barce-
lona-provlncie Madrld-stad Madrid-pro-
vincie, Huelva, Centa, Murcia, Guadala
jara. Zamora, Castellon, Burgos. Malaga,
Cordova en Melllla.
ZWEDEN.
Protest inzake den Nobelprijs voor
den vrede.
De Bond voor den Vrede te Stockholm
heeft een protest gepubliceerd tegen het
opnieuw niet verleenen van den Nobel-
prys voor den Vrede In dit protest ver
klaart de bond, dat ln de 32 jaar dat het
Nobel-lnstituut bestaat, de prijs slechts
25 maal ls uitgekeerd.
Ook wordt er over geklaagd, dat de
Nobelcommissle te veel de voorkeur geeft
aan presidenten, ministers en diplomaten,
en dat de Nobelprys te zelden wordt uit
gereikt aan particulieren en organisaties,
die arbeiden voor den vrede en ont
wapening.
Een vriend van Alfred Nobel, de op
richter van het fonds, heeft verklaard, dat
het doel van de uitkeerlng was de vredes-
idealisten te helpen. In overeenstemming
met Nobels wensch heeft de Stockholm-
sche Bond voor den Vrede voorgesteld den
prijs uit te keeren aan krachtige voorstan
ders van ontwapening of aan organisaties
met een krachtig vredesprogramma.
Indien niet een persoon voor den prys
in aanmerking kan komen stelt ae bond
voor, het geld te verdeelen, onder de orga
nisaties die voor den vrede arbeiden.
Totdusver is de prys slechts driemaal
aan vereenigingen uitgereikt n i in 1904
aan het Instituut voor Internationaal
Recht te Gent, ln 1910 aan het Bureau
voor den Internationalen Vrede te Bern
en in 1917 aan de Internationale Commis
sie voor het Roode Kruis te Genève.
Parys, November.
Een bezoek in Bretagne by een van de
senryvers cue zyn geoooriegrond nog met
ontrouw geworden is voor ae aancrexiangs-
kraent van de üentstad, braent het ge
sprek op bretonscne senryvers van voor
zyn generatie. Er worden vanuit alle pro
vincies wel regionallstlsche romans ge
schreven, waarin het karakter van een be
paalde streex, met landscnap en bevolking,
sterk naar voren komt, maar de Breton-
ners hebben toch wel een byzonder be-
wustzyn van hun eigen volksaard bewaard,
een weinig zooals by ons de Friezen, en in
het Zuiden van Frankrijk de Provence, met
welke Bretagne ook de byzonderheid van
nog een eigen taal te bezitten, die niet al
leen maar 'n dialict is, deelt. Weliswaar
kennen by lange na niet alle Bretonners
Bretonsch, en is het in stand houden van
de uiteriyke raselgenaardigheden in deze
tyd vaak meer een beweging van speciaal
daarvoor opgerichte groepen en vereeni
gingen geworden; ln de Provence was zoo
als men weet de poging tot een proven-
caalsche wederopleving aan het eind van
de vorige eeuw verbonden aan de naam
van den dichter Frédérlc Mistral, die ook
weer een litteratuur ln het provencaalsch
wilde zien ontstaan. Maar hyzelf zei eens:
hoe moeten wij den stryd tegen de win
kelruiten van de stadsmagazynen volhou
den? In heel Europa is het zoo: het wordt
hoe langer hoe moeilyker om de rechten
van het nationale costuum te blijven ver
dedigen tegen de steeds gemakkeiyker
doordringende invloed van de steedsche
manieren en modes.
En toch behoort het echte Bretonsche
costuum tot de mooiste van de regionale
kleederdrachten. Alleen, men ziet het
steeds minder dragen, wel nog by groote
gelegenheden, bruiloften of dorpsfeesten,
omdat het van generatie op generatie be
waarde kleed nu eenmaal toch nog in de
kast hangt, maar op gewone dagen, op
markten, wordt het hoe langer hoe zeld
zamer. Wel ziet men de witte muts nog
dragen door de vrouwen die in hun ezel-
karretjes naar de markt in het kleine stad
je komen waar wy enkele dagen door
brachten, maar dat ls dan natuuriyk toch
nog maar de alledagsmuts. De echte feest-
costuums waren van een groote pracht en
verscheidenheid, men zou dan ook een
nauwkeurige studie van iedere streek af-
zonderiyk moeten maken om de verschillen
te leeren kennen; in sommige streken leek
de vrouwenkleeding nog altijd op een sta
tig en toch elegant middeleeuwsch cos
tuum: voor op straat een strenge zwarte
cape, die door dat zy half van fluweel half
van laken was, toch een rijk effect geeft,
en een kanten muts met yie vleugels en
die luchtig en stülvol de haardos bekroon
de als de hoofdtooi van een historische
prinses. De mannenhoed is van het beken
de breede ronde model met lage bol en een
afhangend fluweelen lint, vroeger ook zil-
verkoord dat een groot aantal malen om
de bol gewonden was naar gelang van het
aantal successen van den drager in het ge
vecht De vrouwenmutsen, hoe verschillend
ook in de verschillende dorpen, hebben
byna allen het hancjvatmotiefaan een
kleine kanten muts twee hengsels als het
ware, od zy, van hetzelfde; in de meer be
werkelijke worden dat heele vleugels.
De Bertonsche taal vindt men nog in de
namen terug, het keltische element geeft
er voor Franschen een vreemde klank aan.
en onmiddellijk valt het gebruik van de in
het Fransch zoo zelden voorkomende letter
k op: op de huizen al, die bijvoorbeeld Ker
Maria heeten; Ker beteekent huis. Van de
dorpsnamen zyn er een massa ook buiten
Bretagne en zelfs in Holland bekend, niet
alleen door het toerlstendom, maar ten
eerste door het zoo bekende Bretonsche
aardewerk, dat vooral uit Quimper komt,
en in Parys duur verkocht wordt omdat
het door zijn aardige vorm en vroolijke
kleuren zoo practisch is als ontbijtservies.
Toch zijn er ook in andere deelen van
Frankrijk alleraardigste serviezen te kry-
gen en dan met minder marktwaarde. Een
van de grappige gevolgen is dat de stede
ling wel eens een ander gebruik maakt van
de servies-onderdeelen dan oorspronkeiyk
bedoeld was; zoo zyn er botervloten die
uitstekend dienst doen als koffiekoppen, en
steenen kaasstolpen die een Hollandsche
hulsvrouw onmlddeliyk tot botervloot zou
promoveeren. En ten tweede door de
liedjes van Théodore Botrel, wiens beroem
de La Paimpolaise op de internationale
planken van het cabaret bekend is gewor
den, het lied van het lieve meisje van
Paimpol wier kap witter is dan het zeil dat
het zeil dat tegen het blauw van de zee
afsteekt en wier oogen nog weer blauwer
zijn dan dat blauw!
En toch ls het landschap van Bretagne
niet vrooiyk, maar het heeft een onverge
telijke kleur, met zijn uitgestrekte vlakten,
geel van brem, zyn geelbruine en bruin
zwarte rotsen, en de voortdurend wisse
lende zee, die hier zooveel veranderlijker
van kleur is dan de wel mildere maar mis
schien ook minder boeiende Middelland-
sche Zee. En de buiten hun streek be
roemd geworden Bretonners denken altijd
dat iets in hun karakter verband ls blyven
JAPAN.
Jaoan moet zich voorbereiden op
beslissenden handelsoorlog ln China.
Teruggekeerd van een reis door Mand-
sjoerije en China verklaarde Siglmoera de
voormalige adjunct-secretaris generaal van
den Volkenbond aan een vertegenwoordl
eer van het telegraafagentschao Stlmboen
Reneo dat de boycot van Japansche goe
deren tn China ophoudt maar dat er daar
teeenover een woedende concurrentie be
staat oo de Chlneescbe markt tusschen
Ji^an Engeland Amerika en Du'tschland.
Si^'moera zeide' ..Japan moet zich voorbe
reiden op een beslissenden handelsoorlog
in China."
IWAN BOENIN.
DE NOBELPRIJSWINNAAR.
(Nadruk verboden).
vrede. Tolstoj heeft voor de
vrede veel meer gedaan, da- 1
delmatigheden, die den Drii< 1
gekregen, samen genomen jv,*"!
Stockholm zag al die dwergjes
den reus niet. Dergelijke" blalj
meer voor.
VEREENIGDE STATEN.
De oorlogsschulden.
De onder-mlnlster van buitenlandsche
zaken Phillips heeft medegedeeld, dat er
op dit oogenblik onderhandelingen over de
oorlogsschulden worden gevoerd met Fin
land, Tslecho-Slowakye en Letland.
Italië heeft een betaling van één mil-
lioen dollar aangeboden op den termyn
van 15 December a s.
Zooals de lezer weet. zyn de Nobelpry-
zen ingesteld door Alfred Nobel, den uit
vinder van dynamiet. In zyn testament be
paalde Nobel, dat zyn millioenen besteed
zouden worden om van de rente elk jaar 5
pryzen uit te deelen aan personen, die zich
byzonder verdlensteiyk hadden gemaakt
op het gebied van scheikunde natuurkun
de, geneeskunde, literatuur.en het wer
ken voor den vrede. Deze laatste bepa
ling wekte toen nogal verbazing, omdat ze
van den uitvinder van dynamiet kwam. De
beoordeeling, wie ln aanmerking voor een
prys komt, werd aan de Zweedsche acade
mie opgedragen.
Toen de bepalingen van het testament
bekend werden ontstond al dadeiyk vrees,
dat het ultdeelen van die pryzen wel eens
aanleiding zou kunnen geven tot allerlei
geknoei, tot misverstanden, intriges enz.
Er werden sombere voorspellingen gedaan
over de onvermydeUjke botsingen van na
tionale hartstochten, den verwoeden stryd
achter de schermen, gekonkel, bevoorrech
ting van eigen menschen.
Deze sombere voorspellingen zyn ech
ter, in het geheel genomen volkomen on
gegrond gebleken. In het algemeen kan
gezegd worden, dat de pryzen voor na
tuurkunde. scheikunde en geneeskunde
aan personen toegewezen worden, die het
ten volle verdienen. Hst eenige verwyt dat
sommige geleerden den Zweden maken,
bestaat daarin, dat geleerden van naam,
die een dergelijke prys ten volle verdiend
hebbsn, hem niet krygen. Om niet in het
„verre verleden" af te dalen wyzsn wü op
een recent geval: de beroemde Fransche
geleerde Roux, de bacterioloog van wereld
reputatie, wiens ontdekkingen millioenen
menschen het leven hebben gered, de me
deoprichter van het beroemde Instituut
Pasteur, heeft den Nobelprys niet gekre
gen! En menschen, die op het gebied van
geneeskunde veel minder presteeren. heb
ben hem wel gekregen. Nu was Roux
iemand die weinig op eereblyken gesteld
was. die zyn leven aan den dienst der
menschheld had gewyd en wien al het
uiteriyke volkomen onverschillig liet. Hem
hinderde het niet, dat de heeren te Stock
holm hem dien prys niet waardig vonden.
Zijn roem heeft er niet onder geleden.
Maar iedereen zal moeten toegeven, dat
het niet in den haak was.
Uitgezonderd dergeiyke gevallen, kan het
ver'.eenen van de pryzen voor de drie bo
vengenoemde vakken, in den regel als ver
antwoord beschouwd worden. Anders staat
het echter met de twee andere pryzen
voor letterkunde en den vrede. Wat de
pryzen voor den vrede betreft, zoo kan al
dadelyk gezegd worden, dat het een jam
merlijke mislukking werd. De meeste men
schen, die door de geleerde heeren te Stock
holm werden erkend, zich voor de zaak van
den vrede byzonder verdienstelyk te heb
ben gemaakt, zyn onbekenden. Ik heb eens
eenige zeer beschaafde menschen van ver
schillende nationaliteit de namen der prys
winnaars voor vrede genoemd en gevraagd
wie die heeren waren. De meeste namen
waren volkomen onbekend. En zy, wier
naam wel bekend was, hadden nu en dan
een verleden, dat weinig in overeenstem
ming was met het recht op den Nobelprys
voor vrede.
Evenveel verbazing wekte nu en dan de
toewyzlng van den Nobelprys voor litera
tuur. En het grootste schandaal was de
wijze, waarop de Russische literatuur daar-
by behandeld (of juister gezegd: mishan
deld) werd. De prys werd voor het eerst in
1901 toegewezsn. Er was in dien tyd eén
man die de heele wereld als den candl-
daat voor den Nobelprys voor letterkunde
beschouwde, n.l, Leo Tolstoj. „de groote
schrijver der Russische Aarde", zooals de
Russen hem vol eerbied noemden. Tolstoj
was een der grootste geesten die de
menschheid heeft gekend, een der weini
gen die als de hoogste toppen van den
geest beschouwd kunnen worden. Stelt u
nu de algemeene verbazing voor, toen de
prys niet toegekend werd aan den reus
Tolstoj. maar aan den tweede-rangs-dich-
ter Sully Prudhomme, wiens naam al lang
vergeten ls. Ook ln de volgende jaren werd
Tolstoj niet waardig bevonden den Nobel
prys voor letterkunde te ontvangen. Tol
stoj stierf, zonder den naam van Nobel-
prys-winnaar te dragen. Dat was te vreem
der, omdat Tolstoj voor twee pryzen ln
aanmerking kwam: voor literatuur en den
houden met het landschap dat zy met zoo
veel liefde terugzoeken; Aristide Briand by
voorbeeld zyn soepelheid en zyn incieaiis-
me. En de dichters willen in hun werk nog
de naklank hooren van de nu uitstervende
muziekinstrumenten, biniou, bombarde,
galoubet, een soort pansfluit. Men had in
het Bretagne van vyftig jaar geleden ook
nog rondtrekkende barden, zangers zooals
men die uit de legendes kent; de anderhalf
jaar geleden gestorven dichter Charles Le
Goffic, een Bretonner die zyn leven lang
zyn land bezongen heeft en er de historie
van bestudeerd en bekend gemaakt, vertelt
dat zyn vader nog de bard Yann-ar-Guen
gekend heeft, die blind was als de Orlek-
sche bard Homerus, en op de knoesten van
zyn stok met zyn vingers net aantal cou
pletten aftelde van zyn eindelooze rapso
dieën. Hy ging van deur tot deur, zijn lie
deren zingend en brood vragend, en vaak
noodigde men hem binnen met de Breton
sche „bolée": een beker van de inheemsche
cider. De ciderappelen liggen ln byna alle
boomgaarden in kleurige rood-gele heuvel
tjes rondom den appelboom te wachten tot
zy gaan gisten.
Het is geen wonder dat in dit roman
tische land, hoezeer de oude gebruiken er
dan ook uitsterven, iets van het verre,
vóór-christeiyke verleden is blyven han
gen. Zy zyn katholiek, maar het keltische
bijgeloof is hen iog in het bloed blyven
zitten, en, zegt Le Goffic, zy vereeren nog
de fontein en het vuur, zooals achttien
honderd jaar geleden. Maar laten wy niet
vergeten dat onder de groote schrijvers die
Bretagne heeft voortgebracht (Chateau
briand o.a., wiens graf op een eenzame
rotsmint ligt), ook Ernest Renan ls, de
groote vrydenker en verdraagzame.
FOTOMAK.
De Russische literatuur I
gin van de XXste eeuw (en y
een der rykste en belangrijkst/:;
reld. Behalve Tolstoj leefde
ook Tsjechow. Welnu, ook TsleeS
door de heeren te Stockholm ui
vonden. Tsjechow kreeg den
niet. En zoo ging het eene ij.,1
andere voorby. Telkens werd» 1
schryvers door de heeren te Stockhl
de belangrijkste van den tijd aarï
Het waren vertegenwoordigers
schaafde volkeren. Zelfs een H!i'
er by (deze dichter had. ote-in
prys ten volle verdiend). Alleen"IL
sen. De schitterende, rijke en h?3
Russische literatuur, de liteuM
haar stempel op onzen tijd heeh l
bestond voor de heeren te Steeklij
Dit wekte ln Rusland eerst
later ergernis, tenslotte verbittert!
vel. En die verbittering werd steeiil
toen telkens weer mannen en t
werden bekroond, die in alle opzici
beneden de Russische schrijvers l
Den Nobelprys voor literatuur hebhL
wel alle Scandinavische schrijven!
gen, die iets presteerden. Er wain
by een paar min of meer belangi
men. maar ook mensehen, die aL
voor een dergeiyke onderscheldlnH
merking kwamen. De Nederlandse!
ratuur heeft eenige schryvers ook
die veel meer voor den NobelprijsT
merking kwamen dan verschillende
dinavlërs, die dien prys hadden gel
De Russen waren overigens!
eenigen, die door den boycot door
holm van de Russische literatuur re
waren. Stockholm heeft alle schriji
Scandinavië bekroond (behalve ij
standlgen en belangrijksten -ff
heeft den prys aan allerlei onbekej
onbelangryke romanisten en dichte
gewezen, maar zag de Russen met 1
holm werd tenslotte geïnterpellee
heeren gaven het volgende antwoo
Russische literatuur ls sinds de i.
ln twee gedeelten gesplitst: de roo
de „witte"; Stockholm wil geen ld
partyen krenken en verleent daan
het geheel geen prys aan Russeo'l
Dat dit slechts een uitvlucht wj
voor de hand. Tot 1917 bestond
deeldheid Immers niet en toch
noch Tolstoj, noch Tsjechow i
Bovendien: de Nobelprys heeft nled
politiek uit te staan. Toen de Hindi
gore den prijs kreeg, vroegen dc 1
te Stockholm zich niet af. of dc i
schen zich hierdoor gekrenkt zoudeJ
nen voelen (verschillende EngelickcJ
vers van naam waren toen eventej
didaat voor den Nobelprys).
De verklaring moet gezocht sard|
de animositeit tusschen beide volken
Zweden kunnen niet vergeten dal|
land in de XVIIIe en XlXe eeuw I
eenige nederlagen had toegedia
Zweedsch grondgebied geannexeerd
vond de laatste oorlog tusschen I"
en Zweden ruim 125 jaar geleden i
de Zweden kunnen die nederia:»
vergeten. De schryver dezer rege!ct|
het vaak ondervonden: elke onh
met een Zweed ging stroef, terv
moetingen met andere Scad
steeds van harteiyken aard waren 1
len geenszins beweren, dat de
Russische literatuur bewust fc!j(
maar dat de animositeit ln hun oj)
wustzyn aanwezig was en een belli'
rol gespeeld heeft by het ontstan
de blindheid tegenover de Ruiilsdal
ratuur, is zeker.
Tenslotte zag de Zweedsche aca.
zich genoodzaakt den boycot van dc
sische literatuur op te geven en <fj
te bekronen. De keuze was moeJIl
waren n.l. twee ernstige Russische e
daten: Iwan Boenin en Maxim Cork
eerste was een „witte", dus een tegen
der van het tegenwoordige regime
der een „roode" en daarby iemant
ln Sovjet-Rusland een bevoorrechte
tie inneemt. De „witte". Iwan,,„
wltsj Boenin, ls echter ongetwU"™
veel grooter kunstenaar dan de .1
Maxim Gorky (die in werkelUkheld
Pesjkow heet). En dc prys werd 2aa
nin toegewezen. Onder de ."1
heerscht vreugde. De bolsjewikl ru'
en beschuldigden het „international"
pltaal" van allerlei zonden.
Iwan Alexejewitsj Boenin is u> 'p
boren. Hy is dus nu 63 jaar oud hu
uit een oud adeliyk geslacht, dat
eenige merkwaardige pets™'1}::
heeft opgeleverd (o.a. een dieotc-»
naam). Boenin schrijft zoowel
als novellen en romans. Reeds zll»
gedichten en verhalen hebben de. i'i
ne aandacht van kenners Rftroast
werd duldeiyk. dat aan het flrman»
nieuwe ster van de eerste Russ'
demie hem tot lid, een onderscheiou»"
in Rusland niet licht verleend w«3
nin leefde vóór den oorlog te
op zyn landgoed. Hy reisde veel
Westen goed. Tydens de bolsjewt-t "j
volutie bevond Boenin zich 7.
land (hij zelf is een man uit M
land). Voor de monarchist BM"'D ont
moeiiyke tyden. Hü kende z«
ringen en beproevingen. HU
alles met een waardigheid
meesten zyner collega's niet J
ren. Boenin transigeert nooit. |{SI
compromissen ln te gaan Voor 7*
was het leven ln SovJet-KU-:
moeiiyk, moeilijker dan de mee-
landers zich kunnen voorste»
vluchtte Boenin naar het MItem»™
vestigde zich ln Zuld-Frankhjs
sindsdien een bescheiden iju
Boenin is een harde weriker e»
iemand, die aan zyn werk de n°"
bare elschen stelt. Wat va»
schynt beantwoordt aan de t
elschen. Hy ls de grootste
list van onzen tijd Er ls nauwe"
aan te wyzen. die den geweld-- 1
der Russische taal zoo w,f 4
heerscht als Boenin Onder n Jl
standizheden zou zlln bekron
land als een nationaal tt>es» rt,jl
worden Maar Rusland ls
verdeeldrnr;=v
DR. BORIS RAPTSCB"-
