De Ontwapeningsconferen Humor uit het Buitenland. LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad Zaterdag 25 Novem! FINANCIEEL OVERZICHT. Man wakker wordend: Ik vind het toch wel gek dat ]e altijd slaap-wandelt in de richting van m|Jn broekrak. i (Humorist! Juffrouw Bek: Heesch Natuurlijk ben Ik heesch. JIJ zou ook heesch zijn, als Je een man had die schoorsteen veger was en die lederen keer als Je hem eens wou zeggen wat le van hem dacht, boven ln die boom klom I (Humorist) De pas getrouwde als de trein voor de huwelijksreis vertrekt: Hemel Helste we hebben niets om te lezen. tHumortst) Jansen. - nut gaan de zaken Ptd Petersen: Als gewoonlijk 'sóchii er niets te doen en 's middags komt til mensch. (Sydney Bul Nieuwe strijd over het valuta vraagstuk Krachtige technische positie van den gulden De nadeelen van muntverzwak king overtreffen verre de vaak denkbeel dige voordeelen Krachtig standpunt der Nedcrlandsche Regeering Conversie- mogelijkheden voor Ncdcrl. Indische Staatsleenlngen Verbetering der aandeelenmarkt. Wie verwacht en gehoopt mocht heb ben, dat de klaarblijkelijke mislukking van de valuta-experimenten der Ameri- kaansche regeering een eind zou hebben gemaakt aan 't streven, om door waarde vermindering van het ruilmiddel een eco nomisch herstel te forceeren, ls bedrogen uitgekomen. Juist ln den longsten tijd, nu de Amerlkaansche regeering den dollar voortdurend verder voortduwt op den weg naar het verval en de Amerlkaansche volkshuishouding niettemin juister ge zegd dientengevolge, steeds meer vast loopt, gaan er ln de verschillende landen, die nog aan het goud als waardemeter hebben vastgehouden, opnieuw stemmen op, die een opzettelijke waardeverminde ring van de landsmunt beplleiten, als red middel, om uit de economische crisis te geraken. In Frankrijk zoowel als ln ons land roeren de voorstanders van „inflatie", van „devaluatie" of „reflatie", elk op zich zelf weer een ander begrip voor een au fond dezelfde zaak: een Ingrijpen in het bestaande monetaire stelsel, zich ln den laatsten tijd weer op zoodanige wijze, dat dit niet anders dan nieuwe onrust kan veroorzaken bij bet groote publiek, dat zijn vertrouwen in de landsvaluta had her wonnen. Toch ls de toestand, sinds de val van het Pond en later die van den dollar het vraagstuk van de stabiliteit van den gulden in het middelpunt der publieke belangstelling bracht, wel eenlgszlns van aspect veranderd. Destijds was het de groote vraag: „Kunnen wij den gulden op peil houden?" BIJ de discussies van den jongsten tijd daarentegen gaat het om de quaestle: „Willen wij den gulden op peil houden?" De ontwikkeling van den toestand op valuta-gebied, sinds „de strijd om den gulden" voor het eerst was ontbrand, heeft wel duidelijk aangetoond, dat de regeering het ln haar macht heeft gehad, haar energiek tot uiting gebrachten wil tot handhaving van de stabiliteit van ons ruilmiddel door te zetten. Degenen, die zoo zeker wisten, dat de gulden niet tegen de aanvallen van de Internationale spe culatie. tegen de onttrekking van buiten- landsch kapitaal, de vlucht van Neder- landsch kapitaal naar het buitenland en een daarmede gepaard gaande verminde ring van den goudvoorraad der circulatie bank bestand zou zijn, zijn door den gang der gebeurtenissen in het ongelijk gesteld. De gouddekking van alle direct opelsch- bare verbintenissen (bankbiljetten, assig nation en rekeningcourant saldo's) van De Ncderlandsche Bank ls in den Ipop van dit Jaar niet lager geweest dan 71'/i pet.; voor de totale metaaldekking (goud en zil ver tezamen was het laagste percentage ruim 73pet.), bij een wettelijk voorge schreven minimum dekking van 40 pet. Sindsdien is de gouddekklng weer geste gen tot boven de 80 pet., de totale metaal- dekking bedraagt zelfs ruim 83 pet. De ln omloop zijnde bankbiljetten zijn voor meer dan 100 pet. door goud gedekt. De vrees, dat de nieuwe politiek der Ame rlkaansche regeering tot het aankoopen van goud ln het buitenland zou lelden tot een vermindering van den goudvoorraad van De Nederlandsche Bank, ls al even min bewaarheid. Integendeel: de goud schat van onze circulatiebank heeft in de laatste weken nog een verdere toeneming te zien gegeven. 9 De technische positie van onzen gulden moge dus ook thans nog boven allen twij fel verheven zijn, het vraagstuk heeft nog vele andere kanten en juist deze zijn het, die ln de jongste, meest academische, discussies naar voren zijn gebracht. Het ls niet mogelijk, alle argumenten, die de voorstanders van opzettelijke munt verzwakking te berde brengen, ln kort bestek weer te geven. WIJ bepalen er ons derhalve toe, te releveeren, dat men door een waardevermindering van de munt eenheid ecnerzijds een correctie hoopt te verkrijgen ln de blnnenlandsche prijsver houdingen en een versterking van het concurrentievermogen onzer industrie te genover het buitenland, terwijl men aan den anderen kant door de verplichting der op den Staat, andere publieke lichamen, den landbouw en het bedrijfsleven druk kende schuldenlasten met één slag een oplossing meent te vinden voor een der nicest pijnlijke vraagstukken. Hiertegenover kan worden aangevoerd, dat door een waardevermindering van ons ruilmiddel de waarde van de ln ons land ingevoerde goederen dienovereen komstig zou moeten stijgen, wat tot een cüjglng der kosten van het levens onderhoud moet leiden, gevolgd door een aandrang tot loonsverhoogtng, waardoor de gehoopte vermindering der productie kosten al spoedig Illusoir zou worden Wat de mogelijkheid van vergrooting van onzen export aangaat, behoeft overigens slechts te worden gewezen op de in ver schillende landen geheven extra Invoer rechten op goederen uit landen met gede- prec'.eerde valuta de z.g. antl-dumolng- rechten waaronder. Ingeval van valuta- devaluatie. ook goederen uit ons land af komstig zouden komen te vallen. Ten aanzien van de andere kwestie, die eener eventueele verlichting van den schuldenlast, ma? stellig de vraag worden gesteld, of deze zou opwegen tegen den ernstigen schok, die door een waardever mindering van het ruilmiddel aan het ver trouwen der gedupeerde beleggers zou wor den toegebracht. De lust. om geld uit te leenen, moet wel volkomen verdwijnen, wanneer de geldgever de kans loopt zijn geld in een sterk in waarde verminderde valuta terugbetaald te krijgen Ook hier vindt men weder in Amerika het waarschu wende voorbeeld van een zóó volkomen ontwrichting der kapitaalmarkt, dat de regeering niet ln staat ls, haar plannen tot conversie van hooge rente dragende staatsleenlngen door te voeren, terwijl van het opnemen van nieuwe leeningen al evenmin sprake kan zijn. De voorstanders van inflatie wijzen in- tusschen liever dan op de ontwikkeling in Amerika op die ln Engeland, waar deze en andere noodlottige gevolgen van een va luta-depreciatie zich (nog) niet of niet in die sterke mate hebben doen gevoelen. De vraag bulten beschouwing latend, of het van te voren wel vaststaat, dat het Ne derlandsche publiek op gelijke wijze op een eventueele valuta-depreclatle zou rea- geeren als het Engelsche dit heeft gedaan, willen wij er toch op wijzen, dat de toe stand op economisch en valuta-gebied, zooals deze zich ln Engeland sinds het loslaten van den gouden standaard heeft ontwikkeld, nu ook al niet van dien aard ls. om tot navolging aan te sporen. Na de eerst» periode van kunstmatige opleving is ook ln Engeland de bedrllvlg- held ln handel en Industrie weer sterk in gekrompen en het ls de vraag, hoe het verder zal gaan, nu de vele scherpe koers fluctuaties van het Pond Sterling, waar aan een van zijn goudanker losgeslagen valuta altijd blootgesteld is, het bedrijfs- leven telkens voor nieuwe moeilijkheden stelt. Men bedenke slechts dat het Pond Ster ling ln den laatsten tijd In een tijdsver loop van eenige weken de volgende koers- sprongen heeft vertoond: 7.96, 7.61'/i, 7.96'/!, 7.72'/«, 813 Zal de Engelsche re geering. wanneer de koersstijging van het Pond Sterling in het tegenwoordige tempo blijft voortgaan, het Por.d zijn ..natuur lijk niveau" laten terugvinden, of zal zij met nieuwe maatregelen komen, teneinde den dollar niet den aan deze valuta door velen benijden „voorsprong" te laten. I Men mag slechts hopen, dat de Neder- landsche regeering trouw zal blijven aan haar voornemen, niet mee te doen aan den internationalen wedren tot waardever mindering van de landsmunt. Reden om eenige twijfel dienaangaande te koesteren, bestaat er geenszins Wij behoeven slechts te herinneren aan de jongste verklarin gen van den Minister-President bii de al- gemeene beraadslagingen over de Rilksbe- grootlng 1934. waaruit wij het volgende aanstippen: „Inflatie voert tot bitteren nood. vooral voor alle economisch zwakken Een slui- tend budget en een gave gulden zijn voor waarde voor bescherming van den zwak keGeeft depreciatie wel de oplossing (voor vermindering der vaste lasten van het bedrijfsleven?) Wie waarborgt, dat de prijsstijging gelijken tred zal houden met de waardevermindering van de munt?.. Gevolgtrekkingen voor export, verband houdende met valuta, zijn niet te maken Men denke voorts aan het teniet gaan van inkomsten van stichtingen van barm hartigheid. aan groote economische onze kerheid aan een niet sluitend» begrooting. Dit alles zijn motieven voor de rcgecring, om niet aan devaluatie en depreciatie te bezinnen." Wtl hebben gemeend goed te doen. het vraagstuk der valuta en de te dien aan zien door onze regeering aangenomen hou ding nog eens in het kort te belichten om dat de in het openbaar gehouden discus sies. vaak van wetenschanoeüike rilde ge makkelijk nieuwe onrust onder beleggers kringen kunnen wekken Honderd pro cent zekerheid dat de gouden =tandaard t» allen tilde in ons land gehandhaafd za: b'liven, kan wel memand zeven vnnrna- melilk wevens d» groot» onzeO'rheld op lnt»rnat'onaal geh'ed Zooals de toestand zich op het oogenbllk laat aanzien zien wij echter geen enkele reden, om het vertrou wen in de waardevastheid van den gulden op te geven. Uit het koersverloop vap de belegglngs- markt blijkt overigens wel, dat er van ern stige bezorgdheid ln Nederlandsche beleg- ginzskr'.nzen geen sprake is Er bestaat voortdurend eenige vraag naar Nederlandsche staatsfondsen, waar door deze zich meerendeels goed ln koers kunnen handhaven. Ook voor Nederl.-In dische staatsfondsen is de stemming ver beterd, onder den invloed van de Mede- deelingen in de Memorie van Toelichting tot de Indische begrooting 1934. Wel moet men, ondanks de Ingrijpende bezuinigin gen. nog met een ongedekt tekort van f35 millloen rekenen, welke dekking een zeer zware elsch is. Voor een deel hoopt de Minister een vermindering van lasten te verkrijgen door conversie van Ned.-Indl- sche staatsleenlngen met hoogen rente voet in leeningen met lagere rente, die dan met hulp (lees garantie) van het Moeder land zouden kunnen worden uitgegeven. Dat deze conversieplannen, die in de eer ste plaats wel betrekking zullen hebben op de uitstaande dollarleenlngen. ln de naaste toekomst reeds zullen kunnen wor den doorgevoerd moet men zich natuur lijk niet voorstellen. Er zal eerst aan be gonnen kunnen worden, wanneer de vlot tende schuld van Nederland zelf tot een redelijke hoogte zal zijn teru-gebracht, door uitgifte van nieuwe consolidatielee- ningen. Voor de houders van Ned.-Indi sche staatsleenlngen is het echter op zich zelf van groot belang dat op deze wijze de band tusschen de financiën en de schulden van het Moederland en de Kolo niën nog eens uitdrukkelijk wordt erkend. De koe iverheterlng van Indische fond sen heeft zich niet beperkt tot de gul denssoorten; de dollarleeningen Indië wa ren vaster gestemd, zelfs op de dagen, waarop de dollar een verdere inzinking te zien gaf Van buitenlandsche obllgatiën trad de Youngleening onnieuw op den voorgrond. Op voortdurende vraag kon de koersstijging zich verder doorzetten. De aandeelenmarkt heeft tegen het mid den der week een beter aanzien verkre gen, dan zij sinds langen tijd heeft ge had. Een directe reden voor deze opleving viel nauwelijks aan te wijzen, tenzij dan dat eenige dekkingsvraag van de zijde der contramine den koers van enkele toon aangevende fondsen deed oploopen, wat de geheel markt gunstig beïnvloedde. Van de gunstigere tendenz profiteerden vooral aandeelen Handelsver. „Amster dam". Blijkbaar wordt dit fonds nog al tijd van beleggingszijde gevraagd, in de hoop, dat. wanneer de toestand in de su!k°rcultuur eenmaal mocht verbeteren, de Intrinsiek krachtige positie van deze onderneming haar ln staat zal stellen, hiervan ln de eerste plaats de vruchten te plukken. Voor het oogenbllk zijn er ln- tusschen nog geen teekenen van een wen ding ten goede ln de suikerpositie te be speuren. Aandeelen Philips waren eveneens vrij gunstig gedisponeerd Het bericht, dat Bel gië den Invoer van gloeilampen zal con tingenteeren tot een hoeveelheid, die over eenkomt met het kwantum, dat in 1932 ln België werd ingevoerd, heeft op den koers van Philip s aandeelen geen invloed gehad, al moet men verwachten, dat de export van het concern door dezen nieuwen maatregel speciaal zal worden getroffen. Immers schijnt dc contingen- teerlngsmaatregel vrijwel uitsluitend tegen Nederland gericht te zijn. Terwijl de totale Invoer in België van Frs. 954.000 in 1931 is gedaald tot Frs 83J000 ln 1932. Is het Nederlandsche aandeel in hetzelfde tijds verloop van Frs. 772.000 gestegen tot Frs. 809.000 en deze stijging schijnt ook in het loopende jaar te hebben aangehouden. Aandeelen Konlnklltke Petroleum wer den tijdelijk gedrukt door het bericht, dat de prljsverhooging voor petroleum, die vol gens de oorspronkelijke plannen op grond van de code voor de Amerlkaansche pe troleumindustrie op 1 December zou In gaan, tot 1 Januari is uitgesteld. In den tusschentljd schijnt men den toestand vooral met betrekking tot de voortzetting der productie-controle en de controle op de ïaffinaderljen nog eens aan een onder zoek te onderwerpen, waarbij het in de bedoeling moet liggen, de controle op de productie nog verder te verscherpen. Veel bewegingsvrijheid zal de Amerlkaansche petroleumindustrie op deze wijze niet over houden. Af te wachten blijft, of de ver hooging der prijzen hierdoor niet te duur gekocht zal blij ken te zijn. Rubber- en tabaksaandeelen. die In de eerste dagen der weck nog veronacht zaamd waren, zfjn door de later Intreden de betere stemming meegesleept, zoodat ook hier een koersverbetering kon worden geconstateerd Vooral voor tabaksaandee len w.ns de tendenz ui(»esoroken vast. wel licht als reactie on den druk, waaraan deze fondsen lan»en tijd hadden blootge staan. Door wlnstneminsen elng later een deel van de vaak aanzienlijke beurssty- gingen, verloren. De noodzakelijke verdaging tot half Januari Henderso Voorzitter De strijd om het voortduren der „symbi voortzetting der Conferentie Een Conferentie van eenige (en misschien ook eenige kleinere) mogendheden in Decen Rome, San Remo of te Lausanne Genève. 23 November 1933. Het alhier verschijnende .Journal des Nations", dat de spreekbuis ls van hen, die onder de mom van de verdediging der gedachten van „Volkenbond, Vrede en Ontwapening" slechts streven naar een handhaven door den Volkenbond van den dwangvrede van Versailles en van de Dultschland daarby opgelegde ontwape ning heeft de vorige week een „overwin ningsbulletin" uitgegeven, toen bekend werd dat Henderson's dreigement, om zyn ontslag als voorzitter der Ontwapenings conferentie te nemen. Indien niet meer ernst met den voortgang der conferentie zou worden gemaakt, tot de komst van S:r John Simon en Paul Boncour te Ge nève zou lelden. Het blad. dat uit geheel andere motleven als de eeriyke zucht naar Internationale ontwapening van Hender son mét dezen op een voortzetting der Ontwapeningsconferentie aandrong met d» nauweiyks verheelde bedoeling dat een aldaar gesloten schyn-conventle de grond slag van een gemeenschappeiyk dwangop- treden tegen het zich herbewapenende Duitschlanct zou vormen, achtte zich ge rechtigd tot een juichkreet, omdat Simon en Boncour thans de Ontwapeningsconfe rentie wel weder op gang zouden brengen! Het blad zingt thans, nu de belde staats lieden Genève weder verlaten hebben en de door Henderson's ontslagdreiging ver wekte episode van nieuwe Geneefsche mi nistersbesprekingen weder ten einde ls ge bracht, een heel toontje lager. Want het gemeenschappeiyk overleg tusschen Hen derson. den voor dit doe! ook extra uit Praag te hulp gesneld-en Benesj en de ver tegenwoordigers van Engeland. FrankrUk, Italië en de Vereenlgde Staten van Ame rika heeft geen ander resultaat opgeleverd dan het definitieve uitstel van de zitting der Algemeen» Commissie der Ontwape ningsconferentie tot half Januari en de waarsehyniykheld van een zelfs spoedige stopzetting van de „symbolische" voort zetting van het werk der conferentie door vergaderingen van de nieuwbenoemde com missles voor het personeel der landmacht en voor het internationale toezicht op de naleving der conventie. Het resultaat is dus geheel anders uitgevallen als Hender son en zijn sehynhelllge bondgenooten uit het vijandeiyke leger verwacht hadden! Waar lk ln mijn brieven steeds de opvat ting verdedigd heb. dat een voortzetting der Ontwapeningsconferentie op dit oogen blik. dus zonder Dultschland. slechts tot een verscherping der moeliykheden en tot een de mislukking onherstelbaar maken de schyncojiventle zou kunnen lelden, zal men bezrijoen dat lk over de mislukking van Henderson's goedbedoelde, doch sleehtberaden poging, om d» conferentie nog ln dit jaar weder tot nieuw leven te wekken en over dc thans definitieve en voor niemand meer twijfelachtige over winning van het Itaüaansch-Engelsche standpunt, dat diplomatiek overleg met Dultschland en misschien ook een groote- mogendheden-conferentle aan de hervat ting van de zitting der Alzemeene Com missie moeten voorafgaan, allerminst treu rig ben! Juist wie nog niet wanhopen aan het ulteindeiyke succes der Ontwaoen'ngs- conferentle, moeten zich erover verbiyden. dat thans een behoorllik» tijd voor derge- lyke diplomatieke en andere bemrek'.nzen bulten Genève verzekerd ls. Waren Sir John Slmon en Boncour thans te Genève gebleven voor de voortzetting der confe- Hleronder volgt een overzicht van het koersverloop: 6'/. Ned. Indië BC) 86 3'4. 92 3/4. 5'W. Ned. Indle 82 13/16. 89 3/8. 4Ned. Indië 8113-18, 88. Youngleening 49 3/4, 55 1 2. Koloniale Bank 35 1/4, 41. Ned. Indische Handelsbank 41, 461/2 Ned. Ford 143 140. 149. 145. Ph'lips' 230, 239, 237. Unilever 86, 84. 88 1/4. Konmk'iike Petroleum 174 3'4. 1781/8 Amsterdam Rubber 91 1/2. 98 3/4. Di'i Batavia Mij 93 1/2, 111 1/2. Deli My. 90 1'4, 102. Senembah Mij. 113. 124 1/2 1211/2. Ha"d»!sver. „Amsterdam" 1443/4, 183, 160 3/4. Ned. Scheepvaart Unie 37, 43. rentie, stellig zou een mlslokk] mitdeiyk zijn zeworden Nu de heerèn ons weder verli ben, blijft de hoop althans vox dat Simon en Boncour langs de vla Rome of welke andere con stad ook weder naar Genève zuil komen, ln gezelschap dan van rath, om hier eindeiyk het la 1932 begonnen werk met succes nen bekronen! Intusschen hebben de bespreHj Genève ook deze goede zijde gt Arthur Henderson zijn ontsla niet langer handhaaft en ook gende jaar nog aan het hoold wapeningsconferentie zal staan, nen ons daarover slechts i ondanks het meenlngsverschil laatste weken met Henderson doelmatigheid van een onmi voortzetting der conferentie. Ven Is Henderson door de langdurlji kingen met Simon, Boncour en i! thans ook ervan overtuigd, ir oogenbllk een tweede lezlnr (j Donald's ontwerp-conventle kansen op een werkelijk succesi ben vernietigd en dat de omwesi San Remo of misschien zelfs «i het korte omwegje via Lausannr lenswaardig ls. Indien de bez van deze dagen Henderson hlerra overtuigd hebben, zal dit groote verkregen zyn, dat het weetzmj bondgenootschap tusschen eeneiz derson en vele andere oprechte, i de praktische mogelllkheden onv rekening houdende Volkenbond!-, en-ontwapeningsvrlenden en and' slechts op onverzwakte handnai den door Versailles geschapen aansturende diplomater Hle ac „Joumal aes Nations" staan, zal zijn! Het uitstel der zitting der* Commissie tot half (waarscnl Jan. staat thans vast. Waarscnl thans ook weldra de „symboliscni zetting van het werk der corners einde nemen. De onlangs door tiei benoemde rapporteurs (oa. Moresco voor dè vlootkwestles) i« voorloop!» van hun taak ontnen heeft Ingezien, dat zij hun wer»p den volvoeren, zoolang de diep?»' litleke meenlngsverschllleri 1 opgelost. Of de twee gelijktijdig commissies, die voor het peraj landmacht en die voor het lnt<ra toezicht, ook weldra hun taai schorten, staat nog niet vast. ter mogelijk, ja zelfs waarschijn"! Boncour drong niet geheel ten op deze althans „symbolische ting van den conferentle-arpei Soragna bepleitte daarentegen eens „symbolische" stopzetting dit werk, om daardoor den Du - te duidelijker te doen blijken, p steeds op hun terugkeer Il00!' ^iell lijk zal voorzitter Henderson, een kon slissing ls toevertrouwd, na £- h. Frankrijk gewenschte (pi zetting van dit werk daarna Italië bepleite symbolische besluiten! i-mw De wacht ls thans op het w\.i overleg, waarby Engeland e ^r3njcri ernaar zullen streven van n bewilliging te verkrijgen w' ttt keer tot den oorspronkelijk™, Mac Donald's ontwerp-come» uitschakeling van de te r»n) gekomen aanvulllngsregellp» proeftijd, die tot Dultschlan - uit de Ontwaneningsconteren wr(!i leid. Indien Frankrijk h ertoe worden (op het oogenbllk pe reldwllllgheid nog vototw"c! Boncour dezer dagen liet pej" za) waarschijnlijk tf r;: Duitschland's toestemming tot een nieuwe groote-mo^e ferentie te Rome, San Rem" bt k ergens ln Zwitserland,-p ook sanne, die op den Donald's oorsoronkell1*er •.•„.«7 bestaande belangrijke sir „i* schen de groote mogendne |err:<w regelen, zoodat by den i Genève gemeenschaonem m van Dultschland, Engela r,5 Italië en de Vereenlgde Sri' s rika het succesvolle einde zeker stellen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 14