Begrooting
Binnenlandsche Zaken.
in
THERMOGENE
IT5EN VAM HET WITH
■jlÉI
.WAT HET LEVEN VERWOEST'
fcargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 10 November 1933
Vierde Blad
No. 22591
INGEZONDEN.
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité
FINANCIEN.
WETENSCHAPPEN.
JRIE VAN ANTWOORD AAN DE TWEEDE KAMER.
de Memorie van Antwoord
Verslag der Tweede
twos Hoofdstuk V (Blnnenland-
der Riiksbegrootlng 1934.
T.«tuk van den Zomertijd heeft
Veiling van den Minister en hij
«oren niet vo.r de bezwaren, aan
te "egellng verbonden,
k wordt er in het Voorloopig Ver-
"ezen dat het vraagstuk der
ndlne ligt op het gebied der
e te"enstellingen, waardoor een
W op .dit oogenblik minder ge-
kan worden genoemd. Intusschen
Mn<ruentie tusschen wet en prak-
Sit punt een zaak, die de aandacht
Min heeft. Zonder omtrent den
an de studie ter zake nog mede-
m te bunnen doen cf zijn stand-
i opzichte van het nog steeds aan-
wetsontwerp te bepalen, zegt
istloe overweging van deze aan
leid'toe, waarbij overleg met zijn
»t van Justitie meet plaats heb
llljke toepassing der Zondagswet
U die den Minister ter harte gaat
jacht blijft op dit punt gevestigd,
inzien van de opmerkingen betref-
jenbare dansgelegenheden geeft de
I de verzekering van een behoor-
Bsslng der desbetreffende bepa-
raartoe hij de medewerking van
ftgenoot van Sociale Zaken be-
aad kan niet worden ontkend, dat
iemlddelmgsbureau voor plaatsing
-ihtgelders tot voor kort niet vcl-
lactiviteit uitging. Met ingang
Petober jJ. is daarin verbetering
fetrekking tot de Kietwet deelt ae
[mede, dat het in zijn voornemen
i het Voorloopig Verslag gemaakte
Jngen ernstig te overwegen en van
jltaat daarvan te doen blijken ter
held van de voorziening, die de
T toch op enkele details behoeft,
fctrekking tot de burgerwachten en
|L. wordt verzekerd, dat de over-
Trin geen elementen duldt, die geen
waarborg bieden voor trouw aan
the gezag. De Regeering zal niet
lilies in 't werk te stellen, om eiken
(in dit oplcht tegen te gaan.
lelijke regeling van de maatre-
I bescherming van de bevolking
tegen aanvallen uit de lucht is in voor
bereiding in een interdepartementale
commissie, waarin ook het Department
van Defensie ls vertegenwoordigd Naai
verwacht mag worden, zal deze commissie
binnen korten tijd het resultaat van haar
arbeid kunnen aanbieden.
De Minister acht het thans van weinig
nut de financieele verhouding tusschen
Rijk en de provinciën aan een nadere be
schouwing te onderwerpen, daar de
toestand van 's-Rijks financiën zich a
priori tegen een herziening in een voor
ne' Rijk engunstigen zin verzet.
Het verheugt den Minister, dac In Let
Voorloopig Verslag de vraag wordt opge
worpen. of het geen moeilijkheden mede
brengt, dat Gedeputeerde Staten uit hoof
de van wettelijke bepalingen meermalen
moeten oordeelen ever zaken, waarbij ie
provincie in meerdere of mindere mate als
helanghebbei dt moet worden beser.ouw
Dit punt loch is een probleem waar de
Minister zijn bijzondere belangstelling aan
wijdt In moeilfike gevallen beijvert de
Minister zich ais onpartijdige derde, zoo
veel de gelegenheid hem daartoe jo-nsmat
zlin invloed aan te wenden om die beslis
sing te bevorderen, welke het meest met
de te dienen belangen overeenkomt. Van
een stelselmatige herziening van onze ge
meentelijke indeeling verwacht de Minister
geen heil.
Meer dan in andere jaren wordt in het
thans uitgebrachte Voorloopig Verslag
aandacht besteed aan benoeming, optreden
en gedragingen van burgemeesters. Ten
zeerste begrijpelijk. In deze tijden toch is
meer dap ocit noodig een krachtige ge-
zagshandhaving, gepaard aan tact en beleid
en begrip voor de moeilijkheden, waar
mede bijna alle bevolkingsgroepen te kam
pen hebben. Deze situatie stelt hooge
eischen aan hen, die zoo centraal als
plaatselijk, met de handhaving van het
gezag zijn belast. Wanneer de Kamer dan
ook in dit verband bijzondere aandacht
wijdt aan de burgemeesters, vindt zij den
Minister geheel aan haar zijde.
Wat de verhoudingen in de gemeenten
Dtdam en Heesch betreft, de Minister on
derhoudt met het provinciaal gezag ter
p'aatse voortdurend aanraking en tracht
aan de ongewenschte toestanden een
einde te maken.
Ter zake van de klacht over partijdigheid
bij voordrachten tot burgemeestersbenoe
mingen, merkt de Minister op. dat vóór
gaat de geschiktheid voor het ambt.
Wat betreft de combinatie van burge
meesterschap en Kamerlidmaatschap,
meent de Minister in het algemeen, dat de
buitengewoon groote toeneming van be
moeiingen van den burgemeester, gepaard
gaande met den eveneens steeds drukker
wordenden werkkring van Kamerleden,
meer en meer bezwaren tegen deze combi
natie van functies doen rijzen Erkennen1-
de. dat er waarde ls te hechten aan de uit
spraak van de kiezers, die een burge
meester ter volksvertegenwoordiging af
vaardigen. wi! de Minister toch opmerken
dat zijnerzijds niet te verwachten Is dat
benoemingen zullen worden bev-rderd,
waarbij het Kamerlidmaatschap anterieur
zou zijn aan het burgemeesterschap.
De grenzen, gesteld aan de vrijheid eens
burgemeesters, van zijn politieke overtui
ging te doen blijken, worden aangegeven
door de eischen van het door hem vervulde
ambt Nimmer mag een burgemeester uit
het oog verliezen, dat hij plaatselijk drager
van het wettige gezag is en dat heeft te
stellen boven eigen opvattingen, die daar
aan afbreuk zouden doen.
Dit geldt ook voor gedragingen en uit-
lat'ngen in fascistischen geest.
Hoewel de Minister geenszins de ooeen
sluit voor de in het VoorlooDig Vers'ag
naar voren gebrachte bezwaren te<*pn een
regeling, volgens we'ke het mogelijk zou
ziin, wethnu Hersfuncties op te dragen aan
niet-raadsleden. acht hij die bezwaren
nochtans n'et zóó ernstig, dat hij kan ver
klaren van nadere overweging van het
denkbeeld af te zien.
Een wijziging van de Armenwet ter on
dervanging, zooveel moreliik van de be
zwaren. waartoe art. 30 dier wet in de
praktijk aanleiding geeft, is in voorberei
ding.
Ten aanzien van de steunverleening aan
Nederlanders in het buitenland wordt o.m.
ongemerkt dat tewerkstelling van werk-
loozen bli de werkverschaffing in Neder
land geruimen tiid heeft plaats gehad. We
gens gebrek aan voldoende werkgelegen
heid moest daaraan echter een eind wor
den gemaakt.
Voor vprhooging van de rentevergoeding
bij de Riiksnostsoaarbank acht de Minister
geen termen aanwezig. De rente van 2 04
is zeker niet te laag Alle bij de Rtjksnost-
snaarbank ingelegde gelden ziin direct
onvorderbaar en e'schen mitsdien een
groote l'oulditelt. Voor riergeiiike ge'den
vergoeden d° denns'tohanken thans slechts
een onbedu'dende rente f 1 '4 of 1/2 nCt).
Inleggers genieten derhalve reeds thans
een in verhouding voor hen gunstige
rente.
(Bulten verantwoordelijkheid der Red)
Copie van al ot niet geplaatste
stukken wordt niet teruseeceven
EEN TEGENSPRAAK.
In de openbare vergadering belegd door
den Centralen Ouderraad op Dinsdag 7
Nov. j.l. in 't Nut van T Algemeen, is door
den heer L. G. van Doorn een groote on
juistheid gezegd.
Op de ledenvergadering van het N.O.G.
afdeeling Leiden op 20 Mei U. is met alge-
meene stemmen besloten geen deel te ne
men aan het St. Nicolaasfeest voor de
Leidsche openbare scholen
HET BESTUUR
O
RADIO-AMATEUR-UITZENDINGEN.
Geachte Heer Redacteur,
Ofschoon ik me nog nooit aan ingezon
den stukken heb gewaagd en meende, dat
ik me daaraan wel nooit zou behoeven te
„bezondigen", kan ik nu toch niet nalaten
langs dien weg mijn hartgrondige instem
ming te betuigen met het schrijven, dat de
heer Hoogenstraaten, gezonden heeft aan
den heer van den Bos. radio-zendamateur
aan den Rijnsburgerweg 185.
Reeds maanden en maanden ondervin
den we in de geheele omgeving van dit
station grooten hinder van die experlmen-
teele uitzendingen.
En niet alleen op den 296 M. golf! Ook
wanneer mijn toestel op 1875 M. is afge
stemd, is elk woord van den heer van den
Bos duidelijk verstaanbaar.
In neem onmiddellijk aan, dat de proef
nemingen "an den heer van den Bos voor
hem, en misschien zelfs voor de Radio
techniek in het algemeen, van groot be
lang zijn, maar voor ons leeken, luisteraars
alleen, is het op zijn zachtst uitgedrukt,
eenigszihs „onplezierig" een mooi muziek
programma of een belangwekkende le
zing te hooren verstoren door eenige cou
pletten van het Horst-Wessellied of een
feestelijke vergadering van Rijnlanders,
enz. per gramofoonplaat.
In een persoonlijk onderhoud, dat ik
eenige maanden geleden met den heer van
den Bos voerde, ried deze me, een „zeef-
kringetje" in of aan mijn toestel te doen
aanbrengen, dan zou het euvel wel ver
holpen zijn.
Een ander radio-expert, kort daarop ge
consulteerd, ried het me, als geheel nut
teloos. ten sterkste af.
Achteraf beschouwd, meen ik, dat het
meer op den weg ligt van den amateur-
zender hinder te voorkomen, óf door zijn
eigen uitzendingen te stellen bulten de
uren der groote zendstations, óf door zijn
eigen zendapparaat zoodanig in te richten
dat ook de naaste omgeving vrij blijft van
storingen zijnentwege.
Mijnheer de Redacteur, als u mijn
briefje belangrijk genoeg vindt voor op
name in uw blad, dank ik u bij voorbaat
voor de inbeslaggenomen plaatsruimte.
F. C. DE GRAAF, Joh. de Wittstraat 25
RECLAME
DE SUCCESVOLLE
BESTRIJDER VAN
HOEST \lg
KOUDE KIL
RHEU-
M ATI EK
9222
DE KONINKLIJKE.
Weer geen interim-dividend.
Het bestuur der Koninklijke Nederland-
sche Petro'eum MaatschaopU heeft beslo
ten over 1933 geen interim-dividend uit t«
keeren (als vorig jaar).
DE NOBELPRIJZEN.
De Zweedsche Academie heeft den No
belprijs voor de Letterkunde voor het j3ar
1933 toegekend aan den Russlschen schrij
ver Iwan Boenin
De prijs voor de Natuurkunde voor 1932
krijgt prof. W Heissenberg uit Leipzig De
prijs voor 1933 wordt verdeeld tusschen
prof. E, Schrödlnger thans hoogleeraar te
Oxford (vroeger te Berlijn) en prof Pam
Dlrat uit Pembridge voor zijn ontdekkin
gen op het gebied der atoomtheorie. Prof.
Dlrat die in 1902 te Bristol ls geboren en
prof. Heissenberg die In 1901 is geboren,
behooren tot de jonzsten die ooit den No-
belorüs gekregen hebben.
Voorts ls besloten den Nobelprijs voor de
Scheikunde dit jaar niet toe te kennen,
doch te reserveeren voor het volgend jaar.
Hiermede zijn de beslissingen genomen
over alle prijzen met uitzondering van den
Nobelprijs voor den vrede welke evenwel
niet wordt verdeeld In Zweden maar door
het Noorsche Storting. De Nobelprlis voor
den Vrede wordt eventueel pas ln Decem
ber toegekend.
„SHORTS" IN BEWERKING.
uctie-leider van „Brooklyn Vita-
dios", Sam Sax kondigt 14 Vita-
tas aan, welke thans in bewer-
'fl en binnenkort in circulatie wor-
kacht. Zij behelzen 8 twee-acters
eters. Van de twee-acters noemen
'perator's Opera", een Broadway
met Donald Novis, Dawn O'Day, de
ion Boys en Bobby Watson; „Turkey
rH'l' een ,Blg v" comedie met Gus
■m Hubert: ..Fatty" Arbuckle in
|ide en zesde „Big V" comedies, ge-
-lose Relations" en „In The Dough"
F Judels en George Givot in „Gobs
een .Big V" comedie; Lita Grey
Chaplin in „Seasoned Greetings", een
„Broadway Brevities"; Jack Haley in „Salt
Water Daffy", een „Big V" comedie en
„Paul Revere Jr." een „Broadway Brevi
ties" met Gus Shy als ster. Tot de een-
acters behooren, een „Pepper Pot" novelty,
vertoonend the Notre Dame Clee Club;
Rubinoff en zijn orkest in „Black and
White" een „Melody Masters" nummer;
Eddie Duchin en zijn orkest in een „Melody
Masters" nummer met Sylvia Froos; Borah
Minnevitch en zijn Harmonica Rascals in
een „Melodie Masters" short; „Laughs in
Law", een „Pepper Pot" comedie novelty,
en Dr. Rockwell in een „Pepper Pot"
comedie.
L*.»* de Jeugdige Karin Hardt, in „Een zekere mijnheer Gran", die bij
waarvan men Hj de Jonge meisjes zoo van houdt, toch
van heden vertegenwoordigd; sportief, \7ilskrachtlg en levenslustig!
CHINEEZEN IN HAAIEN
BINNENGESMOKKELD.
Vele filmsterren hebben zich dikwijls
tijdens hun loopbaan in vreemde situaties
bevonden maar hetgeen men bij de ver
filming van „I cover the waterfront", een
film, die binnenkort hier te lande door
United Artists zal worden uitgebracht, van
eenige Chineezen verlangde, was tot nu toe
eenig in de annalen der geschiedenis van
Hollywood. Hun rol verplichtte hen. om
een tijdje voor „Jonas" te spelen, met
slechts dit verschil, dat zij niet in een
waLvlsch, maar in een haai moesten ver
blijven. De film „I cover the waterfront",
vervaardigd naar het bekende boek van
Max Miller, behandelt de geschiedenis van
een smokkelaar in Chineezen, die, na ge-
ruimen tijd met succes zijn beroep uitge
oefend te hebben, tenslotte door een
reporter ontmaskerd wordt.
De manier waarop deze visscher zijn
Chineezen aan land bracht, was wel origi
neel. Li volle zee werden een paar haaien
gevangen, men stopte de Chineezen erin,
en hoe de Amerikaansche kustwacht ook
speurde, tot een arrestatie kwam het
nooit. Men kan zich begrijpen, dat men
bij het verfilmen van een dergelijk ge
geven met talrijke moeilijkheden te kam
pen l.eeft gehad Ten eerste moest men
aan haaien zien te komen. James Cruze,
de productieleider, voer aan boord van een
visschersvaartuig langs de Californische
kust, totdat hij een school reusachtige
haaien ontdekte. Na een urenlangen strijd
slaagden enkele harpoeniers erin eenige
dezer monsters te vangen. Het waren z.g.
Oüfant-haaien, de grootste die men ooit
in de Stille Oceaan had aangetroffen. In
de haven werden de haaien met behulp
van hijschkranen omhoog geheschen,
geopend, en nadat de Chineezen erin ge
stopt waren, wederom dichtgenaaid. Hier
moet men vooral niet te licht over denken.
Armen en beenen van deze Chineesche
figuranten waren met ijzeren kettingen
gebonden. De ademhaling tijdens het ver
blijf in de haaien kon slechts met behulp
van gasmaskers geschieden. Van deze mas
kers liepen rubber slangen naar de ge
opende bek van den haai. Schadelijke ee-
voigen hebben de opnamen voer deze
moderne Jonassen niet gehad; buiten het
feit, dat de Chineezen hun kleeren moes
ten v°rbrandpn n z'c« zorgvuldig mui
ten afschrobben! Gelukkig voor den regis
seur was een heropname niet noodig. Hij
had in dit geval niet meer over de Chi
neezen kunnen beschikken, daar deze na
afloop verklaarden dat zij in de toekomst
voor dergelijke opdrachten zouden be
danken
'N SCENE UIT „EEN ZEKERE MIJNHEER
GRAN"
Men zegt. dat de acteur zijn rol „speelt"
Men wil daarmede uitdrukken, dat het
geen ernst geen werkelijkheid is. wat hij
doet alleen schiin. alleen spel! Maar de
grens tusschen schfin en werkelijkheid is
sotns moeilijk te trekken en dikwijls nau
welijks te bemerken Wanneer bijv iemand
zooals Adalbert v. Schlettow in de span
nende UFA-film ..Een zekere mijnheer
Gran een gemeene. brutale schurk voor
stelt en die piotseling in woede geraakt
dan is natuurlhk niet v. Schlettow per
soonlijk door deze woede bevangen doch
de schurk, waarin hij zich veranderd i-eeft;
in zooverre is alles spel Fo toch is de
wo°de echt zü d-et ziin lichaam trillen,
ziin no"pn uitenten en het hiopd naar zhn
hoofd stUgen znortat ziin aderen op z"n
veorV»o-fH be"1nnep op te zetten, alle
spieren van zlin gezicht samentrekken en
De nieuwe Paramount-ster Wynne Gibson tijdens een treffend moment in de
film „Wat het leven verwoest".
hem eindelijk tot een aanval op zijn
slachtoffer doen overgaan. Het slachtoffer
in dit geval Olga Tschechowa z-u
de betrouwbaarste getuigenis af kunnen
leggen, hoe buitengewoon werkelijk hier
alles is.
In den kleinen, eleganten salon
van het appartement, dat zij als spionne
bewoont, staan ze tegenover elkaar. Zij
fier, met trots en verachting bewapend.
Hij met een sigaret in den mondhoek en
loerend voorovergebogen, heeft geen oogen
voor haar bekoorlijkheid. Een ddoidsche
stilte heerscht in de kamer. Wat wil hij
van haar hebben? Geld! Een afperser?
Weet hij te veel van haar en haar missie?
Moet zij zijn zwijgen steeds weer opnieuw
koopen? Zij wijst hem af: „Ik heb je reeds
genoeg gegeven I" Dan wordt hij woedend
Hij staart haar aan. Hij verschuift eerst
nog eens de sigaret van den eenen mond-
heek naar den andere, dan smijt hij haal'
weg. Plotseling springt hij op haar af:
„Daar heb ik niks mee te maken". Een
hagel van verwijten stort hij over haar uit?
Hij raast. Zij kreunt en wringt zich onder
zijn greep, schreeuwt gemarteld: „Laat
los!" Laat los!"
Daar duikt opeens Hans Albers op: met
drie sprongen van de deur, den kerel v.
Schlettow. gepakt en opzij geslingerd, en
dan weer direct de gentleman, glimlachend
en vastberaden: ..Pardon, ik heb aange
klopt. maar dat hebt U zeker niet ge
hoord?" - Zij ziet hem nieuwsgierig en
wantrouwend aan: Wat wenscht U v-n
mij?" - .Ik wensch U slechts vijf minuten
te spreken maar (met een irooischen bhfc
op den huisvredeoreker) ditmaal zerver
onderbreking
Zit beerilpt het klaarblijkelijk „Een
ooeeobiik1" zet ze en ze ls nu w»pr geoeei
haarzelf, Albers knikt en ber--rkt. dat zij
een bundei bankbiljet'en ilt de lade van
een tafel neemt en ze haar martelaar van
zooeven geeft. Deze neemt met een breed
voerig gebaar van de op tafel staande vaas
bloemen een roos en steekt deze ln zijn
knoopsgat.
„Mijn ontslagen chauffeur zegt ze,
nadat hij eindelijk de deur achter zich
dicht hfeeft geslagen. Albers knikt geamu
seerd. „Dat dacht ik al!" Natuurlijk heeft
hij heel andere dingen gedacht. Maar ten
eerste ls hij een beleefd man, en ten
tweede is hij „een zekere mijnheer Gran"
die van plan ls zich als kapitein Gordon
voor te stellen en het van het grootste be
lang acht als zoodanig erkend en met on
beperkt vertrouwen vereerd te worden wat
slechts mogelijk is wanneer het hem lukt,
zijn onwetendheid van het geheele milieu
te verbergen. Dus voorzichtig! Maar nie
mand spreekt In deze film zijn meen ng
uit Want deze film, die Gerhard Lamp
recht in de productie van Bruno Durtay
ensceneerde, heeft de splonnage in vredes
tijd tot inhoud en wel de spionnage in
uitvindingen. Deze wereld van valsche
namen en vervalschte passen is een wereld
van gevaar, van voortdurende bedreiging
voor ieder die zich er m begeeft, een kruit
vat. waarvan de lont reeds brandt. Wie zich
In dit miilleu beweert, moet sterke zenu
wen hebben, want iedere onvoarz'cht'ge
stap. reeds de kleinste inzinking van de
onmerkzaamheld en van de insoannende
waakzaamheid kan den dood beteekenen.
De onzekerheid van dit leven waarin geen
mensch den ander vertrouwt, in atmosfe
rische spanning uit de drukken, is de
eerzucht van regisseur Gerhard Lamprecht
geweest. Maar deze atmosferische span-
nin<* is slechts uit. de kleinste nuiances te
halen uit onmerkbare schakeermsen. die
de heimeHike pt) verb-fmn hpt-eolrpnie der
warden door de a^o-elnn?» fassade van de
.zelscaapovormcn heen laten schijnen.
