J
DINSDAG 31 OCTOBER 1933
No. 22582
mer bestaat uit VIER Blade*
f EERSTE BLAD.
STADSNIEUWS.
J Hooglandsche Kerk is gisteravond
fe de Evang. Maatschappij in een
dienst de 450ste geboortedag
grooten kerkhervormer Maarten
herdacht.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
een-.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
ner regel voor advertentlëD uit Lelden en plaatsen
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
advertentlëD 35 Cts per regel. Kleine Advertentlën
Sfpnd bil vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
Jfn maximum aantal woorden vaD 30.
»o volgens postrecht Voor eventueele' opzending van
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT,:]
Voor Lelden per 3 maanden 1.2:35; per week f. 0.11
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
herdenking luthers
geboortedag.
de Evangelische Maatschappij.
Riemens voerde als eerste spreker,
[op de gebruikelijke wijze was ge-
woord.
>n met er op te wijzen dat van
daal stil zal gestaan worden bij
ortedag van den grooten geloofs-
ns leven een leven van opbouw
it. Spr. zette voorts uiteen dat het
strijd om het Evangelie is gegaan
arbeid en waarheid. Belijdenis van
lig evangelie is hierbij ook Luthers
teaal gebleven.
kort maar met nadruk wees spr.
op de verkeerde veronderstelling,
[er vaak bij Protestanten gevonden,
1 Evang. Mij bedoelt hatelijk te zijn
andersdenkenden.
geenszins het geval, doch zij wil
jetuigen van de dwalingen, die bij
i gevonden worden en die zij door
ledheid heeft mogen opmerken,
rijende spr. voerde dr. J. F. Beerens
recht het woord, die begon met op
tel, dat vooral in dezen tijd ge
wordt om leiding. De problemen
nieren zich met den dag en men
r niet meer uit te komen. Velen
■de schuld hiervan aan de regeering,
^democratie. Men roept om een ster-
om een Mussolini of Hitier. Spr.
er zoo gesproken wordt. Eén
reet een volk te leiden één Paulus
B00 schepelingen op te beuren, één
pd heeft de verlossing teweeg ge-
voor een geheele menschenwereld.
dienen wij echter weer op te pas-
een sterke man wordt zoo gauw
en met dezen man komt zoo gauw
ïrikbewind. Het gezag wordt dan
door de macht.
I een leider zien wij ook in en nog
[ten dage voor ons Maarten Luther,
lerke man niet lichamelijk, maar die
kt heeft over een geweldige geestes-
die nog onze bewondering af-
fca groote geesteskracht getuigde ook
Tad van den 31en October, toen hij
[stellingen aansloeg, niet beseffende
[gevolgen dat hebben zou. Een sterke
'Was hij toen hij 10 Dec. 1520 de ban
ds het vuur wierp met de woorden
■t ?ij den heiligen God bedroefd hebt
Ire u het vuur". Een sterke man op
peg naar Worms. Een sterke man ais
iaat voor den Rijksdag en als hij o.a.
Bord: „Mijn geweten is in Gods woord
•sen Ik kan ik wil niet herroepen,
[sta ik ik kan niet anders. God helpe
1 In dit al. en nog uit andere voor-
pen, zien wij den sterken man, den
■sheld Maarten Luther.
J bron, aldus dr. Beerens. van zijn
git was, enkel en alleen uit zijn on-
Taar Godsvertrouwen, uit zijn kinder
geloof.
geloof maakte hem sterk en hij
jje Zijn stem die ook tot hem zeide
lie genade is U genoeg en Mijne kracht
in zwakheid volbracht". Met het
Gods voelde hij zich sterk hetgeen
look zelf getuigde toen hij zei: „wij
p|n alles missen behalve het Woord
Bod Daarom is ook zijn eerste werk
doen Wartburg geweest, de Bijbel te
•au en te brengen aan het Duitsche
di' zijn eene wapen, het andere
van Luther was het gebed, hetgeen
sPr. op treffende wijze nog nader
aangetoond.
Dok onze tijd vraagt op alle gebied om
,??arinen en vrouwen. Wij moeten
»e tijden doormaken en vele krachten
no°dtg hebben zoowel op maat-
■PPeiij.. als op geestelijk gebied.
Be- in dezen zwaren tijd naar
?n kkti wij ons verdiepen in
vetïs Van ^°d en ons oefenen in
ie? et dan worden ook wij zooals
sterke mannen en vrouwen, zwak
maar sterk in het geloof. Dan
™?en met een Luther:
Krutr s macht begeeren wij."
roers D van Sassenheim sprak het
„it"?aF,bU hij herinnerde aan de
da ha- 11 er hierbij op wijzende,
■£- "T' Kerk met zijn 34% achter-
Be„-",aan- vergeleken bij vijftig jaar
■Ken u vi zullen ons hierop
K," ^'""eii Wij zullen geen twis-
Bta 7Vai- I s dienen te zijn voor de
var, e i1 d Wij moeten uit het
:ht verzam weer sruicen, delven, weer
te Ook het geloof dienen
■hebben meer dan tot n0B
HÖot hebSn jn' ;t 11 zullen wij terug
D samenkom ?n gaat het soei.
CTfemm' dl* met solozang van
^^ten met !hü?e werd opgeluisterd, werd
door den e 21n?en van het Luther-
dit Ued ingeleid met een varlati€
GOUDEN DOCTORAAT.
Vrijdag 3 November a.s. zal het 50 jaar
geleden zijn, dat dr. R. J. van der Wal,
thans woonachtig te Den Haag, aan de
Leidsche Universiteit promoveerde tot doc
tor in de rechtswetenschap.
o
AFSCHEID VAN DE HEEREN GROOT
EN HOOGKAMER.
Als ambtenaren aan het station alhier.
Hedenmorgen heeft in de 3e klasse
wachtkamer van het station alhier het
afscheid plaats gehad van den stations
beambte J. Groot en den onder-lading-
meester B. Hoogkamer, die beiden met
ingang van 1 Nov. eervo] uit den dienst
der N.S zijn ontslagen. De eenvoudige
plechtigheid werd bijgewoond door allen,
die op dit moment uit den dienst konden
worden gemist. De scheidende beambten
werden toegesproken door den stations
chef den heer J. F. van Druten, die er
op wees, dat er tusschen den tijd van
komen en gaan de vele jaren liggen, waar
in men werkt aan de taak die aan iedereen
is opgelegd. Het komt er niet op aan van
welken aard die taak is. Het gaat er maar
om hoe men die taak volbrengt. Spr. wilde
geen pluimstrijkende woorden gebruiken
Groot en Hoogkamer zijn best zelf in
staat om hun leven te overzien en te con-
stateeren wat zij er van gemaakt hebben.
Tenslotte bood spr. namens het perso
neel als bewijs van vriendschap en waar
deering aan beiden fraaie geschenken aan,
vergezeld van een album met de namen
der gevers.
De heer Groot ontving een etui met por
tefeuille, sigarenkoker en portemonnaie
en een vulpen, de heer Hoogkamer een
dressoir. De echtgenooten van de schei
denden ontvingen bloemen.
Zoowel de heer Groot als de heer Hoog
kamer zegden met enkele woorden voor
de hartelijke huldiging dank, waarna alle
aanwezigen hen persoonlijk de hand ten
afscheid drukten.
o
DE STRIJD TEGEN HET FASCISME.
Rede van den heer J. W. Matthijssen.
In een gisteravond in de Stadsgehoor
zaal door de plaatselijke af deeling der
S.D.A.p. en den L.B.B. georganiseerde ver
gadering heeft de heer J. W. Matthijssen
gesproken over het fascisme. De druk be
zochte vergadering niet alleen waren de
balcons geheel gevuld, maar tevens moes
ten velen zich nog met een staanplaats
tevreden stellen werd met een kort
woord geopend door dr. Van Eek, die zijn
vreugde uitte over de groote opkomst, er
op wijzend dat voor eenige jaren een ver
gadering, geheel gewijd aan den strijd
tegen het fascisme volkomen mislukt zou
zijn. Te grooter is deze vreugde, gezien
den groei van het fascisme in ons land,
duidelijk merkbaar aan de verschillende
regeeringsmaatregelen. Nog is er geen
reden tot wanhoop; pal staande zal de
moderne Nederlandsche arbeidersbeweging
tegen het fascisme stand kunnen houden;
men dient echter den vijand te kennen en
op zijn hoede te zijn.
Na hulde te hebben gebracht aan den
plaatselijken raad voor de groote belang
stelling, welke voor deze vergadering is
gewekt, stelde spr. de vraag: „Wat is
fascisme". Omtrent de bedoeling zegt het
woord fascisme afgeleid van het Ita-
liaansche fascio groepen van oud-strij
ders niets. Aanvankelijk sterk anti
kapitalistisch gingen de groepen over in
den dienst der bourgeoisie en keerden zich
tegen de arbeiders. Na twee jaren geleefd
te hebben van critiek, kreeg het fascisme
een eigen program; de critiek was be
doeld om de strijd-organisaties te ver
zwakken. Evenzoo doen thans Baars c.s. in
Holland en de Vrijdag gelanceerde uitla
ting over cumulatie van salarissen in de
S.D.A.P. is dan ook grove laster! Maan
denlang hebben de leiders der arbeiders
beweging in Italië in 1914 gestreden voor
de neutraliteit van Italië. Kort voor de
oorlogsverklaring bezweek een der leiders
en hoofdredacteur van het partij-orgaan
„Avanti". Mussolini, die oogenblikkelijk
werd afgezet en spoedig uit de partij werd
gebannen. Uit wraak voor deze nederlaag
volgde de vervolging der arbeiders. Toen
Italië als een bankroetier uit den oorlog
kwam met een groote schuld en een on
gedekte begrooting, werkte de bankbiliet-
tenpers dag en nacht, met als gevolg dat
de lire steeds in waarde daalde en de
prijzen stegen. Als belooning voor haar
offers kreeg Italië enkele Alpentoppen.
Hoezeer de arbeiderspartij gelijk had ge
had, bleek toen duidelijk en haar ledental
nam hand over hand toe. Waar de Ita-
liaansche arbeiderspartij was aangesloten
bij de derde internationale, zag zij haar
heil in een revolutie en als in zoovele an
dere landen, werd de communistische po
ging onderdrukt en breidde de reactie zich
uit. Twee jaren lang werd de danig ver
zwakte arbeidersbeweging door de fascio
in dienst der bourgeoisie geterroriseerd.
Aan de hand van de pogingen in andere
landen teekende spr. duidelijk waarom de
revolutie met geweld der arbeiders steeds
mislukte.
Lenin. de oracticus. die In de toekomst
steeds na Marx zal worden genoemd,
voorzag de mislukking der Italiaansche
poging op het oogenblik dat hij haar
vernam Landen zonder de middelen zich
zelf te voeden kunnen dan ook slechts
langs evolutionairen weg in den socialis
tische!! staat worden omgezet
De andere landen waren er na den oor
log nog niet zóó wanhopig aan toe als
Italië en konden den stoot weerstaan.
Toen Mussolini aan het bewind kwam,
had hij nog geen program. Amerika gaf
het voorbeeld en schonk Italië 6/7 der
schulden, Engeland volgde en schonk 7/8
en de Italiaansche bourgeoisie werd ge
dwongen de staatsschuldpapieren aan den
staat te schenken. Sindsdien is hier en
daar de lof veranderd in critiek. die zich
niet meer laat overbluffen door grootsch
opgezette campagnes als Noordpoolexpedi
ties en vlieg tuig toch ten en gros, maar zich
afvraagt wat wordt er in Italië verdiend.
De officieele loonen zijn de laagste van
Europa wat de koopkracht beteekent de
officieuse zijn nóg lager. Uitvoerig be
schreef spr vervolgens de werking en sa
menstelling der corporaties, er op wijzend
dat aoor Troelstra enkele jaren voor Mus
solini de corporatieve staat is aangeduid.
In den overgang van den kapitalistische!!
naar den socialistischen staat, dus als de
arbeidersbeweging en de bezittende klasse
in kracht tegen elkaar opwegen is de cor
poratieve staal onder bepaalde omstandig
heden misschien de beste. In Italië is Mus
solini de baas, verkiezingen en parlement
zijn paskwillen in het land van de orde en
het gezag aldus spr.
Het Nationaal Socialisme in Duitschlana
is het laatste fascistische verschijnsel in
Europa. Het is géén socialisme, dat bestre
den wordt, en wordt betaald en gesteund
door de groot-industrie. Hugenberg, de
vertegenwoordiger der industrie is thans
reeds opzij gedrongen. In Nederland zijn
dcminé's enz. fascist, de industrieelen zijn
echter te verstandig. Tot 1 Mei 1934 zijn
alle Duitsche banken gedwongen maande
lijks schatkistbiljetten contant te koopen.
papieren ciie nooit rente zullen geven; het
geld dient om de feesten enz. te betalen.
Nationaal is het ook niet. nationalistisch
wel en het Duitsche volk zal aan den Spits
der volkeren moeten komen te staan met
inbegrip van Nederland, Denemarken enz.
Van Von Bismarck af is het Duitsche volk
in den grooten strijd tegen Frankrijk op
gevoed. Hierin niet alleen, maar ook in de
crisis lag de vruchtbare bodem voor Hit
ler's propaganda. Het sterke gezag is met
Hitier gekomen, de welvaart niet. Evenals
in Italië hebben de meeste arbeiders tot
den laatsten dag stand gehouden tegen
het fascisme; de onderlinge oneenigheid
en de fouten en der socialisten, èn der
communisten, hebben Hitier de overwin
ning gegeven. Door het welvaartspeil te
handhaven en niet anders dan noodge
dwongen toe te geven; een te zijn in den
strijd kunnen de Nederlandsche arbeiders
voorkomen, dat de middenstand gedreven
wordt naar het pauperisme en het fascis
me cproept en ter overwinning voert.
Als eenige debater trad de heer J. van
Weizen op. die deze gelegenheid aangreep
nogmaals de deugden van het communis
me boven het socialisme te vermelden en
na heel veel omhaal van woorden, ten
slotte over den strijd tegen het fascisme
het punt van een eventueel debat
hetzelfde zeide als de heer Matthyssen.
LEIDSCHE RADIO-VEREENIGING.
De eerste club-avond.
De eerste club-avond in het nieuwe
radio-seizoen werd verzorgd door de N.V.
„Tungsram".
De voorzitter sprak een kort welkomst
woord, in 't bijzonder tot den spreker
van dezen avond, den heer W. A. A. Grul,
technisch leider der Tungsram, den hem
assisteerenden techniker, den heer Kranen
en den vertegenwoordiger voor Zuid-Hol
land, den heer Bijning.
Voor een „uitverkocht huis" begon spr.
zijn causerie over: „de constructie der
moderne lampen", in 't bijzonder de
Tungsram-radiolampen en behandelde
daarbij eerst de diverse verbeteringen. Hij
wees hierbij in 't bijzonder op de "vervan
ging der koperen stroomtoevoerdraden
door platina-draden, de verbeterde rooster-
constructie bij de hoogfrequnt-lamp waar
bij de zeer lange roosterdraad is vervan
gen door een groot aantal korte draadjes,
gelast op een stevige chassis en den
nieuwen ballonvorm, het z.g. dom-type,
met de daaraan verbonden voordeelen.
Daarna besprak de heer Grul de nieuwe
typen lampen afzonderlijk. Vermeld mogen
hierbij worden de nieuwe hoogfrequent-
penthode, waarin een derde rooster is
aangebracht, het z.g.n. vangrooster. waar
door o.a. de selectiviteit zeer gunstig wordt
beïnvloed; de diode-tetrode lamp, waarbij
twee onafhankelijke systemen in één bal
lon verwerkt zijn met een zeer goede
scheiding der hoog- en laagfrequente tril
lingen en eindelijk nog het nieuwe type
9 watt penthode eindlamp. Al deze veran
deringen werden duidelijk gedemonstreerd
met behulp van een aantal, van den bal
lon ontdane, oude en nieuwe lampen
De heer Grul besloot zijn interessante
causerie met een demonstratie van enkele
lampen in een normalen drielamps-ont-
vanger. De geluidskwaliteit en -kwantiteit
waren werkelijk opvallend. Met een harte
lijk applaus beloonde de vergadering den
spreker en zijn assistent voor den zeer ge
slaagden avond, toen de voorzitter hen en
„Tungsram" dank bracht voor het gebo-
dene.
Enkele nieuwe leden konden worden ge
boekt.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het taalkundig doctoraal
examen indologie de heer H. E. van
Romondt (Den Haag): economisch docto
raal examen indologie de heer J. H Haring
(Voorburg) en voor het doctoraal examen
geneeskunde de heeren P. van der Linde
(Oegstgeest). W Kampschuur (Den Haag)
en H. J. Postel (Leiden).
LEIDSCHE
BELASTING-OPHAALDIENST.
Genoemde dienst heeft in de afgeloopen
maand f. 13.649.73 aan den Rijksontvanger
afgedragen, benevens f. 2.237.11 aan den
Gemeente-ontvanger.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
alle aanslagen en beschikkingen binnen 4
weken na de dagteckening ten kantore
van den dienst Nieuwe Rijn 22 moeten
worden ingeschreven
TUINIERS- EN BLOEMISTENVER.
„D. E. V."
De uitslagen van den tuintjeswedstrijd.
De Tuiniers- en Bloemistenvereeniging
„Door Eendracht Verbonden" hield even
als voorgaande jaren een wedstrijd in het
aanleggen en onderhouden van tuinen.
Deze tuinen werden in den afgeloopen
zomer driemaal gekeurd door een jury be
staande uit de heeren E. Th. Witte, Jan
Kriest Jzn. en Joh Jonker.
De uitslag hiervan was, dat in de afdee-
ling particulieren de eerste prijs werd toe
gekend aan W J v. d. Berg tevens wissel-
beker met 83 punten; 2e. C. G. J. Raduis
75 punten; W. F. Piket 2de met 70 pnt
C. G. Smit 2de met 70 p Th. Buys 3de
met 69 p.; H. Slechtenhcrst 4de met 65 p.;
G. A. Brandt 4de met 61 p.; J. J. van der
Reijden 4de met 60 p A. Went 5de met
58 p.; A. Lepelaar 5de met 58 p.; C. Lens
5de met 57 p.; J. Ph v d. Bosch 5de met
55 p.; H. v d Leek 5de met 55 p.; Th.
Stikvoort 5de met 54 punten.
Afd. vaklieden: H. Koome 1ste prijs te
vens wisselbeker. 83 punten; M. Galjaard,
3de prijs met 66 p.; A. Kuivenhoven 4de
prijs met 62 punten.
In de gisteravond gehouden vergade
ring werden door den eere-voorzitter den
heer Jan Kriest Jzn. de prijzen uitgereikt.
o
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Leidsche Gramofoonplaten Centrale,
Steenstraat 35, Leiden; verhuren van gra
mofoonplaten. Vennooten L. J. Liezenberg,
Oegstgeest en H. J. Reyst, Leiden.
Wijzigingen:
N.V Exploitatie Maatschappij van On
roerende Goederen „Oegstgeest", Sta
tionsweg 18, Leiden. Uittredende commis
sarissen mr. E. J M. H. Bolsius, Leiden en
L. van der Laan, Leiden. Nieuwe commis
sarissen G. E. van der Werff Jr., Amster
dam; H. C. J. Kouwenhoven. Rijswijk en L.
Prins, Wassenaar.
N.V. Algemeene Bouwmaatschappij „Al-
boma", Stationsweg 18, Leiden. Uittreden
de commissarissen mr. E. J. M. H. Bolsius,
Leiden en L. van der Laan, Leiden. Nieuwe
commissarissen G. E van der Werff Jr,
Amsterdam en B. C. van den Berg, Den
Haag.
C. Boekee en Zonen, Zoeterw. Singel 96,
Leiden; bloembollenkweekerij en -handel.
Uittredende eigenaar C. Boekee, Leiden,
dd. 1 Mei 1933. Nieuwe eigenaar A. Boekee,
Voorschoten.
Coöp. Centrale Spaar- en Voorschotbank
„Boaz" (filiaal), v. Mandersloostr. 184, Al
phen a. d. Rijn; hoofdzetel Heerengracht
580, Amsterdam. Het bijkantoor te Alphen
a. d. Rijn is opgeheven, dd. 25 Oct. 1933.
Onze stadgenooten mej. C v. Kempen
en zuster Bonosa (in de wereld mej. W.
M. de Bakker) behaalden het getuigschrift
voor spreekonderwijs van de Ver. voor
Logopaedie en Pholatrie.
Heden is een detachement van het
6e regiment veld-artillerie ter sterkte van
2 officieren, 8 onderofficieren en 25 korpo
raals en kanonniers naar de Legerplaats
tb Oldebroek vertrokken tot het houden
van schietoefeningen m°t zwaar geschut.
A.s. Zaterdagavond geeft de Leidsche
Blindenbond in de Stadsgehoorzaal een
cabaretavond, waarvan het batig saldo het
blindenwerk ten goede komt. Medewerking
wordt verleend door The Dutch Players
onder leiding van Albert Gerritsen; de
soubrette Fraulein Janetchen en de
accordeon-bespelers Jan Horree en R.
Pijnnaker.
Naar men ons meldt zal de Jongens
Padvindersgroep van het Leger des Heils
in het gebouw Hooigracht 30a, een ten
toonstelling met bazaar organiseeren,
waarvan verschillende artikelen vervaar
digd zijn door de padvinders zelf.
De bazaar is geopend Woensdag 1 en
Donderdag 2 November 's avonds van 7.30
tot 10 uur. Een bezoek aan deze avonden
is zeer aan te bevelen.
Bij de politie is een onbeheerd gevon
den heerenrijwiel te bevragen.
N.V. VER. ROTTERDAMSCH
HOFSTAD-TOONEEL.
Jeanne, tooneelspel in 3 bedrijven
van Henri Duvernois.
Het is een ietwat precair thema, dat be
handeld wordt; de les, uit dit tooneelwerk
te trekken, is immers: laat onder geen
omstandigheden abortus plegen, het is een
zonde, die zich wreektOp zeer
decente wijze is dit gegeven echter uitge
werkt en de les op zich zelf wordt op
demonstratieve wijze proefondervindelijk
BINNENLAND.
Ingediend is een wetsontwerp tot be
stendiging voor 1934 van de tijdelijke op
centen op de invoerrechten in Ned.-Indië.
(Binnenland. 4e Blad).
Vergadering van den Ned. Bond van
Autobus-ondernemers; het tienjarig be
staan herdacht. (Binnenland, 4e Blad).
De Vrijdenkersvereniging JDc Dage
raad" gerangschikt onder voor ambtenaren
vei boden verenigingen. (Binnenland. 4o
Blad).
Notaris te Maarsen wegens verduistering
gearresteerd. (Gemengd, 4e Blad).
De muiterij op de „De Zeven Provin
ciën"; de eerste groep muiters voor den
rechter. Ge Blad).
BUITENLAND.
Norman Davis terug naar Amerika.
(Buitenland 4e Blad).
In Palestina wordt het rustiger. (Buiten
land. 4e Blad).
Voortzetting van het Rijksdagbrand-
proces (4e en le Blad).
Ontmoeting tusschen koning Boris van
Bulgarije en koning Carol van Roemenië.
(Buitenland, 4e Blad).
bewezen. Jammer alleen, dat, waarom het
eigenlijk gaat, soms ietwat verdrinkt in
een teveel aan opvulsel, dat het geheel
verzwakt. Romantiek moge men het noe
men, het zij zoo, doch is de z.g. moderne
wereld wel zoo vrij van romantiek, als men
het wel eens wil voorstellen? Wij gelooven
het niet en zouden dit zelfs gelukkig wil
len noemen. Dat de vorm, waarin de
romantiek wordt gegoten, zich heeft ge
wijzigd, het is natuurlijk, tempora mutan-
tur et nos motamur in illis! (De tijden
veranderen en wij met hen). Bij enkelen
wekt evenwel alles, wat maar riekt naar
romantiek, zoo'n afschuw, dat het voor
hen niet te savoureeren is. Voor dezulken
zal ook Jeanne wel niet te genieten zijn
geweest
Duvernois demonstreert hetgeen hij wil
verkondigen, aan het handige en gewiek
ste atelier-meisje Madeleine. Razend ver
liefd wordt zij op den „dichter"-zoon van
haar meesteres, André, die op zijn beurt door
haar in vuur en vlam wordt gezet. Hun
verhouding dreigt gevolgen te hebben,
doch op aandrang van André laat Made
leine zich „behandelen"; alles ter wille
van André's moeder, die echter weldra
overlijdt, hetgeen beiden gemakkelijker in
het huwelijksbootje doet stappen.
Madeleine gaat. trots alle geluk, ook in
zaken, zwaar gebukt onder het kinderloos-
blijven van haar huwelijk. Het is de straf
voor hetgeen zij misdreven, roept haar tob
de ingeboren zucht naar het moederschap!
In haar fantaisie heeft zij zich een voor
stelling gemaakt van het kind, dat zij eens
onder het hart heeft gedragen, dat zij
Jeanne had willen noemen. Steeds meer
neemt dit fantaisie-kind vormen aan en
een enkele maal dreigt het gelukkig huwe
lijks-firmament daardoor wreed te zullen
worden verstoord. Doch het komt niet
verder dan dreigen. Wanneer voor belden
het oogenblik van scheiden daar is, als
Madeleine sterft, meent zij, dat Jeanne
haar de oogen zal komen sluiten en
prachtig van ontroering is het moment,
dat de oude grijze André, egoist overigens
eerste klas, voor haar de illusie meespeelt
en doet, alsof inderdaad het beeld der fan
taisie binnenkomt om te doen, hetgeen
verlangd wordt.
Nogmaals, het is te betreuren, dat dit
roerend gegeven soms te schrijnend wordt
aangevuld ter wille van het bereiken van
enkele goedkoope, schrille contrasten.
Prachtig spel heeft Vera Bondam, die
weer tot het tooneel terugkeerde, gegeven
als Madeleine. Vol fijne ontroering, vol
fijne trekjes wist zij deze vrouw met
warmvoelend hart, aannemelijk te maken.
Het leek alles zuivere natuurlijke weder
gave. Vera Bondam toonde groote gaven
voor tragedienne, die ons tooneel in onzo
periode maar al te zeer mist. Haar terug
keer beteekent winst.
Theo Frenkel die tot het Hofstad-Too-
neel repatrieerde, was haar tegenspeler.
Handhaven kon hij zich moeilijk. Vooral
in het 2e bedrijf kwam dat tot uiting. Toen
stelde hij „tooneel" tegenover natuurlijk
spel en ging zelfs over tot charge, het
geen zijn positie nog zwakker maakte.
Mooi was echter zijn creatie in het 3e be
drijf en dat maakte veel goed. De slot
scène was diep ontroerend door hun keu
rig samenspel.
Van de overigen, alle bijrollen, willen
we nog noemen mevr. Schwab als André's
moeder en Helene Vink als het 2e atelier-
meisje^ Onder regie van Schwab, die zelf
door Piet Bron was vervangen, was een
mooi geheel bereikt.
De decors en costumes uit de neriode
van 1885 en 1895 waren uitnemend v£-
zorga.
^lschouwbyrg was "oed bezet op deze
2e abonnementsvoorstelling en heeft dank-
baar geapplaudisseerd voor stuk en spel.
