sen]
l schrik, de eerste verrassing
«hiand's uittreden uit de Ont-
mlerentto voorbij. Allerlei
allerlei veronderstellingen over
die Hitier bewogen zouden
t' deze ongewone daad, zijn
Gelukkig heelt men over het
de hoofden koel gehouden en,
Hlgeen onverwachte gebeurlijk-
^eor dan behoeven wij vooreerst
jmdlr'ect ooiIogsgevaar te denken!
De brand in het Rijksdaggebouw.
Aargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 21 October 1933
Vijfde Blad
No. 22574
Buitenl. Weekoverzicht
ife ir™ ""ft0-waardoor cen
PARLEMENTAIR OVERZICHT
RECHTZAKEN.
MISICURggJS
HAVERMOUT
25 cen( per pondspak
SCHEEPSTIJDINGEN.
cn tl» r
26,
uur
ram,
JEF.l
16.
b- -
)RSCH(
idlenji
1 op
aatsci
tng. Kl
Bette
SN
•ge:
ie»
gjjnningen en onzekerheid.
li tenminste beel wa^
E5Crontveinst zich evenwel, dat de
zeer cespannen is, dat niet te
valt, in welke richting het nu
nn Geen enkel land heeft zich nog
H vastgelegd, leder is voorzichtig
het tasten om 13 Probeeren de gebro-
jnkken weer aan elkaar te lijmen,
dat als dit niet mocht lukken,
■en stukken wel eens tot gruis
„nnen vervallen, zoodat er niets
jërstellen valt
Sjderd is er dientengevolge nog
1- ook de leiders der volken be-
■h slechts schoorvoetend op wat
aarlyk terrein is geworden, daar
woord angstvallig wordt gelet,
tlatlng scherp onder de loupe
lomen. We zouden kunnen zeg
je weer eens ln een periode ver
lat leder huivert voor de harde
irdelljkheld en gaarne anderen
'oord laat!
opzicht is het buitenland het
vrijwel eens: Duitschland heeft
r nimmer zoo geïsoleerd in de
lis door zijn jongste verrassing;
landen, die eenigszins ln gelijke
igen verkeeren, zooals Hongarije
•lie durven niet openlijk zijn
jn volstaan met een platonische
using ten aanzien van den eisch
■erechtigdheid van alle volken,
i den Dultschen stap is de con-
•rdaagd, het verstandigste ln de
omstandigheden. Hoewel beleefd
gehouden, werd niettemin aan
id medegedeeld in een ant-
,.a, dat Genève de redelijkheid
itsche beslissing niet vermocht te
derdag a.s. zal het presidium
nieuw bijeenkomen.... Wat er
te gebeuren, het ligt nog in den
r toekomst.
er, en daartoe behoort de voor-
fcderson, die het denkbeeld pro-
om eenvoudig voort te gaan en
uitschland een compromis op te
lit zou dan aan Duitschland kun-
len voorgelegd en het zou dan
iten beslissen, wat het wilde
erkelijk te verwachten, dat een
ize verkregen resultaat Duitsch-
keuring zou kunnen verwerven?
n de compromis-sluitenden zich
louden, als Duitschland „dank D
ik? Deze vragen stellen lijkt ons
Ie! Van Amerikaansche zijde is
ivolge reeds verklaard, dat het
de conferentie verre zal houden,
ropeesche landen het met elkaar
geworden.
werd de mooie rol van bemidde-
■igedacht en men hield zich daarbij
un den stroohalm, dat Duitschland
nog niet uit den Volkenbond had
rokken, zoodat het Pact van Vier
ing gesteld zou kunnen worden,
leze kans ls ook grootendeels ver-
rant Inmiddels heeft Duitschland
Jaten van den Volkenbond ook aan-
Jgd. En de kans, dat Frankrijk nu
I zoo'n onderonsje der Vier zal willen
nemen. Is daardoor beneden het vries-
it gedaald, de ontstemming bij zijn
alien over dit Pact op zich zelf was al
k sknoeg; met Polen is het zelfs nog
tweei als van oudsIn hoeverre de
ierdaad bezig is om te bemiddelen,
jog moeilijk te zeggen, want naar
Hi bliikt daarvan nog niets. Van groot
licht daarbij ls bovendien de gang van
B in Midden-Europa, waar Duitsch-
lloor zijn houding tegenover Oosten-
■issolinl dwars zit!
pnkrijk heeft de behoedzaam uitge-
hand van Hitier om samen eens te
ten beleefd, doch beslist afgewezen;
Mier heeft in de eerste Kamer-bijeen-
|t na het zomerreces kort de buitenl.
Hek beroerd ln dit opzicht. Voor geen
Men is Frankrijk doof, voor geen daden
pr doch waarom moest de Dultsche
lering als eerste daad dan een breuk
Hen?
p met Engeland verkeert Duitschland
oogenblik op zeer slechten voet als
■I van een twist tussehen sir Simon
von Neurath over den uitleg van een
Pvan Important belang; vroeg Duitsch-
SJ al dan niet her-bewapeningDe
Pjjjhers hebben het voor elkaar ge-
jont, dat sir Simon in Engeland popu-
F Begint te worden, iets, wat de Britsche
PJter van buitenl. zaken allesbe-
•ve was!
R gelijk ln enkele kringen werd ver-
o-iste.d, Hitier een poging had willen
Hom de eenheid der overige grooten
Ujehen, dan mag deze wel als mislukt
[Jan beschouwd. Volkomen!
E?.u Enge'.sche diehards, aan de
pehe nationalisten ls door het gebeu-
i --3 wl] voorzagen, nieuw bloed
evoerd en krachtiger dan sinds langen
«linken in Engeland de stemmen tot
Parking der vloot, ln Frankrijk tot ver-
P®r'n8 van de weermacht met geen
leen geweer. Voorshands willen
j, 1keloovcn de zwartste pessi-
arSL ewe,ren' dat bot Duitschland
bw»» vn?ein. om 2611 te kunnen be-
lok hie?'.uï deze E0mbere kringen
EL- Duitschland de controle-com-
IVvschriMin» daar deM nn re€ds
Ncen ll" M,u «mstateeren?
*ver tot j. f hellen wil meer en meer
kt «nooi.oi 'Vertulglng, dat de Dultsche
tomenland mI» zet ,s ?eweest voor het
I*z1ch ln ®n"bende jacht spant
teilen t.n buitenland gerust te
Bngen gV^J* der Dultsehi bedoe-
f.*r rv?Ji v«n °T>rechte vrede-
Po!v»n der himlni ,e 0T) de hooggaande
'Wmnte tahnï01 tiek! Naar bnlt"n
«'echts eenlgwfns w voor zoovsr dat
"enbaretide "lkbaar is na de or>-
jwn-houden v..ÏV" angstvallig
5?2*-0Writvonndera*oW daarenteeen een
nc Isme; in wonrri »n en vaT1 het natio-
<*>k de ;omod!e der ".Thrift! Daarvoor
[EST
L^Tt^natWaa,
held voor
R^sda-verkiezin^
soc1a!1<fme weer
tplooilnc "duu*I een
wem de Winter-
TWEEDE KAMER.
WINKELSLUITING.
Het wetsontwerp-Vos tot wijziging van
de Winkelsluitingswet, dat op de agenda
stond, ls niet in behandeling gekomen.
Men weet, dat Minister Verschuur on
langs in een vergadering van den Midden-
standsraad heeft medegedeeld, dat hij be
reid was een voorstel ln te dienen om de
wet op enkele punten, voornamelijk wat
de Zondagslulting betreft, te wijzigen. De
heer Boon herinnerde aan deze mededee-
ling en voegde er aan toe. dat de indie
ning van het ontwerp-Vos juist een ge
volg was geweest van het dwalen der
Regeering: reeds vroeger heeft dr. Vos
gezegd zijn ontwerp te zullen intrekken,
als de Minister zélf met een wijziging zou
komen. Mr Boon vroeg nu den Minister
zich nader en duidelijk tegenover de Ka
mer te verklaren.
Hierna stond Minister Verschuur op en
legde Inderdaad een soortgelijke verkla
ring af. als hij ln den Middenstandsraad
heeft gedaan. Hij kondigde een wetsont-
wero aan tot wijziging van de Winkel
sluitingswet. Dit ontwerp zal niet alleen
eenlge technische herzieningen bevatten,
waartoe de opgedane ervaring aanleiding
geeft, maar bovendien zullen voor bepaal
de bedrijven de voorschriften inzake Zon
dagssluiting eenigszins soepeler worden
gemaakt, met het oog op den crisis-tijd.
Maar zoo voegde de Minister hieraan
uitdrukkelijk toe van prlncipieele wijzi
gingen der Zondagssluiting is geen sprake
en de nieuwe voorschriften zullen niet
van verstrekkenden aard zijn.
In weerwil van dit laatste verklaarde de
heer Schouten al dadelijk, dat zijn
fractie zich ten aanzien van de wijzigin
gen alle vrijheid voorbehield.
Na 's Ministers mededeeüngen werd. op
voorstel van den heer Boon, het ontwerp-
Vos voorloopig van de agenda afgevoerd.
De Kamer is nu in afwachting van het
regeerings-ontwerp.
WIJZIGING VAN DE
AMBTENARENWET.
De Kamer behandelde vervolgens een
wetsontwerp tot wijziging van de Ambte
naren-wet, waarvan, kort gezegd, de be
doeling deze is:
om de Kroon (de Regeering) bevoegd
heid te geven, in laatste instantie in te
grijpen in de rechtspositie, met name ook
het salaris, van alle ambtenaren, dus ook
die van provincies en gemeenten.
Het was deze nieuwe bevoegdheid, tegen
het verleenen waarvan verschillende spre
kers bezwaar maakten. De heer Drees
zette de oppositie in: hij zag in de nieuwe
regeling, waardoor de Regeering de sala
rissen van alle ambtenaren zou kunnen
vaststellen, een aanslag op de gemeente
lijke autonomie. Van deze nieuwe unifor
miteit moest hij niets hebben: volgens
hem gold het hier slechts de politiek, om
betere salarissen neer te drukken. En niet
alleen de revolutionaire socialist Snéevliet
en de communist kwamen dit betoog van
de sociaal-democraat steunen, maar ook,
grootendeels althans, de vrijzinnig-demo
craat Kooiman en de katholiek IJsselmui-
den. Ook volgens hen zou de nieuwe en
ver-strekkende regeerings-bevoegdheid lei
den tot „doodende uniformiteit" op het
gebied der ambtenaren-salarissen en ook
zij achtten haar een inbreuk op de ge
meentelijke zelfstandigheid.
Maar door andere afgevaardigden
werd dit standpunt bestreden: de anti
revolutionair Smeenk, de christelijk-histo-
rlcus Rutgers van Rozenburg en de libe
raal van Kempen juichten het toe, dat er
meer eenheid gebracht zou worden ln de
ambtenaars-salarissen, want er zijn op het
oogenblik voor gelijke werkzaamheden en
gelijke functies vaak „ontstellende ver
schillen" en gemeente-ambtenaren verdie
nen vaak veel meer dan die van den
staat. Alleen vroeg de heer van Kempen
of het niet mogelijk was, ln de nieuwe
regeling alsnog het advies van Gedepu
teerde Staten in te schakelen.
Minister de Wilde heeft de strekking
van het ontwerp nog eens uiteengezet en
als noodzakelijkheid voorop geplaatst, dat
er inderdaad meer eenheid dient te komen
in de rechtspositie der ambtenaren. Als
de lagere organen dit niet Inzien en hun
verantwoordelijkheid niet voldoende be
seffen, zal het hoocer gezag dienen op te
treden. Tegenwoordig ziet men zei de
Minister dat de verantwoordelijkheid
wordt verplaatst naar partijbesturen en
partijvergaderingen, krachtens welker be
sluiten raadsleden dan moeten handelen,
op straffe van zetelverlies. Daartegen
dient de gemeentelijke autonomie te wor
den beschermd. Zoodoende brengt het ont
werp feitelijk een repressief toezicht, en
zoo noodig zal de Kroon Ingrijpen, maar
overigens houden de gemeentebesturen
alle mogelijke vrijheden. Inolaats van Ge
deputeerden komt dus voortaan de Kroon.
De Regeering zal, beter dan Gedeputeer
den. het geheel kunnen overzien. De
Minister snrak de verwachting uit, dat
het niet dikwijls noodig zal zijn om in te
grijpen, maar als het moet. zal het ge»
beuren: het is echter niet zijn voornemen,
om maar voortdurend in te grijpen en
bovendien zal het georganiseerd overleg
overal behouden blijven.
Bij de replieken heeft de heer Drees het
ronduit afgekeurd, dat partij-Instanties
zetels van raadsleden opelsehen, een uit
spraak, waarvan de Minister met genoe
gen kennis nam: hij wees nog eens op het
ernstige feit, dat ln Zaandam socialisti
sche raadsleden zullen worden geroyeerd,
omdat zij naar eer en geweten hebben ge
stemd. 's Ministers verklaringen bleken
eenlge andere opposanten te nebben be
vredigd.
En zoo werd het wetsontwerp met
45 tegen 18 stemmen aangenomen. De
socialisten en de communisten stemden
tegen HAGENAAR.
hulp-campagne ten goede zal komen, ont
hulde het blad van Goebbels, die met
Hitler persoonlijk de campagne zal lelden!
Zoo de zaken in Duitschland beziende,
wordt veel duidelijk!
Maar het zou een gevaarlijk spel kun
nen zijn; er zijn krachten bij betrokken
die moeilijk zijn te neilen Allerlei verras
singen, en dan vornamelljk in ongunsti-
gen zin, kunnen leder oogenblik op
doemen
De spanningen kunnen ook te hoog
woraen opgevoerd 1
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Voor de vierde maal lagen op de tafel
voor den politierechter rar. van der Boom,
het stel peddels, dat de 24-jarige bouw
kundige w. O. F. uit Amsterdam, naar hil
beweerde uit nonchalance dezen zomer te
Warmond voor de zijne had verruild. De
beweringen van F. dat hl) te goeder trouw
was geweest, werd gelogenstraft door de
aanwezigheid van de hem toebehoorende
gehavende peddels.
Twee maal moest de zaak worden uit
gesteld, omdat verdachte het niet de
moeite waard gevonden had te verschij
nen. Ook thans weer kon F. niet tot de
bekentenis komen, dat hij wel degelijk het
onderscheid tussehen oude kapotte en
nieuwe peddels had moeten zien.
Jhr. m.\ van Asch van Wijck, die hel
o. M. waarnam, zelae thans voor de moei
lijkheid te staan wat er nu met verdachte,
die een zwak gevoel voor het mijn en dijn
heeft moest gebeuren. Voor ditmaal wilde
de Officier net nog eens met een geldboete
probeeren en eisehte tegen F. f.40 subs.
25 dagen.
Alvorens vonnis te wijzen liet mr. van
der Boom den jongeman voor het getul-
genbankje komen om hem op het verkeer
de van zijn houding te wijzen. De rechter
wees er F. op dat hij op den verkeerden
weg was en dat het gevaar niet denk
beeldig was dat hij verder zou afzakken.
Verdachte die telkens trachtte te reagee-
ren, zelde thans gemeente-ambtenaar te
zijn en dit zeker niet te kunnen zijn als
hij was, zooals werd voorgesteld. Hij had
getuigschriften enz. bij zich.
De politierechter antwoordde hierop, dat
er groot gevaar bestond, dat F. geen amb
tenaar zou kunnen blijven als zijn menta
liteit niet veranderde.
Na vruchtelooze pogingen te hebben
aangewend om den verdachte te bewegen
minder recalcitrant te zijn, zeide mr. v. d.
Boom, dat naar zijne meening een voor
waardelijke gevangenisstraf het eenlge
middel zou zijn, om verdachte tot naden
ken te stemmen.
Teneinde zulks mogelijk te maken, stelde
de politierechter de zaak wederom uit ter
lnwmning van een reclasseeringsrapport
omtrent F.
De 67-jarige C. W. te Noordwijk wien bij
aagvaarding ten laste was gelegd, dat hij
zich een aan Graaf van Limburg Stirum
toebehoorende kwitantie wederrechtelijk
zou hebben toegeëigend, stond heden
voor den politierechter mr. v. d. Boom.
Al sgetulge werd gehoord de rentmees
ter H. Liefferink uit Noordwijk, wiens ver
klaringen door verdachte werden betwist
tengevolge waarvan de getuige door den
politierechter ernstig werd ondervraagd,
waarbij bleek dat getuige meer dan eens
moest erkennen niet zeker te weten wat
vroeger door hem pertinent was verklaard.
Getuige zelde niet te weten hoe deze zaak
bij de Justitie aanhangig ls gemaakt.
Jhr. mr. van Asch van Wijck zeide deze
zaak aanvankelijk niet te hebben willen
vervolgen.
Immers W meende een vordering op zijn
pachtheer te hebben en nam toen op den
dag dat de pacht verviel de kwitantie aan
zonder deze te voldoen en reikte ter com
pensatie daarvan een papier over waarop
zijn vórdering was afgeschreven.
Spr. meende dat hier geen verduistering,
doch diefstal moest worden ten laste ge
legd. Gezien dat het hier meer een brutale
streek dan een diefstal betrof vorderde spr.
tegen W. f. 25 subs. 25 dagen.
Mr. Spreij uit Leiden betwistte dat hier
van diefstal sorake is, want de pacht
heer was bij het geval tegenwoordig en
verzette zich niet tegen de handeling van
W. Integendeel deze is nota bene koffie
blijven drinken: hetgeen een dief gewoon
lijk niet pleegt te doen.
Pleiter concludeerde tot vrijspraak.
Verdachte zeide nog, dat hij de kwitantie
had meegenomen om een proces uit te
lokken.
Nadat de politierechter verdachte nog
een nadere toelichting had gevraagd,
sprak hij hem vrij.
STEEDS TEGEN HET Z.G. BRUINBOEK
RECLAME.
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
8970
maatschappij nederland.
POELAU ROEBIAH. 19 October van Am
sterdam te Hamburg.
tawat.t thuisreis, 20 October te Genua
MANOERAN, 20 October van IJmuiden n.
de Noordzee, ter proeftocht.
rott. lloyd.
KOTA AGOENG, thuisreis, 20 October van
Singapore.
KOTA GEDE, uitreis, pass. 19 October
Dakar.
holland—amerika lijn.
DELFTDIJK, 20 October van Pacific Kust
te Rotterdam.
kon. nkdkrl. stoomb. MIJ.
ALKMAAR, 20 October van Hamburg te
Antwerpen.
AMAZONE, 19 Oct. van Danzig te Stettin.
ARIADNE, 20 October van Amsterdam te
Rotterdam.
BAARN. 20 Oct. v. Antwerpen te Hamburg
CERES. 19 October van Yerakmi n. Salo-
nica.
COTTICA, 19 October van Plymouth naar
Havre.
GANYMEDES. 20 October v.m. 1.30 u. van
Amsterdam te Hamburg.
HERMES Zwarte Zee n. Amsterdam, pass.
19 October Gibraltar.
IRENE 19 October van Alicante n. Bar
celona.
ORPHEUS 20 October van Kopenhagen te
Aarhuus.
STELLA, 19 October v. Napels te Catania.
MARS 19 Oct v. Hamburg te Amsterdam.
COLOMBIA. 20 October van Amsterdam n.
West Indie.
De namiddagzitting begon met de ge-
tulgenverhooren, waaruit moet blijken, of
Popoff ai dan niet de man ls geweest, die
door Bogun is gezien, vluchtend uit por
taal 2 van het rijksdaggebouw op den
avond van den brand.
Beklaagde Torgler wijst de bewering van
Bogun, dat een blauw costuum bij avond-
belichting een „lichter" effect maakt dan
een zwart kleedlngstuk, af. Het maakt dan
precies hetzelfde effect. Hij kan het we
ten, want hij ls sinds 18 jaar in de kle
dingindustrie werkzaam geweest.
Getuige Bogun antwoordt daarop, dat
hij alleen gezegd heeft, dat de broek bij
de zwarte jas afstak, dat er een kleurver
schil te zien was
Advocaat dr. Teichert wijst erop, dat de
getuige Bogun bij zijn verhoor op den
dag van den brand van een llcht-grljze
broek heeft gesproken. Ook de Voorzitter
wijst erop, dat tussehen de eerste en la
tere opgaven van Bogun verschil bestaat.
Bogun verklaart deze tegenspraak hier
mee, dat op den eersten avond het ver
hoor bij de politie zoo snel gegaan ls, dat
men geen nauwkeurige beschrijvingen kon
geven. Hij heeft zich daarom later nog
eens aangemeld.
Bekl. Dimltroff vraagt getuige Bogun,
of hij betrekkingen tot de beambten der
Rijksdagadministratie onderhoudt, wat
getuige ontkent.
Ook met de S.A en SS. heeft hij geen
betrekkingen.
De vraag van Dimltroff, of hij betrek
kingen tot den Stahlhelm onderhoudt,
wordt door den voorzitter als van geen
belang afgewezen, waarop Dimltroff ant
woordt, dat het voorgetuige Eogun toch
misschien karakteristiek zou zijn. Bogun is
romanschrijver en geen ingenieur (vroo-
lljkheid).
Deze opmerking bezorgt Dimitroff een
ernstige waarschuwing van den voorzitter.
Daarna volgt nogmaals een verhoor van
getuige Thaler.
De Voorzitter vraagt, of het toch niet
mogelijk is, dat hij bij zijn pogen, omzijn
waarnemingen te melden, naar portaal 2
geloopen is en misschien aan de deur heeft
gerammeld.
Getuige verklaart dat voor onmogelijk.
Bekl. Torgler: Uit het tot nu toe ver
handelde is gebleken, dat Thaler niet de
gene geweest is, die naar de Brandenbur
ger Tor-wacht liep om het eerst den
brand te melden, maar dat een onbekende
op de wacht is verschenen. Wat tijd en
persoon betreft, kon deze man degene zijn,
die aan portaal 2 geweest is en dan naar
de wacht is geloopen.
De Voorzitter antwoordt, dat deze man
dan toch naar den Brandenburger Tor
verder geloopen zou zijn, en niet, zooals
de door Bogun geziene man, naar den
Tiergarten.
Bekl. Dimitroff: De rijksdagbrandstich
ting ls nog altijd een raadsel. De eerste
„melding" ls noch door een rijksdagbe
ambte, noch door een politieman gedaan,
maar door een onbekend burger, die niet
te vinden is.
Voorzitter (tot La telt): Kwam bij de
melding tot uiting, of de burger de mel
ding uit eigen beweging had gedaan?
Getuige: „Ja, Ik had dien indruk. In-
tusschen was de brand reeds gemeld. Het
was dus niet de eerste mededeeling."
Dimitroff- „Deze verdwenen burger is
misschien de tweede man bij portaal 2."
(Luid: „Deze onbekende burger is nood
zakelijk").
Vervolgens wordt gehoord het vroegere
gemeenteraadslid Ahrens, die, naar te Pa
rijs beweerd werd, de zegsman zou zijn
geweest van de beweringen omtrent den
brandweercommandant Gemmp, die ver
teld zou hebben, dat de brandweer te laat
zou zijn gearriveerd, dat minister-presi
dent Goerlng het maken van alarm had
verboden, enz.
Getuige Ahrens deelt mede, dat hij in
1916 door den gemeenteraad in het college
van B. en W. werd gekozen en sedert dien
o.a. het brandweerwezen kreeg te behee-
ren. Hij vertelt, dat hij op den avond van
den brand bericht kreeg en tegen tien uur
bij het Rijksdaggebouw kwam. Tien minu
ten later ontmoette hij ln het gebouw den
brandweercommandant, die hem met
enkele woorden van den stand van zaken
op de hoogte stelde. Reeds toen had
Gempp niets gezegd van bijzondere beve
len van Goerlng. Ook bij de bespreking, die
den volgenden ochtend werd gehouden,
had de brandweercommandant geen der
uitlatingen, die hem in het Brulnboek ln
den mond waren gelegd, gedaan.
Ahrens gaf als zijn persoonlijke meening
te kennen, dat niemand een dergelijke
domheid zou begaan, Iets dergelijks te zeg
gen voor een zoo groot gehoor. HIJ kan
tevens bewijzen, dat hij niet de br n kan
zijn geweest, waaruit men ln het buiten
land deze mededeelingen putte. Men be
roept zich ln hoofdzaak op een aanteeke-
ning van 25 April, hetgeen echter reeds
technisch onmogelijk is. omdat getuige op
25 April zich reeds vijf weken in arrest
bevond, waar hij alleen was opgesloten en
slechts eens per week een brief aan zijn
vrouw mocht schrijven. HIJ achtte het een
onbeschaamdheid, dat personen, die zich
ln het buitenland bevinden, onder wie ook
zijn zoogenaamde vrienden, iets dergelijk»
durfden beweren. Hij betreurde het ten
zeerste, dat men in het buitenland een
dergelijk geschrift samenstelde, waardcor
een behoorlijk mensch werd gecompromit
teerd.
Dr. Teichert: „Zijn dus de beweringen,
die van Parijs uit verspreid werden, on
waar?"
Getuige Ahrens: ,Jtk noem de Parijsche
beweringen grove leugen. Ik heb nooit
zulke berichten in het buitenland verbreid.
Ik heb het geheele laatste jaar nooit In
een krant geschreven en heb ook niemand
opdracht gegeven met een redacteur of
verslaggever te spreken. Dat zweer ik".
Dr. Teichert: „Hebt u een vermoeden,
dat uw zoon zulk een uitlating gedaan
heeft, want deze wordt ook door de Pa-
rijsche bron genoemd."
Getuige: „Mijn zoon heeft zich nooit met
dergelijke dingen bemoeid."
Dr. Teichert: „Dan moet worden gecon
stateerd, dat die beweringen uit Parijs
weer uit de lucht zijn gegrepen Vóór alles
moet ook worden geconstateerd dat u niets
gehoord heeft van hetgeen Gempp gezegd
zou hebben."
Op vragen van den ..Oberrelchsanwait"
verklaart getuige nog dat hij geen storm-
afdeellngen bij den rijksdag gezien heeft,
slechts hier en daar een enkelen S A.-
man. die in de auto's der ministers zat.
Als volgende getuige wordt de recherche-
beambte Raben gehoord, die aanwezig was
bi) het verhoor van Van der Lubbe door
commissaris Helssig ln den nacht van den
brand. Hij verklaart, dat deze gewillig ant
woord heeft gegeven UU zijn geheele hou
ding heeft hij den indruk gekregen, dat
de man beschikt over een goed geheugen
en over een bijzonder goed oriënteerings-
vermogen. O.a heeft Van der Lubbe ver
teld. dat hij bij zijn tocht door de ver
schillende zalen op een plaats was geko-
den. waar ridderfiguren stonden. Deze uit
lating is belangrijk omdat er uit blijkt,
dat Van der Lubbe in de buurt van por
taal 2 ls geweest.
De voorzitter laat dan den directeur van
den rijksdag, „Gehelmrat" Galle, in de
zaal roepen.
Naar aanleiding van de geruchten over
het met verlof naar huls sturen van rijks-
dag-employé's, kort voor den brand, zegt
deze getuige: ,Jk kan slechts verklaren,
dat dit verhaal een boosaardig praatje is.
De uitvinder er van is een voormalig em
ployé, een portier, dien wij in Mei hebben
ontslagen, omdat hij insinueerde, dat de
inspecteur van het gebouw In verband
stond met een diefstal-affaire."
Voorzitter: ..Van de heele zaak is dus
geen woord waar?"
Getuige Gaüe: „Neen".
Op een vraag naar de mogelijkheid om
in het rijksdaggebouw te komen, antwoordt
getuige, dat afgevaardigden zonder con
trole kennissen mee naar binnen konden
nemen. Het bezit van een Introduce»
bracht vreemden niet verder dan portaal
2. waar zij zich moesten aanmelden.
Getuige geeft toe, dat de tasschen van
menschen, die met rijksdagleden ln het
gebouw komen, niet gecontroleerd worden.
Ook werden de boden niet gecontroleerd'.
Voorzitter: „Bestaat er ln het huls van
den president een S.A.- of SS.-wacht?"
Getuige: „Neen, dat zou ik hebben moe
ten merken.
Op een vraag van den president, ver
klaart getuige, dat hU den morgen na den
brand bij de communistische fractiekamer
een ladder bU het ontbrekende bovenlicht
heeft gezien.
Op een vraag van dr. Back antwoordt
getuige Galle. dat hij met den vroegeren
afgevaardigde Torgler ln dienstverbsmd op
zeer prettigen voet verkeerde.
De echtgenoot van getuige Sobecki ver
klaart. dat hij op den dag na den brand
bU het afruimen van het ontbijt van Po
poff een gebruikt bioscoopbiljet heeft ge
vonden.
Voorzitter: „Weet u ook. of die kaart van
den vorigen avond was?"
Getuige: „Dat heb ik aangenomen. MeS
draagt toch niet eenlge daven een gebruikt
bioscooobiljet in zijn zak?"
oorzltter: „Dat is zeer voed mogelijk."
Getuige geeft dan per slot toe. dat het
ook wel mogelijk ls. dat hij het biljet twe»
dagen later heeft gevonden. Toen de eerst»
foto van v. d. Lubbe in de kranten ver
scheen. heeft hij daarover met Poooff ge-
soroken en hem gevraagd wat hij ervan
dacht.
Popoff kon niet zoo gauw de luiste woor
den vinden en zelde oer slot. dat hij wei
nig goeds van dien man verwachtte.
Op de vraag 7an rechter Cönders ver
klaart getuive. dat hi( niet geweten heeft,
dat Poooff tot de K.PD, behoorde.
De zitting is daarop tot heden verdaagd.
HOLLAND-WEST-AFRIKA LIJN.
MAASKERK, 19 October van Amsterdam
naar Hamburg.
AMSTELKERK, 19 October van Accra n.
Lome.
KON HOLL. LLOYD.
MONTFERLAND, 19 October nan. 6 uur
van Amsterdam te Bremen.
ORANIA, uitreis, 19 October 's nachts 12 u
van Southampton.
ROTTERDAM— Z. AMERIKA LIJN.
ALDABI, thuisreis, 19 Oct. v. Montevideo.
MIJ. OCEAAN.
MELAMPUS, ultr., pass. 19 Oct. Gibraltar.
HOLLAND-AFRIKA LIJN
RANDFONTEIN, uitreis, 20 October v.m.
7 uur van Suez.
RIETFONTEIN, vertrekt 20 October van
Port Elisabeth naar Kaapstad; heeft
brand in de bunkerkolen gehad.
BOLLAND—OOST-AZIE LIJN.
WAALKERK thuisreis, pass 19 Oct. Perlm
MAATSCHAPPIJ NEDERLAND.
MARNIX VAN ST. ALDEGONDE, thuisreis,
silver.java-pacific-lijn
BINTANG, 19 Octobei van Calcutta te Loa
Angeles,
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
BATAVIER n, 20 October van Rotterdalll
te Gravesend.
LEERSUM, W. Hartlepool n. Leningrad^
pass. 19 October Skagen.
FARMSUM. Rotterdam naar B. Aires, pas»,
19 October Fernando Noronha.
BRITSUM, Rosario naar Amsterdam, pas»,
20 October Bevezicr.
WOLSUM, Archangel n. Rotterdam, paal,
20 October Kopervlck.
YTLDUM. Archangel naar IJmuiden TA)
pass. 19 October Honnigsvaag.
ALHENA, 19 October van Quebec naai
Rotterdam.
ALGENIB. Archangel naar Drammen. paM
20 October Honnigsvaag.
WILLEMSPLEIN, Rotterdam naar Waban»
pass. 20 October Lizard.
LEKHAVEN, 19 October van Port Tamna
te Mobile.
TARA. 19 October van Montevideo M
Santos
TOFNT, 19 October v. Schiedam te Lenln-
D^N?^ECHT' 19 October van Havrd
naar Antwerpen.
