DAGBLAD - Tweede Blad
Maandag 16 October 1933
hengelsport.
korfbal.
KERK- EN SCH00LNIEUWS
KUNST EN LETTEREN.
UIT DE RIJNSTREEK.
GENEESKUNDIGE BRIEVEN.
„ons genoegen" (alphen).
De Bengelaarsvereeniging „Ons Genoe
gen" te Alphen a. d. Rijn, hield gisteren op
den Rijn een onderllngen wedstrijd, waar
aan veel Iraaie prijzen waren verbonden.
De uitslag was als volgt:
ie prijs: A. Borst met 8 St.; 2e pr. A. v.
d. Hoek 4 St.; 3e pr. Harskamp 3 St.; 4e pr.
B Veltman 3 st.; 5e pr. C. v. Leeuwen 2st.;
pr L. Jansen 2 st.; 7e pr. A. v. d. Born
1 stSe pr. P. Henry 1 St.; 9e pr. A Weijers
1 Et.' 10 pr. H. Binnenkamp 1 st.
K
nederlandsche korfbal-bond.
Overzicht.
n-H I: D. V. D.—D. T V. 3—7; Swift—
goog Zaandijk 3—4; Blauw-WitD. D. V.
1—2 Olympia—Westerkwartier 3—3.
l'-H I: H. K. V.Ons Eibernest 5—3;
n k. C.—Fluks 1—2; Rozenburg—Het
■Sulden 16; DeetosH. S. V. 72.
■Öost IA: HellasRapiditas 3—0: Be
!;aiick—E. K. C. A. 03; Overschotje—
i Ouder Ons 50; VadaZ. K. C. 02.
Bïoost IB: Wit Blauw—Naas 09; Rig-
■Bisbleek—Zwart Wit 1—2; H.K.C.—A.K.C.
■*Noord I: Nic—W W. M. D. 1—1; Vitesse
I _Dio 3—2; LeeuwardenUdi 30.
I Z-H. IIAFluks II—H. K. V. II 3—5;
Die HagheGymnasiasten 01; Selücha
H. B. S. 22.
I Z.-H. II B: Ter GouwRegenboog 12;
t Zuiden II—O. S. C R. 31; Vreewijk
Deetos II 1—1; Velox—Spangen 3—1.
Olympia heeft Westerkwartier flink
ij gegeven; het resultaat was dan ook
- «en gelijk spel. Hierdoor hebben de Am-
:rdammers hun voorsprong op Blauw-
Wit, dat gisteren met 72 over D. D. V.
de meerdere bleef, verloren. Zoowel Wes-
Ipkwartier als Blauw Wit hebben thans 7
nten. evenals Koog Zaandijk, dat met
:lte van Swift won (43), doch dat één
trijd meer gespeeld heeft. D. T. V.
aaide haar eerste overwinning van
seizoen.
In Zuid-Holland bleven de leiders on-
I geslagen, door met groote cijfers van
K-H. S. V. te winnen (7—2). H. K. V. en 't
Zuiden bleven de Dordtsche ploeg echter
op den voet volgen, alhoewel eerstge
noemde met Ons Eibernest meer moeite
had, dan verwacht werd. De Geheelont
houders moesten tenslotte met 5-3 H.K.V's
meerderheid erkennen, 't Zuiden bleef met
een onverwacht hooge score de baas over
haar stadgenoote Rozenburg (61). Fluks
hoekte gisteren haar eerste overwinning
in Delft. Toch kunnen onze stadgenooten
beter spelen, dan ze gisteren demon-
«treerden. Vooral hun tweede aanval liep
«troef en kon het niet verder dan één
enkel puntje brengen. De overwinning is
dan ook voor een groot deel te danken
aan het taaie verdedigen van De Wolf c.s.,
óje de Delftenaren zoo goed als geen kans
gaven.
In 't Oosten ging E. K. C. A. op het pad
der overwinning voort; thans werd Be
Quick het slachtoffer i3—0), doch ook
K. C. maakte geen fout tegen Vada
(2—0) en is dus nog ongeslagen. Voorts
wonnen Overschotje en Hellas resp. met
5—0 en 30 van O. O. en Rapiditas.
Naas schoot in Twente uit haaf slof
en bracht Wit-Blauw een verpletterende
nederlaag toe (9—0). Rigtersbleek wist het
op eigen terrein tegen Zwart-Wit zelfs niet
w-een gelijk spel te brengen en moest
2et1 de ze?c aan de Deldenaren laten.
£e.rdoor gaat D. O. S. thans vaster dan
ooit aan den kop. De ontmoeting tusschen
de Hengelosche en Almelosche club bracht
■en^ kleine overwinning der bezoekers
In het Noorden liet W. W. M. D. een
r tegen Nic. dat het zoowaar tot een
t, spe' bracht. Het Beiier Vitesse
*te eveneens haar eerste overwinning,
™)1 Udi haar derde nederlaag in suc-
5~e leed, thans tegen Leeuwarden (3-0).
Dg Fluks-reserves hebben het gisteren
et tot een overwinning weten te bren-
In n onaangename, forsch gespeelde
"«moesten ze belde puntjes aan het
h heusch niet zoo sterke H. K. V. II
staan.
Enkele standen luiden:
Noord-Holland I.
Blauw Wit
Westerkwartier
Koog Zaandijk
Olympia
U. T. V
Bwl't
D. D. V
D. V. D
23—10
22—10
22—15
20—25
14—15
9—13
9—20 0
9—20 0
Bee tos
Zuiden
H. K. V
H S. V.
.Fluks
I Bcianburg
Ons Eibernest
O K, C.
5 B. s.
Gymnasiasten
A L. o.
Eluks n
|mcHhaaghe
K. V. II
Rood Wit
Zuid-Holland I,
5
5
0
0
23—8
10
5
4
1
0
27—11
9
5
4
1
0
24—9
9
4
1
1
2
9—16
3
5
1
1
3
13—17
3
4
1
0
3
8—14
2
4
0
0
4
5—16
0
4
0
0
4
7—25
0
Holland
ii
A.
3
2
1
0
11—8
5
4
2
1
1
16—10
5
4
2
1
1
17—12
5
4
2
1
1
11—10
5
3
1
1
1
10—5
3
3
0
3
0
5—5
3
4
1
0
3
10—19
2
3
0
0
3
4—15
0
HAAGSCHE KORFBALBOND-
bahj'ark rv™£eeI5e gisteren op het korf-
Welke club met 8—tewn Algemeene I.
«adgenooten i0UgdiSe
U
D.K.C—FLUKS 1—2.
derma" 'iteifen v?"Mscheidsrechter Min
even twee U„r ,.„n !?e twaalftallen zich,
minuten heeft v wil °,p' Reeds nu tien
Verre bal Tn Weesel succes met een
aanvallen bren*t Hm*" volgende D.K.C.
een ver schot ?ul??.nga- eveneens met
^dat na eèn i™ Hjen °P gelijke voet,
na een kwartier spélen de stand
PREDIKBEURTEN
aarlanderveen.
Chr. Geref. Kerk: Dinsdag nam. half
zeven ,ds. Alberts van Vlaardingen.
katwijk aan zee.
Geref. Gem.: Dinsdag nam. half acht. ds.
Barth van Borsele.
ned. herv. kerk.
Beroepen: Te Resteren, J. Harwig te
GiessendamNeder Hardinxveld. Te Nij-
kerk, (vac. v. Melle), E. Schimmel te
Ameide. Te Ossendrecht, O. J. Staal te
Abbenbroek.
Bedankt: Voor Ysselstein l. v. Mastrigt
te Harderwijk. Voor Elburg, N. v. d. Snoek
te Veenendaal.
hersteld evang. luth. kerk.
Bedankt: Voor Gorinchem, W. F. ten
Rouwelaar te Zwolle.
chr. geref. kerk.
Beroepen: Te 's Gravenhage-West (2e
maal) J. W. v. Ree te Barendrecht.
geref. kerken.
Beroepen: Te 's Gravenhage-West r5e
pred.pl.) J. l. v. d. Wolf te Bussum.
weekbladen.
In de „Groene Amsterdammer" schrijft
prof. mr. F. G. Scheltema over „De moge
lijkheid van ontslag van revolutionair ge
zinde ambtenaren." Dr. P. van Olst behan
delt „Een meteorengietbui". J. A. Josephus
Jitta, w.i. schrijft over „Praetisch werk
voor jonge werkloozen". L. J. Jordaan be
spreekt Frank Lloyd's „Cavalcade" van
dxaaitooneel naar filmepos..
„De Haagsche Post" bevat o.a. artikelen
over .Geneeikundig onderzoek aan onder
wijzenden". „Iets over Aryers en Semie
ten", door prof. C. U. Ariëns Kappers, „Ge
vraagd: een muziek-dictator". „Bij de Kaja
Kaja's van Nieuw Guinea". „De jongste
berichten over de muiterij", „De levens
kansen van een zuigeling", Alfred Nobel,
industrieel en Idealist.
Jules Sauerwein schrijft in „De Nieuwe
Pers" over „Bolsjewisme, Fascisme en Hit-
Ierisme", Ed. Herriot brengt indrukken
over de Sovjet-Unie, John van der Goes
brengt beschouwingen over het proces te
Leipzig.
„De Wereldkroniek" brengt mooie op
namen over „najaarsschoon in de groote
stad", voorts een bespreking over de
„Schatgraverlj in de Zuid-Chineesche Zee"
en het gebruikelijke wereldallerlei
Vel foto's publiceert „Het Leven" over
de herdenking van Alkmaar's Ontzet; veel
aandacht wordt weer gewijd aan 't Rijks
dagproces. Tevens artikelen over snel-
reageeren, het smokkeldrama te Haelen
enz.
11 is. De vakwisseling brengt D.K.C. iets
in de meerderheid. Haar aanval krijgt ech
ter weinig kans tegen de Leidsche verde
diging. Landzamerhand komen onze stad
genooten er wat beter in, doch haar aanval
weet de verschillende vrije kansen niet te
benutten.
Voor de rust wordt niet meer gedoel
punt, zoodat deze met gelijke stand ingaat.
De tweede helft zet voor Fluks veelbelo
vend in. Vooral Nieuwland weet zich ver
scheiden fraaie kansen te scheppen. Ook
Van Bemmel. die uitstekend door De Jong
bewaakt werd, krijgt in deze periode enkele
kansen. Beide spelers hebben echter met
pech te kampen, zoodat de stand 1—1 blijft
want ook aan de anderen kant blijven
punten uit, daar de thuisclub weinig heeft
in te brengen tegen de hechte verdediging
De Wolfv. Weesel, waarin van de dames
mej. Buys opvalt.
Eindelijk, ongeveer 20 minuten voor het
einde, heeft Nieuwland met een zuiver
schot succes, doch dan bhikt de Leidsche
aanval ook al haar kruid verschoten Ee
hebben. De Delftenren missen eveneens
een goed schutter, zoodat Fluks tenslotte
met een punt verschil de wedstrijd wint.
fluks ii—h. k. v. n 3—5.
Fluks II, dat voortaan met een ver
zwakt dames-zestal zal uitkomen, zag zich
ditmaal tegenover een ploeg gesteld, welke
er een geheel ander speltype op nahield.
Het te forsche spel der Hagenaars, het
geen hen op twee strafworpen kwam te
staan, lag den Fluksmenschen niet best.
Het geheel was aanleiding, dat er dingen
geschiedden, die we liever niet ln een
korfbalwedstrijd zien, en waardoor het
spel slechts matig was te noemen.
De verdediging der thuisclub bleek niet
al te betrouwbaar en trof het bovendien
niet, dat HK.V. een productieve bui bleek
te hebben. De aanval van Fluks was wel
gevaarlijk, doch verschillende malen wer
den opgelegde kansen gemist.
Kort na het begin profiteert de Fluks-
aanval van een fout der H.K.V.-verdedi-
ging en A. Zanen geeft zijn club te lei
ding. (10). Niet lang daarna brengt een
H.K.V.-dame de partijen op gelijken voet,
terwijl de volgende Haagsche aanval zelfs
al gauw 1—2 noteert. Nu maakt mevr.
Laman voor Fluks gelijk (22 Nog voor
de rust herneemt H.K.V. de leiding (23.)
Fluks is niet ontmoedigd en nadat Was
senaar een strafworp heeft gemist, maakt
hij na de rust gelijk na goed werk van
J. Buys (33.) Met den beginaanval aan
bod. schijnt Fluks een goede kans te ma
ken den wedstrijd te winnen, doch het
zit haar niet mee. Aan den anderen kant
wordt na niet te langen tijd de stand op
34 en vervolgens op 35 gebracht. De
strijd wordt er nu, door te forsch verde
digen van HK.V. niet aantrekkelijker op.
Nadat J. v Nlerop een strafworp en en
kele gemakkelijke kansen heeft gemist,
komt het einde en heeft Fluks n haar
eeisten nederlaag geleden.
ALPHEN.
BEVESTIGING EN INTREDE VAN
Ds. J. HARTKAMP.
AJs predikant der Geref. Kerk Oudshoorn.
Na een ruim 2 jarige vacature deed ds.
J. Hartkamp van Oudega (Small) gister
avond zijn intrede als predikant der geref.
kerk (Oudshoorn) na in de morgengods
dienst-oefening te zijn bevestigd door ds. K.
v. Anken van Delft, naar aanleiding van
de schriftwoorden Deut. 32 31.
Was de belangstelling des morgens bij
de bevestiging van den nieuwen leeraar
van dc zijde van de gemeente reeds groot,
des avonds was het kerkgebouw geheel
nezet. Onder de talrijke aanwezigen zagen
wij o.a. afgevaardigden van de Genef.
kerken Alphen, Koudekerk en Wèul.rA'ggf;
ds. Nauta v. Woubrugge als consulent
zoomede de beide wethouders de heeren
W. J. Spreij en G. M. Herngreen.
Na het zingen van Ps. 1U8 I, votum,
belijdenis des geloofs en het lézen van
het schriftgedeelte I Corinthe 2 1 tot 12,
verklaarde ds. Hartkamp de schrift daarbij
handelende over: „De taak van den dienaar
des Woords" en wel in de le plaats:
Wezen van die taak, daarna: wijze waarop
die taak volbracht moet worden en ten
slotte. heerlijk doel van dit taak.
Voor de nadere verklaring sprak de
nieuwe dienaar een woord tot de gemeente,
die thans uit de hand van God een herder
er. leeraar ontvangt na een herderloos
tijdperk. In eigen kracht ben ik onbekwaam
maar ik bid om Gods bekwaam makende
genade; want Hij was het, die mij riep"
aldus spr. Hij ging dan over tot de be
handeling van ae schrift en wees op de
taak van den dienaar des Woords, aller
eerst op het leven van den apostel Paulus
die was gezonden door Christus. Ook de
dienaar des Woords wordt gezonden door
Christus. Straks mag ik U in uw ftuizen
bezoeken en werken aan uw zielen. Ook
de zieken bezoeken, ook vermanen en
bestraffen als het noodig is. Steeds zal
het zijn Christus heeft mij gezonden om
U te verkondigen het Evangelie van het
Kruis op Golgotha. Te verkondigen: „Jezus
Christus en dien gekruist; het Kruis, het
ééne noodige voor allen in leven en ster
ven. Heerlijk, dèt Evangelie des Kruises
te brengen en mede arbeider Gods te zijn!
Heerlijk in uw midden te arbeiden als
een dienstknecht van den gekruisigden, nu
verheerlijkten Christus! Dit is echter moei
lijk, want ook Paulus ondervond moeite
en teleurstelling, hetgeen uit de schrift
door spr. werd aangetoond. Men verlangde
van Paulus wijsheid van woorden, maar
hij gaf woorden van wijsheid. Zie op
eigen hart en leven. Vaak botst het tus
schen geest en vleesch; maar gelukkig
de Christen zoekt het niet in de wereld,
maar bij God.
Na het zingen van Ps. 73 13 wees spr.
op den mensch dezer eeuw die moedeloos
is. Het kraakt en scheurt De mensch wordt
beu van de wijsheid van woorden, die
maar steeds veranderen. Wij brengen U
echter het eeuwig blijvende Woord van
God. Men wil er niet aan, dat op den
bodem aller vragen ligt der wereld zonde
schuld. Alles is genade! Ook genade het
Kruis van Christus! Al hebt ge van uw
jeugd aan Gods Woord gehoord, kan God
alleen uw hart veranderen. Wat zijn de
schatten dezer wereld vergeleken bij de
schatten Gods! Uw leven kome te staan
in het teeken des kruises en eens een
zalig sterven. Spr. eindigde gemeente
van Christus! Bidt God, dat Hij geven zal
kracht en bekwaamheid om te brer.gen Zi|n
heerlijk Evangelie. Bidt God, dat Hij mij
kracht en U ontvankelijkheid geve, om
te beleven de kracht des Kruises tegen
over de dwaasheid der wereld. Amen.
Hierna volgden de gebruikelijke toe
spraken. Allereerst voerde het vvpord de
heer J. G. Baart, die als ouderling namens
den kerkeraad en de gemeente ds. Hart
kamp en zijn echtgenoote hartelijk welkom
heette. Deze dankte ook ds. Nauta als
consulent voor zijn veelvuldige werkzaam
heden. Na voorts zich tot de gemeente te
hebben gericht, verzocht hij deze uit dank
baarheid te zingen Ps. 33 II het le ge
deelte, terwijl het 2e gedeelte ris. Hart
kamp slaande werd toegezongen.
Ds. Nauta sprak namens de kerken in
de classis Woerden, als consulent zoomede
als collega. De bevestiger, ds. v. Anken
sprak over de verbintenis van heden en
uitte den wensch, dat er steeds een weder
zijds bidden zal zijn voor elkaar.
De nieuwe leeraar bracht tenslotte ook
mede namens zijn vrouw c!e gemeente dank
voor dc hartelijke ontvangst, richtte zich
vervolgens tot de catechisanten en dankte
bijzonder ds. Nauta als consulent en ziin
bevestiger ds. v. Anken, zoomede de af
gevaardigden van het gemeente-bestuur.
Gevaren van een noodbrug.
Dat de noodbrug bij het werk aan de
Hofbrug niet geheel van gevaren is ont
bloot, bleek wel, toen een 10-jarig zoon
tje van K. in de vaart geraakte op het
moment, dat de brug voor het scheep
vaartverkeer was weggenomen. Gelukkig
werd het ongeval spoedig opgemerkt en
de jongen door een schipper, die hem een
haak toestak gered.
De bazar „Hulp in Nood."
Nu ongeveer de definitieve cijfers be
kend zijn, kunnen wij berichten dat de op
brengst van den bazar „Hulp in Nood v. d.
Chr. Besturenbond netto zal bedragen
f. 1500.—. De sluiting van den bazar werd
verricht door den heer A. Groeneveld, die
medewerkers en burgerij dank bracht.
Hierna werd met genoodigden nog een
korte samenkomst gehouden, waarbij
Mevr. Zonneveld—Figee een slotwoord
sprak en tot besluit een tweetal couplet
ten van het Wilhelmus werd gezongen.
Ds. J. H. A. Bosch predikant der
Geref. kerk ontving in de afgeloopen week
een gift van f. 100voor de kerk en
diaconie.
Dank zij de gunstige uitkomsten van
het z.g. schapenfonds der Geref. kerk, was
het voor deze kerk mogelijk reeds dit jaar
f. 500.— op de tweede pastorie af te
lossen.
Woensdag van v.m. 10.30—12 uur en
nam van 34 uur zal alsnog gelegenheid
bestaan in de Nutsambachtsteekenschool
voor de aanmelding tot deelneming aan
de ontwikkelingscursussen voor de jeug
dige verkjoozen.
rhythme.
„In den beginne was de rhythmus".
Tot deze eigenaardige slotsom kwam
indertijd een. naar ik meen Dultsch,
schrijver na een verhandeling over den
algemeenen gang van zaken ln de natuur
Inderdaad ontdekken wij alom een zeker
rhythme, wat volgens het woordenboek
een beweging beteekent, waarin een zekere
regelmaat heerscht. In vele gevallen ligt
de verklaring voor de hand, dikwijls ook
ls zU niet zoo gemakkelijk te vinden. De
wisseling van dag en nacht, van de opvol
gende jaargetijden, van eb en vloed zijn
rhythmlsche verschijnselen, aan ieder be
kend en voor leder begrijpelijk, die eenlg
inzicht heeft tn de draaiing van de aarde
om haar as, haar beweging om de zon
en den invloed van zon en maan op de
zich op aarde bevindende watermassa's.
Uitgaande van deze gegevens worden zoo
vele andere rhythmische verschijnselen
duidelijk. Het uitsterven der natuur in het
najaar en hare verjonging in het voor
jaar vinden wij reeds tn de Grieksche
mythlogie ln schoone symbolen (De-
meter!) uitgedrukt Het Paasch- en
Kerstfeest vinden wij bij vele volken terug
als uitingen van dezelfde gedachte, zij
het ook menigmaal aan andere voorstel
lingen. vooral van godsdienstigen aard, ge
koppeld.
Ook bij het individu zien wij het
rhythme optreden, deels samenhangend
met het boven gezegde, zooals het dikker
worden van de vacht der pelsdragende
dieren .tegen de nadering van het koude
jaargetijde, deels ook onafhankelijk daar
van. Wij willen enkele van die rhvthmi-
sche verschijnselen bij den mensch wat
nader beschouwen
Het meest typische voorbeeld vinden
wij wel in de beweging van het bloed door
het lichaam. Dit geschiedt met groote
regelmatigheid door de samentrekkingen
van het hart. een holte met wanden van
spterweefsel. Door de samentrekking van
dien spierwand kan de holte kleiner wor
den totdat zij haast geheel dichtgeknepen
is Het in de holte bevatte bloed wordt
in een dikke buis gedreven en zoo door het
geheele lichaam geperst. Als de hartspier
zich nu weer ontspant, kan het bloed niet
Tot nu toe werd voor de duizend-
gulden-collecte van Uitbouw der Ned.
Herv. Kerk ruim f. 925.— gecollecteerd
Voor de naaikrans „Dorcas" werd een
bedrag van ruim f. 260— gecollecteerd.
Bij de te Den Haag gehouden exa
mens machineschrijven slaagde o.m. onze
plaatsgenoote mej. A Bos. opgeleid aan
de inrichting van den heer G. Klok 's Mo-
lenaarsbrug alhier.
-Q
NIEUWKOOP.
De Gemeentcrekening.
De rekening der gemeente over het
dienstjaar 1932 sluit als volgt. Gewone
dienst werkelijke inkomsten f. 117767.58,
werkelijke uitgaven f. 112247.21, batig slot
f. 5520.37. Kapitaaldienst werkelijke inkom»
sten f. 48240.30, werkelijke uitg. f. 46240.30,
baftg slot f. 2000.
Burgerlijke Stand.
Ondertrouwd: J. Balvert, 26 jaar te Wil
ms en E. C. Kas 26 jaar.
Geboren: Pietertje, d. van G. de Roov en
G. M. Abbekerk.
Het Ontginningsbedrijf.
Ten gevolge van de crisis is de opzet van
het gemeentelijk ontginningsbedrijf om op
het stedelijk vuil tuinbedrijven te vormen
en daarmede bestaansmogelijkheden te
scheppen, tot heden niet tot zijn recht
kunnen komen. Men teelt er thans ieder
jaar voederbieten op, die telken iare een
goed gewas opleveren; zoo bevinden zich
thans bieten op het veld, die niet minder
dan 17 pond wegen.
R.K. Propagandavergadering.
De R K. Middenstandsvereeniging „De
Hanze" belegde in Hotel Het Vliegende
Paard, een uitstekend geslaagde propa-
ganda-feestvergadering. De heer Ponsioen,
voorzitter van de Afd. Alphen aan den Rijn
hield een zeer geanimeerde rede. waarin
het belang en de noodzakelijkheid van het
organisatie-leven op duidelijke wijze in het
licht gesteld werd Dat de rede insloeg be
wijst wel. dat alle aanwezige niet-Ieden
zich voor het lidmaatschap opgaven. Een
Klein Cabaret uit Haarlem zorgde met veel
succes voor het aangename gedeelte, ter
wijl pastoor Blom de aanwezigen toesnrak.
Het verloten van een taart en het verkoo-
pen van een kaas, wekte nog zeer de lach
lust op.
ROELOF AREND?. VEEN.
Het Jubileum
van den heer P. C. G. van Doorcn.
Gisteren herdacht de heer P. C. G. van
Dooren den dag waarop bij zich hier
25 jaren geleden vestigde als arts. Dat
onze geneesheer algemeen geacht en ge
zien is, bleek o.m. uit het feit dat zijn
woonhuis is een bloementuin was her
schapen. Van de receptie werd door vele
belangstellenden gebruik gemaakt; het
bestuur van de R.K. Vereeniging „Het Wit
Gele Kruis" waarvan de jubilaris medisch
adviseur is, had naast zijn gelukwenschen
een stoffelijk blijk van hulde gezonden
in den vorm van een prachtig bloemstuk.
Ook de sociëteit, waarvan de jubilaris
reeds tal van jaren het voorzitterschap
bekleedt, liet zien niet onbetuigd, en zond
eveneens met hare gelukwenschen een
stoffelijk blijk van belangstelling.
Het heeft den heer van Dooren, die
bekend staat om zijn Brabantsche gemoede
lijkheid en goedmoedige vroolljkheid,
vooral bij het bezoek aan zijn zieken, stellig
goed gedaan, op zijn zilveren jubileum zoo
vele blijken te hebben ontvangen van
genegenheid.
Des avonds bracht de muziekvereeniging
Liefde voo- Harmonie nog een serenade
ter eere van den feesteling.
ZWAMMERDAM.
Geslaagd te den Bosch voor het
examen van den Ned. R.K. Politiebond, de
beer A. van Munster alhier.
in het hart terugvloeien omdat dan ln het
begin van die dikke buis (aorta) een kkp
zich sluit. Maar van een anderen kant
vloeit dan nieuw bloed toe, dat op zijn
beurt door een volgende samentrekking
wordt weggeperst Eenvoudlgheldshalve
noemde ik slechts één hartsholte. Feitelijk
is die holte dubbel, maar de gang van
zaken is in beide precies dezelfde. Alleen
brengt de cene (linker) helft het bloed
door het geheele lichaam. Als het van
daar in de rechter helft teruggekomen is,
wordt het vandaar door de longen gevoerd
om gezuiverd en van nieuwe zuurstof
voorzien ln het linkerhart terug te keeren.
Deze rhythmlsche beweging geschiedt van
de geboorte tot aan den dood zonder
onderbreking, ln het begin wat sneller,
met het klimmen der jaren wat lang
zamer. gemiddeld ongeveer zeventig maal
per minuut. Het wordt een aardig reken
sommetje om te bepalen, hoe vaak het
hart van iemand die 70 Jaar ls, zich reeds
heeft samengetrokken en ook zonder dat
sommetje staat men verbaasd over zuik
een prestatie zonder oogenschijnlijk ooit
eens uit te rusten Zooals alle spieren staat
ook het hart onder zenuwinvloed Het
hart houdt- er echter een apart soort
zenuwstelsel op na, dat in den regel on
afhankelijk van het verdere zenuwstelsel
werkt. Slechts een paar lichaamszenuwen
loopen naar het hart toe en kunnen hier
invloed uitoefenen, de eene van versnel
lenden, de andere van rommenden aard.
Bij bepaalde hartziekten kan het rhythme
verbroken worden.
Gelukkig staan den arts verscheidene
middelen ten dienste om dan nuttig in te
gTijpen Als het hart niet naar behooren
werkt, kan dikwijls met vrucht een bad
kuur ondernomen worden. Talrijke bad
plaatsen worden daarvoor aanbevolen. De
meest bekende zijn wel ln Duitschland
Bad-Nauheim en tn Frankrijk Royat.
Over de wijze, waarop zulk een badkuur
werkt, zijn de geleerden het nog steeds
niet eens. Wei over de beteekenls van het
mstige verblijf in een dergelijk oord waar
de overwerkte mensch. en dus ook zijn
hart. beter tot rust komt dan ln eigen
omgeving n-ozeliik is Daarbij komen dan
de koolzuurhoudende baden, waarvan de
werking misschien nog niet in alle onder
deden verklaard is. Maar hier mag de
ervaring ook een woordie meespreken En
die ls, dat zeer vele patiënten zich na zulk
een kuur belangrijk verbeterd gevoelen,
nog meer dan door den arts bij onderzoek
kan worden vastgesteld. Het valt niet te
ontkennen, dat verscheidene patiënten in
die plaatsen uit eigen beweging terug ko
men (er zijn er bij. die hun 25-jarig jubi
leum vieren) omdat zij telkens zich als
verjongd voelen en beter bestand tegen de
eischen van hun gewone werkzaamheden.
Zij hebben, zooals zij het uitdrukken, weer
voor een jaar Ingehuurd.
De menschelijke ademhaling vertoont
ook een bepaald rhythme, zij het ook
afwijkend van de hartbeweging Allereerst
valt op, dat de ademhaling door den wil
kan gewijzigd worden, hetgeen met de
hartbeweging niet dan in hooge uitzon
deringsgevallen mogelijk is. In den regel
geschiedt de ademhaling echter ook auto
matisch en voor den persoon zelf geheel
ongemerkt Zij heeft in rust bijv. gedu
rende den slaap, ongeveer 15 maal per
minuut plaats: na inspanning van spie
ren wordt het tempo versneld. Zooals be
kend mag worden verondersteld, dient
de ademhaling om het bloed van nieuwe
zuurstof te voorzien en van afgewerkte,
nuttelooze gassen, ln de eerste plaats
koolzuur, te ontlasten. Door samentrek
king der ademhallngssnleren wordt dc
borstkas verwijd, waardoor de buiten
lucht in de longen kan dringen. Verslap
pen de spieren, dan valt de borstkas
samen en de Iongen worden leeg gedrukt
Het hiervoor noodige splerenspel wordt
beheerscht door een zenuwgedeelte van
het verlengde merg, dat bij prikkeling
door overmaat van koolzuur de spieren
doet samentrekken De geregelde adem
haling ls noodzakelijk voor het levens
behoud. Langer dan een paar minuten
staking doet levensgevaar ontstaan. Aan
vankelijk kan dan nog door middel van
kunstmatige ademhaling getracht worden,
den normalen gang van zaken te herstel
len. maar elke seconde vertraging ver
hoogt dan het levensgevaar.
Een ander rhythmlsch verschiinsel is de
slaap hoewel de regelmaat hier niet
altijd, zoo duidelijk ls als bij de vorige
voorbeelden. Slaap ls een toestand, waar
bij de meeste functies belangrijk vermin
derd zijn. Bloedsomloop, ademhaling en
enkele vegetatieve processen (spijsverte
ring) gaan, zij het ook ln mindere mate
dan gewoon, door. Het zenuwstelsel 13
wel niet geheel buiten werking gesteld,
maar de gewone bewuste waarneming is
opgeheven. Oude schrijvers noemden dan
ook den slaaD den broeder van den dood.
Na lichamelijke inspanning en ook na
ruime voeding ontstaat de neiging tot
slaap. In het dagelijksch leven heeft men
evenwel den slaap meer tot een gewoonte
gemaakt. Op geregelde tiiden gaat men
slapen en als d!e gewoonte cr eenmaal
is, dan slaapt men rustig in, ook zonder
dat men de behoefte er aan duidelijk
voelde. Evenals de ademhaling kan men
de neigjng tot slaap door den wil onder
drukken. Aanvankelijk veel langer dan
bij de ademhaling het geval ls, maar op
den langen duur gelukt het toch niet,
weerstand te bieden. Het normale proces
van inslapen wordt nog al eens gestoord
en talrijk zijn de lijders en lijderessen
aan slapeloosheid. De arts staat hier
voor een moeilijk probleem. Zeker, er zijn
slaapverwekkende middelen, en bij pas
sende gelegenheden maakt hij hiervan
een passend gebruik, zooals hij, wanneer
net noodig is, ook van andere vergiften
gebruik maakt. Maar tn het algemeen
ge.'proken, doet hij het bij de meestal
voorkomende slapeloosheid liever niet.
Zooals ik slapen reeds een soort ge
woonte noemde, zoo ls ook het niet-
taslapen gemakkelijk een soort gewoonte,
die door slaapmiddelen niet gemakkelijk
verbroken wordt. Begeeft men zich een
maal op dit pad dan zijn spoedig hoe
langer hoe grooter giften noodig om het
gewenscht effect te bereiken en het mid
del wordt erger dan de kwaal Er moet
dus naar een ander middel gezocht wor
den en gelukkig wordt dit door den tact-
meestal gevonden.
Helaas ls di.middel niet met één naam
rttr, ?.ei\ r Psyehlschen invloed op
wLüu gepaard met physlsehe be
handeling, verandering in leefwijze enz
kan veel bereikt worden, bovenal als de
patient zelf wil meewerken,
H. A. S.
3—2
