N.V. LEIDSCH DAGBLAD
Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 7 October 1933
FINANCIEEL OVERZICHT.
1lll!!!HIIIIIIIIIIIIIIIII!IIIIIIIHIlllllllf!<!lll
llllllilllllülllHlllllllllllllllllllllllllllllllt
Het wordt laat, pappieiief. Denkt U niet dat het
beter is om U terug te trekken en pw plaats aan een'
jongere kracht over te laten? (London Opinion)
Haar vader (na zijn onverwacht binnenkomen): Er
Ik had durven zweren, dat ik dat beest doodgeschoten
had ln Oemboembaland!" (Humorist),
Propaganda en werkelijkheid. Een zeer
gematigd oordeel over den toestand in
Amerika. Een nieuw plan van Dr.
Schacht. Duitsche waarden beter ge
stemd. Beleggingsvraag. Philips op de
Duitsche markt. Tabaksaccijns.
Honderdduizenden dollars worden in
Amerika uitgegeven, alleen voor het ma
ken van propaganda, die ten doel heelt
den menschen te doen gelooven, dat de
toestand zoo snel vooruitgaat. WIJ kregen
een pakje propaganda-materlaal toege
zonden, groote biljetten waarop de blauwe
adelaar is gedrukt met vlammend roode
letters: We do our Part, vlugschriftjes,
waarin het doel van de National Industrial
Recovery Act (Nlra) en de National Reco
very Administration (N. R. A.) wordt uit
eengezet. kaarten om in te vullen voor den
consument en waarin hl) verklaart, dat hij
aan werkgevers en werknemers, die lid
zijn van de N. R. A. de voorkeur zal geven,
een knoopje om op de borst te dragen,
eveneens voorzien van een blauwe adelaar
en meer zulk moois. Dit alles maakt op
ons nuchtere Hollanders een min of meer
simpelen indruk. Een enkeling mag door
zulke humbug worden aangestoken en de
verzuchting slaken: had Nederland maar
een regeering, die met zooveel élan de cri
sis wilde bestrijden. Over het algemeen
wordt er hier om die poespas gelachen.
En niet ten onrechte.
Want als wij nu het verslag lezen van de
Nederlandsche-Amerikaansche Kamer van
Koophandel, dat geschreven is door men
schen, die de uitvoering van het herstel-
program dagelijks meemaken, maar die
bovendien als Nederlanders een objectieve
kijk op de dingen behouden hebben, dan
bestaat er nog wel aanleiding tot een
sceptische beoordeeling. In dit verslag
wordt o.a. opgemerkt, dat de fantastische
voorspiegelingen der N. R, A. van enkele
maanden geleden, waarop velen hadden
geleefd, geenszins werden bewaarheid. Wel
waren op Labour Day, 4 September, vol
gens de officleele gegevens ruim 2 millloen
werkloozen te werk gesteld, doch voor
speld was te werkstelling van 6 millioen en
een toenemende bedrijvigheid in vergelij
king met de maanden Juni en Juli, terwijl
er juist een teruggang viel waar te nemen
bij stijgende prijzen voor industrieproduc
ten en eerste levensbehoeften.
Begin September werd met het tweede
gedeelte van het program der N R. A. een
aanvang gemaakt. Propagandisten, 50.000
in getal, hadden zich beschikbaar gesteld
om door toespraken, lezingen enz. het pu
bliek er van te overtuigen, dat Ieders be
lang wordt gediend bij het welslagen van
de regcerlngsmaatregelen en dat door het
niet langer uitstellen van aankoopen het
nationale program moest worden gesteund.
De cijfers van de detailverkoopen bleven
niettemin beneden de verwachting. Verder
wordt er in het verslag op gewezen, dat de
invoering van de codes voor de verschil
lende takken van bedrijf slechts tot gevolg
heeft gehad een omverwerping van de be
staande orde en dat een groot aantal ar
beidsgeschillen is ontstaan.
Wij meenen. dat in deze korte samen
vatting den toestand juist is geschilderd.
Met de dollarpreclatle heeft men niet veel
meer bereikt, dan dat het publiek er toe
gebracht werd, om ln verband met de te
verwachten prijsstijgingen tot nieuwe aan
schaffingen is overgegaan, voor zoover de
sterk verminderde koopkracht zulks toe
liet Dit was echter een ongezonde bewe
ging, die te eenlecr tijd tot stilstand moest
komen n.l. zoodra er geen aanleiding meer
bestond om verdere prijsstijgingen te ver
wachten. Indien de N. R A. wil vermijden,
dat er alsdan een ernstige terugslag in
treedt, zal zij genoodzaakt zijn, om inflatie
tc bepleiten. Eenige weken lang heeft men
nu weer geschermd met credlet-inflatle ln
tegenstelling met valuta-Inflatie, twee be
grippen, die voor een leder, die eenlg in
zicht heeft in monetaire vaagstukken op
hetzelfde neerkomen. In Amerika schijnt
men daarvan allerminst doordrongen
te zijn.
Men had verwacht, dat Roosevelt dezer
dagen nadere mededeelingen zou doen ten
aanzien van de te volgen valuta-politiek.
Maar hoewel hij de moeite genomen had,
om naar Chicago te reizen en daar een
rede te houden ln verband met de elschen,
die door oud-strijders worden gesteld tot
het doen van een uitkeering, heeft hij deze
gelegenheid niet aangegrepen, om zich
over het valutavraagstuk uit te laten.
Men tast dan ook nog steeds in 't duister
op dit punt, tenzij men uit de opmer
kingen met betrekking tot de handhaving
van het staatscredlet zou moeten op
maken, dat het niet in de bedoeling ligt,
om tot verdere depreciatie van den dollar
over te gaan.
In het licht van het bovenstaande moet
men er zich lntusschen over verwonderen,
dat deze week ln de tweede Commissie van
de Volkenbondsvergadering, waar de be
sprekingen hebben plaats gehad over den
financieelen en economischen toestand
der wereld, het verslag van den rappor
teur dezer Commissie op een wijze is toe
gelicht, waaruit men zou kunnen opmaken
dat de algemeene toestand heel wat aan
het verbeteren is. In de toelichting, die
gegeven werd door den directeur van de
financieele afdeeling van het Volken
bondssecretariaat, werd gewezen op de
stijging van de industrleele productie ln
de meeste landen, waarbij men echter
voornamelijk het oog had op Amerika en
op de vermindering der werkloosheid. Hoe
bevredigend deze verschijnselen op zich
zelf ook mogen zijn, had de spreker er toch
wel eens op kunnen wijzen, dat deze resul
taten meerendeels werden verkregen door
maatregelen, die een onnatuurlijke span
ning van het productie-apparaat hebben
teweeg gebracht en dat een gezonde basis
voor de ingetreden verbetering ten eenen-
male ontbreekt.
In Dultschland Is het streven er op ge
richt, het bedrijfsleven nog een zekere
mate van vrijheid te laten, maar bij voor
baat hebben leiders der ondernemingen
den moreeien plicht, om het bedrijf in te
stellen op het algemeen belang. Dat klinkt
op zichzelf nu wel erg mooi, maar wij
vragen ons af wat hieronder wordt ver
staan. Indien een ondernemer zijn zaak
tracht uit te breiden door een deel van
de verkregen winsten te reserveeren en
voor den aankoop van nieuwe productie
middelen te bestemmen, dan beteekent dat
kapitaalvorming, waarvan men toch kan
beweren, dat het in het belang is van het
algemeen. Immers wordt hierdoor ook
weer nieuwe werkgelegenheid gecreëerd.
Zou men er toe overgaan, om de loonen
onmatig te verhoogen, zooals dat in
Amerika in sommige gevallen geschiedt,
dan voert men een z.g. consumptie Wirt-
schaft. Tijdelijk kan dat een zekere stimu
lans geven maar op den duur lijdt dat tot
verarming, waardoor een nieuwe ernstige
crisis wordt voorbereid.
Dr. Schacht heeft een nieuwe methode
uitgevonden, om de kapitaalmarkt te
doen verruimen. Door een wijziging van
de wetgeving op de Rijksbank zal deze
laatste in de mogelijkheid worden ge
plaatst. om een z.g. openmarktpolitiek te
voeren, d.w.z de circulatiebank zal ge
machtigd zijn, om voor eigen rekening
effecten aan te koopen, een werkzaam
heid, die thans voor haar uitgesloten is.
Dat is dus hetzelfde systeem, dat in
Amerika wordt toegepast. De leiding van
de Rijksbank verwacht, dat door deze
politiek de banken de beschikking zullen
krijgen over ruimere middelen dan tot nu
toe het geval was en dat er langs anderen
weg hierdoor weer een terugvloeiing van
middelen naar de circulatiebank zal
plaats hebben .waardoor inflatie zal kun
nen worden vermeden. De aankoopen van
effecten, waarvoor in de eerste plaats ln
aanmerking komen obligaties van het Rijk
en de gemeenten, zullen tengevolge heb
ben dat de koersen dezer stukken stijgen.
Dr. Schacht verwacht nu. dat ln verband
hiermede ook het publiek een grootere
belangstelling aan den dag zal leggen
voor beleggingswaarden en dat hierdoor de
kapitaalmarkt zal verruimen. HIJ gaat
hier dus uit van de veronderstelling, dat
de geldmiddelen ep wel zjjn, dat gjj
voor een zeer gTOot deel op de geldmarkt
in omloop zijn in den vorm van korte be
leggingen, of wel geheel liquide worden
gehouden. Niet onmogelijk is, dat hiermede
wel iets zal worden bereikt, hoewel aan
den anderen kant toch niet uit het oog
mag worden verloren, dat om een werke
lijke blijvende verruiming van de kapi
taalmarkt in het leven te roepen, kapi
taalvorming op groote schaal moet plaats
hebben en het is zeer de vraag of de eco
nomische politiek der regeering dit proces
in voldoende mate ln de hand werkt.
lntusschen ls het niet onmogelijk, dat
de betere stemming, die den laatsten tijd
voor Duitsche waarden heeft bestaan, ten-
deele ook verband heeft gehouden met de
voorbereiding van deze politiek van de
Rijksbank. Al is natuurlijk bij het aan
banden gelegde effecten- en betalingsver
keer tusschen Duitschland en het buiten
land een nivelleering van het koersniveau
op onze beurs en dat op de Duitsche beur
zen niet mogelijk, is het toch wel begrij
pelijk, dat een verbetering van 't staats
credlet in Duitschland, zij het dan voor-
loopig alleen door geforceerde aankoopen
van de Rijksbank, ook een verheffing van
het koersniveau hier te lande tot gevolg
zou hebben
Overigens hebben er nog andere over
wegineen op dit punt gegolden, n.l. dat bij
betaling van de helft van de rente ln
contanten en de helft in scrips het rende
ment op Duitsche waarden op het ver
laagde koerspeil niet onaantrekkelijk is te
noemen, al draagt men natuurlijk het
risico, dat de regeling, die thans op het
Dunt staat in werking te treden, na ver
loop van tijd niet zal kunnen worden ge
handhaafd.
Nadat onze beurs in de voorafgaande
week een tamelijk vast verloop heeft, ge
had, is de stemming deze week vee! min
der geanimeerd geweest. Men had aan de
bemoeiingen van dr. Colijn tot het doen
herleven van de economische conferentie,
verwachtingen vastgeknoopt, die echter
inmiddels teleurgesteld zijn. Ook op het
punt van een stabilisatie van den dollar
en het Pond Sterling, is nog niet de minste
vordering gemaakt. Integendeel is het
Pond sterling verder in koers gedaald en
ook dollars waren flauw. Dit heeft ln het
algemeen ontmoedigend gewerkt en de
omstandigheid, dat die gulden in het in
ternationaal verkeer zeer vast is. waardoor
verdere goudtoevoeren hebben plaats ge
had, heeft het optimisme niet kunnen ver
sterken. Sinds 10 Juli, toen de goudvoor
raad na de voorafgaande aderlating een
laagtepunt had bereikt heeft er een terug
vloeiing van goud plaats gehad tot een
bedrag van ruim 100 millioen gulden. Het
is niet onwaarschijnlijk dat deze beweging
voorloopig nog zal aanhouden.
lntusschen is het een geboden eisch .dat
ter bescherming van de waardevastheid
van den gulden en het staatscrediet eer
lang ot een consolidatie van vlottende
schuld zal worden overgegaan, daar, zoo
als ln Hoofdstuk Vila der Rijksbegrooting
wordt medegedeeld, in de toekomst zal
moeten worden rekening gehouden met
een verdere belangrijke stijging van de
vlottende schuld.
De overvloed van geldmiddelen hier te
lande en de uiterst lage koersen voor be
leggingen op korten termijn lelden er ln
tusschen toe, dat de toevloeiing van mid
delen naar de belegglngsmarkt nog steeds
aanhoudt en dat de koersen een stijgende
richting volgen Indische leeningen zijn de
laatste dagen minder vast geweest blijk
baar op de berichten, dat de toestand van
's lands financiën zoo slecht ls, dat men
zich genoodzaakt heeft gezien, om over te
gaan tot een opschorting van de jaarlljk-
sche uitkeeringen aan de pensioenfondsen
Nog altijd worden de koersen van de
Indische dollarleenineen eenlgszlns be
ïnvloed door de fluctuaties van den dollar
koers hoewel zooals bekend de coupons en
lossingen dezer leening op goudbasis wor
den betaald. Ten aanzien van de aflossin
gen der 6»/» leening 1922 A was voor de
i betaling op goudbasis nog anod geen ree
ling getroffen zulks in verband met de
desbetreffende bepaling ln het leenings-
contract. Kortelings werd echter medege
deeld, dat ook hiervoor thans een regeling
tot stand is gekomen, waardoor de beta
ling der aflossingen per 1 Jan. 1934 van de
6"/o leening 1922 A eveneens op goudibasis
is verzekerd. Op welke wijze dit zal ge
schieden werd echter tot nu toe niet me
degedeeld.
Inmiddels is ook een aankondiging ver
schenen met betrekking tot de coupons
per 1 Nov. 1933 der 5'/i°/o Indische dollar-
leenlng 1923 C. De coupons moeten voor
of op 23 October (vergezeld van nummer-
lijsten) worden ingeleverd bij de Neder-
landsche Handel Mij. tegen ontvangstbe
wijzen. Na dien datum aangeboden cou
pons zullen onder geen beding worden
aanvaard. Houders van deze waarden die
nen er dus aan te denken, hun coupons
tijdig in te leveren, daar zij anders op
papierbasis worden betaald lnplaats van
met f. 2.46 per dollar. De betaling der cou
pons zal plaats hebben van I November af.
Wij moeten nog even terugkomen op de
markt voor Duitsche beleggingswaarden
en wel op de rentebetaling van kerkelijke
leeningen. Zooals bekend hebben de oredl-
teuren van verschillende Katholieke lee
ningen er vrijwillig in toegestemd, dat de
rente zou worden verlaagd. In sommige
gevallen ls zelfs een tamelijk drastische
verlaging toegepast. De vraag deed zich nu
voor of de regeling zooals die thans ont
worpen ls, waarbij dus de coupons voor de
heeft in contanten en voor de helft in
scrips zullen worden voldaan ook zou wor
den toegepast voor zulke kerkelijke lee
ningen waarvan de crediteuren reeds een
groot offer hadden gebracht. Dat zou toch
een groote onbillijkheid zijn. Arnold Gi-
llssens Bank heeft zich ln verband hier
mede tot het Reichswlrtsehaftsmlnlstertum.
gewend om te vragen of de rentebetalin
gen op voet van het verlaagde percentage
ten volle zouden worden voldaan, waarop
de instelling tot haar niet geringe veront
waardiging ten antwoord ontving, dat
volle betaling inderdaad zou plaats hebben
op voorwaarde.dat de rente verder zou
worden verlaagd tot 3°/o!
De aandeelenmarkt heeft ln de afgeloo-
pen week eenige malen gefluctueerd. Over
het algemeen was de stemming niet ge
animeerd. Later zijn in de afdeeling van
Industrleele Waarden aandeelen Philips
vaster geweest ln verband met de moge
lijkheid dat dit concern binnen afzienba-
ren tijd contingent toegewezen zou krij
gen van radio-artikelen op de Duitsche
markt. De zaak is n.l.. dat Duitschland
met Frankrijk onderhandelingen heeft ge
voerd over een regeling van afzet van
Duitsche radto-lampen naar laatstgenoemd
land, waarbij echter de verkoopen van het
Philips-concern op de Fransche markt een
hinderpaal vormden. Het schijnt nu, dat
het Philips Concern eenige concessie heeft
willen doen op voorwaarde dat het op an
dere wijze schadeloos zou worden gesteld,
en wel door uitvoer van radio-artikelen
naar Duitschland. Hoe ongaarne men ln
Duitschland. aldus meldde het Berliner
Tageblatt dezer dagen, deze wensch zal
willen vervullen, op den duur zal men wel
met de Nederlandsche elschen rekening
moeten houden, daar anders het Philips
concern door verscherpte concurrentie aan
de Duitsche producenten op de Zwitser-
sche en Scandlnaafsche markten schade
zou kunnen toebrengen.
In de afdeeling cultuurwaarden was de
handel uiterst gering. Rubberaandeelen
hebben onder den Invloed gestaan van de
berichten over de restrictieplannen. Voor
zoover bekend heeft men hiermede echter
nog nagenoeg geen vorderingen gemaakt.
Uit Indië komen berichten volgens welke
men zich verzet tegen het denkbeeld van
een exportbelasting. Er bestaat ook alle
kans dat indien men hiertoe zou willen
overgaan de omvang van deze belasting
niet ten volle zou worden gedekt door een
P'ijsst 'ging op de wereldmarkt. De sta
tistische vooruitzichten gjja lntuss-hen
nog altijd weinig bemoedigend. Zoo bere
kent men dat het verbruik in Amerika
voor de maanden Sept./Dec., gemiddeld
26.000 ton per maand zal bedragen. Voor
de overige landen wordt het gebruik even
eens op deze basis geschat, makende dus
in totaal 52,000 per maand of 208.000 ton
ln vier maanden. De productie resp. de
export voor dezelfde periode wordt nu
evenwel geschat op 280.000 ton, zoodat op
grond daarvan mag worden verwacht, dat
de wereldvoorraad tot het einde van dit
jaar belangrijk zal toenemen en waar
schijnlijk weder het niveau zal bereiken
van het begin van 1933.
Tabaksaandeelen hebben nu en dan van
aanbod te lijden gehad van de zijde van
ontmoedigde houders, die in verband met
het vooruitzicht, dat gedurende een aantal
jaren niet op dividend valt te rekenen,
hun stukken verkoopen. De voorgestelde
verhooging van de tabaksaccijns werd in
tabakskringen uit den aard der zaak niet
zeer gunstig ontvangen. Hoewel men wel
moet aannemen, dat de argumenten die
tegen deze verzwaring van druk van de
zijde der Industrie en de cultuur naar vo
ren worden gebracht min of meer over
dreven zijn, bevatten zij waarschijnlijk ln
zooverre toch nog wel een grond van
waarheid, dat het sigarenverbrulk ln veel
sterker mate wordt belast dan het slga-
rettenverbruik. De banderollebelasting voor
sigaren zal n.l. met Inbegrip van de om
zetbelasting worden gebracht van 10 op
22W/o. De accijns voor de sigaretten, die
thans 33 1/3°/» bedraagt zal met inbegrip
van de omzetbelasting op 3T/i°/o worden
gebracht, dat is dus een naar verhouding
veel geringere verhooging. De mogelijkheid
bestaat, dat het verbruik zich nog meer
zal gaan richten op de goedkoope soorten
sigaren, de zgn. cigarillos en sigaretten.
Het gevolg zou dan zijn. dat de werkloos
heid ln de sigarenlndustrle verder toe
neemt, daar de fabricage van de goed
koope sigaren in toenemende mate machi
naal geschiedt.
In suikeraandeelen was zeer weinig te
doen. In het hoofdfonds trad nu en dan
eenig aanbod ln. Het slot was echter weer
iets vaster.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
3Vi°/o Nederland 1911 94 1/4, 95 1/4.
5'/>°/o Ned. Oost Indië 1923 C 1000 doll.
90 1/4, 89. 90 1/8.
7°/o Duitschland 1924 45'A, 43 1/8, 47.
Rotterdam 4»/» 1931, 87-1/8, 86. 86 5/8.
Koloniale Bank 53'/!, 49. 50 1/8.
Ned. Ford 133'/», 128, 130 1/4.
Philips Gem. Bezit 1813/4, 17TVi, 186,
185.
Unilever 78. 741/4, 761/4.
Ned. Ind. Gas Nat. Bez. 190. 185.
Billiton le rubriek, 325, 318.
Koninklijke 174 1/4, 168 1/4, 173'/s.
Amsterdam Rubber 97'/», 101, 94 1/4, 97.
Ned. Scheepvaart Unie 501/!, 47 1/8, 48'/i.
H.V.A. 173. 168'/s. 1761/4.
Dell Batavia Mij. 120. 116. 121</i.
Dell Mij. 115Vs, 115 3/4, 1101/4. 112 3/4.
Senembah Mij. 131 1/4, 128, 1341/4.
DE KANTOREN DER
zijn iederen werkdag geopend
vanaf half 9 des morgens tot
half 6 namiddags. Zaterdags
vanaf 8 uur 's morgens tot
4 uur 's middags -:
Zondags den geheelen dag gesloten.
0-9
Tante, tot nichtje, dat het bed hielp opmaken: Ik
heb Je nog nooit van mijn wreed gebroken roman ver
teld. kind. Het was vele Jaren geleden hij kwam me
eens op een ochtend bezoeken mijn lieve vader had
een nieuwe bull-dog hij vertrok haastig, lk zag hem
nooit meer. En dat is nu alles wat ik heb om me te
helpen herinneren aan wat had kunnen zijn
(Humorist)
De weduwe: Bent U er heel zgker vap, dftt jnljo
kind geen moeilijkheden zal geven? .«^v
(London OplnionU
Eigenaar van kleine auto: Waar ls de man, dlei
op mijn wagen zou passen?
Jongen: HU. is naar, Jdjllg .gegaan.QIJ1 öjn vergroot
glas te halen. "(Humorist).
Marietje: Waarom zingt vader toch zoo vanavond?
Kinderjuffrouw: HIJ probeert baby in slaap te
zingen.
Marietje: Als lk baby was zou ik maar doen oi lk
sliep. (Passing Show).,
