„TOKIO"
eenmaal zitting houden
HAARDKACHELS of
WHAARDEN?
LEIDSCH OAGBLAD - Tweede Blad
Zaterdag 23 September 1933
De Grootste Verrassing
Voorstraat 52
ver beneden den
prijs
[Chr. Katwijksche Naaischool
Cursus gehouden worden
[Tuinders te Katwijk a. d. Rijn
Katwijk-Zee en Valkenburg
VISSCHERIJBERICHTEN.
<-
BUITENLAND.
Varia uit de Vogelwereld.
UIT DE BONTE WAEREUL
Onze plaatsgenoot de heer p.
graayenoord slaagde te Den Haag voor het
jxamen van 1ste stuurman groote stoom
vaart.
De muzikale rondgang, gehouden
door de Mondorgelclub „Concordia" tot
aijving der kas- neeft opgebracht de som
vat f. 114.—. De hotelhouder C. d- Jong
op den Boulevard zorgde voor een aardige
verrassing door den jongens elk een stuk
ciiocolade aan te bieden.
Voor bijzonderheden betreffende de
cursussen, die met ingang van 2 October
door de Chr. Katwijksche Naaischool in
hot schoolgebouw aan de Burgersdijkstraat,
hoofd mej. H. v. d. Weerd, gegeven worden,
wordt verwezen.raar de advertentie in dit
blad.
Gaat dan naar Tokio, afj rallen hat we]
hebben engoedkooper zijn ze vaatI
is natuurt ij k den prijs
j Vrije toegang tot onxe Monsterkamer
voor ledereen!
Het is begrijpelijk genoeg dat wij de aller
nieuwste modellen bezitten, en tegen de laagste
prijzen konden inkoopen, len eerste door de
verlaagde fabrieksprijzen, en ten tweede door
de buitengewoon groote zending die wij kochten
Nog nóóit zult U voor dergeljjke belachelijk
la?e prijzen hebben gekoobt. Alle Haaiden
en Haardkachels met volle fabrieks-garantie,
gratis door vakman geplaatst zonder eenige
bijkomende kosten.
Ie Katwijk-aan-Zee verkoopt alle
Haarden en Haardkachels
Met ingang van 2 October zal er een
Ivoor Dames en Meisies in hot knippen en
I vervaardiqen van onder- en bovenkleeding.
I TV-ze cursus is 3 avonden per week van 7-9 u.
Aanmelding op Dinsdag a.s. van 7 8 uur
in de school aan de Burgersdijkstraat
Tevens aanmeldinc-voor dagschoolleerlingen,
liaar na 1 October geen nieuwe leerlingen
Imoer aangenomen kunnen worden.
17634 HET BE81ÜUR.
In verband met de voorgeschreven
I registratie der tuinbouwbedrijven
I niet als gevolg daarvan het ver
strekken van teeltvergunning voor
het jaar 1934, zal het bestuur van
R. en 0, nog
en wel op Dinsdag 26 Sept. a.s.
van 8—10 uur n.m.
Formulieren verkrijgbaar bij: JAC.
MEIJER, van 9—12 en 2—5 uur.
VEUR.
Raadsagenda.
De raad dezer gemeente komt op Woens
dag 27 September om 19.15 uur in open
bare vergadering bijeen.
1. Notulen.
2- Ingekomen stukken.
3. Voorstel tot intrekking raadsbesluit dd.
30 Juni 1933 tot wijziging gemeente-begroo-
nng dienst 1933 (gratificatie ambtenaren
*er secretarie bij gelegenheid 12Va
ambts jubileum).
4. Voorstel tot wijziging raadsbesluit dd.
30 Juni 1933 tot wijziging gemeente-begroo-
dienst 1932. i.v.m. bemerkingen door
Gea- Staten.
0 Voorstellen n.a.v. adres dd. 13 Sep
tember 1933 Van het bestuur der R.K.
leniging tot bevordering van opvoeding
|n onderwijs t.b. van den Land- en tuin-
bo u wen den stand in deze gemeente.
6 Voorstellen: a. tot vaststelling van
een rioolplan; b. i.v.m. de uitvoering van
J^kzaamheden tot verbetering van den
*oorburgschenweg, den Veurschenstraat-
en de St. Willibrordusstraat.
Aanbieding gemeentebegruoting voor
dienstjaar 1934 en benoeming Com
be t
"tissi
'e van onderzoek.
i.**T Tegen een inwoner dezer gemeente
«o r de marechausseé proces-verbaal op-
k maakt wegens frauduleus werkeloozen-
A trekken.
^®r**rdebestelliiig van wijlen de heer
T. Maasland.
Onder groote belangstelling is op de
®e£raafplaats ter aarde besteld het
stoffelijk overschot van de op tragische
wijze om 't leven gekomen machinist van
t stoomgemaal van de Tedingerbroek-
polder de heer T. Maasland. Het be
stuur van de Tedingerbroekpolder was ver
tegenwoordigd door de heeren Mooijman.
Aan de groeve werd niet gesproken. Een
familielid dankte voor de betoonde belang
stelling.
In 't Patronaatsgebouw had de trek
king plaats van de loterij ten bate van
de R.K. Harmonie „St. Cecilia". Het aan
tal loten bedroeg 2000, 't aantal prijzen
100. De burgemeester bracht dank aan
allen, die tot net welslagen hadden mede
gewerkt.
VOORSCHOTEN
Voor het examen 3e stuurman, Groote
Stoomvaart, slaagde onze plaatsgenoot, de
heer W. Jansen.
ZEVENHOVEN.
Van Ged. Staten is de mededeeling
gekomen, dat hunner zijds bezwaar bestaat
tegen het aangaan van een leening tot
dekking van crisis-uitgaven.
Aan de Hoogendijk heeft men bij
de landbouwers B. en H. ingebroken.
De politie doet onderzoek.
ZOETERWOUDE.
Brievenbesteller van Leeuwen gaat met
pensioen.
De heer L. v. Leeuwen brievenbesteller
alhier, gaat 1 October a.s. na een 37V2-
jarigen diensttijd den dien6t met pensioen
verlaten. De heer van Leeuwen was nog
een brievenbesteller van de oude garde,
iemand die zijn functie steeds met de
grootste opgewektheid en blijmoedigheid
vervulde, wien niets te veel was en altijd
bereid de menschen met raad en daad bij
te staan waar het „tante Pos" betrof.
Velen zullen den heer van Leeuwen noode
zien vertrekken, maar allen 2ullen hem
van harte een prettigen ouden dag toe
wen schen.
Woonhuis geheel afgebrand.
Gisteravond te 10 uur werden de be
woners van den Hooge Rijndijk opge
schrikt door geroep „Brand-brand". Het
bleek al spoedig dat de brand woedde
in perceel F. no. 27, bewoond door den
heer M. van O. nabij de Tolstraat. In
een oogwenk sloegen de vlammen uit het
dak en al snel bleek dat het geheele huis
verloren zou gaan. Ook het naastgelegen
heerenhuis van notaris R. bleek ernstig
gevaar te loopen. Voor de brandspuit kon
geven werd dit pand echter door vele
hulpvaardige handen met emmers water
nat gehouden. Alhoewel een paar spuiten
zeer spoedig ter plaatse waren, brandde
het peroeel geheel uit. De spuit van
Leiderdorp, die op zeer korten afstand van
het brandende perceel stond, was door
den burgemeester gerequireerd on gaf het
eerste water. Later heeft ook de brand
spuit en motorspuit van Leiden nog assis
tentie verleend. Vermoedelijk oök in ver
band met de Leidsche Winkelweek, was
de straat in een oogwenk zwart van
nieuwsgierigen; ook de Leidsche politie
was aanwezig. Omtrent de oorzaak ver
telde de heer van O., dat hij zich te
ongeveer 10 uur gereed maakte naar bed
to gaan. Hij nam» zooals gewoonlijk een
petroleumlampje mede naar de slaapkamer.
Boven zijnde heeft hij zijn arm tegen het
lam pie gestoOten het viel om en op eens
stond toen do slaapkamer in lichte laaie.
Toen de huishoudster die nog beneden was
riep „wat gebeurt er toch", riep v. O.
„Alles gaat er aan". Zij zijn toen uit het
huis gevlucht en hebben den brandmeester
den neer Volleberg gewaarschuwd.
Verzekering dekt de schade.
Behalve de burgemeesters van Zoeter-
woude en Leiderdorp was nog op het ter
rein van den brand aanwezig de heer M.
Splinter. Te ongeveer half twaalf was men
de brand meester.
IJMUIDEN, 23 Sept.
Tarbot per K.G. f. 0.73—0.50, Griet per
kist van 50 K.G. f.25—12, Tongen per K G.
f 1 40—0.75, Groote Schol per kist van 50
K.G. f.24, Middelsohol f.24, Zetsohol f.20,
Kleine Schol f. 15-4.20, Bot f,7, Schar
f.8—2.10, Schar f.8—3.60, Vleeten per stuk
f. 0.55—0.46, Pieterman en Poontjes per kist
van-50 K.G. f.3, Kabeljauw per kist van
125 K.G. f.36, Gullen per kist van 50
K.G. f. 11.70—0.80, Makreel f.8—6.
Aangekomen 3 Stoomtrawlers: IJM. 91
met f.1322, IJM. 114 met f.1367, fJM. 103
met f.2426: IJM. 490 met f.2219 pekel
haring; IJM. 149 met 15 last pekelharing.
Prijs f. 14.65-7.30 per kantje: de loggers:
KW. 162 met f.783, KW. 95 met fT824,
KW 158 met t.797, KW. 154 met f.452
besomming en de KW. 4 met 423 kantjes
pekelharing voor Katwijk.
<*oX> UKVïwxjU*, Oil *i r\ ojsAX>>
•ttTdjtex oq\ -noa
'df*. dut
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Besprekingen te Parijn en Genèvc.
Over be besprekingen van de vertegen
woordigers van Frankrijk, Amerika en
Engeland, die gisteren te Parijs hebben
plaats gehad, ls een officieel communiqué
uitgegeven waarin wordt gezegd:
„De besprekingen hebben een aantal
vorderingen in de uitwerking der stellin
gen van de drie regeeringen tot resultaat
gehad. Deze stellingen waren ln het laat
ste onderhoud reeds minder uitvoerig
besproken. Het doel van dit werk ls, het
gemakkelijker maken van dc ontwape
ningsonderhandelingen. die te Geneve
worden hervat. Op dezen weg zijn belang
rijke vorderingen gemaakt."
In politieke kringen verluidt, dat het
mogelijk geweest ls, de opvattingen der
drie regeeringen een belangrijk stuk nader
tot elkaar te brengen. De Engelsche regee
ring zou haar toestemming tot een perma
nente controle nog steeds afhankelijk
maken van het eerst aannemen van een
ontwapeningsplan. dat onmiddellijk na
afloop van den proeftijd ln werking zou
treden. In de kwestie van de sanctie kon
den de tegenstellingen nog niet worden
overbrugd.
Officieus wordt verder gezegd:
De voorgestelde overeenkomst voorziet 2
periodes, één periode van bewapeningsbe
stand van 3 a 4 jaar, waarin naar men
hoopt. Dultschland zijn leger met langen
diensttijd door een leger met korten
diensttijd vervangen kan. Verder een twee
de periode van eveneens 2 a 3 jaar. waarin
de eigenlijke ontwapening tot stand moet
komen.
Hoofdzaak acht men. dat de overeen
komst zelf zal vaststellen, hoever men in
de tweede periode ontwapenen moet. Het
beginsel van de ontwapeningscontrole
blijft bestaan. Van Fransche zijde staat
men op het standpunt, dat de controle
automatisch en periodiek zijn moet; van
Engelsche zijde acht men het beter, eerst
vast te stellen, welke mate van ontwape
ning gecontroleerd moet worden.
Dc Engelsche kringen meenen een zekere
aanmoediging te zien ln de omstandigheid,
dat Frankrijk bereid is in de tweede perio
de toe te stemmen waneer men het eens
wordt over een conventie. Een dergelijke
conventie zou door een permanente ontwa
peningscommissie uitgewerkt moeten wor
den.
De bestaande vlootovereenkomsten zou
den geen wijziging mogen ondergaan.
Algemeen werd in Engelsche kringen de
meening voorgestaan, dat deze richtsnoe
ren weliswaar een vooruitgang uitmaken,
dat het echter nog groote bezwaren zal
meebrengen om de andere mogendheden
hiervoor te winnen en dat ook de toepas
sing van dergelijke maatregelen nog groote
moeilijkheden zal opleveren, zoodat men
de toekomst slechts met gematigd opti
misme tegemoet kan zien.
De eerste diplomatieke besprekingen te
Genève zijn weer begonnen. De kabinets
chef van Mussolini, baron Aloisi, heeft een
bezoek gebracht aan den secretaris-gene
raal van den Volkenbond, Avenol en had
daarna een onderhoud met Henderson Ook
de Duitsche minister van Buitenlandsche
Zaken van Neurath bracht een bezoek aan
Henderson en aan Aloisi.
De eigenlijke ontwapeningsbesprekingen
zullen echter eerst na de aankomst van
de Engelsche en Fransche ministers be
ginnen. Paul Boncour en Sir John Simon
worden heden te Genève verwacht De
Fransche minister-president Daladier komt
eerst Zondag of Maandag.
Over de besprekingen te Parijs verluidt
ln Engelsche kringen, dat nog geen practl-
sehe resultaten zijn bereikt. Zoowel de
vertegenwoordigers van Engeland als Italië
hebben zich hun definitief standpunt ten
opzichte van de Fransche voorstellen voor
behouden tot de besprekingen te Geneve.
Naar verluidt, wordt van Itallaansche
zijde reeds de vraag op den voorgrond ge
bracht op welke wijze het pact van vier in
werking zou kunnen treden. Indien de
komende ontwapeningsbesprekingen geen
resultaat zouden hebben. Zooals bekend
schril ft het pact van vier in dat geval uit
drukkelijk het bijeenkomen der contrac-
teerende partijen voor.
Lloyd George heeft gisteren in 'n rede te
Barmouth de kwalen van Europa geweten
aan de schending der belofte van de over
winnaars in het verdrag van Versailles.
Hij beklaagde er zich over, dat er op het
gebied der wereldontwapening niets is tot
stand gebracht sedert 1919 en smeekte de
regeering om zich niet te laten verwikke
len ln een nieuwe Denikin- of Wrangel-
fgeschiedenis, om te besluiten, dat Engc-
and een mooie gelegenheid heeft om do
edelste rol te spelen op internationaal ge
bied ln zijn hoedanigheid van kampioen
van „fair play" en eerlijke politiek.
Lloyd Georg zelde verder, dat men zich
niet zou moeten mengen in de Duitsche
aangelegenheden. Indien de naties er Ln
slagen het nationaalsocialisme in Dultsch
land ten val te brengen, zal het commu
nisme zijn plaats innemen.
HIJ zelde, dat men thans een andere
Europeesche natie (Oostenrijk) de dicta
tuur ziet Invoeren, grootendeels met de
goedkeuring der naties die hetzelfde re
gime in Dultschland veroordeeld hebben.
In een geheime zitting heeft de Volken
bondsraad besloten, de op de agenda
staande Assyrlsche kwestie, (bedreiging
der Christelijke Assyrische minderheden
door de regeering van Irak) te behandelen
aan het einde van de Raadsvergadering,
waarschijnlijk dus eerst In October. Het
voorstel van de regeering van Irak om de
behandeling uit te stellen tot de volgende
Raadsvergadering, is dus niet aanvaard.
In de perszaal van het volkenbondssecre-
triant was een der onderwerpen van be
spreking het verspreide bericht dat de Ne-
derlandsche regeering ln bespreking met
andere regeeringen getreden zou zijn om
een behandeling van het vraagstuk van
hulpverleening aan uitgeweken Duitsche
Joden door de a.s. Volkenbondsvergadering
mogelijk te maken.
In Volkenbondskringen gelooft men, dat
de Duitsche regeering, met wie onze regee
ring zich reeds in verbinding gesteld zou
hebben, en die zich steeds voor de hulp-
verleening aan vluchtelingen geïnteres
seerd heeft, tegen een bespreking van dit
onderwerp door de Volkenbondsvergade
ring geen ernstig bezwaar zal maken,
mits het onderwerp, znoals natuurlijk van
ones regeer -i£ niet an.' -- t? verwachtet
ls, zakelijk en uitsluitend van technisch
standpunt zal worden besproken en niet
het uitgangspunt van een politieke actie
tegen de Duitsche regeering zal worden.
Vermoedelijk zal de zesde commissie, de
z.g. politieke commissie, die zich ook vroe
ger reeds met verschillende kwesties van
hulpverleening aan vluchtelingen heeft
bezig gehouden, dit onderwerp te behan
delen krijgen, indien Nederland met eenige
andere regeeringen (men spreekt van
Tsjechoslowakije en Frankrijk waar even
eens veel Joodsche vluchtelingen vertoe
ven) een voorstel zal Indienen om de
kwestie op de agenda der veertiende Vol
kenbondsvergadering te plaatsen.
DUITSCHLAND.
i
Wet tot bescherming van den uitvoer.
De RIJksregeering heeft een wet tot be
scherming van den Duitschen uitvoer aan
genomen. waarvan de tekst als volgt luidt'
Art. 1. De invoer van producten uit de
landen, die Duitsche producten aan Invoer
beperkingen onderwerpen, kan ter bescher
ming van den Duitschen uitvoer eveneens
beperkt worden, tenzij de invoerbeper
kingen dezer landen naar haar aard ln de
bestaande handelsovereenkomsten spe
ciaal zijn voorbehouden en haar toepas
sing ln overeenstemming is met de han
delsovereenkomsten.
Bij het vaststellen van invoercontingen
ten voor een land moet in oogenschouw
worden genomen, of de invoer van Duit
sche producten door dat land ongunstiger
wordt behandeld dan de invoer van pro
ducten van eenig ander land.
Art. 2. De Rijksministers van Buitenland
sche Zaken, van Financiën, van Economi
sche Zaken en van Voedselvoorziening en
Landbouw worden gemachtigd, ter uitvoe
ring van deze wet Invoerbeperkingen te
verordenen en de noodlge verordeningen
uit te vaardigen.
Art. 3. Dc wet treedt in werking op den
dag, volgende op dien der afkondiging.
De staatssecretaris in het Rijksministerie
voor volksvoeding,, von Rohr, is, met toe
kenning van het wettige wachtgeld, voor-
loopig op non-actief gesteld.
Hij is dus weggewerkt.
FRANKRIJK.
Cot terug uit Rusland.
Minister Cot en zijn gevolg zijn gister
avond om 6 uur te Lc Bourget vlot ge
land op den terugvlucht uit Rusland en
onmiddellijk per auto naar Parijs terug
gekeerd.
VEREENIGDE STATEN.
De saneering.
De Amerikaansche regeering zou over
wegen om een voorschot van 10 cents per
pond te verleenen op den oogst van 1933
aan alle katoenplanters, die zich onder
werpen aan het program tot beperking
der beplante oppervlakte in 1934.
Dit bericht werd verspreid na afloop
eener conferentie die o.a. werd bijge
woond door Roosevelt en Wallace.
De directie der automobielfabriek van
Ford kondigt aan. dat binnenkort een
werkweek van 32 en 35 uren zal worden
ingevoerd voor haai- 50.000 arbeiders. Deze
week stemt overeen met de code voor de
automobielindustrie, welke Ford evenwel
niet onder teekend heeft.
JAPAN.
Russisch protest afgewezen.
Met betrekking tot berichten uit Moskou,
volgens welke Cokollnikof, plaatsvervan
gend Volkscommissaris voor Buitenland
sche Zaken bij den Japanschen ambassa
deur te Moskou zou hebben geprotesteerd
tegen het plan der autoriteiten van Mants-
joekwo om onwettige wijzigingen te bren
gen in het bestuur der N.-Mantsjoerijscho
Spoorwegmaatschappij, verklaarde de
woordvoerder van het ministerie van Bui
tenlandsche Zaken, dat de regeering uit
Moskou nog geen protest had ontvangen,
doch het ls niet gepast voor Sovjet—Rus
land om een dergelijke phraseologle te ge
bruiken, als zou Mantsjoekwo op instlg-
natie der Japansohe regeering optreden,
terwijl Mantsjoekwo slechts tracht een be
hoorlijke handelsonderneming te stichten
binnen de grenzen van de overeenkom
sten van Moekden en Peking.
De woardvoerder voegde hieraan toe, dat
Japan niet verantwoordelijk is voor de
daden van Mantsjoekwo, dat een onafhan
kelijke en souvereine staat ls, hoewel
Japan verantwoordelijk is voor de bescher
ming der nationale verdediging van
Mantsjoekwo, volgens de bepalingen van
het protocol, tusschen dc belde landen ls
gesloten.
EGYPTE.
Het altredon van het kabinet.
Naar de „Times" uit Alexandrië ver
neemt, zou de reden van Sldky pasja's af
treden ndet ln zijn ziekte gezocht moeten
worden, doch is hij heengegaan omdat de
Kamer weigerde Bepaalde etschen ln te
willigen. Deze sloegen vermoedelijk op de
volledige ministerieel? vrijheid van han
delen. welke Sldky Dasla vroeger aan den
Koning had gevraagd. Met den premier
heeft dan ook het heele ministerie zijn
ontslag ingediend.
De politieke toestand is op het oogen-
blik uiterst netelig. Er worden pogingen ln
het werk gesteld voor een toenadering tus
schen de beide groepen van de Wafd en
men zegt, dat Nahas pasja weer wil terug-
keeren tot de taktiek. welke Sidky pasja
hl den eersten tijd van zd n reecering zoo
veel moeilijkheden heeft bereid.
Men verwacht, dat de nieuwe negeering
op dezelfde groepen zal steunen aLs de
afgetredene en dat een Ud van de Ittehad
de koningsgezinde unionistische partij met
de kabinetsformatie belast zal worden, dus
iemand van Sidky's partij, de Shaab of
volkspartij.
De uitgebreide politiemaatregelen, dl*
dadelijk bij Sidky pasja's terugkeer uit
Europa genomen waren, worden nog steeds
•jahandhaa'i,
Het .putten" Fan den Putter of
Distelvink.
Het „Journal für Ornithologie" (1933), be
vat een uitvoerigo verhandeling over boven
staand onderwerp van dr. J. A. Bierens
de Haan, dc resultaten vermeldende van
de door hem in het Laboratorium voor
Dierpsychologie van het Kon. Zoöl. Gen.
„Natura Artis Magistra" en het Zoölogisch
Instituut te Amsterdam daarover gedano
onderzoekingen. Vooraf gaat een bespre
king van ter zake dienende historische
en taalkundige vragen.
De uitkomsten der proefnemingen met
onderscheidene vogels deed zien, dat bij
hen verschillende overgangen voorkomen
tusschen gevallen, waarin de situatie den
vogel geheel en al begeeft en die, waarin
deze laatste haar volkomen behecrscht. Dr.
B. de H. stelt, uit dit oogpunt bezien,
dc volgende reeks op:
le. Begrip om het wagentje aan het
koord op to trekken, ontbreekt geheel; tot
een leeren vasthouden van het door ex
perimentator opgetrokken wagentje komt
het nog minder. De vogel brengt het
niet verder dat tot een nutteloos uitstrek
ken van den hals (één der Putters, één
de 2 Vinken en de beide Sijsjes). Men zou
kunnen meenen zoo teekent dr. B. de H.
hierbij aan dat begrip om bet wagentje
vast te houden, aanwezig kan zijn, terwijl
dót om het op te trekken ontbreekt. Daar
tegen pleit echter, dat schrijvers poging
om de beide Sijsjes bet koord te leeren
neerdukken, zonde gevolg bleef.
2e. Begrip, het wagentje op te trekken,
ontbreekt; het herhaaldelijk pikken in het
koord, waaraan het wagentje hangt, maakt
het waarschijnlijk, dat do vogel het koord
als verband houdende met bet wagentje
en het voedsel beschouwt, wat een eerste
voorwaarde voor het aantrekken van het
wagentje is. Ook zou het mogelijk zijn, dat
het pikken slechts een emotloneele han
deling is, opgewekt door mislukte po
gingen om het voedsel te bereiken (één
der beide Groeniingen en één der 2
Kneutjes).
3e. Begrip, het wagentje behoorlijk op
te trekken, ontbreekt, ofschoon uit het
heftig rukken en trokken aan bet koord
wel een zeker begrip valt af te leiden,
dat bet voedsel door middel van dat koord
naderbij te brengen is (één der beide
Groeniingen en één der 2 Vinken).
4e. Begrip, het wagentje op te trekken
is aanwezig, doch niet om het met een
poot op zijn hoogsten stand te houden,
(één der 2 Kneutjes).
5g. Begrip van het optrekken van het
wagentje is primair aanwezig; om bet,
door het koord neer te drukken, vast te
houdon, is niet direct primair aanwezig,
doch pas secundair verkregen (één der
Putters).
6e. Begrip, het wagentje op te trekken
en (wellicht ook) het vast te houden is
primair aanwezig (één der Putters).
Uit een en ander trekt dr. B. de H.
de volgende conclusies:
Eerstens wordt door do belangrijke lndi-
vidueele verschillen tusschen de 3 Putters
nog eens bevestigd, dat het „putten' geen
instincts-, maar een op concreet begrip der
situatie berustende, oordeelkundige ver
standshandeling is; bij deze, van inzicht
getuigende handelingen toch treden juist
individuecle begaafdheidsversi hillcn vaak
zoo duidelijk aan den dag. Voorts blijkt,
dat niet alleen Putters oen zoodanig be
grip van do gegeven situatie bezitten, wat
bovendien door modedeelingon van corres
pondenten, Sijsjes betretfendc, nader werd
bevestigd. Eindelijk meent schrijver nog,
dat men uit zijn experimenten zou kunnen
afleiden, dat do Putter niet alleen om zijn
mooi vederkleed voor het „putten" wordt
uitgekozen, maar ook omdat hij voor het
verrichten van dat kunststukje een zekero
begaafdheid schijnt te bezitten, aangezien
zijn 3 Putters evenzeer naar willekeur als
do overige proefdieren gekozen waren.
Bij de Putters vindt men dus zoo
zegt dr. B. de H. aan het slot zijner
verhandeling vele individuen, die in
staat zijn, zonder verdere oefening of
onderrichting een wagentje met voedsel
naar zich toe te trekken en (somtijds eerst
na ocnigo oefening) óók vast to houden.
Wij moeten aannemen aldus dr. B.
do H. dat zij het begrip ervan aan
een algemcono concrete ervaring danken,
dlo zij ln hun vroeger leven aangaande
de gevolgen van hun handelingen ver
worven hebben, en aan een algemeene
begaafdheid dezer ervaring op nieuwe
situaties toe te passen. Andere, verwante
soorten, bezitten dit begrip in mindore
mate.
A. A. VAN PELT LECHNER.
HET EINDE VAN DE VENET1AANSCHE
GONDELS?
Al mogen ook de berichten over het uit
sterven van de Venetiaansche gondels
door de oude gondeliers als overdreven
sensatienieuws beschouwd, toch zien ook
zij met zorg de toekomst tegemoet, hoe
gaarne zij zich ook troosten met de ge
dachte, dat Venetië zonder zijn gondels
eenvoudig ondenkbaar ls. Maat het gevaar
van het verdwijnen dezer kaïakteristieke
booten der Lagunenstad wernt reeds zijn
schaduwen vooruit als men naar de oudo
„Squeri" kijkt, zooals de werven genoemd
worden waar do gondels worden gebouwd.
Negentien van do beroemde gondelbou
wers van Venetië, de Pancera's Casals,
Ponso's, Cosml'n "en de Fassi's, die als
kunstenaars in hun vak niet Bij de groote
vioolbouwers van Cremona ten achter
stonden, hebben reeds hun gondelbouw
moeten stilleggen. Een gondel die van hen
afkomstig was, maakte den bezitter ge
lukkig en trots.
De eigenaars van zulke particuliere gon
dels, die in tegenstelling met de zwart ge
verfde van het openbaar verkeer, tijk en
kleurig versierd waren, stelden er een eer
ln, den schoonsten gondel van Venetië tn
bezitten. Thans zijn van de beroemde gon-
delbouwcrs slechts twee of drie over ge
bleven De een bouwde tien jaar geleden
nog gemiddeld dertig gondels ln het Jaar.
Slnsdlen echter ls de productie gestadig
teruggeloopen. In 1932 kon hij nog slechts
één gondel van stapel laten loopen en dit
jaar heeft hij in het geheel nog geen op
dracht ontvangen. Degenen die tegenwoor
dig nog een gondel boven een nuchtere
motorboot verkiezen, stellen er zich mee
tevreden een oude boot uit de tweede hand
te koopen. Al bij al zijn het voor de gon
dels en de gondeliers van Venetië slechte
fa hopeloozen t&Ven,
8—8
