HET AFSCHEID VAN „ARIE'
748t<j Jaargang
MAANDAG 18 SEPTEMBER 1933
No. 22546
De Clusius-tuin in den Leidschen Hortus.
Olt nummer beslaat uit DRIE Blade*
EERSTE BLAD.
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCI4 s» DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 CtJ. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANTü
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week 10.18
Buiten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0 18
Franco per post f. 2.35 4- portokosten.
Foto H. Jonker.
Hedenmorgen -s in den Hortus Botanicus der Leidsche Universiteit de Clusiusttun
geopend welke een natuurgetrouwe recon structie geeft van de verzameling planten,
welke in 1594, bij de stichting van den Hortus, daarin aanwezig waren. In een
aangrenzend gedeelte zya de planten ond ergebracht, welke tijdens het beheer van
Cluduis ?-azi dig versameiinc werden $_"vevoesd.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders brengen
ter algemeene kennis, dat door hen ver
gunning is verleend aan: 1. de N.V. Sajet-
fabrieken P. Clos en Leembruggen en
rechtverkrijgenden: a. tot het oprichten
van een sajetfabriek in het perceel Lan-
gegracht No. 5, kad. bekend Sectie B. No.
2815; b. tot het oprichten van een fabriek
tot verwerking van wollen garens in het
perceel 3e Binnenvestgracht No. 3, kad.
bekend Sectie B No. 2953; 2. de N.V. Fa
briek van Suikerwerken enz. voorheen
Gebrs. Pel en rechtverkrijgenden tot het
uitbreiden van de fabriek van suikerwerk
ken in de perceelen Morschweg Nis. 50—58
kad. bekend Sectie L No. 866.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 18 September 1933. 7295
VERZETTING VETTEVARKENSMARKT.
Burgemeester en Wethouders van Lelden
brengen ter algemeene kennis, dat de
Vettevarkensmarkt, welke gehouden zou
worden op Dinsdag 3 October a.s., in ver
band met de herdenking van Lciden'a
Ontzet, in plaats van op genoemden dag
zal worden gehouden op Maandag
2 October 1933.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
Leiden. 18 September 1933. 7296
KONINKLIJK BEZOEK AAN DEN
HORTUS.
Zaterdagmorgen hebben H.M. de Ko
ningin en H.K.H. Prinses Juliana strikt
incognito een bezoek gebracht aan de
Academie en den Hortus Botanicus. De
hooge gasten werden rondgeleid door den
pre.-ident-curator, mr. A. van de Sande
Bakhuyzen en den rector-magnificus, prof.
dr. J. Huizinga. Achtereenvolgens werden
het Academiegebouw, de kas der Victoria
Regia en de thans ontluikende Agave, de
zgn. 100-jarige Aloë. bezichtigd.
o
DE TENTOONSTELLING DER
STADHUISPLANNEN.
De tentoonstelling der Stadhuisplannen
en teekenmgen in het Stedelijk Museum
„De Lakenhal" is in totaal door 1222 per
sonen bezocht, waarvan 339 kosteloos.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging: A. M. de Vries, Dorpstraat 74,
Alphen a/d. Rijn, Aarlanderveen. brood-
en beschuitbakkerij. Uittredend eigenaar:
A M. de Vries, Alhpen a. d. Rijn, dd. 1
Sept. 1933. Wijziging handelsnaam in:
D de Vries. Nieuwe eigenaar: D. de Vries,
Alphen a. d. Rijn.
aangename herinnering zal blijven voort
leven.
De directeur der sociëte't de heer J.
Pltlo wenschte ..Arte" geluk met het feit,
dat hij tot de weinigen behoort cie 43 jaar
onafgebroken aan een bedril f verbonden
kunnen zijn. Als hoofd van het bedrijf
dankte spr. hem voor den beloonden
trouw ijver en plichtsbetrachting en
wenschte hem onder aanbieding van een
geschenk nog vele jaren van '.rede ge
zondheid toe.
Tenslotte kwam „Bertha" het bloemen
meisje met een geweldige bloemenmand
aandragen.
Nadat dit officieele gedeelte, was afge-
loopen, begaf de familie Oen" tra zich te
midden van twee rijen studenten en oud
leden onder de tonen van het populaire
„Lang leve onze Arie" naar de bibliotheek,
waar een drukbezochte re-epue plaats
vond.
Hier werd allereerst weer het woord ge
voerd door den heer Ter Hoar. die erop
wees hoe met „Arie" een stuk van de so
ciëteit Minerva" gaat verdwijnen en hem
namens vele leden en oud-leden een gelds
bedrag onder couvert aanboca.
Ais woordvoerder van het '-cvz!lig aan
wezige collegium trad vervolgens de prae-
ses-collegii, de heer Fockema Andreae naar
voren, die zeide, dat „Arie s' diensttijd
iets anders is geweest als een 43 jarig ju
bileum in een gewoon café-restaurant.
„Arie" is als het ware de 'orag tusschen
vele studentengeneraties eewtest, iemand,
die de traditie In het corps steeds heeft
helpen hooghouden en wiens beteekenis
voor het corps noch door een vc-iig, noch
door het tegenwoordig studertengeslacht
wordt onderschat. Wij zullen, aldus be
sloot spr.. onzen „Arie" nooit vergeten.
Nadat ..Arie" kortelijks had dank ge
zegd, daarbij wijzende op den onverganke-
lijken geest in het L.S.C. werd rog het
woord gevoerd door den heer Goekoop als
oudste reünist en door zijn toekomstigen
opvolger, den heer Th. Hofslra namens
het geheele personeel.
Laatstgenoemde schetste den scheidende
als een stoere werkkracht en als een voor
treffelijke collega, die altijd bereid was
anderen te helpen. Spr wenschte hem nog
vele jaren van welverdiende rust toe en
hij eindigde met do woorden, zoo vaak
door Arie" zelf gesproken „Hora est; lang
leve onze Arie".
Nog geruimen tijd bleef men hierna in
gezellig samenzijn bijeen, waaroij menige
herinnering uit lang voorbije tijden werd
opgehaald.
Een strijkje, bestaande uit c.e heeren
Hotz (piano) en Dee (viool) iu'sterde de
receptie met muziek op.
Het lijdt geen twijfel of de dag van Za
terdag zal Arie de overtuiging geschon
ken hebben, dat zijn langdurige werkzaam
heid op de sociëteit „M.nerva" door tal-
looh velen op hoogen prijs is gesteld!
TUINCONCERT.
Gisteravond heeft de arbeidersmuziek-
ver. „Nieuw Leven", directeur de heer L.
W. Schweitzer, in samenwerking met de
arbeiderszangver. „De Stem des Volks" on
der leiding van den heer Otto W. de Nobel
in den theetuin „Oud-Hortuszlcht" een
tuinconcers gegeven, dat, mede .dank zij
het schitterende zomerweer, zeer druk
bezocht was. Er kwamen in den waarlijk
niet kleinen tuin plaatsen te kort.
Beide vereenigingen kwamen met een
uitstekend programma voor den dag, zoo
dat er vocaal en instrumentaal veel ia
genoten.
BINNENLAND.
Overdracht van het rectoraat der Leid
sche Universiteit. (3e Blad).
Wenschen en eischen van den noodlij
denden middenstand. (Binnenland, 3e Bi.)
Nieuwe regeling van de distributie van
margarine, ingaande 1 October. (Binnen
land, 3e Biad).
Doodelijkc aanrijding te Haarlem. (Ge
mengd, 3e Blad).
BUITENLAND.
Toenemende spanning in de algemeene
politiek. (Buitenland, le Blad).
De partijstrijd in Oostenrijk spitst zich
toe. (Buitenland le Blad).
Vlinder heden co u gr es te Bern bijeen.
(Buitenland, le Blad).
De saneering in Amerika. (Buitenland,
le Biad).
tendeels als een onderdeel van de genees
kunde beoefend. De eerste medicinale tufn
bij een universiteit was in 1545 te Padua
aangelegd en twee jaren later volgde Plsa
dit voorbeeld. Van 1567 of 68 dateert die te
Bologna en van 1580 die te Leipzig.
De Leidsche Hortus neemt ln ouderdom,
in ons land de eerste, in Europa de vij'de
plaats in, aangezien haar ontstaan dateert
van 1587, toen „de ledige plaetse achter
dc universiteyt" bestemd werd voor den
aanleg van een medicinalen hof. Het duur
de toen evenwel nog 7 jaren, aleer de in
richting van dien tuin tot stand kwam, en
wel nadat Cluslus' benoeming aan de
Leidsche hoogeschool een feit was gewor
den en hij den apotheker Cluyt als hulp bij
de inrichting verkregen had.
Hoe die aanleg en beplanting gesclned
zijn, blijkt uit een teekening en een vol-
ledigen inventaris van den tuin, op het
einde van September 1594, die vermeld
wordt in het Universlteitsreglster uit dien
tijd De desbetreffende pagina's zijn gefo
tografeerd en een afdruk daarvan is hier
voor belangstellenden ter inzage gelegd.
Toen waren er ruim duizend verschil
lende soorten en variëteiten aanwezig.
Doordat het, alhoewel ten koste van veel
tijd en moeite, mogelijk bleek, vrijwel al
die toen gebruikte namen nog te herleiden
tot hare thans gebruikelijke synoniemen,
werd een vrij volledig inzicht verkregen in
het sortiment van gewassen, dat de eerste
inventaris van den Hortus omvatte.
Daarbij is m.i. gebleken, dat de medi
sche opzet van den tuin, door Cluslus' in
vloed in een ruimer plan is opgenomen,
n.l in het bijeenbrengen van een zoo groot
mogelijk aantal gewassen, uit binnen- en
buitenland. Zulk een streven is ook geheel
in overeenstemming met dat van Clusius als
wetenschappelijk werker. Zijn werken dra
gen dan ook veel minder_het medische
karakter van die vanrzijn'voorgangers en
maken daardoor een meer algemeen plant
kundigen indruk.
De ve'e gegevens, ook over hetgeen ln
volgende jaren In den tuin heeft gestaan,
hebben dus de mogelijkheid geschapen,
dien tuin van ruim drie eeuwen her te
te kunnen reconstrueeven.
Zulk een arbeid is zeker niet louter het
vormen van een historisch curiosum, al
wore" de waarde ervan nog verhoogd door
het feit. dat de inventaris van 1594 de oud-
Zaterdagmiddag heeft de heer Arie oenstxa (x), eerstg bediende van het Leidscht Studentencorps na een 43-jarige trouwe
ambtsvervulling dep ejjeitft met peneiOëh verlaten. Onze foto geeft een beeld van de groot; belangstelling tjij ie alsctóds-
HET LEIDSCH STUDENTENCORPS
NEEMT AFSCHEID VAN „ARIE."
Een hartelijke huldiging
Een groot aantal leden en oud-leden van
het Leidsch Studentencorps heeft Zater
dagmiddag op meer dan hartelijke wijze
afscheid genomen van den heer A Oensr-j
beter bekend als .Arie", doe na een 43-
jarige trouwe plichtsvervulling als be
diende van het corps wegens hel bereiken
van den 70-jarigen leeftijd dien dienst
met pensioen heeft verlaten.
Uit alle oorden van het land waren ze
saamgekomen; manner, van m.ddelbaren
er. reeds geposeerde» leeftijd o.n nog één
keer in de oudie vertrouwde omgeving der
sociëteit „Minerva" de bekende figuur te
zien van „Arie" die zoo langza.r.eihand in
hun gedachtensfeer onwrikbaar was vast
gekoppeld met de herinnering aan lang-
vervolgen jaren van onvergetelijke stude -
tenvreugde, van „knalfuiven" en „club-
jolen" waaraan ..Arie" zijn oiimisoare me
dewerking had verleend.
Het feest begon zooals alie behoorlijke
jubilea plegen aan te vangen: de jubilar.'
werd met zijn familieleden door een de
commissarissen van orde, den heer Groe
nendijk met het commissie-rijtuig van
zijn woning afgehaald.
Ter sociëteit werd de familie Oenstra in
de commissiekamer ontvangen aooi de te
genwoordige en veie oud-leden der com
missies van Beheer en Orde
De president van het socie.eMsbestuur,
de heer B. ter Haar dankte den scheiden
den bediende voor het vele. wat hij ln den
loop van 43 jaar voor de sociëteit had ge
daan en overhandigde hem namens de
commissie van Orde en Vertegenwoordi
ging een stoffelijk blijk van waardeering
im den vorm van een paar gouden man-
chetknoopen met inscriptie.
De praeses-quaestor der commissie van
Beheer, de heer J. J. M. Braun tood den
vertrekkenden functionaris e> oneens een
cadeau aan er aan herinnerend hoe Arie
steeds de nieuwe commissie.eder, op bui
tengewoon prettige wijze is tegemoet ge
treden.
J-hr. C. J. A de Ranitz, oud-president
van sociëteit „Minerva" haalde eveneens
herinneringen op uit vroeger lijden, me
moreerde o.a. het presidentendiner van
1927 en zeide verder, dat het hem genoe
gen deed bij dit afscheid aan .Arie" de
verzekering te mogen geven dat zijn per
soon bij de oud-commissieledcn steeds in
DE OFFICIEELE OPENING VAN DEN
CLUSIUS-TUIN.
Een natuurgetrouwe constructie van
den toestand in 1594.
De heer H. Veendorp.
In tegenwoordigheid van een groot aan
tal genoodigden is heden op een terrein
gelegen nabij de Leidsche Manege de
Clusius-Tuin officieel geopend.
Van vele aanwezigen noemen wij hier
den president-curator, mr. van de Sande
Bakhuyzen en den secretaris van curato
ren, mr. Idenburg; den rector-magnificus,
prof. dr. Huizinga, den secretaris en pro-
secretaris van den Academische» Senaat,
de hoogleeraren van Blom en Krom; prof.
Baas Becking, directeur van den Hortus;
den heer E. H Krelage, voorzitter dec Alg.
Ver. voor Bloembollencultuur, prof. dr. L.
Knappert namens de Historische Commis
sie, prof. van Itallie. prof. Goester. prof.
Blanksma, prof. de Sitter, dr. Sirks uit
Wageningen namens het Instituut voor
Plantenveredeling, lr. Koning, hoofd van
den Plantkundigen Dienst te Amsterdam;
mr. dr Verburgt, archivaris, den heer
Koert, directeur van de Lakenhal, prof.
Wester uit Den Haag, namens de NedVer.
voor Geneeskruidtuinen, de heeren Ro
mein, hortulanussen te Delft en Utrecht,
dr. C. A. Crommelin en dr. C. J van der
Klaauw namens het Natuurwetenschap
pelijk Historisch Museum; dr. Hunger uit
Wassenaar; de heeren Ballego en Kriest
namens de afd. Lelden der Kon. Ned. Mij.
voor Tuinbouw en Plantkunde en den
heer L. A. Springer, tuinachitect te Haar.
lem.
Het eerst werd het woord gevoerd door
den hortulanus den heer H. Veendorp.
Na een kort begroetingswoord vervolgde
deze:
Vele copieën ontleenen slechts in zeer
geringe mate hun waarde aan het orgineel.
Bij dezen tuin is dat evenwel juist in hooge
mate het geval. Voor een juiste beoordee-
ling, dient men hierbij dus voora: de
oorzaken, omstandigheden en bedoelingen
te kennen welke tot het ontstaan van den
oorspronkelijken tuin hebben geleid.
V/ij moeten ons daartoe in gedachten
verplaal'.en in den tijd waarin aan de
toen nog slechts 13 jaren oude universiteit
een academietuin werd toegevoegd
De botanie was in die jaren vóór
1600 nog niet tot een zelfstandige we
tenschap gegroeid en werd toen nog groo-
