Het Verbond
van Nederlandsche Werkgevers.
ilDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag 15 September 1933
LAND- EN TUINBOUW.
KUNST EN LETTEREN._
RECHTZAKEN.
FAILLISSEMENTEN.
Steunt met Uw naven
het Leidsch Crisis-Comité.
SCHEEPSTIJDINGEN.
o
OPENINGSREDE VAN DEN HEER GELDERMAN.
I Te Rotterdam wordt heden de algemeene
Venvergadertog gehouden van het Ver
van Nederlandsche Werkgevers. In
openingsrede zelde de voorzitter, de
j H. P- Gelderman C.Mzn., dat het' af-
Cloopen jaar voor het Nederlandsche be-
ilfsleven zeker nog niet die opleving
jcht. waarop allen hoopten. Wellicht ls
t mogelijk aan te toonen, dat het hoog-
junt van de crisis bereikt of reeds ge-
tsseerd is, van opleving was in vele be-
nog weinig of niets te bespeuren,
faar de dalende lijn meer dan drie jaren
Vuurde is de vrees gewettigd dat het
Lptepunt nog zal aanhouden en de op-
nde lijn een lijdensweg zal blijken,
p internationaal politiek gebied is de
llgemeene toestand helaas niet verbeterd.
[Duitschland, dat een communistische
kerheerschings vreesde, schaarde zich
kor een groot gedeelte achter Hitler, die
[en politiek voert, die weinig syirmathie in
Jet buitenland geniet. Daar dit echter
[aneelegenheden zijn van binnenland-
then politieken aard, is een boycot-actie
■gen Duitschland dan ook principieel on
frist. Dergelijke acties Iran men bovendien
1 haar consequenties niet geheel overzien
kunnen ons land misschien zwaarder
beffen dan Duitschland. Terecht beklaagt
ten zich echter in ons land over de bui-
tngewoon starre houding van Duitschland
tgenover onzen imoort. Economisch stelt
i zich daar hoe langer hoe meer in op
[elfvoorziening van landbouw- en in-
istrie-producten en weert men zooveel
logelijk den invoer uit andere landen
vormen de dumpings-praktijken
»r middel van de z.g. sperrmarken en
voor onze industrie een groot ge-
jaar. Niet alleen dat de Duitsche uitvoer
■oor onze scrips gestimuleerd moet wor-
len, maar zelfs schijnt 't niet uitgesloten,
jat onze industrie met bultenlandsche
wordt beconcurreerd. Laat de Re
dering hiertegen met kracht optreden en
Sok in het aanstaande nieuwe handels
verdrag haar eischen niet te laag steiien,
par laten particulieren zich onthouden
tan het voeren van handelspolitiek.
In Amerika heeft de uitslag van de
tembus Roosevelt aan het bewind ge
bracht. Hoewel zijn eerste uitlatingen ta-
plijk vaag waren, hebben zijn daden
Ten onzekeren toestand op economisch ge-
ped nog verergerd. Het sterkst kwam dit
e Londen op de Economische Wereldcon
ferentie tot uiting, waar de Amerikaan-
fehe delegatie niet alleen onderling ver
beid was, doch ook Roosevelt's oolltiek
liet kon verdedigen, daar zij blijkbaar
leen positieve instructies had.
[uitvoerig ging spr. dan de inflatie poli-
lek van Amerika na. waartoe de verwar-
linp zoowel op politiek als economisch ge-
lied in de wereld nog is toegenomen, ter-
gijl juist voor het herstel van vertrouwen,
gat voor het aanbreken van betere tijden
Ten eerste vereischte, politieke rust en
economische zekerheid, vooral op monetair
gebied, zoozeer geboden zijn.
1 Nadat de inflatie in de Vereenigde Sta
ten eenigen tijd geduurd had en de prijzen
"'gen zonder dat de Ioonen verhoogd wer
pen, meende men, dat men tot herstel van
pe onvoldoende koopkracht van het pu-
fiiek de ioonen moest verhoogen.
1 Reeds sedert vele jaren had men in den
landbouw in Amerika aanmerkelijk lagere
Ioonen dan in de industrie. Door de in
flatie waren de landbouwproducten in
Ms gestegen en de ioonen in de in-
iustrie gedaald en de wanverhouding was
[os verbeterd. Door de z.g. „codes" tracht
Trii thans in Amerika door de Ioonen te
Pjeitioogen en de werktijden te verkorten
Je koopkracht der industrie-arbeiders op
ej'oeren.
i de mislukking der koopkrachttheo-
fen. die men eenige Jaren geleden ver-
pondigde en die. door de feiten achter
haald, langzamerhand vrijwel verstomd
pfen heeft men dus schijnbaar niets
[Beleerd.
Het geheele economische leven der we-
'old wacht thans op de resultaten van de
verdere uitvoering der Amerikaansche
exDerimenten.
Zoo tracht men de beproefde economi
sche wet van vraag en aanbod uit te
schakelen of op zij te zetten, terwijl alle
Pogingen in die richting in den landbouw
genomen steeds hebben gefaald. Spr. her
innerde in dit verband aan de Canadee-
„wheatpool" en de Amerikaansche
Botton Farm Board, beide door de respec
tievelijke Regeeringen gesteund,
to vr dan ook 'n het vroege voorjaar
««schillende teekenen aanwezig waren,
"'0 de hoop op een langzame, maar gelei-
ioü verbetering wettigden, is het dubbel
"rimer dat men getracht heeft door bo-
•engenoemde experimenten deze verbe-
eoeg aan te wakkeren, waardoor men
nans weder in een zooveel ergere im-
P^se geraakt is.
ooo Londensche conferentie heeft in
teen enkel opzicht licht gebracht. Het
fogram. door de Commissie-Trip opge-
tJr?' wekte eenige verwachtingen, doch
j, h noch Amerika noch Engeland er aan
acht zijn munt te stabiliseeren, viel het
in duigen.
Het energieke optreden en het eerlijke
negen van onzen minister-president te
graden als voorzitter van de Economische
-^"missie, verdient zeker allen lof, maar
ut, 8°'d het oude spreekwoord„Met
vangen"® honden is het kwaad hazen
«SSS?» hi, dat er onder deze omstan-
B,,V„ eP van een herleving van den inter-
inil handel geen sprake kon zijn,
«gendoel, vele belemmerende factoren
ti, cont!ngenteering en devlezenrestrie-
,,i(„ ®erden in verschillende landen nog
c?ni d verscherpt, terwijl ook van
e,rZe verlaging van invoerrechten ner-
«ns-sprake was.
waarde van den internationalen han-
in iJ>5„1932 was dan ook fll«/« lager dan
d 1929 en 33'/. lager dan In 1931. terwijl
-pt wantum van den wereldhandel tus-
!929 en 1932 met 26" ls gedaald.
criVnS 'and slaat gedurende de laatste
tJSwa nog niet zoo'n slecht figuur
?ver de andere landen der wereld,
hans.? ,afname van den internationalen
I'M betreft. Nemen wij den handel in
op loo aan, dan was Nederland in
I 1932 op 45,3 gedaald met alleen Belgiè
146,2), Rusland (69,5), de Zuid-Afrikaan-
sche Unie (56,2) en Zwitserland (52 4)
boven zich, terwijl de internationale han
del van de andere landen der wereld meer
verminderde. Wij namen -tusschen -alle
landen der wereld in den internationalen
handel in 1932 de zesde plaats in, terwijl
dit in 1929 nog de negende plaats was.
Relatief heeft ons land. wat den wereld
handel betreft, zich dus nog niet zoo
slecht gehouden. Verschillende Indices
over den socialen en economischen toe
stand van ons land vertoonen een lichte
verbetering.
Het indexcijfer der aandeelenkoersen
bereikte (1921—1925 op 100 gerekend) met
24 het laagste punt in Juni verleden jaar
terwijl Juni jl. 39 noteerde.
Het aantal ingeschreven werkzoeken
den bedroeg in Mei 1932 266.300 om tot
Januari jl. op 423.900 te stijgen, terwijl
in Mei 1933 het aantal 316.100 beliep, een
achteruitgang dus sinds Januari van
107.000. Wel moet deze achteruitgang voor
een gedeelte aan seizoeninvloeden worden
geweten, maar zeker niet ten volle. Jam
mer is dat ondanks deze op het eerste
gezicht niet ongunstige cijfers, van eenige
algmeene opleving in het bedrijfsleven
nog totaal geen sprake is.
Als men'de goederenprijzen voor ver
schillende grondstoffen en landbouw
producten nagaat, als tarwe, katoen, maïs,
koffie, suiker, rubber, koper, lood, zink, tin
en zilver zoo zijn deze over het algemeen
sedert begin Maart vrij sterk gestegen, in
Amerika over het algemen meer dan in
Europa. Dit is natuurlijk, daar in Amerika
de vlucht in de goederen sterker is ge
weest door de devaluatie van den dollar.
In hoeverre echter deze prijsverbetering
hieraan moet worden toegeschreven, of
ook aan werkelijke conjunctuur-verbete
ring, zal pas blijken, als de onnatuurlijke
experimenten eenigen tijd geëindigd zijn.
Het is waarlijk te hopen, dat een nieuwe
algemeene prijsval achterwege zal blijven,
want deze zou het toch al zoo sterk geteis
terde bedrijfsleven nog meer ontwrichten.
Hoewel het niet past, de thans afgetre
den regeering-Ruys nog verwijten te ma
ken, valt het niet te ontkennen, dat ook
het afgeloopen jaar niet die Regeerings-
daden heeft gebracht, die nu eenmaal
onder deze crisisomstandigheden noodlg
waren. Met platonische Regeeringsver-
klaringen houdt men geen munt op goud
pariteit.
Men moet thans echter niet vergeten,
dat het mlnisterie-CoIijn eerst in Mei is
cpgetreden en waarA de leider met zijn
vierhoeksprogram een algemeene sanee-
ring heeft aangekondigd is het niet meer
dan billijk, dat men hem in zijn onge
twijfeld goede voornemens steunt. De
tegenwoordige Regeering zal zeker wei
beseffen, dat de door haar te nemen
maatregelen eigenlijk twee jaar te laat
komen en daarom veel ingrijpender zullen
moeten zijn dan bij een geleidelijken op
bouw het geval zou zijn geweest. De vol
gende Dinsdag zal, aldus de heer Gelder
man, hoop ik, de noodige klaarheid in dit
opzicht brengen: de tijd van „walt and
see" is werkelijk reeds lang voorbij.
Voorlooplg is reeds een sluitende be
grooting aangekondigd, echter niet zonder
sterke verzwaring van lasten
In dit verband is de Omzetbelasting
wel een zeer zware slag voor de industrie
Niet alleen, dat deze wijze van belasting-
heffen in een land met betrekkelijk
lage tarieven, zooals het onze niet past.
maar de ondervinding in landen met
hooge tarieven heeft wel geleerd, dat van
een verhalen van dezen last door de
industrie op den consument, lang niet in
alle gevallen sprake ls. Waarom vervalt
deze belasting eerst in 1939, terwijl zij als
crisisbelasting bedoeld is? Verder betee-
kent zij een algemeene verhooging van
kostprijzen, terwijl iedereen thans op ver
laging uit ls en werkt zij dus, als zoovele
crisismaatregelen, absoluut averechts.
Waar dan ook naast deze belasting een
couponbelasting, een crisis-inkomsten
belasting en een belasting op goederen
in de doode hand in uitzicht worden ge
steld, ziet men reikhalzend uit naar de
bedragen, die naast deze nieuwe baten
door bezuiniging zullen worden verkregen
Met angst ziet men dagelijks de steun
maatregelen voor den landbouw toe
nemen. Niet, dat men den landbouw den
steun niet gunt, of deze geheel aan zijn
iot zou willen overlaten. Men gaat echter
steeds verder op dit gebied, de lasten er
van afwentelend op het Nederlandsch pu
bliek. Deze lasten, welke thans reeds ge
middeld ca. f. 70,- per jaar aan het Ned.
gezin kosten, worden nog steeds zwaarder
en moeten ook door dat gedeelte van de
Nederlandsche bevolking worden opge
bracht. dat zelf even zwaar onder de crisis
gebukt gaat en niet gesteund wordt.
Duidelijk is, dat steun aan vervoerbe
drijven of export-industrieën niet zoo ge
makkelijk is als in den landbouw door
tarwe-wet, crisis-zuivelwet e.d., waarbij
men de lasten afwentelt op den consu
ment. Maar juist omdat het niet zoo ge
makkelijk is, is het de dure plicht van de
Regeering in de eerste plaats, om de na-
deelen, die elke steunmaatregel voor den
eenen, automatisch aan den andere berok
kent, nauwkeurig af te wegen tegen de
voordeelen.
Het groote bezwaar tegen den landbouw
steun is, dat men geen afloopende schaal
voor opbrengstprijzen invoert.
De vervoer-bedrijven en export-
lndustrieen komen op deze wijze danig in
het gedrang. Maakt de goud-valuta de in
ternationale concurrentie toch al moei
lijk, daarnaast ontmoeten zij in vele lan
den de grootste handelsbelemmeringen
De weg door bezuiniging en aanpassing
ls heel wat moeilijker dan door Inflatie;
en op den duur is hij beter, gezonder en
zeker eerlijker voor alle betrokken par
tijen. Als de Regeering dezen weg dan ook
gekozen heeft, moet zij geen politiek
voeren, waarbij de steun aan den eenen de
aanpassing voor den ander geheel of ge
deeltelijk onmogelijk maakt. Is het won
der, dat onder deze omstandigheden ook
verschillende takken van industrie om
steun vragen?
In sommige kringen schijnt men iets te
voelen voor een Ingrijpen van de Regee
ring in het industrieele leven. Men mom
pelt al zoo Iets van een Industrieele
Crisismachtigingswet. Ten sterkste waar
schuwde spr. tegen dergelijke plannen.
Laat de overheid, zoo mogelijk, haar hel
pende hand uitstrekken, waar het in deze
tijden gevraagd wordt, liefst in den vorm
van individueelen steun en vooral tijdelijk,
maar laat zij zich onthouden van een
algemeen ingrijpen in het bedrijfsleven.
De hulp van de overheid gedurende deze
crisis moet middel, vooral tijdelijk middel
zijn, maar niet blijvend doel worden.
Dit geldt echter in even sterke mate
voor den landbouw.
Hoewel van een vrije ontwikkeling en
ontplooiing van het bedrijfsleven op het
oogenblik in vele bedrijven niet gesproken
kan worden, moet men niet vergeten, dat
in vele industrieën een enorme technische
aanpassing en omwenteling plaats vindt,
die bij de eerste de beste opleving niet na
zal laten vruchten af te werpen. Deze aan
passing bevorderen en haar vooral niet in
den weg staan, ls zeker overheidstaak.
Laat de Regeering daarom beginnen met
de sociale lasten te verlagen. Er ls nu een
speciaal Departement van Sociale Zaken:
men ls dus voldoende toegerust. Laten de
wenschen in verband met de Ziektewet en
Ongevallenwet, op de vorige vergadering
geuit, eindelijk eens in vervulling gaan.
Wat het directe belang der export
industrie voor ons land nog beteekent,
wordt in het kort het beste weergeven met
de volgende cijfers van 1932:
Uitvoer van fabrikaten (zonder levens
middelen) f.341 mlllloen, of 40.2 pet.;
Voedingsmiddelen (fabrikaten) f. 140
millloen, of 16.5 pet.;
Fabrikaten (inclusief voedingsmiddelen)
f. 481 millioen, of 56.7 pet. van de waarde
van den totalen uitvoer.
In dit verband zij nog eens gewezen op
de Regeeringsmaatregelen inzake den
werkloozensteun. die door de bepaling, dat
hij nooit hooger mag zijn dan 80° van
het loon. dat men in de betreffende be
drijfstakken verdienen kan. thans in som
mige centra sterk verlaagd wordt. Deze
afbouw, zonder verlaging der normen, is
echter zeer onbillijk, want thans heeft de
grootste verlaging plaats in die indus
trieën en centra, waar men de ioonen het
sterkst verlaagd heeft, terwijl men ln de
beschutte- en overheidsbedrijven, dezelfde
steunbijdragen blijft uitkeeren.
Het werkloozen-probleem is nog steeds
een der meest nijpende vraagstukken in
ons economisch bestel. Kunstmiddelen, als
verkorting van den werktijd, lossen het
vraagstuk in geenen deele op. Dwingend
ingrijpen op dit gebied ls in ons land na
de conclusies van den Hoogen Raad van
Arbeid, niet te verwachten. Het vervangen
van ouderen door jongeren gebeurt al zoo
veel mogelijk en zou. bindend voorgeschre
ven, groote onbillijkheden schepDen en
enorme financieele offers vragen Fen leef
tijdsgrens kan men ln het bedrijf prak
tisch niet stellen, economisch is daar alleen
een bekwaamheidsgrens verantwoord.
Niet genoeg waardeering kan men heb
ben voor de in het algemeen uitstekende
wijze, waaroo in ons land de werkverschaf
fing geregeld is. al is het aantal hierin ge
plaatsten betrekkelijk gering: op 31 Juli JJ.
bedroeg dit aantal geplaatsten in Rijks-
en Gemeente-werkverschaffingen rond
41.000. Waar ln andere landen thans hevig
geëxnerimenteerd wordt met allerlei kunst
middelen op dit gebied, is het misschien
het verstandigst het resultaat hiervan
kalm af te wachten, vooral waar de uit-
komsten voorlooplg niet erg bemoedigend
lijken.
De beste weg blijft altijd nog, dat de in
dustrieën geleidelijk de werkloozen weer
opnemen. De cijfers van de beroepstelling
in 1930, bewijzen het steeds grooter wor
dend belang van de industrie voor ons land
Hieruit blijkt dat in 1920 in de industrie
rond 1 millioen personen hun brood ver
dienden; in 1930 bedroeg dit aantal reeds
1 millioen 235 duizend.
In den landbouw daarentegen waren in
1920 rond 622 duizend nersonen werkzaam
en ln 1930 rond 639 000.
In de tienjarige periode van 1920 tot 1930
konden dus rond 208.000 meer Nederlan
ders in de industrie geplaatst worden te
gen slechts rond 17.000 meer ln den land
bouw. In procenten uitgedrukt nam de
mannenarbeid in de industrie met 21,1 °/o
toe, de vrouwenarbeid met 14.7 °/o*. in den
landhouw pchter nam de mannenarbeid af
en wel met 0.6 "/o, terwijl de vrouwen
arbeid echter met bijna 22 '/o (21.9) toe
nam.
Terwijl de geheele bevolking toenam met
rond 15 6 '/o. neemt onze industrie met een
accres van 20.2 'Ai een eervolle plaats in. j
Weliswaar namen de personen werkzaam
in den godsdienst met bijna 50 °/o, ln den
handel met bijna 47»/o, en in het onderwijs
met bijna 25toe. maar slechts de indus
trie kan er op bogen dat rond 208 000 meer
Nederlanders en dit voornamelijk mannen
aan werkzaamheid konden worden gehol
pen.
Ter bevordering van eenig opleving biedt
de nieuwe Crisis-Invoerwet de Regeering
tijdelijke mogelijkheden. Zonder den weg
ngar autarkie op te willen, kan men den
aanmaak van verschillende artikelen nog
wel wat stimuleeren.
Hiernaast zal men moeten trachten den
export te bevorderen door het afsluiten
van regionale verdragen
Een meer krachtige, maar vooral ook,
snellere werkwijze bij het afsluiten van
handelsverdragen aan het Departement
van Bultenlandsche Zaken is zeker zeer
wenschelijk.
Met de Commissie-Schouten is een eer
ste stap gezet op den weg naar meer unifor
me regeling der Gemeentesalarissen en
-ioonen. De vraag doet zich thans voor:
Zal de Regeering alleen on het loon- en
salarispeil ingrijpen, of ook in de werk
wijze?
Zonder ook maar ln het minst le willen
afdingen op de efficiency in sommive over
heidsbedrijven, mag men in deze tijden
toch de vraag stellen: Gebeurt op c'f Over-
heidsbureaux en -bedrijven evenvel op dit
gehled als in het particuliere hedrtlf
Wat de economische verhoudingen tus
schen Nederland en Nederlandsch-Indlë
betreft zal het rapport van de Commissie-
Bruins dit najaar wel gereed komen. Tot
nu toe is er ter bevordering van .'en han
del tusschen Nederlandsch-Indlë en het
Moederland nog niets gebeurd. Vooral in
Indië wil men van een bevordering van
den Hollandwhen Import niets weten, als
er niet iets tegenover staat.
Dat Nederland hier meer belang bij zou
hebben dan Indië, is niet juist. Want afge-
DE DAHLIA-TENTOONSTELLING
TE AMSTERDAM.
DE BEKRONINGEN.
In de gisteren gehouden keuring van de
inzendingen op de Dahlia-tentoonstelling
in het Koloniaal Museum te Amsterdam,
werden om. de volgende bekroningen toe
gekend
Eere-prijzen: 1. Zllv. med. van H, M. de
Koningin, aan groep Dahlia's, inzender fa.
D. Bruidegom, Baarn. 2. Zllv. med. van
H. M. de Koningin-Moeder, aan groep
Dahlia's Inzender fa. W. Tapsvoort, Aals
meer, 3. Zilv. med. van Z. K. H. Prins
Hendrik aan groep Dahlia's, Inzender N.V.
T C. Inr Enchantress v/h. H Carlee,
Haarlem, 4. Zilv. med. van H. K. H. Prin
ses Juliana aan groep Dahlia's, lnz fa. J.
G. Ballego en Zn Leiden
Extra-prijzen: 1. Zilv plaquette v. d.
Bond v. Volkstuinen Amsterdam, collectie
Dahlia's, inzender afd. Amsterdam der
Ver. v. Oud leerlingen der Tuinbouwcur-
sussen. 2 Salonkussen van mevr. Martens
van Balgooy. aan groen Dahlia's lnz. J. v.
Oosten Hillegom. 3. Kleine gouden med.
van Floralla. aan groep Dahlia's, inz. fa.
K. Maarse Dzn. Jr., Aalsmeer. 4, Verguld
zllv. med. der Ned. Dahlia Ver. aan de
mooiste groeD grootbloemige Dahlia's, inz.
Coöp. Ver. Eigen Tuin. Haarlem. 5 Verg.
zilveren med. der Ned, Dahlia Ver. aan de
mooiste groen kleinbloemige Dahlia's, inz.
Amsterdamsche Volkstuinen „Ons Lust
oord". Amsterdam
Gouden medaille: Dec groep afgesn.
Dahlia's: 1. N.V. Enchantres v/h Carleei
Haarlem. 2. Firma D. Bruidegom, Baarn.
3, W. Topsvoort, Aalsmeer.
Zilveren wisselbeker: 1. Aan Dahlia
André Cserik. als beste nieuwe binnen-
landsche Dahlia ln 1933. lnz. fa. W Tops
voort, Aalsmeer. 2, Aan Dahlia Baby Roval
als de beste bultenlandsche Dahlia ln 1933
lnz. fa. W. Topsvoort. Aalsmeer.
Kleine gouden medaille: Dec. groep
afgesn Dahlia's: 1. Afd. Amsterdam v. d.
Ned. Bond v Tulnbouwcursussen. 2. C.
Meyer, Santpoort. 3 K Maarse Dzn. Jr.,
Aalsmeer 4. J. v Oosten, Hillegom, 5. O.
A. G. Kauffmann A'dam 6 J. G Ballego
en Zn. Leiden. 7. Gem. A'dam afd. Be
plantingen.
Getuigschrift le klasse: Dahlia Una v.
d Meer. C Soeteman. Noordwijk. Alvis
Neelen, J. v. Oosten, Hillegom. Leidens
Yellow, J G Ballego en Zn., te Lelden.
Leiden's Alegans J. G. Ballego en Zn„
Lelden.
o
LEEUWARDER BOTERNOTEERING.
De Leeuwarder commissie-noteering voor
boter werd gisteren vastgesteld op 68 cent
per kilo (waarop dan nog de accijns
komt).
HET STANDPUNT DER MUSICI
TEGENOVER DUITSCHLAND.
Huberman deelt in de Times mede, dat
behalve hij ook Pablo Casals, Alfred Cor-
tot, Wladimlr Horowitz, Yehudi Menuhin
en Arthur Schnabel geweigerd hebben, in
Duitschland te concerteeren.
MOORD!
In den Leldschen Schouwburg zal het
Ver. Rotterdamsch-Hofstad-Tooneel, Di
recteur Cor v. d Lugt Melsert a.s. Maandag
18 September een vertooning geven van
dit- nieuwe stuk, dat de auteur van „De
Spooktrein" ln Engeland en ook bij dit
gezelschap hier Het opvoeren. De schrijver
weet wat „toonetl" is!
Het stuk wordt onder regie van Her
mann Schwab gespeeld door de dames:
Dora Haus, Corrie Korevaar. Enny Hey-
mansSnijders, en de heeren: Plet Bron,
Joh. Elsensohn, Adolphe Engers, Toni v.
Otterloo, Paul Steenbergen.
zien van de Indirecte gevolgen voor Indië
bij een lamgelegde industrie in Nederland,
is het percentage van den Indischen uit
voer naar Nederland van den totalen
Indischen uitvoer sedert 1928 nog elk jaar
grooter dan het percentage van den
Nederlandschen uitvoer naar Indië van
den totalen Nederlandschen uitvoer.
Waar echter de geheele wereld in een
economischen oorlog ls gewikkeld is het
nu niet de tijd, de wederzijdsche belangen
op een goudschaaltje af te wegen. Deze
mentaliteit, ongetwijfeld voortgesproten
uit de zoo sterk gepropageerde „los- van
Holiand"-gedacbte in Indië, zal moeten
plaats maken voor een wederzljdsch beter-
begrijpen.
Ook zal onze regeering bij zijn toekom
stige economische politiek, het belang van
Indië sterk ln het oog moeten houden Een
welvarend Indië heeft evenmin belang bij
een economisch uitgeput Moederland als
een bloeiend Moederland bij e-n econo
misch vernietigd Indien.
POGING TOT GASVERGIFTIGING.
Het Gerechtshof te Arnhem heeft be
handeld de zaak tegen den 29-jarigen
meubelmaker B. K. uit Almelo, die in den
nacht van 30 September op 1 October 1932
gepoogd zou hebben zijn 22-jarige vrouw
te dooden, door in de vloer van de slaap
kamer, waar deze vrouw sliep een gat te
boren en door dit gat een lange gasslang
te schuiven, die hij in de onder de slaap
kamer gelegen keuken aan een geopende
gaskraan had verbonden. Doordat de
vrouw wakker werd en de gaslucht rook
mislukte de toeleg.
De verdachte werd door de Almelosche
rechtbank vrijgesproken, omdat volgens
haar niet ls gebleken, hoe groot de hoe
veelheid was. die ln de slaapkamer,
stroomde en of die hoeveelheid wel doode-
Hjke gevolgen had kunnen hebben.
Het O. M. dat vijf Jaar gevangenisstraf
had geëischt, kwam tegen dit vonnis in
hooger beroep. De verdachte, die een be
kentenis aflegt, verklaart, dat hij de gas
kraan slechts gedeeltelijk heeft losgezet.
Als getuige werd o.m. de echtgenootc. de
22-jarige mej Wllhelmina B. gehoord, die
thans van den verdachte gescheiden is. Zij
verklaart, dat de thee welke haai- man
's morgens voor haar opwarmde, vaak erg
raar smaakte. Een week nadut zil 's nachts
de gaslucht geroken had, had haar man
luciferskoooen ln haar eten gedaan. Zij
had dit bijtijds gemerkt en was terstond
naar de politie geloopen en had toen alles
verteld.
De advocaat-generaal, mr. W. M. Vis-
scher eischte veroordeeling van den ver
dachte wegens poging tot moord, tot vijf
Jaren gevangenisstraf
De verdediger, mr. P. s. Noyon uit
Enschede drong aan op bevestiging van
het vonnis in eerste instantie.
Uitspraak 28 September a.s.
Uitgesproken:
W. J den Boer, Zevenhoven. R.-c. mr.
T. J Dorhout Mees. Our. mr. A. Thom-
sen Bodegraven.
HALCYON LIJN.
STAD HAARLEM, R'dam n. Porto Ferrajo
pass. 14 Sept. Gibraltar.
FLENSBURG, 14 Sept. van Vlaardlngen n.
Wabana.
STAD ZAANDAM ,13 Sept. van Almerla.
STAD ZWOLLE, 13 Sept. van Sas van Gent
te Casablanca.
KON. HOLL. LLOYD.
ZAANLAND, thuisreis, 14 Sept. v.m. 9 u. te
Bahia.
ZEELANDIA, thuisreis, 14 Sept. v.m 8 u.
van Vigo.
FLANDRIA, uitreis, 13 Sept. n.m. 10 u van
Las Palmas.
MAATSCHAPPIJ NEDERLAND.
JOHAN VAN OLDENBARNEVELT, thuis
reis, 14 Sept. van Algiers.
KON. NEDERL. STOOMB MIJ.
VAN RENSSELAER, 13 Sept. van Amst. te
Paramaribo.
AGAMEMNON, 13 Sept. van Beyrouth n.
Izmir.
POSEIDON, uitreis, was 14 8ept. 3 u. vun.
70 mijlen NW. van de Azoren.
CLIO, Mlddl. Zee n. Amst., pass. 13 Sept.
Gibraltar.
ORION, Calamata n. Algiers, pass. 14 Sept.
Gibraltar
TIBERIUS, 14 Sept. van Marcelona te
Genua.
AURORA, 13 Sept. van Llpari n. Palermo.
ROTTERDAM—Z. AMERIKA LIJN.
ALWAKI, thuisreis, 13 Sept. van Rio Ja
neiro.
HOLLAND-BRITSCH INDIE LIJN.
STREEFKERK, ultr., 14 Sept. te Colombo.
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
ARTEMIS, 13 Sept. van Gibraltar n. Las
Palmas.
MAJA, 12 Sept. van Curacao te Las Pal
mas.
THUBAN, Schiedam n. Archangel, pass 13
Sept. Honnigsvaag.
WILLEMSPLEIN, 13 Sept. van Wabana n.
R'dam.
SCH1ELAND, 13 Sept. van Kopenhagen n.
Danzig.
BEYERLAND, 14 Sept. van Blyth te
Delfzijl.
WESTLAND, 14 Sept. van R'dam te Leith.
MIDSLAND, 14 Sept. van Grangemouth te
Delfzijl.
WESTPLEINR'dam n. Archangel, pass 13
Sept. Noordkaap.
MIJDRECHT, R'dam n. Istanboul, pass. 13
Sept. Gibraltar.
THEANO, 13 Sept. van Belfast n. Fowey.
TARA, 12 Sept. van Antwerpen te Monte
video.
SOESTERBERG, 11 Sept. van Newport te
Dakar.
RIJNSTROOM, 13 Sept. van Amst, te Hull.
FARMSUM, Leningrad n. Hull, pass. 12
Setpt. Elseneur.
MAAS, pass. 11 Sept. Skagen.
IMPORT, 13 Sept. van R'dam te Londen.
LINGESTROOM, 13 Sept. van Amst. te
Londen.
JONGE ANTHONY, 13 Sept. van Malaga
te Londen.
BATAVIER vm, 12 Sept, van Guernsey n.
Bordeaux.
MANVANTARA, naar Thameshavon, was
13 Sept. 12 u. 55 v.m. 600 mijlen W. van
Lands End.
SCHELDE, Maassluis n. Corunna, was 13
Sept. 6 uur 10 voorm. 90 mijlen W. van
Niton.
SPAR, 12 Sept. van Newcastle naar Ar
changel.
DUIVENDRECHT, 13 Sept. van Grange
mouth te Avonmouth.
EMMAPLEIN 13 Sept. van Lulea n. R'dam.
BATAVIER n, 14 Sept. van R'dam te
Gravesend.
8-3 j
