MM
Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD Vierde Blad
Zaterdag 22 April l|
ft
id
FINANCIEEL OVERZICHT.
SCHEEPSTIJDINGEN.
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité.
Ij
Grappige vr'end: Hallo! Zeg, Ik dacht dat jullie
pas ln Juni je boottochtje zou gaan maken?
(Humorist),
Je moet werkelijk eens meer naar!
Scharrenburg aan Zee gaan met me.
Ik heb het daar zoo heerlijk gehad, het
vorige jaar. Won ook nog een schoon-
heldswedstrlld.
Nee, lk ga liever naar een plaats met
wat meer menschen, (Humorist) j
f
Verstrooide schoolmeester: Eh - Ja Jongen wat
wil Je?
(Humorist)
Zl) - Weet je niet waarom lk niet met je trouwen wil?,
Hij: Geen benul.
Zij: Daarom Juist. (Happy Mag.),
Moeder, tot het ongelukkige slachtoffer van een sneeuwbal:
Ze moste Je verbleje om auto te rijden, uilskulke. 't Scheelde
niks of Je ree over die kleine jongen. (Humorist)
Oude dame (op een station)Ben ik hier bij hëï
informatie-bureau
Beambte: Ja, mevrouw.
Oude dame: O, vertelt u me dan eens, wat moet
ik met Fielo'tje doen' HIJ heeft zijn kaartje op
gegeten. (Passing Show).
Hel Amerikaanschc valuta-experiment - De
dollar blootgesteld aan speculatieve invloe
den - Stabilisatie van dollar en pond op
verlaagde basis? - De positie der overge
bleven „Goudlanden" - Nieuwe inflatie-
vrees - De beteekenis der goudclausules
Speculatieve koersbewegingen.
In flnancleele en beurskrlngen bestaat
thans nauwelijks nog voor Iets anders be
langstelling dan voor het valuta-exneri-
ment, dat zich thans in de Ver. Staten
afspeelt, en voor de gevolgen die hieruit
voor de geheele wereldhuishouding kunnen
voortspruiten. Ook de groote massa ts met
het begrip „inflatie" door de Gebeurtenis
sen die zich sinds den oorlog in verschil
lende landen hebben voltrokken, helaas
maar al te vertrouwd geraakt, en men
heeft gezien, of zelfs aan den lijve onder
vonden, welke noodlottige consequenties
een valuta-depreciatie heeft, zoowel vjot
houders van fondsen als voor hypothecaire
crediteuren e.d. Wanneer men zich herin
nert. dat de Duitsche volkshuishouding
door de inflatie aan den rand van den af
grond was gekomen. en dat de hierd.ior
veroorzaakte verarming lch nog ln den
huldigen toestand weerspiegelt dat Frank
rijk en België slechts met uiterste Inspan
ning en na zware verliezen de valuta-
débacle tot staan hebben kunnen brenien
terwijl men ziet, dat Engeland en de Scan-
dinaafsche staten geenerlel baat bij de
waardedaling hunner valuta hebben ge
vonden dan kan men zich nauwelljk voor
stellen dat thans weer in de Ver. Staten
doelbewust tot een verzwakking van het
ruilmiddel wordt overgegaan.
Nu kan niet worden ontkend dat dat
gene. wat zich thans ln Amerika voltr'kt
ln sterke mate verschilt van wat zich ln
Duitschland tijdens den oorlog -n daarna
heeft afgespeeld In Duitschland werd des
tijds de blljettenoers ln werking gesteld
teneinde de geldbehoeften van de schat
kist voor oorlogsuitgaven en later voor
schadevergoedingen aan degenen die on
der den oorlog hadden "eleden. te dekken.
In Amerika heeft de Schatkist weliswaar
thans ook geweldig groote gelduehoef en
waaraan men wel nauwelijks anders dan
door het drukken van nieuw ban' oan.er
zou kunnen voldoen maar de opzet van de
thans gevolgde oolltlek ls toch. om door
„gecontroleerde Inflatie" een stligine van
het prijsniveau ln het leven te roepen
waarbij men echter denkt binnen bepaal
de grenzen te kunnen blUven Ma w.: men
hoont, zich te kunnen verzekeren van be
paalde voordeelen die men van een tljde-
Ulke of permanente waardevermindering
van de valuta verwacht terwli'. men de
nadeelen die zulk een gelddeDreclatle on
vermijdelijk met zich moet brengen, den't
te kunnen elimineeren.
Behalve als middel tot verhooging van 't
prijsniveau wordt de vaiutadepreciatic in
Amerika tegelijkertijd gehanteerd als wa
pen, om Internationale oolitieke on econo
mische vraagstukken in den dooi Amerika
gewenschten zin tot oo'ossine te brengen
De Engelschen die na het veriaten van
den gouden standaard van den nood een
deugd hadden gemaakt hadden met oe
depreciatie van het Pond Sterling een
waardevolle troef ln handen gekregen -i.e
zij de onderhandelingen over een rege
ling der oorlozsschulden zoowel als jver
de handelspolitiek t-adden kunnen uitspe
len Deze kans om ee-i stabilisatie der
valuta aan te bieden als teeenorestatle voor
een annuleering der chulden resr v„n
conoes&les od het gebied der handelsn'li-
tlek is Engeland ontnomen nu in Ameri
ka een analoge valuta-situatie is ontstaan
De oosltle der Ver. -Staten bit de ln: orr.a-
tlonale besoreklncen is hierdoor ongetwij
feld versterkt. Een andere vraag ls het
echter, of het wel in het belang van ue
volkshuishouding ls. om de nationale valu
ta-politiek als factor in international: •.-»»-
derhandelingen over geheel andere onder
werpen te betrekken.
Hoe dit ook zl] men heeft thans reke
ning te houden met het feit dat de domJ
ca. 10% in waarde gedaald ls, en met demo
gelijkheid, dat deze waardedaling nog ver
deren voortgang zal maken, hetzij door op
zettelijke maatregelen van de Amerikaan
se he regeering. dan wel dooruien de dollar
losgemaakt van zijn goudanker, in sterke
mate aan speculatieve tnvloe -en ilomge-
steld ls. De goederenmarkten zoowel al de
beurzen zijn op dergelijke ontwikkeling
vooruitgeloopen. Met een lemlddelde stij
ging van ca. 20 'ljn de prijzen ou de
Amerlkaansche grondstofmark en belang
rijk meer omhoog gegaan dm avereen-
komt met de waardedaling van 10",-o der
Amerlkaansche valuta Ten deele weersj.'»-
gelt zich in de vraag naar goederen ook
de hoop op een verbetering van den al-
gemeenen economischen toestand als ge
volg van het Amerikaansche inflatie-bre
ven. Of deze hoop verwezenlijkt wordt, zal
de toekomst moeten eeren
Voorloopig kunnen wij in het loslaten
van den gouden standaard niets anders
zien dan een wanhoopsdaad, die het beste
kan worden vergeleken met het stukslaan
van een thermometer door een landbou
wer, wiens oogst door een slechte weers
gesteldheid ten deele vernietigd ls, en ver
der vernietigd dreigt te worden.
Zooals het er thans uitziet, zullen in het
gunstigste geval de Ver. Staten en Enge
land tot overeenstemming komen omtrent
een stabilisatie van hun valuta's In een
bepaalde verhouding, en wel op basis van
het thans bereikte niveau, waarbij dus de
waardevermindering van het Pond Ster
ling met ca. 25 A 30 pet., die van den dol
lar met 10 A 15 pet. zou worden gesanc
tioneerd. Het feit moet onder de oogen
worden gezien, dat onder zulke omstan
digheden de positie in het internationale
handelsverkeer van die landen, welke hun
valuta op de oude goudbasis handhaven,
nog veel moeilijker zal worden. Dit zal het
streven in die landen, om zich aan de in
flatie-actie van Amerika aan te sluiten,
stellig een nieuwe Impuls geven. Reeds
heeft Canada, waar de uitvoer van goud
reeds sinds het najaar van 1931 nog1
slechts tegen bijzondere voorwaarden was
toegestaan er toe besloten, om den gou
den standaard eveneens geheel prijs te
geven. Als eenige „goudlanden" van be
teekenis zijn thans nog slechts Frankrijk,
Zwitserland, en ons land overgebleven, en
ln beperkte mate ook Duitschland, dat
echter door het aan banden gelegde beta
lingsverkeer met het buitenland een bij
zondere plaats Inneemt.
Tot dusverre is ln alle drie de boven
genoemde landen even duidelijk verklaard,
dat men er niet aan denkt, het voorbeeld
van Amerika te volgen. Evenals in ons
land ls ook in Frankrijk, en ln Zwitserland
de officiëele mededeeling gedaan, dat de
door Amerika genomen maatregelen niet
van Invloed zijn op de valuta-situatie in
deze landen, en dat men het opgeven van
den gouden standaard niet overwogen
wordt. Ongelukkigerwijze heeft het ver
trouwen van het publiek ln dergelijke
officiëele verklaringen een nieuwe schok
gekregen, als gevolg van de houding der
Amerlkaansche regeering, die veertien
dagen, nadat zij als redder van de valuta
was opgetreden, een zwenking ten gunste
van inflatie heeft gemaakt. En zoo moet
men verwachten, dat het inflatie-spook in
den eerstvolgenden tijd zal blijven rond
waren. hetgeen zijn stempel zal blijven
drukken op het geheele bedrijfsleven en
niet hl de laatste plaats op de fondsen-
markt.
Op sommige dagen heeft ook de Amster-
damsche beurs in de afgeloopen week
duidelijk er van blijk gegeven dat zij ln
een „lnflatle"-stemming verkeerde. Het
merkwaardige ls, das de gulden zich ln het
internationale verkeer uitstekend heeft
kunnen handhaven, zoodat het signaal ln
dit opzicht in het geheel niet op „onvei
lig" staat. Wel ls er ln de afgeloopen week
wat goud uit ons land weggevloeid, maar
geenszins op zoo'n schaal, dat hiervan
eenlg gevaar voor de veiligheid van den
gulden te duchten zou zijn. Wanneer men
de positie van ons land dan ook vergelijkt
met die van de andere „goudlanden", dan
kan men slechts tot de conclusie komen
dat een gevaar voor wijziging van de tot
dusverre gevolgde valuta-politiek, zoo
dit al mocht bestaan, -r- hier te lande
zeker niet in meerdere mate aanwezig ls
dan ln Frankrijk en Zwitserland: wij dur
ven zelfs zeggen in mindere mate. Zwit
serland, met zijn hoog opgeschroefden
levensstandaard, beschikt over geweldige
bultenlandsche saldi, die echter bij eenlg
teeken van gevaar weggetrokken kunnen
worden. In Frankrijk schijnt het stand
punt van parlementaire en regeerings-
kringen ten opzichte van de valuta lang
niet zoo stevig te zijn als lh ons land,
waarbij komt, dat men er in vrij sterke
mate onderhevig moet zijn aan Interna
tionale invloeden, ten gunste van een
waardevermindering der valuta.
Onder deze omstandigheden dient men
wel te overleggen of men, door „uit den
gulden te vluchten", niet terecht komt in
een andere valuta, die intrinsiek wellicht
minder gezond is dan ons eigen ruilmiddel.
Het wantrouwen heeft echter reeds weer
zoo zeer om zich heen gegrepen, dat men
nog slechts weinig redeneert, en hieraan
is het toe te schrijven, dat Nederlandsche
staatsfondsen, Indische leeningen, bin-
nenlandsche gemeente- en provinciale
leeningen in de afgeloopen week tijdelijk
sterk onder aanbod te lijden hebben ge
had. De nieuwe 4 pet. staatsleening is tot
een fractie boven de 97 pet. gedaald, 2'/2
pet. N.W.S. noteert c.a. 66 pet. en de 4
pet. Nederl leeningen konden zich nauwe
lijks op den pari-koers handhaven.
Scherper waren nog de koersverliezen voor
de leeningen der groote gemeenten, van
welke de 4 pet. Amsterdam tijdelijk tot 82
pet. inzakte, waarop echter sindsdien een
herstel van eenige percenten is gevolgd.
Ook Ned. Staatsleeningen waren later
beter.
Van de Ned. Indische leeningen konden
de guldensleeningen na ten aanvankeliike
koersdaling eenlgsiins ln koers herstellen.
Voor de Indische dollaiobiigatlën ls de
stemmingjia een tUdeiHke verbetering
weer gedrukt geworden noewei de Indische
regeering ten overvloede nogmaals hceit
verklaard dat de goudclausule voor iiaar
leeningen ten volle wordt erkend. In al e
andere gevallen is zulk een vei klaring
voor leeningen met eoudclausuie ac
wege gebleven; toch zullen de eeidneirc s
binnenkort hun standDunt ln dezen duide
lijk moeten maken
Van Duitsche zijde is zulks reeds ge
schied zij het 10k in eenigszins vage be
woordingen, en ln alzemeene termen PIJ
de bespreking van de beteekenis, die de
dollardepreciatie vooj Duitschland h-.eft.
werd n.l. ln een offlc'eele mededeeling ce-
wezen op de voordeelen die hieruit vcor
Duitschland voorts-ruiten doordien bet
zUn ln dollars luidende schulaen than te
gen een geringere teeeo waarde 'ji Rijks
marken kan afdoen Hieiaan aldus be
doelde verklaring - kan ook een "en-
tueele goudclausule ln Je schulc.o-ereen-
komsten niets veranderen daar mrr mo»'-
lijk een rechtsstandnunl kan reided.ger.
waardoor aan een 'and ,ou werden toege
staan de goudwaarce van zi'n 'erp'lcta-
tlngen door de wet te erlagen doet te
gelijkertijd de goud waarde van rijn vor
deringen te handhaven
Vermoedelijk al nen er dus wei .eke-
nlng mede dienen te houden dat n dollars
luidende Duitsche 'Olleatiën ook wanneer
deze van een -oude ausult voorzen zijn
tot de eedeorecleerde doi a wsarut Z'j'l»r
worden voldaan of enminite -'at de Ctlt-
sche debiteur zich aan *Hn veiollcl lue
tot betaling van rente en aflossing ln goud
zal trachten te onttrekken. Of hem dl' za)
gelukken zal afhangen van net s andount
dat de Amerlkaansche eerech'e like in
stanties tegenover de waarde vai. clausu-
des In leenlngscontracten ln net algemeen
zullen Innemen. Er zullen ongelwijfelc w-1
binnen niet te langen tlld orocesoen am-
j hanging worden gemaakt, tenemde »en
i prlncipleele beslissing te dien aanzien uit
te lokken.
Veel verwachtingen dat de uitspraak ten
gunste van den obligattehouder zal vilic-
mag men nauwelijks koesVren gezien ook
de houding, die docr het gerechl ln an
dere landen met leden ecioerdc valuta
w.o. Engeland. In dergo'ilke ge ralien ;s
aangenomen.
Met het oog od de in dit oio-dch1 be
staande onzekerheid heeft de Ve eengjr.g
voor den Effectenhandel te Amsterdam
een speciale commissie teno-.md die tot
taak heeft het onder-.oek raa. de beteeke
nis van verschillend» gou clausules en d.e
wel de behartiging van re .eiaogen d*r
desbetreffende obligatiel'.oudcrs ter hand
zal nemen.
Op de aandeelenmarkt is het koersver
loop omgekeerd evenredig geweest aan uat
op de obllgatiemarkt. Met een verkoop
van obligatiën ging een levendige vraag
naar aandeelen gepaard, een herhaling van
het in den inflatietijd in Duitschland, en
daarna ook in andere landen voorgekomen
verschijnsel van Flucht in die Sachwerte"
Hierbij gaat men uit van de redeneering.
dat bij een eventueele waardedaling et
landsgeld de fabrieken installaties en an
dere activa een grootere in het gedepre-
cieerde geld uitgedrukte waarde zuilen
vertegenwoordigen. Op zulk een basis heeft
zich in de landen met deprecieerende va
luta dan een speculatieve beweging ont
wikkeld. die alle perken te buiten is ge
gaan, en in Duitschland als „Katastro-
phenhausse" nog langen tijd zijn schade
lijke uitwerking heeft doen gevoelen Ge
lukkig is op de Amsterdamsche beurs
slechts het eerste begin van een dergelijke
ontwikkeling te constateeren geweest, en is
dit beginnende inflatie-enthousiasme al
gauw bekoeld, toen bleek, dat de gulden
zich internationaal goed od peil wist te
houden
Van een afzonderlijke koersbeweging der
verschillende afdeelingen is geen sprake
geweest. De koersen stegen of daalden
over de geheele linie al naar gelang de
Inflatie-vrees toenam dan wel verminderde
Cultuuraandeelen sloten zich aan bij de
stemming op de productiemarkten in N-
York. maar winstnemingen werkten hier de
reactie ln de hand. Dit laatste geldt trou
wens ook voor Koninklijke Petroleum en
voor de leidende industrieele aandeelen die
alle vrij scherp in koers fluctueerden
Er bestond weer veel belangstelling voor
Amerlkaansche aandeelen die bij levendi-
gen handel sterk stegen maar zich ook
niet op de hoogste koersen konden hand
haven.
Aandeelen Philips' Gloeilampen werden
gunstig beïnvloed door het beriëht. dat in
verband met de ruime middelen die door
de inkrimping van het bedrijf en de prijs
daling beschikbaar zijn gekomen een te
rugbetaling op de aandeelen van 25°/o
wordt overwogen. Aandeelen Amsterdam
sche Bank konden verbeteren od de mede
deeling dat na ruime reserveering een
dividend van 5"/» zal worden betaald tegen
nihil vorig laar.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
Ned. Ind Handelsbank 53 54 51 1/4.
Amsterdamsche Bank 104 7/8 110 1/4
Ned. Ford 115 119 3/4 115 116
Philips Gloeilampen 119 3/4 129 125 128%
Unilever 86 1/4 89 86
R'damsche Droogdok 104 cum. dlv. 108
ex div.
Alg. Exploratie 115% 119 1181/4, I
HOLLAND—OOST-AZ1E LIJN.
OLDEKERK. 27 April van R'dam
Japan.
ZUIDERKERK, thuisreis, 26 April
Hongkong.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
DELFTDIJK. R'dam n. Pacific Kuil,
April van Cristobal.
KON NEO STOOMB-Mll
VENUS, 28 April van Mlddl. Zee te A'h
RHEA, 27 April van Hamburg te Alt
AGAMEMNON, 28 April van A'dam
Rotterdam.
AURORA, 27April van Malaga naar Cat
BENNEKOM, uitreis, was 27 April 1) t
's middags 340 mijlen Z. van Terceirt
BERENICE, 27 April van Catania
Venetië.
FAUNA. 28 April vin. 12 uur 40 n
A'dam te Hamburg.
JASON, 27 April van Buena Ventura ui
Cristobal.
JUNO, 27 April van Vigo n. Lissabon
ORPHEUS, A'dam naar Kopenhagen, pu
28 April Holtenau.
PERSEUS, 27 April van Kopenhagen 0
Aalborg.
TIBERIUS, Mlddell. Zee n. R'dam, paal
April v.m. Dungeness.
VULCANUS, 27 April van Mutzuna ut'
Puraeus.
MAATSCHAPPIJ NEDERLAND
TALISSE, uitrele, 28 April van Sues.
TAJANDOEN, wordt 28 April 'savondt!
uur van Java te IJmulden verwacht,
JAVA—NEW-VORK-LIJN.
SALEIER, Java naar New York, 27 Apri
te Port Soudan.
KOTT LLOYD.
JACATRA, 28 April van Java te R'dam.
BALOERAN, thuisreis, 28 April van St
gapore.
INDRAPOE'RA, uitreis, 27 April 'hl
Colombo.
SIBAJAK, thuisreis, pass. 28 April Sapd|
HOLLAND--AFKIK A-LIJN
MELISKERK, thuisreis, 27 April van Mtf
sellle naar Antwerpen.
SPRINGFONTEIN, vertrekt 28 April n1
8 uur van Hamburg naar Amsterdam.
RIETFONTEIN, 28 April van Morbassat
Tanga.
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTE5'.
JONGE JOHANNA, Valencia naar Hal'
burg, pass. 27 April Flnisterre.
SOESTERBERG. 27 April van 0O»
Bassan te Havre.
SCHIE, 28 April van Hamburg te Nof
denham
TELA, Antwerpen naar Montevideo, pt»
27 April Flnisterre.
Kon Petroleum 150'/» 155% 149'/! ISO34
A'dam Rubber 64 5/8 67
Kenden» Lemboe 83 1/4 87%.
Handelsver. „Amsterdam" 189'''
183'/» 186%
Javasche Cultuur 128 129 127 1313/4
Dell Mij 115'/» 120
Dell Batavia Mil 123'/» 132'/» 128.
Senembab Mij 124 128.
Temoeloes 120 130.
