BERICHT.
DE NIEUWE R.K. H BS.
74*te Jaargang
WOENSDAG 12 APRIL 1933
No. 22413
KLEINE ADVERTENTIEN.
Officieeie Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
30 Cts. oer regel voor advertentleD uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
andere advertentlên 35 Cts per regel Kleine Advertentiën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Lelden per 3 maanden 1.2.35; per week f. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
1DH nummer bestaat uit VIER Bladea
EERSTE BLAD.
Goeden Vrijdag verschijnt ons
Blad niet en zijn onze bureaux den
geheelen dag gesloten.
Advertentiën bestemd voor ons
blad van Zaterdag gelieve men in
den loop van morgen (Donderdag)
aan ons bureau aan te bieden. Men
is dan zeker van plaatsing en tevens,
dat aan het zetten-der advertentiën
de noodige zorg besteed kan worden.
Beleefd doch dringend verzoeken
wij de Kleine Advertentiën bestemd
yoor ons Blad van Zaterdag, reeds in
den loop van morgen (Donderdag)
aan te bieden.
BUREAUX GEMEENTE-SECRETARIE EN
GEMEENTE- ONTVANGER.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat de
Bureaux der Gemeente-Secretarie en van
den Gemeente-Ontvanger op Goeden
Vrijdag 14 April as. zullen zijn
gesloten. 9119
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 12 April 1933.
STEDELIJK MUSEUM.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat het
Stedelijk Museum „De Lakenhal" op
Goeden Vrijdag 14 April a.s. zal zijn
gesloten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 12 April 1933.
De Directeur der Stedelijke Fabrieken
van Gas en Electriciteit brengt ter alge
meene kennis, dat de kantoren Lange-
gracht 70 en de Toonwinkel Hooigracht 14
op 14 April a.s. (Goeden Vrijdag) den ge
heelen dag gesloten zijn, terwijl op dien
dag ook geen aflevering van cokes zal
plaats hebben.
Voor klachten inzake de gas- of electri-
clteltslevering kan men zich wenden tot
den portier in het Administratiegebouw
Langegracht 70 (Tel. 1220).
De Directeur voornoemd,
G. A. VAN KLINKENBERG.
Lelden, 12 April 1933. 9121
DE SARCOPHAAG VAN SIMPELVELD.
Voordracht van Dr. J. H. Hohverda.
Op de laatste der reeks voorjaarslezin
gen die dit jaar in het Rijksmuseum van
Oudheden gehouden werden besprak dr.
Holwerda aan de hand van talrijke lan
taarnplaatjes, de vondst die ruim 2 jaar
geleden bij het bouwen van een huis te
Stapelveld werd gedaan, een groote stee-
nen sarcophaag aan de binnenzijde geheel
met reliefs versierd. Het eerste lantaarn
plaatje liet de kist zien zooals zij in den
grond werd gevonden, terwijl meerdere
lichtbeelden de binnenkant van de kist
vertoonde, waar de doode, liggende op een
rustbed is afgebeeld te midden van haar
huisraad, o.a. een tafeltje een kast en
een bronzen drievoet, terwijl tevens de
buitenzijde van haar woning ls weergege
ven. Door de afbeelding van de buiten
zijde van het huis, krijgt men een goed
idee hoe zulk een luxueus landhuis er in
de 2e eeuw na Chr. in Limburg heeft uit
gezien. Een analogie voor een voorstelling
zooals deze sarcophaag die geeft, zoekt
men te vergeefs. Wel vindt men vooral op
monumenten in Italië de gedachte van
den doode te midden van zijn omgeving,
op deze wijze uitgedrukt; speciaal in Cer-
vetrie vindt men tal van rustbanken in
de rotsen uitgehouwen en langs de wan
den voorwerpen voor dagelij ksch gebruik.
Het merkwaardige echter van deze sarco
phaag is. zoo vervolgde spr.. dat daarin
slechts de asch van den doode werd ge
vonden. zooals dan ook hier in de 2e eeuw
na Chr. de Romeinen steeds hun dooden
hebben verbrand, terwijl de monumenten
in Italië ervoor dienden om de dooden in
te begraven. Vooral in de afbeelding van
den doode in liggende houding vindt men
een groote overeenkomst met de afbeel
dingen op Romeische grafreliefs, welke
hier in onze streken zijn gevonden. Het
ontstaan van een dergelijke afbeelding
vindt men in het Zuiden, waar men oor
spronkelijk als wijreliefs z g hgroënmalen
had; dat zijn steenen reliefs waaroo een
heros liggende was afgebeeld, terwijl men
hem verschillende offers bracht. In Noord-
Europa komt echter deze soort reliefs niet
voor, totdat we ze plotseling in onze Rijn
streek weer zien verschijnen Een verkla
ring voor dit feit vindt men in den aard
van de Grieksche heroënreliefs. waar ze
feitelijk uitsluitend gebruikt zijn als graf
monumenten voor Romeinsche ruiters en
doordat men weet dat de equipes in het
Zuiden meestal werden eerecruteerd uit
ruitertroepen die uit ons Beneden-Germa-
nië werden gelicht, begrijpt men nu ook
hoe deze Romeinsche gewoonte, het af
beelden van den doode in liegende hou
ding op een rustbed, van Italië naar onze
streken is overgegaan en dan is het ook
duidelijk, hoe de sarcophaag van Stapel
veld is ontstaan.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door
hen de beslissing op het verzoek van
A. Dreef om vergunning tot het oprichten
van een ondergrondsche bewaarplaats voor
benzine, met bovengrondsche aftapinrich
ting, in en op de Nieuwstraat vóór het
perceel Nieuwstraat No. 33, Sectie I. Nis.
1051 en 2376 is verdaagd
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 12 April 1933.
9118
PER SPOOR NAAR DE
BLOEMBOLLENVELDEN.
In verband met te verwachten druk be
zoek aan de bloembollenvelden, worden
door de Nederlandsche Spoorwegen op
beide Paaschdagen uitgebreide maatre
gelen getroffen. Meerdere treinen zullen
desgewenscht te Hillegom, Llsse en Noord
wij kerhout stoppen voor het in- of uit
stappen van reizigers, waardoor veelvul
dige reisgelegenheid naar en van de
bloembollenvelden ontstaat. Een en ander
is aangegeven op aanplak- en strooibil
jetten, welke laatste aan de stations en
reisbureau verkrijgbaar zijn.
UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK.
Japansche kamer.
In Januari 1933 werden in de Leidsche
Universiteitsbibliotheek 394 Japansche
boekdeelen opgenomen, die door de Kei
zerlijke Universiteit te Tokio geschonken
zijn aan de Leidsche Universiteit. Deze
collectie waardevolle werken bevat o.a. de
Dainihonshi, een op last van vorst Milsu-
kuni van Mito in de Chineesche taal ge
stelde geschiedenis van Japan tten einde
gebracht in 1715), de Shingunshoruiju en
de Zokuzokugunshoruiju, verzamelingen
van kronieken, annalen, dagboeken, oor
konden, archiefstukken, dateerenü uit
alle perioden der Japansche geschiedenis,
de Dainihonjidaishl, een kort gele
den door Japansche hoogleeraren Ln
de geschiedenis gecompileerde politieke
geschiedenis van Japan, een groote ver
zameling litteraire, historische, genealo
gische, linguïstische, religieuze werken
uit de Tokugawaperiode (16001868),
eenige woordenboeken van dialectvormen
en litteraire uitdrukkingen. Elk boek is
voorzien van een titel in Latijnsche tran
scriptie en Nederlandsche vertaling, ter
wijl ook de naam van den auteur, voor
zoover bekend, is vermeld.
De nieuwe R.K. Hoogere Burgerschool, welke verrezen is op en achter het terrein
yan het yoonnalige Posthof, nadert haar voltooiing.
VERBOND VOOR NATIONAAL HERSTEL.
Bijeenkomst in Den Burcht.
Gisteravond vergaderde in den Burcht
het Verbond voor Nationaal Herstel, Kies
kring Leiden. De bijeenkomst werd ge
opend door den voorzitter mr. C. P. de
Vries, die in het bijzonder welkom heette
de sprekers van dezen avond, vice-admi-
raal Quant en de heer P. Merkeüjn, voor
zitter van het Nat. Werkloozencomité.
Vice-admiraal Quant wees allereerst op
de vele aanvallen, die het Verbond sinds
zjjn oprichting reeds te verduren heeft ge
had. Doch het was noodig scherp tot uiting
te laten komen dat een nieuwen koers in
geslagen moest worden. Alle ontevreden
elementen met den tegenwoordigen toe
stand dienen er zich in te vereenigen. Wij
leven in een gezagscrisis gevolg van de
richting sinds 1918 door de S.D.AP. inge
slagen. Het Verbond wil allen vereenigen
en staat dus tegenover geen enkele partij:
het vraagt slechts een front te vormen
tegen communisme en socialisme, vraagt
alle andere partijen zich aan te sluiten, al
is het slechts voor den tijd. waarin het
noodig is. Want bij het uitsluitend behar
tigen van partijbelangen ls het ijveren
voor nationaal herstel onmogelijk. Alle
candidaten van het Verbond zijn van alle
gezindten en standen; zij zijn met het
ééne groote doel voor oogen, tot samen
werking bereid! Zij allen voelen voor Ko
ningin en Vaderland. Vele polltiek-dak-
loozen, zooals ook spr., hebben zich reeds
bij het Verbond aangesloten en zoo zullen
velen het op den duur ook doen.
Bij alle partijen heeft het Verbond als
een voetzoeker gewerkt, gevolg van den
nieuwen gloed in deze beweging,
Spr. behandelde vervolgens de geschie
denis van de laatste twee maanden en
stond uitvoerig stil bij de muiterij, die hij
een nationaal en internationaal schandaal
noemde. Maar gelukkig is men er door
wakker geschud. Dank zij de verontwaar
diging in breede kringen der bevolking,
kon de regeering eindelijk krachtiger op
treden. De eenige uitzondering was de S.D.
A.P., die daarmee toonde afgedreven te
zijn naar het communisme. Spr. laakte in
het bijzonder de houding van lr. Cramer
met zijn wachtgeld van f. 750 per maand.
Voorts hekelde hij de houding van den
Vrijheidsbond die slechts een schtjngezag
blijkt te huldigen. Deze kan. tengevolge
van Unks-rechtsche verdeeling in het Par
lement toch niets bereiken dan met steun
van de socialisten. De SDA.P. loopt met
de vruchten van de Liberalen weg. zie de
openbare school waar bijna niets anders
meer dan roode onderwijzers werkzaam
ziin. In het Parlement moet een nieuwe
richting komen, niet meer links-rechts,
doch oranje-rood. Willen wij hier een
plotselinge inval van het fascisme voor
komen dan moet men zich aansluiten bij
een beweging die den volksgeest van onder
af aan wil opvoeden. Laat men beseffen,
dat wij niet meer naar oude toestanden
teruggaan. Maar gezag moet er komen en
de regeering kan dit slechts uitoefenen,
wanneer er weer een gezonden volksgeest
is. Dan ls het mogelijk ieder vraagstuk oo
te lossen. In alles dient echter de natio
nale gedachte vooroo te staan; ook de S D.
A.P. kan nationaal voelen, men zie slechts
naar Engeland. Alle partijen zijn bij het
Verbond welkom, en kunnen met de na
tionale gedachte voorop, ook hun eigen be
langen behartigen. Voortaan slechts de
tegenstelling rood-oranje tot heil van Ko
ningin en Vaderland!
De heer P. Merkeüjn. voorzitter van het i
Nat. Werkloozencomité spoorde aan volks
vertegenwoordigers in den waren zin te
kiezen want in de verdeeldheid kan een
volk nooit groot worden Ware volksverte
genwoordigers zijn op lijst 29 te vinden
Na de pauze hield mr C P de Vries een
interessante beschouwing over de opkomst
van het fascisme in Italië het nationaal-
soelallsme in Duitschland en besprak het
nationaal réveil ook ln Engeland en Frank
rijk. Hij zette uiteen, hoe men in andere
landen getracht heeft leiding te geven
Er is een ontzaglijke moreele crisis
ook in den godsdienst en de jeugd; men
beseft nog niet voldoende dat wij tn een
knooorunt van de geschiedenis leven. Deze
tijd worstelt om een eigen stijl Overal
tracht men de ontbindende factoren (com
munisme en socialisme) aan banden te leg
gen en wordt een nationaal front gevormd.
Nederland dient in deze lessen van Enge
land te trekken. Als ten tijde van Willem
van Oranje is ons volk hopeloos verdeeld
door twee wiggen n.l. de klassenstrijd en
de theologische antithese. Voor beiden was
reden: maar de eerste heeft haat gezaaid
en zal dus ook haat oogsten en de strijd
om het onderwijs is gestreden Men wil
vasthouden aan oude ingekankerde tegen
stellingen omdat het politieke leven ver
stard is Men ziet de groote lijnen niet
meer. Deze tijd stelt andere eischen: n.l.
samenbinding van nationale krachten en
niet een kunstmatig vasthouden aan strijd
punten die hun beteekenis verloren heb
ben Er zijn slechts twee tegenstellingen,
n.l. het nationalisme en het marxisme dat
vergiftigd ls en zich. speciaal ln Holland,
blind gestaard heeft op het internationa
lisme. Wij willen breken met alle verstar
ring. het nationale besef weer wakker
schudden
Het eenvoudige volk voelt eveneens dat
er iets anders komen moet. Ook nu zal het
weer grijpen naar hetgeen boven de par
tijen staat en dat de samenbinding der
nationale krachten geeft n.l Oranje. Geen
dictatuur, maar samenwerking. Weg met
de onderlinge verdeeldheid en zich verde
digen tegen het buitenland. Het Verbond
zal op den duur moeten geven een Natio
nale Arbeidersorganisatie en een Natio
nale Jeugdorganisatie want de S.D AP.
heeft den menschen het geloof aan God
en het gezin ontnomen!
Na de verkiezingen begint het werk van
het Verbond Das goed.
Tijdens de hierop volgende gedachten-
wisseling zette de heer Merkelijn uiteen
waarom het Werkloozencomité aansluiting
bij het Verbond had gezocht: het Verbond
had echter 5 jaar eerder met zijn actie
moeten beginnen. In antwoord op een
vraag naar de verhouding van het Ver
bond tot de fascisten antwoordde de vooi1-
zitter. dat de naam .fascist" niet wordt
aanvaard: wel zal men trachten met hen
aansluiting te zoeken, evenals met alle
andere partijen, mits samenwerking op
naMonale basis mogelijk is,
Hierop werd de vergadering met het zin
gen van het Wilhelmus" besloten.
VEREENIGING VAN DEN HANDEL-
DRIJVENDEN EN INDUSTRIEELEN
MIDDENSTAND.
Voor Leiden en Omstreken.
Bovengenoemde vereeniging hield een
Algemeene Ledenvergadering in het Café
Restaurant „In den Vergulden Turk".
Na opening door den voorzitter, den heer
C. Ponsen, werd den Secretaris gelegen
heid gegeven tot het voorlezen der Notu
len welke ongewijzigd goedgekeurd werden.
Bij de Ingekomen Stukken werden de
noodige toelichtingen gegeven en vervol
gens deed de voorzitter eenige mededee-
lingen van internen aard.
Alvorens tot de verkiezing van een
nieuwen voorzitter over te gaan, vroeg de
heer C. Mulder, die als mede-candidaat
voor 't voorzitterschap door eenige leden
gesteld was, 't woord en sprak eenige woor
den van warme aanbeveling voor de can-
dldatuur C. Ponsen, die door het bestuur
als eenige candidaat gesteld was. Hoewel
de heer Ponsen aanvankelijk zijn func
tie ter beschikking gesteld had en zich niet
meer herkiesbaar stelde, heeft deze, op
nadrukkelijk verlangen van het bestuur,
toch weder een candidatuur aanvaard. De
uitslag der stemming bewees dat de leden
prijs stelden op het behoud van den ouden
voorzitter, zoodat wederom de heer C.
Ponsen tot voorzitter verkozen is.
Het bestuursvoorstel tot het beschikbaar
stellen van een bedrag voor het Crisis-
Comité vond algemeenen bijval. Na eenige
besprekingen werd dit bedrag vastgesteld i
op f. 100.te betalen in vier driemaandc- i
lijksche termijnen van elk f. 25.
De heer mr. A .J. Romijn, aanwezig als
adviseur der vereeniging, gevoelde zich 1
gedrongen om als voorzitter van het
C.Comité, hartelijk dank te zeggen voor
deze spontane daad.
Voor de inrichting van een archief werd
een bedrag van f 100.ter bestrijding der
kosten beschikbaar gesteld.
Het propaganda-wezen, dat door den
voorzitter uiteengezet werd, vond veel bij
val en lokte een intensieve bespreking uit.
Uit het debat bleek de volle sympathie
voor de bestuursvoorstellen en in het bij
zonder voor de ideale gedachten van den
voorzitter.
Voor afgevaardigde naar het Congres
yan den Koninklijken Ned er lands chen
BINNENLAND
Het uitbreidingsplan der Gemeente
Leiden (4de Blad).
Ter-aarde-bestelling van wijlen den heer
B. F. Krantz te Leiden. (Laatste Berich
ten, le Blad).
Dc nood in de bollenstreek; gevaar voor
een debacle als de Kamer niet voor do
verkiezingen het saneeringsplan goed
keurt (Land- en Tuinbouw. 3de Blad).
De Rijnconferentie te Duisburg (Bin
nenland-, 3de Blad).
De dienstweigering bij de Marine in
Indië; behandeling voor den Zcckrijgs-
raad. (Uit Ned. Oost-Indië le Blad).
BUITENLAND
De politieke besprekingen (Buitenland
en Tel., 1ste Blad).
Goering benoemd tot Pruisen's premier.
(Buitenland, 1ste Blad).
De spoorwegstaking op Ierland geëindigd
(Buitenland, 1ste Blad).
Mexico wijst alle Chineczcn uit. (Tel. lo
Blad).
- *J
Middenstandsbond te Vlisslngen in Juli a.s.
werd benoemd de heer E Xoeb en als
plaatsvervanger-afgevaardigde, de heer C.
Mulder, beiden warme voorstanders voor
een goed georganlseerden middenstand.
Van de gelegenheid tot het opgeven van
onderwerpen voor het voornoemde congres,
werd door een der leden gebruik gemaakt.
De rondvraag gaf aanleiding tot een
breedvoerig debat.
Meerdere onderwerpen w.o. ..Regeling
van het uitverkoopwezen, oneerlijke con
currentie" en ..Het parkeeren van auto's
in de binnenstad" kwamen naar voren en
werden besproken. Vooral bij het laatste
onderwerp werd de aandacht gevestigd op
het parkeeren van auto's voor winkels orp
de hoofdstraten en de last die daardoor
voor de betreffende zaken en hun clien
tèle ontstaat. Ook de groote snelheid der
tram-treinen der N.Z.HT.M. die door hun
vaart en hun gewicht funest inwerken op
de soliditeit der aan deze tramwegen
staande gebouwen .lokte discussie uit. Het
bestuur zal trachten door besoreking met
de betreffende autoriteiten hierin verbe
tering te brengen.
TTit de bp.snrekineen, welke on deze ver
gadering gevoerd ziin. ls gebleken dat de
Middenstandsvereeniging recht van be
staan heeft en dat het enthousiasme der
aanwezigen leden voor het werk der ver
eeniging in groote mate aanwezig is De
samenwerking van het bestuur met dp le
den, welke in deze vergadering voor de
toekomst nader vastgelegd ls geworden,
beoogt verhooging van het werkingsgebied
der vereeniging en uitbreiding van het
ledental
De wiize waaroD het Bestuur deze ver
gadering aangekondigd en de diverse te
behandelen onderwerpen toegelicht had,
vond veel biival en waardeering en de
hoon werd uitgesnroken dat op dezen weg
voortgegaan mocht worden.
Wegens het vergevorderde uur mopst de
Voorzitter een eind aan de hesorekin^en
maken en «loot hii. onder dankzegging aan
de aanwezigen \'oor hun tegenwoordig
heid. de vergadering.
Het bestuur meent dat zii met voldoe
ning or> dez°o avond zal mogen temg-
z?en daar gebleken is dat vele m»ddrn-
standers zich bownst ziin van de taa^ die
zii in de sameo^vlng alsnog te vervid'on
heHHor) on rlqt hii de vervnUlnf van die
taak t»ff, ffwenccht en nnnd-rob-eliik fa dat
de m'dHoncfanderq eondvorVifig schouder
a?n schouder hebben te staan.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging. Nieuwenhuiis Geitenbeek
Co. NV, Leewcg. Noorüwiikerhout, bloem-
bollenkwekerii en -handel. De statuten
ziin gewijzigd Wijziging handelsnaam in:
N'onwenhuijs Van Diest N.V.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn voor het candidaats-
examen wis- en natuurkunde letter L de
heer Que See Sien (Leiden); Idem letter
F. de heer H A. Bakels (Den Haag), Idem
letter B, de heer L. Voogd (Rotterdam);
voor 't candidaats-examen Indisch Recht
de heer K. Tj. Ebes (Den Haag), voor het
doctoraal-examen wis- en natuurkunde
hoofdvak pharmacie mej. E Reuhl 'Den
Haag); voor het doctoraal examen ge
schiedenis, de heer J. A. J. Jousma (cum
laude), Vlaardingen: candidaats examen
Indische Recht de heer D A. Krabbe Den
Haag); en Taalkundig doctoraal examen
indologie de heer N. L. Smit (Den Haag.)
