T
1
VERSCH GEKARND
MET40°/OROOMBOTER
BAND
74*te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 10 April 1933
Derde Blad
No. 22411
DU
FINANCIËN.
KUNST EN LETTEREN.
ZILVEREN JUBILEUM.
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité.
FAILLISSEMENTEN.
SCHEEPSTIJDINGEN.
VERMINDERING LEGERUITGAVEN
IN NED. INDIE.
Wetsontwerp bij de Tweede Kamer
ingediend.
Bij de Tweede Kamer is een suppletoive
begrooting van Ned.-Indië ingediend, ten
doel hebbende de zuivere gewone legeruit-
gaven tot ongeveer 50 milhoen zijnde 6
millioen minder dan het bedrag dier uit
gaven op de hoofdbegrooting terug te
brengen met behoud der krachtens de de
fensiegrondslagen aan het leger opgedra
gen taak. Deze ingrijpende bezuiniging kon
na de in de laatste jaren plaats gehad heb
bende sterke besnoeiing van de leger-uit-
gaven slechts bereikt worden door een tot
een inkrimping van het aantal beroepsmi
litairen leidende reorganisatie van het Java
leger alsmede voor 't zelfde doel beoogen-
de herziening van de formatie der in de
buitengewesten aan politie en leger aanwe
zige machtsmiddelen. Deze personeelin-
krimping, tengevolge waarvan de leger-
sterkte met 71 officieren en onderluite
nants en 2608 militairen beneden den rang
van onderluitenant wordt verminderd, acht
de regeering alleen verantwoord indien te
gelijkertijd in de materieel-uitrusting van
het leger welke in de laatste jaren niet op
peil is gehouden verbetering wordt ge
bracht. Met een aldus op bescheidener
voet georganiseerd en nochtans materieel
voldoende uitgerust leger wordt binnen de
gestelde financieele grenzen zoo goed mo
gelijk 's lands in- en uitwendige veiligheid
gewaarborgd.
HET VISSCHERIJBEDRIJF TE
IJMIJIDEN.
Het jaarverslag van de reedersvereeniging.
Aan het pas verschenen verslag der ver-
eeniging van reeders van visschersvaartui-
gen te IJmuiden over 1932, ontleenen wij
het volgende:
De sterkte der vloot bedroeg 196 sche
pen waarvan 192 stoomtreilers en 4 motor-
loggers. Een stoomtreiler ging door zinken
verloren, terwijl het aantal motorloggers
met één vermeerderde. Van de vloot heb-
ben 65 stoomtreilers en 1 motorlogger in
1932 in 't geheel niet deelgenomen aan de
vlsscherij. Het grootste aantal stoomtreilers
in de vaart bedroeg 2. het kleinste aan
tal 29.
Aan de haringvisscherij namen 3 XJmui-
der-schepen deel, tegen 9 het vorige jaar.
met een totaal aantal reizen van 11, tegen
45 in 1931. De bedrijfsresultaten waren zeer
ongunstig, zoodat de schepen een buiten
gewoon korten tocht hebben gemaakt.
Aan de haringtreilvisscherij namen maar
7 schepen deel met 155 zeedagen, tegen 24
schepen met 951 zedagen in 1930. Voor een
deel was dit een gevolg van den vergroo-
ten aanvoer door Duitsche schepen. Door
3 motorloggers werd deelgenomen aan de
treilvisscherij, met totaal 73 reizen.
De inzinking van het vervoer naar België
bedroeg bijna 50 pCt. De achteruitgang
het vervoer naar Frankrijk is van weinig
beteekenis. De verzending naar Engeland
bedroeg nog slechts 10 pCt. van 1928. Ook
voor Duitschland is het reeds zoo sterk
gereduceerde cijfer nog weer met 50 pCt.
teruggeloopen. De verzending naar Zwit
serland is gelijk gebleven aan 1931. Ook
de nevenbedrijven ondervonden natuurlijk
de terugslag van den ongunstigen toe
stand.
Het visschgebruik in het binnenland is
het laatste jaar niet onaanzienlijk minder
geweest dan voorgaande jaren.
Eensdeels door de vermindering van
koopkracht, anderdeels door de lage
vleesch- en eierenprijzen. De invoer van
versche visch uit het buitenland, recht
streeks naar consumptie-centra werkt ook
zeer drukkend én op de reederij èn op den
vischhandel te IJmuiden.
Lieten de vooruitzichten der stoomtreil-
visscherij voor 1932 zich bij het opmaken
van het vorige jaar niet gunstig aanzien,
zeker heeft niemand verwacht, dat het
jaar 1932 voor de stoomtreilvisscherij zulke
ongunstige resultaten zou opleveren als
thans gebleken is.
De inkrimping van het bedrijf, die in
het jaar 1931 zoo sterk was geweest, heeft
zich zoover voortgezet dat het aantal zee
dagen door alle schepen tezamen gemaakt
slechts 44 a 45 pCt. is van het getal, dat
in 1929 werd bereikt
Evenals in 1931 is ook in 1932 menige
visscherij blijven visschen boven vermo
gen. De resultaten van de kustbooten ston
den wederom ten achter bij die van de
groote booten.
Aan de Westkust van Engeland werd in
vroeger jaren veel gevisch door Nederland-
sche visschers in verband met de moge
lijkheid om de visch in Engeland te mark
ten. Nadat de Engelsche regeering evenwel
invoerrechten op visch heeft ingevoerd,
werd ook deze visscherij ondoenlijk.
Van de stoomtreilers maakten 144 sche
pen 1934 reizen met. 21407 zeedagen, tegen
201 schepen met 4920 reizen en 48234 zee
dagen in 1929. Aan de IJslandvisscherij
namen 2 schepen deel met 10 reizen, tegen
11 schepen met 34 reizen in 1930.
De aanvoer van visch door vreemde
schepen was als volgt: 1 Fransche en 75
j Duitsche stoomtreilers, 1 Duitsche. 76 Bei-
p gische en 2 Engelsche kotters brachten
J"" 1.905.138 K.G. treilvisch aan; 7 Duitsche
en 5 IJslandsche stoomtreilers en 4 Deen-
sche motorkotters 690.762 K.G. IJslandsche
visch; 2 Zweedsche. 13 Duitsche en 396
Deensche motorkotters 1.579.618 K G snur-
revaad visch; 49 Duitsche en 180 Engel-
sche stoomdrifters 5.283.859 K.G. haring.
Totaal 809 buitenlandsche schepen met
.409.377 K.G. visch.
Verzonden werden van IJmuiden per
J' spoor: naar België 6 971.204 KG., naar
i Frankrijk 4.859.022 K.G naar Engeland
619.657 K.G.. naar Duitschland 1 654.926
K.G-, naar Zwitserland 397.770 K.G. en
„51 naar het binnenland 7.459.509 K.G Aan
versche en gezouten haring werd verzon -
den 3 141.392 K.G naar Duitschland naar
België 45.805 KG. en naar het binnen
land 386.621 K.G. benevens nog 523.916
K.G. gerookte gedroogde en gezouten visch
naar het binnenland. (NB.Ct.)
DE TWEEDE KAMER-VERKIEZINGEN.
Het aantal stemgerechtigden.
De verkiezingsdienst van het Persbureau
Vaz Dias meldt:
Bij de opgave van het aantal stemge
rechtigden voor de aanstaande Tweede
Kamer-verkiezingen zijn voor de verge
lijking abusievelijk de aantallen kiezers in
1925 in plaats van in 1929 opgegeven.
In 1929 bedroeg het aantal kiezers:
KieSkring 1 's Hertogenbosch 203.328
2 Tilburg 186.719
3 Arnhem 210.434
4 Nijmegen 188.799
5 Rotterdam 293.187
6 's Gravenhage 229.587
7 Leiden 185.313
8 Dordrecht 249 511
9 Amsterdam 401 656
10 Den Helder 177 545
11 Haarlem 195.295
12 Middelburg 129.761
13 Utrecht 199 529
14 Leeuwarden 210.251
15 Zwolle248.566
16 Groningen 198.371
17 Assen 101 008
18 Maastricht 216.643
Het totaal aantal bedraagt 3825.503
of 272.135 minder dan bij de verkiezingen
op 26 April a.s.
LIBERALE LEDEN VAN GEMEENTE
BESTUREN.
Bezwaren tegen het rapport Weiter.
Te Utrecht vergaderde de Vereeniging
van liberale leden van gemeentebesturen
ter bespreking van het financieel beleid
der gemeenten, mede in verband met on
derwerpen in het rapport-Weiter behan
deld.
In het advies, uitgebracht door een
commissie uit haar midden, werden tal
van bezwaren tegen het rapport-Weiter
ontwikkeld. De commissie voorzitter
was mr. W. C. Wendelaar heeft den in
druk, dat de gevolgen van de crisis voor
tal van gemeenten zwaarder te dragen zön
dan voor het Rijk. De commissie acht de
bestaande organisatie van het gemeente
lijk bestuurs-apparaat ook thans nog als-
leszins juist, al moet worden toegegeven,
dat er gevallen zijn, waarbij is gebleken,
dat de regeering in de praktijk niet op
voldoende wijze is gehanteerd.
Zij heeft dan ook overwegend bezwaar
tegen de voorstellen uit het rapport-Wel-
ter, n.l. inschakeling in het gemeentelijk
bestuursapparaat van een orgaan, dat,
deel uitmakend van het gemeentebestuur,
tot speciale taak heeft, om voor de ge-
meentefinanciën te waken.
Deze taak op te dragen aan den burge
meester, zou er toe kunnen leiden, dat
deze functionnaris bij hanteering van het
hem te dezer zake toe te kennen recht,
door sommige groepen zou worden voorge
steld als de man, die den vooruitgang van
de gemeente remt, in plaats van te wor
den erkend als het boven de partijen
staande orgaan.
De commissie is van oordeel, dat de
zorgwekkende toestand der financiën van
tal van gemeenten te wijten is aan fouten
van den gemeenteraad zelf.
Daarnaast moet dan het toezicht van de
college's van Gedeputeerde Staten op het
financieele beleid der gemeenten veel
zekerder uitgeoefend worden dan de laat
ste jaren doorgaans het geval is.
Ook van het Rijk en meer in het bijzon
der van den minister van Binnenland-
sche Zaken kan in casu een invloed ten
goede uitgaan.
Wat de loonpolitiek betreft, sprak de
commissie als haar oordeel uit, dat het
aanbeveling verdient, meer eenheid te
brengen in de gemeentelijke loon- en sa
larisregelingen en dat gelijkwaardige
arbeid in dienst van de gemeente en het
Rijk op ongeveer gelijke wijze moet wor
den gehonoreerd.
Na discussie werd het advies goed
gekeurd.
AMBTENAREN BIJ 's RIJKS
BELASTINGEN.
Te Deventer is het tweedaagsche con
gres van den bond van ambtenaren bij
's rijks belastingen in Nederland ge
houden.
Het beleid van het hoofdbestuur alsmede
dat van de redactie van het orgaan, werd
goedgekeurd. De aftredende leden van het
dagelijksch bestuur werden herkozen.
Het financieel verslag over 1932 ver
meldt, dat od 31 December 1931 de reke
ning sloot 'met een batig saldo van
f. 4167.21. In 1932 werd ontvangen
f. 14.167.75 en uitgegeven f. 13.459.15. Het
saldo over 1932 bedroeg f708.60. Het
financieel verslag werd goedgekeurd. De
ontwerp begrooting voor 1933 werd vast
gesteld op een eindbedrag van f. 12.815.
Een voorstel Eindhoven om de contribu-
tieregeling in dier voege te wijzigen, dat
percentsgewijze heffing zal plaats vinden
naar het bruto inkomen na klasse-aftrek,
werd op alvies van het hoofdbestuur ver
wezen naar de commissie voor de statu
tenherziening.
DE POSTVLUCHTEN.
Zaterdagmiddag om 15.40 uur is de
„Rijstvogel" op Schiphol geland.
VERGADERING VAN HORECAF.
De Nederlandsche Bond van Werkgevers
in Hotel-, Restaurant-, Café en Aanver
wante Bedrijven hield zijn jaarlijksche al-
gemeene vergadering te Utrecht.
Tot bondsvoorzitter werd gekozen in de
plaats van den heer J. N. van Hanja, die
als zoodanig heeft bedankt, de heer Th. N.
van Stigt te Utrecht.
In de plaats van den heer Sassen zal
zich met het secretariaat belasten het be
stuurslid, de heer F. A. Pfeifer, directeur
van het Centraal Bureau der Exploitatie-
Mij. „Scheveningen", Sciieveningen.
Ter vergadering werden besproken de
moeilijkheden, welke het internationale
reisverkeer in den weg worden gelegd door
den ongunstigen economischen toestand in
het buitenland en de nationale campagne,
welke in sommige landen wordt gevoerd
ten gunste van een vacantieverblijf in
eigen land. Tegenover het verminderde
vreemdelingenverkeer staat nog steeds een
groot aantal Nederlanders, die hun vacan-
tie over de grens plegen door te brengen,
RECLAME.
S920
Ilil
Voortaan bevat Blue Band 40 allerfijnste
roomboter onder Rijkscontrole terwijl de
prijs onveranderd blijft 30 cents per half
ponds pakje. Blue Band handhaaft dus haar
naam als Hollands beste standaardmerk!
Koopt „Blue Band-kwaliteit" niets anders!
HET UNILEVER CONCERN.
Lagere slot-dividenden voorgesteld.
De raad van bestuur der Unilever N V.
heeft besloten aan de algemeens vergade
ring van aandeelhouders, welke gehouden
zal worden op 28 April a.s., voor te stellen
op de gewone aandeelen der vennootschap
een slotdividend uit te keeren ten bedrage
van f.30 (f.40) per aandeel van f. 1000 en
uitmakende in totaal 6 pet. (v. j. 8 pet.)
voor het jaar 1932.
Voorts is door den raad van bestuur van
Unilever Ltd. besloten aan de alg. verga
dering van aandeelhouders welke op den
zelfden datum zal worden gehouden, voor
te stellen over te gaan tot uitkeering van
een overeenkomstig dividend, uitmakende
36 ets. (v. j. 48) per 1 aandeel en te her
leiden in sterling tegen den koers van het
pond sterling aan de Amsterdamsche
Beurs op 28 April a.s (Het mterim-divi-
dend bedroeg f. 0.30 per aandeel. Over 1931
werd totaal ongeveer 10 pet. uitgekeerd).
al is ook hier een streven merkbaar om
het eigen land te bevoordeelen. Het
hoofdbestuur, zijn standpunt handhaven
de, dat maatregelen, welke het internatio
nale toeristenverkeer kunnen schaden,
geen aanbeveling verdienen, zegde toe te
zullen overwegen, in hoeverre door onder
linge samenwerking maatregelen kunnen
worden genomen om onze landgenooten
meer dan voorheen te wijzen op de attrac
ties, welke ons land biedt, mede in verband
met den noodtoestand in het Nederland
sche hotel-, café-restaurantbedrijf.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De wekelijksche audiëntie van den
minister van Waterstaat zal Woensdag 12
dezer niet plaats hebben
UIT NED. OOST-IND1E.
BEGROOTINGSCOMMISSIE.
BATAVIA, 8 April. (Aneta). Het „Bat.
Nieuwsblad" meldt, dat de Begrootings-
commissie ter voorbereiding van de be
grooting voor liet dienstjaar 1934 vóór
faschen nog een reeks vergaderingen
houdt, onder voorzitterschap van den lieer
Bodenhausen.
Een deficit van f. 110.000.000 wordt on
vermijdelijk geacht.
TEXTIELINDUSTRIE IN NED.-INDIË.
GAROET, 8 April (Aneta). Het eerste
gebouw van de weverij van de Inter
nationale Crediet en Hundelsvereeniging
Rotterdam nadert zijn voltooiing. Verwacht
wordt dat binnenkort zal kunnen worden
verhuisd. Aangevangen zal worden met
het schoonmaken van het emplacement
voor het tweede gebouw.
OFFICIEELE MUTATIES.
BUITENZORG, 8 April. (Aneta). Verleend
eervol ontslag uit 's Lands dienst aan den
havenmeester der eerste klasse te Tand-
jong-Priok J. F. Jansen.
Benoemd tot controleur der eerste klasse
bij het Binnenlandsch Bestuur dr. P. H.
Angenent.
Verleend eervol ontslag uit 's Lands
dienst aan het Hoofd van de Administratie
van den Dienst van het Boschwezen mr.
J. H. Kalma.
J. STAMPERIUS 75 JAAR.
Zaterdag is onze bekende schrijver J.
Stamperius 75 jaar geworden. In zijn
woonplaats Zeist ontving hij tal van blij
ken van belangstelling. Een viertal zang-
hulden werden hem zelfs gebracht.
Tal van bloemstukken en andere stoffe
lijke blijken van waardeering had de
75-jarige in ontvangst te nemen.
Van hem verschenen ongeveer 100
boeken zoowel op belletristisch gebied voor
de jeugd als hand- en studieboeken enz.,
terwijl zijn artikelen voor tijdschriften en
bladen van literairen en paedagogischen
aard ontelbaar zijn. Daarnaast heeft hij
nog zitting in de besturen van verschil
lende vereenigingen en wordt ook op ander
gebied nog zooveel „stil" werk door hem
verricht.
WEEKBLADEN.
..Het Leven" brengt o.a. foto's utt de
nationale hotels in Sovjet-Rusland, alle ge
meubileerd met meubels uit de voormalige
kasteelen der Czarenfamilie. de Joden
vervolging in Duitschland en de protesten
in het buitenland hiertegen.
In de „Haagsche Post" wordt allereerst
de Duitsche Jodenboycot besproken, ver
volgens herinnerd aan de rede van Goering.
Jan Houbolt vertelt tenslotte interessante
dingen over Hollanders, die slaagden in
Amerika.
„De Groene Amsterdammer" brengt in
de eerste plaats een brief van prof. Albert
Einstein aan Sigmond Freund over de
vraag „Waarom Oorlog" mr. J. A. van
Hamel schrijft naar aanleiding van het
Joodsche ras over „De gele muts". Aquarius
bespreekt het Nederlandsch Historisch
Scheepvaartmuseum. Otto van Tusschen-
broek behandelt den „Bollenzondag". met
een ets van den Oegstgeester schilder Jac.
Rap'naël.
De „Wereldkroniek" brengt een artikel
over Oorsprong en beteekenis van het eer
ste Heilige Jaar" 1300; mooie foto's van
het houthakken in de Canadeesche Berg
wouden, Alice Schalek beschrijft ..Het mo
derne Afrika."
TIJDSCHRIFTEN.
„Zonneschijn."
In ..Zonneschijn" schrijft H Cramer
over Willem van Oranje; voorts wordt be
gonnen met het sprodokje Van den Reus
Rubezahl".
Uitgesproken:
L. N. den Older Jr., handelende onder de
firma Den Older en Zn,. Sassenheim.
Hoofdstraat 16. R.c.: Mr. G. Scholten Cur.
mr. J. M. Hempenius Warmond.
N. Doelman, veehouder Alphen a. d.
Rijn Kortsteekterwee R.c. mr. H. Haga.
Cur. mr. L. Sprey. Leiden.
In de week van 3—8 April zijn in Ne
derland 95 faillissementen uitgesproken.
De heer D. Visser.
Morgen herdenkt de heer D. Visser te
Leidscbendam, ploegbaas bij de Ned. Spoor
wegen den dag dut hij voor 25 jaren
bij dc spoorwegen in dienst trad.
Aanvankelijk was dc jubilaris werkzaam
bij den aanleg van dc lijn den Haag-
Rotterdam Hofplein, welke aanleg ge
schiedde door den aannemer Wicgcrink
uit Groenlo. Na voltooiing werd de heer
Visser aangesteld door dc Zuid. Hol!.
Spoorweg Mij. welke na de fusie opging
in het verband van de Ncd. Spoorwegen.
Ofschoon een bescheiden man neemt dc
heer Visser in dc gemeente een voor
aanstaande plaats in en wel door zijn
ruim 12 jarig directeurschap van de Gem.
Zangvereenljphg „Morgenrood" en zijn 17
jarig bestuurschap van de bandstoffen-
verecniging „Ons Belang".
Eenige maanden geleden was er tot
groot leedwezen van velen sprake van dat
de jubilaris nog voor zijn jubileum zou
worden overgeplaatst naar Nootdorp doch
ook tot zijn vreugde is deze verplaatsing j
ingetrokken. Het zal den jubilaris morgen 1
zeker niet aan blijken van belangstelling
ontbreken.
KON NED STOOMB-MIJ
PEDSEUS. 8 April van A'dam te Kopen
hagen.
RHEA. 7 April van Pelcrmo n. Malaga.
BAARN, uitreis. 6 April van Callao.
JASON, thuisreis, 6 April van Talcahuano.
KON HOLL LLOYD
WATERLAND, uitreis, 8 April v.m. 6 uur
van Las Palmas.
JAVA-C1IINA-JAPAN LIJN
TJISONDARI. 5 April van Batavia naar
Soerabaya.
T.IINEGARA, 6 April van Hongkong naar
Amoy.
TJISADANE, 6 April van Hongkong naar
Manilla.
KON PAKETVAAin MIJ
VAN SPILBERGEN. 6 April van Beira n.
Zannlbar.
ROGGEVEEN, 7 April van Kaapstad te
Durban.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE LIJN
STREEFKERK, uitreis, was 7 April 11 uur
30 v.m. 50 mijlen ZO van Lands End.
HOOGKERK, thuisreis, 7 April van Cudda-
lore.
JAVA—NEW-ÏORK-L1JN.
SALEIER, Java naar New York, 7 April
te Penang.
SILVER-JAVA-PACIFIC LIJN.
BENGALEN, 6 April van Pacific Kust te
Batavia.
BINTANG, 7 April van Belawan naar Los
Angeles.
ROTT LLOYD
DEMPO. pass. 8 April v.m. 10 u. Finisterre;
wordt 9 April n.m. 11 uur te Cowes, 10
April v.m. 8 uur te Southampton en
11 April vm. 7 uur te R'dam verwacht.
BLITAR, 3 April van R'dam naar Java.
KON HOLL. LLOYD.
ZEELANDIA, uitreis, 7 April n.m. 10 uur
van Bahia.
HOLLAND—OOST-AZIE LIJN.
MEERKERK, uitreis. 7 April van Genua.
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
MOORDRECHT, 8 April van Antwerpen
naar Galveston.
BATAVIER I, 7 April van R'dam te Ham
burg.
DELFSHAVEN. 7 April van Bremen te
Hamburg.
FLYING NORSEMAN. m.s„ Antwerpen n.
Dundalk. pass 8 April Vlissingen.
GELDERLAND 7 April van Blyth naar
Ruoaan.
HOOGLAND, 8 April van Blyth te Ant
werpen.
KEILEHAVEN, 6 April van Tabou naar
Rochefort.
ST. PHILIPSLAND, 7 April van de Tyne
naar Kopenhagen.
TOWA, 7 April van B. Aires n. Rosario
MIJDRECHT, Novorossisk n. Avonmoüth,
pass. 7 April Gibraltar.
TARA, Antwerpen n. Montevideo, pass
7 April Madeira,
HARDENBERG. 7 April van St. Vicent.
MAASHAVEN. R'dam n. Port Centil, was
7 April 5 uur 45 v.m. 250 mijlen Z.W van
Lands End.
NOORDZEE, sleepboot, naar Djidjelli, was
7 April 8 uur 15 v.m. 70 mijlen Z.W van
Lands End.
BUSSUM, R'dam n. Monrovia, pass. 7
April Dungeness.
