DE JODENVERVOLGING IN DUITSCHLAND. Is het niet zoowat tijd om aan Uw gezondheid te gaan denken LEÏDSCH DAGBLAD Eerste Blad Zaterdag 1 April 1933 LEIDSCHE SCHOUWBURG. NAAR EEN OPHEFFING VAN DEN BOYCOT. Rook dan BUITENLAND. WIJKnEBOVW GELOOF. HOOP. LIEFDE Het bestuur van het wljkeebouw Geloof Hood Liefde" Langestraat 67—69 deelt mede dat de taarlliksche tentoonstelling van de aldaar vervaardigde tcekenlngen zal gehouden worden od Vrijdag 7 en Za- terdae 8 Anril. Evenals verleden laar zal tegelijkertijd een tentoonstelling der hand-arbeldclub gehouden worden welke echter alleen Za terdag 8 April geopend ls.. Men zie ook de advertentie in dit Blad Onze stadgenoot J. G. D. Haverman nam deel aan den nationajen jubileum- wedstrijd, uitgeschreven door den Ken- nemer Fotokring en ontving een vierden prijs in de klasse B2 (Juniores). Voor het alhier afgenomen examen voor apothekersassistent zijn geslaagd de dames G. v. d. Veen. (Rotterdam); G. J. smid. Rotterdam) en J Versteegh (Koeta- Radja). Prof. dr. H. W. Siemens alhier, is be noemd tot correspondeerend lid van het Gesellschaft der Aerzte in Wlen." Tot directeur van den Gemeentelijken Dienst voor Sociale Zaken te Leeuwarde- radeel is benoemd de heer J. van den Brander, voorheen woonachtig alhier d.e voor gelijke functie te Meppel bedankt heeft. Hedenmiddag opende de heer G L J Kloos in perceel Heerenstraat 35 een win kel in ijzerwaren tuingereedschap, gegal vaniseerd enz. Waar In dit druk bevolkte stadsdeel een soortgelijke winkel nog niet bestond, kan het niet anders of deze in velerlei behoeften voorzlenende zaak zal zich hier een druk afzetgebied verwerven. LEIDSCHE STUDENTEN-TOON'EELVER. D. E. D. I. L. „Mann ist Mann", van Berthold Brecht. Nu het beroepstooneel in nood verkeert, kan men begrijpen en billijken, dat men zich daar niet waagt aan experimenten", die met het oog on de kosten gevaar ople veren Het is daarom van de studenten organisaties hier te lande goed gezien de taak om kennis te doen maken met het hyper-moderne over te nemen. Uit dien gezichtshoek moet ook beschouwd worden de opvoering van D.E.D I.L ter gelegen heid van het 4e lustrum van Berthold Brecht's Mann 1st Mann". Brecht behoort uitgesproken tot de Berlijnsche tooneel- avant-garde en het gegeven stuk getuigt daarvan ruimschoots. Het ts ongetwijfeld zeer modern tooneel dat slechts gesavou reerd kan worden door hen die beschikken over 'n voldoende dosis tooneel-intellUen- tle" Voor de groote massa lijkt ons dit oeuvre totaal ongenietbaar Zti zal slechts alen de allerdolste revue-scènes die elkaar in bonte mengeling opvolgen, zonder te voelen de dieoere kern die daarachter ts gelegen Deze transformatie van den kruier Galy Gav die u'teaat om een visch to koooen In een soldaat (dank zij zijn niet neen kunnen zeggen!) zoo dat hij per slot van rekening zelf niet meer weet wie hii ls om later oo te gaan In het soldaten leven is gehouden In zuivere kluchtspel-toon. doch daaronder schrllnt het 'even bitter en zwaar Het ls een zui ver beeld van dezen tlldeeest. Of het blij vend zal ziln meenen wli echter te moeten betwijfelen Doch in leder geval kunnen wil DEDIL. dankbaar ztln. dit stuk te hebben gebracht te meer waar Leiden ook het eenige werk van Brecht dat hier te lande is gegaan n.l. De Drie-stuivers- ODera" gegeven destijds door Van Dal- sum als leider van het Oost-Nederl. Too neel niet heeft aanschouwd. Het is ondoenlllk om den inhoud in en kele regelen orecies weer te geven en wij zul'en daarom daartoe geen poging onder nemen. De opvoering van D E D.IX heeft zich prachtig aangesloten bii den modernen geest van deze groteske was geheel on modernen leest geschoeid. Wii meenen daarin de hand te moven zien van den regisseur den heer Ad Hoovkaas die voor het eprst hier te Lelden ztln bezielende leiding aan studenten heeft gegeven na deze elders reeds zoo vaak te hebben ver leend Men voelde dat een krachtige wel bewuste leiding de executanten had ooee- zweeot tot ongekende hoogten dat het snel meer was dan uiterlijk vertoon ook kwam van binnen uit. Trots alle lof moeten wii echter één ern stig gebrek constateeren waaraan le'ding en vertolkers evenwel geen schuld hebben: er was tengevolge van de vele decorwisse lingen een te lange tlldsruimte tusschen de diverse tafereelen en dot wreekte zich Het werd zoodoende zeer bezwaarlijk om de volle aandacht gesoannen te houden. S'.ecMs een draaltooneel had h'er den uit weg kunnen leveren doch dat is Lelden nu eenmaal voorlooDig nog niet riik! De decors waren overigens geheel in de lijn van het moderne toonee! vervaardigd door Oetarjo Soeriamihardia en andere Unitas-leden od aanwiizine van den regis seur Zli deden het uitnemend en werkten suggestief Van de diverse vertolkers willen wij al lereerst noemen Ga!v Gav den kruier De heer A van Rtin heeft deze eesüeeld met begrlo en gevoel. Naast hem mogen ge noemd de vier soldaten der mitrailleur- groen die z'eh eveneens hadden ingeleefd ln hun rollen Jammer, dat zij eventjes haTden doch gelukkig niet al te hin derlijk Een woord van lof komt ook toe aan m®1 Jo Hoovmeyer als de eigenaresse der kar.rine De sergeant hoewel charge kun nende verdragen, werd o.i. toch wel eens te zwaar aangezet terwijl de priester iet- wa» zoetelijk was. Alles bti elkaar evenwel zooals gezegd een alleszins te nrilzen oovoer<ne waarop DEDIL met trots kan terugzien Na afloop werden een vüfta! kranser aangeboden n.l door den voorzitter det Un't3s de V.VSL de Bonden de Indolo- gen en de Stud tnonee'vereeniging uit Utrecht. De voorzitter van DEDIL dank te en huld'gde den regisseur met den kran« van de Unltas De schouwburg was slechts matig bezet, doch gul met applaus. NA HEDEN EEN PAUZE TOT WOENSDAG. Voorloopig boycot van één dag Aan vertegenwoordigers van de pers heeft rijksminister Goebbels gisteravond een verklaring gegeven, waarin gezegd wordt: De rijksregeering heeft met vol doening kennis genomen van het feit, dat de gruwelpropaganda in het buitenland begint te verminderen. Zij ziet daarin een resultaat van de boycotbedreiging, die de nat.soc beweging in de laatste dagen geuit heeft Zij ziet daardoor echter ook, dat het verecnigde Jodendom in Dultschlanc. in staat is, deze gruwelpropaganda abso luut te beperken en te doen ophouden. Zij heeft de overtuiging, dat de ophitsing haar hoogtepunt heeft overschreden. De nat -socialistische arbeiderspartij heeft daarom besloten, dat het boycot Zaterdag in volle zwaarte en met ijzeren discipline zal uitgevoerd worden. De af weer begint 's morgens om 10 uur en ein digt 's avonds. Dan is er een pauze tot Woensdagmorgen 10 uur. Indien tegen dien tijd de opruiing in het buitenland volkomen is geëindigd, verklaart de N.S.D. AP. zich bereid, den normalen toestand te herstellen Indien dit echter niet ge beurd is, zal het boycot Woensdagmorgen opnieuw beginnen en dan met een felheid die nooit eerder vertoond is. De rijksregeering zal het volgende ver ordenen: Het boycot wordt door de betrok ken organisaties met ijzeren discipline uit gevoerd, zonder inbreuk te maken op de wet. Niemand wordt feitelijk bedreigd. De organisaties, die het boycot uitvoeren, heb ben de verantwoordelijkheid op zich te nmen, dat geen onschuldigen worden ge troffen. Er worden geen banken gesloten, daar anders het betalingsverkeer in de war raakt. De nat.-soc. partij en haar leiding ver wachten. dat geen enkel S A.-man en geen boycot-post een Joodsehe zaak zal binnen gaan. Elke handtastelijkheid wordt ten strengste verboden. Verwacht wordt, dat de pers een waarschuwing zal publiceeren tegen alle communistische provocateurs. Deze moeten dadelijk aan de politie over gegeven worden Zij zullen volgens de jong ste strenge wetten berecht worden. Dit laatste is kostelijk! Wanneer er dus handtastelijkheden voorvallen, zelfs door S A.-mannen, dan zijn dat verkleede com munisten. Zoo is de practlsche uitleg! Terwij! Goebbels aan de eene zijde ge ruststelt. wekt hij aan de andere zijde op tegen de Joden! Te Berlijn zeide hij na de gebruikelijke inleiding o.a.: En het eerste resultaat: de „conformi- seering" van rijk, landen en gemeenten is reeds bereikt en heden wet geworden. Maar dat ls niet voldoende. Ook het volk moet nu geconformiseerd" worden met de centrale regeering. Wij willen niet te- weden zijn met de 52 proc. van de ver kiezingen. wij willen 55, 60 en ten slotte 100 procent. Wij willen het heele volk in smelten in onze beweging. Hiervoor is propaganda noodig en wij willen voor een goede regeering een goede propaganda maken. Eerst moest daarvoor het politieke terrein gezuiverd worden, want dan eerst hebben de leiders tijd en moed en zenuwen genoeg om ook het eco nomisch leven weer tot bloei te brengen. Wij wllllen niet langer het Marxistische woord huldigen, dat arbeid een vloek ls, maar wij zeggen arbeid is een zegen, wan neer wij dezen nieuwen staat zullen op bouwen. Men heeft zoo dikwijls gezegd, wie de jeugd heeft, bezit de toekomst; welnu, wij hebben de jeugd veroverd en zoolang de jeugd bij de regeering blijft, kan deze niet omvergeworpen worden. Wij blijven ook als ministers midden onder het volk staan en het wezenlijke is voor ons in dat volk verankerd te blijven. Het volk is al tijd verstandiger dan zijn politieke par tijen. zegt een oud Engelsch spreekwoord, dat wij niet vergeten zullen. Wij hebben op den treurlgen 6den No vember, toen wij 2 millioen stemmen ver loren. niet getwijfeld aan onze zending en onze kracht en vier maanden later heb ben wij in één slag communisme en Mar xisme vernietigd en de leiders over de Zwiisersche grenzen gejaagd Hoe dik wijls hebben de heeren van het IJzeren Front, de Rijksbanier en de consorten van Severing en Braun gezegd: als gij onze Republiek aantast, zullen wij de arbeiders tegen u in het geweer roepen Waar zijn ze nu? Zonder de minste waardigheid zijn ze gevlucht! Toen de afgod der Beier- sche Volkspartij, die ten onrechte minis ter-president genoemd werd mij ver klaarde, dat een rijkscommissaris voor Beieren aan de grens gearresteerd zou worden, heb ik gelachen, want wie nu gearresteerd is is die z.g. minister-presi dent, diezelfde Held! (stormachtige toej.) Nu was er nog één macht: het inter nationale Jodendom en de Berlijnsche Jodenpers. De pers is reeds zoo stom geworden als een lammetje, het internationale Joden dom heeft daarentegen in Engeland en Amerika een vloed van laster ovei Duitschland verspreid. Wij hebben tegen over dit Jodendom een lankmoedigheid betoond die het niet verdiend heeft. Eu wat was de dank? In het binnenland kro pen ze op hun knieen en in hun schulp, maar in het buitenland hebben de Ein- steins (ophangen! roept iemand duidelijk! gezorgd, dat alle oude gruwelverhaaltjes weer in het buitenland paradeeren en oi doken. Twee millioen dooden uit de grav< n van Vlaanderen en Frankrijk rijzen op en klagen de Joden aan de Joodsehe WeK- bühne die schrijven durfde: ieder soldaai ts een moordenaar. De Joodsehe professor Lessing heeft ge schreven: de Duitsche soldaten zijn op 7 veld der oneer gevallen. Andere Joden hebben den generaal-veidmaarschalk met Haarmann (den Silezischcn massa-moor denaar i vergeleken. Joodsehe auteurs heb ben het Duitsche volk in de modder ge trokken. Welnu, wij hebben eindelijk de uitdaging der Joden aangenomen en als ze in het buitenland voortgaan onzen Staat aan te tasten, dan zullen wij eindelijk roepen: tot hiertoe en niet verder! Als nu de fabrieken leeg zullen worden, als men het Duitsche volk het beetje brood afneemt dat 't nog bezit, dan zullen ze zien wat ze bereiken zullen. Wij willen geen oorlog, wij willen met andere volken in vrede leven, wij be treuren dat het buitenland, zooals nu ge schiedt, over Duitschland wordt ingelicht. De bedreiging met den boycot heeft reeds resultaten gehad De Jood heeft be merkt dat het hemzelf ..an der Kragen gehen kann". De toon in de buitenlandsche pers is reeds kalmer geworden. Daarom hebben wij besloten dat wel morden bet boycot doorgaat van 10 uur af tot 's avon-'s maar dan zullen we een pauze laten in treden tot Woensdagmorgen 10 uur om den Jood gelegenheid te geven de leugenpro paganda te staken. Dit is geen bewijs van zwakheid. Als Woensdag die camnagne niet volkomen gestaakt is wordt 't boycot hervat en het Duitsche Jodendom ver nietigd. Het boycot is wetteliik. Wij verwachten derhalve- ijzeren discioline die voor het buitenland een „wunderbares" schouwsoel moet ooieveren. Niemand wordt bedreigd, niemand wordt mishandeld wii zon legaal aan de macht gekomen. Wii zullen haar legaal uitoefenen .Wij treffen geen oer- sonen, maar alleen het systeem van leu gen en smaad en laster. Ik eisch van u allen deze ijzeren discinline. De leider, die ons nooit misleid heeft, wenscht deze discipline: geen Duitscher betreedt mor gen één winkel of magazijn van Joden. Gewelddadigheden worden vermeden. Le vert communistische provocateurs onmid dellijk aan de politie over. Bliift kalm en rustig maar gehoorzaamt als één man. Met een beroeo op deze discioline, trouw en iiver van de gouwleiders en een wel willend gebaar ieeens den „ouden man die den weg tot ons gevonden heeft, die onzen leider en daarmee ons allen de hand weer heeft gereikt, en nu weer onze getrouwe Ekhardt geworden is" sloot sore- ker zijn luid toeceutichte rede. De massa rieo driemaal .Feil", de muziek zette het Horst-Wessel-lied in. Is dat bedarende taal? Het Verbond van Berlijnsche Waren- huisbezitters neeft gisteren in een bespre king uitdrukkelijk verklaard, dat het oo- komen zal voor de betaling der loonen èn salarissen van alle bedienden ook in de toekomst. De instructie van de NB.D.A.P. om aan de bediende van Joodsehe ondernemingen twee maanden vooruit te betalen, is daardoor komen te vervallen. Alle vitale bedrijven en de pers vallen niet onder de boycot! Evenmin de ban ken. Alle Joodsehe leden van den raad van beheer van de Rudolf Karstadt A.G., de commissarissen, zijn als zoodanig afge treden. Aangezien ook alle Joodsehe personeel- leden. Joodsehe bedrijfsleiders en Jood sehe directeuren van filialen der firma zijn ontslagen, is het Karstadt-concern, naar de nationale pers met voldoening meldt, „overeenkomstig zijn vijftig jaar oude traditie weer een zuiver christelijke onderneming" Te Berlijn en elders zijn alle Joodsehe rechters en advocaten uit de gerechtsge bouwen verwijderd. In enkele plaatsen zijn ze voor „veiligheid" gevangen gezet! De Pruisische commissaris Kerrl gaf een instructie uit, waarin o.m. gezegd wordt: „Ik verzoek omgaand er bij alle in functie zijnde Joodsehe rechters op aan te drin gen ontslag aan te vragen en deze ontslag aanvragen direct in te willigen. Voorts verzoek ik de Joodsehe assessoren direct te ontslaan. In alle gevallen waarin Joodsehe rech ters weigeren ontslag aan te vragen, ver zoek ik hun den toegang tot de gerechts gebouwen te ontzeggen. Joodsehe leeken- rechters (handelsrechters, schepenen, ge zworenen, e.d.) verzoek ik niet meer te widen oproepen. Indien hierdoor eventueel gevaar zou ontstaan voor een achterstand in de rechtsspraak, dan verzoek ik zulks direct te willen berichten. Ik verzoek Joodsehe ambtenaren bij het O.M. en andere Joodsehe ambtenaren direct. ..met verlof te zenden". Bizondere opwinding heeft het optreden van Joodsehe advocaten teweeggebracht, aldus vervolgt Kerrl. Ik verzoek daarom nog vandaag overeen te komen met de ka mers van advocaten of plaatselijke advo- catenvereenigingen. dat van morgenoch tend tien uur af nog slechts bepaalde Joodsehe advocaten en wel ln een verhou ding welke overeenkomt met de verhou ding der Joodsehe bevolking tot de overige bevolking zullen ontleden. De tot ontreden te autoriseeren advoca ten verzoek ik te verkiezen en te bepalen ln overleg met de reehterlHke instantie der NS.DA.P, of den voorzitter van de gouweroep van den Bond van nationaal- sMalistlsehe Duitsche juristen Waar overeenstemming niet te verkrii- zal ziin wegens nv>*truetie der Jood- s.'••e advocaten verzoek ik dezen den toe- ge ig tot het gerechtsgehnuw te verbieden. 'Iet komt mit a's epn natuurlijke zaak tear, dat de aautrttziuz van Joodsehe ad- /c-aten in nro-deo zaken of in faitlisse- X atc7ilren van morgenochtend tien uur af a)o) meen zal ntootc ninSoa Uaqn znUng m-nSnotrolon n+nUrt 'milw, "din met dg benentvornlieViting van het Thdtsche Volk. Opdrachten aan Joodsehe advocaten in RECLAME. 8422 CHIEF WHIP de beste Sigaret voor Uw gezondheid! rechtsgeschillen van den staat verzoek ik direct in te trekken en niet-Joodsche ad vocaten met deze zaken te belasten. Daar bij verzoek ik met de nieuwe vertegen woordigers overeen te komen, dat dezen de kosten niet nogmaals berekenen. Ik verzoek te bewerken, dat door onder handelingen het bestuur van de Kamer van advocaten in zijn geheel zal aftreden. Met de voorlooDige waarneming der werk zaamheden dezer Kamers verzoek ik te willen belasten een commissaris, die lid moet zijn van de nationaal-socialistische of een andere nationale organisatie van advocaten. Weigert een bestuur en leden van een bestuur af te treden, dan verzoek ik hier van in kennis te worden gesteld. Te Aken Chemnitz en elders ging de boycot reeds gisteren in en werden de Joodsehe winkels gesloten. De Poolsche ..Express Poranny" publi ceert een open brief van een groep Duit sche Joden, om begrijpelijke reden ano niem De tsaristische vervolgingen, schrijven zij. zijn niet te vergelijken met wat wij doormaken. Wij zijn van de wereld afgescheiden als gevangenen. De Joden kunnen niet op straat komen; Israelietische rechters en advocaten worden van de rechtbanken verjaagd. In Berlijn alleen kent men het lot niet van 1000 Joden; het aantal vermisten neemt toe. Tengevolge van de verschrikkelijke toe standen bij het gevangen houden verlaten Joodsehe gevangenen de gevangenissen met geknakte gezondheid. Duizenden ouders ontvangen anonieme brieven meldend, dat ze hun kinderen slechts in het lijkenhuis zullen terugzien. De regeering is onmachtig om de exces sen der losgebroken benden, die zij zelf gevormd heeft, te onderdrukken DE AL.GEMEENE TOESTAND. Duitschland op den terugweg. Duitschland gaat inzake den Joodschen boycot inbinden Om het figuur te redden, gaat de boycot heden, dus op Zaterdag (wanneer de uitwerking voor de Joden het geringst is) door doch dan wordt deze ge staakt tot Woensdag. Houdt de camnagne in bet buitenland dan od dan vervalt ver der de boycot.en natuurlijk zal Duitsch land .winnen". Het buitenland zal .toe geven" Arm Duitschland. dat dit alles voor zoete kost slikt en gelooft! Intusschen is er op zich zelf alle reden tot verheugenis over den gang van zaken DUITSCHLAND. Nieuwe maatregelen Voor v. d. Lubbc de doodstraf? Het Rijkskabinet heeft in zijn gisteren gehouden zitting het ontwerp aangenomen van een wet inzake bedrijfsvertegenwoor- digingen en betreffende economische ver- eenigingen. De opperste landsautoritelten krijgen het recht voor het land. voor een gedeelte van het land of voor afzonderlijke bedrijven de verkiezingen voor de bedrljfs- raden uit te stellen tot op zijn laatst 30 Septmeber. Als economische vereenigingen van werknemers worden, zooals tot nu toe, l opnieuw slechts de erkende vakvereenl- gingen beschouwd. Volgens de nieuwe wet kan de Rijksminister voor Arbeid ln overleg met den Rijksminister voor Econo mische Zaken en den Rijksminister van Justitie andere vereenigingen gelijk stel len aan de economische vereenigingen. Voorts is gepubliceerd de wet betref fende de samenstelling der landdagen dei- landen, gemeenteraden etc. Deze is geheel in reeds bekenden geest. De rijksregeering heeft tevens naar de „D.A.Z." meldt een wet opgesteld over 't voltrekken van de doodstraf, welke wet op 29 Maart is gedateerd en die door rijks- I kanselier Hitier benevens in vertegen- woordiging van den rijksminister van justitie door den vice-kanselier Von Papen is onderteekend. Volgens paragraaf 1 van deze wet is pa ragraaf 5 van de verordening van den rijkspresident ter bescherming van volk en staat van 28 Februari ook van toepassing op daden die in den tijd tusschen 31 Ja nuari en 28 Februari zijn beaaan Para graaf 5 van de verordening van 28 Fe bruari stelt de doodstraf in voor een ee- heele reeks van zware misdaden waaron der de brandstichting in den rijksdag ook valt. Paragraaf 2 der verordening bepaalt: Wanneer iemand wegens een tegen de open bare veiligheid gerichte misdaad ter dood veroordeeld is. kan de regeering van het Rijk of het land door welks autoriteiten het vonnis moet worden uitgevoerd beve len. dat de voltrekking door oohangen ge schiedt. Hiermede ziin de legislatieve voorwaar den geschaoen voor de door den rilkskan- selier in ziin rijksdagrede reeds aangekon digde executie van den brandstichter to den rijksdag. Adolf Hitler heeft de volgende verorde ning uitgevaardigd: Met inzang van 1 April wordt t!n bui tenlandse!) oolitiek deoartement van de N.S D A P. ingericht. Tot chef van dit de partement benoem ik partijgenoot Alfred Rosenberg. Waar blijft minister von Neurath?.... Het partijbestuur der SP.D. vergaderde gisteren over het uittreden van den oartij- voorzitter Otto Wels uit 't bureau der Tweede Internationale Het oart li bestuur publiceert de volgende verklaring: Het bestuur acht de houding van Wels gerechtvaardigd aaneezien de besluiten van het bureau der S AI naast politieke ook organisatorische maatregelen betroffen die zonder de medewerking der Duitsche sociaal-democratie tot stand ziin gekomen. De verantwoordelijkheid voor aldus tot stand gekomen bestuiten moet de Duitsche sociaal-democratie afwijzen Zij zai haar houding tegenover deze kwestie beoalen, zoodra zij daartoe in volle vrijheid to staat is." Over de vraag of de SPD nu officieel uit de Tweede Internationale zal treden, zegt het partljbeslult niets. 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 2