NIVEA 74ste Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 31 Maart 1933 Derde Blad No. 22403 BINNENLAND. Steunt met Uw qaven het Leidsch Crisis-Comité. GEMENGD NIEUWS. Zilveren jubileum Coöp. Boerenleenbank te Bodegraven. PARLEMENTAIR OVERZICHT FAILLISSEMENTEN. K. L. M. EN SCHEEPVAART. Een grondslag voor nauwe samenwerking gelegd. Op een bijeenkomst gisteren gehouden van vertegenwoordigers van de KL.M. en van de scheepvaartmaatschappijen ..Ne derland" en .Rotterdamsche Lloyd" die een voortzetting was van reeds eerder ge houden besprekingen is de grondslag ge legd voor nauwe samenwerking op lucht vaartgebied van deze beide groepen Vanzelfsprekend behoeven deze afspra ken nog de goedkeuring van de besturen der betreffende maatschappijen en, wat de K.L.M. betreft, ook die van de regeering. HET MARGARINE--MENGGEBOD. Maandag a.s. 40 pet. natuurboter. Naar de Msbd. verneemt, hebben de margarine-fabrieken in Nederland van de regeering aanzegging gekregen, dat het percentage natuurboter, dat bij de mar- garine-fabricage moet worden gebruikt en dat tot nu toe 25 pet. bedroeg, met ingang van Maandag a.s. tot 40 pet. moet worden verhoogd. Tegen het voornemen van de regeering om het percentage op 50 pet. vast te stel len, zou de Unilever zich verzet hebben, onder de mededeeling, dat zij dan haar groote fabrieken in Nederland stil zou moeten leggen. DE MACHTIGINGSWET VOOR DEN LANDBOUW. Vrees der middenstandsbonden voor uitschakeling van den handel. De besturen van den Kon. Ned. Midden standsbond, den Ned. R.-K. Middenstands bond en de Chr. Ver. van den Handeldrij- venden en Industrieelen Middenstand in Nederland hebben naar aanleiding van het ontwerp van wet strekkende tot verlee ning van bevoegdheden tot het nemen van buitengewone maatregelen in het belang van den landbouw de bijzondere aandacht van den Minister van Economische Zaken en Arbeid gevraagd voor de belangen van nijverheid en handelaren welke hun taak verrichten in verband met land- en tuin bouw. Zij verzoeken den Minister indien het ontwerp tot wet mocht worden verhe ven er voor te waken dat schade voor de helangen van den vrijen handel door even- tueele maatregelen tot het strikt noodzake lijke blijve beperkt en zoo eenigszins mo gelijk door inschakeling van betrokkenen geheel worde voorkomen In het bijzonder staat den Middenstandsbonden daarbij voor oogen. dat reeds bestaande en nog te nemen steunmaatregelen het gevaar in zich' sluiten dat een bepaalde bedrijfsvorm wordt begunstigd. Hiertegen meenen de Bonden ernstig te moeten waarschuwen omdat daardoor een aan de bedoeling der maatregelen geheel vreemd element zou worden ingevoerd. Met klem hebben zij dan ook den Minis ter verzocht zore te dragen, dat bij het ge bruik van de thans te verstrekken be voegdheden geen maatregelen tot stand komen of worden ingevoerd waarbij een beoaalde bedrijfsvorm met name de coöpe ratie wordt bevoordeeld, ten koste van een anderen bedrijfsvorm: de zelfstandige par ticuliere onderneming. DE TOESTAND DER DUITSCHE JODEN. Openbare vergadering In het R. A. I.-gebouw te Amsterdam. De geweldige ruimte van het R.A.I.-ge- bouw te Amsterdam bood gisteravond een imposanten aanblik. Vele duizenden Israë lieten van allerlei rang en stand, en ook zeer velen van andere religie, waren daar bijeengekomen om een protest te doen hoo- ren tegen en uiting te geven aan hun ver ontwaardiging over het optreden der Duit- sche Nationaal-Socialistlsche Partij tegen het Jodendom in Duitschland.. Er is het woord gevoerd door de heeren A. Asscher dr A. van Raalte prof. dr. H Friida en prof dr. D Cohen. In een resolutie werd tenslotte vastge steld: dat bij de berichtgeving vaak overdreven is en dat de Duitsche regeering als zooda nig aan de voorgekomen daden niet schul dig kan worden geacht en in sommige ge vallen ook hulp is verleend: dat echter de in de pers verschenen be richten over de gebeurtenissen in Duitsch land het gevolg ziin van de sinds jaren gevoerde anti-semietische agitatie die op verschillende plaatsen in daden tot uiting is gekomen: dat het daarom niet aangaat, die berich ten als voorwendsel te eebru'ken voor een bovcot die de Joden in Duitschland eco nomisch en staatsrechterlijk zal vernie tigen. De vergadering protesteert met allen na druk teven den aanzekondigden bovcot van Jood*che indu«triep'e- handelaren, juristen, musici enz. en verklaart: dat haar protest geenszins een aan het Duitsche Volk viiandle karakter draagt: en dat gerekend kan worden op een volledig uitbliiven van Joodsche protesten teven Duitschland in welken vorm ook. zoodra de Joden in dat land in hun volle men- scben- en burgerrechten zullen zijn her steld. TWEEDE KAMER. De wetsontwerpen, waaromtrent de Centrale Afdeeling der Tweede Kamer be sloten heeft tot een afdeelingsonderzoek zijn o.m. de volgende: Credietverleening ten behoeve van boomkweekers te Boskoop. Uitkeeringen ten behoeve van de teelt en de verwerking van vlas over den oogst 1933; Dekking van het verlies op den gefor- ceerden verkoop van 600.000 balen aard appelmeel; Garantieregeling 1933 ten behoeve van de kippen- en eendenhouderij; Steun aan de riet- en griendcultuur, oovst 1933; Steun ten behoeve van verbouwen van rogge, oogst 1933; Garantieregeling 1933 ten behoeve van verbouwers van fruit en warmoezerijge- wassen Credietverleening ten behoeve van bloe- menkweekers te Aalsmeer en Haarlemmer meer; Verleening van bevoegdheden tot het nemen van buitengewone maatregelen in het belang van den landbouw. DE „JOHAN DE WITT". Zal de „P. C. Hooft" vervangen. De directie der Stoomvaart Maatschappij .Nederland" deelt mede dat zij heeft be sloten het st. .Johan de Witt" definitief aan te wijzen als vervanger van het ma. „P. C. Hooft". De snelheid zal worden opgevoerd tot 15' 2 mijl behouden vaart waarvoor een verbouwing van het voorschip noodig zal zijn en enkele voortstuwingsmiddelen zul len worden aangebracht Het schip zal hiervoor na binnenkomst te Amsterdam op 21 Juli a.s. gedurende 'n rondreis uit de vaart worden genomen. Te gelijkertijd zullen dan eenige verbeteringen in de passagiersinrichtingen worden aan gebracht Welk schip de mailschip-afvaart van 2 Augustus zal waarnemen, is nog niet vast gesteld. o ARBEIDSOVEREENKOMST WAALSTEEN-INDUSTRIE. De loonen met 15 pCt. verminderd. Door een aantal steenfabrikanten aan den boven-Waal werd met de arbeiders organisaties overeengekomen, de met 31 Maart afloopende collectieve arbeids- overenkomst tot 1 April 1934 te verlengen, onder voorwaarde dat de loonen, tarieven en sociale vergoedingen door arbitrage zouden worden vastgesteld. Als arbiter werd uitgenoodigd prof. mr. A. C. Josephus Jitta die deze uitnoodiging aanvaardde. Tot zijn mede-arbiters be noemde hij de heeren mr. H. W. J. M. de Jong. lid van den gemeenteraad te 's-Gra- venhage. Als secretaris van het scheidsge recht treedt op mr. ir. A. W. Quint. Ingevolge de acte van compromis zou, ingeval de uitspraak niet voor 1 April ge vallen was, een voorloopige beslissing ge geven worden betreffende de loonen, ta rieven en sociale vergoedingen, welke zou den moeten gelden vanaf 1 April tot aan den dag der uitspraak. Het scheidsgerecht heeft thans beslist, dat in afwachting van zijn eind-uitspraak vanaf 1 April loonen, tarieven en sociale vergoedingen uit de oude collectieve ar beidsovereenkomst met 15 pCt. zullen wor den verminderd. Intusschen wordt bij enkele fabrieken een boekenonderzoek ingesteld. RENTE VAN RIJKSVOORSCHOTTEN. De heer Kamoschöer heeft aan den mi nister van binnen'andsche zaken de vol gende vragen eesteld: I. Is de minister niet van oordeel dat het vraagstuk der verlaging van renten voor de aan de gemeenten ingevolge de woning wet verstrekte riiksvoorschotten voor den bouw van arbeiderswoningen in verband met de daling van den rentevoet van zoodanige urgentie Is dat alleen een zeer snoejige renteverlaging tegemoet kan ko men aan het herwaar den voortdurend toe nemende exploitatiekosten? II. Is de minister bereid te bevorderen, dat de liiorhodooide rente srvoodior wordt verlaagd, aaneomen door de gestadig ver- minderde qrv,eidsioonen veel achterstand in de betahng der huishuren ontstaat tm~iw de gemeenten voor financieele moeilijkheden worden geplaatst? BURGERWACHT EN FASCISME. Het „Vad." meldt dat in Den Haag ver schillende leden van de Burgerwacht die tevens lid van een fascistische organisatie zijn besloten hebben, van beide lid te blitven Zij meenen dat het verbod in strijd is met de statuten van de Haagsche Bur gerwacht. UIT NED. OOST-INDIE. TEKORT VAN f. 20.000— ONTDEKT. PALEMBANG. 30 Maart (Aneta) Bij de Zuid-Sumatra-Snoorweg-Maatschapoij is een tekort ontdekt van f. 20.000.De dader, de heer Ch. Lagrand had reeds sedert 1924 een kastekort, doch wist zich steeds door anti-dateering van cheques voor ontdekking te vrijwaren. De dader, die in volle confessie is. was een alge meen geacht persoon en had een onberis- peliiken staat van dienst. Het onderzoek duurt voort. DE SUIKERACCIJNS. BATAVIA, 30 Maart (Aneta) „De Java-Bode" verneemt, dat in verband met de practische moeilijkheden invoering van een suikeraccijns vóór 1934 onmoge lijk is. Zelfs bestaat de kans dat de Re geering geheel van de heffing zal afzien. OFFICIEELE MUTATIES. BUITENZORG, 30 Maart. (Aneta). Ver leend is eervol ontslag met ingang van 20 Juni 1933 aan het hoofd van den P.T.T.- dienst L. P van Leeuwen, onder dankbe tuiging voor de den lande bewezen diensten. CONTINGENTEERING VAN SCHOENEN. Naar wij vernemen zal de Staatscourant van heden een K. B. bevatten, waarbij de contingenteering van schoenen, welke morgen afloopt, vernieuwd wordt. De nieuwe contingenteering geldt voor een half jaar en eindigt dus 1 October as. Zoowel het percentage als de basis-jaren blijven ongewijzigd. BRANDEN. De N.R.Crt. meldt: Gistermiddag is te Exloo (Dr.) brand uitgebroken in de boerderij van den heer L. Haandrikman. De vlammen deelden zich onmiddellijk mee aan de aangebouw de boerderij bewoond door mej. J. Eding en sloeg vandaar over naar de boerderij van den heer H. Zielman. De drie met riet ge dekte behuizingen stonden zoo snel in lichte laaie, dat alleen uit de woning van den heer Zielman een en ander kon wor den gered. De dorpsbrandweer, die water in tanks van de op eenigen afstand gele gen zuivelfabriek moest halen, stond vrij wel machteloos. Behalve huis en inboedel verbrandden van den heer Haandrikman 5 koeien en 3 varkens, van mej. Eding 2 koeien en 1 varken. Mej. Eding die ziek in een ligtentje nabij haar woning lag, kon nog bijtijds worden gered. Het tentje is verbrand. Alles was laag verzekerd, behalve de woning van mej. Eding, wier verzekering juist eenigen tijd geleden door de desbetreffende maat schappij werd opgezegd wegens te groot risico door de rieten dakbedekking. De oorzaak van den brand is vermoede lijk een defect aan een schoorsteen. INBRAAK TE LEEUWARDEN. Gisternacht is in bet nand 81 aan Oam- straburen te Leeuwarden, in gebruik bij den heer P Bootsma handelaar in oetro- leumproducten een inbraak geoleezd, In dit eebouw met groote onenslaande deuren aan de voorziide is rechts van den inzang een kantoortje met toezang door een elazen dmjr F-rgiateravond omstreeks 11 uur had de heer Bootsma het gebouw ve'-'aten na kantoordeur en voordeur te hebben afgesloten. Toen een der knechten gisterochtend ha'facht als naar gewoonte de kachel in het kantoor zou aanzetten ontdekte hij, dat de groote toegangedeur on een kier stond Denkend dat reeds iemand van di rectie of personeel aanwezig was zine bij naar h"t kantoo- en kwam tot de ontdek king dat de zaak niet in orde was. De onderste nut van de kantoordeur lag in scherven on den grond In het kantoor was e»n en ander overhoon eehaa'd en het schrnfbureau vertoonde vir"°raf4nikken Toen de heer Bootsma verenheen en een nader onderzoek inste'de h'eek dat uit het bureau een iigeren geldkietie bevattende ongeveer f 290 benevens boeken en be scheiden ontvreemd waren. Vermoedelijk heeft de inbreker zich met een valsch«n sleutel toegang weten te ver schaffen daar geen der sloten of sluitin gen geforceerd waren. De firma is tegen inbraak verzekerd. - -/V TEGEN EEN BOOM GEREDEN. Gistermiddag is de 66-iarise rustende landbouwer J. Kloosterhuis te Harkstede (Gr.) met ziin riiwiel tesen e^n boom aan den kant van den wee: erereden. De man feipvrif hPwiictflloo<5 h'gcrpn f>n i<? na naqv sün huis t*> ziin vervo^-rr?7onder bij kennis te zijn gekomen, overleden. o BUITENLANDSCH GEMENGD. EEN ROOKSTATISTIEK. Te Berlijn opgemaakte statistieken uit de tabaksindustrie toonen aan. dat de En- I gelschen in Europa aan het hoofd staan wat het rooken van sigaretten betreft. Zij rooken per hoofd 880 sigaretten per jaar. De tweede plaats wordt ingenomen door de Belgen, met jaarlijks 851 sigaretten per persoon. De matigste rookers in Europa zijn de Polen. De Zweden gebruiken meer snuif en de Noren meer pruimtabak. De zwaarste rookers ter wereld zijn de Nederlanders en de Amerikanen. De Amerikanen houden het wereldrecord voor het rooken van sigaretten, n.l. jaarlijks 925 per persoon. Maar de Nederlander rookt gemiddeld jaarlijks 173 sigaren tegen de Amerikaan slechts 50 en tevens deelen de Nederlan ders met de Belgen het wereldrecord voor het pijprooken. DE „MALTGIN". Naar de Russische bladen melden, is men er Zaterdag j.l. in geslaagd de „Ma- lygin" van de steenen te lichten, waarop de ijsbreker geruimen tijd vastgezeten heeft. Vervolgens is hij naar Barendtsz- burg gesleept. EIGENAARDIGE STRAF. Ofschoon er in Afghanistan geen Pers- verordening bestaat, heeft koning Nadir Sjah een zeer doeltreffende methode uit gevonden om op te treden tegen personen, die onjuiste berichten lanceeren. Drie personen die gearresteerd waren onder beschuldiging te Kaboel onluiste be richten te hebben verspreid over den toe stand in de Zuidelijke provincie, zijn ver oordeeld tot het maken van een 1500 K.M. marsch door het land. Onder geleide van militairen trekken deze veroordeelden nu door het land, zoodat zij zeil kunnen zien hoe de toestand in de provincie is. Op hun rug zijn groote borden gehangen, waarop het doel van hun tocht staat ge schreven. DE FABRIEK VAN CITROEN TE PARIJS GESLOTEN. De directie der fabriek van Citroen te Parijs heeft, wegens verscheidene stakin gen, welke in de jongste dagen zijn voor gekomen. gisteren haar poorten gesloten. Alle arbeiders zijn ontslagen. Op een ver gadering van de arbeiders werd aange kondigd, dat het personeel van Renault uit solidariteit gisteren zou overgaan tot een staking. EEN „ONTBUT-MACHTNE". Een firma te Praag maakt reclame voor een „ontbiit-machine", die des morgens op een hertaalden tiid kan gestpld wordpn en dan afloopt evenals een wekker, het water in een eleetrischen kpfel doet koken, thee in den theepot doet. het kokende water eroo giet, den stroom weer afsluit en ten slotte een waarschuwingsbei laat hooren, dat alles gereed is. In allen eenvoud is te Bodegraven het 25-jarig bestaan herdacht der Coöp. Boeren leenbank te Bodegraven. - Hierboven het Bestuur en de Raad van Toezicht. Zittend v. lm.r. de heeren H. v. Oosterom, A. de Vos (secr.) w. F. Brunt (voorz.), k. Jenné, eere-voorz., H. Los. Staande v. 1. n. r. de heeren Andr. Veelenturf, J. M. A. Moons, P. J. Roosenboom, P, W. M, v. Niekerk kassier) - Voor de herdenkingsvergadering zie men onder Bodegraven. DE SCHEEVE TOREN TE PISA. Sedert jaren is men bezig met onder zoekingen, betreffende de toenemende scheefheid van den toren van Pisa. In de laatste honderd jaar is de toren 15 centimeter verder uit het lood gezakt. Thans heeft men een begin gemaakt met het inperken van den toren. Het onderzoek heeft intusschen uitgewezen, dat het ge leidelijk meegeven van den klei-achtigen bodem onder het gewicht van den toren en het water, dat sedert tientallen van jaren de fundamenten verzwakt, de voornaamste oorzaken van de verzakking zijn. Zoodat men dientengevolge besloten heeft, den bodem te cementeeren. GEDURFDE ENGELSCHE PLANNEN. De secr. van de nationale unie van de secretaris van de nationale unie van de eigenaren van leisteen-mijnen en leiolie producten in Engeland Nellies, heeft in zijn jaarrapport een mlllioenenplan uit gewerkt, teneinde Engeland onafhankelijk te maken van petroleum-uitvoer uit het buitenland Nellies stelt voor bij iedere kolenmijn een hyarogenatie-installatle op te richten, die zal worden voorzien met teer-olie van carbonisatie-inrichtingen. Deze installaties zouden in staat zijn benzine te produceeren op gunstige voor waarden. Men zou in geheel Engeland tien van dergelijke installaties kunnen oprichten voor een bedrag van 104 millioen pond sterling en deze zouden in een groot ge deelte van de binnenlandsche behoefte aan motorbrandstof kunnen voorzien. Het benoodigde kapitaal zou alleen kun nen worden opgebracht met behulp van een staatsgarantie. TWEEDE KAMER. UITBREKERS GEPAKT. Van de drie gestraften, die uit het tuchthuis te Ebrach in Zuid-Duitschland wisten uit te breken, is een gearresteerd. Gisteren te half acht vond men een hun- 1 ner nabij de Sendelbacht in uitgeputten toestand. Hij werd naar het politiebureau overgebracht en bleek te zijn de wegens 1 berooving met geweldpleging tot levens- lange tuchthuisstraf veroordeelde Max Martin. De beide andere uitbrekers zouden bij Bug zijn gezien. Het geheele bosch is door Rijksweer, Landspolitie, S.A.- en S.S.- troepen omsingeld. DE „LEVIATHAN" UIT DE VAART. Volgens de „Daily Telegraph" wordt het grootste Amerik. stoomschip de .Levia than" in April uit de trans-Atlantische vaart genomen, daar het aanzienlijke ver liezen oplevert. REGELING VAN WERKZAAMHEDEN. De Tweede Kamer hield gistermiddag 'n korte vergadering ter regeling van werk zaamheden De voorzitter had blijkbaar in overleg met of op aandrang van de Regeering een lijstje opgesteld van wetsontwerpen, die dadelijk na deze openbare vergadering in de afdeeiingen zouden worden onder zocht. In het algemeen had men daartegen geen bezwaar; maar wél bezwaar had men tegen onderzoek van het belangrijke crisis- ontwerp, dat inzake den landbouw zeer speciale bevoegdheden aan de Regeering zou geven. De heeren Lovink en Knotten belt betoogden, dat het n'et aangaat een dergelijk belangrijk ontwern nog In deze Kamer te doen behandelen: een Kamer, die bijna ontbonden wordt en dan boven dien in samenwerking met een Regeering, die weldra zal aftreden. Volgens hen moest men de afdoening van een zoo belangrijk en ingrijpend ontwero overlaten aan de nieuwe Kamer en aan de nieuwe Rezee- rine. H'ertegenover stelde de heer Aalberse het feit van onzen zeer ernstigen econo- mischen toestand die als het ware van dag tot dag achteruit gaat Deze toestand maakte het volgens hem geraden om het ontwern zoo sooedie mogelijk te be handelen en niet te laten liggen Ook de heeren Albarda en Oud wezen on de groote urgentie van het wetsontwern die behan deling met snoed noodig maakte Een tus- schenweg gaf dr. Collin aan: hij wilde aan het afdeelingsonderzoek meewerken maar maakte een voorbehoud voor de onenbare behandeling. Bliikbaar wilde hij deze aan de nieuwe Kamer overlaten Een c olossing, waar ook de heer Oud iets voor scheen te gevoelen. Het was deze laatste oovatting dte de heeren Lovink en Knottenbelt deed beslui ten tegen afdeelings-onderzoek geen be zwaar meer te maken: de verdere behan deling zou dan ook volgens hen met de nieuwe Kamer moeten olaats hebben Met 73 tegen 1 stem b°s!oot de Kamer, tot afdeelines-onde-znek va- het betrokken wetsontwero over te gaan De heer Wün- kooo stemde tegen Of da a-na de ooenhare behandeling nog zal volgen, wordt later beslist. De voorzitter heeft medegedeeld de Ka mer in den loon der volgendp week te zul len bijeenroepen voor de afdoening van een aantal ontwerpen. HAGENAAR. RECLAME. FABRIEKSONTPLOFFING. In een fabriek van chemische producten te Mitcham. ten Z. van Londen, heeft een ontploffing plaats gehad. De fabriek is vrijwel geheel verwoest. Tot dusver is één lijk uit het puin geborgen. Er zijn dertig gewonden meerendeels kinderen die bij de fabriek speelden. Van 200 huizen zijn de ruiten gesprongen. Een begin van brand werd spoedig bedwongen. dt4u\thjuid ijs: van 20-90 cenfc INTERNATIONAAL AVONTURIER GEARRESTEERD. De leider van de eerste vliegende politie- brigade te Parijs heeft een bekend avon turier, landverrader, oplichter, handelaar in blanke slavinnen, enz. gearresteerd, juist toen hij op het punt stond twee meisjes naar Buenos-Aires te brengen. Deze internationale misdadiger, Jacques Chevalier, werd in 1919 tot 10 jaar dwang arbeid in Guyana veroordeeld, wegens het verraden van geheimen aan een buiten- landsche mogendheid. In 1927 wist hij echter uit het kamp St. Maurice te ontvluchten en na de Ma- rone-rivier in zes uur te hebben overge- zwomm in Nederlandsch Guyana aan land te komen. Hier werkte hij eenigen tijd om eenig geld te verdienen, waarna hij door Zuid-Amerika ging zwerven Eenigen tijd later keerde hii naar Furona terug. Hier heeft hii echter gepn rust ge had. Eerst werd hij uit Duitschland ge wezen, vervolgens )iit Zwitserland daarna uit België en vervolgens uit Snante waarna )»U thans ln Frankrijk is gearresteerd. 8320 Uitgesproken: J. van Dorp Jr., melkhandelaar. Bode graven. R.-c. mr. T. J. Dorhout Mees. Cur. mr. J. H. Vuystingh. Utrecht. J. van Dorp Sr.. Bodegraven. R.-c. mr. T. J. Dorhout Mees. Cur. mr. J. H. Vuys tingh, Utrecht. Surseance van betaling: Verzocht door de Handelsvennootschap onder de firma Moroheus te Leiden en de leden F. W Beurscheens en E. C Beursch- gens te Lelden Hinge RttndMk 238 Ver hoor: 20 Aorll 1933 de- mi-gens 1130 ln het gerechtsgebouw te Den Haag. Bewind voerder: mr. M B. Vos Lelden Opgeheven: H. Kruit Leiden. J de Jong. Leiden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 9