74sle Jaar "an? VRIJDAG 31 MAART 1933 No. 22403 STADSNIEUWS. Het voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Cts ner .egel voor advertentlën uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertentiën 35 Cts per regel Kleine Advprtentlën uitsluitend bh vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bi) een maximum aantal woorden van 30 Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 1(1 Cts oorto te betalen Rewtjsnummer 5 Cts Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT:] Voor Lelden per 3 maanden t.2.35: per week 10.18 Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week 018 Franco per post 1.2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit ZES bladen EERSTE BLAD. Z. K. H. PRINS HENDRIK BEZOEKT PROF. BÖHL. Gistermiddag heeft Z. K. H. Prins Hen drik een particulier bezoek gebracht aan prof. dr. F. M. Th. Böhl aan het Rapenburg alhier. De Prins liet zich verschillende bijzon derheden vertellen betreffende het oude Mesopotanlë en bezichtigde met groote be langstelling o.a. de Assyriologische werk kamer van den hoogleeraar. ZWARE BINNENBRAND IN DE NIEUWSTRAAT. DOOR KRANIG OPTREDEN VAN EEN POLITIEAGENT DRIE PERSONEN VAN DEN DOOD GERED. AVONDTEEKENSCHOOL R. K. VOLKSBOND. Uitreiking der einddiploma's. Aan de Avondschool van den Neder- landschen, Roomsch-Katholieken Volks bond, alhier, zijn de volgende eindgetuig- schriften volgens Artikel 29 der Nijver heidsonderwijswet toegekend: Voor vakteekenen aan timmerlieden meetkunde en werktuigkunde, G. Janssen, H. J de Jeu, M. P. Kikkert en J. W. N. van der Post. Voor vakteekenen aan metselaars en meetkunde, H. Eradus. Voor vakteekenen aan schilders, hout en marmerschilderen en meetkunde, A. Lepelaar. Voor vakteekenen aan bankwerkers en metaaldraaiers, meetkunde en werktuig kunde, M. Giezen Voor vakteekenen aan bankwerkers, meetkunde en werktuigkunde, G. C. Phi- lippo. Voor vakteekenen aan machinemonteurs, meetkunde en werktuigkunde, A. A. Jans sen. Voor vakteekenen aan metaaldraaiers- en schavers, meetkunde en werktuigkun de, P. J. J. Zaalberg Voor vakteekenen aan ijzerconstructie- werkers, meetkunde en werktuigkunde, P. F Coert Voor vakteekenen aan electriciëns, meetkunde werktuigkunde en electro- techniek, J. Braggaar, M. Jongeleen en P. A. J. F. Swanen. Voor vakteekenen aan fotografen en Nederlandsche taal. H. H. Hasselbach. Deze getuigschriften zijn gisteravond in het schoolgebouw door den voorzitter van het schoolbestuur, den heer J. H. Nijhuis, in tegenwoordigheid van het bestuur, personeel en ouders van die leerlingen na een hartelijke toespraak uitgereikt. Vervolgens werd het woord gevoerd door den directeur der school den heer C. van Heusden. Eén der ouders, mevrouw PhiUppo be tuigde daarna mede namens de overige aanwezige ouders hare erkentelijkheid, voor de zorgen door het bestuur en perso neel aan hun zoons gewijd, waarna de leerling G. C. Philippo namens alle gedi plomeerden in een vlot speechje directeur en leeraren dank bracht voor het genoten onderwijs. Deze bijeenkomst, droeg door haar inti miteit, een bijzonder hartelijk karakter. „ZOMERZORG" HERLEEFT! Het zal er dan toch eindelijk van komen Maandenlang deden vreemde geruchten over Zcmerzorg" de ronde. De een wist te vertellen, dat „Zomerzorg" totaal van den aardbodem zou verdwijnen, terwijl de ander daarentegen sprak over een soort Amerikaansche wolkenkrabber, die op de oude plaats zou verrijzen. Zooals meestal, ligt ook hier de waarheid in het midden. Weliswaar wordt het toekomstige „Zmer- zorg" heel wat minder grootsch opgezet dan aanvankelijk in de bedoeling lag en ook door ons is fennhliceerrt maar het be looft toch aanzienlijk mooier en ruimer te zijn dan vóór den brand. Wij zullen daarop te gelegener tijd, wan neer de verbouwing zal zijn tot stand ge bracht. nader terugkomen. Voorloopig zij medegedeeld, dat morgen middag om kwart over twaalf de eerste heipaal op feestelijke wijze zal worden ingeslagen, waarbij het muziekkorps van de N.Z.H T.M. ziin medewerking zal ver- leenen. De directie heeft ons met de hand op het hart verklaard, dat het geen April grap was Wanneer de voorteekenen niet bedriegen zal „Zomerzorg morgen dus in zijn grondvesten dreunen! VERKIEZINGSPROPAGANDA. De Commissaris van Politie brengt het navolgende onder de aandacht van de be sturen van kiesvereenigingen enz. Reeds zijn verschillende aanvragen in gekomen tot het houden van meetings, optochten enz. in de a.s. weken in verband met de op handen zijnde verkiezing. Reeds nu blijkt, dat niet alle aanvragen zullen kunnen worden ingewilligd. Teneinde den beschikbaren tijd zooveel mogelijk naar billijkheid te kunnen ver- deelen, is door den Burgemeester bepaald, dat alle aanvragen voor optochten, mee tings enz., verband houdende met de a.s. verkiezing vóór 5 April a s. bij den Com missaris van Politie moeten worden inge diend Nadien zal beslist worden in hoeverre de ingediende verzoeken kunnen worden in gewilligd. De dappere redder J. Zwart. In den afgeloopen nacht omstreeks twintig minuten over een, bemerkte de surveilleerende politie-agent Verkerk vlammen op de bovenverdieping van per ceel Nieuwstraat 14, hoek Hooglandsche Kerkgracht, welk pand wordt bewoond door den 32-jarigen caféhouder R. K„ oiens 56-jarige schoonmoeder, de weduwe W. W. en zijn drie-jarig dochtertje. De agent alarmeerde terstond de politie en de brandweer, doch in dien tusschentijd pas seerden per rijwiel de agenten J. Zwart en Holstein, die den brand bemerkten. De agent Zwart beacht zich geen oogen- blik, trapte en sloeg de cafédeur in en stormde naar boven. De bewoners sliepen echter buitengewoon vast en bemerkten blijkbaar niets van den verstikkenden rook welke de geheele bovenverdieping vulde, noch van het geroep der beide agenten. Tweemaal was Zwart gedwongen naar buiten te gaan om lucht te scheppen en eerst toen hij voor de derde maal bovgn kwam zag hij door het dichte rookgordijn, dat de man was ontwaakt en bij het voe teneinde van zijn bed stond met een kind in zijn armen. Hij nam het kind over en droeg het naar beneden. Het vuur, dat zeer snel om zich heen greep, had in middels het portaal bereikt, waardoor voor de beide achtergebleven personen deze uitweg was afgesneden. Met behulp van eenige toegeschoten burgers, waarvan zich vooral de 26-jarige ambtenaar van den Raad van Arbeid, M. Herreur uit de Willemstaat zeer verdien stelijk maakte, plaatsten de agent vervol gens een handwagen op de Hooglandsche Kerkgracht, zetten hierop een ladder en klommen naar boven. Zwart was wederom de eerste, die het raam insloeg, naar bin nen klauterde en even later met de vrouw in zijn armen terugkeerde. Herreur nam den last over en zoo kon even later ook de bewoner K. langs dezen weg het bran dende huis verlaten. Allen waren in nachtgewaad en von den bij de overburen Giezen een gastvrij onderkomen. Zij waren geheel ongedeerd. Ook de agent Zwart kwam er verwonder lijk goed af. Niettegenstaande hij met de bloote vuisten eenige glasruiten insloeg, had hij slechts kleine, zij het ook talrijke snijwonden bekomen. De dienstdoende semi-arts van den Eerste Hulpdienst, bij gestaan door een lid van de E. H. B. O. was anderhalf uur bezig in hotel „Den Burcht" de wonden te behandelen en te verbinden. De slangenwagen van de politie arri veerde het eerst op de plaats van den brand. De agenten probeerden een slang aan te sluiten op de brandkraan, liggende vlak voor "de Burchtpoort, doch slaagden er niet in de kraan open te draaien. Toen zij deze trachtten met een hamer te for- ceeren brak zij af en werd dus onbruik baar. Daarna werd een slang gekoppeld aan een brandkraan. nabij den Nieuwe Rijn en hieruit werd het eerste water ge geven. Even later arriveerde ook de mo torspuit en vatte het blusschingswerk, onder leiding van den heer D. van Lith, van weerskanten met 5 stralen krachtig aan, zoodat het gevaar voor uitbreiding spoedig geweken was. De bovenverdieping brandde totaal uit; in het café werd veel waterschade aange richt. Het perceel is eigendom van de weduwe W. en verzekerd voor f. 5000. de inventaris voor f. 4500. De politie stelt een onderzoek in naar de oorzaak. De commissaris van politie was op het terrein van den brand aan wezig. Aan het einde van dit verslag mag een woord van warme hulde aan het adres van den agent Zwart niet ontbreken. Hij heeft zijn eigen leven in de waagschaal gezet om dat van drie medemenschen te red den. Zonder zijn moedig en doortastend optreden was 't den bewoners zeer waar schijnlijk niet meer mogelijk geweest de straat te bereiken. Bravo Zwart, mannen als gii strekken ons Leidsche politiekorps tot eer! ARBEIDSBEURS. Op den 30en Maart 1933 waren 3169 (v. J. 2609) werkzoekenden ingeschreven. VER. TOT BEV. DER BOUWKUNST. Voordracht van ir. J, B. v. Loghem. De 247e vergadering, werd. zooals ge woonlijk gehouden in het Nutsgebouw. De voorzitter, de heer C Kiljan opende deze vergadering en gaf na het goedkeu ren der notulen het woord aan den spre ker ir J. B. van Loghem. architect te Rot terdam Deze begon met er op te wijzen dat hij niet zou spreken over de nieuwe zakelijk heid in de bouwkunst maar over het be grip der nieuwe zakelijkheid. In 't algemeen kan men zeggen, dat geen enkele zaak is te bespreken zonder tot het begrip dier zaak te komen. Nieuwe zakelijkheid zou de heer Van Loghem op het gebied van de kunst willen stellen naast hetgeen het historische ma terialisme als maatschappijleer beteekent en het dialectisch materialisme als wereld leer. En evenmin als deze begrippen over de leer der economie en de leer der wereld vaststaande begrippen zijn evenmin is de nieuwe zakelijkheid een vaststaand begrip. We moeten bij het begrip der nieuwe za kelijkheid in de kunst een zeer duidelijk verschil maken, wat het wezen betreft, met b.v. het impressionisme, het expres sionisme 't kubisme enz. alle tijdelijke uitingen van den mensch. die weder afster ven nadat de verheldering, die zij gebracht hebben, haar werking volbracht heeft. Al die genoemde „ismen" hebben op hun wijze in steeds grooter zuiverheid geleid tot de meest zuivere kunst, de abstrakte kunst die door haar groote zuiverheid te vens de kiem in zich draagt zich tevens geheel van de kunst te vervreemden, daar het menschelijke. het meest essentieele van alle kunst zal moeten blijven. Daar Se ab- sracte kunst die menschelijkheld niet meer Iaat gelden, is daarmede tevens naar sprekers overtuiging de kunst aan haar einde gekomen. Op bouwkundig gebied is het zeer moei lijk zuivere abstracte kunst aan te wijzen, daar de bouwkunst uit den aard van haar wezen, nooit geheel kan ontkomen aan het dienen van den mensch. Als voorbeeld in de schilderkunst wilde spreker de beken de schilderijen van Plet Mondrian noemen. Deze schilderijen zijn vooral de zuiverste uitdrukking van 't begrip abstracte kunst. Nog geruimen tijd werd door spreker de juiste bedoeling en het Juiste wezen der nieuwe zakelijkheid behandeld, waarbij tal van werken besproken werden van Hol- iandsche en Fransche architecten vooral, die de een meer. de ander minder zijn ver start in het kubisme en zich daar nog niet van hebben kunnen losmaken. Het werk van Dudok en Oud casseerde vanzelf aller eerst de revue, waarbij met alle waardee ring voor hetgeen zij gaven, de opmerking werd gemaakt dat zij thans niet verder kunnen omdat zij zich nog niet geheel aangepast hebben aan de idee van de nieu we zakelijkheid, waarbij alle décors uit den booze zijn en alle z.g.n. aesthetica wordt geweerd. Dat er met die nieuwe zakelijk heid iets zeer schoons te bereiken is. dat bewees de groote serie lichtbeelden, die on middellijk op des heeren Van Loghem's, aldus schrijft ons de secretaris, de heer Fred. A. Wempe. beschouwingen volgde. Daar verrezen zij in hun volle majesteit op het witte doek, die geweldige utiliteitsge bouwen uit Rusland en ook de sobere, doch zakelijk fijngevoelde landhuizen, winkels, bankinstellingen, scholen enz., te veel om te noemen. Men zag hier voor oogen dat het niet gaat om mooi of minder mooi, doch om het bouwen van iets nuttigs ont daan van alle franje, die vastgeroest zat aan de traditie. Spreker die verscheidene jaren in Tomsk in Siberië heeft gewerkt, wilde daar ook de nieuwe zakelijkheid be trachten. doch dan met het oog op het klimaat met wat minder glas en wat meer beton doch de arbeiders ter plaatse die over de diverse bouwwerken zeggingsschap hebben, verkozen juist de groote heldere glaswanden Licht en lucht in huis, is ook hun devies en zoo zien we dat de nieuwe zakelijkheid ook baan breekt bij menschen die absoluut geen contact met Europa heb ben gehad en toch dat nieuwe begrip toe passen. Dit bewijst dat die nieuwe zake lijkheid niet van voorbijgaanden aard is, zooals al die genoemde „ismen", doch een hechte basis heeft. Een luid applaus bewees aan het einde dat de aanwezigen hadden genoten van de even heldere als onderhoudende voordracht van dezen bekenden voorvechter op het terrein der nieuwere bouwkunst. De voorzitter, de heer C. Kiljan. dankte spreker hartelijk en riep hem een tot weer- zens toe. Besloten werd de zomer-excursie te ma ken naar Hilversum, 't Gooi. Muiderslot. enz. De verdere regeling werd overgelaten aan het bestuur. De voorzitter sloot deze laatste vergade ring van het seizoen met een tot ziens bij de excursie. VAKAVONDSCHOOL. Diploma Auto- en motorherstellen. Gisteren werd aan de Vakavondschool, verbonden aan de Ambachtsschool alhier, alsnog een diploma uitgereikt voor auto- en motorherstellen aan de volgende 12 leerlingen; C. Boekkooi; H. Haantjes, Val kenburg; H. Hoogeveen; B. Huisman, Lei derdorp: F. Kasteele; J Kramers: A. Kuijner. Sassenheim; M. Prins; J. H. Raap horst; H H. Raanhorst; J. D. G. Schüller; K F. v Wingerden. Leiderdorp. Waar geen plaatsnaam is vermeld, is deze Lelden. TREFFEND AFSCHEID VAN DEN HEER J. W. BROEKHUIZEN. Als concierge van „de Lakenhal". De heer Broekhuizen. Hedenmorgen heeft in „de Lakenhal" op treffende wijze het afscheid plaats gevon den van den heer J. W. Broekhuizen, die gedurende 43 jaren zijn voortreffelijke en allertrouwste diensten bewezen heeft aan dit museum. Wanneer men zoo hier en daar zijn oor te luisteren legt, dan hoort men al spoedig welk een buitengewone kracht voor „de Lakenhal" in den heer Broekhuizen verloren gaat: een, die moei lijk te vervangen zal zijn. Op duidelijke wijze is dit wel tot uiting gekomen tijdens de hem vanmorgen van verschillende zijden gebrachte hulde. Allereerst werd de heer Broekhuizen, in het bijzijn van zijn echtgenoote, die hem steeds trouw ter zijde stond, toegesproken door Mr. J. Slagter, voorzitter der Leidsche Kunstvereeniging, waarvan verschillende bestuursleden aanwezig waren. Deze wees er op, hoeveel Broekhuizen voor de ver- eeniging geheel belangeloos heeft gedaan. De administratie der talrijke tentoonstel lingen werd steeds met de grootste zorg door hem verricht. Op hem kon men altijd rekenen en hij deed het werk beter, aldus spr„ dan een van ons het zou kunnen doen. Er zijn menschen, die meer dan hun plicht doen en daartoe behoordet gij! Zulke menschen brengen de maatschappij vooruit! Spr. gewaagde van de groote trouw waarmede alle belangen behartigd werden en wenschte hem nog lange jaren van rust toe. In dit huldigingswoord werd mede mej. Broekhuizen betrokken. Als aandenken overhandigde spr. hem namens de L. K V. het bekende gedenkboek over Prins Willem van Oranje. De heer Broekhuizen dankte diep onder den indruk voor deze hulde en memoreerde de buitengewone samenwerking met het Bestuur der L.K.V. Hierop volgde in de nu gerestaureerde voor-hal de huldiging van de zijde der Lakenhalcomm. waarvan aanwezig waren de voorziter Mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen en de leden de heeren Bosman. Bijleveld, prof. KnapDert, Martin en mr. Slagter. Tevens werden opgemerkt oud-burgemees- ter jhr. mr. dr. de Gijselaar, mevr. dr. Overvoorde. mr. dr. van Strijen en de heer en mevrouw Coert. Mr. van de Sande Bakhuyzen consta teerde het heengaan van Broekhuizen met leedwezen daar deze al die jaren een groote zorg van de .Comissie en den direc teur heeft afgenomen, omdat men wist dat Broekhuizen ten volle voor zijn taak stond. Spr. dankte ook de echtgenoote en de dochter voor al haar medewerking, in het belang van het museum, waarvan Broek huizen de ziel was, verricht. Met heeft vaak met veel nut gebruik gemaakt van ziin adviezen, want de concierge kende het museum als geen ander. Sor. herinnerde aan de huldiging van enkele jaren ge leden en bepaalde zich dus nu tot deze woorden. Hij wenschte hem nog vele jaren van rust toe. De directeur van het Museum, de heer Coert. sloot zich bij deze woorden aan. Hij zal Broekhuizen zeer missen; 12 jaar heeft hij met hem samengewerkt en zij hebben eikaar leeren begrijpen. Ook deze spr. bracht dank aan mej. Broekhuizon voor haar groote zorgen en bood. mede namens mevrouw Coert een dubbel stel zilveren eetcouverts aan. versierd met het wapen van Leiden en den ramskop, het symbool van de Lakenhal. De hoofdbewaker Van Weeren dankte namens het personeel voor de aangename samenwerking en bood een groote teeke- ning aan, vervaardigd door den heer Coert, voorstellende de oude voorhal met het lessenaartje, waarop eertijds het vreem- delingenboek lag .Tevens een foto van het son eel in lijst. De heer Broekhuizen dankte allen voor BINNENT.AND De grondslag is gelegd voor een nauwe samenwerking, betreffende een lucht- scbipdienst met Indië, lusschen de K.L.AL en eenige scheepvaart-maatschappijen. (Binnenland, 3e Blad.) 40 pCt. natuurboter door de margarine, ingaande aanstaanden Maandag? (Bin nenland. 3e Blad.) Loonsverlaging van 15 pCt. in de Waal- steenindustrie. (Binnenland. 3e Blad.) Ons parlementair overzicht. (3e Blad.) BUITENT, A ND De Jodenvervolging in Duitschland (3e Blad en Tel., Ie Blad.) Nadolny en Henderson voor de Ont wapening. (Buitenland, le Blad.) Duesterberg over Stahlheim en S. 8. (Buitenland, le Blad.) Een tornado teistert eenige Amerikaan sche staten. (Tel., le Blad.) de hartelijke woorden. Hij herinnerde er aan, dat hij benoemd was onder burge meester Was en vervolgens gediend had onder de burgemeester De Ridder en De Gijselaar, en nu onder mr. Van de Sande Bakhuijzen. Spr. is altijd in zijn werk op gegaan; hij is dank verschuldigd aan het gemeentebestuur en de commissie voor de prettige samenwerking. Spr was zeer gevleid door de eervolle woorden aan hem gewijd in het ontslag besluit. Voorts herdacht spr. met weemoed wijlen mr. Overvoorde den vorigen direc teur, wel een heel streng man maar iemand met een diamanten hart. Ook met den tegenwoordigen directeur heelt hij aangenaam samengewerkt. Tenslotte be tuigde hij zijn dank voor de geschenken. Nog werd het woord gevoerd door oud burgemeester de Gijselaar, die Broekhuizen dankte voor het feit, dat steeds zijn ge heele persoon heeft ingezet in het belang van het museum. Spr. herdacht weder de oude moeder, die zooveel hart voor „de Lakenhal" heeft gehad. Als merkwaardig heid zij noe vermeld, dat in de zaai het oude lessenaartje met het vreemdelineen- boek, versierd met de cijfers 18901932 en een lauwerkrans, was neergezet. Den heer Broekhuizen moet he+ dezen morgen opnieuw duidelijk zijn geworden, hoe hoog men zijn arbeid steeds heeft geschat! UITVOERING „ZANG ZIJ ONZE LEUS" Een mooie avond. Een buitengewoon goed gevulde Stads gehoorzaal heeft gisterenavond genoten van de opvoering der bekende en alleraar digste kinder-operette .Jantje in Mod- derstad". Meer en meer wordt het gewoon te dat de zangvereenigingen voor haar kinderafdeelingen een keuze uit de operette literatuur doen. Naast de gebrui kelijke koorzang is zulks een aangename afwisseling. De avond werd geopend door ds. Punselie die op de hem eigen kernachtige en warme wijze de toehoorders verwelkomde, spe ciaal met een prachtig woord den directeur den heer Teljeur en de me-*'-werkenden. Tevens wees hij op de belangrijke uitvoe ring die het groote koor binnenkort in de Hooglandsche Kerk hoopt te geven. Onder de voortvarende leiding van den heer Teljeur speelden en zongen de kinde ren op enthousiaste wijze het „Jantje in in Modderstad". van welke operette veel werk was gemaakt. Hoe was men geboeid door deze grappige geschiedenis, waarbij menig aardig trekje valt op te merken, bij voor ic dat geesiige quartet ;n 't 2e bedrijf waarbij ook treffend geacteerd werd. „Jantje" had een zuiver stemmetje en dr ieg veel tot iie<" succes van dezen avond bij. Op vele momenten werd hartelijk ge lachen; deze operette biedt er dan ook veel gelegenheid toe. De heer Teljeur, die allen goed onder bedwang had, mej. Gaykema. die beschaafd en met smaak voor de regie had zorggedragen en mej. Verwer, welke de begeleiding verzorgde, werden dan ook welverdiend in de bloe- mentjes gezet. De medewerkenden hadden eveneens veel succes, zoodat „Zang zij onze leus" op een mooien en welgeslaagden avond terug kan zien. De uitvoering werd door ds. Punselie met gebed gesloten. TRAM LEIDEN—HAARLEM. De minister van Waterstaat heeft de grootste toegelaten snelheid voor de electrische tram van Leiden naar Haarlem nader vastgesteld op 60 K.M. per uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 1