Is het niet zoowat tijd om aan Uw gezondheid te gaan denken LEÏDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Zaterdag 18 Maart 1933 MUZIEK. IK WEET NIET BUITENLAND. Rook dan Maandagavond a.s. spreekt in het gebouw .Prediker" voor de Chr. Dem. Unie afd. Leiden de heer Fedde Schurer over het onderwerp „Onze roeping en onze taak". Verwezen wordt voorts naar de in dit Blad voorkomende advertentie. Heden vond in het perceel Hooge- woerd 51 de opening plaats der geheel modern ingerichte Showroom van de be kende Excelsior-stofzuigers. het geheel Nederlandsche fabrikaat van de Maat schappij ter vervaardiging van Gasmeters, enz. te Dordrecht. De „Excelsior" stofzui ger is in velerlei prijzen voorradig en beantwoordt stellig aan de hooge eischen die een huisvrouw als ideaal voor oogen zweven. Men neme er eens een kijkje: de voorjaarsschoonmaak staat voor de deur! De Excelsior zal een trouwe helper zijn! Gisteravond omstreeks halfzes in de bestuurder van een bakfiets, zekere L. W. van der M. uit Alphen aan den Rijn op den Hooge Rijndijk onder de gemeente Zoeterwoude doordat zijn jas verward raakte in het pedaal en hij daardoor de macht over het stuur verloor, tegen een uit tegenovergestelde richting komende auto gebotst. De jongeman kreeg een diepe vleeschwond in het rechterbeen en werd door den E.H.D. naar het Academisch Zie kenhuis overgebracht. De bakfiets werd zwaar beschadigd. Men verzoekt ons mede te deelen. dat het Leidsch Predikbeurtenblad abusieveütk het aanvangstijdstïp van den dienst in de Evang. Luth. Kerk heeft vermeld als 6 uur: dit moet zijn half elf voormiddag. De tentoonstelling van werken van M. Kamerlingh Onnes in het Stedelijk Mu seum De Lakenhal is morgen voor het laatst voor het publiek geopend. LITTHERSCHE KERK. De aanhouder wint. Hennie Schouten, de gedegen en ambitieuse organist der ge meente, vond op zijn kerkconcert van gisteravond een groote schare toehoor ders. In aanmerking genomen dat velen een ongemotiveerde, in ieder geval een zeer overdreven, tegenzin hebben te over- winnen, om in de kerk naar muziek te gaan luisteren, was de opkomst van het publiek verrassend groot. Het zal den doorzettenden en omhoog strevenden con certgever voldoening hebben geschonken en hoopvol hebben gestemd. En allen met hem, die zich zijn bewust, dat er in de orgellitteratuur een muzikale schat ligt, die al te velen nog verborgen is gebleven. Het talrijker bezoek zal stellig zijn te dan ken aan de medewerking van een drietal solisten, die ruimschoots voor afwisseling zorgden. Of deze nu niet wat overmatig is betracht, laten we in het midden. Maar het zal velen gespeten hebben slecht één crgelstuk te hebben gehoord. Al was dit dan ook, of juist omdat het was. een dier prachtwerken van Bach, uit een schep pingsperiode, de Weimarsche tijd, waarin 's meesters muzikale gedachte dieper en zijn muzikale beeld soberder is geworden. Van de C dur (praeludium en fuga, Peters II no. 1) heeft Schouten een vertolking gegeven, technisch even onberispelijk als ze muzikaal doorvoeld was. De afwisseling dan is gebracht door de heeren Jan Prins (fluit). Willem Brede- rode (viool) en Edvard Röntgen (cello). Prins speelde een Adagio en Menuet van Bach uit de C-dur fluitsonate, welker klavierbegeleiding er zich goed voor leent om op het orgel te worden uitgevoerd. Ook een oude, oi naar oud model gecon strueerde. goed klinkende suite van den ons onbekenden Lewis Granom. Prins heeft een prachtigen toon. geluid van opmerkelijke bekoorlijkheid, waarin alle mechanische kracht klinkende grootheid is geworden. Hij is niet minder kunste naar van fijne snit. in wiens voordracht het streven levendig is, den componist zoo trouw en eerlijk mogelijk te volgen in de ontwikkeling der muzikale gedachte. Brederode speeide een sonate van Loca- telli in g, een der vele, prachtig voor het instrument gedachte en geschreven, wer ken uit den bloeitijd der oude Italiaansche instrumentale muziek. In plaats van het voor zijn ..nummer" hierbij te laten, voegde hij er een adagio aan toe uit een concert van Pisendel (Duitsch violist- comnonist op Itaüaanschen grondslag uit begin 18e eeuw). Waarvoor dit evenwicht- verstorende aanhangsel? Brederodes vio- listische kwaliteiten zijn vele en ze zijn ook achtenswaardig. Alle te zamen stem pelen ze hem tot een degelijk, tot een goed vlolist. Ziin stokvoering vereischt evenwel herziening, zal zijn viool klinken zooals ze kan en moet klinken. Ze is niet los, niet soepel genoeg. En in zijn over dreven zorg om toch maar veel toon te hebben, grijpt de stok de snaar te sterk en te zwaar. In de attaques vooral doet zich het euvel gelden. Röntgen heeft zich in de sarabande uit Bachs solo-sonate in d doen kennen als een cellist met uitgesproken predispositie voor het instrument. Het enkele feit dat hij weet te boeien met dit stuk dat zich beweegt in de diepere regionen, waar men den celloklank niet naar hartelust kan oproepen, toont dat hij de behandeling volkomen meester is. Ook dat hij de muzi kale begaafdheid van zijn geslacht bezit. Want zonder dat kan aan de voordracht van Bachs weinig virtuose, maar veel muzikaliteit en een stevige virtuose tech niek eischende, solo-sonaten niet worden gedacht. Heeft hij hier cellosnel in groo- ten stijl doen hooren, in het Larghetto uit Mozarts onvolprezen kwintet voor vier striikers en clarinet heeft hij ziin mooie instrument laten zingen tot streeling van het oor en tot vreugde van het hart. De vier coneertgevers vereenigden zich in het slotnummer tot een kwartetsonate van Teleman, Bachs tijdgenoot en rivaal: muziek van overwegend divertimento- karakjer, maar met alle distinctie van dien tijd. Schouten heeft de solisten voorbeeldig begeleid. Het orgel leent zich in zijn dispositie bijzonder voor zachte en toch sprekende begeleiding. Aeoustisch werkt ook het kerkgebouw mee. En de gezellige kerk met haar mooie nieuwe indirecte verlichting schept ook de soheer. waarin het geestelijke concert kan worden ge noten. Ik weet niet wie ik kiezen zal, Er zijn partijen zonder tal, Het wordt een akelig geval. Wiè houdt mij 't minste voor den mal? Zal ik het merken? Ik weet niet wie ik kiezen moet. Elke partij brengt overvloed, Ze trekken nu hun liefste snoet. En ieder roept: wij doen h«t goed! Zal ik het merken? Ik weet niet wie ik kiezen wil. Als ik die lijst zie word ik stil. En peins en denk en lach en gil Wordt nu mijn stemmen geen paskwil? Zal ik het merken? Ik weet niet wie ik stemmen ga Als 'k al die namen gadesla. Dan zeg ik bij mezelf, aha. Nu komt de goede tijd weldra. Zal ik het merken? Ik weet niet wie ik kiezen kan. De slappe of de sterke man. Met weinig of met veel élan. Wie maakt er toch het beste van? Zal ik het merken? Toch slaat die lijst mij niet uit 't lood. Want ik maak alle hokjes rood. Dan ben ik uit mijn kiezersnood. Betalen moet ik töch in 't groot! Dat zal ik merken! LEON. DE ALGEMEENE TOESTAND. De onderlinge besprekingen. Ramsay MacDonald en sir John Sunon zijn gisteravond uit Genève vertrokken naar Rome, waar zij tijdens het weekend het aangekondigde onderhoud zullen heb ben met. Mussolini, Miss MacDonald vergezelt haar vader. Van Genève uit 2ullen zij met een wa tervliegtuig langs de kust naar Rome vlie gen. Daar zullen zij blijven tot Maandag en hun terugreis naar Engeland te Parijs onderbreken, waar zij besprekingen zullen voeren met Daladier. Overeenkomstig hun oogenblikkelijk voor nemen zullen zij Woensdag weder in En- ge'and terug zijn. Sir John Simon zal reeds den volgenden dag. wanneer waarschijnlijk in de ontwa peningsconferentie de debatten zullen aanvangen over het door MacDonald in gediende ontwerp-conventie, naar Genève terugkeeren. Sir John hoopt te Genève te blijven tot dat deze debatten zijn afgesloten. Het bezoek der Britsche ministers aan Rome, wordt hartelijk toegejuicht niet al leen in Britsche en Italiaansche kringen, maar in alle te Genève aanwezige delega ties. waar het beschouwd wordt als in overeenstemming met de krachtige pogin gen van MacDonald om een verbetering in den Europeeschen toestand te brengen en positieve ontwapeningsresultaten te be reiken. Waarschijnlijk zal luchtvaartminister Balbao persoonlijk het vliegtuig besturen, dat de gasten van Genua naar Rome zal brengen. Een eskader van Italiaansche vliegtuigen zal het vliegtuig begeleiden. In een officieel communiqué wordt mee gedeeld, dat de Fransche minister van fi nanciën Bonnet, gisteren een onderhoud met den kanselier van de schatkist Neville Chamberlain en den minister van handel Runciman had over vraagstukken, die op de agenda voor de economische wereld conferentie aan de orde gesteld zullen worden. De gedachtenwisseling droeg een zeer hartelijk karakter. Vastgesteld werd. dat in hooge mate overeenstemming voor handen is over de beginselen, die bij de behandeling van de verschillende vraag stukken der agenda gevolgd moeten wor den. Volgens een officieus bericht is vooral beraadslaagd over financieele vraagstuk ken. Ook economische vraagstukken wer den behandeld. Naar verluidt, zijn beide partijen voor een grootere vrijheid voor den internationalen handel. Verder bestaat er overeenstemming over. dat de conferen tie zoo spoedig mogelijk bijeengeroepen moet worden. DUITSCHLAND. Hugenberg en von Papen aan 't woord De terreur der Nazis. De commissaris van het Rijk voor het Pruisische ministerie van economische zaken en arbeid, dr. Hugenberg, heeft een reorganisatie van het beursverkeer uitge vaardigd, waardoor de Berlijnsche beurs zal worden hervormd. Voor 29 April a.s. zal een nieuw beurs- bestuur moeten worden gekozen. Het aan tal bestuursleden zal van 72 tot 43 worden verminderd. Alle vertegenwoordigers van beroepsgeheimen zullen in aantal worden teruggebracht. Slechts het aantal ver tegenwoordigers van wisselmakelaars, van den landbouw en der bedienden blijft on gewijzigd. Dit feit is voor de goederen beurs van bijzondere beteekenis. In de toekomst zal de Kamer voor landbouwaan- gelegenheden zelf de landbouwvertegen- woordigers kiezen. Dezen zullen in de toe komst ten volle dezelfde rechten hebben als de andere bestuursleden. De kern der hervorming is de „veilig stelling" van den invloed der regeering op de samenstelling van het beursbestuur. De instructies van den minister schrijven verbindend voor dat verkiezingen voor het beursbestuur de bevestiging behoeven der industrie- en handelskamer, welke zonder opgave van redenen kan weigeren en on geldig verklaren. Het ligt in het bijzonder ln het voornemen een vertegenwoordiging der spaarders in het beursbestuur te doen opnemen, daar de spaarders levendig ge ïnteresseerd zijn bij de ontwikkeling van de markt der vaste rentegevende waarden. De nieuwe bepalingen zullen voorts de waarborg moeten geven, dat ln de toe komst de functie van lid van het beurs bestuur niet meer uitgeoefend kan wor den. Indien tegen zoo'n lid een gerechte lijk onderzoek of een onderzoek door een eere-raad wordt ingeleid. De mlnlsterieele bepalingen voorzien er in het bijzonder in, dat ook processen wegens overtredingen van de devlezenbepalingen aanleiding geven tot het aftreden van het lid van het bestuur. Verscherpte bepalingen jegens beurs bezoekers tegen wie dergelijke processen aanhangig zyn gemaakt, houden hiermede verband. Voorstellen van den staatscom- missaris aan het beursbestuur betreffende het weigeren van den toegang tot de beurs, moeten direct worden ingewilligd. Op deze wijze wordt in de toekomst de mogelijkheid geschapen ongewenschte ele menten uit te sluiten van werkzaamheden ter beurze. De nieuwe bepalingen worden direct van kracht. De minister is voornemens voor de overige beurzen overeenkomstige hervor- mingsbepallngen uit te vaardigen. Hugenberg heeft voorts voor de klank film een rede uitgesproken over de eerste maatregelen voor den economischen weder opbouw. De minister zeide daarin os.: „Op de opwinding van den verkiezingstijd en de politieke koersverandering volgt thans het nuchtere werk. Maar ook hier heer- schen groote hartstochten. Of de mlllioe- nen werkloozen weer aan het werk kun nen gaan en daarmede de koopkracht des volks vermenigvuldigd zal worden, is een der fatale problemen van Duitschland, Wij beginnen met het herstel van de bestaans mogelijkheid en de koopkracht van den landbouw, vooral door het aanpakken van het zoolang verwaarloosde vetprobleem. De daarmede geschapen grondslag zal het ons gemakkelijker maken tot een regeling te komen van onze handelsbetrekkingen met de nabuurstaten en daarmede te komen tot een vergrooting van onzen industrieelen afzet. Voor de kolonisatie zullen wij door opruimen van den opgestapelden bureau- cratischen en partij-politieken rommel nieuwe mogeliikheden van ontwikkeling openen. Dat Duitschland aandeel krijgt aan het laaggedaalde rentepeil van de overige wereld zal het gemeenschappelijke doel van regeering en rijksbank zijn. De taak den soliden bedrijven en gezonden ondernemingen de thans nauw geworden credietmogelijkheden te verruimen staat in het middelpunt van het probleem van het natuurlijke ontstaan van nieuw werk, nieuwe koop- en financieele kracht. De eigenaars van huizen en door regeling van hun crediettoestanden de gemeen ten moeten hun rol als groote werkgevers herkrijgen. Dit is een klein gedeelte van de overvloed van taken, die dankbaar voor dengene staan, die kracht en rust heeft tot de uitwerking daarvan. Gelijkertijd hield von Papen een rede te Breslau, waarin hij o.a. zeide: De diepste grond voor de -binnenland- sche revolutie, waarin wij verkeeren, is de opheffing vah het Volk tegen den zin en den geest van het dictaat van Versail les. Zeer zeker is de binnenlandsche weder geboorte der natie voorwaarde voor dezen strijd tegen Versailles. Onze huidige strijd tegen het bolsjewisme en de reactie geeft de basis ook voor het verwerven der vrij heid naar buiten. Een volk. dat naar bin nen zwakte, lafheid en „vervetting" duldt, maakt zich ongeschikt voor zijn histori sche taak. Het zou onjuist zijn het ge beuren der binnenlandsche zuivering, welke thans voltrokken wordt op te vatten als een daad van vergelding. Onze heer schappij berust er op, dat zij het volk bindt, den binnenlandschen vredeverstoor der omlaag haalt. Wraak, aldus von Papen, is een gevoel, dat noch een voornaam mensch noch een waarachtig staatsman waardig is. De re volutie is ons een zaak des harten, waarop geen schaduw van eenigerlei onwaardig heid mag vallen. De kanselier zal de hoog ste autoriteit van den staat onder alle omstandigheden handhaven. Niemand behoeft te meenen dat wij zullen vernietigen, wat de Duitsche arbei dersklasse bij gezond zelfbestuur heeft op gebouwd. De staat moet tronen als laatste autoriteit boven de levende krachten des volks. Daar wij het tegendeel van een bolsjewistische revolutie, nl. een Duitsche willen voltrekken, moet ons geheele stre ven er op berekend zijn, de ware vrijheid en waardigheid van de persoonlijkheid op nieuw op te bouwen. De waarachtige gees telijke vrijheid is een noodzakelijke voor waarde voor ieder waarachtig leven. Er is geen comDromis moaelilk tegenover de overblijfselen van den geest der onder- miinirr: V/ij mcrte- Weidelijk aan van het stadium der volksbeweging overgaan in het stillere vaarwater van staatsmans- werk. Pas dan zal de overneming van de macht door ons voor de geschiedenis ge rechtvaardigd zijn. Wanneer ik de eischen van onzen buitenlandsch politieken toe stand naga. moet ik het Duitsche Volk waarschuwen zijn binnenlandsch politieke overwinning reeds thans geliik te stellen aan een buitenlandsch politieke. Zoo ont vlamd onze harten voor volk en vaderland mogen ziin. zoo koel moeten wij de bui tenlandsch politieke mogelijkheden, de wereldpolitieke situatie en de grootte der door ons te verrichten taken beschouwen. Hierin ligt het verschil tusschen 1813 en 1933. Toen volgde het volk zijn koning. Thans is de zaak anders. Ieder van ons voelt, hoeveel ons nog scheidt van het. eigenliike doel der politiek, welke nog steeds buitenlandsche politiek is. Niet de macht is het doel van een staats man. maar een verantwoordelijk geschie denismaken. Macht is slechts het middel voor het doel. Later heeft een fakkeloptocht door de straten van Breslau plaats gehad. Niettemin houdt de terreur der Nazis waarvan slechts heel weinig betrouwbaars uitlekt, onverminderd aan. De nat. soc. staatscommissaris van Ber lijn, dr. Llppert, is van plan drastische reorganisaties in de Berlijnsche zieken huizen in te voeren. Uit rapporten van de districtsburgemeesters is hem gebleken, dat 80—90"/n, in sommige ziekenhuizen zelfs 100°/o van de artsen joden, communisten of sociaal-democraten zijn. Dr. Lippert heeft opdracht gegeven, dat de contracten met deze artsen zoo spoedig mogelijk op gezegd moeten worden. Geschiktheid en kunde tellen niet mee! De Rijkscommissaris voor het land Sak sen heeft bepaald dat alle leden der com munistische partij en van de soc.-dem. partij of aanhangers van deze partijen die eenigerlei functies in openbare licha RECLAME. 7486 IELE! jegedei Hoogste laagste jwachti Matige toei 'd-Wes' likt Ai ïen. iel SUITE b. Kon De k< ir de 1 ikken. CHIEF WHIP de beste Sigaret voor Uw gezondheid! men of in openbaren dienst zijnde instel lingen bekleeden. onmiddellijk moeten wor den ontslagen. Zij komen niet in aanmer king voor schadeloosstellingen. Als uitvloeisel van het doodschieten te Freiburg van een politiebeambte door den sociaal-democratischen rijksdagafgevaar digde Nussbaum is op grond van de ver ordening tot bescherming van volk en staat bepaald, dat alle sociaal-democrati sche en communistische leden van den Ba- denschen Landdag, evenals alle in den nieuwen rijksdag gekozen sociaal-democra tische en communistische afgevaardigden, voorzooveel in Baden wonend of vertoe vend, tot nader order gearresteerd moeten worden, voorts ook alle communisten, die op candidatenlijsten der communisten voor den rijksdag staan. Verder zullen alle in Baden verschijnende periodieken der so ciaal-democraten tot nader order worden verboden. Alle in Baden bestaande Marxistische weer- en jeugdorganisaties, ook nevenorganisaties, in het bijzonder het IJzeren Front, de Reichsbanner. de Antifa, worden direct ontbonden, terwijl de loka len van sociaal-democratische en commu nistische organisaties zullen worden ge sloten. De zuiver economische doeleinden die nende werkzaamheid der 2.g. vrije vakver- eenigingen mag echter niet geschaad wor den. In de stad Freiburg in Breisgan zullen alle plaatselijke organisaties van sociaal democraten en communisten onverwijld worden ontbonden. Onder het devies „kruis en adelaar" is te Berlijn opgericht de ..groot-Duitsche bond van conservatieve Katholieken". Blijkens de in de oprichtingsvergadering goedgekeurde statuten is de doelstelling van den bond: Be chrlstelijk-conserva- tieve gedachte bij het volk te verdiepen, het nationale bewustzijn der Katholieke Duit-schers te versterken en den opbouw van het komende rijk der Duitschers gees telijk te bevorderen." Volgens de statuten is de bond onpar tijdig. ENGELAND. Witboek over Indië. In den vorm van een Witboek zijn gis teren de voorstellen verschenen die de re geering zal doen nopens de verleening van een grondwet en gedeeltelijk zelfbestuur in Br. Indië. In de inleiding wordt herinnerd aan het feit dat de tegenwoordige grondwet van 1919 is, die 10 jaar van kracht zou blijven en dan vervangen worden door in middels uitgewerkte nieuwe voorstellen. De bevindingen van de commissie van Slmon en daarna van de drie Ronde tafel conferenties vormden de basis van de re- geeringsvoorstellen. Van de commissie-Simon is het denk beeld overgenomen om provinciale auto nomie aan Indië te verleenen, van de Ronde tafel-conferentie het plan van een verantwoordelijke Pan-Indische federatie van Staten die haar voornaamste uitdruk king zal vinden in de stichtii® van twee I wetgevende vergaderingen, een Senaat en een Kamer van Afgevaardigden. De Se naat zal bestaan uit een zeker aantal leden uit de provinciale raden gekozen en tevens uit een aantal, die door de Indische vorsten benoemd worden. Het Huls van Afgevaardigden zal gekozen worden bij directe, geheime stemming voorloc pij door ongeveer 3 procent van de 270 mil- lioen inwoners van Indië. Er is geleja- heid om het aantal kiezers geleidelijk til te breiden. Aan de provinciale raden zullen et» aantal nader omschreven bevoegdheid worden overgedragen, die nu door de Cen trale Britsch-Indische regeering worden uitgeoefend, en de door die regeering di rect benoemde leden van die raden zullen verdwijnen om volle werking te verschat fen aan het beginsel van provinciaal zelf bestuur. Voor den onderkoning en de gouverneurs der provinciën worden zekere bijzondere rechten gereserveerd met name het recht om de vrede te handhaven e» iederen aanslag die den vrede zou kunnen verstoren, te beletten; voorts het recht van bescherming der minderheden en het recht van bescherming van handelsbelan gen en het beletten van handelsbelemme ringen als boycott enz. Ten slotte zdl de onderkoning moeten waken voor de cw- aietwaardigheld des lands en volledige controle kunnen oefenen op financieele gestes van de provinciale raden of Indi sche staten, ten einde een gezonde en sta biele monetaire en financieele politiek te waarborgen. Opgemerkt wordt echter dat deze rech ten slechts in bepaalde wei-omschreven gevallen mogen uitgeoefend worden. De verhouding tusschen Indische en Europeesche militairen in het Indische leger beneden den rang van officier zu ongewijzigd blijven, maar er zal een school worden opgericht tot vorming van een In disch beroepskader van officieren. Aan de verkiezingen voor de provincial' raden zullen ongeveer 14 procent van bevolking kunnen deelnemen en er zullen plaatsen vrij gehouden worden voor ver- tegenwoordiging door vrouwen, van welk1 ook een zeker aantal actief kiesrecht zul len "genieten. Het is niet mogelijk gebleken Birma k de voorstellen te betrekken, aangezien® Staat nog niet heeft uitgemaakt of M zich bij de federatie wil aansluiten of MJ zelfstandige provincie wil worden en zM afscheiden van de tegenwoordige indec- ling. De regeering stelt voor, om een commis- ste uit beide Hulzen van 't Engelsche par lement te benoemen niet later dan volgende week om over de afzonder lijke voorstellen te rapporteeren. Als dl' rapport zal ingekomen zijn. wat in het na jaar verwacht mag worden, zal de regee ring haar definitieve voorstellen in een wetsontwerp belichamen dat den naam zal dragen Government of India Act 1933- 1934. FRANKRIJK. Beperking van buitenl. musici. In het Fransche staatsblad is een decreet verschenen, met beperkende nepa lingen op het spelen van buitenlandscn musici in hotels, restaurants, cabarets e dansgelegenheden. Hun aantal mag in de toekomst meer dan 10 pet. van het geheele omes Orkesten met een speciaal huiteh* landsch karakter, b.v. die vreemde ins», menten bespelen of ln hun eigen zingen, moeten zich voortaan beperse 30 pet van hun eigen landslieden. Ten einde de werkloosheid niet j te doen toen - oen. zal het nieuwe d pas over 2,„ maand strikt worden w* gepast. S-I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 2