933 W6 Jaarcan? ZATERDAG 11 MAART 1933 No. 22383 fficieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. Ons Kruiswoord-raadsel. Het voornaamste Nieuws van heden. !„g Eew heei ok ïTaa en, !eeu it q TOl Ou gel va 'Uit lan abc igt an| m sr UT l; rLi nhi Le lei LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Ctv ner .egel tooi advertentlen uit Leiden en plaatsen jaar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertentlën 36 L'ts per regel Kleine Advertentlën uitsluitend b'j vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. tl] een maximum aantal woorden van 30 Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT:] Voor Leiden per 3 maanden f.2.35: per week 10.18 Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franoo per post 1.2.35 portokosten. nummer bestaat uit VIER Bladea EERSTE BLAD. 30 i I Burgemeester en Wethouders van Lelden rnigén ter algemeene kennis dat het ge- ïlte van de Uiterstegracht (Westzijde), :»?en tusschen de Groenesteeg en den iden Ri1n. In verband met het uitvoeren herstellingen aan den walmuur van gracht vanaf Maandag 13 Maart a s. nadere aankondiging, voor alle rijver- is afgesloten. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN. Burgemeester. VAN STRTJFN Secretaris. Leiden, 11 Maart 1933. 7140 HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van eiden Gezien het verzoek van: a. G. van Kla ren om vergunning tot het oprichten in een timmermanswerkplaats in het etceel Korte Hansenstraat No. 5, ka- astraal bekend Gemeente Leiden, Sectie No. 1428; b. G. M. Friedhoff om vergun ing tot het ODrichten van een model- iakerij in het perceel Oude Rijn No. 86, dastraal bekend Gemeente Leiden, Sec- H No. 3040; c. M. E. Groenewegen om ergunning tot het oprichten van een ioscoop-theater in het perceel Hooge- wrd No 49, kadastraal bekend Ge- ueente Lelden, Sectie D No. 827. Gelet op de artikelen 6 en 7 der Hinder- ït: Geven kennis aan het publiek, dat ge simde verzoeken met de bijlagen op de keretarie dezer gemeente ter visie gelegd /alsmede dat op Zaterdag, den 25en laart 1933 des voormiddags te half elf ircn in het perceel Breestraat 125 (Bu- eau van Gemeentewerken) gelegenheid al worden gegeven om bezwaren tegen ieze verzoeken in te brengen, terwijl zij :r tie aandacht op vestigen, dat niet tot iroep gerechtigd ziin zitn, die niet over- komstig art. 7 der Hinderwet voor het tmeentebestuur of een zijner leden zijn Etichenen, ten einde hun bezwaren mon- Kting toe te lichten. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRYEN Secretaris. ia; ire Men, 11 Maart 1933. 7139 EERSTE LEIDSCHE DAMESBEURS. Over bovengenoemde beurs, welke van 4—29 Maart in de Stadsgehoorzaal wordt ühouden, vernemen wij nader, dat de be- angstelling van de zijde der exposanten liervoor bevredigend is. Er zullen ongeveer 50 standhouders zijn, vanonder circa 15 Leidsche firma's De beschikbare standruimte is zoo goed ils geheel verhuurd, waarbij het comité leeft getracht zooveel mogelijk variatie a de te exposeeren artikelen te verkrijgen. Eiken avond zullen in den foyer cabaret- loorstelllngen worden gegeven door voor- anstaande Nederlandsche artisten. Op en laatsten avond komen Coos en Cees Reenhoff hun liedjes bij de guitaar zin- in. Voor deze voorstellingen wordt geen :tra entree geheven. Het orkest staat onder leiding van kapel- Beester S. Dubrovsky van de Staatsopera ie Riga. Eiken avond zal gelegenheid tot dansen kstaan en zullen moderne dansen worden gedemonstreerd. Zaterdagavond 25 Maart zal een groot kal worden georganiseerd tot 3 u. 's nachts. Voorts bestaan er plannen om Maandag middag een modeshow te organiseeren, erwiji de gebruikelijke attracties in den 'urm van geschenken voor de zooveelste ezoeker(-ster) en een aparte amusements taal niet zullen ontbreken. EEN BELANGRIJKE ZENDINGS SAMENKOMST. Maandagavond wordt hier ter stede een belangrijke samenkomst gehouden, uit gaande van de Vereen, tot bevordering der Zendingszaak alhier. Na een korte in leiding door ds. Rauws zullen als sprekers optreden de heer en mevrouw baron en baronesse van Boetzelaer van Dubbeldam, teneinde mededeelingen te doen over den internationalen zendingsraad. Dr van Boetzelaer, die te Utrecht stu deerde, promoveerde op een proefschrift °!er „De zending tijdens de OI. Compag- b'e" Van 1906 tot 1908 was hij zendings- Wmsul te Batavia. Na zijn terugkeer hier lande werd hij lid van de Tweede Ka- ®er. Hij is thans voorzitter van het Ned. «nd. Gen den Zend. Studie-Raad. het »angi- en Talaude Comité, vice-voorzitter Jan het Ned. Bijbel-Genootschap en den "ed. Zend. Raad. Sedert zijn oprichting vertegenwoordigt hij Nederland in (.en "■joniationalen Zendingsraad. -Mevrouw van Boetzelaer interesseert •ra eveneens in btizondere mate voor de «nding zij js e€n van vioe-presidenten M 'nbeni:1tionnlen Zendingsraad. ;/n krijgt Maandagavond dus de be- "«iten over het wereld-werk der zending W eerste hand. W ?anSvereeniging „Hallelujah" ver- hare medewerking. DE BRANDSTICHTING IN HET DUITSCHE RIJKSDAGGEBOUW. Een onderhoud met een Berlijnschen Kriminalkommissar. Herr Helmut Heisig. Wij hadden gisteravond een onderhoud met den heer Helmut Heisig. staatlicher Preusischer Krinimalkommissar die, zooals reeds eerder gemeld, momenteel hier ter stede vertoeft om een onderzoek in te stel len naar den persoon en het verleden van Van der Lubbe. Eigenlijk aldus de heer Heisig is dat niet mijn eenige taak. In de eerste plaats ben ik hier om een onderzoek in te stellen naar de verschillende communisti sche stroomingen in Holland en hun ver houding tot de communistische partij in Dultschland. Wij kennen namelijk in ons land niet de z.g.n. Groep van Internatio nale Communisten, waarvan Van d. Lubbe in de laatste jaren lid was of zich althans toe voelde aangetrokken. Dank zij de me dewerking der Leid6che politie ben ik daarvan thans op de hoogte. Er hebben over deze wereldschokkende gebeurtenis in de Duitsche pers vele geruchten de ronde gedaan, welke ten eenenmale bezijden de waarheid waren en het resultaat vormden van particuliere onderzoekingen door per sonen, die allerminst op de hoogte kon den zijn. In verschillende bladen is de meening geuit, merkten wij op, dat Van der Lubbè in gezelschap zou zijn geraakt van perso nen, die naar v. d. Lubbe meende, commu nisten waren doch dat in werkelijkheid niet waren. Dezen zouden hem voor deze daad hebben gebruikt en zelf buiten schot zijn gebleven. Vandaar dat Van der Lubbe ook de eenige brandstichter is geweest, die kon worden gearresteerd. Allemaal Schwindel oordeelde de heer Heisig. Van der Lubbe heeft zijn commu nistische relaties zelf opgezocht en ze ter dege gevonden. Hij is op verschillende plaatsen (stempellokalen vergaderingen e.d in aanraking geweest met commu nisten en links georiënteerde socialisten. In hoeverre deze personen medeplichtig zijn aan de voorbereiding en de daad zelve staat nog niet vast. Dat hij niet in staat was namen te noemen, acht ik wel aan nemelijk Daarvoor was de kennismaking te oppervlakkig. Bij het onderzoek, dat ik van het begin af heb meegemaakt maakte Van der Lubbe een uiterst intelligenten indruk. Niet intelligent in a'.gemeenen zin. maar ten aanzien van bepaalde zaken die hem belang inboezemden. Hij is wat wij noemen „gerissen" (gewiekst), zulks in tegenstelling met zijn uiterlijk. Hij spreekt uitstekend Duitsch zoodat het ver hoor niet aanleiding heeft gegeven tot ook maar één misverstand en geen oogenblik een tolk noodig was. Bovendien heeft hij een fabelachtig goed geheugen en een uit stekend oriënteeringsvermogen zoodat hij. om zoo te zeggen den weg in Berlijn beter kent dan ik. Van meerdere zijden is betwijfeld of Van der Lubbe den brand alléén zou heb ben aangestoken. Dat staat wel vast. Bij zijn eerste ver hoor wist hij precies od te geven, welke vertrekken hij achtereenvolgens had be zocht en er brand had gesticht. Weliswaar wist hij de juiste benamingen niet doch de volgorde en ligeings-aanduidmg klopte precies met het verloop van den brand. Hij is als een razende door het gebouw gehold en heeft achtereenvolgens al zijn kleeding- stukken. gedrenkt in benzine als fakkel gebruikt om de gordijnen en pluche-be- kleedine in brand te steken. Het speet hem „restlos" dat ziin opzet niet volkomen was geslaagd. Zijn aanslag was gebaseerd op politieke gronden en was bedoeld als een manifestatie tegen .het systeem'.' Trou wens daarvan getuigen ook zt1n vruebte- looze oogingen tot brandstichting In het stempellokaal in de voorstad Neuköln in het Rathaus te Berlin-Mitte en tn het Schiosz waar een begin van brand ont stond in de portierswoning Over dit laatste heeft v d Lu^b- 'lip eniit te kennen ge geven: hij had niet den concierge willen tr°ffen maar het systeem". Over dit systeem" heeft hii gezegd voor de rechtbank breedvoerig te zullen uitweiden. Er is getwijfeld aan de echtheid van zijn paspoort omdat op de u van ziin naam een Umlaut stond. Aan de geldigheid van zijn pas valt niet te twijfelen. De Umlaut heeft hij waarschijnlijk zelf aangebracht, om de uitspraak van zijn naam in overeenstem ming te brengen met de Duitsche begrip pen. Immers zonder Umlaut zouden de Duitschers zijn naam uitspreken als Van der Loebe en vandaar die toevoeging. Men heeft ook beweerd dat Van der Lubbe vroeger zou hebben overnacht bij natlonaal-socialisten, wat tot bepaalde conclusies zou hebben geleid. Dat is best mogelijk Van der Lubbe heeft tn geen geval geweten, dat het na tlonaal-socialisten waren, terwijl omge keerd de gastheeren niet hebben geweten, dat v. d. Lubbe communist was. Bovendien zijn heel wat communisten uit vroegere tijden, thans overgegaan naar de rijen der natlonaal-socialisten. Was het voor hem zoo gemakkelijk om bij avond in het Rijksdaggebouw bin nen te dringen? Ja. Hij had 's middags eenige uren in het gebouw doorgebracht en was ruim schoots in de gelegenheid geweest zijn plan te beramen. Overdag bezoeken vele vreem delingen het gebouw. Aan de zijde waar hij is binnengeklauterd is het 's avonds zeer stil. Op de muur waren de sporen van zijn klauterpartlj duidelijk te zien. Maar hij is 's middags toch in het ge bouw gesignaleerd in gezelschap van voor aanstaande communisten o.a. van den af gevaardigde Torzier? Dat wordt door drie getuigen perti nent beweerd. Maar de betrokkenen ont kennen natuurlijk Er „ijn m dit verband ongeveer dertig personen gearresteerd, over wien het onderzoek nog in vollen gang is. Daaronder was één Hollander die met zijn auto geruimen tijd voor het ge bouw heeft gestaan doch die, naar het onderzoek heeft uitgewezen, niets met het misdrijf uitstaande heeft. Van der Lubbe zelf laat niets los. Aanvankelijk heb ik ge probeerd eenige strikvragen te stellen, doch daarop reageerde hij met de opmer king Als u me voor den gek houden wilt. moet u een ander nemen." Daarna heb ik gemoedelijk en vertrouwelijk met hem ge- snroken. Ik heb hem laten merken dat ik hem niet beschouwde a!s een beroepsmis dadiger en hem verschillende vrijheden toegestaan voor zooverre dat natuurlijk mogelijk was. Onder andere heb ik hem chocolade gegeven rooken of drinken doet hii niet en sindsdien was hij toe schietelijker. Wanneer ik hem met korte onderbrekin gen 6 of 7 uur achtereen had verhoord, maakte hij er een einde aan met de woor den: Laten we nu maar gaan slapen, dan zal ik u morzen weer verder vertellen Tot zoover de heer Heistz die ons ten slotte aan de hand van een uitzebreide col lectie foto's een duidelijk beeld gaf van de wijze, waaroo Van der Lubbe is te werk gegaan en van de verwoestende uitwerking daarvan. o NUTSZANGSCHOOL. Jaarlijksche uitvoering. Zoo was dan de avond voor de Nuts- zangschool weer aangebroken. Van klein tot groot stonden de njeisjes en jongens op het podium geschaard. Er was hard gestudeerd. Allereerst noemen we de Bioe- mencantate, met solo, van Geertruida van Vladeracken, die zeer moeilijk is. Buitengewoon vlot werd deze gezongen. De solo werd eveneens door 'n leerling vertolkt. Verder volgden solo's duetten door de grootere meisjes. Frisch klonk Friihlingszeit van Abt. De jeugdige solisten zullen wel gevoeld hebben, dat alléén zingen heel wat zwaar der taak is, dan met elkaar. We zijn er van overtuigd, dat de leerlingen later door hun kennis van notenleer en mu ziek, gewilde leden der diverse zangver- eenigingen zullen worden. Aan het slot kwam de mooie cantate „Prins Lente" van H. van Tusschenbroek, die rythmisch en met de juiste voor dracht werd uitgevoerd. De begeleiding rustte in handen van Han Zirkzee, die zich op zeer verdienste lijke wijze van z'n taak kweet. Jammer dat de heer Meerburg door langdurige ongesteldheid niet aanwezig kon zijn. In de pauze sprak de heer Thors, be stuurslid, mevrouw v. Leeuwen—de Paauw toe, en prees haar om haar liefde en toewijding, welke door de bezuinigings maatregelen. die ook op de school toege past moesten worden, niet verflauwd ble ken te zijn. Door bestuur en leerlingen werden de directrice en medewerkenden fraaie huldeblijken aangeboden. De leerlingen werden in de gezellige zijzaal op diverse lekkernijen getracteerd. De zaal was geheel bezet. PROLETARISCH STEUNFONDS. In de gisteravond gehouden gecombi neerde bestuursvergadering van het Plaatselijk Arbeiders-Secretariaat alhier is een fonds gesticht teneinde aan hen, die door de propaganda enz. in handen komen van de justitie, bijstand te ver- leenen. Het voorloopig bestuur bestaat uit E. Groen, voorzitter, Nicolaasbeetstraat 28a; D van Schoonderwoerd den Bezemer, Transvaalkade, secretaris, en J. Somme- ling, penningmeester. Iedereen kan lid worden van b.g. Steun fonds, ongeacht zijn organisatorisch ver band. In totaal ontvingen wij 246 inzendingen. De overgroote meerderheid der oplossin gen bleek juist te zijn, wat ons, eerlijk ge zegd, weinig verwonderde, want deze puzzle was heel wat gemakkelijker en minder tijdroovend dan onze advertentie-knipsel prijsvraag. Na loting werden de vier geldprijzen, eik van f. 2.50 als volgt gewonnen: P. NIEBOER, Rijn- en Schiekade 89, Leiden. H. VAN NIEROP, Genestetstraat 53a, Leiden. C. M. KOET, Pasteurstraat 10a, Leiden. IV. H. B. BRIEDÉ Jr., Accountant, Noordwijk-aan-Zee. De prijzen kunnen a.s. Maandag tusschen 9 uur voorm. en 5 uur nam. aan ons Bureau worden afgehaald. In het Derde Blad kan men de goede oplossing vinden. DE DIRECTIE. MOBILISATIE-SLACHTOFFERS. Een afdeeling opgericht. Gisteren werd in Hotel „Centraal" een openbare vergadering gehouden door den Bond van Mobilisatie Invaliden en hun nabestaanden. Als spreker trad op de heer P. de Boer uit Drachten, voorzitter van voornoemden Bond, met het onderwerp: welke rechten hebben de mobilisatie slachtoffers en hoe die te verkrijgen. Spreker zette breedvoerig uiteen, hoe in de moblisatie-jaren vele militairen ten gevolge van de geleden ontbering ziek en zwak zijn geworden en afgekeurd werden zonder pensioen te ontvangen. Hoewel deze personen wel moreel recht hebben op hulp van de regeering is dit moreele recht niet op een behoorlijke wijze in een wet telijk recht vastgelegd, 't Gevolg is ge weest dat duizenden thans als onvolwaar diger! een armoedig bestaan lijden want ook de wet van 3 Dec. 1931 sluit velen, die wel moreel recht hebben, uit. Spr. kon het niet goed vinden, dat de regeering zich op deze wijze van de men- schen tracht af te maken, zooals thans gebeurt, want betrokkenen worden nog steeds als begiftigden behandeld, terwijl de regeering haar schuld thans door de kinderen van betrokkenen laat betalen, zoodat deze ook Mob. slachtoffers worden. Als de zoon van een mob. Invalide b.v. f. 9.— per week verdient, houdt de Regee ring van belanghebbende hiervan 2/3 af; heeft hij twee kinderen die elk f. 9.— ver dienen dan houdt de Regeering van de gezamenlijke inkomsten f, 12.— per week af. Spr. acht dit in strijd met elk rechts begrip. Dit geldt dan nog alleen voor hen, die voor een uitkeering ingevolge de wet van 3 Dec. 1931 in aanmerking komen; maar lang niet allen kunnen aan de eischen. die de Minister ingevolge voor noemde wet heeft gesteld, voldoen, 't Ge volg is dat hun verzoeken worden afge wezen. Beteekent dit nu ook. dat zij geen recht hebben? Neen zegt spr.. het feit dat geen uitkeering wordt gegeven omdat betrok kenen niet aan de gestelde eischen vol doen kan nimmer beteekenen dat recht is gedaan, integendeel! Spr. is er dan ook vast van overtuigd dat deze wet gewij zigd zal moeten worden. Het bestuur heeft een audiëntie aangevraagd teneinde H.M. de Koningin persoonlijk op de hoogte te stellen, welke audiëntie vermoedelijk zal worden toegestaan blijkens een door het bestuur ontvangen bericht van de Ko ningin. Voorts wees spr. er op dat vele Mob. slachtoffers meenen dat zij hun recht hebben verbeurd, doordat op hun ontslag brief staat vermeld, dat zij uit den mili tairen dienst ontslagen zijn wegens li chaamsgebreken buiten den dienst ont staan. Dit is echter niet het geval; juist voor hen is de wet van 3 Dec. 1931 die overigens slechts een steunwet is, maar geen recht geeft. Spr. betreurde liet dan ook, dat het rapport: van de Staatscommissie-Aalberse en het advies van deze commissie niet is opgevolgd. Veel onrecht zou dan kunnen worden weggenomen. Na een opwekking den Bond krachtig als een man te blijven steunen besloot spr. zijn rede. die met applaus werd begroet. Vervolgens werd overgegaan tot een huishoudelijke vergadering. Een afdeeling van den Bond werd opgericht. Tot seer - correspondent voor Leiden en omstreken werd benoemd J. Overmeer, Oude Vest 119 alwaar belanghebbenden nadere inlich tingen kunnen bekomen. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd voor het candidaatsexamen klassieke letteren mej. N. H. Schreuder (Den Haag); candidaatsexamen rechten de heeren J. J. G. M. Walenkamp (War mond), en R. J. de Vries (Den Haag.) BINNENLAND Wetsontwerp tot steunverleening aan de bollentrekkers in Ter Aar, Alkemade en Nieuwveen door de Tweede Kamer goed gekeurd. (Pari. Overzicht, 3e Blad.( Herstel van den goeden geest bij de ma rine; lezing van den ond-marine-comman- dant te Soerabaya. (Binnenland, 3e Blad.) De heffing op olie zal niet op 13 Maart doch op 3 April ingaan. (Binnenland, 3e Blad.) De margarine-smokkelhandel aan de grens. (Gemengd, 3e Blad.) BUITENLAND Hitier maant aan tot kalmte. Goering spreekt ophitsende taal. (Buitenl., Ie BI.) De Engelsche minister te Parijs. (Buitenland. Ie Blad.) Een Chineescb tegen-offensief ingezet? (Buitenland, le Blad.) Een nieuwe boodschap van Roosevelt ter bezuiniging. (Buitenl., le Blad.) Een hevige aardbeving teistert Califor- nië. Vele slachtoffers, groote schade. (3e Blad.) KAMERMUZIEKAVOND in RHIJNGKEST Gisteravond hebben de heeren M. K. C. Timmerhans van Abcoude (viool), B. Th. Polman (vlooi), N. Verhoeven (viool), J A. M. Polak (cello) en H. P. L. Boogers (cla rinet) in het sanatorium .Rhijngeest" aan patiënten en verplegend personeel een kamermuziekavond aangeboden. Uitge voerd werden werken van Mozart en Havdn. Na afloop heeft dr. H. A. Oort uit aller naam de musici bedankt voor den genot vollen en kunstzinnigen avond. GOEDKOOPE REIZEN Behalve de gewone goedkoope treinen zal de Ned. Spoorwegen van 15 Juli a.s. tot en met 31 Augustus goedkoope plaatsbe wijzen 2de en 3de klasse van verschillende stations (ook van Leiden) uitgeven naar Arnhem en Nijmegen in aansluiting op 'n autotocht door Nijmegen naar Kleef. Bovendien zullen ook ingaand 15 Juli speciale eendaagsche retourkaarten wor den uitgegeven naar Utrecht. Het heen- reisgedeeite van de eendaagsche retour- kaart is tevens geldig voor een autorit door Utrecht en de provincie Utrecht. Dit jaar heeft voor de reizigers een foto wedstrijd plaats, waarvoor een groot aan tal prijzen uitgeloofd zal worden. RIJKSPOSTSPAARBANK. Aan het postkantoor Leiden werd in den loop der maand op spaarbankboekjes ingelegd f. 191.108.62 en terugbetaald f. 119.393.21. Derhalve meer ingelegd dan terugbetaald f. 71.715.41. Het aantal nieuw uitgegeven spaarbankboektes bedroeg 137. Door tusschenkomst dezer kantoren werd ter Directie op staatsschnldboekjes inge schreven nomimaal f. 500— en alge- schreven: nihil. Derhalve meer in- dan afgeschreven f. 500. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: Gebr. Guiiker, Oude Varkenmarkt 5 a, Leiden. Eierenhandel. Vennooten: H. Gu iiker, Nijkerk; J. Guiiker, Leiden; E. Gu iiker. Nijkerk. Wijzigingen Naamlooze Vennootschap Internatio nale Bouwmaterialenhandel Thorbecke- straat 34, Lelden. Bovengenoemde N.V. is met ingang van 8 Maart 1933 in liquidatie getreden. Vereffenaar: J. de Vries, Leiden. Fa. H. J. en J. G. van Leeuwen. Wijk B. 151-152, Koudekerk. Pannenfabriek. Bo vengenoemde handelszaak is d.d. 10 Sept. 1920 omgezet in een vennootschap onder firma onder den naam: Firma Johs. van Leeuwen (B.P.) Soort van bedrijf: tabri- ceeren van en den handel in pannen en draineerbuizen. Vennooten: H. J. van Leeuwen, Koudekerk en A. B. v. Leeuwen. Koudekerk. Voor het alhier afgenomen examen voor apothekers-assistent zijn geslaagd de dames D. Heeris en M. Franzen, beiden te Dordrecht. Bij de politie zijn inlichtingen te be vragen omtrent een aldaar opgevangen bruinharigen lexschen Setter.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 1