Een frissche
De Ontwapeningsconferentie.
teint heeft
tooverkracht
[jit* Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 7 Maart 1933
Derde Blad
No. 22382
i logisch en economisch
gezonde Actie.
Tl
DE HEER P. v. d. MEY Pzn.
TE RIJNSBURG.
tQ(
ïlial,
LfiTRIP OVER „NEDERLANDSCH
FABRIKAAT".
Mr. Trip.
de breed opgezette reclame-
pagne, zooals die in de komende da
ten behoeve van het Nederiandsch
ikaat ondernomen zal worden, kan ik
aldus mr. L. J. A. Trip, president van
Sederlandsche Bank, geheel vereeni-
Het is volkomen logisch en econo-
i gezond, dat, wanneer prijs en
iteit gelijk zijn, aan het Nederiandsch
act boven het buitenlandsche de
rang gegeven wordt. Het zou zelfs,
i menschelijk geredeneerd, verklaar-
zijn. wanneer het Nederiandsch pu-
uit reactie op de ontelbare en arbi-
afweermaatregelen van het buiten-
tegen Nederlandsche goederen aan
goederen de voorkeur gaf, ook al
a zij minder in kwaliteit of hooger
lijs.
dergelijke gedragslijn zou echter
ereigsnen male in strijd zijn met ons wei
spen eigenbelang en met de gezonde
omische beginselen, welke wij in het
ader onder de tegenwoordige omstan-
sden, zooveel als eenigszins mogelijk,
:en trachten te propageeren en in toe
ing te brengen."
aar hoe, zoo vroegen wij den Presi-
wanneer men in de geheele wereld
beginselen met voeten treedt?
tai nog is dat voor Nederland geen
i. daaraan thans mede te doen. Een
Bi land, als het onze, moet tot het al-
Oi rite oogenblik vasthouden aan de
riU leid. dat werkelijke welvaart slechts
SiC rrugkeeren, indien de wereldhandel
ir^pom gebaseerd wordt op de grond-
i als vóór den oorlog. De ellende
wij thans ons bevinden, is eigen-
ds met het uitbreken van den we-
irlog in 1914 begonnen. De tusschen-
ie opleving, zooals wij die na den
in sommige jaren gekend hebben,
slechts een opflikkering: voor wie
zag, bleven ook in die jaren de
Slagen van de wereldhuishouding
|iel."
ieder geval zullen wij moeten wach-
Icp de economische wereldconferentie,
thans in voorbereiding is. Zoolang de
itaten van deze grootsch opgezette
ig om door internationale samenwer-
de zieke wereld geleidelijk wederom
ld te maken, niet bekend zijn, doen
it beste, ons van alle activiteit, in de
g van afsluiting en isoleering te
den. Waarmede ik natuurlijk niet
:1 een activiteit als deze propaganda
whoeve van het Nederiandsch pro-
Daarmede schaden wij geen belan-
welke wij bij een herstel van norma-
toestanden noodig zullen blijken te
:n. Gelukt het evenwel niet. op de
milsche wereldconferentie tot con-
tieve maatregelen te komen, welnu,
zullen wij nog tijd hebben, ons op-
te orienteeren. Het herstel van een
wereldverkeer, is voor Nederland een
.sbelang en een betere aanpassing
de kleinhandelprijzen en kosten van
isonderhoud aan het zoo sterk ge
le peil van de groothandelsprijzen, is
zen waaraan Nederland vóór alles
efte heeft. In beide opzichten zouden
fflze fundamenteele belangen ernstig
ien door het weren van buitenland
goederen, wanneer die beter en goed-
w zijn dan de Nederlandsche. Daar-
doet het mij zoo bijzonder genoegen,
leuze is: „Koopt Nederiandsch fa-
eeBaat, indien dit evengoed en niet
tier is dan het buitenlandsche". Dit
fschen acht ik onder alle omstandig-
n verantwoord en ik betuig met deze
t dan ook gaarne mijn volle instem-
Ook omdat ik overtuigd ben, dat er
is den hier bedoelden weg nog zeer
1 le bereiken is, bij producenten, tus-
'fflpersonen en afnemers."
®>t u de kans van slagen van de eco-
Sdche conferentie te Londen groot?
iaI acht die kans stellig aanwezig. Veel
'8^ 1' In deze echter af van het interna-
fe schuldenvraagstuk. Slaagt men er
'toe aangelegenheid tijdig te regelen of
omtrent een goede oplossing over
manning te verkrijgen, dan heb ik
-■ezdaad hoop, dat ook Londen zal sla-
t Zoo goed als men te Lausanne heeft
Jtoi, dat men niet aan vorderingen
blijven vasthouden, waarvan men kan
";u, dat zij op den duur toch niet be
dillen worden, zal ook eenmaal in
®ia het besef levendig worden, dat
'erwille van het wereldherstel, een
JP&ohaald moet worden door de oor-
Jiulden. En ik kan mij zeer goed
stellen, dat de Vereenigde Staten be-
hllen zijn deze schuldvordering aan-
te verminderen indien me ze
niet voor honderd procent
S™ kwijt te schelden indien ook
te anderen kant wordt medegewerkt
«verbetering van den internationale
"wingen, met name op monetair ge-
>,in °P dat van dezen goederenruil.
de Mogendheden daarvoor te
zijn?
ctostandigheden zullen m.L daartoe
«t De toestand, ls op het oogenblik
lel
De nieuwe „nimmer-geweld-verbintenis" - Een uitbreiding van de
„nimmer-oorlog-verbintenis" van het Pact van Parijs? - Uitbreiding
der „nimmer-geweld-verbintenis" tot de niet-Europeesche staten?
De nieuwe verbintenis en de verdragen van Locarno.
Genève. 3 Maart 1933.
Wij hebben gisteren weder een nieuwen
stap tot versterking der Europeeschc vei
ligheid gedaan: de Politieke Commissie der
OntwapeningsconferenUe heeft eenstem
mig bepaald, dat in de te sluiten Con
ventie tot internationale vermindering van
bewapening een door de Europeesche sta
ten op zich te nemen „nimmer-geweld-
verbintenis" zal worden geplaatst, waar
bij de Europeesche staten „plechtig zullen
bevestigen, dat zij onder geenerlei omstan
digheden onder elkander de toevlucht tot
geweld als instrument van nationale poli
tiek zullen nemen."
De niet van alle finesses der internatio
nale verdragen op de hoogte zijnde lezer
zal zich misschien de vraag stellen, wat
de beteekenis van een dergelijke nieuwe
„nimmer-geweld-verbintenis" kan zijn,
waar wij immers sinds 1928 reeds het Pact
van Parijs bezitten, dat. geboren uit het
initiatief van Aristide Briand en Kellogg,
reeds de verplichting oplegt nimmer de
toevlucht tot den ooriog te nemen als in
strument van nationale politiek. Wie zich
deze vraag stelt, zal zich op goed gezel
schap kunnen beroepen. Want gisteren
hebben in de Politieke Commissie tal van
gedelegeerden, en daaronder niet de eerste
de besten, dezelfde vraag opgeworpen. Deze
gedelegeerden met den scherpzinnigen ju
rist, den minister van buitenlandsche za
ken van Roemenië Titulesco aan het hoofd
hielden vol dat het Pact van Parijs stellig
de bedoeling had. ook al sprak het alleen
van oorlog ieder militair geweld van een
land tegen een ander volk te verbieden. De
in het laatste jaar door Japan gemaakte
tegenstelling tusschen geweld-met-oorlogs
verklaring, hetwelk door het Pact van
Parijs verboden is. en geweld-zonder-oor
logsverklaring. zooals Japan tegenover
China heeft toegepast en volgens het Pact
van Parijs niet verboden zou zijn, stond
den geestelijken vaders van dit Pact,
Briand en Kellogg zeker niet voor oogen!
Het Pact van Parijs had alle geweldme
thoden van één land tegen een ander in
den ban willen doen. Titulesco en vele
anderen vreesden dan ook, dat de nieuwe
..nimmer-geweld-verbintenis", die huns in
ziens geheel overbodig was, slechts koren
op de molen zou zijn van hen, die het Pact
van Parijs op de bekrompen wijze zouden
willen uitleggen, zooals de spitsvondige Ja
panners het voorbeeld hebben gegeven!
De bekende Grieksche professor-diplo
maat Politis, als scherpzinnig jurist onge
twijfeld de evenknie van Titulesco. is ech
ter ten slotte erin geslaagd de geheele Po
litieke Commissie ^rvan te overtuigen, dat
de nieuwe „nimmer-geweld-verbintenis"
haar nut heeft en in ieder geval niet zal
kunnen schaden. Er bestaat twijfel, zeide
Politis. of geweld-zonder-oorlogsverklaring
al dan niet onder het Pact van Parijs valt.
Er zijn zelfs voorbeelden uit den allerjong
sten tijd (Japan en Peru!) van staten, die
geweld tegen een nabuur-staat hebben
aangewend en die toch meenen het Pact
van Parijs niet te hebben geschonden, om
dat het toegepaste geweld huns inziens
niet onder het begrip „oorlog" valt. Waar
deze opvatting nu eenmaal, terecht of ten
onrechte, bestaat, zal het volgens Politis
zeker zijn nut hebben, dat althans de
Europeesche staten zich onder elkander
verbinden ook niet hun toevlucht tot ge
weld te nemen, zelfs indien dit niet als
oorlog zou te beschouwen zijn! Misschien
zegt de nieuwe „nimmer-geweld-verbinte
nis" niets anders als wat reeds in het Pact
van Parijs geschreven staat. In dat geval
is zij overbodig, maar doet zij toch geen
kwaad. Misschien echter gaat de „nimmer-
geweld-verbintenis" verder dan het Pact
van Parijs. In dat geval is zij een nieuwe
veiligheids-versterking. In ieder geval
wordt thans aan iederen twijfel, of geweld-
zonder-oorlogsverklaring geoorloofd zou
zijn. een einde gemaakt. „Onder geenerlei
zoo ernstig, dat ik niet kan gelooven, dat
de groote Mogendheden zullen volharden
in hare tegenwoordige politiek. Men heeft
gezien en ervaren, hoe er reeds door de
regeling van Lausanne, welke toch op
zichzelf gebrekkig moest zijn wegens het
verband met de schulden aan Amerika,
een zeker vertrouwen in de wereld kon
terugkeeren. Er werden wederom zaken
ondernomen, de toestand op de effecten
beurzen verbeterde, het emissiebedrijf kon
op beperkte schaal hervat worden en er
had zelfs een niet onbelangrijke stijging
van de goederenprijzen plaats. Waaruit
moge blijken, dat ook deze crisis voor een
belangrijk deel een vertrouwenscrisis is.
Uiterlijk zijn er evenwel nog geen teeke
nen waar te nemen, welke er op wijzen,
dat de economische verdwazing haar
einde nadert?
De wereld is inderdaad nog vol van
innerlijke tegenstrijdigheden. Eenerzijds
een steeds krachtiger wordend verlangen
naar meer vertrouwen, anderzijds een ten
top gedreven streven naar autarkie, waar
mede men de publieke opinie in de lan
den vergiftingt. Wij moeten echter blij
ven vertrouwen, dat het goede eenmaal
over het kwade zal zegevieren, al dienen
wij ons geen illusies te maken, dat dit
vandaag of morgen zal gebeuren. Wanneer
wij zien, hoe een land als Duitschland nog
altijd in de verkeerde richting gaat en er
thans in Amerika een credietcrisis is ont
ketend, waarvan wij de gevolgen nog niet
kunnen overzien, dan is voorbarig opti
misme nog allerminst gepast. Wij zullen
ons dus moeten voorbereiden op nog zeer
groote moeilijkheden en daarom lijkt het
mij zoo goed, dat het Nederlandsche volk,
nu de nood der tijden daartoe dwingt,
wakker geschud wordt om te breken met
sleur en traditie. Met een open oog voor de
mogelijkheden van de economische we
reldconferentie dienen wij te beseffen, dat
de vrije wereldmarkt thans een fictie is
geworden.
In dat licht beschouwt, krijgt de actie
van de propaganda-commissie voor hst
Nederiandsch fabrikaat een diepere be
teekenis eneen goede kans van sla
gen. Moge door aller samenwerking die
kans op de juiste wijze gebruikt worden!"
omstandigheden" zal een staat geweld, on
der welken vorm ook, tegen een anderen
mogen gebruiken.
Kon Politis op deze wijze de Europeesche
delegaties van het nut der nieuwe „nlm-
mer-geweld,verbintenis" overtuigen, hij
slaagde ook erin de bezwaren der niet-
Europeesche staten, die trouwens ook door
Titulesco en anderen gedeeld waren, weg
te nemen. Dezen hadden gevreesd, dat men
buiten Europa (Japan!) de nieuwe Euro
peesche nimmer-geweld-verbintenis zoo zou
uitleggen, dat de bekrompen Japansche in
terpretatie van het Pact van Parijs thans
voor juist was verklaard. Als de Ontwape
ningsconferentie het noodig acht tot een
„nimmer-geweld-verbintenis" voor Europa
over te gaan, zou dit kunnen beteekenen,
dat de Ontwapeningsconferentie dus er
kent. dat het Pact van Parijs uitsluitend
oorlog verbiedt en geen andere soorten van
geweld! Politis gaf thans echter als voor
zitter der redactiecommissie, die de „nim
mer-geweld-verbintenis" geredigeerd had.
de uitdrukkelijke verzekering, dat deze de
vraag naar de preciese beteekenis van het
Pact van Parijs geheel in het midden heeft
willen laten en dat uit het totstandkomen
van een nieuwe „nimmer-geweld-verbinte
nis" dus geenerlei argument voor de Ja
pansche opvatting mag worden getrokken.
Na deze uitdrukkelijke verklaring van Po
litis verzetten de niet-Europeesche staten
zich niet langer ertegen, dat de Eurp. sta
ten door deze nieuwe verbintenis hu-n eigen
veiligheid zouden versterken. Zij spraken
slechts nog den wensch uit, dat de nieuwe
„nimmer-geweld-verbintenis" ook tot de
niet-Europeesche staten zou worden uitge
breid. Een wensch. die op het oogenblik
echter weinig uitzicht ipiedt verwezenlijkt
te zullen worden met het oog op de gees
tesgesteldheid van Japan!
In de redactiecommissie was nog een
ernstige moeilijkheid gerezen over het
verband tusschen deze nieuwe verplichting
en het verdrag van Locarno. Dit geeft
België, Engeland en Frankrijk het recht
de Duitsche grenzen met een gewapende
troepenmacht te overschrijden. Indien de
Duitschers de demilitariseeringsverplich-
ting van de streek tusschen den Rijn en
de Fransehe grens zou schenden, wat on
der Hitier zeker niet ondenkbaar is. België.
Engeland en Frankrijk wilden dus de „nim
mer-geweld-verbintenis" uitdrukkelijk bui
ten toepassing stellen, indien een ouder
verdrag geweld onder bepaalde omstan
digheden zou veroorloven. De Duitschers
wilden echter niet opnieuw op deze wijze
het verdrag van Locarno dat immers door
Hitler steeds bestreden was, bevestigen.
Men heeft nu den uitweg gevonden, dat
niet uitdrukkelijk verklaard wordt, dat
oudere verdragen, zooals die van Locarno,
de „nimmer-geweld-verbintenis" in een
bijzonder geval kunnen opheffen, doch uit
dén gekozen tekst der nieuwe verbintenis,
waardoor geweld alléén verboden wordt
als „instrument van nationale politiek",
volgt toch. dat geweld als instrument voor
de nakoming van internationale verbinte
nissen niet verboden zal zijn. Met de Duit
sche gevoeligheid is dus rekening gehou
den, doch feitelijk hebben de anderen toch
hun zin gekregen.
EEN AVONTUUR VAN EEN ONVOOR
ZICHTIGE NEDERLANDER TE GRONAU.
Men schrijft uit Enschedé aan de N.R.Ct.
Dat de nationaal socialisten, prat op de
stembus-overwinning, uiting wilden geven
aan hun vreugde, ligt voor de hand. Zoo
ook in het. naburige Gronau, waar vlaggen
werden uitgestoken en guirlandes van
vlaggetjes over de straten werden gespan
nen. Dit laatste zou een Nederlandsche
chauffeur bijna noodlottig zijn geworden,
die een gedeelte van een lijn met vlag
getjes, die bij zijn nadering neergelaten
was, doch op het oogenblik, dat hij pas
seerde omhoog werd getrokken, met zijn
auto meenam.
Dit was den nationaal-socialisten te erg;
de chauffeur werd gesommeerd te stoppen,
doch deze reed door, waarop de overmoe
dige nazi's revolvers trokken en eenige
schoten losten, echter zonder ongelukken
te veroorzaken.
Aan de grens bij Glanerbrug werd de
auto door de gewaarschuwde douane aan
gehouden. terwijl al heel spoedig een
tweede Nederlandsche auto arriveerde vol
nazi's, die den eigenaar, die terugkeerde
van de rennen te Dortmund, gedwongen
hadden zijn auto af te staan voor achter
volging. Natuurlijk ontstond nogal oneenig-
aan de grens, de onvoorzichtige Neder
lander zou bijna zijn auto in beslag heb
ben zien nemen ,doch ten langen leste
kwam hij er af met een boete van 10 Mark.
In verband met mogelijke gebeurtenis
sen aan de grens, heeft de gemeentepoli
tie van Lonneker, versterkt door rijkspolitie
en marechaussée's, in de laatste dagen
bijzondere aandacht geschonken aan de
grensovergangen. Er is evenwel niets bij
zonders voorgevallen.
MOTORSCHIP GESTRAND.
Gistermiddag omstreeks één uur is het
motorschip „Cornelia", schipper Arnoutse,
te St. Philipsland, geladen met superfos
faat en bestemd voor Gent, tijdens hoog
water ter hoogte van Hoedekenskerke op
de Westerschelde vast geloopen op een
zandbank.
In den loop van den avond hebben twee
bergingsvaartuigen van de firma Smit te
Wemeldinge getracht de „Cornelia" vlot te
krijgen. Het schip bleef echter op de
zandbank vastzitten. Men slaagde er
slechts in het vaartuig vijf meter te ver
plaatsen. Aangezien er groot gevaar be
staat .dat het, schip zal breken, is een
lichter gerequireerd. welke de bemanning
en de lading zal overnemen.
Hedenmorgen meldde men ons dat het
schip is vlot gebracht en naar Hansweert
ls gesleept.
RECLAME.
6805
Ishetunooitopgevallen,hoe een frissche,
gezonde teint snel bewondering wekt
Hoe een jeugdig, aantrekkelijk uiterlijk
vaak van groote beteekenis is op den
weg naar succes
Waarom zou uw huid deze tooverkracht
niet bezitten? Besteedt slechts de noo-
dige zorg aan uw teint I En dat is zoo
gemakkelijk als u Palmolive zeep ge
bruikt. Dit is de zeep, door 20.000 schoon
heids-experts over de geheele wereld
aanbevolen, omdat er de verzachtende,
verjongende olijf- en palmoliën in wor
den verwerkt.
Palmolive geeft uw huid die charme,
waarop iedere vrouw recht heeft.
Stel niet uitkoop nog heden uw voor
raad Palmolive zeep en pas dagelijks
onze beroemde „twee minuten'-methode
•oei f,
BRANDEN.
Te Eelde iGr.) is afgebrand de boeren-
behuizing van den heer D. Harms. Veertien
koeien kwamen in de vlammen om. De
inboedel ging verloren. Verzekering dekt
gedeeltelijk de schade. Vermoedelijk is
kortsluiting de oorzaak.
Te Apeldoorn werd brand ontdekt in de
woning van den heer J. Vis, hoenderfokker
aan den Hoenderparkweg. De brandweer
kon niet verhinderen, dat de woning ge
heel in vlammen opging. Niets werd gered.
Omtrent de oorzaak van den brand tast
men in het duister. Huis en inboedel waren
verzekerd.
Gisteravond ruim zes uur ontstond
brand op de eerste etage van café „De
Raap" van J. K. te Lutjebroek.
In tijd van vijf minuten stond het café,
de groote kolfzaal en de kapberg in een
vlammenzee. Onmiddellijk werd de motor
spuit in gereedheid gebracht. De eerste
poging was om met twee stralen de be
lendende huizen nat te houden. De brand
weer zag tenslotte haar pogen in dezen
met succes bekroond.
Nadat de zolder en kapberg ingestort
waren en daardoor 't gevaar voor de be
lendende perceelen geweken was, kon het
vuur bestreden worden met vier stralen.
Het huis brandde geheel uit. De oorzaak
van den brand is nog onbekend. Verzeke
ring dekt de schade.
ONDER EEN AUTO GERAAKT.
Op den Vasserweg bij Tubbergen, is het
4-jarig zoontje van den landbouwer L.
door een auto overreden. Met een ernstige
hoofdwonde en inwendige kneuzingen is
het kind opgenomen. Gebleken is. dat de
remmen van de auto niet in orde waren.
BU'TENLANDSCH GEMENGD.
VIER DOODEN BIJ EEN BRAND.
In een meelfabriek in Loja (Spanje) is
brand uitgebroken, waardoor het geheele
gebouw verwoest werd. Bij het instorten
van een muur werden 4 personen gedood.
EEN NIEUW EILAND IN DEN
STILLEN OCEAAN?
Kapitein Richardson van het Engelsche
motorschip Silver Beach heeft in het
midden van den Stillen Oceaan een nieuw
eiland ontdekt, ongeveer ter lengte van
800 meter en 41/: meter uit het water op
rijzend, dat middenop een wit licht uit
straalde. Het dichtst nabijzijnde op kaart
gebrachte land is het Marcoseiland, een
Japansche bezitting, op ongeveer 650 K.M.
afstand. Kapitein Richardson is van mee
ning, dat het nieuwe eiland waarschijnlijk
van vulcanischen oorsprong is, dat door
ondergrondsche werking naar boven is
gekomen.
o
OVERSTROOMING IN ENGELAND.
In Zuidelijk Yorkshire zijn de dijken
van de rivier Don doorgebroken, waardoor
een nieuwe groote overstrooming is ont
staan. Honderden families zijn in hun
huizen volkomen geïsoleerd, zoodat zij per
boot levensmiddelen moeten ontvangen.
In sommige gevallen was de stroom zóó
sterk, dat de bemanning er niet tegenop
kon roeien.
Te Bentley konden 'drieduizend arbei
ders zich niet naar hun werk begeven.
Een in Rijnsburg en omgeving algemeen
bekend en geacht ingezetene, de heer P.
v. d. Meij Pzn., viert zijn 80sten ver
jaardag.
Velen zijner tijdgenooten heeft hij zien
heengaan, terwijl hem het groote voor
recht is te beurt gevallen nog in den
ouderdom flink te zijn en dezen dag te
mogen vieren te midden van familie en
vrienden.
De heer v. d. Meij heeft voornamelijk in
de laatste veertig jaren een groot aandeel
gehad in het kerk- en schoolleven zijner
gemeente. Als ouderling en kerkvoogd
heeft hij de Hervormde Gemeente in die
jaren trouw gediend, waarbij vooral het
ziekenbezoek zijn groote belangstelling
had. Zijn liefde voor het Woord Gods, zijn
krachtig geloof en zijn rustige gemoeds
toestand vormen daarbij de bron, waaruit
hij troost put voor zieken en bedroefden.
Als bestuurslid der vereeniging „Draagt
elkanders Lasten", is de heer v. d. Meij,
van de oprichting der vereeniging af, mede
in het belang der zieken werkzaam ge
weest.
Ook als bestuurslid der Hervormde
Scholen is hij al die veertig jaren in func
tie geweest Alleen ziekte, en dat gelukkig'
maar zelden, kon hem verhinderen de ver
gaderingen bij te wonen, waar zijn tegen
woordigheid zeer op prijs werd gesteld.
Moge de heer v. d. Meij nog lang voor
anderen tot zegen zijn en worde bij het
klimmen der jaren ook aan hem vervuld
wat geschreven staat: „En het zal geschie
den ten tijde des avonds dat het licht zal
zijn!"
Denkt morgen om de Woensdag
collecte van het Crisis-Comité!
RECLAME.
,4aXihuid
ijs? van 20-90 cents
6804
