Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 4 Maart 1933g[!DS
FINANCIEEL OVERZICHT.
m
Booze heer: „Uw zoontje gooide daarnet een sneeuw
bal naar me."
Trouwhartige moeder „Raakten ie Je
Booze heer „Gelukkig niet."
Moeder„Dan was het ook mljD zoontje niet, die
mist nooit." (London Opinion).
„Zóöveel
van er."
aanbidders
vroegen om een haarlok
(Dei Lusiigt Sacüse).
Een raad aan kellners.
Hoe een zwijnskop niet geaerveero moet worden.
(Van Hem),
Politie-agent
waar
..Het is een geval van diefstal, nli paal
Chi
Dokter JEh nou, dat weet ik eigenlijk niet, agei dje
Zie Je. ik zei hem. dadelijk iets warms te nemen, en
het weggaan nam hij toen mijn winterjas mee'
(Humoi
Het jongmensch„Wie ls die nijdig kijkende kerel
toch die daar voorbij komt
Het meisje „O, vraag me niet dat allemaal te ver
klaren. Ik zal straks moeite genoeg hebben, hem uit
te leggen wie Jij bent." (London Opinion).
Praatziek bezoeker (tot suppoost in schilderijen
museum): „En als er nou bijvoorbeeld hier eens brand
uitbrak welke zes schilderijen zou je dan in veilig
heid brengen
Suppoost„De zes het dichtst bij de deur, meneer."
(Humorist).
Stofzuigeragent„De zaken gaan maar slecht, tegel
woordig. Hoe gaat het met den verkoop van uw type
(Humorist). I
Verdere uitbreiding van de Bankcrisis in
Amerika Aanbod van Amerikaansehe
Staatsfondsen De positie van den dol
lar Gunstige verwachtingen van het
Reconstructieprogramma van Roosevelt
Couponbetaling van Indische en andere
Dollarobligatiën De Beurs biedt meer
weerstand.
Na de scherpe koersdaling, veroorzaakt
door de bankcrisis in de Vereenigde Sta
ten, heeft de beurs in de afgeloopen week
meer weerstand getoond. Van een gunstige
stemming kan natuurlijk nog niet gespro
ken worden; daarvoor blijft de algemeene
toestand zoowel op politiek als op finan-
clëel en economisch gebied, nog te on
zeker. Terwijl de beurs de vorige week
echter weer in een ongebreideld pessimis
me dreigde te vervallen, heeft men de
laatste dagen de toekomst met een minder
groot wantrouwen tegemoet gezien, al let
men angstvallig op eventueele teekenen
van een verscherping der situatie.
De bankmoeilijkheden in de Vereenigde
Staten zijn nog altijd niet tot staan ge
komen. In voortdurend meer staten moe
ten moratoria voor de banken worden af
gekondigd, waardoor deze worden ge
machtigd. voor slechts een gering per
centage of zelfs vaak ln het geheel niet te
voldoen aan de opvragingen van dejxi-
sito's. Als een olievlek heeft de in den
Staat Michigan begonnen bankcrisis zich
uitgebreid; honderdtallen van banken ge
bruik maken van de bevoegdheid tot be
perkte terugbetaling der aan hen toever
trouwde gelden
Nu gaat het hierbij weliswaar om instel
lingen van voornamelijk locale beteekenis.
De groote banken met internationale rela
ties kunnen hun bedrijf op normale wijze
gaande houden. Dat hen intusschen op
alle gebeurtenissen voorbereid ls, blijkt
wel daaruit, dat het Amerikaansehe Huis
van Afgevaardigden en de Senaat een
wetsvoorstel hebben aangenomen, waarbij
aan den Controleur van het Muntwezen
de bevoegdheid wordt verleend, machti
ging te geven tot een beperkte uitbetaling
van deposito's door de Nationale Banken,
terwijl de gouverneurs van de verschil
lende staten reeds een bevoegdheid van
gelijke strekking bezitten betreffende de
tien duizend staatsbanken.
Onder „Nationale Banken" verstaat men
in Amerika iets anders dan in Europa,
waar men er de circulatiebanken mede
bedoelt, die het uitsluitend recht tot uit
gifte van bankbiljetten hebben. In de Ver.
Staten zijn de twaalf Federal Reserve
banken de eigenlijke circulatiebanken, al
hebben ook de bij het Federal Reserve-
systeem aangesloten ..Nationale Banken"
bet recht om een beperkt bedrag aan
bankbiljetten uit te geven. In hoofdzaak
houden de Nationale Banken zich echter
met gewone bankzaken bezig; het totale
bedrag van hun deposito's is volgens de
Jongste opgave 18'/» millioen dollar, of
ruim 40 pet. van de deposito's bi] alle
Amerikaansehe bankinstellingen tezamen.
Men kan zich dus eenigszins voorstellen,
welk een ontwrichting in het betalings
verkeer zou intreden, wanneer inderdaad
een algemeen moratorium, als boven be
doeld, voor de Nationale Banken zou moe
ten worden afgekondigd.
Men hoopt echter ln Amerika nog altijd,
dat het hiertoe niet zal behoeven te ko
men. De Nationale Banken in de verschil
lende deelen des lands zijn doende, hun
liquidatie zooveel mogelijk te versterken,
om tegen de opvragingen, waaraan ook zij
natuurlijk in sterke mate blootstaan, op
gewassen te zijn. Te dien einde zijn zij in
den jongsten tijd overgegaan tot den ver
koop van groote posten Amerikaansehe
staatsfondsen en van andere beleggings
fondsen. waarin zij hun beschikbare mid
delen tijdelijk hadden belegd. Het hierdoor
ontstane aanbod heeft een sterken druk
op de Amerikaansehe obligatiemarkt uit
geoefend, en de koersen van eerste klasse
Amerikaansehe leggingswaarden zijn in
een week tijds met 3 a 4 pet. gedaald.
Zoo wreekt zich thans het reeds vroeger
scherp gecritiseerde feit, dat de Ameri
kaansehe regeering voor de dekking van
haar geldbehoeften in zoo'n sterke mate
bij de banken heeft moeten aankloppen,
doordien het niet mogelijk was, staats
fondsen tot behoorlijke voorwaarden bij
het publiek te plaatsen, ln verband met
den ongunstigen toestand der Amerikaan
sehe staatsfinanciën. Dank zij steunaan-
koopen door de Federale Reservebanken
konden de koersen van staatsfondsen zich
in den loop dezer week eenigszins herstel
len; deze zullen hiermede echter niet in
onbeperkten omvang kunnen voortgaan,
wanneer men tenminste een onmatige uit
zetting van de bankbiljetten-circulatie wil
vermijden.
Hoe nerveus de stemming bij het Ameri
kaansehe publiek als gevolg van de bank
moeilijkheden is geworden, blijkt wel uit
de run op de circulatie-banken tot omwis
seling van bankbiljetten in goud, dat dan
wordt gehamsterd. Ook door het buiten
land zijn in den jongsten tijd groote be
dragen aan goud aan de Ver. Staten ont
trokken. Geheel en al „safe" gevoelt men
zich, wat het toekomstige lot van den dol
lar betreft, niet. al is het gevaar voor op
heffing van den gouden standaard in
Amerika stellig niet acuut. De positie van
Amerika in het internationale betalings
verkeer verschilt belangrijk met die van
Engeland voor de opheffing van den gou
den standaard daar te lande. Het buiten-
landsch tegoed in de Ver. Staten is be
trekkelijk gering, en de Amerikaansehe
betalingsbalans vertoont een veel gun
stiger beeld dan die van Engeland. De
groote Amerikaansehe goudvoorraden
kunnen gemakkelijk een aderlating ver
dragen. zoodat den dollar uit dien hoofde
geen gevaren dreigen.
De gevaren van den dollar spruiten
veeleer voort uit de binnenlandsche
situatie, als gevolg van de politiek van
steunverleenlng met staatsgelden, zonder
dat tijdig maatregelen werden getroffen,
om dekking voor de hiervoor benoodigde
middelen te vinden, waardoor het tekort
op de begrooting hoe langer hoe meer is
toegenomen President Roosevelt heeft
zich. naar men weet, intusschen dictato
riale volmachten laten geven voor het
doorvoeren van maatregelen tot herstel
van het evenwicht in de begrooting. Ver
wacht moet worden, dat ingrijpende be-
zuingingen zullen worden doorgevoerd,
doch ook zonder verhooging van bestaan
de of Invoering van nieuwe belastingen
zal men wel niet kunnen rondkomen.
Met belangstelling ziet de New Yorksche
beurs dan ook uit naar de publicatie van
het progTamma van den nieuwen Presi
dent, dat, naar verluidt, ook grootsche
plannen voor den wederopbouw van het
bedrijfsleven zal omvatten, waardoor het
vertrouwen, naar men hoopt zal terug-
keeren. De New Yorksche beurs loopt
thans reeds vooruit op de psychologische
uitwerking, die men van de publicatie van
een dergelijk programma meent te mogen
verwachten Dat men bij dergelijke plan
nen van den vorigen President steeds be
drogen ls uitgekomen, is voor het oogen-
bllk vergeten, of wel men hoopt er op, dat
datgene, wat aan Hoover mislukt is, aan
Roosevelt zal kunnen gelukken.
Mede aan zulke overwegingen ls het te
danken, dat de New Yorksche beurs,
ondanks de uitbreiding van de bankcrisis,
op enkele dagen zelfs nog een koersstij
ging heeft kunnen boeken, al is deze bin
nen beperkte grenzen gebleven en al zijn
de in de voorafgaande week geboekte
koersverliezen nog lang niet ingehaald.
Een afspiegeling van de onzekerheid,
die ten opzichte van den financieelen toe
stand ln de Vereenigde Staten bestaat,
vormt het flauwe verloop van dollarobli
gatiën op de Amsterdamsche beurs. De
6"'o dollarleenlngen Ned.-Indlë, die in het
begin van dit jaar weer den parikoers
overschreden hadden, noteeren thans ca.
93'/s"/o. De 7»/o Belgische dollarleening is
van bijna 105°/» tot ruim HXP/o gedaald, de
4% dollarleening Koninklijke Petroleum
van 91Vo tot 84°/» enz. Voor een deel komt
in deze koersdaling weliswaar de alge
meene flauwere tendenz op de beleggings-
markt tot uiting, maar het is een feit, dat
de dollarstukken speciaal van aanbod te
lijden hebben.
Wat de 5'/i*/» dollarleening Ned.-Indlë
betreft, die van een hoogste noteering van
99% weer tot 913/4°/» is gedaald, heeft
het eenige ontstemming veroorzaakt, dat
sommige banken de per 1 Maart vervallen
coupons slechts ter incasso N.-York aan
nemen, resp. het couponbedrag aan hun
cliënten slechts onder voorbehoud creai-
teeren. De banken dekken zich op deze
wijze tegen de eventualiteit, dat vóór de
remitteering des desbetreffende bedragen
uit New-York in de Ver. Staten een alge
meen moratorium voor de banken mocht
worden afgekondigd, resp. de gouden
standaard zou worden opgeheven, in welk
geval men blijkbaar vreest, dat ook de
voor betaling van vervallen coupons ge
storte bedragen „geblokkeerd" zouden
worden, of dat hiervoor een geringere
waarde zou worden uitbetaald.
Naar men weet, waren de coupons en
lossingen der ln Amerika geëmitteerde
dollarleeningen oorspronkelijk alleen in
New-York betaalbaar gesteld, maar heeft
de Nederlandsche regeering inmiddels toe
gezegd. om de coupons ook in Nederland,
tot de volle goudwaarde. betaalbaar te
stellen, wanneer Amerika tot opheffing
van den gouden standaard mocht over
gaan; mocht het zoover komen, dan zal
de couponbetaling echter ook wel naar
Nederland worden verlegd, zoodat voor de
toekomstige couponbetalingen der Ned.-
Indische leeningen, zelfs wanneer inder
daad onverhoopt Amerika niet aan de op
heffing van den gouden standaard mocht
ontkomen, geen vrees behoeft te worden
gekoesterd.
De voor de Maartcoupons verschuldigde
bedragen zijn echter door de Nederland
sche regeering reeds veertien dagen voor
den vervaldatum naar New-York overge
maakt. zoodat zij zich, hoe de toestand
zich ook zal ontwikkelen, wel op het stand
punt zal stellen, dat zij aan haar ver
plichting tot storting der bedragen bij
het aangewezen betaalkantoor, i.e. de
Guaranty Trust Co. of New York, heeft
voldaan. Vandaar de reserve, die de Ne
derlandsche banken bij de uitbetaling van
Maartcoupons van de Indische leening
hebben gemaakt.
Hier en daar is de vrees geuit, dat, wan
neer in Amerika een bankmoratorium
mocht worden afgekondigd, en de onder
nemingen dus niet meer vrijelijk over hun
banktegoed zouden kunnen beschikken,
coupons van dollarleeningen niet uitbe
taald zouden kunnen worden. Het lijkt
ons echter niet waarschijnlijk, dat dit in
derdaad het geval zou zijn. Tot dusverre
is de steunpolitiek der Amerikaansehe re
geering er juist op gericht geweest, maat
schappijen, die door vermindering van in
komsten in gebreke dreigden te blijven bij
het nakomen van hun verplichtingen, door
bemiddeling van de Reconstruction Fi
nance Corporation voorschotten te ver
strekken, teneinde ze in staat te stellen,
op den vervaldatum de rente te voldoen.
Een belemmering der betalingen, wanneer
de hiervoor benoodigde bedragen in den
vorm van banktegoed aanwezig zijn, zou
dan ook in directe tegenstelling zijn met
de tot dusverre gevolgde politiek, die in
de eerste plaats gericht is op versterking
van het vertrouwen.
In het algemeen is de stemming op de
obligatiemarkt iets gunstiger geweest dan
in de vorige week. Ook Duitsche fondsen
waren wat beter, wat des te opmerkelijker
ls, omdat de koers van de Mark niet onbe
langrijk ls gedaald, en wel in één dag van
59.15 1/2 tot 59.03. wat natuurlijk een uit
vloeisel is van de verscherping der poli
tieke verhoudingen in Dultschland. Neder
landsche staatsfondsen en gemeente-lee
ningen waren goed prijshoudend.
Op de aandeelenmarkt is de stroom van
verkoopen tot staan gekomen, nadat de
koersdaling aanvankelijk nog verdere vor
deringen had gemaakt. Veel animo tot het
aangaan van nieuwe engagementen be
stond er echter niet, en er is dan ook wei
nig omgegaan. Aandeelen Philips, die aan
het einde der vorige week een vrij krach
tig herstel hadden kunnen boeken, moes
ten dit weder prijs geven, waarna eenige
verbetering intrad, die zich echter niet ten
volle heeft kunnen handhaven. Unilevers
bleven zich beneden pari bewegen en met
koersschommelingen van enkele percenten
bleef de grondstemming gedrukt, vermoe
delijk in verband met de onzekerheid over
de positie van het concern in Duitschland
en de vrees, dat de regeering het hare er
toe zal bijdragen, om den invloed van de
buitenlandsche onderneming, dile naar
men weet een groot deel van de Duitsche
margarine-industrie controleert, zooveel
mogelijk te verminderen.
Suikeraandeelen zijn niet belangrijk in
koers veranderd, al maakte het een goe
den indruk, dat de suikerprijzen te New-
York zich hebben kunnen handhaven,
terwijl ook de Nivas geregeld met ver
koopen voortgaat. Sinds begin Januari
werd ca. 500.000 ton suiker verkocht,
waarbij er Intusschen rekening mede moet
worden gehouden, dat hierin 110.000 ton
reeds vroeger verkochte suiker van de
oude „outsiders", de niet bij de Visp aan
gesloten fabrieken, was begrepen.
Volgens de jongste raming zal de Java-
suikeroogst 1933 1.361.000 ton bedragen. In
overleg met de Indische regeering zijn de
suiker-aanplantplannen voor oogst 1934
zoodanig vastgesteld, dat de opbrengst van
dezen oogst ca. 480.000 ton zal bedragen.
De oorspronkelijke plantplannen gingen
nog verder met de oogstbeperking. Ver
geleken met den normalen oogst van ca. 3
millioen ton beteekent ook de thans vast
gestelde inkrimping een minimale op
brengst. Of het met de beperking beoogde
doel, een herstel van het evenwicht
tusschen vraag en aanbod zal worden
verkregen, hangt intusschen af van de
verdere ontwikkeling van het verbruik,
alsmede van den omvang der productie in
andere gebieden.
Rubberaandeelen waren aanvankelijk
lager, doch later beter prijshoudend. Van
tabaksaandeelen waren Senembah's lager,
op minder gunstige verwachtingen over
de kwaliteit van het dit jaar op de markt
komende product. Later kon een deel van
het koersverlies worden ingehaald.
Aandeelen Koninklijke Petroleum wer
den beïnvloed door het bericht, dat de
besprekingen tusschen de internationale
producenten over een verlenging van de
te Parijs gesloten overeenkomst zouden
zijn mislukt, wegens de ontevredenheid
van de Roemeensche producenten over de
overproductie in Amerika Dit bericht ls
later tegengesproken; de besprekingen
worden blijkbaar nog voortgezet. Hierop
konden Koninklijke eenigszins in koers
aantrekken.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop
Nederlandsche Ford 104, 98, 104'/;, 102'/!.
Philips Gem. Bez. 105 3/4, 99'/», 106,
104V«.
Unilever 97'/t, 98, 93'/*. 95.
Ned. Gist en Spir. Fabr. 296'/2, 309'/«.
Nederl. Kabelfabr. 189, 202, 198.
Aniem 185 1/4, 192'/».
Alg. Exploratie 119'/», 114'/!, 115','*.
Koninkl. Petroleum 104 1/4, 133 3/4, 137.
136'/!.
Perlak Petroleum 75, 81, 76 1/8.
Amsterdam Rubber 53 1/4. 49, 52'/!.
Kendeng Lemboe 75 1/16, 81 3/4, 80'/*.
Ned. Scheepvaart Unie 49' 46 3/4, 48'/:.
Handelsver. „Amsterdam" 169'/», 164 1/4.
170.
Javasche Cultuur Mij. 108, 113.
Deli Batavia Mij. 143'/», 139'/».
Senembah MIJ. 136, 121, 129'/!.
Malabar Assam Thee 191, 210.
Maswati Thee 49, 57.
TWEEDE KAMER.
begrooting vasl
nedelandsch-i.vdT
Bjj den aanvang van de vergadering!
het ontwerp-Oorlog der begrooting J
Nederlandsch-Indië met 42 tegen 25
men goedgekeurd. Tegen stemden cj|
ciaal-democraten. de vrijzinnig-den
ten, de communisten en de heer Fil
Vos. Hiermede was de begrooting afgehij
deld.
kwijtschelding van hül
Vervolgens werd de motie-Joekes, osl
Indische Regeering uit te noodlgenf
eens in overleg te treden met de lij
Volker inzake de kwijtschelding van f
door deze firma aan den lande verscë|
digd bedrag, met 60 tegen 9 stemmen i
genomen. De behandeling van het i'
treffend wetsontwerp (kwijtschelding
een bedrag van f. 400.000) werd gescht
allerlei wetsontweb
Vervolgens waren aan de orde
wetsontwerpen
Wetsontwerp wijziging van het acb]
hoofdstuk der Rljksbegrooting voor T
(Verschillende onderwerpen). WetsonW]
aangaan van een of meer geldleen'
ten laste van het Rijk. Wetsontwerp t
ralisatie van S. K. T. Billum en 19 andt
Idem van P. J.. Altschul en 20 andell
Idem van J. W. Beissel en 19 ande]
Idem van F. Aerts en 19 anderen,
van V. J. H. Crljns en 21 anderen.1
ontwerp goedkeuring van den onderhij
schen verkoop aan de gemeente Doestd
van eenige perceelen grond en water, wl
hebben behoord tot de voormalige vesy
Doesburg. Wetsontwerp goedkeuring^
het besluit van den gouverneur-genea
van Nederlandsch-Indië tot wijzigiell
aanvulling van Afdeeling II van de befl
ting van Nederlandsch-Indië voor lswj
Al deze ontwerpen worden zonder c
of stemming aangenomen.
WIJZIGING PENSIOEN»!
Op het wetsontwerp tot wijziginjj
aanvulling van enkele artikelen der rc
sioenwet (voorkoming van het bTalenJ
onnoodlge bijdragen) waren enkele aer
dementen ingediend.
Zij werden door de voorstellers J
heeren van Braambeek en Surlng
dedigd, maar na kort debat wederom ma
trokken, omdat de Minister van Mw]
er bezwaar tegen had en verklaar®
gevolgen ervan niet te kunnen overaea|
Het ontwerp werd aangenomen.
WIJZIGING VAN »l
CRISIS-PACHTWET
Hierna heeft de Kamer de wijziging ri1
de Crisis-Pachtwet behandeld.
De heer Hlemstra gaf uiting san
voldoening en zeker niet aan de
alleen dat deze wet nu voor1'aan J
voor den tuinbouw zal gelden, b* jJ
was ook de heer Ebeis voldaan.
zou gaarne gezien hebben dat aan-IDuch'i
mers voor Crisis-pachtzaken de wj J
ting tot bemiddelend optreden ware
legd en ook bleef hij een rentehv!n
voor de pachtsom wat te hoos ace
heer Van Voorst tot Voorst ia
beroeps-instantie van de besUsna-
pacht-kamers en de heer WijnK00ly4
een betoog over de pacht en "en
striw' hagend
