DE ZEVEN PROVINCIËN
GEEFT ZICH OVER
L
Door één bom 18 muiters gedood
en 25 gewond.
1
sj
'tj
73«te Jaargang
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1933
No. 22361
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Het voornaamste Nieuws
van heden.
Lntmer bestaat uit VIER Blade*
I EERSTE BLAD.
STADSNIEUWS.
MUZIEK.
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN
m Cta oer regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
nar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
latere advertentlën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën
Snltend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
maximum aantal woorden van 30.
so volgens postrecht Voor eventueele opzending van
tien 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT])
Voor Lelden per 8 maanden f. 2.35; per week t. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
BINNENLAND.
Otficieele opening van het gereorgani
seerde Rijksmuseum van Geologie en Mi
neralogie. (3de Blad).)
Muiterij op „De Zeven Provinciën" be
dwongen; nadat een vliegtuig een bom
had geworpen, waardoor 15 inlanders en 3
Europeanen zijn gedood, hebben de muiters
zich overgegeven; ook Euroueesche minde
ren hebben aan de muiterij deelgeno
men. (Ie Blad).
Dreigende regeeringserisis; motie-Boon
tot schorsing van het debat over bezuini
ging op rechtbanken en kantongerechten
aangenomen tegen den wil der regeering.
(4e Blad).
Voorloopig verslag der Eerste Kamer
over de verhouding tusschen Nederland en
België. (Binnenland. 3e Blad).
De moord op agent Baas te 's-Graven-
hage; tegen verdachte, die op vrije voeten
is gesteld, is 15 jaar gevangenisstraf ge-
eischt. (Rechtzaken. 3e Blad).
BUITENLAND.
Aandrang tot beslissingen ter Ontwape
ningsconferentie. (Buitenl.. 3e Blad).
Het conflict in het Verre Oosten blijft
zich toespitsen. (Buitenl., 3e Blad).
De Fransche Kamer van Financiën keurt
het regeeringsvoorstei goed. (Buitenl., 3e
Blad).
Roosevelt's standpunt ten aanzien van
het schuldenvraagstuk. (Buitenl., 3e Blad).
JOPAGANDA-AVOND NOMATEG.
Een geslaagde uitvoering.
leravond heeft de Chr. Jeugdvereeni-
I,,Nomateg" in de Graanbeurs een
fcanda-avond gehouden.
Es lang voor den aanvang heerschte
Ezellige stemming, die nog verhoogd
Teloor plano- en vioolmuziek door
J heeren ten gehoore gebracht,
lenningmeester, de heer Van t Riet
bij ontstentenis van den voorzitter
;ort welkomstwoord en beval de
[eele belangen der vereeniging
aan.
de heer Heymans sprak In den loop
len avond de aanwezigen nog een
dik toe, er op wijzende wat Nomateg
n doel stelt, n.l. het bevorderen van
eugdwerk in de gemeente,
ff. Ph. Boissevain, Herv. pred. alhier
namens den eere-voorzitter van
eg, ds. J. Riemens, die wegens
i familie-omstandigheden verhin-
ras een kort openingswoord, waarin
diets te de twee machten door God
ild, om het verderf te weren, den
en de Kerk.
et verdere van zijn rede ontwikkel-
de gedachte, dat de Kerk niets kan
ïonder een belijdende gemeente.
I sprak zijn blijdschap uit over het
van Nomateg In de gemeente, dat
in deze ernstige tijden zoo hoog
is en wekte op de vereeniging
dadig te steunen.
Vereenigingslied, door mej. Swan
kt in verband met het eerste lus
van Nomateg in 1933 werd hierop
jde dames Swan en de Cler voorge-
i.
muzlekensemble onder leiding van
leer J. Heymans voerde een vijftal
'Bie liederen uit.
f avond van Nomateg zou zeker niet
als ook de Driehoeksmeisjes hier
fciet hun medewerking gaven. Het
nummer een „Kleppermond-
nica"-marsch, werd door deze meis-
rig uitgevoerd en verwierf een har-
Bpplaus.
de pauze, die met attracties werd
tild, werd nog een zang- en schim-
iel opgevoerd.
|ens het tweede gedeelte van den
werden opgevoerd het sprookje
isje" en een krachtig propa-
j-nummer der driehoeksafdeeling,
wij de viervoudige onwikkeling:
lelijke, verstandelijke, maatschap
en geestelijke op demonstratieve
agen uitgebeeld,
programma sloot met een voor-
Hl „t Nachtelijk avontuur", opgevoerd
den der jongensvereenlging.
Iheeft dan „Nomateg" weer op pret-
Yijze haar propaganda-avond gehou-
en woord van hulde aan de organi-
van dezen avond willen wij niet
wege laten.
|en de gxoote belangstelling bij
uitvoeringen en het succes van
Hf avond heeft het bestuur besloten
Woensdagavond wederom een
■Wling In de Graanbeurs te geven.
Ook Europeesche minderen namen
aan de muiterij deel.
ARBEIDSBEURS.
den 9en Februari 1933 waren 3845
N- f807werkzoekenden ingeschreven.
zie voor vervolg Stadsnieuws pag. 2
2de kolom.)
De muiterij aan boord van het pantser
schip „De Zeven Provinciën", welke vijf
dagen heeft geduurd, is thans bedwongen!
Gisteravond meldde Aneta dat het eskader
geconcentreerd was en door Straat Soenda
snel ln de richting van het muitende schip
opstoomde.
Aan boord van de kruiser Hr. Ms. Java
bevond zich als eenige journalist-oogge
tuige verslaggever een vertegenwoordiger
van het Ned.-Indisch persbureau „Aneta".
Deze was in staat gesteld om gebruik te
maken van het radiografisch uitzendsta-
tlon van het schip.
Treffen vond plaats voor
Straat Soenda.
De verwachting dat het pleit nu spoedig
beslecht zou zijn, Is bewaarheid geworden.
Immers hedenmorgen seinde Aneta (zooals
wij per bulletin bekend hebben gemaakt!
het volgende:
In den afgeloopen naeht werd bij den
marinestaf op het Departement van
Marine de volgende officiëele mededeeiing
ontvangen
„Heden 9 uur werd de „Zeven Provin
ciën" gesommeerd door een groep vlieg-
booten voor Straat Soenda tot onmiddel
lijke overgave. Hierop werd door de „Zeven
Provinciën" verwezen naar de bekende pro
clamatie, waaraan werd toegevoegd, dat
niet gehinderd moest worden.
„Val ons niet lastig", seinden de muiters.
Een watervliegtuig wierp daarop een
bom van 50 K G. op de „Zeven Provinciën".
Lichte brand ontstond. Aan boord werden
witte vlaggen eeheschen. de „Zeven Pro
vinciën" gaf zich over.
Overgave, nadat vliegtuig een
bom geworpen had.
Een ander bericht zegt dat de „Zeven
Provinciën" zich om 9.18 uur overgaf, na
dat de eskader-commandant geseind had:
„Onmiddellijke overgave, anders zal geweld
worden gebruikt. Vlag moet worden gehe-
schen en wit kleed worden getoond op
tentdek. Schip heeft tien minuten bedenk
tijd".
Toen „De Zeven Provinciën" hieraan
niet voldeed wierp een Dornier-vliegboot
een bom. waardoor 12 leden van de beman
ning van het muitende schip werden ge
dood en 25 gewond. Er ontstond brand en
direct hierop heschen de muiters de witte
vlag en begaven zij zich in de booten.
De brand bleek intusschen niet ernstig
te zijn.
De officieren weer op „Dc
Zeven Provinciën".
BATAVIA, 10 Febr. (Aneta). - Hr. Ms.
„Zeven Provinciën" ls thans wederom on
der commando van de officieren.
Ook Europeesche minderen
zijn schuldig.
BATAVIA, 10 Februari (Aneta). - De
commandant van de zeemacht in Neder-
landsch-Indië verklaarde in den Volksraad
in de vergadering van heden, dat de Euro
peesche minderen eveneens hebben deel
genomen aan de muiterij. De ontvangen
telegrammen toonen aan, dat aan boord
van de „Zeven Provinciën" waren 16 offi-
,e OUH-LEH.
ty/V.
A
tiaoqo-
zuiD>
Qi
c 0
Sipor^f].
~ir jSene/o/Ua
£*3 2iLli Ti
nt.
r
7'eiqjy/jHC V
TlTjip
Het muitende pantserschip „De Zeven Provinciën". Inzet: de commandant, kapi
tein-luitenant ter zee, P. Eikenboom.
100
overzichts-kaartje is de richting van het muitende schip door een
^gegeven. Bij Straat Soenda vond het treffen plaats met het
eskader, dat oefeningen beeft gebod b]j Celebes,
eieren, 9 Europeesche onderofficieren, 3
inlandsche onderofficieren, 44 Europee
sche korporaals en minderen en 184 in
landsche korporaals en minderen.
Plan tot zeerooverij.
Vernomen wordt, dat bij de „Zeven Pro
vinciën" het plan bestond om, wanneer
voedseltekort zou ontstaan, koopvaardij
schepen te berooven.
Ontvangst van het bericht
in Den Haag.
De berichten over de overgave van de
„Zeven Provinciën" waren hedenochtend
reeds vroeg in Den Haag bekend. In ma
rine-kringen was men algemeen blij dat
de spanning van de laatste dagen geweken
was. Hoewel betreurd werd. dat de over
gave niet geheel en al zonder geweld had
plaats gevonden, stemt het toch tot vol
doening, dat na één bom de bemanning tot
bezinning kwam.
Men vestigde er nog eens onze aandacht
op dat een bom van 50 K.G. behoort tot het
lichtste geweld, dat aangewend kon wor
den.
Inlandsche bemanning op oor
logsschepen was vervangen.
Onruststokers gearresteerd.
BATAVIA. 10 Febr. (Aneta). Wij verne
men van officieele zijde, dat hoewel daar
toe geen rechtstreeksche aanwijzing of
aanleiding aanwezig was en uitsluitend als
voorzorgsmaatregel werd gehandeld, bij het
vertrek van het eskader uit Soerabaja de
Inlandsche bemanning van de „Piet Hein"
en de Bvertsen" en een deel van de be
manning van de ..Java" hoofdzakelijk ver
vangen zijn door Europeesche manschap
pen
Bij aankomst van het eskader te Tand-
jong-Priok werden gevankelijk één Euro-
peesch kwartiermeester en twee man
schappen uit het eskader weggevoerd als
resultaat van een telegram van de com
missie van onderzoek inzake de gebeurte
nissen bij de marine te Soerbaja.
De achtergebleven Europeesche
bemanning van „De Zeven
Provinciën" gearresteerd.
MEDAN. 10 Febr. (Aneta). De Atjeh-cor-
respondent voor de „Deli Crt." seint aan
zijn blad, dat de zeelleden en stokers van
RESIDENTIE-ORKEST,
Georg Kulenkampff,
Tet solo-concert, men verontschuldige
het pleonasme, is product der Italiaansch-
Weensche school. Mozart heeft het in een
groot aantal prachtige voorbeelden tot
den hoogsten bloei gebracht, zonder zijn
wezen en gevolgelijk zijn vorm, al te zeer
aan te tasten. Naar zijn wezen is het con
cert amusementsmuziek. Geestes- of
levensproblemen loste het niet op, om
dat het die niet stelde. Virtuoze schitte
ring en vriendelijke cantabiliteit waren
zijn bestaansgronden; en deze bepaalden
den vorm en de verhouding tusschen con-
certeerend instrument en begeleidend or
kest. Gelijk gezegd, Mozart heeft reeds de
„De Zeven Provinciën", die in Atjeh zijn
achtergebleven order hebben gekregen van
den militairen commandant om patrouil
lediensten te verrichten in samenwerking
met de marechaussee in de richting Tja-
lang en Tanggeumpang. Hierbij wordt ge
meld, dat de Inheemsche bemanning aan
dit bevel heeft voldaan, doch dat alle
Europeanen geweigerd hebben aan dit be
vel te voldoen. Deze werden daarop allen,
gearresteerd.
Het aantal dooden tot 18 gestegen.
Blijkens een nader bij het departement
van Defensie ontvangen bericht bedraagt
het aantal dooden 18 waarvan 15 inlanders
en 3 Europeanen.
De Europeesche schepelingen zijn de
tamboers Bakker en de Bree en de mari
nier 2e klasse Kroeskop.
Volgens de voorloopige berichten bevindt
zich onder de lichtgewonden de luit. ter
zee 3e klasse baron de Vos van Steenwijk.
Luchteskader naar onbekende
bestemming vertrokken.
BANDOENG, 10 Febr. (Aneta). Heden
morgen is een groot luchteskader van de
luchtvaartafdeeling van het leger in Ne-
derlandsch-Indië, bestaande uit 14 ver
kenners en jagers, met 'n transporttoestel
naar onbekende bestemming uit Bandoeng
vertrokken.
Bijzonderheden omtrent dooden
en gewonden.
BATAVIA, 10 Febr. (Aneta) In aan
sluiting op de vorige berichten kunnen wij
melden, dat ten gevolge van den bom
aanval op de Zeven Provinciën drie Euro
peanen, 12 inlanders en 3 onherkenbare
schepelingen zijn gedood (waaronder dus
ook nog Europeanen kunnen zijn Red.
L D.) Voorts is een Europeesche schepe
ling zwaar gewond, en zijn 6 inlandsche
schepelingen en 2 onherkenbaren zwaar
gewond.
Vier inlandsche schepelingen zijn licht
gewond. Baron de Vos van Steenwijk die
zich aan boord van het muitende schip
bevond, heeft zeer lichte verwondingen
opgeloopen.
.(Men zie verder op pag. 3 van dit blad.)
Georg Kulenkampfl.
grenzen van het amusement overschreden
in zijn concerten. Men kan even goed zeg
gen, dat Mozart de grenzen van het amu
sement heeft uitgebreid. In het gedach-
tenleven van Beethoven, den geestelijken
held, past het amusement in den tradio-
neelen zin al heel slecht. Dat hij noch
tans een half dozijn concerten schreef,
vindt zijn verklaring in de omstandig
heid dat hij ze noodig had als uitvoerend
musicus- En toen hij, door toenemende
doofheid, zijn virtuozenloopbaan beëin
digde dat was ongeveer twintig jaar
voor zijn dood toen waren ook zijn
laatste concerten geschreven. Dat waren
de zeer kort na elkaar gecomponeerde
pianoconcerten no. 4 en 5 en het tusschen
deze beide in geschreven viool concert, dat
gisteravond het hoogtepunt was van het
5e abonnementsconcert. In het vioolcon
cert is, evenmin als in de beide genoemde
pianoconcerten, een spoor van amuse
mentsmuziek meer over. Beethoven heeft
het „concert" op hooger plan gebracht;
op het hoogst denkbare zelfs, dat n.l.
waardoor het tot, zelfverkeering, tot zelf
vernietiging werd geleid. Of wel, om het
wat vreedzamer uit te drukken, Beetho-
vens concert is een geheel nieuwe schep
ping geworden, die, met voorbijgaan van