DE GELUKKIGE FRIJSWINNAAR. MAANDAG 6 FEBRUARI 1933 No. 22357 idsch Crisis-Comité. STADSNIEUWS. Het voornaamste Nieuws van heden. iste Jaargang EIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIEN: it. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle ■re advertentlën 35 Cts per regel. Kleine Advertentlën uitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. ien maximum aantal woorden van 30. sso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van ren 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT^ Voor Lelden per 3 maanden f.2.35; per week t.0.18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post 1.2.35 portokosten. Diner bestaat uft DRIE Bladea EERSTE BLAD. vaderj hcieele Kennisgevingen. VEERTIGJARIG JUBILEUM. HINDERWET. reester en Wethouders van Lelden ter algemeene kennis, dat door gunning is verleend aan: a. de N.V. Meubelindustrie en rechtverkrij- tot het uitbreiden van de fabriek et vervaardigen van meubelen in teel Utrechtsche Jaagpad No. 44. M. No. 3763: b. P. Hagenaar en 'tijgenden tot het oprichten van chting voor het verwerken van ge- jhtige" kruiden in het perceel Jan utkade No. 29 Sectie E. No. 1237; G. en J. van den Oord en recht eden tot het oprichten van een tkerij in het perceel Maresingel No. tie K. No.3522; d. P. Pieterse en tijgenden tot het oprichten van idergrondsche bewaarplaats voor met bovengrondsche aftapinrich- het perceel Utrechtsche Jaagpad A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN. Burgemeester. VAN STRIJEN. Secretaris, i, 6 Februari 1933. 5194 HINDERWET. neester en Wethouders van Leiden ter algemeene kennis, dat door 7 Cl jeslissing op 't verzoek van: a. de cerican Petroleum Company om ine ing tot het uitbreiden van de in- Inol voor opslag en overtappen van m en benzine op het perceel Zijl- k>. 36. Sectie K. No. 912; b. de N.V. rieken P. Clos en Leembruggen om ng tot het oprichten van een fa- verwerking van wollen garens in ceel 3 e Binnenvastgracht No. 3, No 2953 ls verdaagd. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. 'AN STRIJEN. Secretaris. 6 Februari 1933. 5195 too- voor niet jrist), EN. .an a ienigi cent Ijgba 1 v<Sv aflx anato be; sschoj I- 10 M. i a) e» lothfl :n ls vo ischi Rood nt dt in lk esmai ;r e«J Def (wal der ien rs). ing. iruari| ill iang( ter ski' enen. ooi. de POSTGIRO No- 188690. ïtvingen per kas: llecte H.B.S. voor Meisjes f. 45.10. NED-HERV. LEERSTOELEN. :stuur van de Theologische Facul- Leidsche studenten heeft het ini- Senomen tot het bijeenroepen in 'ing van alle Hervormde theologi- [denten op 9 dezer in de Doopsge- lerk alhier, erp van bespreking is de bezet- de leerstoelen vanwege de Ned.- Tk. o VEREEN. „SCHOONHEID IN YOEDING EN ONDERWIJS". naar het Ethnografisch Museum. 'eeniging „Schoonheid in Opvoe- Onderwijs" heeft Zaterdag j.l. met van de Middelbare scholen een gebracht aan het museum Bree- (nder leiding van den heer Rassers. nog 2 middagen volgen, daar de :oo groot was dat lang niet allen konden worden. meliik werd bekeken de Polynesi- PjjMnstnfjverheid. welke ons weer deed TCveel gevoel voor kleur en ornament Dnrnitieve volkeren bezitten. Ook de .ets. welke alle een ritueele beteekenis -.oB.zijn vaak kranig en ornamentiek. ;!®oiidigste bijl of knots is tot een piorwerp gemaakt en met wat voor liddeien! Vol belangstelling luister- „jiSongelui naar de duidelijke en pret- rftteg. waarvan hier maar heel even hg van kan worden aangestipt! Het be ien r hoont ook nog andere musea te be- "-K-ejgen! ands^Bo De re HANDELSREGISTER vartrJ^AMER VAN KOOPHANDFT ingen: ind en Zoon. Oude Varkenmarkt 5 M Expeditie Bovengenoemde han- Sf is omgezet in een naamlooze ven- JJOap onder den naamN.V voorheen ttrndt en Zonen. (Ned. Staatscourant -£gjbr. 1933, Bijvoegsel Nr. 225). Dir.: «■randt. Leiden en Chr. H. Brandt. ^■Comm.: w. M. Brandt. Leiden, r ?roc'' Mej. C. Brandt. Leiden '■lalMaalsc.h. kap. f. 15 000.— waarvan yj^WMst en gestort f. 5000 Wijziging bedrijf: thans: expeditie, u sarage enz. Kukler en Zoon, Stille Rijn 1, BpJÏÏen n 'n *ru^ aardappelen en en. Bovengenoemde handelszaak ls m een vennootschap onder firma Zoon in pirma H Kukler en 1 Kukler T ;Tnn H Kukler. Leiden en Wijziging uitgeoefend Mtt Umancn imP°rtrice van West-Indi- «i i«üteiüa4ich ^°^ierderii 111 bihnen- Wijnand van den Berg. Heden herdacht de heer Wijnand van den Berg, wonende Uiterstegracht No. 64 alhier het heugelijke feit dat hij vóór 40 jaren als veerenarbeider in dienst trad bij de N.V. voorheen R. M. Beuth en Zonen, alhier. In den loop van den morgen werd de jubilaris met zijn echtgenoote per auto van huis gehaald en ontvangen door de Directie. De directeur, den heer Dr. S. Th. Holst Weber sprak hem op zeer hartelijke wijze toe en haalde daarbij nog verschillende gebeurtenissen aan uit de periode, welke de heer van den Berg bij de firma heeft medegemaakt. Hij heeft gezien hoe de firma zeer primitief de veerenbereiding is aangevangen, waarbij de veeren nog met de hand werden gesoerteerd. Hij heeft ook den groei medegemaakt, waarbij de mo dernste machines werden aangeschaft en hierdoor een prima product verkregen wordt. In al die jaren heeft hij zich steeds goed weten aan te passen, is met zijn tijd medegegaan en verricht ook heden met zijn zooveel jongere collega's nog steeds met opgewektheid zijn werk. Tenslotte werd hem de gebruikelijke enveloppe met inhoud overhandigd, als mede het diploma van de Mij van Nijver heid met de gouden eere-medaille. Zijn echtgenoote mocht, prachtige bloemen in ontvangst nemen. Hierna werd de jubilaris naar de fabriek geleid waar hij werd toegesproken door de beide meesterknechts M. Zindel en J. Overduin. Namens het personeel werd hem een blijk van waardeering geschon ken in den vorm van een klokgarnituur Ook van den oud-directeur, den heer D. Beuth mocht de jubilaris blijken van sympathie ontvangen. Het geheel was een welverdiende huldi ging van een plichtgetrouw werker De rest van den dag kon de heer v. d. Berg met zijn familie in huiselijken kring doorbrengen. MONDACCORDEONVEREENIGING „BRAVO". Een welgeslaagde uitvoering. In het bijkans geheel gevulde Concert gebouw „Concordia" heeft de Mond- accordeonvereeniging „Bravo" Zaterdag avond haar jaarfeest gevierd. Natuurlijk stond de feestviering geheel in het teeken der vereeniging en zoo vulden de jongelui onder leiding van den heer J J. van der Reijden verdienstelijk spelend bijna het geheele programma Tal van num mers werden ten gehoore gebracht waar onder natuurlijk allereerst de „Bravo- marsch" van den heer van der Reyden en verder de „Marsch pontifical'' eveneens van den dirigent Buitendien bevatte het programma verschillende welbekende nummers als de „Kleppermarsch", de Car- men-wals. de marsch ..Groot, Rotterdam" Met bravour speelde „Bravo" de verschil lende walsen en marschen op zoodanige wijze, dat ais 't. ware vanzelf de beenen de danspassen vormden en de neiging ontstond mede te zingen Beide storende factoren van de uitvoering werden even wel SDoedig onderdrukt door het bestuur Natuurlijk oogstte de heer Spaanderman, die met zijn repertoire het verdere pro gramma vulde evenals de jazzband „The Roto Colour Players" die de entrë-acte- muziek verzorgde en het bal. onder leiding van den heer Castelein den avond besloot, veel succes' Bij den aanvang van den avond was de vereeniging een tweetal fraai bewerkte lantaarns aangeboden. In de verschillende Leidsche optochten waar aan „Bravo" medewerkt zullen deze wor den medegedragen en op de concoursen, waar de jonge vereeniging ongetwijfeld nog vele lauweren zal oogsten, aanwezig zijn Met rechtvaardigen trots kan ..Bravo" op deze jaarfeestviering haar tweede terugzien. DE EERSTE NEDERLANDSCHE FOLKLOREDAG. HEDEN IN DE LEIDSCHE UNIVERSITEIT GEHOUDEN. Door het Nederlandsch Nationaal Bur. voor Anthropologic is heden in het Groot- Auditorium der Rijksuniversiteit de Eerste Nederlandsche Folkloredag gehouden. In tegenwoordigheid van den president- curator, mr. van de Sande Bakhuyzen, tal van professoren en van vele studenten heeft de rector-magnificus. prof. dr. J. Huizinga, de bijeenkomst geopend. In zijn rede wees prof. Huizinga op 't groote be lang van de Volkskunde naast de reeds bestaande cultuurwetenschappen. Toevallig kennismakende met de werk zaamheden van de „Zentralstelle des At las der deutschen Volkskunde" te Berlijn werd spr. getroffen door de groote objec tiviteit der verzamelde gegevens en de onmiskenbare waarde van het geheel voor de bestudeering van velerlei onderwerpen. Zonder te willen vooruitloopen op de te houden redevoeringen sprak prof. Hui zinga den wensch uit, dat deze dag en daarmede de verdere plannen uitstekend mogen slagen. 0 0 0 De heer D. J. van de Ven hield vervol gens een inleiding tot de samenstelling van den Nederlandschen Volkskunde At las. Bij een rangschikking in geographi- sche volgorde van de verschillende ge bruiken en gewoonten van folkloristische waarde zal men moeten afwijken van de vroegere methoden en zonder beoordeelig van de waarde de feiten zoo veel moge lijk heterogeen en zoowel de oude als de jonge gebruiken moeten samenvoegen op kaarten. De objectiviteit diene zoo hoog mogelijk te worden opgevoerd en zal de waarde van het feitenmateriaal verhoogen en den atlas een geschenk van het Nederland sche volk aan het Nederlandsche volk doen worden. Bij de carteering van de feiten zal men dan niet in dezelfde positie komen te ver- keeren van tal van landen, die reeds leer geld betaalden; bovenal zal er echter voor gezorgd moeten worden, dat de tijds ruimte nauwkeurig bepaald is en men zich volkomen houdt aan den toestand van het heden, daar nog steeds, ook in ons land, folklore gevormd wordt. Groot gevaar voor de kennis van de volkskunde is ge legen in tal van artikelen en boeken van onbevoegden bijeengesprokkeld uit oude gegevens, waarbij veelal de feiten zijn verward Vervolgens belichtte spr. uitvoerig de ontwikkelingsgeschiedenis van den Duit- schen atlas en de werkwijze van het cen- traal-bureau. In aansluiting hiermede zijn de laatste jaren in Zwitserland, Oosten rijk, Luxemburg, de Scandinavische lan den carteeringswerkzaamheden aange vangen. In België worden thans ook po gingen aangewend. Voortvloeiende uit de ligging van ons land zal bii de vervaardiging van den Nederlandschen Volkskundeatlas rekening gehouden moeten worden met de aan grenzende deelen van Duitschland en Bel gië. Als typisch voorbeeld van dezen in ternationalen samenhang haalde spr. een uitspraak aan van een Duitsehen onder zoeker, die aan de hand van de verschil lende in Berlijn verzamelde, gegevens tot de conclusie kwam, dat de „rommelpot" in Duitschland aan het afnemen is en in het Westen duidelijk naar Nederland wijst, in het liedje wordt zelfs gesproken van. een schip uit Holland. Reeds 23 jaar ge leden maakte dr. van der Graft bij haar studie van Palmpaaschgewoonten gebruik van het kaartsysteem en vermeldde 136 dorpen en steden waar de Palmpaasch- boomen nog worden opgericht. Ook later werd in ons land, o.a bij de bestudee ring van het voorkomen, gebruik en de vervaardiging van kruitmoes van kaarten gebruik gemaakt Op vluchtige wijze schetste spr. vervol gens hoe de totstandkoming van den Ne derlandschen Atlas is gedacht. Door de juiste keuze en psychologische formulee ring der benoodigde vragenlijsten kan er voor gezorgd worden, dat geantwoord wordt met „Ja" en „Neen" en dus worden voorkomen, dat afbreuk wordt gedaan aan de objectiviteit en vooruitgeloopen op het gebruik van den atlas. Beroep zal moeten worden gedaan op allerlei organisaties en personen, die over de verschillende onder werpen de benoodigde inlichtingen zullen moeten verstrekken aan de centrale van deskundigen van waaruit eventueele on derzoekingen ter plaatse kunnen worden ingesteld Na dezen eersten Folkloredag zullen ook in'de andere universiteitssteden van ons land meerdere worden gehouden, waarna getracht zal worden te komen tot de op richting van een Nederlandsch Comité uit alle academische kringen Vervolgens lichtte de heer Van der Ven een interessante serie lantaarn-plaatjes toe en verstrekte mededeelingen bij een in het academiegebouw ingerichte tentoon stelling van materiaal, dat welwillend ter beschikking was gesteld door prof dl'. A. Helbok. leider van de „Zentralstelle des At las der deutchen Volkskunde" te Berlijn Hierna werd gepauzeerd. In de middagvergadering heeft dr. H. Th Fischer lector aan de Universiteit te Utrecht gesproken over Nederlandsche Adat. Het woord adat is aan het Arabisch ont leend en beteekent daar „gewoonte". Het is echter een ethnologische term gewor- i, den, die door de beoefenaars der Volken- |i kunde van Ned. Indië gebezigd wordt, om aan te duiden de typisch Indonesische gebruiken en gewoonten, in tegenstelling met hetgeen later o.a. onder invloed van Islam en Christendom werd ingevoerd. Met Nederlandsche adat bedoelt spre ker dus aan te geven de typisch Neder landsche gewoonten zooals er overal nog in steden en dorpen zijn terug te vinden. Drieërlei soort belangstelling voor den adat valt op te merken. In de eerste I plaats de Ethnoiogisch-historischc Deze i zoekt naar de herkomst van de verscnil- lende elementen in de Nederlandsene adat. i Spoedig blijkt n 1 bij een nadere bestu deering. dat deze noch homogeen, noch autochtoon is Ook tracht men dan daar bij de beteekenis van thans onbegrepen ge bruiken op te sporen, waarbij dikwijls ver gelijkingen met hetgeen wij bij natuur volken vinden verhelderend kan werken. Deze belangstelling waardeert de adat dus hoofdzakelijk als survival. Het blijkt echter, dat met deze waardeering de fei ten niet ten volle tot hun recht komen. De gebruiken hebben immers daarnaast ook nog een beteekenis voor het leven van thans. Willen we zoo dus volkomen begrij pen dan zal onze belangstelling behalve Ethnologisch-historisch ook Sociologisch moeten zijn Hierbij heeft dan vooral de tegenstelling tusschen de adat en het als vreemd gevoelde het geimporteerde de aandacht. Deze tegenstelling doet zich ge voelen als die tusschen „primitief" en mo dern. waarbij deze twee woorden als aan duidingen van tweeërlei soort, structuur van den menschelijken geest (v. d. Leeuw) moe ten worden opgevat. Zij geeft aanleiding tot allerlei verschijnselen wier bestudee ring op zich zelf reeds de moeite waard is en die niet nalaten hun indruk in de adat achter te laten- Ten slotte is er de aesthetische belang stelling welke zonder twijfel de oudste is, doch die zich nu sinds enkele jaren niet slechts meer uit in een verzamelen van folktoristische rariteiten, maar in een zoe ken naar oude waarde welke in geheel nieuwe vormen ook thans het volksleven kunnen verrijken. Dr P. W J. van den Berg uit Nijeveen sprak hierna over: „Kerk en Volksleven". In verband met hetgeen de vorige spre ker dr. Fischer heeft uiteengezet over den Nederlandschen adat zal spr aantoonen de onderlinge wisselwerking van kerk en volksleven. De kerk is hier bedoeld als uitzendings instituut het volksleven als het georgani seerde leven der verschillende groepen, natuurlijke of kunstmatige, dat als rede vaste vormen en zedelijk gezag heeft ver worven binnen den kring waarin het zich beweegt. Het sterkst is de invloed van de kerk op het volksleven nog altijd op het platte land. Oorspronkelijk was de kerk het eenl- ge levens- en cultureel centrum. I Bij de vorming der zeden zijn vele oor- spronkelijke heidensche instellingen be wust gechristioniseerd, heilige plaatsen en i plechtigheden gewijd aan Maria of heiligen allerlei gebruiken met een anderen inhoud i gevuld. j Dan helpen de leer en het recht der kerk de nieuwe zeden vormen. Voorbeelden daarvan zijn het z.g. „bee- varen". on Zon- en feestdagen d i. gra tis arbeid voor armen en zieken, dat wor telt in de middeleeuwsche leer omtrent verboden arbeid op feestdagen de strenge BINNENLAND. Te Leiden is de Eerste Nederlandsche Folkloredag gehouden, (le Blad). .Muiterij op de Indische vloot. De Zeven Provinciën in handen der muiters. Zij wilden het schip naar Soerabaja brengen om het even voor aankomst weer in han- I den der overheid te stellen (3e en le BI.) I Overleden is op 76-jarigen leeftijd de heer J. C. Wirtz Czn„ oud-inspecteur bij het L. O. (3e Blad). Bij een roofoverval te Geffen (N.-Br.) is een oude vrouw ernstig gewond (Ge mengd Nieuws, 3e Blad). BUITENLAND. De Pruisische Landdag weigert de ont binding evenals de commissie van drie. Vermoedelijk toch ontbinding. (Buitenl.. en Tel.. le Blad). Wederom een beele reeks botsingen in Duitschland (Buitenland, le Blad). De Iersche spoorwegmaatschappij de Great Northern Railway legt haar bedrijf stil (Buitenland, le Blad). Staat van beleg in Roemenië afgekon digd (Buitenl., Ie Blad). Ernstige bioseoop-ramp in Mexico (Bui- tenlandsch Gemengd, 3e Blad). Zondagsviering in sommige streken die berust op de purlteinsche leer der 17e eeuw. Ook by geboorte- en doopsgebruiken de kerkgang der kraamvrouwen e.d. is de oor sprong in kerkelijke verordeningen en in stellingen te zoeken. Bij verschillende hu welijksgebruiken hebben kerkelijke rechts beginselen en -vormen invloed geoefend op hun ontstaan en ontwikkeling. Aan den anderen kant heeft de kerk altijd tegen bepaalde uitingen van het volksleven ge streden, tegen dansen, spelen, dronken schap, losbandigheid terwijl vele volksge bruiken juist aan deze excessen zijn te gronde gegaan. Ten slotte heeft het volksleven, de ze den altijd grooten invloed gehad op het kerkelijk leven. Dw.z. de zede bepaalt, de vormen van het godsdienstig leven. Al of niet kerkgaan. kinderdoop kerkelijk hu welijk enz. zijn bepaald door plaatselijke zede. Evenzoo klokluiden, kerkgezang, kerk dracht en houding in de kerk. Ook wat het eigenlijke, innerlijke gods dienstige leven betreft spelen de zeden, de traditie, en de vormen van het volksleven een groote rol. De overgeleverde wijze V3n het belijden, spreken, getuigen is de eeni- ge vorm waarin zich het godsdienstige le ven van het volk al is het echt en levend, kan uiten. De kerkelijke zede waarborgt de conti nuïteit. van het kerkelijk leven, heeft ob jectieve autoriteit, zij heeft beperkende cn dragende kracht. Bij de wisselwerking van kerk- en volks leven blijven beiden innerlijk en geestelijk levend. Na een geanimeerde gedacntenwisseling sprak prof. dr. J. de Vries een slotwoord. De heer W. F. de Bruin, die zoo gelukkig was in onze Advertentie-knipselprljsvraae den eersten prijs, zijnde een rijwiel te winnen, poseert met zijn nieuw verworven bezit voor onzen fotograaf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 1