R.H.W.
DE VIJANDEN VAN HET BIJENDORP
t! j en letterent
vraagt S POOR /g estam pte M U IS J ES
ingezonden.
scheepstijdingen.
FRUITS0DA
Woensdag 1 Febrnari 1933
He, ENHAL.
«toonstelling van moderne
an dc ligieuze en kerkelijke kunst.
«k öt ÜJgst moeilijk, een onaanvecht-
1' ie te geven van wat men onner
Vetl'è;ut. Men zou kunnen zeggen:
v. geheel van, uit het geestes-
'OBlKr gemeenschap opgebloeide en
'ode een zekere periode der ge-
egeu handhavende, zeer bepaalde
len zinnelijk geworden uitdruk-
waatijl edelste en beste gevoelens
»eih..:e gemeenschap wortelden bij
Is oat'le maatschappelijke en gees-
n*a|e,Stuur
den t est-Europa voelen stijl In den
bekeur, iren vorm in het tijdperk der
:chul,Kathedralen werden opgericht
'sooniij statie. Het hoofdbeginsel van
r doordringt de kleinste details,
heelt a kenbaar In alle voorwerpen
i om Sskunst. In de toegangspoorten,
vrij fc jen, de constructie der gewel-
sonens.-htbogen, pinakels, kruisbloemen
ng Jo'ikroningen ontdekt men steeds
in ei 'ormschema, uit de aarde ont-
n stelt stugge materie samengesteld
aÜbetelijkt tot dezelfde adoratie. De
rein faen met hun traceeringen en
tatioB lilderde voorstellingen zijn een
vlakvan de groote architectonische
inentOMe gedachte belichaamt zich in
;n 'Kf Um-galerij, de muurschalken,
spoor,ek en het altaar. We vinden
rden m de mum-schilderingen, in de
groot n baldakijnen van de heilige
De w in de stutueure houding en de
r te j.ressie dier beelden zelve. Het
e n-.lalr: de kansel, het altaar met
r ai.jn en tabernakel en alle be
ien bij den H. Dienst, men her-
"rmiddellijk aan de vormen als
HJTOjionder dat die vormen tot for-
irvallen. Het kleinste ornament,
desi;ch aanpassend bij het geheel,
hoiiij,! In de sfeer van 't geheel, is
oventï van dat wonderbare stijlvolle
uit Êleven.
'ecerfeiothiek komen Renaissance en
en pr-de als stijl zuiver doorgevoerd,
rd.er de innerlijke stijlkracht der
to' .mdat zij niet volkseigen waren,
beic: intellectueelen van boven af
inde a gelegd- Er ontstond een gees-
waardoor deze stijlen ten slotte
■sees r.-iragen. Doch het diepe beleven
i etn rk mist men hier toch. Dat
later: weg, dat de stijlen zuiver wa-
e zand. et onderdeel zich hier weer ge-
n nette in 't rhythme van 't groote
•medei' H "JB
enio s de Barok komt er in de kunst
ilen ons tot de kerkelijke kunst
rnzelooze verwildering. Die uit
SGET.lürgt in de bouwkunst. Want ten
va.sze de alles omsluitende. De tij-
'eR emeenschappelijk wenschen en
.streven zijn voorbij. Door geen
™rj!:nd ideaal meer gedragen
■bouwkunst verlaagd tot een re-I
nde kunst, waarbij men zijn
-ïeemt tot boeken over stijl- en
er. Tegelijk met het ration:, -
de 17
telden, j
d
m eetij fgje eeuw verstrakt de barok
'««•Telloos klas ci-smc. De geest
he! t Nuchterheid en nuttigheid in
1 izin beheerschen het leven. Dan
5_omantiek als een poging om 't
inefpr gemoed en idealisme in te
ILl5Uie beste herscheppende gedach-
romantlek zullen slechts zeer
A Ait doordringen. Wat zij in de ker-
GEUunst brengt openbaart zich als
aid en werkelijkheid, kracht-
sche tlmentaliteit. De tijd komt van
or -ijke muurschilderingen, waarbij
rschi» kolommen niet meer voor zich
Man spreken doch alles beflodderd
zal wet figuur en ornament. Het
cht: tijd van de fondantpoppen met
oelugen en blauwe of roode mantels
n. onmisbare goud afgezet en een
er,op het hoofd. Alles wordt ver-
(/der dat het zich ondergeschikt
„Tl, n een architectonische hoofdge-
et is de tijd, dat de fabrieken
Blfiérken leveren een rommelig al-
van namaak-romaansch, na-
iDra.hlek, namaak-renaissance of
n ontwerpen" naturalistisch op-
igsiBjraan alle karakter ontbreekt-
naisjzich dit thans eenerzijds met
ff_'.gheid handhaaft een groot
Miw lerus is hieraan niet onschuldig
riieoai pgr andere zijde de oogen open-
l' een hevige behoefte ontstaan
inn,: nieuws, aan een nieuwen stijl.
4 '"ons te ver voeren, hier uiteen
™',hoe de groote bouwmeester Dr.
dit heeft voorbereid. Cuypers
ieen-ctyk veelal nog archaïseerend-
"rJi, stelde in ieder geval de be-
'n8 «veer zuiver. En dat er thans mo-
aesK^iieke kerken verrijzen, die bin-
""f.lschen van traditie en liturgie,
4 1 zijn van een modernen geest,
eraan te danken, dat men de
Ijlbeginselen van Cuypers prac-
Iq KËt leeren toepassen.
n katholiek reveil gekomen, dat
eo ftar maakt ln alle geledingen der
cocSi wereld en de kerkbouw be-
ïlaa! we daarvan wel als een der
rnleM.ïgen.
tentsbomt zelfs van een komende
belcide Katholieke cultuur gelijk in
IcluEpeuwen. Of nu een dergelijke
ithmc zich opnieuw zal uiten ln een
gesloten stijl evenals die der
zai komen, is een vraag die
o'rait
l.vlKnldden laten.
schijnt voorbij, waarin een ka-
all'kis die van Chartres kon ver
leed Ineens voorbij, om nimmer terug
d tvp-, schiint een mentaliteit waar-
grc- van Eyck, Memlinck en Rozier
ibwsKeyden, de kracht en de inspi
re '-ten voor hun grootsche con
to,;;!1 eindelijk voorbij is de tijd, dat
cmnzöuziek haar puurste schoonheid
de extatische hymnen van Pa-
'D. hun onaardsch klankschoon,
ui nd fluisterden of machtig vlaag-
r ér de hooge gewelven der kerk
ser - is geschiedenis. En de geschie-
-*rhaalt zich slechts bij overeen-
ix D ?aatsch?PPe"jke en geestelijke
der wereld dus waarschijnlijk
dp. nooit.
-eip K™ hij tallooze Katholieke
ars een nieuw en krachtig be-
rerd5?men van het oude geloof; is
«iïr; Iev?P ^nh weer onbewogen te
rns' e dingen te stellen, zich vrli te
.,ruan fnrrnaüsme. uit het ontwa-
p.atholleke levensgevoel weer een
chenpen. Wij merkten reeds op,
ouwkunst hier hl voorgaat. De
toegepaste kunsten volgen. En dan mo
gen we wel ln de eerste plaats noemen de
edele kunst van den glasbrander. Het
glas werd door den kunstenaar der Go-
thiek nooit beschouwd als materiaal cm
een gat in den muur te vullen. Het raam
was voor hem een stuk a-Jour bewerkt
architectuur, dat ln wezen en bedoeling
geheel aansloot bij de structuur van het
gansche heiligdom. Wie een moderne Ka
tholieke kerk betreedt wordt meermalen
getroffen door de zeer mooie vensters.
In de Lakenhal ziet men een viertal
vensters van Joep Nicolaas, den beken
den Roennondschen kunstenaar- Deze
ramen zijn naar men ons mededeelt, be
stemd geweest voor de absis van een kerk
te Maastricht, doch werden daar gewei
gerd. Wij kennen de situatie ter plaatse
niet; doch wel weten we zeker, dat Joep
Nicolaas bij de conceptie en den aard
zijner voorstellingen nauwgezet rekening
houdt met de architectuur. Het zijn de
voorstellingen van de vier evangelisten,
waarbij één hoofdtoon telkens over-
heerscht. Mattheus, rood; Marcus, paars,
Lucas, groen; Johannes, blauw. Van de
geheele tentoonstelling hebben deze ge
brandschilderde vensters ons het meest
getroffen. De figuren zijn ondergeschikt
gemaakt aan de geweldige vreugde van
het gebrandschilderde glas. Het fonkelt en
trilt, het gloeit en glanst van hartstoch
telijk leven Deze glazen alleen zijn reeds
een gang naar de tentoonstelling waard.
Er zijn dan nog eenige kleinere voorstel
lingen van Nicolaas; eveneens een Chrls-
tophonis en een Madonna van Minaber van
Eyben, die even zeer van vakkennis en
schoonheidszin getuigen. En verder van
René Smeets een goed ontwerp voor een
glas in loodvensters.
De details uit een Mariaraam van
Trautweln zijn koeler dan genoemde
werken.
Van het beeldhouwwerk noemen we de
reeds vroeger door ons besproken Madon
na van Willem C, Brouwer, waarbij jam
mer genoeg de bijbehoorende exotustegel-
want ontbreekt. Verder zijn er ln terra
cotta uitgevoerd eenige werken van L.
Zijl, op zichzelf heel mooi gemodelleerd.
De uitvoering beschouwend, heb ik mij af
gevraagd of dit werk, dat bedoeld zal zijn
geplaatst te worden aan kerkexterieurs
wel bestand zal zijn tegen weersinvloeden.
Het materiaal lijkt mij nog al zacht en
brokkelig.
Marl Andriessen komt in het grootere
werk uit met een studie in gips van een
Madonna met kindje. Zooals veelal heeft
Andriessen ook hier weer het hoofdaccent
gelegd op de houding, terwijl aan het
detail betrekkelijk weinig aandacht is be
steed. Het kopje van de moeder is mooi,
eenigszins romaansch aandoend. Doch
waarom die extra smalle schouders? Tot
de grootere werken behooren ook de vier
evangelisten uitgevoerd in terra cotta
door Adam Winter- De gelaatsuitdrukking
dezer vier physiononiveën zal zeker door
velen worden gewaardeerd.
Het overige beeldhouwwerk is in hoofd
zaak ook klein plastiek, en dus bedoeld
voor de huiskamer of studeervertrek. In
't bijzonder troffen ons hier twee bronsjes
van Mari Andriessen: Christus geneest de
blinde en de ontmoeting van Maria en
Elizabeth. Naturalistisch gedetailleerd
zijn deze groepjes niet; de nadruk is ge
legd op een geestelijke moment. Er ligt een
stemming aan ten grondslag die den aan-
dachtigen beschouwer ook even vasthoudt
Opmerkzaamheid verdient ook een Ma
donna in hout van Andriessen, aandach
tig gebeiteld. Men lette er op hoe het
kindje zich tegen de Moeder vleit en men
kan dan opmerken, dat voor de beper
king welke het materiaal hier op lei, juist
deze houding zoo fijn is getroffen.
Er zijn nog tal van kleine plastieken in
brons, terra cotta, geglazuurd aardewerk,
hout en ivoor. Wij kunnen dat alles niet
noemen. Er ls in verschillende dezer wer
ken, waarin steeds wel iets valt te waar-
deeren, voor ons gevoel een hinken op
twee, misschien op meerdere gedacehten,
Wij merkten bijv. een Madonna op, waar
van het kopje zuiver Romaansch is ge
dacht, de houding van de uitgestoken
hand doet denken aan het min of meer
theatrale dat men in de renaissance soms
vindt, terwijl het kindje absoluut natura
listisch ls gegeven- Als geheel maakt zoo
iets op een gegeven oogenbllk niet een
onaardigen indruk, doch bij critische be
schouwing handhaaft zich dat niet.
Er is steeds gestreefd om in expressie
en houding boven het naturalistische uit
te komen, er is veelal gestreefd naar een
primitieve innigheid. Dat streven is te
prijzen. Edoch, soms vraagt men zich af:
komt deze naïviteit van voorstelling in
derdaad voort uit de geestelijke constilla-
tie van den kunstenaar, komt zij spon
taan uit zijn natuur te voorschijn, of
is de naïviteit een gewilde pose? In het
laatste geval komen we tot een archaï-
seeren, dat ondanks enkele modern aan-
aoende lijnen en volumina, nimmer tot 'n
modernen stijl kan leiden. De stijl wordt
ten slotte bepaald door het leven zelf,
door een machtig stuwende gedachte die
het leven der gemeenschap doordringt en
voortstuwt, omhoog stuwt, als men wil.
Dat de kunstenaar in de allereerste
plaats ambachtelijk een bekwam vakman
dient te zijn leeren ons diverse voorbeel
den van edelsmeedkunst. Beschouwen we
bijv. de gedreven zilveren ciboriën van
Nico Witteman, dan zien we met wat een
serieuze vakkennis en met welk een aan
dachtige liefde die voorwerpen zijn ge
hamerd. Dit is nu weer het handwerk in
zijn edelsten vorm en 't product van dat
handwerk leeft en glanst en flikkert.
Trouwens bij al zijn gedreven koper- en
zilverwerk herkent men hier den kunste
naar die beantwoordt aan het Middel-
eeuwsch ideaal, terwijl dit werk voor ons
gevoel tevens geheel modem is gevoeld-
Zelfs dat eenvoudige practische gebruiks
voorwerp, een ijzeren wierookvat-stan
daard behaagt naar den vorm en beant
woordt volkomen aan zijn doel. We den
ken hierbij even aan het zeer mooie hek,
dat dezelfde kunstenaar vervaardigde
voor de doopkapel van de Agneskerk te
Amsterdam. In zijn beide Capsula's, zijn
kandelaars, zijn kruis zit stijl. Trouwens
ook het werk van Jan Krieger en Karei
Krol. een Godslamp van gedreven tombak,
kandelaars van gedreven tin of brons, een
paar wierookvaten, een wijemmer en an
dere practische gebruiksvoorwerpen bij
den dienst, verdienen de aandacht. Het
zou ons te ver voeren al deze dingen af
zonderlijk te bespreken. Op enkele andere
uitingen van beeldende en gebruikskunst
komen wij nog terug.
RECLAME.
4887
(Buiten verantwoordelunneid der Red.)
Cople van al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven
JERDËL.
Zeer geachte Redactie,
In uw bladen van Vrijdag en Zaterdag
11. wordt onder het opschrift „Jeruël" de
kwestie aangeroerd van de verstrekking
van middageten uit de kazernes te Lei
den door tusschenkomst van Jeruël"
aan de allerarmste inwoners dezer stad.
Gaarne zou ik van uw blad gebruik
maken, waarvoor bij voorbaat mijn dank,
om hierop met een enkel woord te ant
woorden.
Uit het eerste stukje van den heer v. d.
Horst blijkt reeds duidelijk, dat hier
slechts sprake kan zijn van overgeschoten
eten.
Uit den aard der zaak moet er door
hen, die met de voeding der militairen
belast zijn, steeds naar gestreefd worden,
dat er niet meer levensmiddelen Ingekocht
en bereid worden, dan ook werkelijk zul
len worden genuttigd. Aan den anderen
kant mag er evenwel nimmer sprake kun
nen zijn van een tekort. Als resultaat
van deze overwegingen ontstaat dan
meestal een tot een minimum beperkt
overschot. Dit overschot kan in nor
male tijden door onvoorziene omstandig
heden (b v. abnormale warmte, het mede
brengen van eenig zakgeld of versnape
ringen door verlofgangers) wel eens van
beteekenis zijn Omgekeerd wordt door
weer andere factoren (zooals b.v. thans
abnormale koude, het pas onder de wa
penen komen van nieuwe recruten die
veelal lichter werk gewend waren), het
overschot tot een uiterst kleine hoeveel
heid teruggebracht.
Uw abonné. die de vraag stelt of de
militaire keukens nu niet iederen dag een
zekere hoeveelheid warm eten zouden
kunnen afleveren aan Jeruël, moet ik
tot mijn spijt teleurstellen.
Niet. dat de organisatie daarvan moei
lijkheden zou opleveren, doch er is wel
geen tweede lichaam in onze maatschap
pij op te noemen, waar reeds zoodanig ver
soberd en bezuinigd is en nog steeds meer
en meer elke cent moet worden omge
keerd, alvorens noodgedwongen te worden
uitgegeven als juist bij de militaire instel
lingen
Kan dus eenerzijds om financieele rede
nen geen regelmatige verstrekking wor
den verwacht, anderzijds komen door het
verdwijnen van de koudegolf, het aanpas
sen der recruten aan het voor hen nieuwe
werk en het meer en meer doorvoed
raken van hen, die eenigszins ondervoed
onder de wapenen kwamen, de „over
schotten" langzamerhand weer vanzelf
al moet ik er ook op wiizen, dat deze
steeds kleiner zullen worden èn door sterk
doorgevoerde bezuiniging èn door het ver
schijnsel. dat de manschappen belangrijk
minder dan vroeger van huis uit versna
peringen en geld medebrengen, waardoor
destijds nog wel eens door enkele hunnei
eerst de „lekkere honger" gestild werd. al
vorens door hen het middagmaal genut
tigd of c.q overgeslagen werd.
Bovendien moet. waar het leger geen
philantropische instelling is bij den in
koop van levensmiddelen het benoodigde
zon juist mogelijk geschat worden.
Waar dus van militaire zijde eerder ver
mindering dan vermeerdering der be
schikbaar te stellen overschotten te ver
wachten is. moge ik eindigen, met de hoop
uit te sorek»n. dat vele andere instellingen
of particulieren aan den roepstem van
den heer v d Horst alsnog gevolg zullen
kunnen èn willen geven-
J. M. MANTE.
Kapitein belast met de voeding
in een der kazernes te Leiden.
KASSA-BONS DER LEIDSCHE
LICHTFABRIEKEN.
Geachte Redactie!
Als Abonné op Uw gewaardeerd blad
verzoek ik U beleefd opname van onder
staande regels.
Het zal zoowat een veert en dagen ge
leden zijn, dat de Gasmeteropnemer der
L. lichtfabrieken bij mij kwam om den
muntmeter te lichten, terwijl hij tevens
een papier op tafel deponeerde waarop
vermeld stond dat zoo ik dat wenschte
kassa-bons kon koopen, hetzij bij den
meteropnemer of aan een der kantoren der
lichtfabrieken. Deze bons moeten dan
dienst doen om de maandrekening voor
MIJ. „NEDERLAND".
POELAU LAUT, uitr., 31 Jan. te Port Said.
CHR HUYGENS, uitreis, 29 Jan. van
Sabang.
JOHAN VAN OLDENBARNEVELT, uitreis,
31 Jan. van Algiers.
TABINTA, uitr., 29 Jan .van Sabang.
CHR. HUYGENS. uitreis, 30 Jan. van
Belawan.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN.
ALPHERAT, uitreis, pass. 30 Jan. Oues-
sant.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
AMSTELKERK, uitreis, pass. 30 Jan. Dun-
geness.
NIEUWKERK. 30 Jan. van Mozambique n.
Port Amelia.
HERMES, thuisr., pass 30 Jan Ouessant.
HEEMSKERK, 30 Jan." v. Dar es Salaam
naar Port- Amelia.
MELISKERK, 31 Jan. van Amst. te Hamb.
IJSTROOM. uitr., 28 Jan. te Abonnema.
ROTT. LLOVD.
BLITAR, thuisreis, pass. 30 Jan. Sagres.
SIBAJAK, thuisr., 31 Jan. voorm. 7 uur te
Suez.
KOTA TJANDI, thuisr., pass. 31 Jan. vm.
7 uur Kaap Bon.
TOSARI, 31 Jan. van R'dam te Batavia.
HOLLAND—AUSTRALIË LIJN.
TARAKAN, uitr., pass. 30 Jan. Ouessant.
HOLLAND—AAIERIKA-LIJN.
DELFTDIJK, Pacific Kust naar R'dam, 29
Jan. te San Francisco.
BOSCHDIJK, 30 Jan. v. R'dam te Boston.
VEENDAM, 31 Jan. n.m. van New York te
R'dam.
KON NED STOOMB-MIJ.
CALYPSO, Amst. n. Middl. Zee, pass. 29
Jan. Dungeness.
CERES, 30 Jan. van Constanza naar
Istanboul.
NEREUS, Stettin n. Amst., pass. 31 Jan.
voorm, 1 uur Brunsbuttel.
BRION, 31 Jan. van Bordeaux te Amst.
STUYVESANT, 31 Jan. van Amst. n. W.-
Indië.
VENUS, 31 Jan. v. Midd. Zee laatst R'dam
te Amsterdam.
TELAMON, thuisreis, was 30 Jan 7 uur
30 v.m. 650 mijlen W. van Valentia.
het publiek in het bijzonder voor de
\v"rkloozen te drukken.'
^elf werkloos zjjnde, wenschte ik door
middel van deze paar regels het een en
ander te zeggen.
Zou het geen aanbeveling verdienen deze
bons wekelijks bij menschen die dit wen
schen aan huis te doen bezorgen?
Want zoo de zaak nu staat hoewel
ik en met mij velen den directeur der
lichtfabrieken dankbaar zijn voor deze ge
nomen maatregelen is er nog maar
Va gedeelte in deze een werkelijke be
hoefte voorzien. Immers de meieropnemer
komt nooit op een en denzelfden dag,
heeft ook geen vast uur van komen; komt
hij toevallig in het begin van de week,
dan kan men misschien nog wel wat
missen, maar doorgaans is Zaterdags reeds
de rekening gemaakt en wordt ër geen
rekening gehouden met iemand, die wel,
maar die ook niet kan komen; komt de
meteropnemer in het laatst van de week,
dan zijn we over het algemeen blij als
hij in aantocht is, want met het opnemen
van den muntmeter zit er onherroepelijk
aanvast dat we een paar centen terug
krijgen, die dan in een werkloos gezin
heel welkom zijn.
Voor den kw itant c-looper geldt onge
veer het zelfde als voor den man van
den muntmeter. Daarbij komt nog, dat
om den gang te maken naar een der
kantoren van de lichtfabr eken, men wer
kelijk het geld moet kunnen missen en
wanneer dit het geval ls. dan kunnen
we het zelf wel bewaren. Neen, het geld
moet regelmatig gehaald worden, dan
pas kunnen we zeggen: die maatregel is
werkelijk voor het kleine publiek in liet
leven geroepen.
Daarom geachte Directie der licht
fabrieken gezn kwart-msatrege'en geno
men, doch de zaak goed aangepakt, zoo
dat het ook aan het doel, waarom het
gaat. zal beantwoorden.
U geachte redactie dankend voor de
verleende plaatsruimte.
Hoogachtend.
P. N.
VENEZUELA, uitreis, was 29 Jan. 6 tl. 43
n.m. 60 mijlen Z.W. van Lands End.
BAARN. thuisreis, was 30 Jan. 12 uur
's middags 650 mijlen W. Z. W. van
Lands End.
BOSKOOP uitreis, pass. 30 Jan. n.m. 4 u.
de Azoren.
IRENE, 31 Jan. van Setubal te Lissabon.
IRIS, 31 Jan. van R'dam te Passages.
TRAJANUS, 28 Jan. van Puerto Barrios n.
Amsterdam.
CLIO, 31 Jan. van Malta n. Gandia.
THESEUS, 31 Jan. van Amst. te Kopen
hagen.
JAVA—NEW-YORK-LIJN.
SEMBILAN. 29 Jan. van Java te Boston.
KOTA GEDE, Java naar New-York, 30
Jan. van Port Soudan.
KON HOLL LLOYD.
rati.and uitr., 30 Jan. nam. 5 uur té
Montevideo.
MAASLAND, thuisreis, 2 Febr. te Duin-
Ifprtpn vpnviipht,
MONTFERLAND. thuisr., 30 Jan. 's avonds
van Santos.
MIJ OCEAAN.
MENESTHEUS, Java n. Amst., pass. 20
Jan. Gibraltar.
POLYPHEMUS, 30 Jan. van Hamburg n.
Immingham.
HALCYON LIJN.
STAD AMSTERDAM. 31 Jan. van Bona te
Rotterdam.
STAD ZAANDAM, 30 Jan. van Almerla.
KON. PAKETV. MIJ.
HOUTMAN, 28 Jan. van Durban naar
Algoabaal.
LE MAIRE, 29 Jan. van Beira n. Zanzibar,
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN.
TJISAROEA, 29 Jan. van Shanghae te
Hongkong.
TJIBADAK, 28 Jan. van Hongkong te
Shanghae.
TJILEBOET. 30 Jan. van Shanghae naar
Dalren.
TJIKARANG, 28 Jan. van Manilla naar
Hongkong.
o
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN
ROSSUM, 29 Jan, van Libreville te Roche-
fort.
SOESTERBERG, Libreville n. Honfleur,
pass. 30 Jan Ouessant
MIDSLAND. 30 Jan. van Antwerpen naar
Grangemouth.
KATENDRECHT, naar Rouaan, was 29 Jan
10 u. 40 a.m. 800 mijlen Z.W. van Lands
End.
VECHTSTROOM, 29 Jan. van A'dam te
Huil-
ROTTERDAM, tank, naar A'dam, was 29
Jan, 9 u. 25 n.m. 700 mijlen Z.W. van
Lands End.
MIRZA, 28 Jan. v. Rouaan n. St. Kitts V-o.
BATAVIER Vin, 30 Jan. van R'dam te
Bordeaux.
FLYING IRISHMAN, ms. 27 Jan. van
Sables te St. Brleux.
FLYING SCOTSMAN, m-s., 29 Jan. van
Kilrush n. Ballylongford en Llmmerick.
MALVINA, 30 Jan. van Eastham te Darton.
RIJNSTROOM. 30 Jan. van A'dam te
Lelth.
HENNIE, pass. 30 Jan. Lizard, Charleston
THODE FAGELUND, Calcutta n. R'dam,
29 Jan. van Gibraltar-
ALDERAMIN, R'dam n. Australië, pass.
30 Jan. Kaap de Goede Hoop.
MAASHAVEN, 30 Jan. van R'dam te
Libreville.
THEANO, 30 Jan. van R'dam te Dublin.
ST. PHILIPSLAND, 30 Jan. van Danzlg te
Kopenhagen-
ST. ANNALAND, 30 Jan. van Blyth te
Hamburg.
TRITO, 31 Jan. vau Belfast te R'dam.
ZUID-HOLLAND, 31 Jan. van R'dam naar
Newcastle.
BATAVIER vn, 31 Jan. van Kingslynn te
Boston (L.)
FLYING NORSEMAN, m.s. Abbeville naar
Horsens, pass- 31 Jan. Kiel.
MAAS, 30 Jan. van R'dam te Hamburg.
POT .DIEP, 29 Jan. van R'dam te Kings
lynn.
TOWA, B. Aires n. Antwerpen, pass, 30 Jan.
n.m. 11 u. de Kaap Verdlsche Eilanden-
RECLAME.
zegt niets
zegt alles
LIMONADEFABRIEK TE LEIDEN.
1906
137 Maar vóór de koningin bij den uitgang van de zaal
was, noorde ze een harden knal. Holderdebolder vloog alles
door elkaar. Men hoorde niets dan gillenToen werd
het plotseling heel stil en de koningin en Jaap keken
elkaar aan-
138 Toen de koningin en de anderen weer overeind wil
den kruipen, zagen ze Ineens iets geks. Daar voor hun
stond inplaats van de honingpomp een groote dikke hom
mel. ,Jk zat ln de pomp verborgen", schreeuwde de hommel
uit. „Ik heb alles gezien en zal het aan mijn Burgemeester
mededeelen."
3-»
