73ste Jaaroran?
DINSDAG 20 DECEMBER 1932
No. 22317
FICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAG BLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
SO CM. ner regel voor advertentlen uit Leiden en Dlaatsen
„aar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
arriere advertentlen 35 Cts per regel Kleine AdvertenUën
„ltslultend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts
tl) een maximum aantal woorden van 30
ncasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
't nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
urgemeester en Wethouders van Lei-
brengen ter algemeene kennis dat
hen de beslissing op het verzoek van
e Jong en H. Kruit om vergunning tot
oprichten van een stoomwasseherij in
perceel Rijn- en Schiekade No 101,
astraal bekend Gemeente Leiden, Sec-
M. No. 3685, is verdaagd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris,
iden, 20 December 1932. 2377
idsche mij. van weldadigheid
TER VOORKOMING VAN VERVAL
TOT ARMOEDE.
De jaarvergadering.
der voorzitterschap van mr. P. A.
acker Hordijk werd gistermiddag in
der bovenzalen van café-restaurant
den Vergulden Turk" de jaarvergade-
gehouden van bovengenoemde Maat-
appij.
"a een kort openingswoord van den
rzitter werden de notulen der vorige
gadering, door den secretaris, mr. H.
Goudsmit, gelezen en onveranderd
'gekeurd.
et verslag van de kascommissie, uit
dacht door den heer ir. P. Fehmers,
«1de gunstig, waarop de penningmeeste-
se décharge verkreeg voor haar ge-
den beheer, onder dank van den voor-
-.r.
aftredende bestuursleden, mej. D.
bergh en de heeren mr. P. E. Briët en
Koremans werden bij acclamatie her-
oema
"d het jaarverslag van den secretaris
eenen we, dat het voor de Mij. een
teilijk jaar was. Aan den eeneh kant
J1 er een vermindering aan inkomsten
■constateeren en mindere inkomst aan
Bite, terwijl aan den anderen kant de
^Ivragen veelvuldiger waren.
Pan H. M. de Koningin en H. M. de
bingin-Moeder werden weer de gebrui
kte giften en gaven ontvangen, hetzij
srid of in natura, zulks naar gelang het
"'tuur dit wenschte.
Leidsche Mij. van Weldadigheid
'ing aan contributie en giften
J638.80 (vorig jaar f.1671). Dit bedrag
volgend jaar aanzienlijk minder zijn,
rom de secretaris gaarne opwekt om
tribuant te worden
it het Kuypersfonds werd een bedrag
jn i. 3409.85 uitgekeerd aan „Pauvres
teux".
et verslag eindigt met een woord van
~k aan de Armenraad voor de inlichtin-
n, die hij over de gezinnen door middel
n schriftelijke rapporten verstrekte.
.Vervolgens werd verslag uitgebracht
'a de Hulpbank der Mij. Hierin werd
emoreerd het overlijden van den com-
saris, den heer Egberts, die steeds het
rk der Hulpbank met alle krachten
unde.
et netto provenu bedroeg m het afge-
pen jaar f 1300.49. Het kapitaal, door
Mij. beschikbaar gesteld, bedroeg op 31
c. 1931 f. 45.000
jaarverslagen werden onder danK
gekeurd.
-j rondvraag leverde geen stof tot be-
rekingen op, waarna de vergadering
'rd gesloten.
tra treinverbindingen voor de
kerstdagen.
Op Zaterdag 24 December zullen door de
ed. Spoorwegen extra treinverbindingen
ar Zeeland, Brabant Limburg en Gro-
"gen ingelegd worden.
Vertrek 13 53 Leiden, aankomst Roosen-
al 15.47 (overstappen Rotterdam D.P.
Roosendaal) aankomst Middelburg 17.02
"Kingen 17 12. Deze trein stopt te Ber-
op Zoom en Goes; terug op Maandag
Dec. Vertrek Vlissingen 18.42, Middel-
"rg 18.52 Aankomst Leiden 22.05.
Naar Eindhoven, Roermond en Heerlen.
Vertrek Leiden 12.14 gewone trein, te
/oerden overstappen. Vertrek Utrecht
14.11, Hertogenbosch aank. 14.54,
ndhoven aank. 15.24. Roermond 16.21 en
eerlen 17.17. Terug Maandag 26 Dec.:
:frlen 18.50. Roermond 19.43. Eindhoven
30. 's Hertogenbosch 21.05, Utrecht C S.
l48. vertrek Utrecht 22.38, Leiden aan-
®st 24.00.
°P Zaterdag 24 Dec. a s. naar Gronin-
eJ vertrek Leiden 13.40, aank. Utrecht
•S 14 55. vertrek Utrecht C.S. 15.29. Gro-
êen 18.36 (overstappen Amersfoort).
de openingsrit op de lijn
leiden—haarlem.
1)0 openingsrit op de lijn Leiden—Haar-
vindt niet plaats op Donderdag 29,
°P Vrijdag 30 December.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week t. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 -f portokosten.
DE VIERDE ABONNEMENTS
VOORSTELLING.
„De eerlijke vinder" door
„Het Schouwtooneel".
Als vierde abonnements-voorstelling
heeft „Het Schouwtooneel" gisteravond
een opvoering gebracht van „De eerlijke
vinder", een blijspel in drie bedrijven door
Aladar Laszlo. 't Is het verhaal van den
internationalen oplichter Ferry, die in de
opera een gouden tasch te stelen weet
en als de „eerlijke vinder" niet enkel zijn
wat onrechtmatige belooning komt op-
eischen, maar tevens van de gelegenheid
gebruik maakt om het vertrouwen te
oogsten der eigenares, mevr. Flora. Het
geen niet zoo heel moeilijk is! Want Ferry
is als het ware de ver-persoonlij king van
het ideaal harer wenschen, van den wer-
kelijken. echten man. die zich zonder
scrupules in haar leven dringen zal en
haar zal begeesteren door z'n energie, z'n
resoluutheid, z'n nooit falende zelfver
trouwenZoo wordt binnen enkele
oogenblikken de vreemde gast gepromo
veerd van misdadiger tot particulier secre
taris, in het bezit van alle sleutels van
kantoor en brandkast en geheime safe, en
dat hij tenslotte met de hulp van zijn
partner Lotte de geboden kans tot dief
stal niet met beide handen aangrijpt, is
een gevolg van een snel groeiende liefde
tusschen hem en mevr. Flora, welke laat
ste hem uiteindelijk uit de handen der
politie te redden weet
Er zijn verder een tweetal dwaze aan
bidders van de mooie jonge weduwe en
een stelende rentmeester, die Ferry in
velerlei opzicht naar de kroon steekt, maar
zij allen tegader kunnen aan dit blij
spelletje toch een zekere leegheid niet ont
houden, die voornamelijk in de eerste en
laatste acte tot uiting komt, en zelfs door
een Jan Musch, in de rol van Ferry, niet
geheel kan worden geneutraliseerd!
„De eerlijke vinder" geeft zonder twijfel
goed en genoeg'lijk amusement en meer
dan eens ging er gisteravond een schater
lach door de natuurlijk stampvolle
schouwburg, maar het geeft een acteur
als Jan Musch toch eigenlijk te weinig
gelegenheid zich uit te leven, zooals bij
voorbeeld in een stuk als „Elias weet het
beter", waarin hij onafgebroken in volle
actie was en het tooneel volkomen te vul
len vermocht. Overigens: welke een fijn-
geteekende creatie wist hij ook nu van den
oplichter Ferry te maken, van den in den
strijd tegen de politie gescherpten geest,
die heel zijn omgeving overtroeft door zijn
gevatheid, z'n ironie, z'n zelfvertrouwen,
z'n enorme kijk op menschen en zaken..
En het sterkst was hij zeker in die ont
moeting met Lotte, wier wantrouwen en
jalouzie hij op de hem eigen wijze wist te
verdrijven, en in de scène met den leeg-
hoofdigen politie-commissaris en den
bridge-kampioen Charlie, welke laatste op
weg is het geheim van den oplichter
secretaris te doorvorschen! Hier dan zag
men Jan Musch op volle kracht, gevat als
steeds, vrijmoedig, spottend met alle ge
varen, sluw zonder obscuur te zijn...
sprekend in korte zinnetjes met dien be
kenden schernen klank, die den lach kie
telt en geeselt tot stormens toe....!
Jetty van Dijk—Riecker was Lotte, de
jonge misdadigster, en er was in heel haar
wezen dat sluipende en hartstochtelijke
van de vrouw, die opgaat in haar „vak",
maar verteerd wordt door jalouzie. en die
bereid is alles te offeren voor haar even
tueele wraak Marie Holtrop vertolkte de
rol van Flora zonder voldoende overtuiging
om haar impulsieve handelingen en beslui
ten en haar liefde voor Ferry geheel te
verklaren. Van Staalduynen speelde den
fatterigen, vluchtlgen en luchtigen aan
bidder Hagen in voor tref felij ken stijl, Wil
lem de Vries gaf sluwheid en leven aan
rentmeester Schliemann en tenslotte heeft
Hein Harms een juweeltje gemaakt van de
bescheiden rol van politie-commissaris.
Hij kreeg verdiend applaus bij open
doek
DE DRANKBESTRIJDING.
De A.N.G O B. en J.G.O.B. afdeeling Lei
den hebben 'n gecombineerde propaganda-
feestavond -gehouden in de Concertzaal
van 't Volksgebouw aan de Heerengracht.
Omstreeks 8 uur opende voorzitter Grie-
seveen voor een stampvolle zaal dezen
avond met alle aanwezigen van harte wel
kom te heeten. Hij zette in het kort uiteen
wat de bedoeling was en waarvoor dezen
avond belegd was.
Daarna werd overgegaan tot het eigen
lijke programma, waaraan als sprekers
hun medewerking verleenden de heeren
Henk Meelis voor den J. G O. B en voor
den A N. G. O. B. de heer E. van Eijhern,
terwijl de heer Krom als declamator op
trad.
Muzikale medewerking werd verleend
door eenige leden van den NF A.S.
Over het geheel genomen is deze avond
goed geslaagd.
handelsregister
kamer van koophandel.
Opheffing:
Leidsche Conservenhandel C. Witte,
Hoofdstraat 53, Leiden. Handel in vruch-
tenconserven.
Wijziging:
Naamlooze Vennootschap Consumptie
Handelsonderneming Prakticus (filiaal),
Pieterskerkgracht 8, Leiden. Hoofdzaak,
v. Speykstraat 26, Rotterdam. Het filiaal
is opgeheven.
ONAFHANKELIJKE SOCIALISTISCHE
PARTIJ.
Propagandarede van den heer Sal. Tas.
Op uitnoodiging van de afdeeling Lei
den der Onafhankelijke Socialistische
Partij hield gistermiddag in „Concordia"
dc heer Sal. Tas uit Amsterdam, lid van
het Partijbestuur, een propaganda-rede,
waarin spr. in het bijzonder de door de
O.S.P. aan den gemeenteraad gerichte
adressen behandelde.
De slechts matig bezochte vergadering
werd geopend met een welkomstwoord van
den afdeelingsvoorzitter, den heer C. H.
Heemskerk, die daarop het woord ver
leende aan den heer Tas.
Deze zette uiteen, dat deze bijeenkomst
niet alleen belegd is om te spreken over
verstrekking van gas en electriciteit aan
werkloozen met een minder inkomen dan
f. 25 per week tegen kostprijs, doch vooral
om op den vooravond van een winter,
welke beslissend is voor de machtsposities
der bourgeoisie en het proletariaat te
wijzen op den weg naar een betere toe
komst.
Die weg zal niet gemakkelijk zijn en
vereischt een groote saamhoorigheid. wil
men het einddoel bereiken. Van de zijde
der regeering en de bourgeoisie is geen
verbetering van het lot der werkloozen te
verwachten, evenmin als valt te hopen op
herstel van het kapitalistische bedrijfsle
ven. Juist omdat het kapitalisme momen
teel zóó zwak staat, staan zijn vertegen
woordigers zoo onwrikbaar hard tegenover
het werklooze proletariaat.
De verarming in deze kringen is over de
geheele wereld geweldig groot, hetgeen
sor. met verschillende cijfers, ontleend aan
werkloosheids-statistieken in Amerika en
Duitschland illustreerde. Duizenden en nog
eens duizenden verwaarloosde kinderen
zwerven door die beide landen en vereeni
gen zich tot bandietenbenden, wanhonig
als ze zijn geworden door totaal gebrek
aan de geringste levensbehoeften. Wan
neer het Nederlandsche volk niet terdege
oooast, is dat ook ons toekomstbeeld. In
1930 was in een bekend arbeidersdistrict
van ons land meer dan de helft van de
kinderen niet voldoende gevoed en 12V*°/o
bepaald onvoldoende gevoed. En momen
teel is de toestand nog heel wat erger!
Toenemende macht voor de bourgeoisie
beteekent groeiende moedeloosheid onder
het proletariaat, vermindering van strijd
lust. De nederlagen der arbeiders leiden
niet tot meerdere radicaliseering, tot ver
sterking van de revolutionaire gedachte
onder het proletariaat, zooals vaak wordt
beweerd.
Wanneer dat zoo ware. zou de crisis
voor het oroletariaat een zegen zijn ge
weest. Alleen een sterk organisatorisch
verband kan ons verwijderd houden van
den afgrond van desorganisatie en wille
keur in de handen van het kap'talisme.
Vervolgens behandelde spr. het adres
van de O.S.P. inzake de verstrekking tegen
kosterijs van gas en electriciteit aan
werkloozen. Niemand zal dit een revolu
tionaire elsch noemen: het is een eis^h
van de geheele arbeidersklasse, doch die
helaas niet door de breede massa wordt
gedragen.
Alleen wanneer de geheele arbeiders
klasse een agitatie ontwikkelt zóó geweldig
dat de bourgeoisie in deze gemeente er
voor zwicht en bij de reactionaire regee
ring aandringt od inwilliging der eischen
van de werkloozen, is daarvan heil te ver
wachten. Zulks is alleen mogelijk onder
den druk van dp perspomp der buiten
parlementaire actie.
En dat is alleen bereikbaar, wanneer de
m^ssa der werkloozen door haar geweldige
activiteit het stadsbeeld karakteriseert.
Elke concessie van het kaoitalfsme aan
het oroletariaat beteekent voor de bour
geoisie een teruggang, voor de arbieders
een overwinning.
Wie de stprkste machtsoositie inneemt,
wint den strijd: de sterkste machtsoositie
wordt bepaald door de inwendige organi
satie.
Sor. wekte tenslotte de aanwezigen op
om hun plicht te begrijoen en zich in or
ganisatorisch verband te verzetten tegen
eikpn aanval oo de arbeidersklasse en den
strijd te voeren met groote energie en
oooerste krachtsontplooiing Het bestaan
van het geheele proletariaat, van het
sonialisme hangt er van af.
Na een kort slotwoord van den heer
Heemskerk werd deze vergadering, welke
te»en het einde druk bezocht was. ge
sloten.
UIT HET ZIELELEVEN DER BLINDEN.
Vrijdag 23 December 's middags te half
drie houdt dr. Ludwig Cohn uit Breslau
in de collegezaal van prof. van Calcar in
het nieuwe Academisch ziekenhuis alhier
een voordracht over „Die psycho-physi-
schen Ersatzfunktionen und das Traum-
leben bei Blinden", een lezing die handelt
over het zieleleven der blinden, voor vele
leeken even belangwekkend als onbekend.
De spreker is op dit gebied een bij uit
stek deskundig man. Zelf van zijn zevende
levensjaar af blind, bezocht hij het gym
nasium en studeerde aan de universiteiten
te Leipzig. Berlijn en Breslau. waar hij
resp. promoveerde ln letteren en rechts
wetenschap. Hij is privaat-docent met
onderwijsopdracht in aangelegenheden be
treffende het blindenwezen aan de uni
versiteit te Breslau en staat als adviseur
voor het blindenwezen in dienst van de
provincie Silezië, Naar wij vernemen is
dr. Cohn. die in de Duitsch-sprekende
landen veel spreekbeurten vervult een
zeer boeiend spreker. Zijn lezing te Leiden
k^nsstellenden Sr&tis toeganke-
LEIDSCHE RADIO-VEREENIGING.
Laatste clubavond in 1932.
De laatste clubavond in dit jaar werd
verzorgd door de fa. Smith te Amsterdam,
met een lezing over Westinghouse metaal-
gelijkrichters.
De heer Duurentijdt begon met een
overzicht te geven van de middelen tot
opwekking van electriciteit, de verschil
lende methode's tot omvorming van wis
selstroom in gelijkstroom en de voor- en
nadeelen der verschillende gelykrichters,
om dan tenslotte te belanden bij de Wes
tinghouse metaalgelij krichters. Spreker
wees hierbij in 't bijzonder op de sterke
constructie, het hooge rendement en den
onbepaalden levensduur. Aan de hand van
lantaarnplaatjes en monsters werd een
uitgebreid overzicht gegeven van de vele
toepassingen der Westinghouse-producten.
Het zou ons te ver voeren, ook maar en
kele hiervan nader aan te geven.
Tot slot had de heer Duurentijdt nog een
verrassing in petto voor den radioliefheb
ber, n.m. de mededeeling dat binnenkort
een Westinghouse detector zal verschijnen,
die vele voordeelen zal bieden boven den
lamp-detector. Is dit de eerste stap naar
een toestel zonder lampen?
O
CHR. MIDDENSTANDSVEREENIGING.
Ledenvergadering van de Leidsche afd.
Deze vergadering, welke gehouden werd
in Café Centraal, was matig bezocht. De
voorzitter de heer C. Schout opende op
gebruikelijke wijze de vergadering en
heette de aanwezigen welkom, inzonder
heid Dr. C. Beekenkamp, die bereid was
gevonden dezen avond een referaat te
houden over Bedrijfsorganisatie en Be-
drijfsradenwet. De Notulen der vorige ver
gadering werden onveranderd vastgesteld.
Onder de ingekomen stukken was o.a. ook
een brochure omtrent het Hulst-systeem,
bedoelende meer samenwerking te ver
krijgen onder de middenstanders-winke
liers. Het Bestuur zal dit eerst eens be
spreken en later daarvan mededeeling
doen. De overige stukken werden voor
kennisgeving aangenomen.
Hierna werd Dr. Beekenkamp gelegen
heid gegeven zijn referaat te houden over
bedrijfsorganisatie en bedrljfsradenwet.
Spreker begon zijn rede met op te mer
ken dat een streven naar bewustwording
goed is. Wij kunnen wat bewustwording
betreft, veel van onze politieke tegenstan
ders leeren. Doch wij dienen in de eerste
plaats bewuste Christenen te zijn en ver
volgens eveneens op sociaal terrein, daar
wij toch hiervoor uit zulke rijke bronnen
kunnen putten. Doch helaas het materia
lisme is overheerschend, ook bij vele
Christen-Middenstanders. Indien het prin
cipe direct „geen geld in het laadje brengt"
voelt men er niet veel voor. Op staatkun
dig terrein heeft de na-oorlogstijd ook veel
ellende gebracht. Genève geeft misluk
king en 1932 staat dan ook allerwegen met
zwarte kool geteekend. Dit zijn gedachten
die ons gedurig overheerschen.
Wat kunnen wij hiertegen doen? Fata
list zijn? Of een andere levensbeschou
wing hebben en schelden op het kapita
lisme? Voor een Christen-Middenstander,
een werkelijk Christen, is het depressiege-
voel niet overheerschend. Hij put uit Gods
Woord waarin recepten zijn te vinden te
gen de moeilijkheden. Letterlijk niet. doch
de Bijbel geeft ons wel de richtlijnen aan.
De menschen staan immers niet los van
elkaar, doch vormen een geheel. De H.
Schrift leert ons, dat de menschheid een
groote verwantschap vormt.
Het oude gildewezen was zoo geregeld,
dat wij vergelijkingen kunnen maken met
de bedrijfsorganisatie. Wij noemen: gilde-
band (bedrijfsorganisatie) keurbevoegd-
heid (autonomie ln het Bedrijfi eigen
rechtspraak (arbitrage in het bedrijf).
De samenstellende deelen van het be
drijf zijn; werkgever en werknemer, of ka
pitaal en arbeid. Vroeger bepaalde de
werkgever alléén het loon. Hierop is later
een reactie gevolgd, welk verzet kwam
zoowel uit het Christelijke kamp als van
socialistische zijde. Namen als Patrimo
nium en Chr. Werkgeversbond kunnen
hierbij genoemd worden.
Het buitenland als Italië en Engeland
kennen ook iets als Bedrijfsraden, Duitsch
land de ondernemingsraden. Het voordeel
van Bedrijfsraden is dat deze in eigen
kring geschillen oplossen en zoo noodig
bemiddelend optreden en den Rijksbemid
delaar er buiten houden. Ten slotte kan
deze laatste er nog altijd in geroepen
worden.
Desniettegenstaande wordt er van som
mige zijden ook nog al eens tegen deze wet
opgetreden. Op de vraag of de Midden
stander nog iets aan deze wet heeft, kan
volmondig ja gezegd worden, en dan zeer
zeker onze Industrieele Middenstand
De voorzitter dankte den heer C Bee
kenkamp voor zijn referaat en stelde de
vergadering in de gelegenheid den inlei
der vragen te stellen. De heeren Ziegelaar
Roodenburg, Wielinga en Wolters wissel
den van gedachten met den inleider, welke
vragen door dezen laatste beantwoord
werden.
Bij de rondvraag kwam nog ter sprake
de aanleiding tot het adres, verzonden aan
Z Exc. den Minister van Economische
Zaken en Arbeid te 's-Gravenhage, in
zake de toepassing der Winkelsluitings
wet hier ter stede. De opmerking werd
nog gemaakt, dat wij de Overheid ais Wet
gever hebben te erkennen en indien deze
wetten tegen onze belangen ingaan, daar
tegen in den ordelijken weg hebben te
protesteeren.
Niemand meer het woord vragend sloot
de voorzitter de vergadering en eindigde
de heer C. Beekenkamp met dankgebed.
BINNENLAND.
De vergadering van Bloembollen-cultuur,
algemeen saneeringsplan bij de regeering
ingediend. (5e Blad).
De regeering over de gewijzigde weelde-
verteringsbelasting. (Binnenland, 5e Blad)
Voorloopig geen contingentecring van
textiel-goedercn in Ned.-Indië. (Bdiine-n-
land. 5e Blad).
Vergadering van den Alg. Ned. Zuïvel-
bond: de resultaten der crisis-maatregelen.
(Land- en Tuinbouw 6e Blad).
De Amsterdamsche Bank veroordeeld tot
betaling van dividend over 1931, (Finan
ciën. 5e Blad).
De Waterstaatsbcgrooting door de Twee
de Kamer aangenomen. (Pari. Overzicht,
2e Blad).
Voorstellen tot loonsverlaging in de
textiel-industrie te Almelo, varicerende
van 12 tot 15 pCt. (Laatste Berichten,
le Blad).
BUITENLAND
Nieuwe boodschap van Hoover aan het
Amerik Congres. (Buitenl le Blad).
Het program der Belgische regeering.
(Buitenl., le Blad).
Het Engelsch-Pcrzisch conflict en het
conflict in het Verre Oosten tot later da
tum verschoven. (Buitenl., le Blad).
De nieuwe Duitsche noodverordening
gepubliceerd. (Tel., le Blad.)
nederlandsche vereeniging van
chefs in het grafisch
bedrijf.
Boekbinden als tak van kunstnijverheid.
In een der zalen van hotel „Centraal"
heeft gisteravond de heer F. Fey voor het
district Leiden van bovengenoemde veree-
niglng een causerie gehouden over het
onderwerp: „Boekbinden als tak van
kunstnijverheid". Na een kort openings
woord van den voorzitter wees spr. aller
eerst op de verschillende mogelijkheden
van het boekdrukkersvak ten onrechte
vaak de asschepoetster der grafische vak
ken genoemd jaren, soms vele jaren,
van voorbereiding vergend alvorens van
routine sprake kan zijn. Vooral de kleine
groep van vervaardlgng van kostbare boe
ken. de kunstbinders moeten verschil
lende takken van kunst machtig zijn. Het
boekbinden is dan ook wel de oudste aller
grafische vakken, doch niettemin werd
vroger gezegd „Een bakker is een stakker,
maar een binder niet minder".
In het kort releveerde spr. vervolgens de
geschiedenis der boekbindkunst. Overeen
komstig de andere takken van kunst kent
de boekdrukkunst verschillende periodes
niet alleen van bloei maar ook van ver
val en evenals in de bouwkunst zijn de
ornamenten kenmerkend voor de perioden.
Toen dan ook in het einde der vorige
eeuw aan de vervalperiode in allerlei tak
ken van kunst een einde kwam door het
streven van enkelen naar eigen ideeën
bleef ook de boekbindkunst niet achter.
Mannen als Loubert en Smits kwamen ln
ons land en wel hier ter stede als voor
vechters op en laatstgenoemde vond na
jaren van miskenning ten slotte waardee
ring en Is thans directeur van de drie
kunstnijverheidsscholen te Amsterdam.
Niet alle landen maakten deze periode
van opbloei door en Frankrijk is geble
ven in het oude spoor en thans is de Fran-
sche boekbindkunst technisch niet te
evenaren, doch kan als versierende kunst
niet mede. Aan de hand van tal van ban
den deels eigen ontwerp of uitvoering,
deels van bekende landgenooten en buiten
landers lichtte de heer Fey zijn cause
rie nader toe, mede door de beantwoor
ding van verschillende hem gestelde vra
gen. Meer nog dan andere takken van
nijverheid lijdt de kunstnijverheid het-
zU leer- of ijzerbewerking, hetzij boek
binden betreffend onder de huidige
economische omstandigheden en meer dan
ooit ziet het er naar uit, dat het hand
werk heeft afgedaan en ln de toekomst
ook hier de machine al het werk naar zich
zal trekken. Elkaar aanvullend kunnen de
vaklui de ambachtslui en de ar-
tisten zich instellend op het doel en met
begrip van de eischen. welke gesteld zul
len worden, voor de boekbindkunst veel
bereiken en zal een machinaal gebonden
goed stevig en fraai boek onder Kt be
reik der groote massa komen. Zoover ge-
zullen f waarschijnlijk weer !n-
thousiaste werkers worden aangetroffen
T, V.Sen l«d de handbindkunst -
xt R zullen beoefenen
hog wees spr. op de nieuwe bewegingen
boek e" het mlcr°griiflsche
Een hartelijk applaus der aanwezigen
onderstreepte de woorden van dank door
den voorzitter tot den heer Fey "espro-
sante avorfd
vuTdïunneïwordeï Va" aV°nden
