CHIEF
WHI
Maar dat's 'n reuzenu
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Zaterdag 3 December
Dit jaar geven wij zoo'n mooie d
formaat doos van 50 CHIEF WHl
Laat 's zien—jouw broers, oom KcJ
enfin iedereen!
'n Meer welkom geschenk is
denkbaar, temeer omdat iedereen
dat 't de beste sigaret voor
gezondheid is!
VIRGINIA
BUITENLAND.
Steunt, bij gelijken prijs
en
De Nederltmdscbe Industrie'
Hiermede dient gij Uw
En bestrijdt gij de me
HET BEWAARSCHOOLONDER WIJS.
Amendementen van den beer Donder*.
De heer Donders stelt voor:
I. In de verordening regelende het open
baar bewaarschoolonderwijs hl de ge
meente Lelden
a) ln artikel 3 de woorden „Commissie
van toezicht op de bewaarscholen" te ver
anderen in ..Plaatselijke Schoolcommissie"
b) artikel 4 geheel te laten vervallen;
c) in artikel 8 te schrappen de zinsnede:
„dat waar in die verordening sprake is
van .Plaatselijke Schoolcommissie" wordt
gelezen „Commissie van toezicht op de be
waarscholen" en
d) ln artikel 16 eerste lid de woorden
„Commissie van toezicht" te veranderen ln
„Plaatselijke Schoolcommissie".
n. In de verordening regelende de voor
waarden. waaronder ten behoeve van bij
zondere bewaarscholen subsidie uit de ge
meentekas wordt verleend
a) ln artikel 18 de woorden „Commissie
van toezicht od de bewaarscholen" te ver
anderen ln „Plaatselijke Schoolcommissie"
b) ln artikel 19 eerste lid de woorden
„Commissie van toezicht op de bewaar
scholen" te veranderen in „Plaatselijke
Schoolcommissie".
TOONEEL IN HET RIJKS AS YL
VOOR PSYSOPATHEN.
De Tooneelvereeniglng .Adolf Kolping"
uit Voorhout, gaf gisteravond, in de Turn
zaal van het Rijksasyl voqr Psychopathen
een uitvoering voor de patllënten. Opge
voerd werden twee één-acters: „De Kleer
maken en z'n knecht" en De Doodenrit",
waarin de rollen goed en vlot werden ver
vuld door de heeren Th. van der Hulst,
Piet Hoek. A. en W. Heuzen, J. van Nouw-
land en J. Vlasveld. Het kapwerk was goed
verzorgd door de firma Van der Pijl.
De heer Poelstra dankte na afloop, putte
uit een der kluchten nog even een levensles
voor de toehoorders en riep de spelers een
„tot weerziens" toe.
DE BIOSCOPEN.
Casino-theater. „De weg naar Rio"
toons ons den weg, dien argeiooze meisjes
afleggen naar Zuid-Amerika en de manier
waarop. Als koopwaar behandeld en ver
handeld, gaan de meisjes haar verschrik
kelijk ongeluk tegemoet. Maria Solveg
speelt de noofdrol in deze film, die reeds
voor de tweede maal in deze stad draait,
sterk aangevoeld en ontroerend. In de bij
rollen trekken Senta Soneland en Kurt
Gerron sterk de aandacht; vooral laatst
genoemde, als sluw handelaar, weet de
Juiste sfeer te scheppen.
„Het vroolijke Klaverblad" is een luch
tige film, vol grappigheden en voortreffe
lijk gespeeld. De geestigheden en verwisse
lingen van diverse personen zullen we niet
één voor één neerschrijven. Dat heeft geen
zin en is bovendien onmogelijk. Laten we
volstaan met te vermelden, dat er naar
hartelust gelachen ls. Hierin had een groot
aandeel Ernst Verebes. een komiek van de
beste soort, vlot, kwiek en geestig. Zijn
tegenspeelster Truus van Aalten speelde
haar rol eveneens met veel élan en van
de overigen stippen we even Georg
Alexander en Wllly Forst aan. Een film
met een star-bezetting dus. Dit goede pro
gramma wordt voorafgegaan door een
goed Journaal en een aardig teekenfilmpje.
Trianon-theater. De film „Madchen
in Uniform" ls wellicht de beste, die wij
sinds vele maanden hebben gezien en het
lijdt geen twijfel of ook deze tweede ver
tooning (zij werd hier voor 't eerst einde
Mei gebracht), zal de volle belangstelling
hebben van het bioscoop-minnend publiek.
Deze rolprent ls zoowel naar Inhoud, als
naar spel en regie origineel, sterk en
boeiend, en terecht verwierf zij indertijd
in Duitschland een groote stemmenmeer-
derheid, toen daar een enquête was inge
steld naar de meening van het publiek
omtrent de beste films, die gedurende het
laatste Jaar aan de markt waren gebracht.
Het vóór-programma biedt o.m een zeer
geestig blijspelletje, getiteld „Het Mlllloe-
nen-testament", met de bekende Duitsche
artlsten Johannes Riemann, Charlotte
Ander en Julius Falkensteln in de voor
naamste rollen.
Luxor-theater. Voor de pauze draait
de Metro Goldwyn Mayer-film „Op Dwaal
wegen" met als hoofdvertolkster Joan
Crawford. Dc film doet ons op Ameri-
kaansche wijze kennis maken met Ame-
rlkaansche zeden en gewoonten sr. Ame-
rikaansche mogelijkheden.
Welk een verschil met „Vier van de Bob"
een U.F A.-sportfilm, spelend rondom een
bobsleigh-baan! Alles natuurlijk en onge
kunsteld. maar vooral met vaart in spel en
opnamen! De fraaie natuuropnamen ver-
hoogen de waarde van de film niet weinig
en maken het geheel tot een interessante
rolprent. De kleine trekjes detective-film
doen de film nog aan spanning winnen.
Het City-theater brengt deze week een
uiterst spannend programma. In het
Journaal aardige opnamen van de Zes-
daagsche met de huldiging van het win
nende koppel Van Kempen en Pijnenburg
Merkwaardig is het komische filmpje
„Charley Chaplin twintig jaar geleden",
een echte Chaplin-klucht uit diens eersten
glorietijd, waarom, ondanks de zwakke
fotografie welk een verschil met tegen
woordig! hartelijk gelachen wordt.
Vooral uit cinematografisch-geschiedkun-
dig oogpunt is dit filmpje interessant.
De verdere avond wordt gevuld met
het eerste deel van „De geheimzinnige
Radiobende", een sensationeele geschiede
nis, waaraan voor de bezoekers een prijs
vraag is verbonden. Wie de stem van den
geheimzlnnigen bendeleider raadt, wordt
beloond. Ongetwijfeld zal hiervoor groote
belangstelling best-a an
Op Donderdag 8 en 15 December 3 1/4
uur zal prof. mr. M. J. v. Bemmelen in het
Leidsche Volkshuis spreken over „Maat
regelen ter bestrijding van de klndercriml-
naliteil". Lichtbeelden zullen de voor
dracht nader toelichten.
Zeker zal het belangwekkend zijn kennis
te nemen van de nieuwe wegen die worden
en zullen worden ingeslagen om de mis
dadigheid van de jeugd te beperken. (Zie
advertentie).
RECLAME.
Ook met kurk mondstuk
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Schulden en Ontwapening.
Over het algemeen wordt het Duitsche
kabinet-von Schleicher vrij goed ontvan
gen in het buitenland, al meent een deel
der Fransche pers, dat bijzondere waak
zaamheid geboden is. nu alle macht in
Duitschland ln handen van den rijksweer-
mlnlster is vereenigd. Men verwacht ove
rigens ln de Duitsche buiteni. politiek geen
wijziging en terecht.
Herrlot is gisteravond naar Genève ver
trokken en heeft tevoren nog den Duit-
schen ambassadeur Koster en den Engel-
schen ambassadeur Lord Tyrrell aan de
Quai d'Orsay ontvangen,
Herriot zal heden met MacDonald en
Norman Davis den toestand bespreken,
welke zou kunnen ontstaan uit de nieuwe
afwijzing van de Fransche en Engelsche
verzoeken om betalingsultstel voor de den
15 December aan Amerika vervallende ter
mijnen.
Herriot zal te Genève persoonlijk tegen
over Mac Donald op de noodzakelijkheid
wijzen voor Frankrijk om in het geval van
een afwijzende houding d'r Vereenigde
Staten het plan Young weer in werking te
doen stellen. Deze gedachtenwisseling tus-
schen beide politici heeft des te meer be-
teekenis. aangezien Mac Donald direct na
zijn aankomst te Genève heeft verklaard
dat het hem onmogelijk voorkomt het
plan Young weer van kracht te doen
worden.
Op Amerika behoeft men niet te hopen,
het congres weigert opnieuw, dat staat
reeds vast.
Zelfs als wij aannemen, dat de schulden
een der voornaamste oorzaken vormen van
de economische moeilijkheden ter we
reld. heeft senator Borah gezegd, zijn zij
toch in ieder geval maar een der oorzaken
en het Amerlkaansche volk heeft het recht
een programma te eischen. dat strekt tot
het wegnemen van al deze oorzaken, het
openen van de afzetgebieden over de ge-
heele wereld en het verheffen van den
handel. Een eenvoudige verlaging of
schrapping van de schulden kan dat niet
teweeg brengen.
MacDor.ald heeft gistermiddag geheime
persoonlijke besprekingen gevoerd met
Paul Boncour en ook met den algemeenen
rapporteur der Ontwapeningsconferentie,
Benesj. MacDonald is voornemens acht a
tien dagen te Genève te blijven.
In welingelichte kringen bestaat de in
druk. dat bij de besprekingen van Herriot
en Norman Davis voorstellen zoowel be
treffende de regeling der rechtsgelijkheid
als de ontwanenlngskwestie uitgewerkt zijn.
Volgens deze voorstellen zou in geval van
een positief resultaat met betrekking tot
de kwestie der rechtsgelijkheid de ontwape
ningsconferentie ln Januari onder deelne-
Voor het alhier afgenomen examen
voor apothekersassistent zijn geslaagd de
dames P. F. Baert (Vlissingen)E. K.
Bakker (Loosduinen), A. M. H. de Bruyn
(Den Haag), en M. H. Meyer (Breda).
Aan de firma Zwanenburg en Van
der Bent te Kawijk-aan-Zee is opge
dragen de bouw van een 20-tal woningen
in de wijk Staalwljk alhier
De directie van café-restaurant
„Zomerlust aan den Stationsweg heeft op
veelvuldig verzoek besloten het Russische
Balalaika-orkest onder leiding van Iwan
Schiistow, dat reeds eerder in die inrich
ting optrad en den luistervinken wel
bekend is van de geslaagde uitzendingen
voor de A.V.R.O.-microfoon, ook gedu
rende de maand December weer te enga-
geeren.
Het lijdt geen twijfel of vele bezoekers
zullen het op prijs stellen in de gelegen
heid te zijn de eerder aangeknoopte ken
nismaking thans voort te zetten.
De politie heeft een Duitsch meisje
over de grens gezet, dat hier zonder mid
delen van bestaan rondzwierf.
Bij de politie zijn inlichtingen te be
komen omtrent twee onbeheerd aange
troffen koeien.
Men verzoekt ons mede te deelen. dat
het H W overkomen ongeval op de Blauw-
poortsbruv waarbii hij een knle=chljf brak
niet werd veroorzaakt door het slippen van
diens riiwiel, doch het gevolg was van een
aanrijding.
ming van Duitschland haar werkzaamhe
den in vollen omvang hervatten.
Men wil dan zoo spoedig mogelijk een
ontwerp-verdrag uitwerken, dat enkele
punten van het algemeene ontwapenings-
vraagstuk omvat en een nieuw organisme
scheppen, dat naar bulten de ontwape
ningswerkzaamheden in een langzaam
tempo op langen termijl zal afdoen.
De Ontwapeningsconferentie als zooda
nig zou intusschen niet verder werken.
Practlsch zou een dergelijke regeling, naar
verklaard wordt, slechts een verkapten
vorm van volkomen mislukking beteeke-
nen.
DUITSCHLAND.
De ontvangst van von Schleicher.
De benoeming van generaal von Schlei
cher heeft in politieke kringen algemeen
een gevoel van ontspanning gewekt, na
de lange en bange crisis-dagen, vol som
bere geruchten en voorspellingen.
Typeerend is de indruk in centrums-
kringen, waar verklaard wordt, dat de
partij de verdere samenstelling en hef
program van het nieuwe kabinet afwacht,
alvorens zich uit te spreken, echter reeds
nu de benoeming van den generaal 'als
vooruitgang waardeert.
Het gaat in hoofdzaak om drie vragen-
complexen.
1. De basis van een eensgezinde econo
mische politiek en de overeenkomstige
bezetting der drie economische ministeries.
Het staat blijkbaar ln verband met dit
probleem, dat Von Schleicher de leiders
der Christelijke en der vrije vakbonden
Bernhard Otte en Theodor Leipart ont
vangen heeft.
In dezelfde lijn liggen de besprekingen
met dr. Warmbold en baron von Braun.
In de pers zijn reeds de namen van den
president der Pommersche Kamer van
Landbouw Flemming en van den presi
dent van het Laudbouwgenootschap van
Pommeren, von Knebel-Doeberitz ge
noemd. Het schijnt echter, dat von Flem
ming, wegens het besluit door een hem
nastaande landbouworganisatie genomen,
reeds te kennen heeft gegeven, de leiding
van het ministerie van volksvoeding niet
te kunnen overnemen.
In dit opzicht staat nog mets vast. Het
blijkt echter reeds, dat de veelomstreden
contingenteeringskwestle door de tegen
woordige handelspolitieke ontwikkeling
vrij doelloos wordt.
Overigens zal de kwestie van de drie
economische ministeries ook onder beslis
sende deelneming van den president der
Rijksbank dr. Luther behandeld worden.
Hij zal op zijn vroegst echter vanavond in
Berlijn kunnen zijn. Een oplossing van dit
probleem is dus niet vóór Zondag te wach
ten. Ondertusschen zal Schleicher echter
wel het vraagstuk der bezetting van het
ministerie van Arbeid behandelen.
2. Moet de toekomstige behandeling der
Pruisische kwestie opgehelderd worden.
Hier bevinden zich de voornaamste moei
lijkheden Von Schleicher ls geenszins
voor het herstel van het dualisme Pruisen-
Rijk. Anderzijds spelen hier de mogelijk
heden van een accoord met de nationaal-
soctalisten een rol.
Onder deze omstandigheden verwacht
men niet meer, dat de nieuwe Rijks
minister van binnenlandsche zaken,
Bracht, tevens Pruisisch premier zou kun
nen worden.
Men heeft veeleer den indruk, dat bin
nen afzienbaren tijd een tot de grootste
partij van den Pruisischen Landdag be-
hoorende persoonlijkheid als Pruisisch
minister-president gekozen zal worden.
Van Pruisen uit bestaat er dus reeds
een zeker verband met de
3e taak en de onderhandelingen van ge
neraal von Schleicher, n.l. die om een con
flict met den Rijksdag te trachten te voor
komen.
De besprekingen hiertoe, die in de eerste
plaats met den Rijksdagpresident Goerlng
gevoerd moeten worden zullen eerst begin
nen wanneer over de eigenlijke kabinets
vorming eenige klaarheid bestaat.
Het doel van dit overleg laat het karak
ter der nieuwe regeering reeds duidelijk
doorschemeren: het gaat niet om een
strijd- maar om een verzoenineskabinet.
Daarvoor pleit overigens het feit dat de
grondwetsproblemen en de andere binnen
landsche politieke strijdvragen zooveel mo
gelijk naar den achtergrond en de econo
mische en sociale problemen op den voor
grond gebracht zullen worden.
Van de zijde der Nazis is de houding
onveranderd- Gemeld wordt, dat de na-
tionaal-soclalisten elke tolereering van
een kabinet-Von Schleicher beslist en on
dubbelzinnig afwijzen. De nationaal-so-
cialistische partij beroept zich daarbij op
haar duidelijk omlijnd voorstel tot oplos
sing van de regeeringscrisis, dat zij den
rijkspresident heeft voorgelegd en dat den
eenig mogelijken weg aangeeft, om een
regeering van een nationale concentratie
door den volkswil te doen steunen.
Het oordeel der Duitsche pers luidt al
dus:
De „Deutsche Allgem. Ztg" ziet in het
ministerie-Schleicher slechts een over
gangskabinet, waarvan het einde zal zijn,
tenminste moeten zijn, de Inschakeling
van de nationaal-socialistische beweging
in het staatsbestuur. De kanselier-rijks-
weermlnister zal zich er niet mede tevre
den mogen stellen, de gevaren te bezwe
ren, welke van alle kanten dreigen te be
zweren, welke van alle kanten dreigen, hij
zal van meet af aan zijn kabinet moeten
africhten op het groote doel: verzoening
van Hindenburg met Hitier.
De „Tempo" ziet in de benoeming van
von Schleicher een totale vernieuwing der
Duitsche politiek- Voor het eerst is de lei
ding van alle politieke werkzaamheden en
de verantwoordelijkheid voor heel de rijks
politiek in een allernauwst formeel en
innerlijk verband met de rijksweer ge
bracht.
In strijd met eenige andere bladen ver
wacht de „Lokal Anzeiger" niet, dat het
kabinet-Schleicher op het gebied der eco
nomie andere wegen zal kunnen en willen
gaan dan von Papen, met wiens econo
misch program Hindenburg zich volkomen
accoord verklaarde.
De „Boersen Kurier" zegt, dat de rijks-
president noodgedwongen tot deze benoe
ming is overgegaan. Met Schleicher ls een
presidentieel kabinet aan het bewind ge
komen, dat den rijksdag, ln diens eigen
belang, een kans zal geven.
De „Nacht Angriff" wenscht af te wach
ten. wat von Schleicher er van maken zal
en hoe hij het bij de verschillende politieke
groepen zal aanleggen, om geduld te wor
den. Hoe b.v. von Schleicher een conflict
met den rijksdag zal kunnen vermijden, is
het blad een raadsel-
Het „Berl. Tagebl." schrijft: Een kabi
net-Schleicher kan, gezien de onzekere
verhoudingen in den rijksdag, slechts wor
den beschouwd als eeh noodoplossing, als
een poging, om voor een nieuwe combina
tie het vertrouwen terug te winnen, dat
von Papen zoo grondig verspeeld had-
De „Rhelnisch-Westfalische Ztg", ver
wacht, dat dit kabinet het land politieke
rust zal brengen. Maar dan moet de
nieuwe kanselier er zich van bewust zijn,
meent het blad, dat verandering van de
I economische politiek even onmogelijk is,
als een terugkeer tot het parlementarisme.
De „Vorwarts" voorspelt dit kabinet een
zelfde wantrouwen in den lande als von
Papen vervolgd heeft. „De regeeringscrisis
kan voorloopig geëindigd zijn, de staats-
crisis, haar vulkanische bodem, dreigt nog
even onheilspellend
De „Frankfurter Ztg." ziet een keer
punt in Duitschlands geschiedenis. Een
kloek beleid, een zorgvuldige keuze zijner
medewerkers, een scherpe begrenzing van
het regeerings-program moeten het von
Schleicher mogelijk maken, de dreigende
botsing tusschèn regeering en rijksdag te
vermijden. Tegenover een man, die het
noodzakelijke doet en het op de juiste
wijze doet. zullen de partijen zwak staan.
De ontvangst van von Schleicher is niet
slecht!
o
ITALIË.
Kruiseraanbouw.
Mussolini heeft den minister van ma
rine opdracht gegeven twee kruisers van
het Condottiere-type (7000 ton) en twee
torpedobooten te doen bouwen.
Het betreft hier het reeds voor het be
lastingjaar 1932/33 opgestelde bouwpro
gramma, dat ongeveer 30.000 ton aan
oorlogsschepen zal doen bouwen. De
financieele middelen voor deze nieuwe
schepen zijn opgenomen in de gewone
begrooting.
ROEMENIE.
Genoegdoening voor Hongarije.
In verband met de betooging van Roe-
meensche nationalisten tegen het Hon-
gaarsche Consulaat te Klausenburg in
Zevenburgen heeft de Roemeensche regee
ring een offieieele verklaring gepubliceerd.
Hierin wordt gezegd, dat de Roemeensche
regeering de gebeurtenissen in Zevenbur
gen nadrukkelijk veroordeelt. Zij spreekt
haar opracht leedwezen er over uit en zal
strenge maatregelen tegen de schuldigen
treffen. De verklaring sluit met de verze
kering. dat de Incidenten zoowel in tegen
spraak tot den wil der regeering, als tot
dien der publieke meening ln Roe
menië zijn.
DE FRANSCHE NOTA|
AAN AMERIKA.
NOG EENS EEN DRINGEND PLH
De nieuwe Fransche nota aai
Amerikaanschen president, waariol
verzoek om uitstel van betaling derl
sche schulden uitvoerig wordt toegeli)
gisteravond gepubliceerd.
De Fransche regeering constateerl
voldoening dat president Hoover ziel
reid heeft verklaard, het congres da
eenlgde Staten te adviseeren, het
vraagstuk opnieuw onder de oogen ti
len zien. Met voldoening heeft zij er|
nis van genomen, dat de regeerio
Vereenigde Staten zich kan vera
met de motieven, die deze nieuwe 1
deering van den toestand wenst
maken, n.l. de vermindering der Dol
herstelbetalingen, de verhooging var
schuldenlast door de algemeene ecoi
sche crisis en de moeilijkheid om bi|
landsche deviezen te verkrijgen.
De Fransche regeering heeft noc
juridische rechtvaardigheid bestreda
verschillende verplichtingen, del
grondslag voor de oarlogsschuldenj
men. Een verzoek om uitstel beta
niets anders dan een verschuiving,]
niets verandert aan het recht der pal
Duitschland heeft behalve een
ging van zijn herstelbetalingen mei
een moratorium voor drie jaar gekr
Deze regeling had opgenomen moete
in het kader van een algemeene regj
wat reeds hieruit blijkt, dat de Eurf
sche crediteuren-mogendheden 14
afgezien van de betaling der hun I
mende gelden totdat een algemeenej
ling tot stand zou zijn gekomen,
volgen van het weer aan het wi
brengen der te Lausanne bereikte i
taten. zouden onafzienbaar zijn.
De Fransche regeering wijst er i
op dat het Fransche parlement hetj
ver-moratorium, slechts rekening hooi
met het bovenstaande, heeft aanil
Bovendien heeft de deskundigencon(|
tie te Bazel eenstemmig het ovenr
van deviezen zonder tegenprestatie,
dat bij de betaling der oorlogsscïl
het geval ls. veroordeeld als een bei™
ring voor herstel van een gezonden e
mischen toestand in de wereld.
Men mag ook niet vergeten, dat dei
mindering der schulden, toegestaanl
het eene land. er toe leidt dat de e
op een ander land worden afgesd»
dat eveneens schuldenaar is en dau
I zijn verplichtingen niet kan nakomt
Een nieuwe regeling van alle tus
de staten onderling bestaande scm
welke regeling aangepast wordt M
tegenwoordige wereldsituatie, ls de e
op den duur doeltreffende maatregel
het vertrouwen kan herstellen. Uiig'
van deze. overweging heeft de Fra
regeering de overeenkomst van Lauss
aanvaard. Zij heeft zich neergelegd tui
zware offer in de overtuiging, dat oi
de bestaande verdragen vastgestelde
lingen ernstige financieele en econonu
gevolgen zouden hebben.
Het in Frankrijk samengevloeide
behoort niet aan den Franschen staa
is voor Frankrijk geen bron van ra»
De geringe verbetering, die na oe
ferentie van Lausanne is ingetreden,
bij de volken de hoop gewekt op een
meene oplossing. De opleving. 016
waar te nemen, kan niet voortduren
neer de volgende termijn der."v,
lieerde schulden wordt onceeKcbt
Fransche regeering kan niet geioovr
het' Amerlkaansche volk belang hee
de verwezenlijking van een overeen*^
die in de gehpele wereld chaos w
veroorzaakt. Uit deze overweging
zij nogmaals om egn doordacht an
op haar verzoek. „mil
Zij is zich de rol, die Frankru»
Europa heeft te spelen, ten volki
Zij weet echter niet hoe zij de n
gedragen taak zou moeten ver, Jj ti
neer zij tegen elke verwachting 0 J
en medewerking van Amerika zaï ea
ontberen, waarop zij met stelligne
kend had.
