'ft-
BOUWKUNSTIG SCHOON.
fXrfc* i-v-1
tv wv- r
SCH DAGBLAD - Tweede Blad
Vrijdag 25 November 1932
LAND- EN TUINBOUW.
SCHEEPSTIJDINGEN.
VISSCHERIJBERICHTEN.
STERRENHEMEL IN NEDERLAND IN DE WEEK VAN
23-30 NOVEMBER 1932 20 UUR M.T.
■J3?w
IV
JLeersiïkv^
ONZE TELEFOONNUMMERS:
mi—
RITNSATERWOUDE.
Crisis-Comité opgericht.
rieg met B. en W. onzer gemeente
l eenlge ingezetenen een vergade-
l»eschreven teneinde om tot de
-g van een crisis-comité te komen.
het slechte weer mocht de op-
Mj goed geacht worden. Ook uit
rise gemeente Lelmuiden waren
angstellenden overgekomen,
oorzitter de heer H. Tj de Boer,
len het initiatief was genomen,
duidelijke wijze het nut van zulk
s-comlté in den tegenwoordlgen
een, en betoogde dat er met een
goeden wil nog wel heel wat te be
falt, om in deze moeilijke tijden
en eenigszins dragelijk te maken,
burgemeester de heer Bakhuizen
en warm pleidooi voor dit doel en
n volle medewerking in dezen toe,
de heer W. Compeer, wethouder
emeente. Nadat dus door verschil-
'sprekers het nut van het comité
ezet was, vroeg de voorzitter wie
richting voelde. Met twee blanco
en en voorts algemeene stemmen
■e vergadering zich uit voor oprich-
bestuursleden werden toen geko-
heeren H. Tj. de Boer, S. J. Visser,
peer, F. Nijbakker en R. Kroon ter
burgemeester het voorzitterschap
Z3l nemen.
de mededeeling door den voorzit-
dezen avond, dat t bestuur direct
rkzaamheden zal aanvangen, sloot
teen woord van dank aan het Col-
n B. en W. en het publiek deze ver-
g.
wenschen het Crisis-comité alle
OELOFARENDSVEEN.
oering „Onderling Kunstgenot".
ravond gaf de vioolclub „Onder-
unstgenot" met medewerking van
eelclub „St. Pancratius" haar eer-
oering in dit seizoen,
de verschillende nummers mocht
dat de vioolclub in den heer Tee-
Lelden een zeer bekwaam directeur
vonden; daar alle nummers onder
ding en onder begeleiding van
n orgel, bespeeld door de heeren J.
er Meer Az. en J. van Berkel, voor-
1; werden uitgevoerd,
heer Teelen vergastte ons na de
nog met een extra nummertje op
i met pianobegeleiding van den
an der Meer.
-neelclub St. Pancratius trad voor
tlicht met een leuk blijspel in twee
en getiteld „Bergen en Dalen", wat
lot werd gespeeld en eveneens met
werd beloond. Resumeerende was
n zeer goed geslaagde en genoeg-
ond.
ank van den geestelijk adviseur in
otwoord aan de vioolclub voor het
:erde werk, maar niet in het minst
n heer Teelen voor diens eminente
was dan ook zeer op zijn plaats.
WADDTNXVEEN.
Zwervers in tomatenkast.
paar zwervers, komende van Gouda,
in allesbehalve nuchteren toe
des nachts onderdak in een ver-
e tomatenkas, gelegen aan den Bloe
alscheweg alhier.
baar hebben zij zich met het ver-
gsapparaat bemoeid, want toen
naar des morgens in zijn kas kwam,
"ze koud en duizenden jonge toma-
.titen waren zoo goed als dood.
"litie heeft de zwervers aangehou-
proces-verbaal opgemaakt.
Burgerlijke Stand.
ren: Johannes Petrus Leonardos,
H. A. van Berkesteijn en W. M.
leden: D. Poot 75 j.
ertrouwd: H. van der Made 25 j. en
it 27 j.
VOOR KLEINE TUINEN.
Besdragende houtgewassen.
Nu de laatste bladeren gaan vallen be
merken we pas hoe onze tuin er ge
durende den winter uit zal zien. Straks
staan de bladverliezende houtgewassen
a m e?N bliiven tot omstreeks einde
April. Dus is h et wel de moeite waard
om gedurende dezen tijd ook iets In den
tuin te hebben wat onze aandacht vraagt,
In het bijzonder vallen nu de besvruch
ten van tal van houtgewassen op. Eerstens
zijn het verschillende Cotoneastersoorten
welke de aandacht trekken. De meest be
kende zijn wel: C. horizontalis, met plat
groeiende takken en vuurroode vruchtjes.
Voordat de blaadjes er af vallen, wat
omstreeks einde Dec. het geval is, worden
ook deze vuurrood. C. Francheti hoeft een
heel andere groeiwijze. Deze vormt een
struik van 1 tot IV2 M en heeft sierlijk
overhandigde takken, welke nu nog meer
overhangen door het gewicht van de
oranjeroode bessen, waarmede ze zijn
overladen. Mesr verticaal groeiend is C.
Simonsi, we'.ke dezelfde hoogte bereikte en
waarvan ook de kleur der bessen vriiwel
gelijk is. Bijzonder mooi zijn de kleine,
laagblijvende struikjes van C. microphylla
met glimmend donkergroene blaad es waar-
tusschen de helderroode bessen prachti<*
afsteken. Deze soort is groenblijvencf.
Verder omvat dit geslacht tal van soorten
welke voor het meerendeel zeer geschikt
zijn voor beplanting van kleine tuinen.
Een ander laagblijvend heestertje met
mooie bessen is Pernettay, waarvan de
vruchtjes aan radijs doen denken. Ook dit
heestertje is groenblijvend. Een zeer
mooie groenbliivende heester is Pyra-
cantha of vuurdoorn welke in het najaar
prijkt met zware trossen oranjeroode bes
sen. Thans zijn de meeste dezer bessen
door lijsters en andere vogels reeds weg
gepikt; wanneer we dit willen voorkomen
spannen we zwart garen over de struiken.
Natuurlijk mag in onzen tuin de bekende
hulst niet ontbreken want de met vrucht
beladen struiken zullen onzen tuin tot om
streeks einde December sieren; dan begin
nen de vogels gewoonlijk pas aan deze
bessen. Een mooi besdragena, laagblijvend
heestertje voor kleine tuinen is Skimmia
japonica De struikjes zijn gewoonlijk over
laden met trossen roode bessen, en daar
de vogels er niet van schijnen te houden,
blijven ze er aan tot het voorjaar toe.
Ook onder het geslacht Berberis zijn ver
schillende besdragende soorten. Een der
mooiste is wel B. aggregata, een laag
blijvend struikje met heldergroene blaadjes
en trossen doorschijnend licht-roode bessen.
Al deze en andere soorten kan men nu
zeer goed planten.
IJMUIDEN. 25 Nov.
VISCHPKIJ ZEN.
Tarbot per K.G. f. 0.70—0.65, Tongen per
KG. f. 1.10—0.50, Gullen per last van 50
K.G. f. 17—3.20, Lengen per stuk f.0.50,
Wijting per kist van 50 K.G. f. 2.50—1.20.
Aangevoerd 394 manden en 273 kisten
versche haring. Prijs f. 5.45—5.25 per kist
en f. 3.20—3 per mand.
Aangekomen 2 Stoomtrawlers:
IJM. 5 met f.785, IJM. 29 met f.1281;
voorts de loggers: KW. 89 met f.769.
K.W. 114 met f.529; de drifter: IJ.H. 479
met f. 1229 en de logger SHV. 247 met
f. 1466. beide met versche haring.
Praairapport Hr. Ms. „Nautilus".
23 November. Tusschen 52 gr. 53' en 53
gr. Nbr. en 2 gr. 52' en 3 gr. 2' 01.
VL. 39, 228 kantjes; KW. 48, 240 kantjes;
verkend: KW. 121, SCH. 260, GDIJ. 166.
GDIJ. 71.
qaooAr
s\°°®
7.5 V-
*4
Visschen
VOLLE MMN
'uyjJTE KVMttlfR
U1EUVE MMN
ZUID
VENDS
MAES
juprrEE <2>
SATDRNDB©
«ld n- u' m'n' Wanneer het
rit h wec op onze kaartjes
dat a 's.dat een onmiskenbaar
is hot 1 vYinter nadert. Even na
emaal „op". En precies
I-.o rnus onder; op het vol-
m/f 'e komt hij niet meer voor.
«tèt; u- 's er nog geen maan
«erkenf, E mede te houden,
"nkt het Oosten rechts en
t -e7. va" den toeschouwer Is.
1 seia,!1161 flen fug naar t Zuiden
"tb Di.„J}aar Noorder gewend
veegt echter bij sterrekaarten
dit om te keeren. om geen spiegelbeeld
van den nemel te krijgen Wil men nu
D v de sterreöeelden aan den Oostnemet
opzoeken dan neme men dat deel van
den kaarthorizon waar OOST staat voor
ztch zoo dat de Poolster <aan net etnde
van den Kleinen Been van den toeschou
wer is afgewend men zal dan voot net
Nü-H)ke vierdepart van de saart ae
sterrenbeelden zien. luist zoo als zij aan
den hemel staan
De sterren in oovenstaand kaartje die
een gekartelden rand nebben zijn var ae
le grnntte of helderder de
stlnnen zLln sterren v»n de Je gmotte en
al de andere kleinere ftlopen tlln sterren
van de 3e of van een lagere grootteklasse.
HOFJES.
Het St. Anna-hofje.
n.
Sint AnnaLlje. Kapel mat woning.
Bij tal van hofjes welke vóór de Hervor
ming weroen gesuent,, werd voor ae gees-
tenjs.e oenoeiten aer ouajes tevens een
kaïici geuouwa. Deze wera oeaiend, neuu
aoor en inwonend geestenjue, neuij door
een der geesteujken van ae parocniexerx-
Na de nervornung gingen uieermaien ae
regenten en ae bewoners van 't noije tot
ae nieuwe religie oyer en de napel werd aan
veeiar ais ovetooaig gesioopt, oï veroouwd
voor anuere aoeieinaen.
net is mernwaaraig. dat te Leiden alleen
bij net SI. Annanaije ae kapel volnomen
bieer gespaard en nog mernwaaraiger aat
oon de geneeie inventaris De.iouuen bleet.
De oeeiastormers, die niets ontzagen, üeo-
ben waarscmjnlusdit verooigen plekje
vergeten en toen de tijd van de terreur
eenmaal vooroij was, neen men de zaal
geiaten, zooals zij was. Men zou weiucht in
oe arcnieven aer stienting merointrent oy-
zonaenieüen kunnen vinuen, doen we wü-
ien ons never in nooiazaak oepalen. tot
wat er nu nog ls te zien.
En nu iets over de laat-Gothlsche kapel
weike in loua werd gewyd.
Deze kapel oestaat uit een travee en is
gesioten aoor drie zyden van een acht
hoek. Ze is opgetrokken van oaksteen. ter-
wyl In de noekoeesren aer koorsluiting
zandsteenolokken zyn aangeüraent. De on-
üerouitenmuur is gerestaureerd. Die res
tauratie is eigeniyk een beetje te giad en
past niet goed bu net bovengeiegen muur
werk. We zunen daarvan evenwel den ar-
cmtect geen verwyt mazen. Hy had aes-
tyds, een dertigtal jaren geleden, geen an
der materiaal ter beschikking dan machi
naal gevormde steen. Tegenwoordig heeft
men de fraaie handvormsteen, die zich
steeds zoo goed aansluit by het oude werk
en gevoeliger en levendiger is dan het ma
teriaal van voor een kwarteeuw.
Beneden de daklyst is een yzeren band
aangebracht, om de muren in hun ver
band te houden en steun te geven aan den
zywaartschen druk van het blnnengewelf.
Men herinnert zich dat men een derge
lijke band, maar natuurlijk veel zwaarder,
ook heeft gelegd om den koepel van de
Marekerk.
De ramen, vier in getal, met geprofileer
de neggen, bezitten gemetselde stijlen die
zich boven in tweeën deelen, de eenvou
digste manier van traceeren.
Op het dak zien we een laat-Gothlsche
looden verslering met een dito makelaar
aan het eind.
Naast de kapel vinden we de vroegere
woning van den geestelijke, die van iets
later dagteekenlng ls dan de kapel.
Treden we door de deur van bedoelde
woning dan komen we in een vertrekje,
waarin rechts een rondbogige toegang tot
de kapel, die een alleraardigst interieur
biedt De vloer bestaat evenals die van de
priesterwoning uit kleine geglazuurde es
trikken geelbruin en zwart.
Boven ontdekken we een gemetseld stee-
nen gewelf met achtribben, die in de mid
den samenkomen De vier vensters vertoo-
nen nog fragmenten van gebrandschilderd
glas als de wapens van de stichters en
drie grlsalllevoorstelllngen uit het Nieuwe
Testament.
Bekijken we het Interieur nauwkeuriger
dan bemerken we in den Zuidmuur naast
den Ingang een nis, waarschijnlijk een
overblijfsel van den vroegeren Ingang ter
wijl de tegenwoordige later werd Ingebro
ken. Boven den nieuwen Ingang meent
men de sporen van een vroegeren dakrui
ter te zien die er volgens oude gegevens
inderdaad moet zijn geweest. Denkt men
zich een torentje boven den Zuidgevel
dan wordt de vorm van het kapelletje nog
aardiger.
In de zijmuren van de koorsluiting zijn
nissen aangebracht. In de eene nis staan
nog twee tinnen ampullen met een dito
schenkkannetje. Men weet, dat deze voor
werpen hun dienst doen, wanneer ae pries
ter bij de communie de wijn nuttigt.
In de andere nis staat een koperen
aquamanilla, een soort schenkvat dat ge
bezigd wordt, wanneer de geestelijke tijdens
den dienst de handen waschte. Verder zien
wij er nog een mlsbel en een koperen
wijwatervat met toebehooren.
Het merkwaardigste ls evenwel het laat-
Gothische altaar, zeer eenvoudig welis
waar, doch het eenlge dat van uit den
tijd vóór de Hervorming te Lelden ls over
gebleven.
Het bestaat in de eerste plaats uit een
zandsteenen altaarblad voorzien van de
bekende wijkrulsen op de hoeken. Het
voorstuk is versierd met drie Gothlsche
boognissen. In de middelste dezer ls een
gedenksteen aangebracht, waarvan het In
schrift als volgt luidt:
In die eeren Gods, en die reijne maget
Maria, soe heeft gesticht en doen maken
in 't jaar 1492 Willem Claeszn. de brou
wer en Hillegont Willemsdochter, seyn
weyf dese Capelle mit dese 13 cameren
om Gods wille ln te wonen om armen
Vroukens van goede naem en faem wesen-
de en dit autaer is geweyt ln der eeren der
heylige Vrouw Sint Anna in 't Jaer 1509
den 19 dag in February."
In de nissen ter zijde zijn de gekleurde
wapens van de stichters aangebracht.
Boven den gedenksteen is een holte.
Vroeger was deze waarschijnlijk bestemd
tot graf voor een reliek van St. Anna of
een anderen heilige- Doch deze ls sinds
lang verdwenen.
In de zij-wanden van het altaar zijn
kastjes aangebracht, waarin ln ouden tijd
waarschijnlijk de cibories met hosties voor
communicanten werd bewaard.
Op het altaarblad staan nog twee an
tieke koperen kandelaars. Men ziet, een
zeer groot deel van het oude materiaal
voor den dienst bleef hier behouden.
Boven achter het altaar bevindt zien
nog een zeer goed altaarstuk, een drieluik,
dat de Aanbidding der Koningen voorstelt.
Verder ls er een schilderij van 1558,
voorstellend Maria bij het Graf, volgens
Joh. 20 v. U—15. naar Middeleeuwschen
trant met het beeld van den opdracht
gever er bij. Oumerkelljk ls ook een draag
baar tweeluikje met gesneden figuren,
voorstellend Maria Boodschap-
In de kapel staat ook nog een oude kist,
die waarschijnlijk ln de priesterwoning
thuis hoqrt.
Betreden we titans weer het portaal, dan
zien we hier eenlge rouwborden, die van
lateren tijd dagteekenen.
Wij beklimmen nu het trapje en komen
in een alleraardigst kamertje met vler
kante vensters, waarover men een mooi
uitzicht over het geheele hofje heeft. De
oorspronkelijke kruiskozijnen zijn nog aan
wezig met dien verstande dat het boven
ste deel van de middenstijl ls weggenomen.
Met zijn moer- en kinderbalken en eiken
houten betimmering ls het een der vrien
delijkste Interieurs ons uit ouden tijd te
Lelden overgebleven. Er ls nog een oude
schouw, waarvan men in de benedenver
dieping de gemetselde console kan ont
dekken. Men bekljke ook eens de mooie
eikenhouten deur met de gecanneleerde
posten en de oude betimmerde bedstede.
Er worden ln dit vertrekje nog eenlge oude
paramenten bewaard een altaarkleed een
velum, een dalmatlek. Een eikenhouten
kastje met eenlg glaswerk en eenlge an
tieke meubelen voltooien de stoffage van
het geheel. Dit alles wekt steeds bewonde
ring van Engelschen en Amerikanen Mo
gen de Leldenaars ln waardeering voor
hun eigen bezit bij de vreemdelingen niet
achter blijven.
KON. NED 8TOOMB-MIJ.
AGAMEMNON, 23 Nov. van Middel. Zee to
Hamburg.
CALYPSO, Middel. Zee n. R dam, pass. 24
Nov v.m. 8 uur 45 Dungeness.
HERCULES, 23 Nov. van Valencia naar
Amsterdam.
HERMES, 23 Nov. van Malta n. Tunis-
JUNO. 23 Nov. van Cavalla n. Salonlca.
MARS. 23 Nov. van Napels n. Alexandria
MEROPE. 23 Nov. van Hamburg n Amst.
RHEA, 23 Nov. van Alicante te Barcelona
ARIADNE. TELAMON. IRIS en ORPHEUS
24 Nov. te IJmulden vastgemaakt.
ULYSSES. 24 Nov. van Patras te Piraeus.
PERSEUS. 24 Nov. van Danzig te Stettin.
VENUS. 24 Nov. van Cadlx te Lissabon.
GANYMEDES, 24 Nov. van Istanboul te
Bourgas.
HEBE. 24 Nov. van Oran te Palermo.
EUTERPE, 24 Nov. van Bilbao n. San
tander.
OPERON. 24 Nov. van W.-Indlë, laatst
Londen te Amsterdam.
VENEZUELA, ultr., was 22 Nov. 9 uur 35
nam 600 mijlen Z.W. van Valentia.
KON. HOLL. LLOYD.
ZEELANDIA, thuisreis, 23 Nov. nam. 3 uuT
van Rlo Grande do Sul.
ZAANLAND, 27 Nov. voorm. 8 uur van
B. A Ires te IJmulden verwacht.
ORANIA, ultr., 24 Nov. nam. 2 uur van
Boulogne.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
BINNENDIJK, uitreis. 22 Nov. v. Tampleo
BEEMSTERDIJK, 23 Nov- van R.dam te
Newport News.
DELFTDIJK, 24 Nov. van Pacific Kust to
Rotterdam.
MAASDAM, thuisreis, pass. 23 Nov. nam.
Ouessant; wordt 25 Nov. voorm. 6 uur
voorgaats verwacht.
MAATSCHAPPIJ NEDERLAND.
POELAU TELLO, 24 Nov v. Java te Amst-
TAJANDOEN, thulsr., 24 Nov. van Genua.
JOHAN DE WITT, uitreis, 24 Nov. te
Southampton.
MAR NIX VAN ST. ALDEGONDE, thulsr,
24 Nov. van Algrlers.
BENGKALIS. 24 Nov. van Hamburg te
Amsterdam.
POELAU ROEBLAH, ultr, pass. 23 NOV.
Gibraltar.
HOLLAND—AFRIKA-LIJN.
RIETFONTEIN, ultr, 24 Nov. te Antwerpen
HEEMSKERK, 23 Nov. van Rotterdam te
Hamburg.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
SOEKABOEMI, 23 Nov. nam. 7 uur 30 van
Hamburg naar R.dam.
JAVA—NEW-YORK-LUN.
KOTA RADJA, Java n New York, 24 Nov.
te Suez.
BLITAR, 24 Nov. van New-York te Soa-
rabaya.
HOLLAND—OOST-AZIE LIJN.
ZUIDERKERK, thulsr., 24 Nov. te Penang,
MEERKERK, ultr, pass. 22 Nov. Perlm.
HALCYON LIJN.
STAD VLAARDINGEN, R'dam n. Porto
Ferrajo, pass. 24 Nov. Gibraltar.
HOLLAND—AUSTRALIË LIJN.
GAASTERKERK, ultr, 24 Nov. te Cydney.
MAATSCHAPPIJ OCEAAN.
POLYDORUS, Liverpool n. Batavia, pas,
23 Nov. Olbraltar.
HOLLAND—BKITSCH-INDIE LIJN.
STREEFKERK, ultr, 23 Nov. van Genua,
HOOGKERK, thulsr., 24 Nov. te Colombo.
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN.
TJISAROEA, 22 Nov. van Hongkong naar
Muntok.
TJIKARANO, 22 Nov. van Manilla to
Hongkong.
KON PAKETVAART MD.
NIEUW ZEELAND, 23 Nov. van Sydney n.
Singapore.
SILVER-JAVA-PACIFIC LIJN.
KOTA INTEN, 22 Nov. van New-Orleans te
Houston.
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
GOOTE, 23 Nov. van R'dam te Cardiff.
DORDRECHT, 23 Nov. van Port Arthur to
Antwerpen.
BERKEL, 14 Nov. van R'dam te Bata.
OOTMARSUM' Rosario n. Southampton*
pass. 23 Nov. Fernando Noronha.
THEMISTO, Montreal n. R'dam. pass. 23
Nov. Wight.
PARKHAVEN 17 Nov. van B Aires te
Rosario.
ST. ANNALAND, 23 Nov. van R'dam op de
Tyne.
BERNISSE, 22 Nov v. R'dam te Hamburg.
VEERHAVEN, 23 Nov. van Philadelphia n.
Baltimore.
TRI'IO, 23 Nov. van Belfast n. Fowey.
WILLEMSPLEIN, Narvik n. R'dam was
24 Nov. 1(1 u. voorm. dwars van Bei gen.
HOOGLAND, 24 Nov. van Immlngham te
Antwerpen.
SCH1E, 20 Nov. van R'dam te Stockholm.
FLYING NORSEMAN, m.s, 21 Nov. van
Mldlesbrod te Aalborg.
JONGE ANTHONY, 21 Nov. van Palau té
Valencia.
JONGE JACOBUS, 22 Nov. van Malaga te
Toulon.
ROTTERDAM, tank, Constanza naar Ant-
werpen-Amst., pass. 23 Nov. Zea.
MAASSTROOM, 23 Nov. van Amst. te
Londen.
MURENA, 23 Nov. van Curacao te Tha-
meshaven.
MEGARA, Ssellhaven n. Rouaan, pass 23
Nov. Dungeness.
GOUWE, R'dam naar W.-Afrika, pass. 23
Nov. Dungeness.
WAAL. 22 Nov. van Grimsby naar Kope.
WESTLAND, 24 Nov. van R'dam te Lclth.
REDACTIE1507
DIRECTIE en ADMINISTRATIE
2500 (op 2 lijnen)
8-51
