Wi
Rondvlucht per restauratie vliegtuig
de ekster met een steward.
1T5EÏ1
WE1TE
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 29 October 1932
Derde Blad
No. 22273
JOHANNES VERMEER.
Consumptie's in de lucht.
vXM
jeward" aan boord van de „Ekster", Behagelijk geniet men in de verwarmde
abine van welkome koude of warme dranken. De bediening is prima.
__en wij verdiept waren in een
5de en fantastische avonturen roman,
J in den jare 2023, waarin sprake
Jj luchttreinen, van nacht-transatlan-
iexpressen, die in eenige uren van
lërika naar Japan reizen, van wonder-
Jijkè reuzenvliegtuigen met een snel-
f van 800 K.M. per uur, bereikte ons
[uitnóodiging der K.L.M. om de „Ekster"
"komen bezichtigen, die tot „gevleugeld
iaurant" werd omgebouwd voor den
Idienst Malmö—Kopenhagen—Amster-
v.Y-, den z.g. Scandinavian Air
i voorproefje van al het merkwaardigs,
[2023 bieden zal, zoo dachten wij.
joortaan vliegen bevoorrechten sterve
ten dus, behalve in Luilekkerland, ook
^vliegtuigen van de K.L.M. de ge-
I kippen zoo maar den mond in!
K.L.M. toont hiermee weer eens haar
K activiteit en haar wil om volkomen
date" te zijn.
gen volmaakt restaurant kan echter
[]niet worden gesproken: een warme
og in de lucht, behoort wellicht
[toekomstmogelijkheden, doch voor
zal men het met een „koude" moeten
[die echter ook lang niet te ver-
is!
Een practische noodzakelijkheid dwong
de K.L.M. tot het ombouwen van de
„Ekster" een der 5 groote Fokkervlieg
tuigen type F 12, die gelijk men weet,
tot nu toe dienst deden op de route
Amsterdam—Batavia en in het vervolg door
nog grootere en snellere vliegtuigen zullen
worden vervangen.
Zij zal vanaf, November in gebruik
komen op de reeds bestaande luchtlijnen
Malmö—Amsterdam met aansluiting op
Schiphol naar Parijs of Londen. Op deze
reis, die binnen één dag wordt volbracht
en waarvan tallooze zakenlieden het groote
nut ondervinden iederen dag zijn de
machines volkomen bezet, terwijl ook de
Zweedsche luchtpost er mes wordt ver
voerd moet met het korten der dagen
drie kwartier worden bespaard. Werd tot
op dit oogenblik de lunch te Schiphol
gebruikt, waarna men in het aansluitende
vliegtuig overstapte, vanaf 1 November ver
valt de lunch in het restaurant en gebruikt
men haar in het vliegtuig zelve, wanneer
zij eenige minuten na het vertrek boven
de overblijfselen van de Zuiderzee reeds
wordt opgediend. Dan is men beneden wel,
maar boven nog niet droog gelegd!
Daartoe is de „Ekster" die tot nu toe
plaats bood aan 15 a 16 personen, in
in dier voege veranderd, dat nog 12 zit
plaatsen zijn overgebleven, waarachter zich
een practisch ingebouwd en even practisch
ingericht buffet bevindt, grenzend aan de
bagageruimten. Vo'komen rammelvrij staan
in dit kastbuffet de thermosflesschen, gla
zen, borden van onbreekbaar baoceliet enz.
opgesteld, koude, zoowel als warme dranken
kunnen in groote variatie besteld worden,
evenals de lunch, bestaande uit brood,
koud vleesch, kip, kaas en fruit, tegen
zeer matigen prijs.
De accomodatie voor de passagiers vol
doet aan hooge eischen: nieuwe, moderne
uiterst gemakkelijke stoelen met groote
tusschen ruimten, leeren zittingen en
rugkussens zijn aangebracht, tegen de rug
leuningen bevinden zich klaptafeltjes met
glazen houders voor lunchgebruik. Daar
het toestel berekend is voor dag- zoowel
als nachtvluchten werd het speciaal tegen
de koude beschermd.
Verwarmingsbuizen, waardoor heete lucht
stroomt, bevinden zich aan beide zijden
der cabine en verspreiden een regelmatige
temperatuur van 65 graden, zoodat het op
de koudste winterdagen in de kajuit even
aangenaam is als gedurende den zomer,
door middel van dekens en gordijnen is zij
bovendien geheel tochtvrij gemaakt. In
hooge mate interessant is de automatische
startinrichting. Het op gang brengen der
motoren door middel van het draaien aan
den propeller behoort voortaan tot het ver
leden; de piloot kan van nu af aan, de
motoren zelf op gang brengen. Slechts
één d ruk op de knop en de propellers
slaan onmiddellijk aan; de „zelfstarter" een
unieke nouveauté voor vliegtuigen! Twee
groote schijnwerpers elk van 500 kaars
lichtsterkte zullen dienen als hulpmiddel
voor het dalen op 's avonds slecht ver
lichte terreinen. Evenals de „Ekster" zal
men geleidelijk aan ook de andere toe
stellen van starter en schijnwerpers voor
zien. Slaagt de proef met het restauratie
vliegtuig, dan worden ook andere machines
aldus verbouwd.
Al het hier boven omschrevene konden
wij constateeren, tijdens een proefvlucht,
welke den journalisten gistermiddag werd
aangeboden met dit eerste Nederlandsche
„restaurant-toestel". Wij maakten kennis
met den eersten Nederlandschen „vlieg-
kelner", den jongen man die tot boord-
steward werd opgeleid en naast de kunst
van het serveeren en van het spreken
der vreemde talen, ook volkomen die van
het vliegen verstaat. Hij werd voor ditmaal
terzijde gestaan door een „landkelner" die
voor het eerst de lucht mee inging en
onder tallooze uitingen van bewondering
voor de hooge luchtlagen, de thee, ver
mouth, sherry of port in het ondanks den
vrij sterken wond absoluut rustig liggende
vliegtuig waaT men zich veiliger voelt, dan
in de schokkende eetwagen, opdjende.
Welk een gewaarwording: op 2200 M.
hoogte in een gemakkelijke feauteuil te
genieten van de voortreffelijkste aardsche
geneugten, die iemand van zelf reeds in
hooger sferen brengen!
Piloot Both, naast wien de chef van
de afdeeling Buitenland, de heer de Vries
had plaatsgenomen, stuurde het enorme,
drie-motorige vliegtuig met zekeren hand
over land en over zee en niemand wist
precies waar 't zich bevond. Want 't vlakke
polderland was reeds spoedig bedekt met
dikke, witte sneeuwmassa's in de meest
grillige en indrukwekkende formaties. Op
deze hoogte leek het vliegtuig zich nau
welijks voort te bewegen: soms braken
de wolken, die vanaf de als in rook staande
aarde opstegen, plotseling uiteen, toonend
een rood dorpje of een eindelooze kust
strook, met het zilveren lint der branding.
En eerst na een kwartier vliegen over de
zee, kon schrijver dezes zijn buurman met
zekerheid beduiden, dat het vliegtuig op
Katwijk aanstevende, terwijl het zich twee
minuten later al boven Oud-Poelgeest be
vond, hoewel zijn tochtgenoot hardnekkig
aan de Zuiderzee en het Muiderslot bleef
vasthouden. Maar welke Leidenaar zou
Poelgeest niet herkennen? Leiden heeft
één Uwer wellicht gistermiddag tegen half
vier ons opgemerkt? lag reeds achter
ons, nog voordat de heftige discussie om
trent de bepaling van plaats ten einde was.
Stralend scheen op 2000 M. de zon, ter
wijl de miezerige aardbewoners onder
grauwe wolken zuchtten; geleidelijk aan
daalde het vliegtuig zoodat boven Aalsmeer
de rijen broeikassen duidelijk uit de «roene
landen opdoken. Toen was het snel met
dezen verrukkelijken tocht gedaaeen safe
landing, een rit tot vóór he> lystaurant
Schiphol, een hartelijk afscheid van onze
energieke gastheeren en de aanwezige
krachtig-gcbruinde piloten en tot slot in een
akelige autobus over spattende modder
wegen naar somber regenachtig Amsterdam
terug. Dat was het trieste einde, van een
korten, doch heerlijken toer in het vervoer
middel der toekomst voor lange afstan
den, waarin men zich zoo veilig, zóó be
hagelijk en zóó rustig gevoelt, dat men
het waarlijk verre prefereert boven alle
hobbelende transportmiddelen, die aan den
grond gekluisterd zijn.
Wanneer men daarbij hoog in de
lucht zóó voortreffelijk bediend wordt als
in de „Ekster", dan is het ideaal bereikt.
Wij brengen onze hulde aan de directie
der K.L.M., niet slechts vo t de sch t erende
inrichting van dit „wonder der techniek"
waarin ge onwrikbaar vast door de lucht
lagen glijdt, doch mede voor de wijze,
waarop zij er voor zorg draagt, dat haar
passagiers ook in materieelen zin, op lange
reizen aan niets ontbreken zal'.
De bekende „Scandinavian Air Express"
blijft dus voortaan ook in den winter ge
handhaafd: de K.L.M. zal hiermede onge
twijfeld vele belanghebbenden een grooten
dienst bewijzen.
De serie zich snel opeenvolgende ver
beteringen in de ontwikkeling der lucht
vaart is weer met enkele vermeerderd.
Nederland blijft aan de spits!
die op zijn beurt de beste leerschool heeft
gehad, die men in de 17e eeuw zou kun
nen volgen. Fabrlcius toch was een der
meest gewaardeerde leerlingen van Rem
brandt van Rhijn; bij het springen van
een kruitmagazijn te Delft (1654> kwam
Fabricius helaas om het leven. Zijn „ge
zicht op Delft" en het bekende „straatje"
hebben Vermeer terecht den roem ge
bracht, die hem toekomt In 1653 trad Ver
meer in het St. Lucas-Gilde, waarvan hij
in 1671 zelfs deken werd.
Johannes Vermeer, meer bekend onder
den naam van den Delftschen Van dei-
Meer en niet te verwan-en met verschil
lende andere schilders van dien naam en
uit die tijden, werd op 31 October 1632,
dus juist 300 jaar geleden, te Delft gebo
ren. Deels doordat verschillende schilders
denzelfden naam voerden, deels omdat
men over het algemeen zijn werk niet
naar waarde wist te schatten, werd zijn
werk aanvankelijk herhaaldelijk met dat
van zijn naamgenooten verward. Johannes
Vermeer echter verdient de bijzondere
aandacht van den werkelijken kunstlief
hebber. Meer en meer werd zijn werk dan
ook gezocht en bekend. Vermeer was aan
vankelijk een leerling van Carl Fabricius,
Aan den Franschman W. Burger, een
bekend kunstkenner en kunsthistoricus
Zelfportret in het atelier. Vermeer schil
derde zich zelf voor den schildersezel. Op
den achtergrond zijn vrouw.
komt de eer toe Vermeer recht te hebben
doen wedervaren. Hij zag zeer terecht in
Vermeer een der uitstekendste volgers van
Rembrandt, die door Burger werd ver
eerd. Hij maakte een bijzondere en uitvoe
rige studie van het leven en de werken
van den Delftenaar en in de „Gazette des
Beaux Arts" van 1866 publiceerde hij een
artikel, dat in kunstenaarskringen zeer de
aandacht trok. Hierin deelde hij de resul
taten mede van zijn nasporingen omtrent
ae zeer weinige bekende bijzonderheden
van het leven van den schilder. Een le
zenswaardige studie over Vermeer, meer in
het bijzonder over 's schilders bijzonder
coloriet en zijn techniek, is die van Kramm
in zijn vervolg op Immerzeel's „Leven der
schilders."
In warmte, kleur, helderheid en sfeer
wordt Vermeer door weinige oud-Holland-
sche schilders geëvenaard.
RECLAME.
20 Zambos Sigaretten 25 cents.
VAW HET
pRAPHIE VAN RAMON NOVARRO.
pon Novarro, Metro Goldwyn Mayer-
ferd geboren in Durango, Mexico, op
■ari 1899, en is een van de veertien
'en van Dr. en Senora Mariano N.
[lego. Van moeders zijde is hij een
Jmeling van een oude koninklijke
Ju Familie; van vaders kant stamt
^Jian de conquistadores, die met
Cortez naar de Nieuwe Wereld
irro's jeugd ging als over rozen,
tiders waren welgesteld en brachten
toderen groot op degelijke en rustige
'n een middeleeuwsch huis, dat
Jvele generaties aan de familie toe-
#rde. Het was in dat huis, dat Ramon
Jebuut maakte op het tooneel in een
vat hij zelf geschreven heeft, regis-
8 en speelde. Hij was toenzes
ar oud. Op zijn achtste verjaardag
hij een marionetten-theater cadeau
W' duurde niet lang, of hij gaf een
T hem zelf gemaakt stuk ten beste
Ijolige weeuwtje". Vanaf dien tijd was
i Voornaamste afleiding het maken van
awe „stukken" voor zijn marionetten.
Un eerste onderwijs ontving hij in de
TJ van „Our Lady of Guadelupe" in
vgo. Tevens kreeg hij les in piano en
waarbij hij zulk een goede vorde-
maakte, dat zijn leeraren hem een
carrière als opera-zanger voor-
"pelden.
inn°e2 'n het bewind van Huerta
ae revolutie omver werd geworpen,
Cr. Samaniego genoodzaakt met zijn
Novarro, z°°als hij deze week hier
'dm „Een zoon van Indie"
familie naar Mexico City te verhuizen,
waar Novarro naar het Mascarones Col
lege ging, waar hij Fransch, Engelsch en
muziek studeerde en tevens een militaire
opvoeding kreeg. Door de revolutie had de
familie echter een zeer groot deel van
haar fortuin verloren en in 1917 vertrok
Ramon, om zijn eigen weg in de wereld
te zoeken. Hij kwam naar de Vereenigde
Staten in Los Angelos, en wilde elk
baantje aannemen, dat hem geboden
werd. Gedurende eenigen tijd was hij
bediende in een restaurant, maar op zeke
ren keer werd in een Santa Monica thea
ter (Santa Monica is een badplaats in
Californië) de aandacht op hem gevestigd
op een amateuravond. Het gebeurt n.l.
dikwijls, dat er voorstellingen worden ge
geven, na afloop van de gewone voorstel
ling, waar geen of heel weinig entrée
wordt geheven en waar amateurs gratis
optreden). Het resultaat hiervan was, dat
hij kleine rollen te spelen kreeg bij een
vast tooneelgezelschap in Los Angelos.
Ramon vond hierna een baantje als
zanger en danser in een cabaret. Hier
werd hij opgemerkt door een theater
agent, die hem een engagement als dan
ser bezqrgde.
Hoewel hij nu een engagement, zelfs
een voor New-York, in zijn zak had, be-
teekende dit voorloopig nog geen ver
dienste, want repetities worden niet be
taald. Daar deze repetities in New-York
enkele weken duurden, bleef Ramon niets
anders over dan nog een bijverdienste te
zoeken, die zooveel opbracht, dat hij kost
en inwoning in een goedkoop logement
kon betalen.
Toen de voorstellingen begonnen, werd
ook zijn financieele toestand beter. Hij
kon zelfs geld over sparen om zangles te
nemen.
Nog voor zijn engagement met dit ge
zelschap afgeloopen was kreeg hij voor
het eerst een goede kans vooruit te
komen. Ferdinand Pinney Earle, die voor
eigen rekening films maakte zocht een
speler voor de titelrol in de film „Omar
Kayyam". De eerste voorwaarde was dat
de acteur het zeer goedkoop moest doen.
Novarro kreeg de rol. De film had
succes en toen begonnen ook de groote
filmmaatschappijen zich voor den jongen
te interesseeren.
Toen zijn inkomsten hem daartoe in
staat stelden kon hij zich ook meer aan
zijn geliefde zanglessen wijden Hij nam
les bij Louis Graveure en aan dezen zan
ger is het voor een groot gedeelte te dan
ken, dat het publiek thans Ramon No
varro kan hooren zingen in films als „De
zanger van Sevilla".
Nog steeds voelt hij veel voor het thea
ter. In zijn schitterende woning in Los
Angelos, een oud huis uit den tijd der
eerste Californische nederzettingen, waar
thans zijn heele familie met hem samen
woont, heeft hij een compleet theater in
gericht, waar hij voor een selecten kring
van vrienden, kleine tooneelstukken, con
certen, cabaretvoorstellingen en mario
nettenopvoeringen geeft, waarin hij
meestal zelf meewerkt.
In zijn kring van vrienden zijn zeer
veel bekende persoonlijkheden. De be
roemde Spaansche Danseres Raquel Mel-
ler, de bekende bariton Lawrence Tibbett,
de bekende actrice Ruth Chatterton, Er-
nest Torrence, enz.
Ramon zelf speelt piano, viool en gui
taar en is uitstekend op de hoogte van
tooneel- en muziekliteratuur.
Behalve zijn moedertaal Spaansch,
spreekt hij vloeiend Engelsch en Fransch
en ook tamelijk goed Duitsch. Zijn familie
wordt beschouwd als een van de oudsten
van Mexico, en men zegt dat zij van
moeder's zijde afstamt van den Azteken-
koning Montezume Ramon Novarro is
nog steeds ongehuwd.
WAAR LAAT MAURICE CHEVALIER
ZIJN SALARIS
De „Fondation Maurice Chevalier"
kost hem schatten.
„Ze" zeggen in Hollywood dat Maurice
Cnevalier gierig is. „Ze", dat zijn de rod
delaars die altijd hun meening gereed heb
ben over menschen die zij absoluut niet
kennen. Men weet niet wie zulke praatjes
in de wereld brengt, niemand weet hoe ze
verspreid worden, maar de ernstige wer
kers uit de filmstad weten dat dergelijke
geruchten in staat zijn de mooiste carrière
te bederven, en zij moeten zich voort
durend verdedigen tegen de onbekende
lasteraars, die er eveneens voortdurend op
uit zijn om nieuwe schandaalpraatjes in
Hollywood rond te bazuinen.
Zoo gaat dan thans het verhaal dat
Maurice de gierigheid in persoon is. „Waar
Iaat een man die zulk een buitensporig
salaris verdient als hij," redeneeren zij,
„het geld dat hij overhoudt? Want dat
Chevalier voor zijn levensonderhoud aan
een fractie van zijn salaris genoeg heeft,
is zeker. Woont hij niet in een eenvoudig
villatje terwijl hij het duurste huis van
Beverley Hills gemakkelijk betalen kon?
Als hij niet gierig is waarom rijdt hij dan
in een Fordje, terwijl andere sterren, die
minder verdienen, er heele series luxueuze
wagens op na houden? Waar laat hij de
kapitalen, die Paramount hem uitbetaalt?"
Het antwoord op deze '(ragen i: in een
paar woorden te geven. Die woorden zijn:
„Dispensaire du Spectacle Fondation
Maurice Chevalier".
Wat dat beteekent' Wie van U in Parijs
komt zal deze woorden kunnen zien staan
op een gevel in de Rue Raumier No 65 De
Fondation Maurice Cb-valier is een kli
niek een kosteloos hospitaal voor de
theaterwereld. Ieder die ets met het too
neel te maken heeft kan hier opname vin
den van den leerjongen van den too-
neelknecht, die de planken mag aanvegen
tot de ster, die betere dagen gekend heeft!
Chevalier's plan ontstond eigenlijk al tij
dens den oorlog, toen hij, als jong pollu,
getuige was van het nobele, onbaatzuch
tige werk der militaire artsen. Het was een
Duitsche dokter, die hem het leven redde
toen een granaatscherf zijn borst door
boord had.
Een gezond man kan de wereld verove
ren. Maar een zieke, onverschillig van
welken rang of stand, heeft geen kans in
onze samenleving. Dubbel vreeselljk wan
neer de ziekte door armoede veroorzaakt
wordt!
Chevalier gevoelde een diepe deernis met
hen die zich door het ontbreken van een
goede gezondheid den weg naar succes
zagen afgesneden Toch was het hem niet
duidelijk hoe hij hier ooit een helpende
hand zou kunnen toesteken aan hen. die
naar hulp snakten
Twee jaar geleden, toen Maurice met
vacantie in Parijs was, ontmoette hij daar
zijn ouden vriend Blon-Dhin. Monsieur
Blon-Dhin was eens een vooraanstaande
operette-ster, maar de tijd was hem niet
gunstig geweest. Hij had zijn plaats aan
den top van de ladder aan anderen moeten
afstaan, en was dieper en dieper gezonken.
Vele anderen had hij ontmoet, die succes
gekend hadden, en thans niet meer wis
ten waar voedsel en onderdak voor t et
verzwakte lichaam te vinden.
Hij had mannen en vrouwen ontmoet,
wier namen eens stormen van applaus ont
ketend hadden, nu oud en vergeten, door
ziekte gedwongen afscheid van het tooneel
te nemen.
En allen waren zij te trotsch om zich
aan een armen-hospitaal te melden. Liever
bleven zij zich met hun zieke lichaam
rondslopen dan zulk een schande te on
dergaan.
Blon-Dhin kende jonge menschen, die
een kans hadden gehad om het tot succes
te brengen, doch wier wankele gezondheid
hen tegenhield zangers, die een kuur in
de bergen hadden moeten maken acro
baten, door ondervoeding en ziekte krach
teloos geworden velen die genezen had
den kunnen worden, als het geld niet
ontbroken hadLangen tijd praatte
Monsieur Blon-Dhin met zijn succesvollen
jongen vriend. Chevalier. Toen zij scheid
den was Maurice bezield met de overtui
ging dat hij hier helpen moest. Hier was
zijn kans om iets te doen voor zijn vrien
den, de theatermenschen.
Maurice wachtte niet tot hij een groote
som bij elkaar had. Onmiddellijk kocht
hij het kleine twee-verdiepingenhuis in de
Rue Raumier.
Persoonlijk bezocht hij de vooraanstaan
de artsen en specialisten van Parijs, en
wist velen te bewegen gedurende eenige
uren per week hun tijd ter beschikking
van zijn kliniek te stellen. Hij was ge
lukkig toen Maxime Lipschitz, de meest
gevierde arts van Parijs zijn medewerking
toezegde.
Maurice liet het geheeie huis als hos
pitaal inrichten, wat hem schatten kostte
i ueureu weioen wijd opengeworpen om
de noodlijdende acteurs en actrices te ont
vangen die niet te trotsch waren im hulp
te accepteeren van een der hunnen.
Binnen één jaar werden hier 4472
patiënten behandeld. In het tweede jaar
waren er 4501. Alle mogelijke ziekten wer
den hier behandeld, vele genezingen ver
richt. Van alle patiënten werd slechts één
ding geëischt: dat zij konden bewijzen op
een of andere manier aan het tooneel ver
bonden te zijn of te zijn geweest.
Gedurende het geheeie eerste jaar be
taalde Maurice het hospitaal geheel al
leen. Iedere franc, iedere centime kwam
uit zijn eigen zak.
Maurice vindt het eigenlijk een groote
vergissing dat het hospitaal zijn naam
draagt. Hij deed dit op aandrang van zijn
vriend Blon-Dhin Maar toen het publiek
bemerkte wat hij gedaan gehad redeneer
den zij: „Ais Chevalier zoo rijk is dat
hij er een hospitaal op na kan houden
dan moet hij dat maar doen".
En hij deed het!
Tegen het begin van het tweede jaar
echter begon men te beseffen wat Cheva
lier hier geheel alleen ondernomen had.
Andere artisten, schrijvers, musici, begon
nen bijdragen te zenden, zoodat op het
oogenblik Chevalier twee derde van de
onkosten draagt, terwijl één derde uit
vrijwillige giften bestreden wordt.
Maurice wil niet vertellen hoeveel hem
het hospitaal dat eerste jaar gekost heeft.
Maar iedereen die ook maar het vaagste
idee heeft wat het kost om een ziekenhuis
in te richten en in bedrijf te stellen kan
zich een voorstelling maken van de tien
duizenden dollars die deze eene man hier
aan uitgegeven heeft.
DE FILM „MATA-HARI"
Hoewel in de verschillende boeken, die
over het leven van Mata Harl geschreven
zijn, zeer uiteenloopende feiten en opinies
naar voren gebracht worden, beschouwt
men haar algemeen als een van de meest
interessante en tragische figuren uit den
Grooten Oorlog. In de Metro Goldwyn
Mayer film Mata-Hari, waarin de hoofd
rollen vervuld worden door Greta Garbo
en Ramon Novarro, ls geen enkel der vele
boeken gevolgd, doch heeft men slechts
de voornaamste feiten uit de twee laatste
jaren van haar leven als leidraad gebruikt.
Alvorens met de opnamen te beginnen,
liet de regisseur George Fitzmaurice van
elke scène een teekening maken, waarop
duidelijk de achtergrond, de plaats van
de spelers, de beüchting en de ïilaats van
de camera's te zien waren. In totaal wer
den hiervoor bijna driehonderd teekenln-
gen gemaakt. Het is gebleken, dat dit
nieuwe systeem zoowel voor de artisten
als voor de technici van zeer veel gemak
was.
De film speelt in Parijs en voor de op
namen werden de interieurs van een Pa-
rijsch casino, het Russisch gezantschap,
een hosjiltaal. een rechtzaal en de St. La-
zare gevangenis zoo nauwkeurig mogelijk
gecopieerd. Ook ziet men een vüegtuig
zooals dit gedurende den oorlog gebruikt
werd, op het vliegveld Le Bourget landen
Als een eigenaardige bijzonderheid ver
melden wij, dat Mata Hari de vijftiende
Garbo-film is, die ongenomen werd door
den cameraman William Daniels Toen
Greta Garbo ruim zes jaar geleden naar
Amerika kwam, maakte Daniels de proef-
opnamen van haar en op haar verzoek
heeft hij bij vrijwel al haar films de foto
grafische leiding gehad. Slechts haar
film „Liefdeszegepraal" werd door een
anderen cameraman opgenomen.
