Jaargang
DONDERDAG 27 OCTOBER 1932
No. 22271
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
cts. ner regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
■aar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
ndere advertentlën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën
tsiultend bU vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
een maximum aantal woorden van 30
Jjcasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
.'RIJS DEZER COURANT:]
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week f 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 1.2.35 portokosten.
nummer bestaat uit VIER Bladea
EERSTE BLAD.
SCHOOL VROUWENKERKSTEEG.
Ouderavond.
het gymnastieklokaal van bovenge-
e school werd gisteravond een zeer
recchte Ouderavond gehouden.
1st het geheele onderwijzend perso-
[er school, bezochten ruim honderd
deze vergadering. Met een kort
hartelijk welkomstwoord opende het
J der school de heer W. Koops Azn.,
J bijeenkomst, in het bijzonder zich
fend tot die ouders, welke voor het
leen Ouderavond aan deze school bij-
pen. alsook tot den onlangs nieuw be
den gymnastiekleeraar.
het voorlezen der notulen van den
;en ouderavond, hield de heer Koops
auserie, getiteld: Een kijkje in het
^klieven.
Oader aandachtig gehoor gaf spreker de
anfëzigen een blik in het schoolleven,
bij wijzende op de christelijke en maat
ppelijke deugden waarin de ieugd
It opgevoerd op de openbare scholen,
^■t somtijds geestige voorbeelden leidde
fcer de ouders in gedachte door de
fhool, klas voor klas, telkens een ander
:rvak besprekend.
^Busschen werden daarbij verschillende
renken door hem gegeven, waarmede de
ïs in meerdere of mindere mate hun
^Hleel konden doen bij de opvoeding van
^^Jkind(eren). Na beëindiging dezer cau-
serie dankte de voorzitter der oudercom-
sie den heer Koops voor het gespro
kene.
volgens was aan de orde het verkie-
an drie oudercommissieleden,
jree daarvan werden bij acclamatie
izen. Een derde welke niet herkiesbaar
fdaar hij geen kind meer op de school
moest vervangen worden. Uit drie
leuwe candidaten werd met meerderheid
^■[stemmen gekozen de heer W. Brou-
^■1 Haarlemmerstraat.
|Het hoofd der school bracht een woord
dank aan mevr. v d. Heyden. Mare-
Bngel (afgetreden lid der oudercommissie)
haar belangstelling en werk geduren-
fcit lidmaatschap betoond, waarna de
leer Brouwer de benoeming aanvaardde,
durende de pauze was er gelegenheid
het bezichtigen van het schriftelijk
der leerlingen alsook van de hand
ken der meisjes.
Na die aangename afleiding werd druk
nik gemaakt van de thee. door enkele
6es aangeboden.
Indelijk werd nog een kort woord ge
loken in het belang van het schoolfonds
„Leidsch Ouderblad", waarna dank
1 gebracht aan allen voor de opkomst.
Ier ln het bijzonder aan hen die tot het
van dezen avond hadden meege-
Te ruim elf uur sloot de heer Koops deze
^nkomst.
bders der leerlingen van de leerschool,
Rkt in nog grootere getale deze aange-
fle Ouderavonden.
LEIDSCHE RADIO-VEREENIGING.
1KB
nE-
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
—Jiizigingen: Effecten- en Incassobank,
■lanastraat 65, Alphen a. d. Rijn. Over-
m Commissaris: J. H. Heere, Soest,
a-4. 6 Oct. 1932.
^•paarbank van de Effecten- en In-
Hfso-Bank, Julianastraat 65, Alphen a. d.
"On. Overleden commissaris: J. H. Heere,
«est, dd. 6 Oct. 1932.
Lezing van den heer R. P. Wirix.
Gisteravond zette deze vereeniging in
haar clublokaal Oud-Hortuszicht, het
seizoen voort met een lezing en demon
stratie, gegeven door het eerelid, den heer
R. P. Wirix, over het onderwerp: Het
ijken van Voet- en Ampère-meters.
Wanneer de naam Wirix op het pro
gramma vermeld staat, wil dat zeggen, dat
er iets bijzonders te wachten is, en ook
deze keer zijn we in onze verwachtingen
niet teleurgesteld.
Een uitgebreid instrumentarium had
deze super-amateur meegebracht, en met
de grootste aandacht volgden de talrijke
aanwezigen, waaronder ook niet-leden. de
leerzame en duidelijke lezing, toegelicht
door interessante Droeven.
Het onderwerp liikt zoo eenvoudig, doch
iedere amateur behoorde een avond als
deze mee te maken om te weten, welke
mogeliikheden en verrassingen op dit ter
rein liggen.
We willen alleen maar noemen het me
ten van ohmschen weerstand met behulp
van den voltmeter, het ijken van volt
meters voor zeer lage spanningen, het
meten van wisselstroomsnanningen, waar
bij we o.a. de naald van den voltmeter
een dansje zagen maken op het rythme
van de door een ontvanger aan een luid
spreker toegevoerde SDanningen.
Een hartelijk applaus beloonde den
spreker, toen de voorzitter hem dank
bracht voor het gebodene.
Hierna bestond er nog gelegenheid voor
de amateurs om hun Volt- en Ampère
meters te laten ijken, waarbij maar al te
zeer bleek, dat het alles geen goud is wat
er op dit gebied blinkt.
Tot slot werd er nog eens od gewezen,
dat belangstellenden steeds welkom zijn.
om kennis te kunnen maken met het werk
dezer vereeniging.
De clubavonden worden steeds door een
kleine advertentie in dit Blad bekend
gemaakt.
DE ROODE DEMONSTRATIE
OP HOUTRUST.
ARBEIDSBEURS.
Gisteren stonden 3458 (v. j. 1545) werk
zoekenden ingeschreven.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voor het candidaats-examen
Indisch recht de heer A. van Zanten (Am
sterdam).
DE AANGEVRAAGDE UITZENDING ZAL
NIET PLAATS HEBBEN.
In verband met vragen van den heer
Knottenbelt
Acht de Minister het ln het algemeen
belang gewenscht. dat op 8 November a.s.
ter gelegenheid der voorgenomen betoogin
gen op Houtrust en in de straten van Den
Haag de te houden redevoeringen en het
verloop der straatbetoogingen per radio
worden verbreid?
Zoo neen ligt het dan ln het voornemen
van den Minister zijn medewerking daar
aan te onthouden door niet aan de alge-
meene omroepvereeniglng AVRO. den
plicht op te leggen voor dat doeleinde eeni-
ge zenduren aan de sociaal-democratische
omroepvereeniging V.A.R.A. af te staan?
Waaraan zou de Minister de bevoegdheid
tot het ooleggen van een dergelijken plicht
ontleenen?
is het volgende schrijven ingekomen van
den Minister van Waterstaat, aan den
Voorzitter van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal:
Ten vervolge op nevenvermeld schrijven
heb ik de eer u mede te deelen dat ik met
betrekking tot het onderwerp, in de vra
gen van den heer Knottenbelt bedoeld, een
beslissing heb genomen: er bestaat bij mij
overwegend bezwaar tegen om mijn mede
werking te verleenen ten behoeve van het
in mijn aangehaalden brief bedoelde ruilen
van zenduren. De aangevraagde uitzending
zal dus niet plaats hebben.
Ik acht het wenschelijk met het oog op
den vereischten spoed u hiermede thans
reeds in kennis te stellen: de heer Knot
tenbelt zal. na kennisneming van mijn be
slissing en in verband met hetgeen ik reeds
in miin vorig «chriiven mocht ODmerken
wellicht termen kunnen vinden om van het
opnieuw stellen van zijn vragen af te zien.
Ik moge voor een en ander uw hoog ge
waardeerde tusschenkomst verzoeken.
DE RELLETJES IN DEN HAAG.
Wijlen de heer A. Presser uit Am
sterdam heeft aan het Centraal Israèlie-
tisch Wees- en Doorgangshuis alhier een
legaat van f. 5000 vermaakt.
Het Chr. Comité voor Ontwikkeling
en Ontspanning van werkloozen hoopt,
evenals het vorig jaar, te beginnen Maan
dag a.s., de benedenzaal van het gebouw
„Patrimonium" weer dagelijks open te
stellen als ontsnanningslokaal voor werk
loozen. Dat wil dus zeggen, dal het Comité
zijn winterwerk weer aanvat en dat be-
teekent ook. dat er weer geld noodig is
en dat allerlei giften in natura weer van
harte welkom zijn. Het Comité doet een
dringend beroep op allen, die dezen arbeid
welgezind zijn, om daadwerkelijken steun
te verleenen. Het adres van den pen
ningmeester is de heer J. A. v d. Reyden,
Oude-Vest 183.
Uit 'n catechisatielokaal aan de Hooi
gracht zijn een horloge en een paar hand
schoenen ontvreemd.
BEZUINIGING BIJ RECHTERLIJKE
MACHT.
Het standpunt van de Mij. tot
Nut van 't Algemeen.
Het hoofdbestuur der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen heeft aan de Tweede
Kamer een adres gericht met het verzoek
om de wetsontwrepen inzake de opheffing
I van zeven rechtbanken en 48 kantonge-
j rechten niet aan te nemen.
Het hoofdbestuur grondt zijn bezwaren
op de volgende punten:
Elke Staatsburger dient op de minst
kostbare en meest practische wijze recht
te kunnen verkrijgen en in de overtuiging
te kunnen leven, dat dit recht voor hem
een levend en tastbaar en gemakkelijk te
verkrijgen bezit is.
De bewoner van het platteland dient in
dit opzicht niet te worden achtergesteld
bij dien der steden.
De voorgestelde maatregelen brengen de
aanspraken ernstig in gevaar. Immers: het
contact tusschen rechter en bevolking zal
geringer worden, waardoor het rechtsge
voel bij de plattelandsbevolking minder
zal worden bevredigd. In strafzaken zal de
plattelander in veel gevallen verstek doen
f gaan om geen belangrijk tijdsverlies te
i lijden Bij arbeidscontracten zal de per
soonlijke verschijning van partijen minder
gemakkelijk tot stand komen. In voogdij-
en familiezaken zal de plattelandsbevol-
king het gemis van den landelijken rech-
ter zwaar gevoelen.
De onttrekking van intellectueele func
tionarissen aan het platteland beteekent
een achteruitgang in volkskracht, die niet
in cijfers is uit te drukken.
Het financieel nuttig ffect van de voor
gestelde maatregelen zal gering zijn. om
dat tegenover de bezuinigingen allerlei
nieuwe uitgaven staan. De beteekenis van
de werkelijk bereikbare bezuiniging valt in
het niet tegenover de bovengenoemde na
deden van ethischen en economischen
aard.
bate vlïf u J1!' Leidsche Studenten Tooneel voor het maken van een tournée
van net Crisis-Comité naar En schedé. - Na Enschedé volgen o.a. Hengelo,
Dordrecht en TieL
OVERWERKVERGUNNING VOOR
BAGGERWERKEN.
De Minister van Economische Zaken en
Arbeid heeft aan hoofden of bestuurders
van ondernemingen tot het uitvoeren van
bagaerwerken. met uitzondering van zoo
genaamde droogbaggerwerken, waar b.v.
met behulp van exavateurs wordt gewerkt,
in alle gemeenten des Rijks vergund, dat
onder bepaalde voorwaarden van 1 Januari
1933 tot en met 31 December 1934 in hun
onderneming door mannen, die werkzaam
zijn bij het baggeren en bij het daarmede
in direct verband staar.de verwerken van
de baggerspecie, waaronder begrepen het
bedekken van de baggerspecie met zlnk-
stukken. in afwijking van het bepaalde in
artikel 24 der Arbeidswet 1919 wordt ver
richt.
o
DUMPT NEDERLAND?
Onder „verdenking van dumping" zal
in de Ver Staten een order worden uit
gevaardigd tot verbod van den invoer van
stearine-zuur uit Nederland in de Vereen.
Staten, omdat Nederland en ook Rusland
dat zuur zouden dumpen.
Minister Ruys de Beerenbrouck
beantwoordt de vragen van
den heer Albarda.
Op de bekende vragen van den heer Al
barda over het optreden van 20 September
1.1. te Den Haag door leden van enkele
vereenigingen en door de politie, en de
houding van de Overheid daartegenover,
heeft jhr. Ruys de Beerenbrouck. Minister
van Staat, Minister van Blnnenlandsche
Zaken, thans uitvoerig geantwoord.
Het was der Regeering bekend, zoo zegt
hij, dat men zich van particuliere zijde
heeft opgemaakt om zich langs den weg
te scharen, dien het Staatshoofd zou ne
men om eventueele pogingen net Staats
hoofd door schreeuwen of anderszins on
aangenaam te zijn, dadelijk met een
krachtige huldiging te kunnen overstem
men.
De Regeering wist niet, dat den deel
nemers aan deze demonstratie tevoren in
een bijeenkomst was aangeraden zich van
stalen ploertendooders te voorzien, terwijl
haar pas door de publicaties in de bladen
bekend werd, dat in de geheime circulaire,
waarmee de leden van de demonstreeren-
de vereenigingen waren opgeroepen, aan
gespoord werden om zoo noodig over te
gaan tot geweld.
Dat een cadet de politie hulp verleend
heeft, is overeenkomstig het bepaalde bij
art. 24 van het Reglement betreffende de
Krijgstucht. Dit gebeurde toen de politie
in zijn nabijheid zich genoodzaakt zag,
gewapenderhand op te treden tegen een
menigte demonstranten Na afloop van dit
treffen heeft een inspecteur van politie
den cadet te kennen gegeven dat zijn
hulpverleening niet werd verlangd. Van
deelneming aan een charge of aan eenig
ander politie-optreden door jongelieden
met stokken gewapend, is niet gebleken,
noch dat van de zijde der fascisten her
haaldelijk de orde in gevaar zou zijn ge
bracht. De politie heeft een aantal fas
cisten in bescherming genomen tegen
een dreigende menigte, gelijk haar plicht
was. Optochten zijn niet toegestaan.
De Regeering en hare organen hebben
met het optreden van de Nationale Unie
en het Nationaal Jongeren Verbond, waar
van deze vereenigingen volgens de ge
heime circulaire de zekerheid hadden ver
kregen, hiermede de desbetreffende over
heidsorganen van dienst te zijn, geenerlei
bemoeiing gehad.
Iedere poging om aan de Overheid haar
politioneele taak om de openbare orde te
handhaven, uit handen te nemen, betee
kent een verstoring van de openbare orde
en zal, als een begin van burgeroorlog, in
de kiem worden gesmoord.
A. M. HENS t.
Oud-gouverneur van Atjeh en oud-lid van
den raad van Indië.
In het RK. ziekenhuis te 's Gravenhage
is gisterochtend overleden de heer A. M.
Hens, oud-lid van den raad van Nederl.
Indië en oud-gouverneur van Atjeh en
onderhoorigheden.
De begrafenis is Zaterdag op de R.K.
begraafplaats aan de Kerkhoflaan in Den
Haag.
De heer Hens was in October 1870 te
Zwolle geboren en vertrok in 1895 naar
Indië, waar hij ter beschikking gesteld
werd van den directeur van het binnen-
landsch bestuur.
Hij werd als adspirant-controleur ge
plaatst in de residentie Oostkust van Su
matra. In 1898 werd hü als controleur
overgeplaatst naar de residentie Palem-
bang. In 1909 werd de heer Hens benoemd
tot controleur in de residentie Timor en
onderhoorigheden. waar hij werkzaam
bleef tot 1912, toen hij aangewezen werd
als tijdelijk assistent-resident van Flores.
In 1914 volgde zijn benoeming tot resi
dent van Flores en drie jaar later zag de
heer Hens zich de belangrijke functie van
resident der Zuider- en Oosterafdeelingen
van Borneo opgedragen. Na later nog
eenigen tijd resident geweest te zijn van
Palembang, werd de overledene in 1921
benoemd tot gouverneur van Atjeh en
onderhoorigheden
In deze hooge functie diende hij het
land tot 1925, toen hij geroepen werd tot
het lidmaatschap van den Raad van Ne-
derlandsch Indië. In dit college had de
heer Hens zitting tót 1929. toen hem op
zijn verzoek eervol ontslag uit 's lands
dienst werd verleend onder dankbetuiging
voor de langdurige en tróuwe diensten den
lande bewezen.
De heer Hens werd ln 1926 benoemd tot
voorzitter van de interdepartementale
commissie voor 'welvaartspolltiek. Hij was
ridder in de orde van Oranje Nassau en
ridder in de orde van den Nederlandschen
Leeuw.
Door den paus werd hem het eereteeken
van de Orde Pro Ecclesia te Pontifice ver
leend
VISCHUITVOER NAAR BELGIE.
Opheffing der contingenteering?
Volgens een te IJmuiden ingekomen be
richt. is men in Belgische visscherijkrln-
gen de meening toegedaan dat de contin
genteering van visch in België binnen af-
zienbaren tijd zal worden opgeheven Gaat
zulks door. dan zal daarvoor ongetwijfeld
een verhooging van het invoerrecht in de
plaats komen.
BINNENLAND.
De voorloopigc begrooting voor 1933 door
B. en W. van Leiden in groote lijn in
gediend. Een miilioen moet gedekt worden
uit reserves, belastmgverhonging, verhoo
ging van pensioenaftrek en bezuiniging op
subsidies. (3e Blad.).
Contingenteering van den invoer van
brood is in voorbereiding. (Binnenland,
le Blad.).
Geen uitzending voor de radio van de
soe. dem. betooging op 8 Nov. te Den Haag.
(Binnenland, le Blad.).
Ons Parlementair Overzicht. (3e Blad.).
Antwoord op de vragen van het Kamer
lid Albarda over de relletjes te Den Haag
op 20 Sept. (Binnenland, lc Blad.).
Overleden is de heer A. M. flens, oud-
gouverneur van Atjeh en oud-lid van den
Raad van Indië. (Binnenland, le Blad.).
Te Den Ilelder is een stelling ingestort.
Eén doode en één gewonde. (Laatste Be
richten, le Blad.).
BUITENLAND.
Na het vonnis van Leipzig. (Buitenland,
le Blad.).
Brief van McDonald aan zijn kiezers.
(Buitenland, le Blad
Londen geheel voorbereid op ontvangst
der werkloozen die aan den hongermarsch
deelnemen. (Buitenland, lc Blad.).
WONINGVOORZIENING EN
-EXPLOITATIE DOOR VEREENIGINGEN
EN GEMEENTEN.
Pleidooi van den Nationalen Woningraad.
De Nationale Woningraad heeft een
adres aan den minister van blnnenland
sche zaken gezonden, waarin wordt aan
gedrongen op het treffen van een aantal
maatregelen ln verband met den invloed
van de huidige crisis op de woningvoor-
ziening en woningexploitatie door veree
nigingen en gemeenten.
Teneinde de moeilijkheden, welke de
crisis bij de woningexploitatie veroorzaakt
en de gevaren, die de crisis voor het peil
van de volkshuisvesting doet ontstaan,
zoo goed mogelijk het hoofd te bieden,
verzoekt de Nationale Woningraad den
minister te bevorderen dat:
le. de lastenverdeeling tusschen rijk en
gemeenten met betrekking tot de tijdens
de oorlogscrisis gebouwde woningwetwo
ningen wordt herzien in dier voege, dat
het rijk van nu af aan ook zal deelen in
de z.g. extra-tekorten op de exploitatie van
deze woningen, voor zoover-die tekorten
niet het gevolg zijn van verkeerde hande
lingen, verkeerd beleid of nalatigheid van
de zijde der betrokken gemeente of cor
poratie;
2e. de rente der tegen 6 pCt. door het
P.ljk ingevolge de Woningwet verleende
voorschotten wordt verlaagd;
3e. in gevallen, waarin, hetzij tengevolge
van de daling van den loonstandaard het
zij door andere oorzaken de huurwaarden
in den zin van het rapport-Vliegen van
met rijkssteun ingevolge de Woningwet ge
bouwde vereenigings- of gemeentewonin
gen lager is geworden dan de huidige
huurprijs, deze huurprijs wordt verlaagd
en in de kosten dezer verlaging naar even
redigheid door het rük wordt bijgedragen:
4e in gemeenten, waar nog geen huur-
toeslagen aan werkloozen gegeven worden,
deze alsnog worden ingevoerd en dat de
bestaande rijksregeling wordt gewiiz'gd in
dien zin, dat de huurbijsiag wordt gegeven
los van het aan den werkloozenstenn ge
stelde maximum;
5e rijksvoorschotten ingevolge de Wo
ningwet worden verstrekt op zoodanige
schaal, dat de vereenleines- en gemeente-
bouw ten minste wordt gehouden op het
peil van 1931;
0e. de verhoogine der rente voor nieuwe
voorschotten van 4 3/4 tot 5 pCt. ongedaan
gemaakt wordt;
7e door de rijksfondsen weer kapitaal
voor vereenigings- en gemeentebouw wedt
beschikbaar gesteld, onder voorwaarden
omtrent rente en aflossing, die niet be-
zwaari'iker zijn dan die der rijksvoor-
schotten;
8e. aan de verleening van voorschotten
door het rlik ol door de riiksfondsen geen
voorwaarden wordon verbonden, waardoor
het tvne der te bouwen woningen wordt
gedrukt.
Tenslotte wordt den minister gevaagd
of hii thans niet het tiidrim gekomen aeht
dat. van overheidswege bijzondere maat
regelen worden eetroffpn om het heffen
van onredeli'ke huurrriiz=n voor particu
liere woningen tegen te gaan.
PROV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND.
De heer C van Muiswinkel te Zwam-
merdam lid der Prov. Staten als ver
tegenwoordiger der A.P. partij heeft om
gezondheidsredenen als zoodanig bedankt.
Als zijn opvolger komt on de lijst voor
mr. J. A. do Wilde, te 's Gravenhage.