Humor uit het Buitenland.
LÜIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 8 October 1932
FINANCIEEL OVERZICHT.
LAND- EN TUINBOUW.
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité.
men zwaardvisschen moet vangen,
(II Travaso).
n™ g!??crentl van <*a onderzoek naar gelui
den beneden): „Lieve, lk geloof dat het beter la als Hl
eens gaat kijken - het ls een lnbreekster
(Humorist).
Bent u ooit door een stier achtervolgd, juffrouw
Smit?
Nee, nooit.
Dus - eh - dan krijgt u nu een heelemaal nieuwe
ondervinding. (Humoristj,
Klein meisje: „Zwarte kippen zijn veel foiappef dan
witte, nietwaar, moesje
Moeder: „Waarom dan wel
Meisje: „Zwarte kippen kunnen witte eieren leggen,
en witte kippen kunnen geen zwarte eieren leggen".
(Happy Magj).
De preciesige ouwe juffrouw (na de gasontploffing):
„En voor dat je beneden komt, Piet, kun je dat schil
derij wel even recht hangen." (Passing Show).
Hechter: „Je hebt zes inbraken in een week gepleegd."
Verdachte „Juist, en as iedereen zoo hard werkte
als ik, dan ware we allang van de melelze af."
(Humorist).
Een lustelooze beursweek - Verbetering
van het Ned.-Indische Staatscrediet -
Succes voor de Ned.-Indlsche leening
vrijwel verzekerd - Overteekening van
binnenlandsche Gemeenteleeningen -
Intrekking van obligatiën door indus-
trieele ondernemingen - Onzekere
positie der Amerikaansche Petroleum
industrie - Punten van wrijving tus-
schen de internationale suikerprodu
centen - Verbetering op de
vraehtenmarkt.
Op de Internationale fondsenmarkt
heeft ln de afgeloopen week weer een lus
telooze stemming geheerscht; zoo nu en
dan slechts kon de handel zich iets uit
breiden, zonder dat echter van een wer
kelijke opleving kon worden gesproken. De
koersen hebben goeden weerstand gebo
den; wel brokkelden ze hier en daar, bij
gebrek aan zaken, iets af, maar 'n scherpe
reactie ls niet Ingetreden. Dit ls in zoo
verre bevredigend, omdat er uit blijkt, dat
men ter beurze niet opnieuw vervallen is
in de stemming van ontmoediging en zelfs
vertwlifellng, waaraan men zich nog enkele
maanden geleden had overgegeven. Ge
leidelijk heeft de onvattlng de overhand
gekregen, dat zoowel de prijzen van aan-
deelen en obligatiën als van goederen
gedaald waren tot een peil, dat niet ge
rechtvaardigd werd door de werkelijke
verhoudingen, zelfs niet toen de vooruit
zichten van het zakenleven op hun slechtst
waren, en dat de oowaartsche beweging
een gezonde en logische reactie is. ook af
gezien van eenige verbetering der indus-
trleele en financteele situatie.
Tot deze conclusie komt ook de Gua
ranty Trust ComDany of New-York, een
der leidende Amerikaansche bankinstel
lingen. in haar Jongste maand overzicht,
waarbli er op wordt gewezen, dat de ont
wikkeling der laatste weken het in den
zomer ontstane ontlmlsme eerder heeft
bevestigd dan dat zij dit te niet heeft ge
daan, wat gemotiveerd kan worden met
de in verschillende bedrijfstakken te con-
stateeren toeneming van zaken. In de
reactie, die is ineetreden nadat het hoogste
punt der jongste stijging oo effecten- en
goederenmarkten was bereikt, ziet ook de
groote Amerikaansche bank een natuur
lijken terugslag na de gestadige, en ijl vele
gevallen betrekkeltik snelle stijging. Wel
waarschuwt zli. evenals trouwens de an
dere groote Amerikaansche bank. de Na
tional City ComD. of New-York, voor al te
optimistische opvattineen. Beide stellen ln
het licht, dat een herstel zich slechts ge
leidelijk en onregelmatig kan voltrekken
en de National City Bank acht een her
nieuwde inzinking zelfs niet uitgesloten.
Zoolang zich geen duidelilker teekenen
van een toeneming der productieve be
drijvigheid voordoen, zal de beurs zich
waarschijnlijk tot een afwachtende hou
ding beDalen. zooals zij dit ook in de af-
loopen week heeft gedaan.
Nu de aandeelenmarkt weer veel van
haar attractie heeft verloren, concentreert
de belangstelling zich in toenemende mate
op de obligatiemarkt. Het is wel opmerke
lijk. dat de publicatie van de Mlllioenen-
Nota, ondanks het feit, dat deze een
ongedekt tekort aantoont van circa f22
milliocn, zelfs nadat rekening is gehouden
met het heffen van nieuwe en de verhoo
ging van bestaande belastingen. niet
den minsten invloed op het koersverloop
van Nederlandsche staatsieeningen heeft
uitgeoefend. Nog slechts enkele maanden
geleden, werd elke aanwlizing van een
minder gunstlee ontwikkeling der staats
financiën met angst en vreeze waarge
nomen; er waren zelfs pessimisten, die
ernstig dachten aan een ineenstorting van
ons staatscrediet. valuta-inflatie en war
dies meer zij. Zonder dat er sindsdien in
den feiteliiken toestand iets is veranderd,
is de positie der markt voor staatsieenin
gen ingrijpend gewijzigd. De terugkeer vaa
het vertrouwen in onze staatsfinanciën
heeft zich in een betrekkelijk snel tempo
voltrokken. Iets langer heeft het geduurd,
alvorens ook het wantrouwen tegen de
financiën van de groote Nederlandsche
gemeenten was overwonnen, terwijl de
pessimistische opvattingen ten aanzien
van de financieele ontwikkeling der Ned.
Indische staatsfinanciën slechts zeer lei-
delijk voor een toenemend vertrouwen
hebben plaats gemaakt.
Doordien de Indische schatkist voor het
verkrijgen van haar inkomsten direct af
hankelijk is van de ontwikkeling in de
cultures, heeft de economische crisis wel
in buitengewoon sterke mate op de Indi
sche staatshuishouding ingewerkt. Reeds
1930 heeft voor den gewonen dienst een
nadeelig saldo opgeleverd van ruim f. 85
mlllioen, waarbij een tekort op den buiten
gewonen dienst kwam van f. 52 millioen.
totaal derhalve f. 138 millioen. In 1931
steeg het nadeelig saldo op den gewonen
dienst tot f. 154% millioen: de buitenge
wone dienst gaf een nadeelig saldo van
f. 14 millioen, totaal tekort derhalve f.1861/?
millioen. Dank zij inmiddels doorgevoerde
bezuinigingsmaatregelen kon het tekort
voor 1932 op den gewonen dienst terug
gebracht worden tot f. 141% millioen, ter
wijl voor den buitengewonen dienst een
klein overschot van bijna f. 7 millioen ls
geraamd.
De volledige uitwerking van de bezui
nigingsmaatregelen weerspiegelt zich eerst
in de begrooting over 1933. Het tekort op
den gewonen dienst zal, wanneer de ra
ming juist blijkt te zijn. slechts f.66 '/i
mlllioen bedragen, terwijl de buitengewone
dienst een overschot van f. 1.3 millioen zal
geven.
De in het laatst van 1930 ingezette
scherpe bezuinigingsactie komt duidelijk
tot uiting in het verloop der uitgaven, die
na de daling in 1931 met f. 22.8 millioen,
in den loop van dit jaar, naar verwacht
wordt, een verdere vermindering met om
streeks f. 51 millioen te zien zullen geven.
Het doel der regeering is er op gericht, 't
cijfer der zuivere gewone uitgaven in 1933
terug te brengen tot ten hoogste f. 400
millioen, hetgeen een verdere beperking
voor dat jaar beteekent van minstens f. 43
millioen. In totaal zal dan in drie jaar
tijds een bezuiniging bereikt zijn van meer
dan f. 100 millioen of 20%. De regeering
blijft er op bedacht, dat met het sanee-
rlngsproces nog verder zal moeten worden
gegaan, opdat zoo eenigszins mogelijk in
1934 de laatste grondslagen kunnen wor
den gelegd voor een wederom sluitende
begrooting.
Of zij hierin zal slagen, hangt wel in
de eerste plaats af van de verdere econo
mische ontwikkeling, resp. het prijsver-
loop van de koloniale producten, waarvan
het wel en wee, zoowel van de Indische
cultuurondernemingen als van de inland-
sche bevolking direct afhankelijk is. Dank
zij het prijsherstel, dat in de laatste maan
den op de productenmarkt is ingetreden
al heeft dit zich, vooral wat rubber be
treft, in den Jongsten tijd niet geheel kun
nen handhaven laten de economische
vooruitzichten van onzen Oost zich wel
beter aanzien. Op de buitenlandsche wis
selmarkt heeft de vaste houding van den
Indischen gulden de aandacht getrokken,
die wordt toegeschreven aan een toene
ming van den uitvoer van koloniale pro
ducten, als gevolg van de opleving van
de vraag en de stijging der prijzen,
Onder deze omstandigheden mag worden
verwacht, dat de nieuwe Indische leening,
waarvoor de inschrijving op 12 October
a s. wordt opengesteld, een volkomen suc
ces zal kunnen boeken. Trouwens, het be
drag dat aan het publiek wordt aange
boden, is voor een staatsleening betrekke
lijk onbelangrijk. Van het geheele bedrag
der leening ad f. 106'/» millioen is reeds
f. 65.7 millioen bij de Rijksfondsen ge
plaatst, terwijl de deelneming van een be
drag van f. 20.30 milloen verzekerd is, zoo
dat nog slechts f. 20 millioen bij het pu
bliek behoeft te worden geplaatst.
Waar de koers van uitgifte voor deze
5% isening op 97is gestold, terwijl
de beursnoteering voor de oude 5% lee-
ningen slechts iets beneden pari bedraagt,
zal de belangstelling voor deze emissie wel
buitengewoon groot worden. Wanneer men
bedenkt, dat de oude 5% leeningen aan
het eind van het vorige jaar tot 80% ge
daald waren, dan wordt het duidelijk, in
hoe sterke mate het Ned. Indische staats
crediet zich ln den tusschentijd heeft her
steld. Het zou waarschijnlijk wel mogelijk
zijn geweest, voor de nieuwe emissie nog
gunstigere voorwaarden te bedingen; de
regeering heeft er zich echter blijkbaar
veel aan gelegen laten liggen, om deze
uitgifte volledig te doen slagen, omdat er
daarna nog verdere emissies van Indische
leeningen op het programma staan, waar
voor men een gunstige atmosfeer wil
scheppen.
De verbetering van de positie op de obli
gatiemarkt komt ook tot uiting in het
succes, dat het groote aantal, in den laat-
sten tijd uitgegeven gemeenteleeningen
hebben gehad. Slechts met uitzondering
van de 5% leening Enschede, die riet ge
heel kon worden geplaatst, konden de in
schrijvingen op al deze leeningen slechts
ten deele worden toegewezen. Nu is dit wel
voor een deel te danken aan het feit. dat
deze leeningen vrijwel de eenige nieuwe
beleggingsmogelijkheid voor de ruim be
schikbare middelen vormen, doordien han
del en industrie nog steeds geen kapitaal
vragen. Integendeel: verschillende in-
dustrieele maatschappijen gaan over tot
terugbetaling van een gedeelte van hun
uitstaande aandeelen of obligatiën. De
Jongste voorbeelden hiervan zijn de Olie-
fabrieken Calvé-Deift, die uit haar be
schikbare middelen het restant van haar
4 3/4% en 5% obligatiën aflost, tot een
totaal bedrag van f. 600.000, en Philips'
Gloeilampenfabrieken, die houders van
haar 5% obligatiën in de gelegenheid
stelt, deze voor den koers van 101%% in
te leveren. Of eigenlijk Philips zelf koopt
deze obligatiën niet in, (volgens het pros
pectus mogen zij eerst van 1 Januari 1936
a pari afgelost worden), maar haar doch
termaatschappij, de N.V. Philips' Radio,
heeft zich bereid verklaard, de obligatiën
gedurende het tijdvak van 4 tot 31 October
a.s. tot den bovengenoemden koers van
101'/!% over te nemen. Op het oogenblik,
toen het aanbod bekend werd noteerden
de obligatiën (die aan het eind van het
vorige jaar tot 65% waren gedaald),
100'/!%. Sindsdien zijn zij tot 102",» geste
gen, zoodat het bovenbedoelde aanbod
weinig aantrekkelijks meer heeft, zelfs
wanneer men rekening houdt met de pro
visie, die bij verkoop der stukken ter
beurze moet worden betaald. Als symp
toom van de ruime geldmiddelen, waar
over de industrieele ondernemingen als
gevolg van de inkrimping van zaken en
de daling der prijzen voor grondstoffen
e. d, beschikken, is het aanbod echter van
beteekenls.
Het aanbod tot overneming der obliga
tiën heeft op de stemming voor de aan
deelen van Philips' Gloeilampenfabrieken
geen invloed gehad. De koersschommelin
gen hebben zich binnen beperkte grenzen
gehouden; een tijdelijke daling van eenige
procenten kon later Ingehaald worden,
waarna de tendenz weer zwakker werd.
Een dergelijk verloop hadden ook de an
dere leidende industrieele aandeelen,
waarin eveneens zeer weinig omging.
Ook op de andere afdeelingen der beurs
is de handel weer lusteloos geweest. Aan
deelen Koninklijke waren bepaald flauw,
in verband met een nieuwe prijsdaling
voor ruwe petroleum in de Ver, Staten en
een verlaging van den benzineprijs hier te
lande, na een verhooging in de vorige
week, die beschouwd was als een aanwij
zing van een algemeene verbetering der
positie van de petroleummarkt.
Inderdaad waren er tot voor kort wel
teekenen van eenige verbetering te con-
stateeren; opnieuw heeft echter de toe
stand van de petroleumindustrie ln de
Ver. Staten roet in het eten gegooid. Boe
moeilijk het is, de productie aldaar onder
controle te houden, teneinde te voorko
men, dat deze zich uitbreidt tot aanzien
lijk meer dan de behoefte, is weer in, de
eerste weken van September gebleken,
toen de lichte opleving van de vraag op
nieuw tot een aanmerkelijke vergrooting
van de productie heeft geleid. Door de
krachtige maatregelen, die de autoriteiten
intusschen hebben genomen, ls het gelukt,
de productie opnieuw in te perken.
Een gunstige factor is het, dat het ben-
zine-verbruik in de Ver. Staten zich in de
laatste maand bevredigender heeft ont
wikkeld; dank zij een toeneming van de
vraag als gevolg van de economisch op
leving zijn de Amerikaansche benzine
voorraden thans omstreeks een millioen
vaten kleiner dan op het overeenkomstige
tijdstip van het vorige jaar. Slechts wan
neer het gelukt, de productie binnen be
perkte grenzen te houden, zal deze ont
wikkeling verderen voortgang kunnen
maken.
De belangstelling voor suikeraandeelen
is ook al tot een minimum ingekrompen.
Men wacht thans af, wat er van de be
sprekingen, die in Indië tusschen de ver
tegenwoordigers der suikerindustrie en
de regeering worden gehouden, zal te
recht komen. Tot dusverre is hiervan
slechts weinig uitgelekt. Het eenige wat
men weet is, dat het in de bedoeling ligt,
het beslissingsrecht over de verkoopen van
Java-suiker, dat tot dusverre in Neder
land lag, naar Indië over te brengen. Vol
gens sommigen zal dit aan de industrie ten
goede komen; andere hebben daarentegen
bezwaren hiertegen ingebracht.
De internationale samenwerking in de
suikerindustrie schijnt in den jongsten
tijd weer wrijvingspunten op te leveren.
In een dezer dagen te Brussel gehouden
conferentie moet de delegatie der Cubaan-
sche suikerproducten een verhooging van
het exportcontingent voor Cuba hebben
geëischt. De politiek, die de Cubanen wil
len volgen, zou in strijd zijn met die,
welke Europa, Java en Peru willen hand
haven. Cuba zou nl. eerst de voorraden
willen opruimen, om dan later tot verhoo
ging der productie over te gaan, terwijl de
overige producenten een productie-beper
king zouden wenschen, zonder rekening
te houden met de voorraden. Men is bij
de besprekingen hierover tot geen resul
taat gekomen, zoodat deze later hervat
zullen moeten worden. Geruchten, volgens
welke Cuba zou hebben gedreigd met uit
treden uit de internationale conventie,
wanneer zijn elschen niet worden inge
willigd, zijn later tegengesproken.
Rubberaandeelen werden aanvankelijk
gedrukt door de nieuwe inzinking van den
prijs voor het product, waarna, in aan
sluiting op de betere stemming op de
Londensche rubbermarkt, een licht her
stel intrad. Het wekte eenige teleurstel
ling dat de nibbervoorraden in Engeland
niet verder zijn verminderd, maar in de
laatste week Juist een lichte toeneming te
zien hebben gegeven.
Tabaksaandeelen waren bij stillen han
del weinig veranderd. In de scheepvaart-
hoek is de grondstemming in den laat-
sten tijd wel iets verbeterd, waarbij de
Indische lijnen konden profiteeren van de
toeneming der productenverschepingen
uit onzen Oost. De tendenz op de vraeh
tenmarkt in het algemeen is in de laatste
maanden wel iets gunstiger geworden.
Reeds voor de maand Augustus had het
indexcijfer der vrachtprijzen, samenge
steld door de Engelsche „Economist", voor
het eerst sinds langen tijd een stijging te
zien gegeven; daarna heeft de verbetering
aangehouden.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop
Koloniale Bank 72'/i707267 3/8.
Handelsver. „Amsterdam" 197%189.
Javasche Cultuur Mij. 137»/j132'/t.
NJ.S.U. 95 3/4—88.
TJepper Cultuur Mij. 179169.
AlE) 47 1/4—44'/t—47—44.
VOOR KLEINE TUINEN.
Onze groententuin in den herfst.
Onze groententuin vertoont nu een
echt najaarsbeeld. Tot nog toe konden
we het vrijkomende terrein nog benutten
voor de teelt van late najaars- of winter
groenten, maar nu blijft de grond di»
vrij komt bij het oogsten, leeg tot het
volgende voorjaar. We zorgen dat er in
dien tijd ook geen onkruid op gToeit en
maken bij het oogsten het terrein schoon
We oogsten nu onze laatste boonen en
waar stok of stamboonen zijn afgedragen
maken we tegelijk het veld schoon. Wie
nog laat kropsla gezaaid heeft kan ook
deze nu nog oogsten. Denk er wel aan dat
een klein nachtvorstje u voor kan zijn, dus
spoedig oogsten en anders een raam er
over. De oogst van andijvie is nu in vollen
gang. We binden de planten op bij droog
weer; doen we dit bij nat weer dan gaan
ze spoedig rotten. Andijvie welke niet is
op gebonden heeft ook spoedig van vorst
te lijden. De jonge hartblaadjes zijn zeer
gevoelig voor koude. Planten welke te
klein zijn en buiten toch niet meer goed
worden, kunnen nu worden opgenomen
en onder glas geplaatstt. Van de in den
vollen grond geplaatste tomaten oogsten
we nu volop. Dit is vooral voor bezitters
van kleine tuinen een dankbaar gewas.
Als we maar zorgen dat de zijscheuten
bijtijds worden weggetrokken zoodat de
plant op een stengel gekweekt wordt,
krijgen wij ook buiten de vruchten ge
makkelijk rijp. Wel zullen niet steeds de
laatste vruchten rijp worden. We plukken
nu de bladeren nagenoeg geheel af, opdat
de zon bij de vruchten kan komen. Bij
dreigende nachtvorst kan men de half
rijpe vruchten er af plukken en deze
onder of achter glas na laten rijpen. Nu
begint de kooltijd aan te breken. Veel
sluitkoolsoorten moeten wanneer ze vol
groeid zijn, spoedig worden geoogst, daar
ze anders gaan bersten. We kunnen dit
euvel tegengaan door volgroeide planten
te draaien, zoodanig dat een groot ge
deelte der wortels wordt afgebroken, en
dus de voedseltoevoer gedeeltelijk ge
stremd. In onze bakken hebben we nu nog
postelein, kropsla, late stamboontjes
waarvan we nu beginnen te plukken, en
selderij en peterselie welke we in Augustus
zaaiden en in den bak hebben uitgeplant.
Deze bakken vragen nu onze zorg. Tegen
de winterkoude worden ze omgeven met
een aarden wal, of met een dubbele kis
ting, welke tusschenrulmte dan met koude
werend materiaal wordt aangevuld. We
zorgen dat de ruiten goed schoon zijn
opdat het schaarsch wordende licht er
ongehinderd door kan stralen. Ook hou
den we het dekmateriaal bij de hand,
want overwachts kunnen we het noodlg
hebben.
Philips Gem. Bez. 125122Vs124Vs
120 1/4
Unilever 118 1/4—115 1/4—117'/*—114Vs.
Ned. Gist en Spir. Fabr. 324Vj—315.
General Motors 180160.
Alg. Expl. Mii. 134»/*—128 1/4—130 3/4.
Kon. Petr- 163 3/4—155—160'/*—152 3/4.
A'dam Rubber 65 3/4—67—621/4—66—
621/4
Kendeng Demboe 93'/s879085 1/4.
Ned. Scheepvaart Unie 65 1/46865.
Deli Batavia Mij 143l/a137.
Deli Mij. 127118V*120.
Senembah Mij. 137—121—124.
p- 2-3
