C.G.SMIT
Oude bouwkunst in de omgeving.
EXTRA AANBIED»
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Blad
Vrijdag 16 September ij
/■sy
K e r 1< t H i 11 e c^om in kso/
Naar e.en o.ud.e gravure,
VISSCHERIJBERICHTEN
VRAGENRUBRIEK.
RECHTZAKEN.
Burgerlijke Stand v. Leiden.
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité.
BRIEVEN UIT BERLIJN.
AGENDA.
il)«K
ivaoi
y*-
HILLEGOM.
Wanneer men over Noordwgkerhout, dus
langs een omweg naar Hillegom fietst,
krijgt men nog een flauwen indruk van
liet golvende duinterrein, dat zich daar
eens moet hebben uitgestrekt. Er zijn daar
nog groote stukken, waar de natuur zich
vrij ongerept heeft gehandhaafd, al ztjn
de bosschen, die ook hier eens heuvels en
dalen moeten hebben bedekt, voor een
groot deel verdwenen. Zijn wij vijftig Jaren
verder dan is wellicht van het duinland
schap daar niet veel meer over, aangezien
de afzandlng in vollen gang is.
Hoe het worden zal, dat beseft men het
best, wanneer men den Loosterweg vanaf
Voorhout volgt, en ln 't bizonder wanneer
men de mooie bosschen van Keukenhof is
gepasseerd. De weg heeft het oude, oor
spronkelijke niveau behouden, doch ter
zijden strekken zich de lage bollenvelden
uit. Tusschen Loosterweg en Heerenweg
vooral is het 't uitgestrekte gebied tusschen
Lisse en Hillegom, dat in het voorjaar de
kleurige weelde van het bollenland geeft
te aanschouwen.
Zoo heeft de oorspronkelijke „Wildernis"
gedurende de laatste eeuwen moeten wij
ken voor cultuur en welvaart.
Hillegom, dat aan de bollencultuur wel
zijn opkomst heeft te danken en een zeer
welvarend dorp is geworden, is niettemin
glschd grafvelden bij Rijnsburg en Katwijk
reeds sporen van het Christendom wer
den aangetroffen. De eerste Angelsaksi
sche geloofspredlkers, die uit Brlttannle
over kwamen, vonden hier een stam- en
taalverwante bevolking.
Overigens kan men van die kerstening
weinig zeggen, aangezien nauwkeurige
bronnen in betrekking tot Hillegom ont
breken.
Een eerste vaste punt hebben we in het
?-L\
zeer oud. Niet minder oud dan de andere
dorpen aan den voet der binnenduinen
langs den rand der „Wildernis". Men vond
in deze buurt reeds nederzettingen ln prae-
hlstorischen tijd. Bij het weggraven van
de „derrie", veen dat onder 't later opge
stoven duinzand was samengeperst en dus
in het beginstadium der bruinkolenfor
matie verkeerde, heeft men 3 M. onder
A. P. allerlei oude dingen gevonden: een
uitgeholden boomstam met primitieve ver
sieringen, een steenen beitel, een pijlpunt
van been, een rond potje van in de zon of
bij het vuur gedroogd aardewerk, bronzen
haarnaalden, arm- en vingerringen, een
bronzen beitel, voorwerpen van hoorn.
Dit bewijst wel, dat op de grens van
Lisse en Hillegom, waar genoemde voor
werpen uit den bodem te voorschijn kwa
men, zoowel in het steentijdperk, van 3000
tot 2000 j. v. Chr., als in het bronstijdperk
tot 500 v. Chr., menschen hebben gewoond.
Trouwens, tusschen deze dingen vond men
ook menschelijke resten als tanden en
kiezen.
Hillegom behoort dan ook waarschijnlijk
tot de oudste dorpen uit de bollenstreek.
De naam zegt dit reeds.
Men heeft die naam afgeleid van Hille-
gondehelm. Doch van die afleiding geloof
ik geen sier. Ik geloof eerder, dat de naam
stamt uit den tijd, dat de Angelsaksen zich
tijdelijk vestigden in de Vennemer duin
streek, alvorens zij met de Friezen naar
Brlttannle overstaken.
Even herinner lk nog aan het grafveld
bij RIJnsblurg, waar men urnen van An-
gelsakslschen oorsprong vond Verder wijs
ik er nog even op, dat Angelsaksen blijk
baar te Lisse zich hebben neergezet, wat
wel bewezen wordt door de omstandig
heid, dat o.a. ook de naam Lyss in een
der oude Angelsaksische hertogdommen in
de buurt van Londen voorkomt.
Men weet, dat hill het Engelsche woord
voor heuvel is, een woord van Angelsaksi
sche herkomst. Verder weet men, dat guma
het Angelsaksische woord voor man is,
Oud-sakslsch gumo. Gum kon bij uitbrei-
ling een verzameling van mannen, van
menschen beteekenen. Guma heeft dan de
beteekenis van een nederzetting.
Dit alles zou met allerlei woorden en
samenstellingen uit de Germaansche dia
lecten nog nader kunnen worden toege
licht, doch we schrijven hier geen geleerde
studie.
Dat guma of gumo veranderen kon in
gom, wordt wel bewezen door ons woord
bruidegom. C.S. brüdi-gumo, man van de
bruid of stouw.
Zoo verklaren we het woord Hillegom als
een oorspronkelijk A.-S. samenstelling
Hill-guma, nederzetting op een heuvel.
Reeds vroeg, reeds in den Karolingi-
schen, misschien reeds in den Merovingi-
schen tijd, is deze nederzetting gekerstend.
We herinneren er aan, dat ln de Merovin-
bericht, dat graaf Willem II in 1248 Hille
gom aan de Abdij van Egmond schonk met
de bepaling, dat de parochiekerk, aan den
H. Martinus gewijd, beurtelings zou wor
den begeven door den paus en door den
abt van Egmond.
Er zal waarschijnlijk voor dien tijd een
Romaansch kerkje hebben gestaan, doch
daarvan is niets overgebleven. De oude tee-
kenlngen, o.a. die van Rademaker, die zijn
gravures maakte naar oudere voorstellin
gen van den toestand in 1607, geven, voor
zoover betreft de kerk, geen spoor van
Romaansch bouwornament. Men ziet daar
op ruïnes van zuiver Gothisch karakter.
Vermoedelijk was in de 15de eeuw een ge
heel nieuwe kerk gebouwd.
Deze kerk werd op 29 October 1575 ver
woest, naar men mededeelt door de Span
jaarden, doch dat komt mij, een jaar na
het ontzet van Leiden, wat onwaarschijn
lijk voor. Vermoedelijk zullen de Geuskens
daarvoor aansprakelijk zijn.
Alleen de toren had de woede van het
vuur weerstaan. Overigens was er weinig
over dan het buitenste muurwerk.
In het jaar 1606 werd het koor. dat zich
nog het best leende voor herstel, weer
voorzien van een kap, aan de Westzijde
door een muur afgesloten, en ingericht
voor de Protestantsche godsdienstoefe
ningen.
Het schip bleef nog eenigen tijd in ruïne
liggen, doch werd waarschijnlijk reeds in
1620 weer opgetrokken, terwijl de bekap
ping lager werd, dan die van het koor.
De muren werden bepleisterd en in dien
toestand heeft de kerk zich gehandhaafd
tot voor enkele jaren.
De teekening, welke hierboven is afge
drukt geeft den toestand van 1607 weer,
dus toen het koor weer geschikt was ge
maakt voor preekkerk. Tegen den toren
ziet men de daklijn van de verwoeste kerk.
Volgens deze daklijn zou het schip oor
spronkelijk hooger zijn geweest dan het
koor, een omstandigheid, die we bij meer
dere oude dorpskerken nog aantreffen.
Toen men in 1620 ook het schip weer
opbouwde, maakte men dit. zooals we reeds
opmerkten, lager dan het koor.
We zien hier den toren nog niet in zijn
tegenwoordige gedaante. De omgang, dien
we nu kennen, ontbreekt en eveneens de
aardige opengewerkte peervorm boven de
spits, Vermoedelijk heeft ook de spits haar
tegenwoordigen vorm ontvangen in 1620.
Teekenaars van lateren tijd geven den
toren in zijn huidigen vorm. De aardige
peervorm was veel te opvallend om dien
op een teekening te verwaarloozen. Daarom
veronderstel ik, dat deze in 1607 nog niet
aanwezig was. Overigens laat de detail
leering van het muurwerk te wenschen
over. De graveur heeft zich om het typische
bouwornament, dat we aan den toren ont
dekken weinig bekommerd.
We komen daarop terug
IJMUIDEN, 16 Sept.
VISCHFKUZEN.
Tarbot per K.G. f,1.60—1.30, Griet per
kist van 50 K.G. f.35—17, Tongen per K.G.
f. 1.80—0.90, Kleine Schol per kist van 50
K.G. f 24-6.80. Schar f. 7.50—4. Middel
Schelvisch f. 18.5014, Kleinmiddel Schel-
visch f. 10.50—6.90, Kleine Schelvisch f. 5.60
—2.65, Kabeljauw per kist van 125 K.G.
f. 42—22, Gullen per kist van 50 K.G.
f. 6.50—0.90, Lengen per stuk f. 0.70, Wijting
per kist van 50 K.G. f.2—1.75, Makreel
f. 7.50-2.30.
Aangekomen 3 Stoomtrawlers:
H.C. 107 met f.1233, IJM. 55 met f.1542,
IJM. 73 met f.21SS.
de logger: IJM. 268 met f.4068 voor
pekelharing.
Praalrapport „Hr. Ms. Nautilus".
14 September. Tusschen 54 gr. 10' en
53 gr. 54' Nbr. en 1 gr. 8' en 1 gr. 20'
Ol. VL 205, 350 kantjes; VL.97, 510 kantjes;
KW. 68, 20S kantjes; KW. 23, 340 kantjes;
;tW. 39, 60 kantjes; KW. 86, 320 kantjes;
KW. 158, 323 kantjes;
KW. 8, 240 kantjes;
KW. 16, 323 kantjes;
K W. 36, 40 kantjes;
KW. 124. 289 kantjps;
KW. 38, 272 kantjes;
KW. 123, 255 kantjes;
KW. 14, 265 kantjes;
SCH. 280, 480 kantjes;
SCH. 169, 310 kantjes;
SCH. 103, 30 kantjes:
SCH. 170, 133 kantjes;
SCH. 311, 90 kantjes;
SCH. 412, 158 kantjes:
SCH. 261. 50 kantjej;
SCH. 14, 250 kantjes;
SCH. 84. 340 kpntj.es:
GDIJ. 71, 340 kantjes;
KW. 48, 120 kantjes:
KW. 102, 60 kantjes;
KW. 127, 90 kantjes;
KW. 97. .119 kantjes;
KW. 14, 23 kantjes;
KW. 31, 90 kantjes;
KW. 176, 290 kantjes;
KW. 99, 911 kantjes;
SCH. 243, 153 kantjes;
SCH. 97, 310 kantjes;
SCH. 81, 425 kantjes;
SCH. 341, 305 kantjes;
SCH 339, 340 kantjes;
SCH. 324. 85 kantjes;
SCH. 48, 188 kantjes;
SCH 195. 3 kanties;
IJM. 149. 295 kantjes:
GDIJ. 211, 230 kantjes
A. K. te L. U zult de plaat van een
nieuw passepartout moeten laten voorzien.
Het is zijn eigen naam.
ONBETROUWBAAR POSTAMBTENAAR,
Het was een bende op het postkantoor
te Vlissingen.
Den 12en Juli stond voor de rechtbank
te Alkmaar terecht de kantoorbediende bij
de posterijen, P. W. E. v. L. te Behagen,
die in de door hem beheerde zegelkas een
belangrijk tekort had gehad. HIJ liet het
voorkomen, dat hg in dusdanige finan-
cieele moellgkheden had verkeerd, dat het
vergrgp verklaarbaar zou zgn. Het leek dat
hij het slachtoffer was geweest van een
lastlgen geldschieter en daarom werd een
nader onderzoek ln de zaak gelast.
Bij de nieuwe behandeling van de zaak
werd als getuige gehoord de adjunct-com-
mles der postergen Suermond te Vlissin
gen, die een schuldbekentenis groot f. 3500
toonde, geteekend door verdachte, die daar
op met afbetalingen van f.20 per maand
ln totaal ongeveer f, 1000 betaald had. Ge
tuige en verdachte hadden samen op het
postkantoor te Vlissingen gewerkt en sa
men een zegelkas beheerd, totdat getuige
in Maart 1929 naar Tholen was gedeta
cheerd en het beheer van de kas aan ver
dachte had overgedragen.
Toen getuiee na eenige weken terug
kwam. was er een tekort van ongeveer
f. 3500 in de kas geweest; zg had slechts
f. 500 bevat. Verdachte had toen toegege
ven. dat hg het geld ten eigen bate had
aangewend. Getuige had daarop aan ver
dachte geld geleend om het tekort te
dekken.
Verdachte ontkende deze toedracht van
zaken. Hij zou zich nooit met de kas van
getuige hebben bemoeid en slechts f. 300 uit
zgn eigen kas hebben genomen ten be
hoeve van zgn huishouding. Hg had een
leening aangegaan bg getuige van naar hg
meende f. 1200. De hem voorgelegde schuld
bekentenis had hg geteekend zonder haar
te hebben gelezen.
Getuige S. verzekerde dat er nog een
derde aanwezig was geweest bg het teeke
nen van de kwitantie, n.l. iemand uit
Goes. Getuige had het geld geleend uit
collegialiteit en omdat hg zich bewust was,
niet geheel correct te hebben gehandeld bij
de overdracht van de kas vóór zgn vertrek
naar Tholen. Aan den reclasseeringsamb-
tenaar had getuige op verzoek van ver
dachte verzekerd dat het voorgeschoten be
drag f. 1000 was.
Bg de verdere behandeling van de zaak
bleek, dat getuige de sleutels van zgn kas
niet had opgeborgen, maar voor iedereen
bereikbaar in zgn kantoorjas had laten
zitten; dat de schuldbekentenis was ge
teekend nog eer de leening had plaats ge
vonden en dat er ten postkantore te Vlis
singen geen kascontrole had plaats gehad
van Maart tot November.
Het langdurige verhoor ook van nog
andere getuigen bracht niet veel licht en
de officier van justitie, mr. Van der Feen
de Lille, zeide, alleen gesterkt te zgn in
zgn overtuiging dat er ernstig geknoeid
was en dat het ten postkantore te Vlissin
gen een bende was. Ernstig veroordeelde
spr. dergelijke slapheid van de postergen.
Ten slotte eischte hg tegen verd. 6 maan
den gevangenisstraf mep bevel tot onmid-
dellgke gevangenneming.
De verdediger van verdachte, mr. Buis
kool te Schagen onderwierp de verklarin
gen van getuige S. aan scherpe critiek en
geloofde, dat verd. door getuige danig in
de knel was gebracht. Spr. vroeg voor zgn
cliënt clementie en voorwaardelgke veroor
deeling.
Uitspraak op 20 September.
De onmiddellijke gevangenneming van
verdachte werd door de rechtbank gewei
gerd. (Vad.)
IS EEN ELECTRISCH RIJWIEL EEN
MOTORFIETS?
De Zutphensche kantonrechter heeft de
vraag te beantwoorden of een electrisch
rgwiel een motorfiets is.
Iemand was gedagvaard, omdat hg had
gereden op een motorrijwiel, terwgl hg
geen rgbewgs had. De verdachte was van
meening geen rgbewgs noodig te hebben,
omdat het geen motorrijwiel, maar een
fiets was, (n.l. een electrische) waarop hg
had gereden.
De electrische fiets was ter zitting aan
wezig. Daar werd ze gedemonstreerd,
evenals later buiten het gebouw.
Als deskundige werd gehoord de heer ir.
H. D. E. G. Zoetelief Norman. Deze ver
klaarde dat het in allen gevalle een motor-
rgwiel kon worden genoemd, omdat het
voertuig door mechanische kracht kon
worden voortbewogen.
De ambtenaar van het O.M. eischte f. 1.-
boete subs. 1 dag hechtenis. De w.n. kan
tonrechter, mr. Wlldervanck de Blécourt
zal de volgende week schriftelgk uitspraak
doen. („Zutph. Crt."
RECLAME.
Steenstraat 49 Telefoon 485
UW HUIS VOOR FIJNE VLEESCHWAREN,
WARME CROQÜETTEN EN SALADE's.
6416
GEBOREN:
Albert Jan Cornells, zn. van A. Gerrit
sen en J. Doornik Olga Imelda Johanna
Maria, dr. van C. Bouwman en J. M. van
der Mee Hendrikus Johannes, zn. van
H. J. de Vries en W. Janssen.
ONDERTROUWD
J. Th. E. Alofs, jm. 27 j. en A. M. Vlas
veld, jd. 23 J. K. Visser, jm. 23 j. en I. D.
Hes jd. 20 J.
(Van onzen correspondent).
Berlgn, 10 September.
ALLERLEI.
Ofschoon het er sinds gisteren naar
uitziet, alsof Berlijn een tweede hittegolf
verwachten kan en van herfstvoorteeke-
nen elgenlgk nog geen sprake is, veroor
looft de kalender ons toch geen vergis
singen! Het is inderdaad den lOen Septem
ber, de schouwburgen zgn in vollen gang,
het concertleven begint, Else d'Heureuse,
Margie Mobies en Hendrik Bronsgeest
organlseeren over 5 dagen hun eerste
Berlgnsche atelier-concert, Willem
Andrlessen kondigt aan, dat hg op 24
November in de Bechsteinzaal voor het
eerst een Berlgnschen piano-avond zal
geven; onze Nederlandsche gezant graaf
Van Limburg Stirum, vereenigde reeds
op 31 Augustus na opvallend-lange pauze,
een deel van de Nederlandsche kolonie
in de elegante villa ln de Rauchstrasse;
de modebladen kondigen de herfstmodel-
len aan; het najaar zal straks over ons
losbreken.
Wat kunnen wg er tegen doen? Letter
lijk niets. We halen nog eens diep adem
en verheugen er ons over, dat deze
na-zomer zoo lekker warm is zonder het
onhoudbaar-drukkende te brengen van
Juli en vooral Augustus. Als het morgen,
Zondag, zoo blgft, dan zullen we weer
met vele honderdduizenden stadgenooten
ons heil op het water zoeken en de politiek
de politiek laten. Zelfs aan Hitler zullen
we niet gaarne herinnerd worden en met
de meer en meer gebruikelgke veront
waardiging zullen we zeilers en roeiers,
die het niet laten kunnen ook hier hun
bloedroode swastica-vlaggen te laten
wapperen, een hulpeloos: „Weg met de
politiek op het water!" toeroepen.
Bg deze Hitler-aanhangers is zooiets
nu eenmaal boter aan de galg gesmeerd.
Zg hebben van hun leiders geleerd, dat
de Hitlerbeweging geen partg, maar een
nationale herleving is, die het recht
geeft, intolerant te zgn. „Und willst du
nicht mein Brüder sein, so schlag Ich dir
den Schadel ein!" Wat in Duitschland
nog bijna dagelgks practisch ln toepas
sing pleegt gebracht te worden
Hitler-vlaggen in de huiskamer, aan de
auto, op de boot, aan het stuur van fiets
en motorfiets, op officieele gebouwen en
straks, mocht het Rgk den „Nazi's" in
handen vallen (wat wg vooralsnog meenen
te mogen betwijfelen), ook als nieuwe
banier voor de Duitsche Republiek! Hitler-
vlaggen waar men heenziet. En Hitler-
insigne's in honderdduizenden knoopgaten
Het is een vermoeiend gedoe. Gisteren
heeft het zelfs tot een politieke botsing
van pikant karakter gevoerd! De traditie
schrgft voor, dat de president en de drie
vice-presidenten van een nieuwgekozen
Rgksdag bg den Rijkspresident hun op
wachting gaan maken en dat ze dan ln
een groote auto plaats nemen, de president
rechts achter, de eerste vice-president
links-achter, de beide anderen vice's op de
klapstoeltjes. Maar gisteren waren twee
auto's noodig, omdat op het allerlaatste
oogenblik bleek, dat de Nazi-president, de
nog jeugdige en onstuimige ex-vlieger
officier Göring, op elk spartbord vooraan
een Hitler-vlaggetje had laten plaatsen,
onder welk embleem de collega's van
Centrum, Duitsch-nationalen en Beiersche
Volkspartij natuurlgk niet door Berlijn's
city-straten wilden rgden, zoodat voor de
drie vice-presidenten inderhaast een
dienstauto gezocht moest worden en ook
gevonden werd in den vorm van een ietwat
verouderd Mercedes-model, dat den harte-
Igken spotlust der nieuwsgierigen op
straat opwekte.
En nu ik het toch over dit bezoek der
volkstribunen aan Hindenburg heb: ook
de terugreis week af van het tradltio-
neele. De heeren Gömig (Nazii en Graef
(Duitsch-nationaal) hadden n.l. ln Hin-
denburg's kamer een begin van hevigen
„mot" gehad, met het gevolg, dat vice-
president Graef nu ook niet meer met
zgn collega's ln de tweede auto wilde
terugrijden, maar tevoet den weg naar
het gebouw van den Rgksdag vond.
..Das deutsche Volk, einig in seinen
Stammen.zegt de Grondwet.
En ((Einigkeit und Recht und Freihelt"
moeten de Duitschers zingen als hun
nationale hymme wordt ingezet.
Terwgl deze beide auto's door de Wil-
heimstrasse rolden, die voor Duitschland
beteekent, wat de Quai d'Orsay voor de
Franschen en Downing Streel voor de
Engelschen is, zat daar achter een van
de vensters van het Ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken een stille, bescheiden
man, die op den naam Tassilo Schultheiss
gedoopt ls en het „talen-genie" van de
Wilhelmstrasse genoemd wordt. Dr. Schuit-
helss, tolk van het departement, sinds den
naam mg ontschoten is en die het tot
ongeveer 85 talen gebracht had. leest
schrgft en spreekt 150 vreemde talen.
en ls daarbij volkomen gezond gebleven.
Hij is op het oogenblik 40 jaar oud, en
wil hg van zgn nog dagelgks voortgezette
nieuwe studies even uitblazen, dan. leest
hij Goethe's „Werther" in het Chlneesch,
Schiller ln het Armeensch, Tagore in het
Litausch en een studie over rgkspresldent
Ebert in het Japansch. Alles, om de
oefening niet te laten Inslapen.
Tgdens den wereldoorlog was hg tolk
in Macedonië. Daarna leeraar in vreemde
talen aan een gymnasium in Posen; ver
volgens ln Osterrode leeraar in klassieke
talen; om ten slotte, drie jaren geleden,
in dienst van het ministerie van bulten-
landsche zaken over te gaan.
En wat we nu van hem hooren, is
inderdaad verbluffend! Hg beheerscht
natuurlgk alle Europeesche taalgebieden,
zelfs het Finsch, het Georgisch en alle
Kaukasische dialecten. Maar ook alle talen
die in Noord- en Zuid-Amerika gesproken
worden of reeds uitgestorven, dan wel aan
het uitsterven zgn. Waaronder alle neger
dialecten. Geen taai-idioom in Engelsch
en Nederlandsch-Indië, dat hg niet vlot
lezen en spreken kan. Turksch. Perzisch,
Syrisch hebben voor hem geen geheimen.
Men heeft zich natuurlgk afgevraagd,
hoe het mogelgk is, dat een menschelgk
geheugen dit alles opneemt!
In de eerste plaats gaat het hier om
een werkelljk-geniale begaafdheid, die ln
de wereld in dien omvang slechts zelden
voorkomt. Maar er moet bg dit leeren
natuurlgk ook systeem zgn. De „truc" van
dr. Schultheiss bestaat hierin, dat hg de
gewoonte heeft bg het leeren van een
nieuwe taal met meestal volkomen nieuwe
HEDEN:
Ned. Leger des Hells (Lammen», v J
Samenkomst te 8 uur nam. ^«1
Zaterdag.
i uur
nia 1
Stadszaal (foyer)Feestavond v
oud-leerlingen van M.6.G. 8
Zondag,
Rgswgk: Sluiting wielerwedit,
2 uur nam.
BIOSCOPEN.
Casino-Bioscoop Hoogewoerd 8 j
„Het Liefdeslied". 8 UUr«
Zondag n.m. 2 uur en 4 uur 30,
City-Theater. Haarlemmstr. 8 uur
„Maskers".
Zaterdag n.m. 2 uur. Zondag nm il
en 4 uur 30.
Luxor-Theater. Stationsweg 8 uu- J
„Verstooten".
Woensdag en Zaterdag n.m. 2 uur J
dag n.m, 2 uur en 4 uur 30.
Trianon-Theater Breestraat. 8 nor
„Mltternachtsllebe".
Woensdag en Zaterdag n.m. 2 uur j
dag n.m. 2 uur en 4 uur 30.
DIVERSEN.
Zaterdags Inst. v. Praeventleve Get
kunde: Consultatiebureau voor moi
kinderen. Halftwee tot 3 uur nm. t
tlng tegen dlphterte 45 uur nam.
De avond-, nacht- en Zondagdl
der apotheken wordt van Maandag 1
en met Zondag 18 Sept. a.s. waargeni.
door apotheek C. B. Duyster, Nieuwe-
18, telef. 523.
RECLAME.
Zeer fijne zijden Dameskous,
fantasie boord
versterkte voet
letter- of schriftteekens al zgn da;
sche notities ln die taal en met die ti
vast te leggen. Daardoor dwingt
zelf, zich op dat nieuwe vooral optii
concentreeren. Dat eischt natuurlij!]
duld en wilskracht. Over beide
dr. Schultheiss in hooge mate. En t
hg de nieuwe taal volgens eigen si
en niet uit leerboekjes. Hg groepeei
zgn herinnering verwante begrippen;
een enkel voorbeeld te noemen: alle
drukkingen die op „het Goede" en
naast alle (en die bleken hem in de mi
talen in de meerderheid te zgn) dil
„het Booze" betrekking hebben. Op
wgze is hg natuurlgk ook de allerl
specialist op het gebied van de „vers
kende taalstudie" geworden. En he
dan ook geen wonder, dat hij aan
boek werkt, dat zich met vergelijk
studies overalle talen der ws
bezighoudt. Voor welk zeker hoogst
ressant werk hg echter in het vera!
Duitschlandgeen uitgever kan vin
En toch ware zulk een standaard:
wederom een stap in de richting var
kaar leeren begrijpen, van internatio
toenadering. Gelgk bgvoorbeeld ook
Olympische Spelen dat willen zgn
Dezer dagen zgn ook de Duitsche t
nemers aan deze Spelen ln hun vader
teruggekeerd. Met twee gouden meda
op.... ruim 80 deelnemers. Geen won
dat de ontstemming in Duitschland, di
Amsterdam in 1928 achter de Vereen
Staten nog de tweede plaats wist te
overen, over dit poover resultaat algen
is. De leiders, in de eerste plaats excel
tie dr. Lewald en algemeen secretani
Diem, zullen het hard te verantwooi
hebben. En het valt inderdaad niet te
kennen, dat de leidende heeren fouten
beteekenis gemaakt hebben, weinig ril
veel groen naar Los Angelos hebben n
genomen en in een tgd, waarin Dm»
land naar alle kanten zuinigheid in
moest nemen, meer op de quantlten
op de qualiteit gelet hebben.
De aloude fout van het Duitsche
teveel op uiterlgkheden te letten, b
maal wel zeer zwaar bestraft. Men
inderdaad in de Amerikaansche arena
den dag der officieele opening een w
figuur maken. Men was weer op een
de sterkste, maar vóórdat het op s
tieve prestaties aankwam. Officials w«
voltallig, werkelgk eerste klasse sp°'
met een kaarsje te zoeken.
Men kan er op rekenen, dat de riu™
de trainers in de vier jaren, die iw?
land nu scheiden van de volgende1"!
pische Spelen in 1936 teBe:rlija
fonge garde heei anders zuiien gnan
pakken. Blgkbaar zgn de Duitsche
ten vooral te weinig tot g100*6
heersehing, tot sparen van kracw
op het beslissende oogenblik afj18 he(
weest. Vaak gaven zg op zoodra .1
werkelijk op aan kwam. De echte
geest" ontbrak. Wat men i
aan de waarschgnlgkheid, dat e
sche jeugd van tegenwoordig, nee»
zg er ook uitziet, onder de
oorlog en Inflatie, honger en
toch sterker geleden heeft dan -
wacht had. poll!
Wat minder crisis, wat mlnuj* «jji
wat minder Hitier- of Moskou-!" s
ling en wat meer gezond 'e™, jj -
ling van spieren en zenuwen. "-™rfrai
wat Duitschlands komende
broodnoodig hebben! rOIA1®
