De strijd in Duitschland
tusschen regeering en parlement.
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Woensdag 14 September
BUITENLAND.
o
DE BIJEENKOMST DER RIJKSDAGCOMMISSIES.
De Rijksdagcommissie ter bescherming
van de rechten der volksvertegenwoordi
ging tegenover de RUksregeering is zoo
als wij reeds melddengisteren bijeen ge
komen.
Het standpunt der regeering.
Bij den aanvang der zitting heeft de de
partementsdirecteur Gottheimer voor de
Rijksregeering een lange verklaring afge
legd. In deze verklaring wordt gezegd.dat
de Rijksregeerlng van meening blijft, dat
het optreden van den president van den
Rijksdag in den Rijksdag niet vereenigbaar
is met de Rijksgrondwet en met het regle
ment van orde van den Rijksdag. Volgens
artikel 33 sub 3 van de Rijksgrondwet heb
ben de vertegenwoordigers van de Rijksre
geerlng bij de grondwet het recht gekre
gen ook bulten de agenda, ook na het slui
ten der debatten en over elk willekeurig
onderwerp het woord te nemen. In strijd
met deze bepaling heeft de president van
den Rijksdag, ondanks het feit dat hij her
haalde malen het woord heeft gevraagd,
den Rijkskanselier niet het woord verleend,
ofschoon een stemming nog niet begonnen
was.
„Het staat vast", wordt verder in de ver
klaring gezegd, „dat nadat de Rijkskanse
lier het woord gevraagd had, uit het Huis
een voorstel werd gedaan om hoofdelijk te
stemmen Het staat verder vast. dat de pre
sident dit voorstel heeft toegelaten en dat
hij het Huis nog de vraag gesteld heeft of
de stemming over de opheffing van de
noodverordening met de stemming over de
motie van wantrouwen zou worden ver
bonden. Een stemming kan eerst beginnen
nadat vastgesteld is, waarover en in wel
ken vorm gestemd zal worden.
Dienovereenkomstig bepaalt paragraaf
105 van het reglement van orde. dat „tot
het openen der stemming" tot hoofdelijk
stemmen kan worden besloten. Daartoe
kan dus niet meer na het openen der
stemming besloten worden. Wanneer de
president van den Rijksdag, nadat de Rijks
kanselier het woord heeft gevraagd, nog
een besluit tot het hoofdelijk doen stem
men heeft laten nemen, dan blijkt daaruit
duidelijk dat de stemming nog niet be
gonnen was toen de Rijkskanselier het
woord vroeg en dat de president zelf de
stemming nog niet als begonnen beschouw
de. Hiermede staat vast, dat den Rijkskan
selier in strijd met het reglement van orde
en in strijd met de grondwet het woord
ontzegd is.
Verder wordt in de verklaring gezegd, dat
de Rijkskanselier tengevolge van de hou
ding van den president van den Rijksdag
gedwongen was het ontbindingsbesluit aan
den Rijksdag te doen toekomen, door daar
na de oorkonde aan den Rijksdagpresident
te overhandigen. Met de overhandiging van
de oorkonde is de ontbinding van kracht
geworden,
Gottheimer verliet daarop de vergade
ring, na nog te hebben verklaard, dat de
regeering niet met de commissie wil on
derhandelen. voordat Goering was terug
gekomen op zijn brief, waarbij de wettig
heid der stemming werd gehandhaafd.
Goering wijkt half.
Daarop legde Rijksdagpresident Goering
de verklaring af, dat hij moest erkennen
dat de Rijksdagontbinding rechtsgeldig
was, aangezien ook een gevallen Rijkskabi
net een ontbindingsdecreet kan contrasig-
neeren zoolang het het vertrouwen van den
Rijkspresident heeft.
Hiertegenover moest Goering echter zijn
standpunt handhaven, dat de stemming
rechtsgeldig was. aangezien zij reeds was
begonnen toen de Rijkskanselier het woord
vroeg. Formeel en juridisch achtte Goering
het twijfelachtig of de motiveering van de
ontbinding van den Rijksdag in overeen
stemming was met geest en bedoeling van
de grondwet.
Namens de Duitsch-Natlonalen verklaar
de de afgevaardigde Berndt, dat de fractie
geheel op het standpunt van den vertegen
woordiger der regeering stond. Op de vraag
van de zijde der Nationaal-socialist-en en
van het Centrum waarom zij dan aan de
stemming had deelgenomen, antwoordde
Berndt, dat de Dultsch-Natlonale fractie de
meerderheidspartijen niet het genoegen
had willen schenken, zich te kunnen be
roepen op een eenstemmig besluit van den
Rijksdag.
Loebe constateerde, dat de commissie tn
elk geval in rechtmatige vergadering bij
een was De regeering heeft overigens in
haar verklaring de rechtmatigheid van de
commissie erkend en slechts van den Rijks-
dagpresident een verklaring verlangd, of I
deze de Rijksdagontbinding erkent.
De Centrum-afgevaardigde Wegmann
noemde de houding der regeering een po
litiek van dubbele moraal, aangezien zij
eenerzüds zegt den Rijksdag rechtmatig te
hebben ontbonden, anderzijds echter voor
waarden stelt om in de commissie te ver- I
schijnen. Indien zij niet verschijnt, han
delt zij in strijd met tekst en geest van de
grondwet.
Ook de vertegenwoordiger van de Beier-
sche Volkspartij, dr Pfleger. achtte de
stemming geldig. De regeeringsvertegen-
woordiger had niet direct moeten verdwij
nen. doch had het standpunt der com
missie moeten afwachten. Er ontstond een
woordenwisseling tusschen Duitch-Natlo-
nale en nationaal-socialistische commissie
leden en tenslotte werd met alleen de
twee Duitsch-Nationale stemmen tegen
besloten te eischen, dat de Rijkskanselier
cn de Rijksminister van Binnenlandsche
Zaken aanwezig zouden zijn.
De commissie besprak voorts de huls-
zoeking door de politie in het Rijksdag
gebouw. Met de stemmen van communisten
sociaal-democraten en nationaal-socla-
Usten, terwijl Centrum zich van stemming
onthield en de Dultsch-Nationalen tegen
stemden, werd een communistisch voor
stel aangenomen waarin de commissie
constateert dat de huiszoeking een „ecla
tante inbreuk" op de immuniteit der afge
vaardigden is. De commissie eischt „de
directe bestraffing van de voor de huis
zoeking verantwoordelijke personen".
Rijksdagpresident Goering verklaarde dat
liij van dit feit in het geheel niet op de
hoogte was en dat de politie zonder zijn
goedkeuring het Rijksdaggebouw is bin
nengedrongen, waartegen hij scherp prote
steerde. Hij verklaarde dat hij reeds met
de Pruisische regeering in verbinding was
getreden om de bestraffing der schuldigen
te eischen. Voorts overwoog hij nog of hij
zich in verband met dit voorstel met de
Rijksregeerlng in verbinding zou stellen
De commissiezitting werd hiema voo:
eenigen tijd geschorst om de beslissing van
de Rijkregeerlng af te wachten.
Zoowel Rijkskanselier von Papen als de
Rijksminister van Binnenlandsche Zaken
von Gayl weigeren te voldoen aan het
verzoek om de vergadering van de Rijks
dagcommissie tot bescherming van de
rechten van de volksvertegenwoordiging
bij te wonen.
Aangenomen resoluties.
Na de hervatting van de zitting deelde
de voorzitter Loebe mede, dat de Rijks-
legeering volgens een verklaring van
staatssecretaris Dr. Planck ook verder op
haar standpunt bleef staan. Na een uit
voerige discussie werd de volgende resolu
tie, door de soc.dem. voorgesteld, aange
nomen:
„De commissie heeft overeenkomstig
artikel 33 van de Rijksgrondwet geelscht
dat de Rijkskanselier en de Rijksminister
van Binnenlandsche Zaken in haar zitting
van heden aanwezig zouden zijn. De Rijks
kanselier en de Rijksminister van Binuen-
landsche Zaken hebben hun verschijnen
van bepaalde voorwaarden afhankelijk
gemaakt. Dit is volgens den duidelijken
tekst van artikel 33 van do Rijksgrondwet
niet toelaatbaar. De Rijksregeering heeft
deze rechtsopvatting ook erkend door haar
houding in Juni j.l. tegenover de toenma
lige commissie. De commissie constateert,
dat de Rijkskanselier en de Rijksminister
van B:nnenlandsche Zaken zich door hun
handelwijze aan overtreding van de
Rijksgrondwet hebben schuldig gemaakt.
Zij verwacht, dat de heer Rijkspresident
als de aangewezen beschermer der grond
wet den Rijkskanselier en den Rijksmi
nister van Binnenlandsche Zaken tot
nauwkeurige vervulling van hun grond
wettelijke plichten zal weten te brengen*.
Deze resolutie werd aangenomen met
alleen de stemmen der Duitsch-nationalen
tegen. Slechts tegen de laatste alinea
maakten onder algemeene hilariteit ook
de communisten bezwaar.
De commisie besloot de resolutie welke
zich uitspreekt tegen Rijkskanselier en
Rijksminister van Binnenlandsche Zaken
niet alleen ter kennis te brengen- van de
Rijksregeering, doch evenzeer ter kennis
van den Rijkspresident.
Na een vrij langdurig debat, dat ten
deele van juridischen aard was, werd een
voorstel van Frank NSDAP i aangenomen,
waarin de commissie constateert dat de
Maandag gehouden stemming over de op
heffing der noodverordeningen en het
onthouden van het vertrouwen in de
regeering von Papen constitutioneel waren.
Verder werd een voorstel van het Cen
trumlid Wegmann aangenomen, waarin
gezegd wordt, dat de Rijksdagontbinding
in strijd is met art. 25 alinea 1 van de
grondwet, aangezien het gevaar, dat de
Rijksdag opheffing van een noodverorde
ning eischt geen „concrete aanleiding" is,
zooals in dat grondwetsartikel wordt ge
elscht: terwijl de ontbinding ook in strijd
is met art. 48 al. III zin 2, omdat zij het
belangrijke grondwettelijke recht van den
Rijksdag, de opheffing van noodverorde
ningen te eischen, schendt en een herhaal
de ontbinding dit recht van den Rijksdag
delinitiel over boord gooit.
Slechts de Duitsch-nationalen stemden
hieitegen.
Voorts werd een voorstel van Frank (na-
tlonaal-socialist) aangenomen waarin, de
rijksregeering wordt uitgenoodigd den da
tum der verkiezingen onverwijld bekend te
maken
Wat de regecring wil.
Wat de verdere politieke ontwikkeling
aangaat wordt er op gewezen, dat de rijks
regeering voorloopig afwacht, en haar be
sluiten pas over een paar dagen zal ne
men. Er wordt slechts de nadruk op ge
legd dat streng constitutioneel zal worden
opgetreden en dat de rijksregeering niet
voornemens is vóór de verkiezingen de
grondwet te wijzigen.
Veeleer zal onafhankelijk van de verkie
zingen gewerkt worden aan het opstellen
ran een nieuwe grondwet, gelijk door den
rijkskanselier is aangekondigd.
Wat de rijksregeering betreft, wordt nog
meegedeeld, dat zij geen aanleiding ziet
voor snelle maatregelen. Zij heeft zelfs vier
weken tijd voor het vaststellen van den
verkiezingsdatum. Zijn de verkiezingen in
een sfeer van rust en orde mogelijk, dan
zou wellicht in de eerste plaats de datum
var 6e November in aanmerking komen.
De regeering heeft zich verder bezig te
houden met de kieswet. Er zijn een aantal
punten in deze wet. die zonder grondwets
wijziging veranderd kunnen worden. Over
al die kwesties kan echter nog niets defi
nitiefs worden medegedeeld, omdat de re
geering zelf er nog over moet beraad
slagen.
Hindenburg en Goering.
Tusschen den voorzitter van den Rijss-
dag Goering en rijkspresident Von Hin
denburg zijn brieven gewisseld. Goering
heeft, overeenkomstig de motie van de
commissie tot handhaving van de rechten
der volksvertegenwoordiging, een schrijven
tot den rijkspresident gericht, waarin hij
den rijkskanselier en den rijksminister van
binnenlandsche zaken van schending ;au
de grondwet beschuldigt en van den rijks-
president verlangt dat de rijkskanselier en
de minister van binnenlandsche zaken ter
stond voor de commissie zullen verschijnen
De rijkspresident wijst in zijn antwoord
deze beschuldigingen met nadruk terug en
verlangt erkenning van het besluit tol
ontbinding van den Rijksdag en den daar
door geschapen toestand. In dat geval zal
er geen bezwaar meer bestaan tegen het
verschijnen van den rijkskanselier en den
minister van binnenlandsche zaken voor
de commissie.
Partijvergaderingen.
Natuurlijk hebben nog een reeks partij-
vergaderingen plaats gehad. De Nazis ga
ven volgend communiqué uit:
Te Berlijn is in het bijzijn van Adolf
Hitler een nat.-soc. leidersbijeenkomst ge
houden, waaraan, behalve den voorzitter
van den Rijksdag, Goering, ook de nat.-
coc. minister-presidenten van verschei
dene Duilsche landen en de nog in Berlijn
aanwezige leden der Rijksdagfractie deel
genomen hebben.
Nadat dr. Frick de beteekenis had uit
eengezet van de voor de regeering von
Papen vernietigende motie van wantrou
wen van het Duitsche volk en Goering
over de gebeurtenissen in den Rijksdag en
de daaruit volgende constitutioneele con
sequenties, deelde Adolf Hitler de richt
snoeren mee voor de nieuwe faze van den
strijd, voor de nationaal-socialistische be
weging ingegaan is:
De regeering von Papen heeft het in de
hand. op welk terrein zij dezen strijd uit
vechten wil. Welke de dag en welke de
middelen zijn waarover zij zich uitspreekt,
de nat.-socialistische beweging vreest
dezen strijd niet, want zij zal niet alleen
het volk, maar ook het recht aan haar
zijde hebben.
De N.S.D.A.P. zal alle tegenstanders zoo
behandelen, als zij het volgens hun eigen
wetten dienen en verwachten moeten.
De nationaal-socialistische beweging is
vastbesloten nu, zooals vroeger, tegen een
reactionaire clique te strijden. De regee
ring welke in den Rijksdag slechts over 42
stemmen beschikt, d.i. een vijftiende van
het aantal uitgebrachte stemmen, heeft
in handen te beslissen op welke vlakte zij
dezen strijd wil uitvechten
Iedere onderdrukking van den legalen
strijd der nationaal-socialistische bewe
ging wordt tot een wapen, dat zich tegen
de onderdrukkers zelf richt.
In onscheidbare innerlijke en uiterlijke
verbondenheid treden de millioenen der
nat.-socialistische beweging voor dezen
beslissenden kamp in het strijdperk, in
hét volle bewustzijn dat de aanval de beste
verdediging is en in de vaste overtuiging
de schitterendste overwinning te behalen,
welke de geschiedenis der nationaal-socia
listische beweging kent.
De rijkspartijleiding en de rijksdagfrac
tie van de centrumpartij hebben na be
sprekingen over den politieken toestand
de volgende oproep uitgevaardigd:
Het onverantwoordelijke spel van een
rijksregeering, die zich niet bekommert
om volksrechten, die geen vertrouwen
in het parlement bezat, heeft geleid tot
ontbinding van den rijksdag Zoowel bij
de ontbinding op 4 Juni als bij die op 12
September zijn aanleiding en doel dezelf
de geweest: de wil tot voortbestaan van
een regeering, die zich in tegenspraak met
de grondwet onafhankelijk noemt en geen
vertrouwen heeft in de volksvertegenwoor
diging. Artikel 48 geeft den rijksdag het
recht noodverordeningen buiten werking
te stellen. De ontbinding van 12 Septem
ber heeft den rijksdag de uitoefening van
dit recht onmogelijk gemaakt. Daarom is
zij in strijd met de geest der rijksgrond
wet.
Vervolgens wordt in den oproep herin
nerd aan het woord van den rijkspresi
dent bij zijn beëediging: „Ik ben door het
volk gekozen en de rijksdag is door het
volk gekozen. De rijksdag en de rijkspre
sident behooren bij elkander De een kan
niet zonder dan ander zijn." De regeering
von Papen echter arbeidt tegen het sa
menwerken van de tot arbeid gereede
krachten in het parlement. Haar streven
gaat daarheen, den rijksdag onmiddellijk
reeds niet in staat tot werken te verkla
ren en hem niet in staat tot werken te
maken, teneinde aldus haar bestaansrecht
te bewijzen.
Onderhandelingen van den rijkskanse
lier met vertegenwoordigers van breede
volksgroepen zijn door hem tot een zeld
zaam dubbelspel benut. In plaats van tot
elkaar te brengen heeft hij de eene groep
tegen de ander uitgespeeld. Het centrum
heeft, teneinde een zakelijk gefundeerde,
tot werking in staat zijnde meerderheid in
den rijksdag tot stand te brengen, zich be
reid verklaard, voeling te nemen met
iedere partij, die bewust van de verant
woordelijkheid de gedachte aan positieve
samenwerking aanvaardt. Daarbij moeten
de rechten van den rijkspresident volledig
in acht worden genomen. Het oogenblik
zal komen, dat de ontoereikendheid en de
vreemdheid aan het volk van deze regee
ring ieder in den lande duidelijk zal zijn.
Voor dit uur bereid te zijn en in ware ver
antwoordelijkheid voor het vaderland het
noodzakelijke voor te bereiden, blijft de
taak van de Duitsche centrumpartij.
Hugenberg heeft uit naam van de
Duitsch-nationale volkspartij een oproep
uitgevaardigd, waarin o.a. gezegd wordt:
De vijfde verkiezingsstrijd van dit jaar
schijnt voor de deur te staan. De D.N.V.P.
is voor dezen strijd gereed. Wij roepen alle
nationale Duitschers in stad en land, die
met ons voor de bevrijding uit de boelen
van Versailles, vóór vrijheid in de defensie
voor brood en arbeid, voor christelijk Duit
sche cultuur en voor de toekomst van onze
kinderen strijden, op. Het is een onbegrij
pelijke verwarring, wanneer de nat -soc.
fractie niet alleen de hulp van het cen
trum. maar zelfs van de sociaal-democra-
i ten en de communisten en de wapenen
van het parlementarisme opeischt tegen
het huidige kabinet. Tot de wapenen, waar
mede de nat.-soc. dezen blinden en won
derlijken strijd voeren, behooren vele. oude
marxistische leuzen, waaronder het woord
reactie". Is de zuivering van den Prulsi-
schen staat reactie? Is strijd voor vrijheid
in de defensie reactie? Is werkverschaffing
reactie? Reactie is thans de heerschappij
der partijen en der bonzen.
Geen beroep op het Staatsgerechtshof.
In parlementaire kringen verwachtte
men gisteren, dat de afzonderlijke landen
een beroep zouden doen op het staatsge
rechtshof om vast te stellen, dat de Rijks
dag niet overeenkomstig de bepalingen van
de grondwet is ontbonden.
Een dergelijke stap van de landen zou de
rijdsdagmeerderheid zeer gelegen zijn ge
komen, daar het twijfelachtig was, of de
Rijksdag zelf gerechtigd is tot een beroep
op het staatsgerechtshof.
Naar de parlementaire dienst van net
Wolffbureau thans verneemt, rekent men
er echter niet meer op. dat het staatsge
rechtshof zal verzocht worden, een uit
spraak te doen in den tusschen het parle
ment en de regeering uitgebroken strijd
betreffende dr grondwet.
Men vreest dat dit een te lang opont
houd zou beteekenen.
Het verluidt dat de besprekingen over
een Pruisische coalitie tusschen het Cen
trum en de nationaal-socialisten bespoe
digd zullen worden.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De strijd in Duitschland Engeland cn
Amerika Waarschuwing aan de
mijnwerkers.
Nu de Rijksdagontbinding in Duitsch
land een feit is zelfs Goering heeft de
wettigheid moeten erkennen wordt
tusschen de regeering en de intact blij
vende commissie een waar „afscheidsge-
vecht" geleverd. De diverse partijen
probeeren voor de verkiezingen, waarvoor
de datum nog niet is vastgesteld in zoo
gunstig mogelijke positie te komen. Dat is
de beteekenis van deze parlementaire
na-strijd.
Volgens de „Daily Herald" heeft giste
ren in de Downingstreet te Londen een
geheimzinnige bespreking plaatsgehad
o.a. over Engeland's schuld aan de Ver-
eenigde Staten, tusschen Mac Donald, Sir
John Simon en den Amerikaanschen ge
zant Mella en Senator Reed, de beide
laatsten als vertegenwoordigeers van de
Vereenigde Staten.
Deze bijeenkomst werd. volgens het
blad. gehouden op uitnoodiging van Mac
Donald, en de kwesties waarbij Engeland
en Amerika wederkeerig belang hebben, te
I bespreken.
Het blad noemt deze bijeenkomst van
I groot belang, in verband met de tegen
woordigheid van senator Reed, die de
voornaamste woordvoerder is van president
Hoover in den Senaat, en die meer op den
voorgrond getreden is gedurende de
jongste schuld-besprekingen in de Ver
eenigde Staten.
De voorzitter van het Internationaal
Mijnwerkerscongres. Dejardin (België),
heeft er gisteren in een redevoering den
nadruk op gelegd, dat het absoluut nood
zakelijk is, dat de mijnwerkers het com-
I munisme bestrijden, dat niet alleen de
I democratie bedreigt, doch volgens spreker,
de voorlooper is van een nieuwen oorlog.
I Spreker voegde hieraan toe, dat de mijn-
i werkers al hun krachten moeten inspan
nen. om door reorganisatie de mijn-indu
strie, nationaal en internationaal, sterker
te maken.
FRANKRIJK.
Gorgoeloff terechtgesteld.
De moordenaar van wijlen president
Doumer, de Rus Paul Gorgoeloff, is heden
morgen om 5.54 terechtgesteld; zijn hoofd
viel onder de guillotine.
Reeds gisteravond laat begon een ware
volksverhuizing naar den Boulevard, waar
op eenige meters afstand achter de deuren
van de gevangenis-binnenplaats de te
rechtstelling zou geschieden, Toen tegen
2 uur vannacht de Parijsche scherprechter
Deibier met zijn helpers arriveerden, om
de guillotine op te stellen, hadden zich
reeds duizenden op den Boulevard verza
meld, die door een sterke politieafzetting
op eenige honderden meters afstand wer
den gehouden.
Enkele nieuwsgierigen waren in boomen
I geklommen om te trachten over den muur
op de binnenplaats te zien.
Om 5.20 betraden de procureur-generaal,
I de rechter van instructie, de leden van de
i Rechtbank, de griffier, de beide verdedi-
gers en een geestelijke de cel van den ver
oordeelde, die nog üi diepen slaap lag.
Toen hij werd gewekt, begreep Gorgoeloff
terstond dat zijn laatste uur was geslagen,
i Officieel werd hem medegedeeld, dat het
verzoek om gratie was afgewezen.
Hij dronk het traditioneele glas mum
en biechtte voor de laatste maal bij den
Russischen pope. De sigaretten wei
gerde hij.
Toen hij naar de guillotine werd geleid,
verklaarde hij, dat hij stierf voor zijn
idee. dat noch royalistisch, noch commu
nistisch was, Hij stierf voor het Russische
volk. Zijn laatste woorden waren. ((Rus
land. Rusland, o mijn vaderland."
Zonder verzet liet hij zich op de plank
leggen en eenige seconden later was het
vonnis voltrokken.
Hij stierf zonder zijn vrouw nog eens te
hebben gezien. Hij verzocht derhalve zijn
vrouw mede te deelen, dat hij haar steeds
had bemind en dat zij het kind. dat zij
binnen enkele weken verwacht, goed moet
opvoeden.
Voor de guillotine zeide hij: „Is dit ge
rechtigheid? Vergiffenis, ik vraag vergif
fenis aan iedereen."
Het hoofd van den terechtgestelde is
naar de Ecole des Médicins gestuurd om
nader te worden onderzocht.
De commissie van buitenl. zaken.
De commissie van buitenlandsche zaken
van den Rijksdag, die onder voorzitter
schap van den nat.-socialistischen afge
vaardigde, dr, Frick, gistermiddag om drie
uur was bijeengekomen, heeft onder sterke
deelname van de commissieleden van alle
partijen en de vertegenwoordigers van den
Rijksdag een zitting gehouden.
Leden van de rijksregeering waren ook
op deze zitting niet verschenen.
Nado'.ny. de Duitsche vertegenwoordiger
ter ontwapeningsconferentie, was echter
met eenige ambtenaren van het ministe
rie aanwezig, doch verliet na een telefoon
gesprek met het ministerie van buiten
landsche zaken weder het Rijksdaggebouw.
Op de agenda der commissie stond de
bespreking van de overeenkomst van Lau
sanne en het ontwapeningsvraagstuk.
Aanvankelijk ontspon zich een gedach-
tenwisseling over het ontbieden van leden
van de rijksregeering. Tijdens deze bespre
kingen verlieten de Duitsch-nationale le
den der commissie de zaal.
De commissie besloot, dat de rijkskanse
lier, de rijksminister van buitenlandsche
zaken en de rijksminister van de Reichs-
wehr. terstond in de commissie moeten
verschijnen, om hun grondwettelijke plich
ten na te komen.
De zitting werd hierop voor een uur ver
daagd.
Ook in de zitting, die laat in den na
middag werd gehouden, verschenen geen
vertegenwoordigers der rijksregeering.
De voorzitter deelde mede dat zijn po
gingen, volgens art. 33 der grondwet on
dernomen. dus geen succes hadden gehad.
Na langdurige debatten werd met alge
meene stemmen (de Duitsch-nationalen
waren afwezig) een voorstel-Bell (cen-
rum) aangenomen waarin de weigering
der rijksregeering om te verschijnen als
een schending der grondwet wordt gekwa
lificeerd, waartegen ten krachtigste wordt
geprotesteerd.
ENGELAND.
Gandhi's dreiging met honge
Het conflict met Ierland - dm
textielconflict.
Ambedkar, lid van de Ronde u-
ferentie en leider van de verdrukte^
heeft te Bombay in een inten-ji
Reuter verklaard, dat Gandhi's beft
om een hongerstaking te beginnen
inoreele strijd is, maar louter éen w
krachttoer. Indien Gandhi met
voor de belangen der Hindoe-ge
zou willen vechten, vervolgde ju
zouden de verdrukte klassen ook
gen zijn met hun leven te vechten,
hun belangen te verdedigen.
Ambedkar ontkende nadrukkelijk
gelijkheid, dat men de voorgestel^
regeling zou aanvaarden tene
dreigende tragedie te voorkomen
Valabbai Patel, de oud-voorzitter
Congres, die te Londen vertoeft, he:
telegram aan Gandhi gestuurd
verzocht zijn besluit om een honge
te beginnen te herroepen, uit de ove
dat Gandhi zijn leven reeds ter bei-
van de verdrukte klassen gesteld
dus eigenlijk het recht mist om op
dunkelijke wijze dat leven weer
waagschaal te stellen.
Ook te Simla in de Wetgevende
gadering is de houding van Ganahij
teren besproken en de voorzitter
de hoop uit, dat de Indische re-
Ga ndhi gelegenheid zou geven zijn
nader te ontvouwen, opdat men een
zou hebben om hem tot andere ged-
te brengen.
Intusschen krijgt Gandhi nog een
gebit.
De Engelsche ministerraad heeft
avond een nota van de Valera besp
waarin deze het voorstel doet de a
stallige landrenten, die intusschen tol
2 millioen pond opgeloopen zijn, en i
op een afzonderlijk conto geboekt t
waard heeft, aan de Internationale
te Bazel in deposito te" geven, totd
oplossing van liet geschil verkreg
zijn. De Valera blijf F tevens aan zijn
stel vasthouden om ook interna"
rechters in de eventueel te kiezen
bank van arbitrage op te nemen
Engelsche regeering heeft dit tot t.
pertinent geweigerd, omdat het vo
haar een zuiver intern geschil is, tir
ieder van het Britsche Rijk.
Gisteren heeft te Manchester de e
rentie onder voorzitterschap van La
van liet ministerie van arbeid plaat
vonden. Beide partijen hebben voo
zonderlijk vergaderd en daarna meeg
dat zij het voorstel van Leggett aann
om een commissie van 10 'leden, 5
elk van beide partijen, te benoemq
de bespreking onder Leggett's leidin
voortzetten.
ZUID-AMERIKA.
Nieuwe revolutie in Chili.
Gistermorgen rukten te Sant!
Chili, gewapende troepen on on'
leuze: „De heilige zaak en de plicbj
het vaderland", en eischten dat
de voorloopige president zou aftred
dat hij zich schuldig gemaakt zou
aan het zaaien van oneenigheid t
officieren van het iegêr en onr
naar persoonlijk oordeel streefde
besprekingen voor de algemeene t
zingen, die op 30 October gehouder.
den v/orden
De commandant van de luch
Merino Eenites, stond aan het hoofc
de revolutie, die tot nog toe eei
vreedzaam karakter draagt. Ver'
werd dat Davila afgeweken is van
weg naar het ware socialisme ten n'
van de armen en behoeftigen.
De luchtmacht dreigde in den n
dag het paleis van den president te
bardeeren, als Davila dan nog geen
stand had gedaan van het presj
schap. Voor die bedreiging zwichtte
en zocht zijn toevlucht in de Ameri
sche ambassade.
De militairen sloten een bondgt
schap met de politieke leiders en te"
benoemden zij een „ouderen staat
tot voorloopig president, zoolang de
kiezingen nog niet plaats hebben g
Hierdoor wil men een geheel vrije
kiezing garandeeren. Davila heeft
verzet opgegeven.
De reserves van de lichtingen 1921,
en 1929 zijn in Bolivia onder de wa"
geroepen in verband met den strijd t
Gram Chaco.
Bolivia heeft den Volkenbond
gedeeld, dat het in de verdediging
het gevecht niet kan beëindigen.
VEREENIGDE STATEN,
Een democratische overuimurr
De „Times" verneemt uit New Yor
Voor de eerste maal sedert achttis
hebben de democraten in den staat
een overwinning behaald.
De democratische candidaat
Brann is tot gouverneur gekozen.
De democraten hebben nimmer
stemmen uitgebracht.
Voorts veroverde de democraten
blikeinsche eongreszetels.
Brann kreeg een kleine meerdert
De republikeinsche New York
schrijft, dat alle democraten, die Scl
werden, tegen de drankwetten ware»;
wijl de verslagen Republikeinen
„drogen" ofwel onverschilligen war
Het blad noemt de verkiez
Maine meer een sysmograaf ,dan
rometer, aangezien het de versie
aardbeving nauwkeurig registreer-
Het blad ziet in de democratism
wining een teeken van de groote o»
denheid over de republikeinsche r
Vele bladen zijn van meening. da'
mocratische overwinning de kram
de republikeinen zal demoraliseer^
Roosevelt, de democratische
voor het presidentschap die
meip
op de verkiezingscampagne op ''Ljf
het westen seinde, toen hij óeh.
Maine vernam, aan zijn parws
„het gaat goed"!
Hoover zond den voorziter
keinsche partij een telegram,
zeide, dat de uitslag de noo-„«rf®
aantoonde van hernieuwde en r
krachtsinspanning.
