Leidsch Dagblad | 1932 | 30 juli 1932 | pagina 15

scheepstijdingen.

HEVEA FIETSBANDEN

Ji%sCH DAGBLAD - Vierde Blad

Zaterdag 30 Juli 1932

JK ons voorloopig bepalen tot de
vallenwet die nu welhaast 30 jaren
SS is Oorspronkelijk waren daar-
enekerd de arbeiders in bepaalde, in
de wet met name genoemde bedrijven,
-°'^^^^Bpremie door den werkgever
er«-t worden betaald. De Rijksverzeke-
un welk licliaam de uitvoe-
der wet was opgedragen bepaalde dus
elke arbeider in zijn werk
^^lat risico kwam voor rekening
^■jérkgever. terwijl de arbeider
verzekerd was door het een
voudige feit. dat hij in loondienst van
^^Krtgever was.

RADIO-PROGRAMMA.

O-PoJ

£0B>|

-h

ti

tje (j
dat ;i
er
nen

«1. j

le

gil!

^NEESKUNDIGE brieven.

rrölADELOOSSTELLING VOLGENS DE

5' ONGEVALLENWET.

VfiÉLa Lin in de Tweede Kamer een
itles behandeld, welke hun
vonden in klachten over de wijze
^ongevallenwet werd uitgevoerd
verzekering geniet nu eenmaal
1 de bijzondere belangstelling
en daardoor ontstaat de mo-
dat velen, die kennis nemen
^e gevechten op dit gebied, de
de zaak, waai' het om gaat, niet
ig begrijpen. Deze brieven moe
de politiek blijven. Maar allicht
zicht van het werk der sociale
zonder politieke bijbedoelin-
2ijn. Mocht men denken, dat
sociale verzekering" reeds een
l' dat er politiek bij in het spel
vergist men zich. Dit misver-
Jioet men evenwel tamelijk veel
gebruik dat van het woord „so-
malen gemaakt wordt, als
n monopolie van een bepaald;
al heeft betrekking op de ge-
Zoo is sociale hygiene de ge
in het belang van de ge-
g, sociaal belang beteekent
ng. Dat alles heeft met po-
s te maken

erzekering vindt haar oor-
.itschland. waar de eerste
jrziening omstreeks 1880 door
en von Bismarck tot stand
■ledoeling was om personen, die
it waren, zelf de noodige maat-
Jiemen om in geval van ziekte,
it of ongeval gedekt te wezen, in
Allen bij te staan,
ind dateert de eerste wet op dit
i 1901 .Dit was feitelijk nog
jcstuk en betrof uitsluitend
ivallen. Het moest tot 1919
de Invaliditeitswet in wer
en en, al was vroeger al
één" Ziektewet aangenomen, uitge-
wordt zulk een wet eerst sedert zeer

nu den arbeider een ongeval,
em vanwege de Rijksverzeke-
alle noodige genees-
idellng en verpleging ver-
geldelijke uitkeering voor
dat ongeval niet in staat
me werk te verrichten. Voor
m bleef het risico over, dat hij
ille loon vergoed kreeg maar
idlge ongeschiktheid slechts 70%.
liter de bekwaamheid voor zijn
terug, dan ontving hij een overeen-
percentage van de volle uitkee-

iftfcfdzaken zijn onveranderd ge
len, ook na de talrijke herzieningen
wet is bepaalde punten, waarvan de
in 1921 geschiedde, toen de
verzekerden belangrijk werd
plaats van de werklieden in
ijven waren toen verzekerd
en alleen die van enkele
'erden uitgezonderd,
i thans enkele punten bespre-
<ui de uitvoering moeilijkheden
Als eerste vraag stel ik dan:
een bedrijfsongeval?" De wetgever
^■stelselmatig en angstvallig van
"ttltie onthouden. Dat zou de prak-
W uitwijzen. In vele gevallen zal
^^Psralen, een juist antwoord op
waag t« geven. Als een metselaar,
aan den bouw van een hoogen
door het breken van een
beneden valt, zal zeker ieder
bedrijfsongeval beschouwen.
:n dergelijk arbeider getroffen
hartverlamming, die ook doo-
apen zou zijn onafhankelijk
hij van den steiger gevallen
op zijn stoel had gezeten,
de zaak anders en kan het be-
Plljk voor het risico van dat on-
[sprakelijk gesteld worden. De
"acht van het geval wordt door
'astgesteld, maar het laat zich

ree c.'

Lin i

i zullen

gemakkelijk begrijpen, dat de leek tot dit
onderzoek niet in staat ,soms een gevoel
van onvoldaanheid krijgt omdat hij zich

makei.n van de Bedachte dat
hetgeen na een bepaalde gebeurtenis op

Sf.' ÜSÏ ftand Bekomen ook doo?
die gebeurtenis ls veroorzaakt Ongeval-
J,e"' "aar Been getuigen bij tegenwoordig

uiïhorf0^Unnien op deze w*lze Broote moei
lijkheden opleveren.

svïeds Beneigd, voor alles
wat hij ziet gebeuren, een oorzaak te
J1' Been is niet tevreden voordat
oe v, cai,saliteitsbehoefte is voldaan
Bh het ontdekken van een ziekelijke af
wijking vraagt men zich onwillekeurig af'
hoe zou ik dat gekregen hebben'' En men
voordat in de herinnering iets
is opgedoken ,dat als mogelijke oorzaak

laariïo1?811 geIden- En dan houdt men
gaarne daaraan vast, te meer wanneer die
vermoedelijke oorzaak op het werk ls ge
beurd ,dan immers wordt schadeloosstel
ling verleend. In zoodanig geval kan het
voorkomen dat de dokter ontdekt, dat er
reeds lang een afwijking bestond, gerui-
men tijd voordat die vermoede oorzaak op
het werk zou zijn voorgevallen. Dan is het
vaak moeilijk, den patiënt van zijn ver
gissing te overtuigen en meest moet de
beroeppechter er aan te pas komen om
de zaak te beslechten.

Wanneer het ongeval al vast staat, kan
nog twijfel bestaan of het al dan niet een
bedrijfsongeval is. In het begin werd als
eisch gesteld dat het ongeval op het ter
rein van het bedrijf moest hebben plaats
gehad. Later ls de wet ook in dit opzicht
gewijzigd en telden ook de ongevallen
mee, die ontstaan waren op weg naar of
van het werk Maar dan moest ook de
meest gebruikelijke weg gekozen zijn. Het
ls duidelijk dat bij een zoo weinig scherpe
omgrenzing nog al eens geschillen rijzen.
De uitspraken van den beroepsrechter
moeten dan langzamerhand een jurispru
dentie scheppen waaraan men zich in het
vervolg te houden heeft.

Zoo is veel gestreden over het element
van het plotselinge in het begrip ongeval.
Aanvankelijk werd vrij algemeen de eisch,
gesteld dat een schadelijke inwerking dui
delijk werd, dan was begrijpelijkerwijze 't
billijkheidsgevoel geenszins bevredigd,
wanneer de Bank of de beroepsrechter de
aanspraak afwees omdat de factor „plot
seling" niet voldoende aanwezig werd ge
acht. In de praktijk werd ten slotte het
begrip „plotseling" wel wat rekbaarder
opgevat. Zoo kon het niet anders ol men
belandde, door nog een stapje verder te
gaan, bij de beroepsziekten, afwijkingen,
die ontstonden door schadelijke, aan het
beroep verbonden factoren, ook zonder
dat van een onvoorziene gebeurtenis, van
een ongeval dus, sprake was Inderdaad is
bij een van de laatste wijzigingen der wet
bepaald, dat enkele, met name genoemde
beroepsziekten met ongevallen worden ge
lijk gesteld. Niet te begrijpen is daarbij,
dat na de opsomming dier ziekten in het
wetsartikel nog is toegevoegd „en derge
lijke", een uitdrukking, waarbij ieder zal
moeten toegeven, dat zij in een wet niet
thuis behoort. Het is een uitdrukking, die
bij den wetgever zooveel onzekerheid en
twijfel bewijst, dat men van te voren
weet, dat bij de uitvoering van zulk een
artikel een strijd zal ontstaan, welke veel
al niet zal zijn op te lossen.

Groote moeilijkheden werden ondervon
den bij gevallen, waar op de bestaande af
wijking een ongeval wel invloed heeft ge
had, maar daarnaast reeds van te voren
niet alles in orde was, zoodat de gevonden
arbeidsongeschiktheid gedeeltelijk aan 't
ongeval .gedeeltelijk aan een daarvan to
taal onafhankelijke .reeds bestaande aan
doening ten laste moet worden gebracht.
In ons land wordt gemeenlijk schadeloos
stelling voor de geheele afwijking toege
kend. De Zwitsersche wet bevat een arti
kel, dat in zoodanige gevallen een zekere
reductie toelaat

H. A. S.

De zeer bescheiden contributie van
f. 1.kan en mag voor niemand
een bezwaar zijn om lid van
Vreemdelingenverkeer te worden.

HOLLAND—OOST-AZIE LIJN.

OUDERKERK. 28 Juli v. R.dam n. Japan
STOOMVAART-MIJ. „OCEAAN"

ANTILOCHUS, 27 Juli van Batavia naar
Amsterdam.

ROTTERDAMZUIDAMERIKA LIJN

ALCYONE. 28 Juli n.m. van Rotterdam n.
B. Aires.

KON. NED. STOOMB.-MIJ.

BERENICE, 28 Juli van Triest n. Fiume
BRION, 29 Juli van Kopenhagen te Aar-
huus.

EUTERPE. Amst. n. Kopenhagen, pass.

29 Juli Holtenau.

HERMES. 23 Juli van Stamboul n. Dlklll
IRISI, 28 Juli van Santander n. Musel
MARS, 28 Juli van Alicante n. Palma de
Malorca.

NERO. 28 Juli van Gothenburg n. Amst.
VENUS, 28 Juli van Messina n. Palermo
DEUCALION. 29 Juli van W. Indië te

Amsterdam verwacht.

AGAMEMNON, 29 Juli van Middel. Zee te

Amsterdam.

AJAX, 29 Juli van Hamburg te Amst.
ORESTES. 29 Juli van Middel. Zee te

Amsterdam.

SIMON BOLIVAR, 29 Juli van Amst. naar
West-Indië.

HOLLAND—AMERIKA LIJN.
BINNENDIJK, uitreis, 28 Juli v. Antwerpen
LEERDAM, thuisreis. 28 Juli van Havana
VOLENDAM, New York n, R.dam, 31 Juli

nam. 1 uur 50 te Plymouth verwacht.
DELFTDIJK, 29 Juli van Pacific Kust te
Rotterdam.

KON. HOLL. LLOYD.

ZAANLAND, wordt 30 Juli nam. 11 uur van

B. Aires te IJmulden verwacht.

JAVA—NEW-YORK LIJN.

SOEKABOEMI, 28 Juli van New York n.
Java.

HOLLAND—AFKIKA-LIJN.

NIJKERK. 28 Juli nam. van Rotterdam
naar Oost-Afrika.

ROTI'. LLOYD.

SIBAJAK. thuisreis, 29 Juli v. Singapore
KOTA TJANDI, uitreis, pass. 28 Juli Suez

MAATSCHAPPIJ NEDERLAND.

TABIAN, thuisreis, 29 Juli te Genua.

DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN

LINGE, 28 Juli van R'dam n. Archangel.
BATAVIER III, 29 Juli van R'dam te
Gravesend.

ZEELAND, Antwerpen n. Newcastle,
pass. 28 Juli Vllssingen.

RECLAME.

l/chtlooperzd-yzerster/i.

3837

VOOR ZONDAG 31 JULI 1932.

Hilversum, 1875 M. 9.00—12.00: VARA.

12 00—5.00: AVRO. 5.00—6.00: VARA.

6.00—8.00 VPRO. 8.00—12.00: AVRO.

9.009.05: Postduiven- en Voetbalbe-
richten 9.05: Tuinbouwhalfuurtje S. S.
Lantinga 9.30: Orgelspel John Brook-
house Mc. Carthy 10.00: VARA-klein-
orkest o. 1. v. H Wlggelaar 10.30: Lite
rair halfuurtje door A. M. de Jong 11.00
Vervolg VARA-kleinorkest 11.30: Toe
spraak door G. J. Zwertbroek 12,00:
Haagsche Toonkunstenaars-orkest o. L v.
Henri Zeldenrust. In de pauze: Gramo-
foonplaten 2.00: Boekenhalfuur 2 30:
Han Beuker en Wouter Denijs (Jasz-
pianjsten) 3 00: Uit het Kurhaus te
Scheveningen: Residentie-orkest o. 1. v.
Ignaz Neumark, m. m. v. Jo Hendrichs
Zalsman (zang). In de pauze: Gramofoon-
platen 4 30: Dansmuziek uit het Palais
de Danse, Scheveningen 5 00: Concert.
Kinderkoren „De kleine Stem" o. 1. v. J. A.
Sturm en H. Stolp, en gramofoonpl. 6 00

Boekbespreking 6.45: Wijdingsuur uit
de Studio, m. in. v. Mevr. Corrle Kummer
Heeroma (zang) en Henrietta Bosmans
(plano' 8 00: Vaz Dlas 8.15: Utr.
Stad. Orkest o. 1. v. A. van Raalta. m. m. v.
Jacques Urlus (tenor), o.a. uit „Die Mels-
tarsinger" en „Lohengrin" Wagner 9.00
Voordracht door Mr. A. W. Kamp 9.25:
Vervolg concert o.a. Ouv. „Le Rol d'Ys",
Lalo en aria's uit .Tosca", Puccini 10.30:
Liedjes a. d. vleugel door A. de Haas
11.0012.00: Gramofoonpl.

Huizen 296 M. 8.30: KRO 9.30:
NCRV 12.15: KRO. 5 00: NCRV.
745—11 00: KRO 830: Morgenwijding

9 30: Orgelspel L. Blaauw 9 50: Kerk
dienst uit de Ger. Kerk H.V. „Parkkerk"
ta Amsterdam 11.30: Orgelspel L.
Blaauw 12.15: Sextataoncert 140
Lezing 2 00 Gramofoonpl. 2.10:
Causerie 2.30: Koorzang 300: RK.
Bijeenkomst ta 's Hertogenbosch 400:
Vervolg koorzang 4.30: Zlekenhalfuur-
tje 5.00: Kerkdienst in de Ned. Hcrv.
Kerk ta Vlaardlngen. Hierna Gewijde
muziek 7 45: Lezing 8.10: Sport
nieuws 8.1510.40: Orkestconcert, m.
m. v. soliste, c.a. 9.30: Vaz Dlas 10.40
1100: Epiloog

Daventry. 1554 M. 10.50—11.05: Tijd
sein en berichten 12.50: Orgelspel Reg.
GossCustard 1.20: Het Victor Olof-
sextat m. m. v. Dorothy Clarck (alt)
2.35: Gramofoonpl. 3.20: Militair con
cert uit Colchester m. m. v. verschillende
muziekcorpsen 4 20: Schriftlezing
4.35: Sydney Baynes' orkest m. m. v. John
Thome ibariton! 5.50: Zang door
Miriam Llcette (sorpaani 6.206.40
Voor de kinderen 8.209.05: Openlucht
kerkdienst 9.10: Berichten 9.10: Be
richten 9.25: BBC.-orkest o. 1. v. B. Wal
ton O'Donnell. m. m. v. Hetty Bolton
ipiano) 10.50: Epiloog.

Parijs „Radio-Paris", 1725 M. 8.05:
Gramofoonpl 12.40: Gewijde muziek
1.20 en 2.20: Gramofoonpl. 2 40: Repor
tage Davis-Cup-tanniswedstrijden 7.20:
Gramofoonpl. 8.20: Gramofoonpl. en
vocale solisten 9.5011.20: Dansmuziek.

Kalundborg, 1153 M. 12.20—1.20: Om
roeporkest o. L v. W. Meyer—Radon 3 50
4.20: Harmonicamuziek 4.206.05:
Stad. Orkest Kopenhagen o. 1. v. F. Hemme

8.209.10: Deensche muziek door Om
roeporkest o. 1. v. W. MeyerRadon
9.50—10.10: Deensche liederen door Imma-
nuel Franksen 10.2011.10: Omroep
orkest o. 1. v. W. MeyerRadon 11.10
12.50: uit rest. „Wlvex".

Langenberg. 473 M. 7 258.20: Ham
burger Havenconcert 10.2010.50: Or
gelconcert uit Weenen door Prof. H.
Bachem 1.202.50. Concert o. L v.
Eysoldt 4.50—6.20: Concert o. 1. v. Wolf

7.2010.20: Orkestconcert uit Berlijn,
o. 1. v. E. Sonntag. In de pauze: Verslag
van de Rijksdagverkiezingen 10.25: Be
richten en hierna Populair concert door de
kapel Gebr. Stainer, en Verslag van de
Rijksdagverkiezingen.

Rome, 441 M. 9.05: „La Cita Rosa",
operette in 3 actes van A. Ranzato. Lei
ding: M. Josi.

Brussel, 508 en 338 M. 508 M.: 12.20:
Gramofoonpl. 5.20: Dansmuziek uit de
Kurzaal te Ostende 6 20: Gramofoonpl.

8.20: Tschechische muziek door Maudr's
Doedelzak-trio m. m. v Mevr. Slava
Reznickova (zang) 9.00: Radio-tooneel

9.20: Uit de Kurzaal te Ostende Jack
Hylton en zijn Band. Hierna tot 11.20:
Gramofoonplaten. 338 M.: 1220: Con
cert door André Felleman's orkest 1.30:
Gramofoonpl 5 20: Dansmuziek uit de
Kurzaal te Ostende 6 20 8,20 en 8.50:
Gramofoonpl. 9.20: Concert uit Ant
werpen 10.30: Gramofoonpl. (Dansmuz.l

Zccsen 1635 M. 7.20 Concert door
Orkest van werklooze musici o. 1. v. E.
Sonntag. In de pauzes: Verslag van de
Rijksdag verkiezingen 10.20: Berichten.
Hierna: Concert door Gebr. Stalner's kapel
en Verslag van de Rijksdagverkiezingen.

VOOR MAANDAG 1 AUGUSTUS.

Hilversum, 1875 M. Algemeen program
ma. verzorgd door de AVRO. 8.00: Gramo
foonpl. 10.00: Morgenwijding 10.15:
Gramofoonpl. 10.30: Voordracht doet
Mr Ph. C. La Chapelle 11.00: Orgel
concert Frans Hasselaar, m.m.v. Dl Moor-
lag Sopraan i 12.00: Concert door het
ensemble Rentmeester. In de pauze: Gra
mofoonpl. 2.00: Pauze 2.15: A'dam
Damestrio (viool-cello-plano). 3.00:
Max Tak Humor in de muziek (met gra
mofoonpl.) 4.00: Planorecital door Her

man Kruyt 4.30: Klnderuurtjo 5.30:
Maudr's Doedelzaktrio en mej, Slava
Reznickova (zang) 6.30: Boekenhalfuur

700: Draalorgelmuzlek 7.30: W. G.
de Bas De Franschc tijd 8.00: Omroep
orkest o.l v. Albert van Raalta o.a. Marche
lorralne. Ganne en Ouv. „La belle Hélène",
Offenbach 9.00: Gramofoonpl. 10.00:
Vaz Dlas 10.10: Vervolg concert o.a.
Albumblatt, Wagner en Fragm. „Coppella"
Dellbes 11.00—1200: Dansmuziek uit
het Palals de Dance ta Scheveningen door
Ambrose's Blue Lyres.

Hulzen, 296 M. Ultsl. NCRV-uitzendlng.

8.00: Schriftlezing 8 15—9.30: Gramo-
foonmuzlek. 10.30: Ziekendlenst
11.00: Chr. Lectuur 11.30: Gramofoonpl.

12.15: Pianorecital door mej. P. J.
Bevoort 12.30: Orgelconcert Jan Zwart

2 00: Gramofoonpl. 3.15: Knipcursus

3.30—3 45 Hoedenmaakcursus 4.00:
Zlekenuur 5.00: Concert, H. Hermann
iviool). T G. v d. Haar (viool), H. v. d.
Horst Jr. (cello) en mevr R. A. v. d. Horst-
Bleekrode (plano) 6.30: Vragenuurtje

7 45: Ncd. Chr. Persbureau 8.00: Con
cert. Meisjeskoor o l.v. Louis Schwirtz. m.
m.v. mej. Corrle Bijstar (Sopraan) 9.00:
Carlllonbespeling door J Vincent 10.00:
Vaz Dias 10.10: VrooHjh programma
11.0011.30: Gramofoonpl.

Daventry, 1554 M. 10.35: Morgenwijding

105011.05: TUdsetn en berichten -
12.20: Concert door Vera Towsey (plano)
en het Phyllis Mac Donald Strijktrio

I.05: Het Commodore Orand orkest o.l.v.
J. Muscant 2202.50: Gramofoonpl.
3.20: Zie Brussel 435: Gramofoonpl.
4 50 Hoorspel 5.35: Kinderuur 6.20:
Berichten 6.50: Liederen van Wolf door
W. Radford (Sopraan) en S. Austin (bari
ton) 7.10: Lezing 7.30: Pianorecital

7.50: Vaudeville-programma 9.20:
Berichten, en lezing 9.55: Concert door
Dorothy Bennett (sopraan) Margaret
Balfour (alt). Thorpe Bates (bariton) en
het BBC -orkest .lo.v. Sir Hanry Wood,
c.a. 2de Hongaarsche Rhapsodic, Liszt

II.2012.20Dansmuziek Billy Cotton en
zijn Band.

Parijs „Radio Paris" 1725 M. 8.05 en 12.20
Gramofoonpl. 6 05: Concert uit het
Amerlk. Conservatorium ta Fontalnebleau

7.20: Gramofoonpl. 8 20: Monologen-
voordracht 9.50: en 10.5011.20: Gra
mofoonplaten.

Kalundborg, 1153 M. 12.202.20: Concert
uit het Bellevue-Strandhotal 3.205.20:
Concert. Mogens Hansens Instrum. Ensem
ble 5.205.50: Gramofoonpl. 8.20
3 20: Omroeporkest o.l v. E. F.cescn
9.4510.00: Saxofoonsoll door Elgll Mor-
tensen, m.m.v. V. Fischer (piano) 10 00
10 20: Deensche duettan door Hcrtha
Bjorvlg en Hedwlg Bus m.m.v. V. Fischer
(piano) 10.3511.20: Radlo-Symphonle-
ovkest o.l.v. E. Reesen o.a. Symphonle In
c. gr. t. Beethoven.

Langenberg 473 M. 7.258.20: Concert
uit Bad Homburg o.l.v. Holgor 12.20—
1.35: Concert ult Stuttgart o.l v. O. Seyf-
fert, m.m.v. Bruno Miiller bariton) 1.50
—2.50: Concert o.l.v. Eysoldt, m.m.v. Rudt
Eisenberg (bariton) 520—6.35: Concert
uit Stuttgart ol v. Seyffert 8.5010 40:
Uit Weenen: Krönungsmesse, W. A. Mo
zart In den Dom ta Salzburg. Koor, orkest
en solisten o.l.v. J. Messner 1045: Be
richten 11.05—12.20: Concert ult Miln-
chen oJ.v. E. Klosz.

Rome. 441 M. 9.05: Populair concert
m.m.v. orkest en solisten. Hierna: Gra
mofoonplaten

Brussel. 508 M. en 338 M. 508 M.f
12.20: Omroeporkest o.l.v. Meulemans, m.
m.v. zangsoliste 3 20: Onthulling ge-
denktaeken ta Thlepval, o.a. toespraken
door den prins van Wales en den presi
dent der Fransche Republiek 5.20: Om-
roep-kleinorkest o.l.v. Kumps 6.20:
Gramofoonplaten 6.50: Concert, Wer
ken van Monteller 7.20 en 8 20: Gra
mofoonplaten 8.30: Spaansche liede
ren door mevr. Isa Carli 8.50: Gramo
foonplaten 9.20: Concert ult het Casi
no te Kocke o.l.v. Candaeln, m.m.v. cello-
soliste. Hlera: Dansmuziek 338 M.:
12,20: Max Alexys' orkest 3.20: Zie 508
M. 5.20: Omroeporkest 6.20: Gramo
foonplaten 6.50: Sonates voor cello en
plano 7.20: Gramofoonplaten 8.20.
Omroep-kleinorkest oJ.v. Kumps 9.05:
Radio-tooneel 9.20Concert uit de Kur
zaal te Ostende o.l.v. J. Toussaint de Sut
ter. m.m.v. mevr. Elde Norena (zang)
Hierna: Dansmuziek ult Knockc.

Zeesen. 1635 M. 8.50: Zie Langen
berg 10.10: Berichten, voordracht
10 5512.20' Populair concert door het
Emdé-orkest te Leipzig.

(had nog nooit zoo'n vol leven
Beveel warmte in haar hart ge-
Bpta s morgens wakker werd.

v?el achter en vriendelijker
•j 5U bet misverstand tusschen
j!en aar was opgehelderd en
groote genegenheid,
«wam Bigourdin, met ziekta-
0 heette, maar hij had de

E™oedeeling gekregen, dat zijn
«meer gevraagd zouden wor-
"P.,een waas van treurigheid
'olijke thuiskomst,
tffipf vïge?,na .z^n terugkeer kwam
V an Martin, geschreven in een

»Fjjefste Félise,

Wel gez°nd- Maar ik kreeg

lonn^o11* .arm toen we een

erano f »aanvielen en rik kreeg
bewusteliïf ^g,en mijn hoofd dat
in SCaakte' Toen ik bijkwam

jor-Barllnir, en VlTm e" u lo°PSraven ir»
enjen met naast rJui stil blÜven
ie Vraden Tom iï j wee Sosneuvelde
tenblik (W 8" 1'k daar 2°o lag en elk
dtfjheb ik veel n ,gedood wor-

:eil Mchten zal ik veel van die
gfBeel gauw L Jf vcrt«uon als Ik je zie

IP1 td gevonden' Z™ 2aL na 36 uren
zei gracht, waar ik verb^ de ambulance
naar het ,.n werd' waar"

mt Werd gezonden^ rs°S§! aal acbter het
rifttoo m!flel an,F dien 100111 lag lk
eiwitrijks' goede gewonden.

looms in den oedanigheden zitten
als jonge Piker»^!? stro° ls 200
"^am, had ik wJm?etjes- Toen
Ik buiten mijzelf f» tei"Peratuur en
'weet wat er gebef??*P£n' zoodat lk

^«bewustzijn kwam vïï? ijToen ik we€r
p Was koudvuur h'ii £?J n ze het mii-

nt was boven Clr f,'i ^onien en mijn
- altijd het gevoel eeh!j0°B af?e2et. Ik
aljn maar ik een lnc°mpleet
jJ^k-bteompleet -ewees?00}1 zo° be"
Prachtig en ik ak nu- 't

'I? wSet Ttngors die ik niet dingen
wat oprajxn maar er fn?ter heb' Ik
er ls mets om mee

op te rapen. Een week vóór ik gewond
werd werd mij een nagel afgetrokken en
ik voel het nog altijd zoowat een voet van
mij af. Je zoudt er om lachen als je wist
hoe vervelend dat is. Ik maak geen ver
ontschuldiging als ik je vraag mij in Bran-
töme ta willen ontvangen; al wat ml) lief
is op de wereld is daar en naar welke
andere plek zou ik gaan

Mais sacré nom d' une pipe riep
Bigourdin, want Félise, na den brief eerst
onder tranen voor zich zelve gelezen te
hebben, las er nu stukken uit voor om de
huisgenooten in te lichten. Wat praat die
malle jongen toch! Waar zou hij anders
naar toe gaan?

Félise vervolgde: Martin, nog onkundig
van Bigourdin's terugkomst, zond hem
een boodschap.

Als je hem schrijft, vertel hem dan dat
ik, zooveel als ik mocht, aan Frankrijk heb
afgestaan. Een halve arm is niet veel,
maar het is toch iets.

Toch iets, riep Bigourdin. maar het is
een heilige offerande, ach, die arme jon
den maar zie je het Engelsche karakter
spreekt uit dien brief. Ik heb in het Noor
den vele Engelschen gezien. Wij, Fran-
schen. mogen niet meer praten over ie
Phlegme Brittannique. Wat zoo wonder
baarlijk is, dat is de onverstoorbare opge
wektheid van de Engelschen, nooit larnge
gezichten. Als een algehouwen Engelsch
hoofd kon praten, zou het met een ondeu
gend glimlachje zeggen: 't Spijt me zoo.
dat. ik geen sigaret meer kan rooken. En
onze goede Martin maakt een grapje over
hrt stroo in de ambulancetrein. Ik weet
wit hrtis maar het is nooit bij mij op
gekomen om er een grap over te maken.

Na verloop van eerngen tijd kwam Mar-
tm in Rrantóme terug. De tremen liepen
nu geregelder in streken ver van het front
rerlyderd. Bigourdin leende de limousine
diede Maire had mogen behouden, omdat
hi? tich zoo dikwijls snel verplaatsen
met Félise en Corinna en For-
ünhras haalde hij Martin in Pérlgueux van

den trom- hinnenstoomde wuifde een
hand^rUrwelbekend .gezicht hen

toe Ze vlogen naar het portier en daar
stond hij bij hen, een wollen muts op en
in een gehavende en gescheurde blauw
grijze uniformjas, een versleten roode
broek, de leege linkermouw bengelde er
bij. Maar het was een flinke gebruinde
figuur, die daar bij hen stond.

Bigourdin was de eerste, die hem ver
welkomde op zijn uitgelaten manier,
noemde hem mijn dappere en mijn Jonge
held en drukte hem ln zijn armen. Fortin-
bras schudde hem hartelijk de hand op
Er.gelsche manier. Corinna. die er stralend
en gelukkig uitzag, gaf hij een kus. En
toen kon hij Félise begroeten, die op den
achtergrond was gebleven. Haar groote
donkere oogen zagen hem vragend aar-
Ze strekte de hand ult en beroerde de
leege mouw. Ze las in zijn oogen wat zij er
nog nooit in gelezen had. Zijn eenige arm
strekte hij naar haar uit en met een
snik viel ze hem om den hals.

De enorme groote levensbelangen en le
vensvragen, waarmede hij de laatste
maanden had geworsteld, hadden bijna
volkomen uit zijn geheugen gewicht de
zaligmakende kus van een andere vrouw.
Met modder beklad, half doof door het
gillend gebrul der granaten en omgeven
door bloed en dood. dagen en dagen ach
tereen, was hij gaan beseffen, dat Lucllla
niets was geweest dan een droombeeld,
dat hem aftrok van de werkelijke beteeke-
nis van zijn leven. Toen hij daar gewond
lag tusschen de loopgraven in die hel van
machinegeweren, wist hij dat er maar één
lief standvastig wezen was. dat hem hel
pen zou om trouw en waar zijn eigen leven
te leven.

Toen Félise in de overgave aan haar
vreugde en leed hem omarmde en hij haar
zachte lippen kuste, viel alle zorg als een
kleed van hem af. Hij fluisterde:

Je hebt een groot hart; lk heb dit
niet verdiend. Maar jij bent in mijn leven
de allereerste.

Félise was tevreden. Zij wist dat de
oorlog alle valsehe goden verdreven had
uit zijn ziel. Uit dat brandende vuur kon
alleen waarheid te voorschijn komen

En zoo was Martin voor altijd weerge
keerd in zijn aangenomen vaderland, dat

hem op de haar eigen expansieve wijze tot
held verklaarde. De Engelschman, die een
lichaamsdeel had afgestaan aan Pcrigord.
zou ln hooge eere worden gehouden, tot
het einde zijner dagen.

Nu was hij een man, die de meest groote
menschelijke ondervindingen had doorge
maakt. Een man met fijn eergevoel, van
beproefden moed, met ijzeren wil en hooge
idealen. Het leven, dat voor hem lag. was
beter voor hem dan welk ander hij ook ge
kozen mocht hebben. Want het komt er
niet zoozeer op aan wat men doet in zijn
leven, dan wel of men zijn leven zoo goed
mogelijk leeft En tot die overtuiging was
Martin gekomen. Hij wist dat, hoewel de
glinsterende prijzen van de aarde achter
gouden tralies liggen, die alleen te openen
zijn met gouden sleutels, er nog heel kost
baarder dingen zijn, die gevonden worden
bU de welbekende heuvelen en dalen om
ons heen.

Dien avond zat het vijftal aan tafel in
de leege eetzaal, want er was geen enkele
gast ln het hotel. Maar nooit hadden ze
in zoo'n gelukkige stemming bij elkaar ge
zeten.

Op het einde schonk Fortinbras zich een
half glas wijn in.

Kinderen, zei hij, ik ga afwijken van
de gewoonte van jaren. Deze oude Bour
gogne zal mij niet ten kwade voeren bij
deze gelegenheid, die zoo mooi ls en zoo
plechtig. Ik drink op Je beider geluk.

Maar aan wien hebben Martin en lk
ons geluk te danken? riep Corinna met
een vurige blos op haar wangen en een
glinstering in haar blauwe oogen. Geheel
alleen aan u, Marchand de Bonheur.

Ja, dat ls waar, zei Martin, zijn arm
naar Fortinbras uitstrekkende.

De ex-Marchand de Bonheur zag hen
beiden vriendelijk aan.

Voor het eerst van mijn leven, zei hij,
heb ik reden trotsch te zijn op wat ik heb
gewrocht Zooals de kunstenaar, die ge
sloofd heeft en gestreden, kan ik zonder
verwaandheid zijn meesterwerk herken
nen.. Mijn eerste idee was, dat Martm en
Corinna. ongeslepen, maar eerlijke zielen,
hun bestemming zouden vinden door
elkaar lief te krijgen. Daarom zond ik ze

samen de wereld ln en om ze goed onder
dak te krijgen, zond ik ze naar mijn eigen
familie. En toen lk merkte dat ze er niet
over dachten om van elkaar te gaan hou
den, verzon lk de tegenwoordige combina
tie. En lk ben geholpen door den Europee-
schen oorlog. Uit kwaad wordt wel eens
goed geboren. Mijn kinderen, ln mijn hart
is de vertroostende gedachte dat na vele
verloren jaren, lk toch Iets goeds heb tot
stand gebracht.

Mon père. riep Félise. uw heele leven
is gekenmerkt door opofferende toe
wijding.

Lieve kindje, zei hij, als lk den tegen
spoed niet met moed had gedragen, zou ik
geen man zijn geweest. Iaat staan een
philosoof. En nu lk hier mijn plicht heb
volbracht, moet lk naar Parijs terug om te
trachten van eenige hulp te zijn ln dezen
grooten strijd. Anders was ik den naam
van Engelschman onwaardig. Dus, zoodra
als Jullie veilig en wel getrouwd zijn, ga ik
weg. Doch lk kom je nu en dan eens op
zoeken. Maar wanneer ik sterf hij hield
even op. nam een potloodje en schreef Iets
op den achterkant van het menu wan
neer lk sterf, begraaf me in Parijs aan
den zuidkant van de Seine en laat deze
inscriptie beitelen op mijn grafsteen:

HU wierp de kaart op tafel. Daarop stond
geschreven

(Hier ligt Fortinbras, koopman ln
geluk i.

Toen de maaltijd was afgeloopen, gingen
ze naar de kleine salon en zaten er om
het lustig brandende haardvuur. Bigour
din bracht een flesch brandewUn van dén
Brigadier en trok haar plechtig open Uit
de kast kreeg hij een half dozijn glazen en
in elk schonk hij een klein beetje van het
gouden vocht, dat, zooals hij eens had
verklaard, de ziel bevatte van la Grande
Armée (het groote leger van Napoléon).

Wacht even, zei Martin, u vergist u.
We zijn maar met ons vUven

Ik vergis mU volstrekt niet, antwoord
de Bigourdin. Het zesde glas ls voor de
nagedachtenis van den dapperen ouden
Brigadier.

o

3-4