feuilleton.
~~^73lte Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 14 Juli 1932
Derde Blad
No. 22182
BINNENLAND.
KERK- EN SCH00LNIEUWS.
RADIO-PROGRAMMA.
Fortinbras' Toovermacht
DE KWESTIE VERSCHUUR—
J. B. KAN.
WAT DE MINISTER ER VAN ZEGT.
Een onbelangrijk rapport, dat voor de
Regeering geen nut had.
Naai aanleiding van het bericht, dat
„udMnister mr. J. B Kan. wien door de
Steering was verzocht, bemiddelingspo
gingen aan te wendejn, die zouden kunnen
leiden tot verbetering van den toestand in
hit visscherijbedrijf te IJmuiden, aan den
bu geSter van Velzen heeft medege
deeld dat hij zich wegens de passieve
houding van minister Verschuur niet lan
ge" kar» belasten met bemiddelingspogin
gen m het belang van IJmuiden. hebben
Srij een onderhoud gehad met minister
Verschuur. Deze deelde ons mede, dat,
bekend is. onder de bedrijven, die
ernstig door de crisis getroffen zijn, zich
dl visscherij bevindt, zoowel de ha-
Tinevlsscherij als de fijne en grove vis
scherij, waarvan IJmuiden het middelpunt
V°Detóorzaken van de moeilijkheden in
het visscherijbedrijf zijn voor een groot
deel van externen aard. Daaronder vallen
™t name de moeilijkheden, die het bui
tenband aan den afzet inden weglegt
door d wiezen regelingen (bijv. in Duitsch-
land) of contingenteeringen. zooals in
FNatururiijk zijn wij slechts tot bepaalde
hoogte in staat, die moeilijkheden te ver
minderen maar het is bekend, dat de Re-
veering in dit opzicht volkomen diligent is.
Naast die externe moeilijkheden zijn er
echter, speciaal in het visscherijbedrijf te
IJmuiden. Interne moeilijkheden.
Reeds werd ten vorigen jare doST minis-
ter Ruys de Beerenbrouck een permanente
commissie ingesteld, de z.g. commissie-
Rij kens om de toestanden in het IJmui-
densche visscherijbedrijf te onderzoeken.
Het eindrapport van die commissie is bijna
geToen nu de moeilijkheden te IJmuiden
zich verscherpten, heeft die commissie
zich tot den minister gewend met de vraag
of het niet wenschelijk zou zijn, dat een
persoon, die van de visscherij toestanden
bijzonder op de hoogte was als zoodanig
noemde de commissie oud-minister Kan
zich namens de Regeering van de moei
lijkheden op de hoogte zou stellen en met
alle belanghebbenden (reeders, arbeiders
en handelarenzou confereeren. Men ver
wachtte, dat wanneer alle betrokkenen om
een en dezelfde tafel zouden zitten, er
wel een oplossing zou zijn te vinden tot
genoegen van alle betrokken groepen.
De minister kon zich met het denkbeeld
vereenigen en heeft zich gewend tot den
heer Kan, die onmiddellijk bereid was om
deze opdracht uit te voeren.
Had de minister nu den heer Kan in
structies gegeven, dan zou het onderzoek
meer gegaan zijn in, de richting van de
interne aangelegenheden van het bedrijf.
Thans echter heeft de heer Kan met groo-
ten spoed den minister een rapportje ver
strekt, waarin voor de Regeering echter
vrijwel geen nieuwe gezichtspunten wer
den geopend.
De voorstellen van dit rapport kwamen
in hoofdzaak op het volgende neer:
Naar de meening van den heer Kan
zouden de bedragen voor den werkloozen-
steun thans uitgekeerd, beter zijn te ge
bruiken om de kosten te vergoeden van de
schepen die in zee gaan. Mocht dit voor
stel niet worden aanvaard, dan stelde hij
voor, dat de Regeering op den afslag een
minimum prijs voor de verschillende soor
ten van visch zou garandeeren.
Hierbij kan worden aangeteekend, dat
deze gedachte van een toeslag, teneinde de
kosten van werkloozensteun te verminde
ren in wezen neerkomt op het plan-Die-
tnch, waarvoor, gelijk bekend is, de Re-
geenng wegens de daaraan verbonden
consequenties niet gevoelt. Overigens wa
ren dergelijke denkbeelden voor de Re-
geering allerminst nieuw en werd daardoor
ook geen verbetering gebracht in de in
terne bednjfstoestanden-
Vervolgens zou de Regeering de Fran-
sche Regeering moeten bewegen om de
contingenteering voor de visch gunstiger
te stellen. Op dit punt is de Regeering
£?ed?. ,°y voortduring werkzaam. Reeds is
oereikt, dat het contingent voor de fijne
visch is verhoogd ten koste van dat voor
de grove visch, maar deze regeling is in
Bpractijk tegen gevallen,
in de tweede plaats zou de deviezenre-
geling met Dultschland moeten worden
verbeterd. Ook dezen wenk heeft de Re
geering allerminst noodlg.
In de derde plaats werd In overweging
gegeven, de erfpachtsregeling voor pak
huizen enz. en de retrlbutieregeling In de
haven van IJmuiden te verlagen. Dit ls
een punt, dat ressorteert onder het mi
nisterie van Waterstaat, daar in IJmuiden
een Staatsvisschershavenbedrijf gevestigd
is en waaromtrent in zeer veel gevallen
op stel en sprong een beslissing zou kun
nen worden genomen.
En eindelijk werd de vraag gesteld of
de Regeering den accijns op Franschen
wijn niet zou kunnen verlagen om de
Fransche Regeering milder te stemmen ten
aanzien van onzen visch-export. Ook dit
punt behelst niets nieuws. Er is reeds op
gewezen bij de behandeling van het wets
ontwerp tot verhooging van den wijn
accijns.
In het rapport stond dus niets om
trent verbetering van den toestand van
het bedrijf zelf. Het bedoelde rapport heeft
ongeveer 14 dagen bij den minister gele
gen de minister had in dien tijd ook
nog eenige andere dingen te doen waar
op de heer Kan ongeduldig is geworden en
zich gewend heeft tot den heer Brouwer,
hoofdinspecteur voor de visscherijen. In-
tussehen is het duidelijk, dat de Regee
ring aan dit rapport niets had. De Regee
ring is niet alleen te Parijs druk bezig ge
weest om onze exportbelangen te behar
tigen, maar zij is thans ook in België
doende, waar contingenteering van visch
dreigt
Men kan zeggen, dat de Regeering zich
dag aan dag met deze belangen bezig
houdt.
Tenslotte ontving de minister op 7 Juli
een brief van den heer Kan waarin deze
mededeelt, dat hij van verdere bemoeiin
gen afziet, nu de minister niet op zijn
rapport schijnt te willen ingaan.
De heer Kan deelde in dit schrijven te
vens mede, dat hij den burgemeester van
Velzen van zijn besluit op de hoogte zou
stellen, met verzoek, belanghebbenden
daarvan vertrouwelijk in kennis te stel
len. De brief van oud-minister Kan is dus
blijkbaar door een indiscretie publiek ge
worden.
De minister beschouwt de uitlating te
zijnen opzichte in dien brief dan ook niet
als een geste van den heer Kan tegen hem
gericht en heeft dan ook niet de minste
animositeit tegen mr. Kan. Wil de heer
Kan niet langer zijn arbeid ten deze voort
zetten. dan staat hem zulks volkomen vTij.
BEZOLDIGING GEMEENTE-PERSONEEL.
Onderworpen aan goedkeuring door
de Kroon?
Naar de „Nieuwe Rott. Courant" ver
neemt, is de regeering voornemens, gevolg
te geven aan het voorstel der Bezuini
gingscommissie-Weiter, om art. 170 der
Gemeentewet (dat den gemeenteraad de
regeling opdraagt van de bezoldiging van
het gemeen tepersoneel) in dien zin te wij
zigen, dat zoodanige regeling onderworpen
wordt aan de goedkeuring der Kroon. Een
daartoe strekkend wetsontwerp is reeds
in voorbereiding.
Op het oogenblik bestaat er ten deze,
krachtens art. 126, 2e lid, der Ambtenaren
wet, een repressief toezicht van Gedepu
teerde Staten, die o.m- wijziging van de
door den gemeenteraad vastgestelde rege
ling door een besluit van burgemeester en
wethouders kunnen vorderen en zoo noo-
dig zelf een regeling kunnen vaststellen
onder goedkeuring van de Kroon. Dit toe
zicht heeft echter niet alleen betrekking
op de bezoldiging, doch strekt zich uit tot
de geheele rechtspositie.
BOEKBINDERSPATROONS.
Eergisteren vergaderde te Zwolle de
Ned. Bond van Boekbinderspatroons. De
voorzitter, de heer F. van der Bom deelde
mede, dat het hoofdbestuur het 25-jarig
bestaan der vereeniging in 1934 te Am
sterdam hoopt te herdenken. Het wil aan
die bijeenkomst een tentoonstelling ver
binden in combinatie met den Ned. Bond
van Boekdrukkers, die ook dat jaar zijn
zilveren jubileum denkt te vieren. Hiertoe
wordt in principe besloten. De voorzitter
werd met algemeene stemmen herkozen
en in de andere vacature in het hoofd
bestuur gekozen de heer J. ie Gue te
Utrecht.
De heer mr. dr. A. A. van Rhijn hield
een rede over het „loonvraagstuk in de
beschutte bedrijven".
NAASTING VAN SPOORWEGEN.
Jaarlijksche bate van f. 160.000.
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend tot naasting van de
spoorwegen Utrecht-Zwolle, Zwolle-Kam-
pen en Den Dolder-Baarn.
De Regeering heeft aan de Nederland-
sche Centraal Spoorweg Maatschappij het
voornemen medegedeeld om te bevorde
ren, dat de aan die Maatschappij behoo-
rende spoorwegen Utrecht-Zwolle en
Zwolle-Kampen tegen 1 Juli 1933 zullen
worden genaast.
Gelijke mededeeling ls gedaan aan de
Utrechtsche Locaalspoorweg Maatschappij
omtrent haar lijn Den Dolder-Baarn.
Artikel I van het wetsontwerp stelt de
naasting echter op 1 Januari 1933, nadat
partijen tot het inzicht waren gekomen
dat deze vervroeging beter met de weder-
zijdsche belangen zal strooken.
Artikel II betoogt bekrachtiging van
met elk der beide genoemde maatschap
pijen en S.S. gesloten overeenkomsten,
naar welke evenals in vorige gevallen S.S.
de naastingsprijzen renteloos aan den
Staat zal voorschieten.
Hiermede zal worden voortgebouwd op
den ontwikkelingsgang, dien de wetgever
omtrent eigendom van hoofdspoorwegen
van 1920 af aanhoudend heeft bevorderd.
De verbinding Utrecht-Zwolle-Kampen is
de eenige hoofdspoorweg, die nog afzon
derlijk is gebleven. Het voorstel tot naas
ting betreft enkel de laatste fase van
een overigens voltooid proces van conso
lidatie.
Van naasting dezer lijnen wordt een
jaarlijksche bate verwacht van f. 160.000.
NEDERLANDSCHE AANNEMERSBOND.
Algemeene vergadering te Amsterdam.
In het A M. V. J.-gebouw te Amsterdam
werd gisteren de jaarlijksche algemeene
vergadering gehouden van den Nederland-
schen Aannemersbond.
De voorzitter herdacht in zijn openings
rede den overleden eere-voorzitter J. K.
Hendrixs, dien hij schetste als de stu
wende kracht van den bond.
De nieuwe administratieve grondslagen
hebben veel bijgedragen tot een goede
verhouding tusschen de spoorwegen en de
aannemers
Betreffende de werkverschaffing zijn
besprekingen op het betrokken ministerie
gevoerd en men is daar geneigd bij de
werkverschaffing de aannemers in te
schakelen.
Het aangenomen werk is, vergeleken bij
het 1ste kwartaal van het vorige jaar,
teruggeloopen met 40
Aan het jaarverslag ontleenen wij, dat
het ledental is gedaald van 1724 tot 1694.
Twee af deelingen: Maastricht en Roosen
daal werden opgeheven, een nieuwe af-
deeling werd opgericht te Driebergen-
Rij senourg.
De balans sluit met een bedrag van
f. 112.337.04, terwijl de winst en verliesre
kening een eindcijfer van f. 88.338.70 aan
geeft.
De verschillende jaarverslagen, alsmede
de begrooting werden goedgekeurd
Tot hoofdbestuurslid werd gekozen de
heer H. J. Rijsdijk (Hoensbroek), de ove
rige aftredende ledqn werden herkozen,
behalve de heer A. van der Leur (Baarn),
die zich niet herkiesbaar stelde; in zijn
plaats werd gekozen de heer M, van Hoo-
gevest (Amersfoort).
Een voorstel van de afdeelingen Almelo,
Enschede, Hengelo, Oidenzaal en Wierden
om te trachten van de architectenbonden
te verkrijgen, dat zij hun leden adviseeren
om in de bestekken de bepaling op te ne
men, dat bij aanbesteding geen biljetten
worden aangenomen van personen en
zaken, niet bij het handelsregister inge
schreven, is door het hoofdbestuur overge
nomen in dien zin, dat het zal onderzoe
ken of er redelijke kans bestaat om op
deze wijze de z.g.n. beunhazerij te bestrij
den.
Het hoofdbestuur heeft den afdeelingen
den raad gegeven, partieele aanbestedin
gen plaatselijk te bestrijden, ook omdat
verschillende directies hieromtrent afwij
kende opvattingen hebben. Plaatselijke
acties in dezen zal het na voorafgaand
overleg steunen.
Nog verschillende voorsteilen van af
deelingen stonden op de agenda betref
fende de kwesties aangaande de regeling
van aanbestedingen.
PREDIKBEURT.
BODEGRATEN.
Geref, Gem,: Vrijdagnam, 7 15 uur, ds.
M. Heikoop van Utrecht.
NED. HERV KERK.
Aangenomen: Naar IJmuiden-Oost (als
hulppred.). A. Groot, cand. te Hilversum.
Bedankt: Voor Achlum c,a„ G. J. San
ders te Ee (bij Dokkumt.
GEREI KERKEN.
Beroepen: Te Nijmegen. B A. Bos. te
Assen.
CHK. GEREF KERK.
Tweetal: Te Oud-Beijerland, A. Dubois,
cand. te Apeldoorn en K. Zuidersma. te
Hoogeveen.
VRIJ-EVANG. GEM.
Drietal: Te Franeker, G H. de Jonge, te
Oude Bildtzijl: J Karelse. te Veendam: M.
J. Moot) Azn. te Winschoten
NED. ZENDELING-GENOOTSCHAP.
In de gisteren te Rotterdam gehouden
vergadering van dit genootschap, werden
tot leden van het hoofdbestuur herkozen
de heeren prof. dr. W. J Aalders te Gro
ningen. G. H. de Marez Oyens te Amster
dam, L van der Pol en J. A, L. Röder te
Rotterdam, die zitting hebben volgens art.
15a der alg bepalingen. Verder de heeren
mr. N. J. van Aalst te Rotterdam, ds. J. E.
Bijl te Gouda en ds. M Hefting te Eist. die
zitting hebben volgens art. 156 der Aig Be
palingen. Gekozen werden de heeren ds. W.
S. van Leeuwen, ds. A, R Rutgers, mr. J.
J. van Walsem en mr. M. G. Zoelenberg,
allen te Rotterdam.
De aftredende bestuurders worden her
benoemd.
ACHT OPENBARE SCHOLEN IN
DEN HAAG OPGEHEVEN.
In zijn gisteravond gehouden vergade
ring heeft de Haagsche gemeenteraad be
sloten tot opheffing van acht openbare
scholen.
BOND VAN NED. HANDELAREN
IN BRANDSTOFFEN.
Deze bond heeft in „Krasnapoisky" te
Amsterdam het 25-jarig bestaan gevierd.
De heer A. Capelle, voorzitter van de af-
deeling Amsterdam, sprak een welkomst
woord, waarna de heer van den Bogaard
het bondsbestuur namens de afd. Amster
dam een wandbord met symbolische voor
stelling aanbood. Een zeer groot aantal
gelukwenschen werden daarna ontvangen,
ook door voorzitter J. Baerends en secre
taris J. C. Scheffer, die eveneens hun zil
veren jubileum vierden. De Ned. Steen
kolenhandel bood een bijdrage aan In de
feestkosten, terwijl van tal van groothan
delaren geschenken werden ontvangen. De
heer J. Baerends, uit Arnhem, hield een
herdenkingsrede. De dag werd besloten
met een diner en een feestavond.
DE POSTVLUCHTEN.
De „Uil" (heenreis) vertrok gisteren om
5.28 uit Calcutta en landde om 10.38 te
Akyab. Wegens slechte weersomstandig
heden werd gisteren niet verder gevlogen.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Men deelt ons mede, dat de N.V. Han-
deimij. R. S. Stokvis en Zonen te Rotter
dam een overeenkomst heeft aangegaan
met de D. K. W.-fabriek te Zschopau in
Saksen, voor den verkoop in Nederland
van de bekende D. K. W. motorrijwielen.
UIT NED. OOST-INDIE.
HET KAMERLID VAN DER HEIDE.
„Het Volk" meldt dat ds. Van der Heide
het beroep naar Retranchement niet heeft
aangenomen. Hij blijft dus Kamerlid.
j COMMUNISTISCHE PROPAGANDA
BATAVIA. 13 Juli. (Aneta). Het ..Bata-
viaasch Nieuwsblad" heeft een bericht uit
Buitenzorg ontvangen, blijkens hetwelk een
korporaal en 6 soldaten in arrest zijn ge
steld wegens het voeren van communisti
sche propaganda.
Van de soldaten zijn er later 3 weer in
vrijhgid gesteld. De overige 3 en de korpo
raal zijn onder strenge bewaking gehouden.
VOOR VRIJDAG 15 JULI.
Hilversum, 1875 M. 6.4512.00: VARA
12.00—4 00: AVRO 4.00—8 00: VARA
8.00—11 00: AVRO en VPRO 1100—
12.00: VARA 6.45—7.00 en 7.30—7.45:.
Gymnastiekles 800: Gramofoonpl.
9.00: VARA-septet onder leiding van Is.
Eyl 10.00: Morgenwijding VPRO 10.15
Voordracht door Ad Bouwmeester 10.30
Vervolg VARA-septet 1100: Vervolg
voordracht 11.20: Vervolg VARA-septet
12.00: AVRO-kamer-orkest onder lei
ding van L Schmidt. Met medewerking v.
S Smirnoff (zang) en Egb. Veen (plano)
2.00: Voor scholen. Voordracht door
Luit.-vlieger A. Viruly 2.30: AVRO-
klein-orkest onder leiding van N. Treep en
Gramofoonpl. 4.00: idem 4.30: Voor
de kinderen 5.00: VARA-orkest o. 1. v.
H de Groot, Met medewerking van J. Jong
(orgel) en Gramofoonpl. 7.00: Toe
spraak door L. Evertsen 7.15: Vervolg
concert 8.00: VPRO-nieuws 8.15: Uit
het Kurhaus. Scheveningen: Residentie
orkest onder leiding van C Schuricht, met
medewerking van J de Stuers (zang) en
een knapenkoor. 3de Symphonie. Mahler.
Van 9.009.30: Dr. G Horreus de Haas:
Geloof en ongeloof 10.00: Vrijz. Gosd.
Persbureau 10.05: Vaz Dias 10 15:
Ds J F. Kruyt: Jacob (Oud-Testamenti-
sche figuren) 11.00—12.00: Gramofoon-
platen CV ARA.)
Huizen, 296 M. Algemeen programma
verzorgd door de KRO 8.009.15: en
10 00. Gramoloonpl. 11.30: Voor zieken
en ouden van dagen 12.15: Kwintet
concert 1.452.00: Gramofoonpl
2.30 Orgelconcert 3.30: Zang en piano
5 00Orkestconcert 6.00Causerie
6.20: Vervolg concert 7.10: Lezing
7.45: Gramofoonpl. 8.00: Concert uit
Den Haag. C.a- 9.00: Vaz Dias 10.15
12.00: Populair orkestconcert.
Daventry, 1554 M. 10.35: Morgenwij
ding 10,50: Tijdsein, Berichten 11.05:
Lezing 12 20: Shepherd's Bush Pavil
joen-orkest onder leiding van H. Fryer
1.05: Orgelconcert W. S. Vale 150: Ver
slag Cricketmatch 1 552.50: Gramo
foonpl. 4 20: Schotsch Studio-orkest o.
1. v. G. Daines Met medewerking van Fr.
Brady (bariton) 5.35: Kinderuur 6 20
Berichten 6.50: Haydn's Pianomuziek
door K. Taylor 7.10 en 7.30: Lezingen
7.50: Orgelconcert door Dr. St Mar-
chant 8.20: John Macdonell en Jasper
Maskelyne in de revue „Theres Magie in
tinclair" 9.20: Berichten en lezing
9.55: Bach-Handel-concert. BBC-orkest o.
1. v. Percy Pitt, met medewerking van
Seymour Whinyates (viool). O.a. Concerto
grossenour 5 d ki. t- Handel en Vioolcon
cert nr. 2 in E. Bach 11.2012.20: Dans
muziek door de Savoy Hotel Orpheans.
Parijs „Radio-Paris", 1725 M. 8.05 en
12.50: Gramofoonplaten 7.20: dito
8.20: „Alda", opera van Verdi (Gramo
foonpl. van de Scala te Milaan o. 1- v.
Lorenzo Molajoli.
Kalundborg, 1153 M. 12.20—2.20: Con
cert uit rest. „Wivex" 3.505.50: Ra-
dio-Blaasorkest onder leiding van J. An
dersen. Met medewerking van A. Lhoh;
(piano) 8.351105: Co-optimisten. Zo-
merrevue 1932 van Brandtstrup, Dam en
Miillcr. Muziek van Henry Willum 11.20
12.50: Dansmuziek uit het Bellevue-
Strandhotel.
Langenberg 473 M. 7.258.20: Con
cert uit Bad Orb. 12.201.10: Concert
uit Muhlacker 1.202 50: Concert o- 1.
van Eysoldt 5 20—6 35: Concert onder
leiding van Wolf 8.20: „Die Durchgan-
gerin", blijspel in 3 actes van L. Fulda.
Regie: Kandner 9.50: Werag-Klein-or-
kest onder leiding van Eysoldt. 0.a. Ca
price espagnol, RimskyKorsakow, Polo-
wetzer Tanze, Borodin en 2de rhapsodic,
Brahms.
Rome, 441 M. 905: Symphoniecon-
cert onder leiding van Alfredo Casella
O.a. Allegro appasionato, Camille Saint—
Saens.
Brussel, 508 en 338 M. 508 M.: 12.20:
Concert onder leiding van F. André
5.20: Kurzaal-concert uit Ostende 6.20;
Gramofoonpl. 8.20: Zangvoordracht
8.30: Radio-tooneel 9.05: Gramofoonpl.
9.20: Concert uit de Kurzaal Ostende
11.00: Dansmuziek 338 M.: 12 20:
Gramofoonpl. 5.20: Concert onder lei-
ding van F. André 6.20: Gramofoonpl.
8 20: zang en piano 9 20: Concert uit
het Casino te Knocks 11.00: Gramo
foonplaten.
Zeesen, 1635 M 8.20: Zie Langenberg
9.50: idem 10.35: Lezing en Berichten
Hierna tot 12.50: Avondconcert door werk-
looze musici onder leiding van Hermann
Hinrich.
I
naar het Engelsch van WILLIAM LOCKE
door J. E. d. B. K.
mensrh»JJe^ niar gezondheid van de
opwekkenrt^rt a/ltóme en bestelde een
elLs drank voor Martin en een
Martin- voor zich Z€lf- Toen zel
a aJ?en U't Brahtóme gekomen om u
vnii hff °.ver een zaak, die voor mij
miin ui i gr.00ljste belang is. 't Gaat om
Sanest»!? loe,k™st- Hii legde een vijf-
schoof dat Fortinbras weg-
^este jongen, dit is een familie-
Ik weet er alles van. Ik
Bonheur J°U langer de Marchand de
,u dal niet meer bent, zei Martin,
weetik voor den duivel niet, wat ik
het „lufrf t,®n ,met ^in vingers legde hij
net geldstukje tusschen hen in.
i.fT in goede kerel, zei Fortinbras, het
i,~, naar Martin toeschuivende, als je het
wenscht, dan zal ik ambtshalve met je
daar een advocaat of een
ooster geen honorarium aanneemt, waar
net familieleden betreft, zoo kan ik ook
van jou geen betaling aanvaarden. Bi
gourdin, over wiens karakter je ampel en
breed kunt oordeelen, heeft je aangebo
den om deel te nemen in zijn zaak. Als
advocaat en als man van de wereld zeg ik-
neem het aan. Zoolang als Brantóme be-
|°~at, en het zal niet van de aarde ver
dwijnen, zullen handelsreizigers en toeris
ten het Hotel des Grottes bezoeken. En
zoolang de Europeesche beschaving be
staat, zullen er truffels en Paté de foie
gras gegeten worden, die nu door de fa-
brique van het hotel naar Calcutta. Mos
kou. San Francisco, Bayswater en Buenos
Aires verzonden worden. En als Marchand
de Bonheur, zooals je mij graag noemt,
kan ik je openhartig verklaren, dat je er
je geluk in zult vinden als je het voorstel
aanneemt.
Hij dronk een slokje limonade. Martin
schoof het geldstukje iets meer naar
hem toe.
't Is volstrekt niet zoo'n eenvoudige
zaak als u schijnt te denken, vervolgde
Martin. Dan zou ik Bigourdin's edelmoe
dig aanbod dadelijk hebben aangenomen.
Ik ben niet dwaas. En ik ben innig aan
Bigourdin gehecht, omdat hij met zijn
goede hart mij behandelt als een broeder.
Ik ben niet gekomen om als man van
zaken met u te spreken. En u moet geen
gewetensbezwaren hebben, omdat Bigour
din een familielid van u is.
Weer verschoof hij het geldstukje.
Ik wil u alleen raadplegen als den
Marchand de Bonheur in de grootste crisis
van mijn leven, nu ik ten prooi ben aan
allerlei tegenstrijdige aandoeningen. Daar
zijn verwikkelingen, waarvan u niets weet.
verwikkelingen? Fortinbras stak
vriendelijk de hand uit. Is er misschien
een teeder gevoel in het spel? Hij glim
lachte in de veronderstelling dat de liefde,
dien de jonge man voor Felise koesterde,
hem belette vrij uit te spreken. Je kunt
geheel openhartig tegen mij zijn.
't Is veel meer dan een teeder gevoel,
riep Martin met ongewone heftigheid.
Lees dit eens.
Uit zijn zak haalde hij een verkreukeld
briefje, dat hij op tafel wierp.
Fortinbras zette zijn bril op en las het.
Hij zette zijn bril weer af en gaf den brief
terug. Zijn gezicht was impassibel gewor
den en hij zag Martin aan met doffe, ver
moeide. blauwe oogen.
Je belofte. Hoe was die?
om naar Egypte te gaan,
Waarom zou je Lucilla Merriton in
Egypte ontmoeten?
Met wild gebaar hief Martin beide han
den omhoog.
Begrijpt u dat niet? Ik ben er fel op
om naar Egypte te gaan of naar Kaap
Horn of naar de hel, om haar maar te
ontmoeten. Maar ik heb verstand genoeg
over om u eerst te consulteeren.
Fortinbras zag hem strak aan en knikte
eenige malen met het hoofd; toen, zonder
de oogen van hem af te wenden, strekte
hij zijn hand uit naar het vijffrancstuk,
dat hij in zijn zak liet glijden.
Dat, zei hij, geeft een ander aan
zicht aan de zaak.
HOOFDSTUK XVIII.
Het fijn gesmeede plan was in elkaar
gestort door het uitvallen van den hoek
steen. Félise. Het was niet langer een
familie-aangelegenheid. Fortinbras luis
terde naar den jongen man met de objec
tiviteit van zijn ambt, en ondervroeg hem
op handige wijze. Martin antwoordde, tot
hij zijn eerlijke, opgewonden ziel geheel
had blootgelegd. En toen zei Fortinbras
met zijn vriendelijken glimlach:
Laten we ons na al dezen arbeid eens
wat gaan verkwikken. Ik zal mij vandaag
de weelde veroorloven, wat ik in jaren
niet gedaan heb, een gast te onderhou
den. Je gaat met mij lunchen. En als we
dan weder gesterkt zijn naar lichaam en
ziel, gaan we weer aan den arbeid. Laten
we aan een andere tafel gaan zitten.
Ze lunchten samen. Fortinbras sprak
over menschen en dingen en boeken! Hij
was de volmaakte gastheer, tot de eerste
sigaret geraakt was. Toen leunde hij ach
terover in zijn stoel en staarde voor zich
uit. Zijn gezicht geleek een masker. Mar
tin, die naast hem zat, durfde hem niet te
storen. Hij had het gevoel in tegenwoor
digheid van een orakel te zijn. Het orakel
bewoog zich, ging weer rechtop zitten,
kreeg weer iets menschelijks over zich es
op zijn gezicht verscheen weer de glimlach.
Mtjn beste Martin, zei hij, terwijl hij
met de eene hand over zijn grijs haar
streek, ik heb de zaak geheel overdacht
en ik zie nu duidelijk den weg, die voor
jou naar het geluk voert. Zooals mijn
goede vriend Montaigne zegt, en ik heb je
geraden zijn geschriften te lezen.
Wat ik gedaan heb, zei Martin.
Fortinbras knikte verheugd. Niemand is
rijker in echt menschelijkheid. Met zijn
woorden zeg ik: Mijn onderricht bestaat
in vrijheid en de naakte waarheid. Ik
neem de menschelijke ziel, zooals zij is, en
ontdoe haar van alle kluisters en omhul
sels. Ik ontdoe jouw ziel van de kluisters
van grof stoffelijke welvaart en uiter
lijke tevredenheid. Ik zie haar het mis
schien onbereikbare ijverig najagen, in
alle geval najagend het Schoone en dat is
iets heerlijks voor de ziel. Vrijheid en
naakte waarheid zijn de eenige wacht
woorden. Neem een gedeelte van je kapi
taal op, steek Je netjes in de kleeren, ga
naar Egypte en geef je ziel een kans.
Ik hoef u wel niet te zeggen, zei Mar
tin, na een kort oogenblik, dat ik hoopte,
dat u mij dit zoudt raden, 't Lijkt allemaal
zoo vreemd, maar toch. Hij stak een siga
ret aan, die hij onder Fortinbras' woorden
tusschen zijn vingers had gehouden. Zoo
is het en het kan me niets schelen, wat er
daarna met me gebeurt.
Van mijn ambtelijk standpunt be
schouwt, zei Fortinbras, is dit de Ideale
gemoedstoestand.
En met dat al heb ik het gevoel, een
ruwe vlegel te zijn. Wat moet ik voor den
duivel aan Bigourdin zeggen?
Laat dat maar aan mij over, zei For
tinbras, hij weet dat Je een cliënt van mij
bent en dat je mij niet alleen je vertrou
wen schenkt, maar dat je ook mijn raad
opvolgt. Als je mijn gezelschap aanneemt,
dan ga ik met je mee naar het land van
de Pharao's.
iff at! riep Martin, ten hoogste ver.'
baasd. U! Goede hemel! Natuurlijk vind
ik dat allerprettigst, zei hij, na zich her
steld te hebben van zijn verwondering.
Zooals ik zei, vervolgde Fortinbras,
zal ik je vergezellen en je verantwoorde
lijkheid tegenover Bigourdin op mijn
schouders nemen en tot mijn voldoening
kan ik den droom van mijn leven réali-
seeren en die is om naar de Sfinx te gaan
en te zeggen: Welnu, mijn beste, vertel me
nu eens vertrouwelijk, onder vier oogen,
wat is eigenlijk je bedoeling?
Later, toen Martin meer vertrouwd was
geraakt met dit verwonderlijke voorstel,
maakten zij verdere reisplannen.
Jij, zei Fortinbras, jc moet het er eens
royaal van nemen, dat is noodlg voor je
évolutle. Je moet wonen in paleizen en
rijden in sierlijke karossen. Maar ik, rei
zende als wijsgeer, heb slechts noodig de
schaduw van een palmboom, een handvol
dadels en een dronk frisch water. Ik zal
dus niet met je feestvieren, maar ik zal
altijd in je nabijheid zijn, en altijd tot ja
dienst bereid, zooals een getrouwe Geest.
't Is heerlijk en het is edelmoedig
van u om het zoo in te richten, lachte
Martin, maar ik begrijp volstrekt niet,
waarom u dit doen zoudt.
Fortinbras antwoordde eenvoudig:
Ik ben een man, die ten doode toe
vermoeid is, mijn beste jongen, en mijn
ziel heeft behoefte aan een vacantie. En
daarom maak ik gebruik van deze gele
genheid om mij te baden in zonneschijn.
En over mijn aanbod om je met raad bij
te staan, praten we niet, dat is onnoodig.
Zijn laatste woorden waren in een waas
van geheimzinnigheid gehuld. Zoover als
het Martin betrof, was Fortinbras zoo vrij
om te gaan, waarheen hij wilde Maar
waarom was hij zoo bezorgd voor zijn wel
varen? Waarom nam hij zooveel verplich
ting op zich? Hij gaf het raadsel spoedig
op. Te veel opwindende gedachten koer
sten door zijn brein.
.(Wordt vervolgd.Jl
