738te Jaargang
WOENSDAG 29 JUNI 1932
No. 22169
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
ASFALT-WEGEN
Economische wegen
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT^
Voor Leiden per 3 maanden t. 2.35; per week f. 0.1»
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.1»
Franco per post f. 2.35 portokosten.
Dl! nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door
hen de beslissing op het verzoek van de
firma J. C. van der Steen en Co. om ver
gunning tot het oprichten van een fabriek
van koek, banket en suikerwerk in het
perceel Pieterskerkgracht Nis 1820. Sec
tie C, No. 1823, is verdaagd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 29 Juni 1932. 2274
GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
LEIDSCHE CHR. JEUGD-CENTRALE.
Van het echtpaar VerhoogtPenseel.
Voor de 50ste maal gaan morgen voor
het echtpaar Andreas Verhoogt en Wilhel-
mina Penseel, wonende Uiterstegracht 14,
de bruidsdagen in. Het krasse echtpaar,
de man is 72 en de vrouw 73 jaar oud, zal
in deze dagen vanzelfsprekend vele blij
ken van belangstelling ondervinden, welke
wel hun hoogtepunt zullen bereiken op
den 12en Juli, den trouwdag. Van de 9
kinderen die uit dit huwelijk werden ge
boren, zijn er thans nog 8 in leven, ter
wijl niet minder dan 43 kleinkinderen de
trots der grootouders vormen. De krasse
bruidegom was tot voor enkele maanden
bij de firma Clos en Leembruggen in
dienst ter verzorging van de personeel-
tuintjes en voordien waarmoezier.
AFSCHEID VAN DEN HEER J. VINK.
Als directeur van „Orpheus".
Gisteravond nam de heer J. Vink, die
ruim 30 jaren vanaf de oprichting, direc
teur van de muziekvereeniging „Orpheus"
is geweest, wegens gezondheidsredenen af
scheid van bovengenoemd gezelschap.
Bij monde van den heer J. Brouwer,
voorzitter van .Orpheus". die in zijn toe
spraak enkele herinneringen aanhaalde,
werd hem namens het muziekgezelschap
een souvenir aangeboden. Hem werd ver
zocht voor de laatste maal een van zijn
arrangementen n.l. „Faust Fantasie" te
willen dirigeeren. waaraan de heer Vink
gaarne voldeed. Daarna gaf hij den diri
geerstok over aan zijn opvolger den heer
P. de Rook. Na afloop der repetitie blaef
men nog eenigen tijd gezellig bijeen en
werd menige oude herinnering opgehaald.
Openluchtmeeting.
Het gaat met de Leidsche Chr. Jeugd-
Centrale flink vooruit. Het aantal aange
sloten' vereenigingen is weer met vier ver
meerderd, terwijl nog met andere veree
nigingen wordt onderhandeld.
De nieuw toegetreden groepen zijn: de
Ned. Hev. Knapenvereeniging „Pniel", de
Chr. Hist. Jongerengroep, de C. J. M. V.
„Leeuwendaal" en de Driehoeksmeisjes.
Inzake de groote openluchtmeeting op
„Oud-Poelgeest" a s Zaterdagmiddag om
drie uur, deelde men ons mede. dat ds. A.
K. Straatma.Ned. Herv. pred. te Den Haag
het onderwerp „Vrije tijd" zal behande
len, terwijl wethouder S. Goslinga, het
onderwerp „Arbeid" zal inleiden. Het
jeugdkoor „Ex Animo" en een Chr. mu
ziekvereeniging zullen ook hun medewer
king verleenen.
CAFÉ-RESTAURANT
„IN DEN VERGULDEN TURK."
FILMVERTOONING
„NEDERLANDSCH FABRIKAAT".
Donderdag op de Kaasmarkt.
Als reeds eerder gemeld, zal de
vereenlging „Nederlandsch Fabrikaat" ter
gelegenheid van de algemeene vergade
ring morgenavond een openluchtvoorstel
ling komen geven van Nederiandsche
industrie-films, terwijl voor de eerste maal
een film vertoond zal worden over het
natuurschoon in eigen land, om ook de
leus „Blijft in eigen land" meer ingang
te doen vinden. Deze natuurfilm geeft een
beeld van Lochem en omstreken.
De verschillende industriefilms geven een
overzichtelijk beeld van eenige Nederiand
sche bedrijven, waarin men verscheidene
artikelen geheel in het fabrikatie-proces
kan volgen. Zoo ziet men onder anderen
het vervaardigen van electrische motoren,
rubberschoenen, fietsbanden, zeep, mosterd
zout, radio-artikelen, kabels, koek, tafel
zilver.
Eenige humoristische teekenfilmpjes
vestigen op onderhoudende wijze de aan
dacht op de voordeelen, verbonden aan
het gebruik van sigaren, koek, tabak, thee
en koffie van Nederlandsch Fabrikaat.
Deze filmpjes vormen een aardige afwisse
ling met de industrie-films.
Als begeleiding zal door twee groote
luidsprekers gramofoonmuziek ten gehoore
gebracht worden. Ook zal nog een toe
spraak tot de menigte gericht worden, om
nog eens de nadruk te leggen op de nooa-
zaak, in den tegenwoordigen tijd vooral
Nederlandsch Fabrikaat de voorkeur te
geven, indien gelijk in prijs en kwaliteit
als buiteniandsche goederen.
De vertooning der films zal morgen
avond op de Kaasmarkt beginnen om
ongeveer tien uur. Te voren wordt muziek
gemaakt.
EXAMENCOMMISSIE
NIJVERHEIDSONDERWIJS.
Bij beschikking van den minister van
Onderwijs, K. en W. is in de commissie,
in 1932 belast met het afnemen van de
examens ter verkrijging van de akten van
bekwaamheid tot het geven van nijver
heidsonderwijs, gemerkt N I, N III (met
aanteekeningN b N c, N o en N p. als-
Oog benoemd tot lid dr. J. Voogd, hoofd
assistent aan het natuurkundig labora
torium der rijksuniversiteit te Leiden en
ieeraar aan de school van het Genoot
schap Mathesis Scientiarum Genitrix
aldaar.
Een aanzienlijke verbouwing.
De eigenaar van bovengenoemd café-
restaurant, de heer W. Couwenberg, zendt
ons naar aanleiding van de jongste ver
bouwing een alleraardigst boekje, dat tal
van wetenswaardige historische bijzon
derheden omtrent het pand Breestraat 84
bevat. Welke Leidenaar weet bijvoorbeeld,
dat dit huis in 1587 bewoond werd door
niemand anders als den secretaris van
Leiden, den beroemden Jan van Hout?
Later is het overgegaan in handen van
den lakenfabrikant Leplac, die het pand
in 1673 geheel liet verbouwen en den
naam „In de vergulde Druyff" veran
derde in „In den Vergulden Turk", waar
schijnlijk uit dankbaarheid voor de voor
deelen welke hij door zijn zakelijke rela
ties met Smyrna had behaald. De be
kende beeldhouwer Xaveri, die ook de
beeidhouwwerken van „Gravensteen"
heeft gemaakt, vervaardigde het thans
nog bestaande Turk-motief in den gevel.
Tot het einde der vorige eeuw is „de
Turk" als particuliere woning in gebruik
geweest, het laatst door prof. Bierens de
Haan. Daarna werd er een café geves
tigd onder den naam „Suisse". Oudere
stadgenooten zullen zich dit nog wel
herinneren. Omstreeks 1900 werd het
pand aangekocht door den heer M. H. v.
Waveren, die het grondig liet restauree-
ren, het den, behoudens de jongste ver
bouwing, tegenwoordigen vorm schonk en
het den ouden naam hergaf.
Ruim 22 jaar lang heeft de heer
Couwenberg, trouw terzijde gestaan door
zijn echtgenoote, aan het hoofd van het
bedrijf gestaan en door zijn voortreffe
lijke leiding er in niet geringe mate toe
bijgedragen, dat „de Turk" in blnnen-
en buitenland met eere wordt genoemd.
Dat hij met zijn tijd weet mee te gaan,
leert de verbouwing, waarover wij hier
boven reeds terloops spraken, opnieuw.
Uitwendig is er niet veel verandering te
bespeuren, maar aan de achterzijde en
voornamelijk daar, waar de koks sedert
dertig jaar de reputatie van „de Turk"
als voortreffelijk restaurant hooghouden,
des te meer. Van het achterhuis werd de
eerste, tweede en zolderverdieping afge
broken en een geheel nieuwe keuken, lin
nenkamer, wasscherij, proviand- en
kleedkamer in twee verdiepingen opge
trokken. Het geheele werk werd door de
firma G. Splinter en Zn. aangenomen en
binnen den vastgestelden tijd van drie
maanden voltooid. Bijzondere aandacht
is gewijd aan rook-afvoer en iuchtverver-
sching. Het personeel werkt nu in ruim
ten, welke overvloeien van licht en lucht,
wel een groote tegenstelling met den
vroegeren toestand.
Mevr. Couwenberg gunde ons ook even
een blik in haar heiligdom, de proviand
kamer met eigen Weck-inrichting en de
wasscherij, welker capaciteit door aan
schaffing van nieuwe machines werd op
gevoerd tot 4000 stuks waschgoed per dag!
Een belangrijke verbetering, waarvan
ook de bezoekers rechtstreeks profiteeren
is de verbouwing van het vroegere ach
terzaaltje, niet ten onrechte vanwege het
slechte licht en lage plafond „het roefje"
genoemd. Thans is over de geheele
lengte een prachtig zuiderlicht aange
bracht en de vloer ligt op gelijke hoogte
als de gangen.
Deze zaal werd naar ontwerp van den
bekenden binnenhuis-architect Paul
Bromberg door de firma Pander uit Den
Haag uitgevoerd in mahonie-betimme-
ring afgewisseld door een bespanning van
zijde-doek. Gisteravond is in intiemen
kring het mooie zaaltje officieel ingewijd,
waarbij we opnieuw in de gelegenheid
waren de voortreffelijke hoedanigheden
van de Turkkeuken te constateeren.
Moge de uitgave van het boekske, waar
van wij in den aanhef spraken en waarin
ook een lijst van de voornaamste Leid
sche bezienswaardigheden en musea is op
genomen, bijdragen tot grooteren bloei
van den ouden Leidschen „Turk."
LAUSANNE EN GENEVE.
LEIDEN'S INWONERTAL.
Blijkens mededeeling van den directeur-
generaal van de Statistiek bedroeg het
aantal inwoners van onze gemeente op 31
December j.l. 71.598.
Te Genève slaagde voor het doctoraal
examen Staatswetenschappen onze oud
stadgenoot de heer J. L. F. C. A. de
Thouaxs.
NOG ALTIJD STILSTAND - DE
FRANSCHEN PESSIMISTISCH.
De tweede bijeenkomst van Mac Donald,
Herriot en Von Papen, gistermiddag ge
houden in aanwezigheid van den Duit-
schen minister van Buiteniandsche Zaken
en de ministers van Financiën van Frank
rijk en Engeland, welke vier uren duurde,
werd tegen acht uur beëindigd. Overeen
gekomen werd dat heden opnieuw een zit
ting der zes uitnoodigende mogendheden
zal worden gehouden, zoomede directe
onderhandelingen tusschen de Duitsche en
Fransche delegatie en wel tusschen Von
Papen en Herriot, zoomede tusschen
Schwerin Grosgk en Germain Martin. Be
treffende het verloop der zitting wordt
officieel verklaard:
„Heden heeft de president der conferen
tie met de leiders van andere delegaties
en de gedelegeerden van Frankrijk,
Duitsohland en Engeland de resultaten
der besprekingen, welke tusschen deze de
legaties hebben plaats gevonden, geresu
meerd.
Morgenmiddag zal de president der zes
uitnoodigende mogendheden rapport uit
brengen over den toestand. De bespreking
tusschen de Duitsche en Fransche dele
gatie zal worden voortgezet."
Behalve deze beraadslagingen hebben
uitvoerige besprekingen plaats gehad tus
schen de Duitsche, Engelsche en Fransche
financieele experts.
Van Fransche zijde wordt thans ge
streefd naar een actieve financieele deel
name van Duitschland aan het „fonds
commun" door middel van industrie- en
spoorwegobligaties.
Betreffende de onderhandelingen tus
schen MacDonald, Herriot en Von Papen
wordt een streng stilzwijgen in acht ge
nomen.
Volgens mededeelingen van Fransche
zijde is bij de gisteren gevoerde bespre
kingen gebleken, dat er geen uitzicht op
een oplossing is. Men is overeengekomen
een commissie te benoemen, bestaande uit
de vertegenwoordigers der zes uitnoodi
gende mogendheden, ten einde op deze
wijze de conferentie permanent te ver
klaren. Feitelijk zou de conferentie reeds
dezer dagen beëindigd worden, mogelijk
reeds Donderdag.
Minder pessimistisch blijft Engeland.
In leidende Engelsche kringen wordt
in tegenstelling met de buitengewoon pes
simistische stemming aan Fransche zijde,
de toestand geenszins hopeloos geacht. De
onderhandelingen zijn volkomen vriend
schappelijk verloopen. De onderhandelin
gen worden voortgezet en zullen waar
schijnlijk tot het midden van de volgende
week duren. Weliswaar zijn de moeilijk
heden nog zeer groot, maar na de onder
handelingen van gisteren heeft men den
indruk, dat men, vergeleken met den stand
van zaken der laatste dagen iets verder
is gekomen. Men zal thans wederom de
conferentiemachine in gang zetten en een
subcommissie in het leven roepen teneinde
in een nauw omschreven kader een over
brugging der tegenstellingen te vinden.
Voor de verklaring van Fransche zijde, dat
thans een afbreken der conferentie onver
mijdelijk is geworden, toont men aan En
gelsche zijde weinig begrip Men is veeleer
optimistisch gestemd. Aan Engelschen
kant schiint men sceptisch te staan tegen
over de Fransche houding.
Van Duitsche zijde wordt een uitvoerige
verklaring gegeven van het standpunt der
Duitsche delegatie te Lausanne. Geen de
legatie stond van den eersten dag af zoo
sterk onder den indruk, dat het te Lau
sanne niet er om ging de verhouding tus
schen crediteuren en schuldenaars te zui
veren, doch dat het het doel is, voor lange
jaren het lot van Europa en van de we
reld te bepalen.
De ontwikkeling van het herstelvraag-
stuk heeft de geheele wereld tot het be
wustzijn gebracht, dat de herstelbetalin
gen niet slechts het Duitsche bedrijfs
leven vernietigen, doch ook den economi-
schen welstand der crediteuren en de
geheele overige wereld dreigen te ver
woesten.
Het zou dus doelloos zijn te Lausanne
een nieuw systeem voor de herstelbetalin
gen te willen uitvinden.
Met een tot nog toe op dergelijke
conferenties onbekende openhartigheid
hebben de laatste dagen schuldenaars en
schuldeischers het herstelprobleem in alle
bijzonderheden met elkaar besproken.
In tegenstelling tot de in het buitenland
verbreide meening, als zou Duitschland
zich te Lausanne zuiver negatief tot de
herstelbesprekingen beperken, hebben de
Duitsche vertegenwoordigers ter herstel
conferentie krachtige medewerking aan
den economischen wederopbouw van
Europa toegezogd.
Van Duitsche zijde is 'n urgentie-pro-
Geslaagd voor het Staatsexamen-
L.O. te 's-Gravenhage, de heeren B. P.
Liese en J. A. Beversluis alhier.
Onze stadgenoot de heer H. J.
Hermans behaalde aan het Conservatorium
te Amsterdam het eind-diploma met als
hoofdvak piano
Bij onderhandsche inschrijving is
aan de firma J. J. van Mastrigt, Haarlem
merstraat 238 de levering gegund van
versch rundvleesch ten behoeve van het
Academisch Ziekenhuis gedurende het
derde kwartaal van 1932.
gram opgesteld, dat ln de eerste plaats zal
leiden tot de economische en fmancieele
saneering van Oostenrijk en de Zuld-
Europeesche staten.
Verder heeft de Duitsche regeering
medewerking toegezegd bij alle maatrege
len voor de reorganisatie der wereld
economie. Een bijzondere rol speelt hierbij
zoogenaamd „fond commun", dat voorna
melijk tot taak zal hebben landen met
valuta-moeilijkheden de noodige dekkin
gen te verschaffen.
Bij de pogingen om Europa te saneeren
nemen Frankrijk en Duitschland een bij
zondere plaats in. Volgens Duitsche op
vatting vormt overeenstemming tusschen
deze beide landen de grondslag voor een
gunstige ontwikkeling van Europa. Daar
om zullen ook in de toekomst de economi
sche betrekkingen tusschen deze beide
landen hechter moeten worden.
De houding der Duitsche regeering ter
conferentie was van den eersten dag af
aan volkomen consequent. Het is in strijd
met de feiten, wanneer beweerd wordt dat
de Duitsche regeering na den terugkeer
van den rijkskanselier uit Berlijn een
straffer standpunt is gaan innemen. De
verklaringen van den rijkskanselier en den
rijksminister van financiën gingen in de
laatste dagen steeds in de richting, dat
voorstellen van een nieuw systeem van
herstelbetalingen onmogelijk zijn en dat
het Duitsche volk in zijn ontzaglijken
nood dergelijke voorstellen niet zou begrij
pen en eenstemmig zou afwijzen. Het
Duitsche standpunt is en blijft, dat slechts
schrapping der herstelbetalingen voor alle
volken de hoop op een betere toekomst
opent en dat de samenwerking binnen het
kader van het meest constructieve plan de
eenig mogelijke weg is naar den opbouw
van Europa en van de wereld. De staats
lieden kunnen de situatie meester worden,
wanneer zij den door de Duitsche delegatie
gewezen weg volgen.
De Amerikaansche ambassadeur Gibson
de leider der delegatie van de Vereenigde
Staten te Geneve, is gistermiddag opnieuw
onverwacht in hotel Beau Rivage, het
hoofdkwartier der Britsche regeering te
Lausanne, aangekomen, waar hij een vrij
langdurig onderhoud heeft gehad met
MacDonald, waarbij, naar verluidt, de
verdere behandeling van het nieuwe
Amerikaansche ontwapeningsplan en de
houding der Engelsche regeering nopens
de Amerikaansche voorstellen is bespro
ken. De Amerikaansche regeering eischt
een spoedige definitieve bespreking der
Amerikaansche voorstellen, terwijl ln
vooraanstaande kringen der Ontwape
ningsconferentie het voornemen zou be
staan de conferentie den 15en Juli voor
eenige maanden te onderbreken, zonder
dat een behandeling der Amerikaansche
voorstellen zou plaats hebben.
Het presidium der ontwapeningsconfe
rentie zou, naar 4n het voornemen ligt,
de volgende week bijeenkomen, waarna
de hoofdcommissie haar werkzaamheden
zou hervatten tot midden Juli.
Volgens den diplomatieken medewerker
van de „Daily Tel." zou rijkskanselier von
Papen den wensch koesteren, om met be
hulp van Frankrijk een volledige verzoe
ning tusschen Duitschland en Polen tot
stand te brengen.
Het plan van von Papen moet hierop
neerkomen, dat de corridor geïnternatio
naliseerd en .Dantzig aan Duitschland
teruggegeven wordt, waartegenover Polen
de faciliteiten van vrijhavens zou verkrij
gen,- zooals dit voor Tsjecho-Slowakije in
de havens van Hamburg en Stettin het
geval is.
Een ander middel tot verbetering van
de betrekkingen tusschen Duitschland en
Polen ziet von Papen in een plan tot ver
zoening van de Donaulanden, waarbij dan
Duitschland en Polen zouden toetreden
tot een economische federatie van de
Donaulanden.
De diplomatieke medewerker is van oor
deel dat deze oplossing door het Duitsche
volk in zijn geheel niet zal worden aan
vaard. aangezien ook in dit geval Duitsch
land door den corridor nog steeds in
twee stukken verdeeld is.
BINNENLAND.
De feesten ter eere van Amsterdam's
Universiteit. (3e Blad).
De uitvoer van leer naar Frankrijk.
(Binnenland, 2e Blad).
De Vereeniging van Nederl. Gemeenten
in jaarvergadering bijeen. (Binnenland
2e Blad).
Wapensmokkel naar Duitschland (ver
moedelijk voor de nationaal-socialisten)
ontdekt. (Laatste Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
Nog steeds stilstand te Lausanne en
Geneve trots verdere besprekingen. (Bui-
tenl. en Tel. le Blad).
De nieuwe Duitsche noodverordening.
(Tel. le Blad).
De Duitsche rijksraad keurt de begroo
ting goed. (Buitenl. le Blad).
RECLAME.
„Economisch"! is het wachtwoord,
2248
Waarvoor alles buigt en zwicht;
Daarom zijn de ASFALTWEGEN
Naast een groot GENOT óók PLICHT.
Dr. Fritz Norden, die Zondag door een
motorrijder is overreden, is aan zijn ern
stige kwetsuren bezweken. De Duitsche
delegatie verliest in dr. Norden, die sedert
7 jaar lid van de Duitsche delegaties te
Genève is geweest en op bijna alle inter
nationale conferenties na den oorlog als
juridisch deskundige en tolk van de Duit
sche delegatie met groot succes werkte,
een hooggeachten medewerker.
ENGELAND.
De conferentie van Ottawa.
Aan ©en noenmaal, dat de Empire League
aan de Engelsche delegatie naar Ottawa
heeft aangeboden, heeft minister Thomas
gisteren gezegd, dat de delegatie niet naar
Ottawa gipg om 1*3 zie^. wat zii -kon
kriigen, maar veeleer om te zien wat zii
kon bijdragen tot het gemeenschappelijk
belang. De Engelsche delegatie had niet
een vastgesteld plan. Zij wenschte onbe
vooroordeeld, met alle kennis van de
moeilijkheden die te wachten stonden en
niet van te voren gebonden naar deze
conferentie te gaan. De wereld snakte
naar leiding, en het zou zeker een aan
wijzing voor anderen zijn, indien getoond
kon worden, dat het Britsche rijk, dat een
kwart van de geheele wereld omvat, met
zijn verschillende belangen een gemeen
schappelijk doel had bereikt.
Reuter verneemt uit bevoegde bron, dat
De Valera de volgende maand de confe
rentie van Ottawa niet zal bijwonen, omdat
talrijke binnenlandsche aangelegenheden
hem beletten den Vrijstaat te verlaten.
Of zou juist zijn, dat Baldari verklaard
heeft niet met Ierland te Ottawa te wil
len praten, na alles wat gebeurd is?
Vergeet niet gedurende Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden!
Ondergeteekende
wonende —(straat)No-
wenscht het „LEIDSCH DAGBLAD" vanaf
tintopgezonden te hebben aan onderstaand adres:
