XePs
TE KOOP 1
AFBRAAK-PRIJZEN (ZIET ONZE ETALAGES)
Verkade
KOELHUIS
Nieuwe Aardappelen
MOTZAKKEN
De DEKEN-VERKOOP begint Donderdagmorgen negen uur
Naaisters gevraagd,
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Blad
Dinsdag 28 Juni 1932
AUTOTOCHT.
UIT RUSLAND.
MINTA
Pracht Winkelhuis
BONTJASSEN
ANTI MOTTEN
Sterk geprepareerde
J. VRIJENHOEK
Tien uur. De deur van het lokaal, waar
we de aanmelding van de oude menschen
voor de jaariyksche autotocht verwach
ten, wordt opengezet. Aarzelend schuiven
de eerste oudjes naar binnen, een paar
bijdehandte vrouwtjes. „Zijn we hier
goed?"
Als ze binnengenoodlgd worden, Is de
stroom niet meer te stuiten. Met hun twin
tigen, dertigen staan ze weldra opeen
gepakt en nog altijd wordt er vanuit de
gang verder opgeduwd, zoodat de voor
sten, die hun goede plaats willen behou
den, de tafel en stoelen dreigen omver
te gooien. We moeten maatregelen nemen.
„Deur dicht, en voorloopig niemand
meer naar binnen!" Een guitig oud man
netje biedt zich aan als portier. HU zal.
„net als de pelisie by 'n totale uitver-
koup", de menschen bij tien tegelijk naar
binnen halen.
Om de beurt komen ze plaats nemen
op den stoel, die naast de tafel voor hen
klaar staat. Even uitrusten „Hè hè, die
trap, en die warmte, en 'k woon zoo ver.
Maar 't vorig jaar was ik te laat, en
daarom zeg ik tege me dochter: dan maar
liever de eerste!" Van negen uur af heeft
ze al voor de deur gestaan.
De oude bekenden worden vlug afge
werkt, want die staan al op het kaart-
register. ,,'t Lijkent wel de Burgerlijke
Stand, alles staat er op, zelfs je leeftijd!"
lacht het menschje. „Nee, me man gaat
niet mee, die ls twee maanden geleden
gestorven."
Met de nieuwelingen gaat het minder
vlug. Opgave van adres gaat dikwijls met
groote moeilijkheden gepaard. „Welk
nummer?" „Och juffie, daar heb ik nou
echt naar vergeten te kijken, maar 't ls
op de Zijlsingel, en me schoonzoon ls
schilder". We hopen, dat we niet te veel
schilders op den Zijlsingel moeten af
zoeken.
„Ik ben een beetje hardhoorlg", zegt
een ander. Hij blijkt inderdaad niet te be
schreeuwen. Maar .na veel zoeken diept
hij een winkelzakje uit een van zijn zak
ken op, waar een der huisgenooten naam
en adres op heeft genoteerd. Het man
netje lacht overgelukkig, als we door
gebaren te kennen geven, dat de zaak in
orde is.
Bij de getrouwde vrouwtjes moeten we
opletten. „Ik heet Mina van Duuren, en lk
wou graag ln de gunst staan, ik ben 76
jaar en nog nooit meegeweest". Ze wordt
opgeschreven. Klaar? „Nee", schudt ze,
„me man óók nog: Jan van Vloten, zelfde
aderes". We beduiden haar, dat ze dan
toch eigenlijk mejuffrouw van Vloten, ge
boren van Duuren, zal moeten heeten. Ja,
dat zal dan wel zoo zijn. Verleden jaar
hebben we tevergeefs naar een weduwe
gezocht, die haar meisjesnaam had op
gegeven. Niemand ln de buurt kende haar
onder dien naam, zoodat ze tot haar
groot verdriet geen kaart heeft gekregen.
Een van de oude dametjes heeft last
van benauwdheid en vraagt of ze vóór
haar beurt geholpen mag worden. Als ze
maar weer in de buitenlucht is, gaat het
over. Er wordt zwak geprotesteerd. Ze
hebben het allemaal benauwd. Je moet
er wat voor over hebben. Maar een paar
goedzakken duwen het vrouwtje naar
voren. Kom Jongens, we hebben den tijd
we zijn immers toch allemaal werkloos?
De mop vindt daverenden bijval, be
halve bij het mannetje, dat nu net aan
de beurt is. „Drie-en-tachentig jaar. en
niet werkeloos," zegt hij oolijk. We kij
ken verwonderd. „lederen dag om zes uur
op en dan naar de kerk, en dan een
half uur loopen naar me baas. Ik werk
bij een boer ln Zoeterwou. En 'k zou me
geen raad weten, as 'k niks meer te doen
had".
Als de stroom wat mindert, kunnen we
de menschen wat rustiger helpen en ze
profiteeren er direct van. Confidenties ko
men los, die meestal niet van de vroolijkste
soort zijn. De vrouwen zijn speciaal ver
zot op ztekteverhalen, waarbij het verloop
zoo drastisch mogelijk geschilderd wordt,
zoodat we wel eens draaierig worden en
het gesprek een andere wending geven.
Een Juffrouw komt fluisterend vertellen,
dat ze ruzie gehad heeft met haar buur
vrouw uit het hofje, met wie ze verleden
jaar absoluut in dezelfde auto moest zit
ten. Nu verzoekt ze dringend, haar niet
samen met de gewezen vriendin te laten
rijden, anders komt er moord en dood
slag van!
Een andere oude dame vraagt vriende
lijk, om achteruit te mogen rijden. Het
lijkt ons een moeilijk probleem. Welke
auto heeft nog zitplaatsen, waarbij men
achteruit rijdt? Zij ls er zeker van, dat
ze dan geen last van misselijkheid heeft.
Niet dat men er ooit moeite mee zou
hebben, want verleden jaar had ze in
een prachtige auto gereden en niemand
had iets gemerkt. Toen ze 't voelde aan
komen, had ze aan haar man haar zak
doek en eau de colognefleschje gegeven,
en toen was de zwart fluweelen reticule
met zilveren slot kijk maar, ik heb
hem meegebracht een uitkomst ge
weest. Aanschouwelijk stelt ze voor, hoe ze
naar den grond bukte, schijnbaar om iets
op te rapen: en toen was 't al gebeurd.
Zelfs de medereizigsters hadden niets ge
zien. Knap werk verklaart ze trotsch.
In kleine lettertjes worden dergelijke
notitie's achter de namen gezet. We moe
ten ook aan de auto's denken! Een enkele
maal prijkt ook de toevoeging: vies, niet
mee. achter een naam. Het komt
slechts zelden voor, omdat de menschen
zelf heel goed weten, dat er speciaal hier
op gelet wordt bij het huisbezoek, dat we
bij alle nieuwelingen doen. Ze zorgen er
dus wel voor, bij de aanmelding reeds
een behoorlijken indruk te maken.
Maar de menschen, voor wie de auto
tocht wel in de allereerste plaats bedoeld
is, krijgen we bij de aanmelding niet te
zien Het zijn de oudjes, stijf van de rheu-
matiek, met verlamde beenen, die het
heele jaar in hun kamertje in den rieten
stoel zitten, en alleen die ééne dag hun
steeg, hofje of poort verlaten om iets van
de buitenwereld te genieten. Zij worden
aangemeld door een familielid. Wanneer
we een jong gezicht zien verschijnen, we
ten we al dadelijk dat er een hulpbehoe
vende moet worden opgeschreven, bij' wie
we een van de wijkzusters noodig zullen
hebben. In verband hiermee deed zich
een grappig incident voor.
Een flinke, blozend uitziende man van
naar schatting ruim vijftig treedt naar
voren. Hij heeft opvallend welig, pikzwart
haar.
„Naam?"
„Jacobus de Ridder, al twee jaar mee
geweest".
We nemen de kaart uit het register.
Het adres is goed, de kaart vermeldt den
leeftijd van 81 jaar.
„Is uw vader hulpbehoevend? Moet er
een zuster bij komen?"
Even verbazing. Dan lacht hij ons in
ons gezicht uit. „Vader? Hier staat de
vader! Verleje Jaar hè-je me ook al in 't
ootje willen nemen! Maar nou vlieg ik er
niet meer in!"
Iedereen heeft uitbundig plezier. „Breng
je geboortebewijs dan mee, ze geloove je
niet!" roept er een. „Zeg opa," vraagt een
tweede, „waar verf jij je haardos mee?"
„Met schoensmeer. Iedere morgen 'n lik
op me kop, as me schoene klaar zijn", zegt
hij droog. En met een knipoogje naar de
„juffies", die nog steeds verwonderd dien
jeugdigen grijsaard aanstaren, verdwijnt
hij uit de kamer.
C. S.-de W.
Steunt, bij gelijken prijs
en kwaliteit,
De Nederlandsche Industrie.
Hiermede dient gij Uw land
En bestrijdt gij de werkloosheid.
HET OORLOGSSPOOR IN HET
VERRE OOSTEN.
(Nadruk verboden.)
Door de Japanneezen en hun bewon
deraars in het Westen wordt vaak verkon
digd als zou de buitenlandsche politiek
van het machtige eilandenrijk in het
Verre Oosten op het oogenblik onge
twijfeld de sterkste militaire mogendheid
van de wereld door keizer Mutsu-Hito
vastgesteld en sindsdien door alle opeen
volgende regeeringen consequent doorge
voerd worden In dezen vorm is de be
wering niet juist en doet ze sterk denken
aan het beruchte „testament van Peter
den Groote" (dat in werkelijkheid nooit
bestaan heeft), dat de buitenlandsche po
litiek van Rusland voorgoed zou hebben
bepaald. Er kan echter niet ontkend wor
den, dat de Japansche buitenlandsche po
litiek de doeleinden, welke zij zich in de
laatste decennia gesteld heeft, op stelsel
matige wijze tracht te bereiken en dat de
Japansche diplomaten daarbij in vele op
zichten de meerderen van hun blanke te
genstanders zijn gebleken te zijn.
Men denke bijv. aan het merkwaardige
verschil tusschen de arrogante houding
van de Duitsche diplomaten vóór den
wereldoorlog, het voortdurend dreigen
met de „gepantserde vuist", en vergelijke
deze met de houding der Japansche diplo
maten, wier imperialistische doel
einden in vele opzichten verder gaan
dan de Duitsche. De Japansche diplo
maten weten de gewelddaden, welke de
Japansche generaals in het Verre Oosten
bedrijven en waarbij zij de rechten van
de zwakke naburen met voeten treden,
door allerlei zeer vredelievende woorden
te verbloemen, zij weten hun veroverings
plannen in stilte voor te bereiden en tot
het laatste oogenblik den schijn van vre
delievendheid te bewaren. En op welke
meesterlijke wijze verstaan zijn de kunst,
de aandacht van de publieke opinie af te
leiden!
Nemen wij bijv. het geval Sjanghai.
Volgens hun gewoonte hebben de Japan
sche generaals hun aanval op deze groote
Chineesche stad in stilte voorbereid en
met bliksemsnelheid uitgevoerd. Velen in
Europa hebben zich afgevraagd, wat het
eigenlijke doel van dien plotselingen aan
val is geweest, die Japan toch in conflict
met de geheele wereld zou kunnen brem
gen. Op het oogenblik kan als vaststaand
aangenomen worden, dat het een buiten
gewoon handige zet was. Rechtstreeksche
beteekenis had de aanval op Sjanghai niet
maar hij moest de aandacht van het bui
tenland van Mandsjoerije afleiden, waai
de Japansche militairen intusschen hun
doel de stichting van een „onafhan-
kelijken staat" konden verwezenlijken.
Het Westen spande al zijn krachten in om
Japan te bewegen Sjanghai te ontruimen:
Japan marchandeerde, trachtte een zoo
hoog mogelijken prijs voor de ontruiming,
van Sjanghai te bedingen en toonde zich
tenslotte bereid tot de evacuatie van die
stad over te gaan. Het Westen was zóó in
beslag genomen door de onderhandelingen
over Sjanghai, dat het Mandsjoerije ge
heel verwaarloosd had. De aanval op
Sjanghai was slechts een middel, de ope-
ïatles in Mandsjoerije ongemoeid te kun
nen doorvoeren. Wel hebben de Japansche
generaals zich vergist wat het weerstands
vermogen der Chineezen betreft en is die
expeditie een zeer kostbare onderneming
gebleken te zijn, maar het doel is toch
bereikt.
Indien het Japan op deze wijze gelukt
was, het Westen om den tuin te leiden,
zoo is dat onmogelijk geweest met China
en Rusland. China zal zich nooit kunnen
verzoenen met het afscheuren van Mand
sjoerije en het stichten van den „onaf-
hankelijken" staat. Voor Rusland is die
„staat", waar de Japansche generaals de
lakens uitdeelen en zich als in een ver
overd gebied, in een wingewest gedragen,
een voortdurende bedreiging. Iedereen ln
Rusland weet, dat Japan zich niet tevre
den zal stellen met het veranderen van
het reusachtige en rijke en uiterst vrucht
bare Mandsjoerije in een soort Japan
sche kolonie, dat zijn adspiraties veel ver
der gaan, dat na Mandsjoerije op het
program de verovering van geheel Ooste
lijk Siberie staat (het Trans-Bajkalland).
zoodat Rusland van zijn laatste haven
aan den Stillen Oceaan zou beroofd
worden.
Er is nog een mogendheid, die groote
belangen bij de gebeurtenissen in het
Verre Oosten heeft, n.l. Amerika. Een
verdere versterking van de positie van
Japan in het Verre Oosten zou het eilan
den-keizerrijk tot den onbetwister heer-
scher van den Stillen Oceaan maken, zou
de Amerikaansche bezittingen in dien
oceaan (de Philippijnen, Hawai enz.) in
gevaar brengen. Ingeval het tot een oor
log tusschen Rusland en Japan mocht
komen, zal Amerika op den duur niet neu
traal kunnen blijven, zal Washington de
sovjet-regeering moeten erkennen, de Sov
jet-Unie in zijn strijd tegen den gemeen-
schappelijken vijand moeten steunen.
Met evenveel aandacht volgen ook
Australië en Nieuw-Zeeland de gebeurte
nissen in het Verre Oosten. In deze do
minions wordt Japan als de vijand be
schouwd, wordt den kinderen op school
bijgebracht, dat Japan de vijand is, met
wien de blanke bevolking vroeger of later
een strijd op leven en dood zal moeten
voeren. Deze zekerheid van de a.s. worste
ling met Japan was een van de oorzaken,
waarom Australië en Nieuw-Zeeland het
Britsche Rijk trouw zijn gebleven. Komt
het tot een oorlog in het in het Verre
Oosten, dan zullen deze dominions op den
duur niet neutraal kunnen blijven. Uit
zelfbehoud zullen zij den tegenstander van
Japan steunen en op de regeering te Lon
den pressie uitoefenen zich bij een even-
tueele coalitie tegen Japan aan te sluiten.
Ook Nederland zou geen onverschillige
toeschouwer bij een eventueele worsteling
in het Verre Oosten kunnen blijven, om
dat Nederlandsch-Oost-Indië in het con
flict betrokken kan worden. Bovendien
zou een overwinning van Japan dat land
zulk een overmacht in den Stille Oceaan
verschaffen, dat Indonesië op den duur
toch niet te behouden zou zijn. Wij den
ken daarbij niet zoo zeer aan een recht-
streeksch deelnemen door Nederland aan
den oorlog als aan een neutraliteit, die
voor Amerika, de Britsche dominions enz.
gunstiger zal zijn dan voor Japan.
Tenslotte zou een overwinning van Ja
pan ook voor de Fransche kolonies in het
Verre Oosten groot gevaar meebrengen,
zoodat de kans, dat ook dat land op de
een of andere wijze in het conflict zou
betrokken kunnen worden, zeer groot is.
Men vergete niet, dat een overwinning van
Japan de genadeslag voor het prestige van
het blanke ras in het geheele Oosten zou
zijn, het streven naar onafhankelijkheid,
dat nu reeds in det kolonies zeer sterk is,
zou dan zulke afmetingen aannemen, dat
vrijwel geen enkele kolonie door een
Europeesche mogendheid behouden zou
kunnen worden.
Een eventueele oorlog tusschen Rusland
en Japan kan dus door dezen samenloop
van omstandigheden het karakter krijgen
van een nieuwen wereldoorlog, wellicht
van nog grootere afmetingen en met
nog ontzettender gevolgen voor onze
tegenwoordige beschaving dan de oorlog
van 1914—1918. Wij staan nu voor een af
grond, die ons dreigt te verzwelgen.
Dat alles zijn mogelijkheden, waarmede
rekening gehouden moet worden. Wij be-
hooren geenszins tot hen, die een derge-
lijken oorlog als onvermijdelijk beschou
wen. Er zijn verschillende omstandig
heden, die eenige hoop geven, dat het
ergste vermeden zou kunnen worden. De
economische positie van Japan is zeer
slecht. Een oorlog, vooral onder de tegen
woordige omstandigheden, eischt veel
geld, en Japan bezit het niet. Aangezien
de rijkste landen in elk geval belang zul
len hebben, de overwinning van Japan te
vreezen, zal het voor dat land uiterst
moeilijk zijn credieten in het buitenland
te krijgen. Japan is voor een groot ge
deelte op het buitenland aangewezen om
dat het land zelf arm aan delfstoffen is
Zelfs voor de expeditie naar China moest
Jppan in het Westen wapenen en munitie
koopen (verschillende Europeesche wa
penfabrieken werkten den laatsten tijd
voor Japan); voor een strijd tegen Rus
land om van een oorlog tegen een
groote coalitie niet te spreken zou de
behoefte aan buitenlandsche grondstoffen
en producten nog grooter worden. Ten
slotte heeft het voorbeeld van Duitsch-
land aangetoond, wat de gevolgen van een
te ver gedreven imperialisme kunnen zijn
en de Japanners zijn zeer intelligente
menschen. Er bestaat dan ook in Japan
een sterke strooming tegen een verwezen
lijking van het z.g. plan van Tanaka
Tenslotte is de binnenlandsche toestand
in Japan ook uiterst ongunstig Ondanks
de vereering van den mikado en de voor
een Westerling verbijsterende vorm van
lovaliteit der Japanneezen, neemt de on
tevredenheid in Japan met den dag toe
Het is reeds zoo ver gekomen, dat er ia
verschillende legerafdeelingen muiterijen
zijn uitgebroken, die gewapenderhand on
derdrukt moesten worden. Dat is een zeer
veeg teeken. De Japansche overheid geeft
zich rekenschap van het gevaar van een
dergelijken toestand, de politici deinzen
daarom voor de consequenties van een
grooten oorlog terug. Van den anderen
kant zoeken echter regeeringen vaak in
dergelijke gevallen een afleiding in een
oorlog. De Chineesch-Japansche oorlog
van 1895 was voor een groot gedeelte een
dergelijke afleiding voor de binnenland
sche ontevredenheid in Japan.
Wij willen geen voorspellingen doen.
Niemand weet met zekerheid, wat de toe
komst brengen zal. De gebeurtenissen
hebben echter een eigen logica, die vaak
sterker is dan de menschelijke wil. De
eene daad sleept de andere mede. On
danks al de handigheid van de Japansche
diplomaten nadert Japan met een vaart
het oogenblik, waarop het de fouten van
Duitschland zal herhalen en de geheele
wereld tot zijn vijanden maken. De Ja
pansche politici begrijpen, dat hun poli
tiek in Mandsjoerije den Volkenbond,
China, Amerika en de Sovjet-Unie tot
verzet moet prikkelen. Jnoekai zag dat in
en wilde nog bijtijds remmen. Hij is er
het slachtoffer van geworden. Josjizawa
verklaarde daarop, dat Japan door nie
mand gedwongen kan worden van zijn
politiek in Mandsjoerije af te zien, dat
het de interventie van Amerika of Rus
land niet zou toelaten. Daarna volgde de
mededeeling, dat indien de Volkenbond de
.speciale positie van Japan in Mands
joerije" (d.w.z. het protectoraat van
Japan) zal weigeren te erkennen, Japan
de conclusies van de commissie eenvoudig
zal negeeren; een uitdaging dus aan den
Volkenbond.
Het gevaar van een oorlog in het Verre
Oosten, die een nieuwe wereldoorlog kan
worden, wordt met den dag steeds groo
ter. Ondanks het waarschuwende voor
beeld van Duitschland, herhaalt Japan de
fouten van dat land. De Japansche gene
raals weten, dat Rusland over eenige jaren
veel sterker zal zijn en dat de overwin
ning dan minder zeker zou worden, en
zij komen op voor een „preventieven oor
log" (dus precies als de Duitsche gene
raals in 1914.) Zij jagen de geheele we
reld tegen zich in het harnas en bereiden
wellicht den ondergang van hun land
voor, maar tevens een gevaar voor de ge
heele beschaafde wereld.
Dl'. BORIS RAPTSCHINKY.
ONZE TELEFOONNUMMERS:
REDACTIE1507
DIRECTIE en ADMINISTRATIE
2500 (op 2 lijnen)
VANAT HEDEN DE BEKENDE
KWALITEIT VAN OUDS BEKEND
Groenten en Aardappelen
dagelijks verscli. 7313a
Aanbev. J. G. v. EVERT Jr.
Haarl.straat 235, Telefoon 1909
TE KOOP:
op lsten stand aan Rijksstraat
weg te Alpben a. d. Rijn, bevat
tende 2 Kamers, Keuken, Pak
huis, etc. Bijzonder geschikt
voor fijne Fruithandel. Br. aan
J. D. VIS, corresp. v. d. Blad
te Alpben a. d. Rijn, Letter B.
Nog slechts 2 modern geb. Heerenhuizen
met riant uitzicht aan den Lammeschansweg
No. 5 en 6. bev.Vestibule, Hal met
Trappenhuis, ruime Suite, Keuken. Voor- en
gr. achtertuin, boven: groote Voor- en
achterkamer. Badkamer en Tusschenkamer
2de: 2 groote kamers met zolderruimte
en vele gemakken. Koopprijs billijk. Te bevr.
bij J. C. v. d. STEEN aldaar op No. I en bij de
Jongh's Woning Bur. te Oegstgeest. Tel. 2489
Te huur erevraaed, een gedeelte
van koelhuis. Brieven Bureel
van dit Blad ond. No. 7277a.
a 90 cent per stuk
DROGISTERIJ 2204
Haarlemmerstraat 119
SPECIAAL KRUIDENADRES
2198 Mr ZIET ONZE ADVERTENTIE MORGENAVOND IN DIT BLAD
Een succes voor
Verkade, die origi-
neele Minta Keps!
leder, die ze kent, is
enthousiastl Geef
ze eens na het eten,
of bij de thee. U
hebt óók succes met
deze verfrisschende
versnapering.
16 cf. per ons
en in doozen van 50ct.
Atelier W. F. K0RS Zn.
Haarlemmerstraat 241-243.
Bekwame 2216
Aanmelding-. Woensdag- en
Donderdagmorgen tusschen 9
en 1 uur.
i
1046
Haarlemmerstraat hoek Donkersteeg 2-4-6 Leiden
/Veem op re O oUti»
bel mauw» proof'
pakket met. oprotitf
nol but/o ad t l.tO)
Flit wordt nooit los verkocht, doch uitsluitend In dexe bllicfcen
Bescherm Uw huis en Uw voedsel tegen mieren.
Zoodra de verkenners welke een leger van mieren
voorafgaan melden t Voedsel en geen Flit
komen deze hinderlijke diertjes Uw woning
binnen. Bestrijdt de mieren met Flit, of beter
sproei geregeld Flit eo voorkom een dergelijke
mi eren plaag.
Flit verdelgt de mieren en andere hinderlijke
insecten-
Let op het handelsmerk op de gele bus met de
v war to hand t de Flitsoldaat.
