73* Jaargang VRIJDAG 10 JUNI 1932 No. 22153 STADSNIEUWS. GEMENGD NIEUWS. BUITENLAND. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIEN: 10 Cts per regel voor advertentiën uit Lelden en plaatsen «aar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT,?] Voor Leiden per 3 maanden t. 2.35; per week 1.0.18 Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post f. 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. hikvorjide jongeren organisatie Een avond op Poelgeest. Op het prachtige landgoed „Poelgeest", Iod een open plek m het bosch, begunstigd oor schitterend weer, heeft gisteravond lie Herv. Jongeren Organisatie naar eerste Icixnlucht-samenkomst gehouden, die on lóer leiding stond van den heer Smit. I Vele „Poelgeestgangers" hadden zich te Ihalfacht verzameld op 't Noordeindsplein ■onwaar men gezamenlijk den tocht aan- Ivaardde. I 't Was ruim acht uur, toen de voorzitter, Ide heer Smit, nadat allen zich heel ge- Iroeegeüjk m 'trond op het „hooi"-veld ■hadden neergezet, de bijeenkomst met een liort woord opende, in het bijzonder dr. joissevain en dr. Riemens welkom hee- 'nde. Dr. W. Th. Boissevain kreeg hierna het Itoord om zijn inleiding te houden over jiturgie". Spr. begon met de vraag te stellen wat Een met Liturgie bedoelt. Men bedoelt |Ëet een liturgischen dienst een dienst, „irln de vereischten van den eeredienst teer tot hun recht komen. Grondbeginselen voor een eeredienst iden we in Hand. 2 42, waar van de Christelijke gemeente gezegd (ordt: „En zij waren volhardende in de r der Apostelen en in de gemeenschap a m de breking des broods en in de ge- eden en zij hadden alle dingen gemeen", to is. aldus spr., een grondschema, het- de geschiedenis heeft doorloopen en |?:welk omstreeks 150 na Chr. in de Wes- :che Kerk gekristalliseerd is in een keeledigen dienst, n.l. Dienst des Woords, ieder mocht komen en Dienst der trammenten, alleen voor de gedoopten. |r. wijst hierbij op vraag 103 (éde ge- 1 van den catechismus en Zondag 25, rin we het tweeledige karakter van i dienst terug vinden. I In een viertal punten ontvouwt spr. wat T dit zeggen wil. In de eerste plaats, dat i den dienst een gemeente samenkomt s niet een gehoor. Dat de gemeente aenkomt moet in een goede liturgie eiken; dat deze tegenwoordig is, komt binig tot uiting in onzen eeredienst. Ills punt twee behandelt spr. de preek. is geen bijbellezing, het is het profe- iche woord. I lot den dienst behoort ook het gemeen- Thappelijk lied. Velen in onze kerk heb- i bezwaar tegen den Koorzang, omdat i den gemeentezang wil verdringen. Dit ihoeft absoluut niet waar te zijn; ge- lentezang behoeft geen vijand te zijn |sn den koorzang. 1 Zoo si bijv. Psalm 84 een beurtzang van rlgrims en priesters. [Als laatste punt behandelt dr. Boisse- to de gebeden die in den Oud-Chr. eere- Knst de verkondiging van het Woord wraan kwam, wil nog niet zeggen, dat Prediking het voornaamste was. Dit ~oropstellen was, omdat het eerste deel oor allen was en velen voor het tweede eel moesten heengaan. [Aan het eind van zijn toespraak geko men. wijst spr. erop, dat de liturgie-be- tong geen protestantsche, doch een reld-beweging is, [Op deze rede volgde een gedachtenwis- Fjuig, waarin dr. Boissevain nog veel wat F verduidelijking kon dienen naar voren acht. Lü* een korte pauze gaf de heer Smit een reenzetting van de plannen der H. J. O. „rent de straatprediking. I Men hoopt hiermede 25 Juni te beginnen zal als eerste arbeidsterrein de Kooi ezen, Uüri teelde voorts mede- dat ds- Groot SSuTv Kuilman, ds. Punselie en dr. jpj ns hun medewerking hadden toege- ii',5, nadruk wees spr. erop, dat deze Eba JPbhouwd moet worden als een ïi t„®? ,van de H. J. O., daar zij o.a. ook tiKi door cursussen het intellect fix meer te scholen. Lom». 'crachtige opwekking lid te Sraak® H' J' 1,681001 Spr' Zljn handelsregister Kamer VAN koophandel. We inschrijring: B- van Vaste goederen. Hypothe- r^Mwrantlën. E. A. Freijser, Johan E> J"haat 4. Leiden. Eigenaar: E. A. '™r. Leiden. DS. A. D. .WEMPE. t l'ii nn Exploitatie Maatschappij lUiden ïfrende Goederen. Stationsweg 18 |ïlthmr. ^e Procuratiehouder: A. C. M. IsiJf-, Den Haag (Beperkende Bepa- 1 frk5w??erenleenbank te Oude-Wetering I t;"d lid ni'Pj A 199 Alkemade. Uittre- I '-Ci'm v' Toez'cht: P. Roos, Haar- I "tost eHi ^'rtoend voorzitter Raad v. I "e Sin,» w- Hodewijk. Roelofarends- 1 5 voorzitter Raad van Toezicht: tnajij, In de Woensdagavond omtrent: Gebrs. Van der ?2.ewoerd B. 91. is een zetfout i G«we^0D"aTe betreft de handels- "lïoudn <ler ®'uys' Hoogewaard Leimuiden. In den ouderdom van bijna 67 jaar is na een korte ongesteldheid te 's-Graven- hage overleden ds. A. D. Wempe emeritus predikant der Evangelisch Luthersche Ge meente van Amsterdam. Anton Dietrich Wempe is 30 Juni 1815 hier ter stede geboren. Hij studeerde aan het Leidsche Gymnasium, de Leidsche- en Amsterdamsche Universiteiten, en werd 30 November 1890 in zijn eerste gemeente. Monnikendam, bevestigd. Na drie jaren vertrok hij naar Alkmaar en in 1902 naar Den Haag. In de Residentie arbeidde hij 13 jaren, waarna hij op 27 Juni 1915 zich aan de gemeente Amsterdam verbond. 30 November 1930 herdacht hij onder groote belangstelling daar zijn veertigjarig ambtsjubileum. Kort nadien vroeg en ver kreeg ds. Wempe eervol emeritaat. Verder was hij eenige jaren lid van de Synode der Ev. Luth. gemeenten, was een jaar voorzitter van de Synode en maakte deel uit van de Synodale commissie der Ev. Luth. Kerk. Van de hand van ds. Wempe verschenen in enkele kerkelijke bladen en tijdschriften verschillende artikelen en van het maand blad „Onze Kring" het orgaan van de vrij zinnigen in de Amsterdamsche Ev. Luth. Gemeente, was hij redacteur. De overledene was officier in de Orde van Oranje-Nassau. Zijn stoffelijk overschot zal a.s. Maan dagmiddag om halfdrie op de begraaf plaats Rhijnhof worden teraardebesteld. CHR. KWEEKSCHOOL. Geslaagd de dames: J. G. Hastens te Koudekerk; C. Kromhout te Rijnsburg; M. M. v. d. Laan te Katwijk aan Zee; J. M. Mulder alhier; F. Nijboer alhier en T. van Voorst te Lisse. Afgewezen geen. MEDISCH CONSULTATIEBUREAU VOOR ALCOHOLISTEN. Jaarverslag over 1931. Aan bovengenoemd jaarverslag, samen gesteld door den secretaris-penningmees- ter, ds. S. R. Hermanides, ontleenen wii 't volgende: De zittingen worden geregeld des Don derdagsavonds gehouden in het Gebouw voor praeventieve Geneeskunde, Boer- haavestraat 21. Begonnen wij het jaar 1931 des avonds om 8 uur, de stroom van be zoekers noodzaakte ons dit uur 7 te stel len. 50 avonden ontvingen wij daar onze menschen; het aantal verschillende be zoekers bedroeg 6?, die te zamen 362 be zoeken aflegden; het aantal nieuwe pa tiënten bedroeg 58, 6 waren dus van het voorgaande jaar. Als ik daar nu tegen over stel de getallen van 1920 (gedurende 1921 was het bureau gesloten) en dan vind als aantal bezoekers 50 en als nieuwe pa tiënten 15, dan springt het verschil wel zeer sterk in het oog; niet weinig heelt daartoe bijgedragen Mej. A. C. v. Nes, die geregeld de processen-verbaal van het Kantongerecht nagaat, in verbinding staat met Armenraad, Voogdijraad, Gemeente lijke Commissie voor Maatschappelijk Hulpbetoon, enz., de menschen opzoekt aan hun woningen en opwekt tot ons te komen. De naam „Medisch" voor Consultatie bureau is geen zinledige klank: de drank zucht behoort van tweeërlei gezichtspunt bekeken te worden: zij kan ols zonde en als ziekte beschouwd worden. De maatsch. leider zal den nadruk op de etische en maatschappelijke oorzaken en gevolgen van de drankzucht leggen, de medische zal meer in het oog houden de erf lij ke belasting, het afwijkend karakter van den drinker en de schade, die de alcohol aan de gezondheid toebrengt. In sommige ge vallen is de samenhang van nerveuze af wijkingen en alcoholmisbruik zoo innig, dat een onderzoek door een zenuwarts onmisbaar wordt; onze patiënten worden öf naar de polikliniek te Rhijngeest ge zonden óf door den medischen leider zelf in behandeling genomen. Maatschappelijk en geneeskundig leider vullen elkaar zoo op gelukkige wijze aan. Dit werk brengt ons met allerlei werk in aanraking. Zoo hielpen wij menschen met een voorschot, die zoodoende een ne ring konden beginnen, een ander met on dersteuning; onze financiën lieten niet toe meer te doen; de Rotterdamsche Recht bank vroeg ons een onderzoek te willen instellen naar een persoon, die tijdelijk te Leiden had vertoefd. De uitgaven hebben de inkomsten (zijnde f. 93 50) met f. 167.overschreden, zoodat het bestuur reikhalzend uitziet naar meer steun. De wethouder van fabricage, is ver hinderd morgen spreekuur te houden. - Bij garnizoensorde van 7 Juni 1932 is bepaald dat de Burgerwachten te Leiden, Katwijk, Rijnsburg, Leiderdorp, Valken burg, Voorschoten, Wassenaar, Oegst- geest en Zoeterwoude .hun schietoefenin gen weder kunnen houden als aanvanke lijk was bepaald. Gistermiddag is een begin van brand ontstaan in de keuken van de bovenver dieping van perceel Aalmarkt 13. doordat de vlam van een gasstel in de gummislang sloeg. Voorbijgangers wisten het brandje met eenige emmers water te blusschen. zoodat de uitgerukte motorspuit naar de kazerne kon terugkeeren. De schade is gering. FAMILIE VOOR f. 10.000 BENADEELD- Sluwe oplichters te Rotterdam aan het werk. Dezer dagen heeft de politie van het bureau Bergsingel te Rotterdam een man en een vrouw gearresteerd, die er in ge slaagd waren in een tijdsverloop van drie jaar een familie op te lichten voor een totaal bedrag van ongeveer f. 10.000. De vrouw had namelijk voorgegeven, dat zij een groote erfenis wachtende was. De familie, eenvoudige menschen, die een gramofoonhandel dreven, was wel zoo goed om de vrouw telkens honderden gul dens op afbetaling te geven, in afwach ting van de erfenis. Telkens, wanneer ge vraagd werd. wanneer de erfenis kwam, wist de oplichtster de winkeliersfamilie om den tuin te leiden en opnieuw een be drag af te troggelen Men leende dan weer geld, wijl men hoopte dat op deze wijze van de zaak iets terecht zou komen. Men kreeg gewichtig uitziende enveloppen in bewaring, welke duizenden moesten be vatten. maar die vooral niet geopend mochten worden. De menschen leenden maar steeds opnieuw. Ten slotte is de winkeiiersfamilie ge ruïneerd en moest men faillissement aan vragen. Toen heeft de curator de enve loppen geopend en kwamen er keurig uit geknipte stukjes krant voor den dag. De vrouw is daarop gearresteerd en haar handlanger, die de enveloppen met de stempels vervaardigde is eveneens in ver zekerde bewaring gesteld. Op verzoek van de justitie was de zaak tot dusver geheim gehouden. Tel. DE STUKADOORSSTAKING. Ongeregeldheden te IJmuiden. Eenige werkwillige stukadoors uit IJmui den verrichten werkzaamheden te Haar lem. Elke avond worden zij door een groot aantal stakers thuisgebracht waarbij zich reeds een paar maal handtastelijkheden hebben voorgedaan, ofschoon steeds een flinke politiemacht aanwezig was. om de werkwilligen beveiligen. Eergisteren hebben stakers op den Hagelingerweg te Santpoort met steenen gegooid, waardoor een politie-agent aan het hoofd werd ge wond. Deze loste toen een schot in de lucht, waarop de stakers terugweken. Vermoedelijk zal de politie met rijks veldwachters worden versterkt. ZWARE BINNENBRAND TE DEN HAAG. Gisterenmiddag omstreeks een uur. heeft in het perceel Valkenboschlaan 76 te Den Haag en bewoond door mevr. de wed. mr. S. L. Outs een zware binnen brand gewoed AANSLAG OP EEN NEDERLANDSCHEN CONSUL! Het slachtoffer gewond. Havas seint d.d. gisteren uit Sevilla: Toen de Nederlandsche consul te Huel- va. de heer J. Bos. de scheepshelling in specteerde van de Spaansch-Nederlandsche Constructie-Maatschappij, waarvan hij di recteur is, loste eensklaps eep onbekende drie revolverschoten op hem. De heer Bos werd aan het gelaat gewond, zijn aanval ler wist door de vlucht te ontkomen Men veronderstelt dat hier sprake is van wraakneming' door een communistischen arbeider die tengevolge van een staking is ontslagen. In het oude Rome: „Werda!" - „Een goede vriend met meisje!" „Goede vriend passeer! Meisje halt". BUITENLANDSCH GEMENGD. VALSCHE MUNTER» OP GROOTE SCHAAL. In de stad Mainz en omgeving werden in den laatsten tijd talrijke valsche 5, 3 en 2 M. stukken in omloop gebracht. De crimineele politie is er in geslaagd de val sche munters op te sporen? In totaal werden 14 personen gearresteerd en naar de gevangenis overgebracht. Alle werktuigen, welke gebruikt werden bij de vervaardiging van het valsche geld, konden in beslag worden genomen. De ge arresteerden hebben bekend. Waarschijn lijk zullen nog meerdere arrestaties plaats hebben. DE ALGEMEENE TOESTAND. Rust. In afwachting van de groote politieke conferenties en voorbesprekingen heerscht er rust. DUITSCHLAND. Tegenspraak over de behandeling van Brüning De Zuid-Duitsche leiders zullen Hindenburg spreken Be noeming van minister von Gayl De socialisten willen meer weten. Van officieele zijde wordt de voorstel ling van de Dortmunder General Anzeiger en andere bladen nopens het laatste on derhoud tusschen den Rijkspresident en dr. Brüning met klem tegengesproken. De rijkspresident heeft dr. Brüning op de vriendelijkste wijze ontvangen en noch van „bolsjewistische kolonisatie" noch van „bolsjewistische loonpolitiek" gesproken, Evenmin heeft de rijkspresident dr. Brü ning als een der beide „vakvereenigings- mannen" gedoodverfd, die uit de regee ring moesten treden. Ten slotte is het volkomen onju.st, dat de rijkspresident aen rijkskanselier zonder een woord of groet had laten staan. Zooals ook later in den dankbrief tot uiting is gekomen heeft de rijkspresident den kanselier onder be tuiging van zijn groote persoonlijke hoog achting laten gaan. En toch De minister-presidenten en staatspresi denten der landen Beieren, Wurtemberg en Baden, die te Karlsruhe hebben ver gaderd. hebben het volgend telegram ge zonden aan Rijkspresident von Hinden burg: „Ondergeteekenden, minister-presiden ten en staatspresidenten der landen Bele ren Wurtemberg en Baden verzoeken den heer Rijkspresident hen te willen ont vangen ter gelegenheid van de conferentie van minister-presidenten op a.s. Zater dag of Zondag", w.g. Dr. Held. dr. Bolz. dr Schmltt. De Rijkskanselier werd van den Inhoud van dit telegram op de hoogte gesteld. MOORDAANSLAGEN BIJ BIELEFELD. Gisternacht te ongeveer halfvier is een nog onbekend gebleven man de slaapka mer binnengedrongen bij den 34-jarigen herbergier Johan Desselhaus, wonende in de omgeving van Bielefeld. Desselhaus werd door een tiental hamerslagen doo- delijk getroffen. Zijn vrouw werd door drie hamerslagen ernstig gewond. Ook de vader van den waard werd tegen den grond geslagen. Het kindermeisje, dat op het kabaal kwam toeloopen, bracht den moordenaar 'n lichte verwonding toe. Het meisje had de tegenwoordigheid van geest den onverlaat het moordwerktuig te ont rukken. De moordenaar heeft kans gezien in de algemeene verwarring de vlucht te nemen. o DIEFSTALLEN IN EEN BIBLIOTHEEK. In de Staatsbibliotheek Unter den Lin den te Berlijn zijn volgens een bericht in de Berlijnsche bladen, belangrijke dief stallen ontdekt, gepleegd door een amb tenaar, den zoon van 'n overleden Duitsch geleerde. De gestolen boeken zijn voor een deel buitengewoon kostbare werken, groo- tendeels doubletten van de Staatsbiblio theek, die door den ontrouwen ambtenaar bij verschillende antiquariaten zijn ver kocht. Eenige honderden werken ont breken. o BEDELENDE TOONEELSPELERS. Daar de bond van Hongaarsche tooneel- spelers niet meer in staat is de pen sioenen uit te betalen, en tien tooneel- spelers, die indertijd een zeer goeden naam hadden, dientengevolge slechts een on dersteuning van 12 pengö (5 gulden) in de maand ontvangen, hebben zij zich tot het hoofdcommissariaat van politie te Boeda pest gewend en verzocht, hun de ver- eischte vergunning te verleenen om langs de straten te mogen bedelen. De politie heeft de vergunning verleend. DE ZAAK-LINDBERGH. Naar uit Detroit wordt gemeld, heeft de beruchte misdadiger Harry Fleischer, ale sinds den aanvang van het onderzoek paar de verdwijning van het kind van Lind bergh door de politie gezocht werd. zich bil de politie aangemeld. DAME VAN 75.000 FRS. BEROOFD. Aan het loket van een groote bank te Zürich werd aan een dame. aan wie een bedrag van 75.000 francs was uitbetaald, dit bedrag door een onbekend gebleven dief ontroofd. REVOLVERGEVECHT TE SAN FRANCISCO. Bij een revolvergevecht tusschen politie en bandieten werden te San Francisco drie personen gedood en drie zóó ernstig ge jond, dat voor hun leven wordt jevreesd. BINNENLAND. Het wetsontwerp tot steun aan de melk veehouderij door de Eerste Kamer goedge keurd (Parlementair Overzicht, 3e Blad). Het bezuinigingsrapport-Weiter zal in den loop dezer maand worden gepubliceerd (Binnenland, 2de Blad). De steun aan de scheepvaart: voorloopig verslag der Tweede Kamer (Binnenland, 2de Blad). Een wetsontwerp tot steun aan de varkenshouderij heeft het departement verlaten (Binnenland, 2e Blad). BUITENLAND. Een verklaring van den Duitschen minister van binnenl. zaken von Gayl. (Buitenl., 1ste Blad). Rapport van de goud-delegatie over den gouden standaard. (Buitenl. 1ste Blad). Tardieu richt een eigen partij op (Buitenl., 1ste Blad). De vroegere keizer van Abessynië is ont vlucht. (Buitenl., Ie Blad). De nieuwe minister van blnnenlandsche zaken von Gayl heeft gisteren voor het eerst den rijksraad gepresideerd. HIJ hield daarbij een rede, waaraan het vol gende is ontleend: Indien ik niet te midden van de poli tieke, economische en cultureele brand punten van ons openbare leven zou heb ben gestaan en niet een hoogeschool van politiek leven zou hebben doorloopen, zou ik geen gevolg hebben gegeven, aan den oproep van den Rijkspresident. Ik zou hem verzocht hebben in mijn plaats een ander te benoemen. Het feit, dat ik Jaren lang behoord heb tot den Rijksraad even wel, heeft mij den moed gegeven de func tie van minister van blnnenlandsche za ken op mij te nemen. Ik heb dit niet ge daan om een machtshonger te bevredigen, doch alleen uit een gevoel van plicht ln dezen tijd van nood gehoor te geven aan den roep van den door ons allen vereer den Rijkspresident. De Rijksminister vervolgde: Hoe nood zakelijk het ook is tot hervorming van de Rijksinrichting over te gaan en hoezeer deze ook tezamen hangt met de noodlge maatregelen ter vereenvoudiging van het openbaar bestuur, zoo wacht ons thans tóch een nog dringender taak, welker oplossing op dit uur gebiedend wordt ge- eischt. Dit beteekent geen afschuiven op de lange baan. Ook de Rijksgrondwet van Welmar zal moeten worden herzien. De redeneering, dat voorgenomen zou worden de Grond wet te wijzigen in de richting van een herstel der monarchie, is dwaas. Ik ben er ten volle van overtuigd, dat in deze tijden van strijd om „zijn of iet zijn" de kwestie van staatsvorm, republiek of mo narchie, geen kwestie is. Hooger dan die vorm staat het Rijk der Duitschers. Dit te redden, is onze hoogste plicht. Ik denk er niet aan als constitutioneel minister ons volk, door het aan de orde brengen van de kwestie van den staatsvorm, op nieuw in verwarring te brengen en zal trouw blijven aan den Grondwet, zooals ik den Rijkspresident heb gezworen. Spreker kwam op tegen de zienswijze, dat het kabinet en zijn persoon reactio nair zouden zijn. Wij weten, dat wij ons volk slechts kunnen in stand houden door or.s opofferingen te getroosten. Daarbij nemen wij op den koop toe, dat in den beginne menige maatregel weinig populair zal kunnen zijn en verkeerd beoordeeld zal worden. Dat kan ons evenwel niet ver hinderen onzen plicht te doen. Gelijkmatige rechtvaardigheid tegenover alle politieke stroomingen, aldus von Gayl, welke zich houden binnen het kader van Grondwet en wetgeving, is onze voornaam ste taak. In dezen zin zal dezer dagen een nieuwe verordening worden uitgevaardigd inzake de handhaving van rust en veilig heid Hierbij zullen de bepalingen worden vastgelegd, welke zullen gelden voor ver gaderingen, optochten, de pers en op mi litaire leest geschoeide organisaties. De bestaande ter zake geldende verordening zal worden verzacht. Het kabinet gaat daarbij uit van de idee, dat de den 31en Juli te houden Rijksdagverkiezingen op deze wijze ondubbelzinnig den waren volkswil naar voren zullen kunnen bren gen. Als minister van blnnenlandsche zaken wensch ik u echter de verzekering te geven, dat ik in ieder geval den vasten wil heb en voldoende sterke zenuwen om de orde te handhaven. Verders prak de minister over de nood zakelijkheid om het Duitsche volkswezen vooral in het grensgebied te beschermen en te versterken. In dit verband is ook het vraagstuk van de binnenlandsche ko lonisatie, in het bijzonder in Oost-Pruisen van het allergrootste gewicht. Sinds vele jaren heb ik aldus de minister mijn beste krachten aan dit werk gegeven. Wij hebben tal van dorpen gesticht en hon derden hectaren land ontgonnen. Daarbij

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1932 | | pagina 1