)gcieele opening van de Rijnzichtbrug.
Enrfci
Geheimzinnige Inbreker
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 18 Mei 1932
Derde Blad
No. 22133
Redevoeringen van den burgemeester en wethouder Splinter.
ontsluiert het geheim
FEUILLETON.
Jaargang
De 136ste brug in de Sleutelstad.
r «wnwoordigheid van een groot aan-
ïfffloëdigden o.w. de burgemeester, de
'Se-secretaris, mr. dr. Van Strijen.
'wethouders Splinter, Goslinga en Tepe,
ie raadsleden en ambtenaren heeft gis-
middag de officieele opening van de
jnzichtbrug over het Galgewater plaats
plechtigheid vond plaats in het
rtoe beschikbaar gestelde Evangelisa-
l>bouw as" dcn Morschweg. waar aller-
ft de burgemeester, mr. Van de Sande
jwyzen een rede hield.
moeilijk als een nieuwigheid voor Leiden
gekwalificeerd worden. Inderdaad, Lelden
is op het gebied van bruggen zeer wel
voorzien en goed gesorteerd.
Het is zeer de vraag, welke gemeente in
Nederland en vermoedelijk in de geheele
wereld rijker aan bruggen voorzien is dan
Leiden. Amsterdam en Leiden ontloopen
elkaar zeer weinig en staan in bruggen-
rijkdom verre aan de spits van de Neder-
landsche Gemeenten. De Rijnzichtbrug is
de 136ste brug in onze stad en onder dezen
behoort zij tot de groep der beweegbaren,
wB De burgemeester en wethouder Splinter begeven zich als eersten over de brug.
■HF)
Rede van den burgemeester.
lakkig Mijnheer de Wethouder van
age dat niet ieder werk, dat hier ter
in de laatste jaren is uitgevoerd
den dienst van Gemeentewerken, een
:1e functie medebrengt. Het open
dat u heeft voor de noodzakelijkheid
gemeente publieke werken uit te
gepaard met uw taai doorzettings-
;en zouden in de periode van uw
iderschap tallooze gelegenheden op-
:trd hebben om de publieke aandacht
:n zoovele verbeteringen te vestigen,
itrheugt mij, dat u ditmaal eens een
idering heeft willen maken en ik
getuigen mag van de waardeering, die
isteren voor die goede zorgen, die u
ize gemeente aan den dag' blijft leg-
En wanneer ik u daarvoor dank. dan
ik daarbij u zoudt niet anders
JH^then ook het geheel van het
ige corps, dat u daarin terzijde staat.
"«"•trijpen.
rder sluit ik mij gaarne aan bij de
RP^ien van dank, die u richtte tot al
ten, die de totstandkoming van dit
hebben helpen bevorderen. Ik mag
bu ook met dank vermelden de zeer
rg t ardeerde medewerking, die de direc-
ran Markt- en Havendienst verleende,
geschenk dat u ons heden brengt, Is
rug en nog wel een beweegbare,
wi wij den naam Rijnzichtbrug heb-
[egeven, een naam. gekozen omdat zij
tegenover de straat van dien naam.
rerinnert aan het nu verdwenen bui-
sis en die verder inderdaad een zeer
gezicht op den Rijn geeft,
ik mijnerzijds eenige wellicht be-
ekkende cijfers van stedebouwkun-
aard voegen bij de door u genoemde.
technische beteekenis van de brug
't licht stelden?
Jongste geschenk van Gemeentewer-
neeft zeer vele goede hoedanigheden,
relfs technische nieuwigheden, maar
n'et °P originaliteit
bet bureau van Gemeentewerken
■zal geproduceerd heeft kan toch
iRÖ
AAX
waarvan zij het 30ste exemplaar is. - Het
aantal vaste bruggen bedraagt 91 en een
vijftiental, waaronder bijv. Wilhelmina- en
Spanjaardsbrug, liggen wel in deze ge
meente doch zijn althans, gelukkig in on
derhoud, bij anderen.
Toch denke men niet licht over de
eischen die dit meer merkwaardig dan
voordeelig bezit aan de gemeentelijke
financiën stelt. De bedieningskosten, en
gewoon licht onderhoud staan voor
f. 102.000 'sjaars op de begrooting 'onge
rekend de sociale lasten).
Drukken de bedieningskosten van al deze
bruggen reeds zeer zzyaar op het gemeen
telijk budget, de verzorger van de stads-
gelden zou mij terecht verwijten, indien ik
niet ook wees op de zeer zware kapitaals
uitgaven, die deze noodzakelijke kwaden
met zich brengen en die op hun beurt geen
geringe jaarlijksche uitgaven voor rente en
aflossing na zich sleepen.
In de korte spanne tijds, die ik het voor
recht heb hier werkzaam te zijn geweest
is voor vernieuwing van oude bruggen of
nieuwbouw ruim 6 ton uitgegeven en vol
gens de begrooting voor dit jaar kosten
bruggen en hun bediening ons ongeveer
f 200.000 's jaars. Waar nu nog daarbij komt
dat er 19 bruggen zeer dringend om ver
betering of vernieuwing vragen, zal het u
niet verwonderen, dat ik aan het College
van Burgemeester en Wethouders heb
voorgesteld dit vraagstuk eens in studie
te nemen en met belangstelling zie ik de
resultaten van dit onderzoek, dat zich niet
uitsluitend op technisch gebied beweegt,
doch ook van economischen aard is, tege
moet.
Het jaarlijksch aantal brugopeningen
voor schepen, die door Leiden varen is op
150.000 te stellen. In het jaar 1931 kwamen
109.775 vaartuigen met een tonnage van
G.609.219 in Leiden's havengebied binnen
en verlieten het weer. Daarvan vormden
65.718 vaartuigen met 2.461.347 tonnen het
zoogenaamde ..eigen verkeer".
De Rijnzichtbrug zal thans wat de toe
gang tot het havengebied onzer gemeente
betreft de rol gaan vervullen, die tot nu
toe op de Haagbrug en de Blauwpoortsbrug
rustte.
De eerste gedachte, om deze brug te
maken is ons ingegeven door de zorg, die
wij eenerzijds hadden door 'n onvoldoende
bezetting van een openbare school aan
deze zijde van den Rijn, en de behoefte
aan een openbare school aan gene zijde.
Tegelijk kon deze brug ook voor bijzondere
scholen het recruteeringsterrein verdub
belen. Dit was evenwel niet uitsluitend de
reden, waarom wij tot den bouw overgin
gen. Een brug op dit punt brengt een aan
zienlijke verbetering op verkeersgebied in
het westelijk stadsdeel. Dit steeds zich uit
breidende Westerkwartier werd over een te
grooten afstand door den Rijn in twee
deelen gescheiden zonder onderlinge ver
binding westelijker dan de Bostelbrug- en
al bestond er. behoudens wat onderwijs-
belangen betreft nu geen uitgesproken
behoefte aan een nauwere verbinding dier
twee deelen onderling, er zal voor beide
een aanzienlijke verbetering komen, ten
aanzien van de verbindingen met andere
stadsgedeelten De practijk zal voor een
groot deel moeten aantoonen welk gemak
deze verbinding zal opleveren en het zou
zelfs der moeite waard zijn om eens na te
gaan. welk gebruik er van gemaakt wordt.
Uit stedebouwkundig oogpunt kan m i. een
dergelijk onderzoek wel van belang zijn.
Vast staat reeds nu, dat 't Haagwegkwar-
tier een zeer gewenschte vluggere verbin
ding krijgt met het Station; het verkeer
in het Noordeinde zal eenige beperking
kunnen ervaren; wie uit richting Den Haag
komend het gevaar wil mijden door een
langdurige opening van den Haagbrug te
worden opgehouden, zal door het Morsch-
kwartier een wellicht gunstiger reis naar
het Stadscentrum kunnen maken. Ik houd
mij overtuigd dat deze brug welkom zal
zijn aan tal van Leidenaars, hetzij arbei
ders, winkeliers, bestel- en bezorgdiensten,
wellicht ook vervoerders van personen, als
een verkorting van de af te leggen af
standen.
I Om al deze redenen, Dames en Heeren,
meen ik de gemeente geluk te mogen wen-
schen met het volbrachte werk en gaarne
zou ik thans overgaan tot de opening van
de brug, ware het niet, dat deze juist open
staat. Waar nu deze brug alleen in gesloten
toestand de boven geschetste verbeteringen
tot werkelijkheid kan brengen, zou ik
gaarne den Directeur van Gemeentewer
ken, wiens dienst dit werk tot ons aller
tevredenheid zoo vlot en zoo kunstig heeft
uitgevoerd, willen verzoeken of hij de ver
binding tot stand wil brengen en ons too-
nen, dat met een enkele handbeweging het
voetgangers- en rijverkeer, dan wel de
scheepvaart op hun wenken bediend kun
nen worden. Ik noodig u uit met mij dit
te gaan aanschouwen en dan gezamenlijk
ons naai' de overzijde te begeven.
Daarna was het woord aan wethouder
Splinter.
Rede van wethouder Splinter.
Het is mij een aangename taak om al
vorens tot de officieele opening van de
nieuwe brug over het Galgewater, de Rijn
zichtbrug, wordt overgegaan u een korte
uiteenzetting van de geschiedenis van de
totstandkoming van die brug te geven. Im
mers door de totstandkoming van de nieu
we verbinding tusschen het Haagwegkwar-
tier en het Morschwegkwart-ier, welke te
vens de verbinding van die stadswijken
met de binnenstad zeer ten goede komt,
zal eindelijk wordeir-woorzien in een reeds
lang gevoelde behoefte.
Zoowel in als buiten den Gemeenteraad
werd al geruimen tijd geleden het groote
belang van de totstandkoming van een
verbinding tusschen genoemde wijken be
toogd en naarmate beide wijken zich uit
breidden werd dit belang grooter en groo-
ter. Ook het dagelijksch bestuur der ge
meente was overtuigd van de noodzakelijk
heid van het maken van een brug, welke
de beide dichtbevolkte wijken gemakkelij
ker met elkander en met het overige deel
van de stad zou verbinden.
Het vraagstuk van de voorziening in die
verbinding was echter niet gemakkelijk op
te lossen, omdat de gemeente niet de be
schikking over de voor den brugbouw be-
noodigde gronden had.
Reeds lang poogde dan ook het gemeen
tebestuur de hand te leggen op de voor het
maken van een brug benoodigde gronden,
welke pogingen eindelijk met succes wer
den bekroond. Bij Raadsbesluit van 6 Mei
1929 werden terreinen aan den Haagweg
en aan den Morschweg aangekocht voor
een te bouwen brug.
Toen die gronden eenmaal in Jiet bezit
van de gemeente waren gekomen is onver
wijld met de voorbereiding van den brug
bouw- aangevangen en nadat bij Raadsbe
sluit van 2 September 1930 voor den bouw
een bedrag van f. 132.500 beschikbaar was
gesteld, werd spoedig met de daadwerke-
RECLAME.
9913
Deze buis
van het succes der Palmolive zeep! Zij
bevat de juiste hoeveelheid olijf olie,
welke bij de bereiding van elk stuk
Palmolive zeep wordt gebruikt.
Reeds eeuwen is olijf olie de belangrijk
ste natuurlijke schoonheidsolie geweest:
zij verzacht en beschermt de huid.
Elke schoonheidsexpert weet dit; daar
om hebben meer dan 20.000 specia
listen sedert vele jaren uitsluitend
Palmolive aanbevolen voor het behoud
van een frissche teint.
lijke oplossing van het vraagstuk een aan
vang gemaakt.
Wel is er dus aanleiding om de openstel
ling van de brug. naar welker totstandko
ming door velen zoo lang en reikhalzend
werd uitgezien, een eenigszins feestelijk
karakter te geven.
U zult het ongetwijfeld op prijs stellen
om enkele mededeelingen betreffende de
nieuwe brug te vernemen.
Bij het opmaken van de plannen en de
uitvoering daarvan moest overleg worden
gepleegd met de Nederlandsche Spoorwe
gen. omdat de opritten van de nieuwe brug
zouden komen te liggen binnen een afstand
van 8 M. vanuit de spoorbaan, tengevolge
waarvan voor den geheelen bouw vergun
ning van de Nederlandsche Spoorwegen
vereischt was.
Aanvankelijk gaven de Spoorwegen de
voorkeur aan het maken van een draai
brug.
Aangezien echter een draaibrug, wegens
den langen duur van openen en sluiten,
niet meer op haar plaats is in een dicht
bebouwd stadsgedeelte met een druk ver
keer. alsmede om redenen van technischen
aard. werd door de directie van Gemeente
werken de bouw van een enkele ophaal
brug voorgestaan, met welke oplossing de
Spoorwegen zich tenslotte vereenigden.
De brug bestaat uit vier vaste gewa-
pend-beton overspanningen, een ijzeren op
haalbrug en opritten.
De breedte van den rijweg op den oprit
aan de zijde van den Haagweg bedraagt
8 M., op den oprit aan de zijde van den
Morschweg bedraagt de rijwegbreedte 10
M. en op de brug over de geheele lengte
6 Meter.
De trottoirs hebben een breedte van 2.40
M. op de opritten en het vaste brugge-
deelte; op het beweegbare bruggedeelte be
draagt de breedte van het trottoir 1.75 M.
De doorvaartwijdte van drie der vaste
overspanningen is 7.65 M. van één der
overspanningen 8 M
Het beweegbaar bruggedeelte heeft een
doorvaartwijdte van 8.20 M.. welke wijdte
echter tijdelijk, om praktische reden, is te
ruggebracht tot 7.55 M. in verband met de
doorvaartwijdte van de spoorbrug.
De doorvaarthoogte van de brug be
draagt over haar geheele lengte 2.20 M.
De lengte van de opritten bedraagt resp.
40 en 60 M.. de lengte van het vaste brug
gedeelte en van het beweegbare brugge
deelte gezamenlijk 50 M.
De afmetingen zijn zoodanig, dat een
behoorlijke verbinding tusschen de beide
stadsgedeelten is tot stand gebracht, die
voor de scheepvaart zoo goed als geen hin
der oplevert.
De brug wordt bewogen door 2 electri-
sche gekoppelde draaistroommotoren, welk
systeem een nieuwe vinding is en. althans
in Nederland, bij deze brug voor 't eerst
is toegepast. Een voordeel van dit systeem
is. dat geen kelders en assen noodig zijn,
aangezien de motoren in de hameistijlen
zijn ondergebracht.
Behalve electrisch kan de brug ook met
de hand worden bewogen, hetgeen uiter
aard met het oog op eventueele storingen
in het kabelnet van belang is.
Het dek van het beweegbare brugge
deelte bestaat uit hout. Het vaste brugge
deelte is van een gesloten wegdek voor
zien.
In verband met de onmiddellijke nabij
heid van de Spoorbrug moeten speciale be
veiligingsmaatregelen worden genomen.
Deze maatregelen bestaan voorloopig uit
het seinen met vlaggen, terwijl de brug
wachters van de nieuwe brug met die van
de spoorbrug telefonisch zijn verbonden.
De definitieve regeling zal nader door
den Minister van Waterstaat worden be
paald.
De brug mag. ingevolge de door de
Spoorwegen verleende vergunning slechts
geopend worden als de Spoorbrug ge
opend is.
Aan den bouw is medegewerkt door de
volgende aannemers
Th. L. J. Zitman, te Leiden, die den on
derbouw verzorgde: de N.V Wernink's Be-
tonmaatschappij. die de betonnen brug
dekken maakte; de N.V KIoos en Zonen, te
Kinderdijk, aan wie het maken van den
DB
"it het Engelsch door A. TREUB.
KEN
onf teek hem met door schrik verbijs-
1 ,;k°°ten aan en het was duidelijk
waar, dat zij niet geluisterd had.
-_"s™Aan' snauwde Clinton. Vertel op!
EHT ""ju, Peter kwam juist, toen Tracey
"et meisje vertelde, dat ik een dief en
«is was verbeter me, als ik het ver
leg, Peter en natuurlijk maakte
woeder, die dacht aan den schoo
it*'11 ran een lange rij van in de hel
eoae voorvaderen, een scène. Hij sloeg
njn het gezicht. De oude geschiede-
Lhüt 'e weet. Toen trouwde Peter
Mt meisje om een herhaling van het
^Ktooneel te voorkomen.
«tei's gelaat was doodsbleek en
*as weer naast hem komen staan en
iiii» Wang met afkeer en min-
Profen glimlachte grimmig en keerde
SDencer.
gjr1®we het nu even nagaan, zei hij
1 J"'tsderlljken toon; zijn overdachte-
U'olgtrekkendc vermogens werk-
E mv teacht. Ge waart beiden ver-
"i'hetzelfde meisje en natuurlijk
om vechten. Jij won hij
l'Si ^eter met zijn pistool en
fcanj me" oenzelfde beweging in de
iffsPencer en Spencer, omdat je
T'ïtSf151 'e wraa'i- En- omdat je ge-
ItjiJn 's dan ie verstand, had je
(iasi er gemunt toen je goed en
iwvL'te. Je nam een valschen naam
IwJi ™e ie als butler, zoodat je hem
Cï'ten. Heb ik gelijk?
8 "°og plechtig.
Je redeneert bijna verstandig, Clin-
toon, antwoordde hij scherp.
Clinton knikte voldaan.
Dom idee te vechten om iets. dat
honderd jaar geleden gebeurde, philoso-
feerde hij. Het komt mij voor. dat je je er
leelijk ingewerkt hebt. Spencer. Als sir
Peter nu een beschuldiging van afpersing
wil indienen? voegde hij er insinueerend
aan toe. met een blik op sir Peter.
Sir Peter keek den detective in de oogen
met een merkwaardigen kalmen blik, en
zijn stem klonk ongelooflijk vast voor
iemand, die zoo juist een groote, emotio-
neele crisis heeft doorleefd.
Er is geen sprake,van afpersing, Clin
ton, zei bij rustig. Mijn plaats als butler
hier in huis is volkomen vrijwillig!
Er volgde een stilte van ongeloof; toen
greep Enid den arm van haar vader en
glimlachte zegepralend tegen den detec
tive.
Clinton trok zijn oogen op.
Hè! kraste hij, ontsteld over de mo
gelijkheid dat een nieuw mogelijk slacht
offer aan zijn klauwen zou ontsnappen.
zegt U
Wees zoo goed Uw gevangenen weg te
brengen, mijnheer Clinton. Ik heb niets
anders te zeggen, dan U te herinneren dat
ik hier zal zijn als ik noodig ben! viel sir
Peter in.
Clinton werd zwak onder den aristocra-
tischen, aanmatigenden blik en nam in
stinctmatig zijn hoed af, dien hij heel be
grijpelijk In de opwinding vergeten had.
Sommige menschen hebben rare be
grippen om zich te vermaken, bromde hij,
terwijl hij zich afkeerde. Komt, jullie bei
den! snauwde hij woest, zijn gevangenen
naar de deur wenkend met zijn pistool.
Maak voort! De auto wacht!
Er heerschte stilte, terwijl het drietal
door de kamer liep.
Goeden dag, dame en heeren, zei Lee
Wang, met vriendelijken nadruk, terwijl
hij zich op den drempel omkeerde en met
zijn vrije hand wuifde.
Het meisje naast hem brak opeens in
een zenuwachtig snikken uit en hij trok
hard aan de handboeien.
Clinton begunstigde Spencer met een
vriendelijken grijns.
Ik zie je weer. Spencer, beloofde hij,
heel spoedig, hoop ik. Dank je zeer voor de
Braces, en hij knikte naar zijn gevan
genen.
Het is niet de moeite waard, zei
Spencer beleefd. Je hadt ze noodig als
een voorteeken van geluk.
Lee Wang gaf weer lucht aan zijn bij
zonder gevoel voor humor door hard te
niezen. Het was zijn opvatting van een
grap, maar bij deze gelegenheid veronge
lukte die wat. want toen zijn hoofd heftig
voorwaarts bonkte door de hevige kracht
van de stoornis van zijn middenrif, kwam
zijn voorhoofd tegenover de half open
deur in heftige aanraking met een stuk
van een glad gepolijste stalen breinaald,
dat uit het middenpaneel stak!
En de gevangenwagen werd snel ver
vangen door een ziekenwagen!
HOOFDSTUK XXXV.
Ongeveer twintig minuten later stond
Spencer gekleed om uit te gaan, ernstig
te kijken naar sir Peter. Harker en Eric,
die bezig waren met Enld, welke op den
Chesterfield lag. Eric waaide haar hevig
toe met een courant, sir Peter wreef
zenuwachtig haar handen en Harker keek
wat onnoozel toe met de kleine flacon
vlugzout, die Spencer hem gegeven had.
Toen Enid haar oogen opende, glim
lachte Eric blijde; sir Peter keek haar
angstig glimlachend aan. Harker deed het
zilveren dopje op de flacon en gaf die aan
den eigenaar terug en Spencer nam den
hoed op, die op tafel lag.
Spencer wachtte geduldig tot Enid vol
doende hersteld was om op te kunnen zit
ten en wat zenuwachtig over haar zwak
heid te kunnen lachen.
Toen naderde hij sir Peter en stak zijn
hand uit.
Vaarwel. Peter, zei hij kalm.
Sir Peter keek met minachting naar de
hand, stond op en ging naar de deur.
Daar gekomen zag hij een kort oogenblik
naar de lichte, akelige vlek op het pa
neel; toen keerde hij zich met een spot-
tenden glimlach naar Spencer om.
Spencer aanvaardde schouderophalend
het vonnis van den baronet en zijn gelaat
verried geen aandoening.
Harker, die sir Peter's handelwijze met
duidelijke afkeuring had opgemerkt, greep
Spencer's hand en drukte die met een
kracht, die de beenderen van een minder
sterk man zou gebroken hebben. Toen
keerde hij zich af en liep naar het raam
om de dwaze aandoening te verbergen,
die hij niet geheel kon onderdrukken.
Eric liep de kamer door, stak zijn hand
inpulsief uit en drukte openlijk zijn blijd
schap uit over de eer, die hem aangedaan
werd, toen Spencer zijn hand met een
dankbaren glimlach aannam.
Vaarwel, Eric, zei Spencer. Zorg voor
de weezen. wil je?
Ik zal mijn best doen. mijnheer, ant
woordde Eric. Het is een heele afstand
van de biscuits.
Dan is het aan jou dien afstand te
verkleinen, viel Spencer in, den wakkeren
jongen man vriendelijk op den schouder
kloppend.
Hij liep de kamer door naar Enid en het
meisje stond, bij zijn nadering, verle
gen op.
Moet U heengaan .mijnheer Spencer?
vroeg zij weemoedig.
Ik vrees van wel, miss Enid, ant
woordde Spencer met een wrangen glim
lach. Ziet U, ik ben voor het oogenblik
noch heer, noch knecht. Ik ben zonder
betrekking. Ik hoop U echter nog eens te
ontmoeten éénmaal.
Het meisje nam haar zakdoek en wreef
bevend over haar wangen.
Ik hoop ook op onze volgende ont
moeting mijnheer Spencer, zei ze zacht,
Spencer boog over haar hand en zijn
lippen raakten haar vingers met oneindige
teedei'heid.
Vaarwel, miss Enid.
Hij stond rechtop, trok zijn schouders en
mond strak, keerde zich plechtig om en
liep door de kamer heen. Hij bleef naast
de tafel staan en sloeg op zijn borstzak,
alsof hij zich plotseling iets herinnerde.
Oh, Eric, zei hij luchtig, terwijl hij
een dikke enveloppe uit een binnenzak
haalde en die aan den jongenman gaf. Dit
behoort aan je vader. Je zult me genoegen
doen als je hem dit met mijn groeten wilt
overgeven en hem wilt zeggen, dat de
andere dingen, die ongeveer twaalf maan
den geleden uit zijn brandkast gestolen
werden, hem langs den gewonen weg terug
gegeven zullen worden.
Eric nam werktuigelijk de enveloppe en
keek onnoozel.
En Harker. ging Spencer op denzelf
den zakelijken toon voort, terwijl hij twee
pakketten op tafel wierp bundels pa
pieren met roze lint samengebonden
deze zijn van jou geloof ik. Je zult de
Wairarapa-petroleumaandeelen van sir
Peter daar ook bij vinden.
Harker. die nieuwsgierig had toegeke
ken toen Spencer Eric aansprak, keek even
onnoozel als Eric en zijn oogen staarden
naar de pakketten zonder er iets van te
begrijpen.
Spencer trok zijn jas glad, nam den
stok op. die tegen een stoel leunde en
glimlachte opgelucht, alsof hij blij was
dat hij van een verantwoordelijkheid ont
slagen was.
Dat is alles, geloof ik zei hij. terwijl
hij ernstig naar de deur ging, waar sir
Peter hem donker fronsend stond aan te
kijken.
(Wordt vervolgd).
