Humor uit het Buitenland.
FINANCIEEL OVERZICHT.
UIT DE BONTE WAERI
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 14 Mei 19]]
De beurs gunstig beïnvloed door het re
sultaat der Fransche verkiezingen
Onbevredigende ontwikkeling van het
Fransche bedrijfsleven Inflationis-
tisch streven in Engeland De onrust
t. a. v. den dollar geluwd Scherpe
teruggang van den Nederlandschen
export Het verslag van Philips
De toestand der kunstzijde-industrie.
In den aanvang der afgeloopen week
was de stemming op de fondsenmarkt vrij
opgewekt. De uitslag der verkiezingen in
Frankrijk en de hierdoor veroorzaakte
verschuiving naar links beschouwde men
ter beurze als een gunstigen factor voor
de verdere ontwikkeling der internatio
nale verhoudingen, speciaal wat betrelt
't Fransche standpunt bij de aanstaande
besprekingen over het herstelvraagstuk.
Ook op het gebied van de douane-poli
tiek van Frankrijk verwacht men wel iets
van de nieuwe regeering; in elk geval
hoopt men, dat niet verder voortgang zal
worden gemaakt op den weg naar be
schermende rechten en contlngenteertngs-
maatregelen, die ook in Frankrijk in den
laatsten tijd op zoo doelbewuste wijze is
gevolgd, zonder dat ook hier de ge-
wenschte gevolgen zijn ingetreden. Be
halve een belangrijke verhooging van het
tarief van Invoerrechten op halffabrika
ten en fabrikaten en een speciale
tariefverhooglng voor weelde-artlkeien,
is een extra invoerrecht ingesteld
ter nivelleering van de „export
premie" van landen met gedeprecieerde
valuta, terwijl voor verschillende buiten-
Jandsche producten zulk een scherpe
contingenteering wordt toegepast, dat de
Fransche grenzen hiervoor welhaast ge
sloten zijn.
Al deze beschermende maatregelen heb
ben echter niet kunnen verhinderen, dat
de Fransche lndustrieele productie verder
is teruggegaan en dat het aantal werk-
loozen en de arbeiders, die slechts een deel
van de week werken, verder is toegeno
men. Doordien als gevolg van de be
schermende politiek de kosten van het
levensonderhoud in Frankrijk veel minder
zijn gedaald dan in de meeste andere
landen, waardoor ook de productie-kosten
der Fransche industrie niet voldoende
konden worden verlaagd, wordt de con
currentie op de buitenlandsche markten
zeer bemoeilijkt. Tezamen met de andere
factoren, die den internationalen goede-
renrull belemmeren gestadige vermin
dering der koopkracht, invoer-beperkin-
gen in verschillende landen heeft dit
tot gevolg, dat de afzet van Fransche ar
tikelen in het buitenland sterk is vermin
derd. In de eerste drie maanden van dit
Jaar exporteerde Frankrijk slechts
5.936.000 ton aan goederen ter waarde
van Frs. 5.295 millioen, tegen 7.702.000 ton
ter waarde van Frs. 8.394 millioen in de
overeenkomstige periode van het vorige
jaar.
In Engeland wijst men er vol trots op,
dat de opheffing van den gouden stan
daard tot gevolg heeft gehad, dat de
economische toestand aldaar gunstig af
steekt bij die van de meeste andere lan
den. In werkelijkheid is de „gunstige"
ontwikkeling van de situatie in Engeland
slechts zeer betrekkelijk. De invoer van
fabrikaten in Engeland heeft in de eerste
drie maanden van dit Jaar, dank zij de
beschermende rechten en de bemoeilijking
der buitenlandsche concurrentie als ge
volg van de depreciatie van het Pond Ster
ling, weliswaar slechts 246 millioen be
dragen tegen 62 millioen p. st. in de
overeenkomstige periode van het vorige
jaar. waardoor de afzetmogelijkheden
van de Engelsche industrie in het bin
nenland zijn toegenomen De afzet van
Engelsche artikelen in het buitenland is
echter ondanks den voorsprong, dien de
Engelsche industrie toch door de waar
deering van het Pond had moeten ver
krijgen, in vergelijking met het vorige
jaar nog belangrijk gedaald, en wel van
103 tot 92 millioen Pönd Sterling.
Het aantal werkloozen in Engeland is
tusschen 21 September, den datum van
opheffing van den gouden standaard, en
21 Maart J.l. wel met 257.440 teruggegaan.
Met een cijfer van meer dan 2'h mil
lioen blijft het echter nog even abnor
maal hoog als in de meeste andere lan
den. waarbij bovendien nog te bedenken
is. dat door een inmiddels aangebrachte
wijziging in de werkloozenstatistiek de
opgave nog geflatteerd is.
Indien het inderdaad juist zou zijn, dat
de opschorting van den gouden standaard
in Engeland de zoo zeer gewenschte ver
betering in den economischen toestand
had gebracht, dan zou er geen reden meer
zijn geweest voor de inflationistisch ge
tinte betoogen, die in de afgeloopen week
in het Lagerhuis zijn gehouden, en waar
bij er bij de regeering op werd aange
drongen, om door verdere verlaging der
officieele rentetarieven en verruiming aer
credietverleening op een verhooging der
prijzen aan te sturen.
Men gaat hierbij van het standpunt uit,
dat het prijsniveau in Groot-Britanniè
geen voldoende winstmarge voor het be
drijfsleven laat, omdat de kosten voor
loonen, belastingen, rente enz. te hoog
zijn. In plaats nu van te streven naar een
aanpassing van de productiekosten aan
te verkoopprijzen vooral op het gebied
van moderniseering der industrieën en
ratlonaliseeringsmaatregelen is in Enge
land nog zeer veel te doen streeft men
in dezen zin naar een oplossing, dat door
maatregelen van regeeringswege het ni
veau der verkoopprijzen zal worden ver
hoogd. Onnoodig te zeggen, dat zulk een
verhooging der productiekosten voor de
industrie, zoodat men op deze wijze in
een vicieuzen cirkel zou geraken, die zou
moeten ultloopen in een verzwakking van
Engeland's concurrentievermogen op de
wereldmarkt.
In een vorig overzicht hebben wij reeds
melding gemaakt van een dergelijk infla
tionistisch streven ook in de Ver. Staten.
Hier willen bepaalde kringen door een
kunstmatige uiteenzetting van credlet en
circulatie, eveneens trachten te komen
tot een algemeene stijging der prijzen.
Naar men weet heeft dit streven zijn
uitdrukking gevonden in een wetsont
werp, waarin wordt uitgesproken, dat het
de politiek van de Ver. Staten zal zijn.
om door controle van den omvang van 't
crediet en van de circulatie de koopkracht
van den dollar weer terug te brengen tot
het peil van 1926.
De President der Vr. Staten heeft in
middels verklaard, dat hij, zoo dit voor
stel door Huis van Afgevaardigden en
Senaat mocht worden goedgekeurd, hier
over zijn veto zou uitspreken en men mag
dan ook aannemen, dat het inflationis-
tische streven althans in dezen vorm niet
zal worden doorgevoerd. Voorts heeft Pre
sident Hoover door den krachtigen toon
van zijn nieuwe boodschap aan het Con
gres, waarbij hij aandrong op spoedige
behandeling der begrooting en wees op
de noodzakelijkheid van evenwicht in de
Amerikaansche staatsfinanciën degenen,
die vreesden voor een waardeverminde
ring van den Amerikaanschen dollar, een
hart onder den riem gestoken.
De stemming voor den dollar is op de
internationale wisselmarkt dan ook wel
verbeterd, wat echter niet wegneemt, dat
de dollar zich nog altijd op een punt be
weegt, waarop uitvoer van goud uit de
Ver. Staten loonend is geworden. Reeds
hebben goudverschepingen uit Amerika
naar ons land voor rekening van parti
culieren plaats gevonden en deze zouden
stellig nog veel grooteren omvang heb
ben aangenomen, ware het niet, dat de
verzending van goud uit de Ver. Staten
naar Europa door technische moeilijk
heden wordt beperkt.
Uit de ontwikkeling van den buiten-
landschen handel van Nederland blijkt
v/ei duidelijk, hoe sterk ook ons land door
de economische crisis, 'ezamen met de
bemoeilijking van den invoer in zoovele
landen, wordt getroffen. In de eerste vier
maanden van dit jaar heeft de Neder-
landsche uitvoer slechts f. 283 millioen
bedragen, tegen f. 452 millioen in de over
eenkomstige periode van het vorige jaar.
In April alleen werd met een uitvoercijfer
van f. 69 millioen tegen f. 119 millioen In
April een nieuw laagte-record bereikt. De
teruggang van den uitvoer in April be-
arceg in vergelijking met vorig jaar ca.
42 "V Tegelijkertijd Is ook de invoer ver
minderd. en wel van f. 168 tot f 113 mil
lioen dj. met 33 IV Men mag aannemen,
dat voor bepaalde goederen de Invloed
van de contingenteeringsmaatregelen der
Nederlandsche regeering zich reeds heeft
doen gevoelen.
De beurs volgt altijd met een zekere
belangstelling het verloop van den uit
voer van radio-artikelen en gloeilampen,
cmdat men meent, hieruit den imvang
van de bedrijvigheid bij de Phllipsonder-
neming te kunnen aflezen. Voor zoover
de fabricage in Nederland betreft, vormen
de uitvoercijfers inderdaad een zekere
aanwijzing van de activiteit, al is deze
natuurlijk ook van den afzet in het bin
nenland afhankelijk Het maakte dan cok
geen prettigen indruk op de beurs, dat de
gestadige daling van den uitvoer van
radio-artikelen, cie einde November J.l.
valt waar te nemen, ook in April verderen
"oortgang heeft gemaakt, ln deze maand
werd n.l. slechts voor een waarde van
f. 1.98 millioen aan radio-artikelen geëx
porteerd. tegen f. 5.72 millioen, dus wel
haast driemaal zooveel in Novenuer
Tegelijkertijd is de waarde van den gioei-
lampenexport van f. 1.06 tot f. 0.54 mlihoen
dus met bijna de helft, verminderd. Deze
teruggang is intusschen gedeeltelijk toe
te schrijven aan de overbrenging van een
deel der productie naar de buitenlandsche
fabrieken van de Philipsondememing,
teneinde aan den invloed der invoerbe
perkingen in verschillende landen te ont
komen.
Niettemin is, naar in het aan het einde
der week verschenen jaarverslag van
Philips wordt medegedeeld, de omzet van
het geheele concern, die reeds in 1931
verder was gedaald, in het eerste kwartaal
van 1932 opnieuw bij dien van de over
eenkomstige periode van het vorige kwar
taal ten achter gebleven.
Het jaarverslag van Philips ademt geen
optimistischen geest; dat kan ook moeilijk
anders in deze tijden, waarin door allerlei
maatregelen tot weering van den invoer
in talrijke landen het handelsverkeer zoo
zeer wordt ontwricht. De exploitatie winst
van Philips blijkt in het afgeloopen jaar
tot f. 7.51 millioen te zijn teruggegaan,
tegen nog f. 12.78 millioen in het vorige
jaar. Wel zijn ook ditmaal de uitbreidingen
van fabrieken, machinerieën e.d. uit de
winst bekostigd (zij waren uit den aard
der zaak ingevolge de beperking, die
Philips zich in het afgeloopen jaar bij zijn
uitbreiding heeft opgelegd), maar de nood
zakelijke afschrijvingen op deelnemingen
ad. f. 10.87 millioen kunnen niet uit de
winst worden bestreden, maar worden ge
put uit de Reserve voor Uitbreidingen, die
in vroege jaren gevormd is uit het agio
op de aandeelen uitgiften. In totaal werd
uit de Reserve voor uitbreidingen niet min
der dan f. 19 millioen afgeschreven. Merk
waardigerwijze wordt op deze wijze ook de
afschrijving bestreden, welke noodig is op
de in waarde gedaalde voorraden, tot een
bedrag van f. 3.24 millioen. Deze wijze van
financiering zal ongetwijfeld wel tot critlek
aanleiding geven. Uit de exploitatie-winst
wordt voor koersverschillen op vorderin
gen gevolg van de depreciatie van het
Pond Sterling en andere valuta's, f. 2.28
millioen afgeschreven, terwijl extra voor
dubieuze debiteuren f. 1 millioen wordt
gereserveerd. Daama kan dan een divi
dend worden uitgekeerd van 6 °/o op de
cum-preferente aandeelen en 4 J/o op de
gewone aandeelen, tegen 6 voor beide
ln het vorige jaar.
De aankondiging van het dividend had
ter beurze een gunstigen indruk gemaakt;
het is echter de vraag, of de hierdoor
veroorzaakte betere stemming zich zal
kunnen handhaven, na kennisneming van
het jaarverslag, dat bij het schrijven van
dit overzicht op de beurs nog niet bekend
was.
De overige industrieële aandeelen zijn
niet belangrijk in koers veranderd. Ook
Aku waren nauwelijks beinvloed door de
publicatie van de cijfers voor den uitvoer
van kunstzijde in April, die niet onbevre
digend waren.
In de eerste vier maanden van dit jaar
werd 2694 ton geëxporteerd, tegen 2170 ton
in dezelfde periode vorig jaar. De waarde
van dezen uitvoer is echter aanmerkelijk
geringer geweest dan die in het TOÏige
jaar; zij bedroeg n.l. slechts f. 5.61 millioen
tegen f. 6.12 millioen voor de kleinere
hoeveelheid, die in het vorig jaar wera
geëxporteerd. De gemiddelde prijs per
Kg. uitgevoerde kunstzijde is dan ook
sterk teruggegaan. Tegen f. 2.80 als ge
middelde voor de eerste vier maanden
van 1931 bedraagt hij thans slechts f. 2.08.
Het moet wel als uitgesloten worden be
schouwd, dat het Aku-concern op basis
van de tegenwoordige prijzen nog met
winst kan werken; men kan slechts hopen,
dat door de sterke vermindering der pro
ductie-kosten in het laatste jaar de ver
liezen beperkt zijn gebleven. Dat de beurs
zich in dit opzicht niet veel illusies maakt,
blijkt wel uit den koers van aandeelen
Aku, die zich in den laatsten tijd op een
niveau van omstreeks 30 n/o beweegt Een
lichtpunt voor de toekomst der kunstzijde-
industrie vormt intusschen het feit, dat
het artikel kunstzijde zich een blijvende
plaats op de markt heeft weten te ver
overen en dat de aanwendingsmogelijk
heden, mede dank zij de voortdurende
verbetering der qualiteit nog lang niet
zijn uitgeput. Mocht het gelukken, door
een internationale regeling van productie
en afzet aan de moordende internationale
concurrentie een einde te maken, dan zal
naar men mag hopen voor deze tak van
industrie een betere toekomst aanbreken.
Wat het koersverloop op de Amsterdam-
sche beurs betreft zoo is na 'n iets betere
stemming in den aanvang der week, de
houding weer lusteloos geworden voor
namelijk onder den invloed van de gede
primeerde tendenz te New York. De koer
sen van industriëele waarden brokkelden
later dan ook meerendeels af. Koninklijke
Petroleum konden zich al evenmin geheel
ln koers handhaven. Met belangstelling
wacht men thans op het resultaal der be
sprekingen tusschen de vertegenwoordi
gers der groote petroleummijen en dei
Sovjetregeering te New York, die een
regeling van productie en afzet beoogen.
Hoog gespannen zijn de verwachtingen
wel niet, gezien de ervaringen, die tot
dusverre bij dergelijke gelegenheden met
de Sovjets zijn opgedaan, maar toch houdt
men rekening met de mogelijkheid, dat
uit deze internationale conferentie iets
goeds kon voortkomen.
Suikeraandeelen werden tijdelijk gun
stig beinvloed door een lichte stijging der
New Yorksche noteering voor Cuba-suiker
de eerste sinds langen tijd. terwijl, wat
Handelsver. „Amsterdam" betreft, de aan
kondiging van het dividend van 5°/i> aan
vankelijk nog nawerkte. Vooral het feit,
dat de bijzondere reserve van f. 5 millioen.
die in 1927 was gevormd en sindsdien van
jaar tot jaar op nieuwe rekening was
overgebracht, hiervoor niet behoeft te
worden aangesproken, maakte een goeden
indruk, omdat hieruit valt af te leiden,
dat de H.V.A. zelfs in het afgeloopen jaai
nog 'n kleine winst moet hebben gemaakt.
In de andere afdeelingen der beurs ble
ven de koersfluctuatiën beperkt.
Het koersverloop blijkt uit het hier
onder volgende staatje:
DE STRIJD TEGEN HET ONMOGM
In onzen tijd is er al heel weiilA
met „onmogelijk" aangeduid kan r®
Wat een paar dagen geleden nog .:S
gelijk" scheen, is heden door een :(H
deren geleerde bewezen, heel goed S
lijk te zijn. Maar al kan het meng®
vernuft heel veel tot stand brengen®
schijnbaar onwaarschijnlijkste din:-®
gelijk maken, er zijn toch verschilt®'
waartegen wij, menschen, niet opges®
zijn. En dit komt niet zoozeer, dat mj
krachten tekort schieten, maar ®i
Moeder Natuur er zich met mat!®
kracht tegen verzet, dat haar een t®
wordt ontrukt; korter en duidelljt®!
zegd, alle natuurwetten verzetten i*1
gen dergelijke oplossingen.
Het interessantste voorbeeld hlen®
wel die droom, die sinds eeuwen dM®
menschen gedroomd wordt, en was®
de natuur opzij willen streven, ja B'
willen overtreffen: het is het samen^P
van een perpetuum mobile. Sinds i®
spookt de gedachte door het brela®>
den uitvinder, om een machine sar®J
stellen, die „vanzelf" beweegt en B 1
door in beweging blijft. Gedurende®"
heele periode der middeleeuwen lea®5
onophoudelijk verhalen van poginB®.
die richting gedaan, en nu nog id®
van tijd tot tijd een uitvinder op, c®;
weert, het perpetuum mobile gerond®.0
hebben, om na eenigen tijd te ervan®™
zijn machine en zijn vernuft getaaMM»
ben, en dat hij een boel geld en ta®"
tijd nutteloos verspild heeft. Het
perpetuum mobile is in het jaar 12uB
den Franschen bouwmeester Bilars,
strueerd. De machine bestaat mlB°
draaibaar rad. Rond het rad zijn klffwr
aangebracht, en het vallen van
peltjes moet ervoor zorgen, dat hr®^
altijd in draaiende beweging bil1'®
werkelijkheid functioneert deze
even slecht als die machines, wik®.,
oneindig veel moeite en zeer ged®
ceerd werden samengesteld, en 4'®"
de wetten der zwaartekracht
magnetisme hadden moeten zorgen®/
een of ander rad eeuwig door zou
Duitschland heeft ook zijn perpetuh*"
bile gehad. In het jaar 1878 wfflP
rijkspatent No. 4453 verleend op
paraat dat door magnetisme eer®
beweging zou blijven. Dit merkW®D]
patent is gedurende vijf jaren vanp®
gebleven. Toen konden de benoodigw®^
den ervoor niet meer betaald
van het perpetuum mobile hoort!®,e!
sterveling ooit meer iets. Al dezepof®^,
moesten wel falen en alle moeiten-®i6ï
wel steeds weer vergeefsch blijke0 "■ty
aangezien de kwestie van het aiW-j®^
weging blijvend lichaam op nahiim*®tt
berust. En wel op de wet v3D 0D^®e
der energie. Deze wet leert ons. t
wel de eene kracht en de eeoc'^Bst
uit de andere kunnen laten gebow^Bfc
den, maar dat het onmogelijk
op te wekken uit niets. Tegen
staat tot nu toe iedere uiMjj0;.^®»
machteloos. En het is zeer waarsta^Bts
dat deze wet wel altijd onown™-^Bi
zal blijven. Alle pogingen die cw-
daan worden om langs verstsw^^®
weg moeder natuur dit geheim
selen. zal wel altijd een groote
blijven.
Ned. Handel Mij. 59, 62'/:. 61. J
Hand.ver. „Amsterdam" 140,
Javasche Cultuur Mij. 91, 100. 1
Maron Cultuur 94, 105. 100. I
Amsterdam Rubber 34"!, 36, 30,
Indische Rubber 16, 12'/!, 13.
Deli Batavia Mij. 90, 92.
Deli Mij. 108. 100'/!, 104. i
Senembah 121. 117. 114'/!. - Aku-1]
Ned. Ford 99 3/4, 104, 1001/<- el
Philips Gloeilampen 67, 71'/'. ijl
Kon. Petrol. 122 3/4. 126'/i, U"" I
Aniem 174'/2. 166, 170.
Ned. Ind. Gas 166, 170, 1611/#- J
Vader (tot zichzelf): „De Jongen, de kat en de hond(
En alles even rustig en vredig ik vertrouw het niet,"
(Lite).
Vrouwlief (opgewekt, na de auto In den vijver te heb
ben gereden): .Kijk eens liefste, hoe de narcissen dui>
van zijn opgefrischt". (London Opinion!
„Ik ben bang dat we je zullen moeten ontslaan,
Perkins, ik ben genoodzaakt het huls te verhuren."
.Denkt u dat de nieuwe bewoners een huisknecht
noodig hebben, meneer
„Nu, om Je de waarheid te zeggen, ze hebben me
beloofd dat ze mij zouden nemen." (Humorist).
„Ik wil mijn loon hebben. Moeder zei dat ik nlêt
mocht thuis komen voor ik de cente had."
„Ik ben benieuwd of ze Je zal herkennen met een
I baard (Passing Show).
Uitbeelding van de gemiddelde opinies van
tfcrldge-spelers over hun partners.
'(Passing Show),
Vrouw „O, Hendrik, je schoenen moeten noodig
Verzoold worden." (London Opinion.)
