un
Iter overpeinzing.
736te Jaareansr
ZATERDAG 23 APRIL 1932
No. 22114
eerste blad.
STADSNIEUWS.
Het tweede lustrum der Kamer van Koophandel
II
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
Het tweede lustrum der Kamer van Koophandel
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
I Cts. per regel voor advertentlên uit Lelden en plaatsen
iar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
Sere advertentiëD 35 Cts. per regel Kleine Advertentlên
[sluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
j een maximum aantal woorden van 30
Icasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
■even 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden 1.2.35, per week f. 0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 4- portokosten.
nummer bestaat uit ZES bladen
„m.d
FATSOEN.
1 begrip „fatsoen" heeft in zijn ge-
lebjken zin den Inhoud van: over-
tastig een zekeren standaard-vorm.
hor den denker komt daar meestal
L pijnlijke bewustzijn der betrekke-
tid van dezen standaard: iets is als
ffatsoenlijk of onfatsoenlijk, omdat 't
Jniet aan 'n bepaalden op zichzelven
I redelijk volmaakt onverschilligen,
Vngekomen vorm beantwoordt. Wan-
f het gewoonte is, dat hoeren niet
Li vilten kruinbedekking langs den
Jloopen, dan kan het zeer wel voor
in, dat een man die blootshoofds zich
beweegt, voor onfatsoenlijk uitge-
wordt. En toch kan die bloots-
wandelende man een sieraad van
Igeslacht zijn, terwijl onder hoedjes
leen hoogst „fatsoenlijk" soortgenoot
Fartste gedachten kunnen huizen, de
iste plannen kunnen worden uitge
lei, om fatsoen in dezen zin des
j zal de moralist weinig geven.
I toch geloof ik, dat het onzen tijd
|elt aan fatsoen maar dan van een
een beter soort.
I komen te kort aan het innerlijke
Jen, dat den gentleman kenmerkt. Aan
Batsoen, hetwelk den eenen van hon-
i stervenden Poolreiziger belet, het
j van zijn slapenden kameraad aan
pken. Aan het fatsoen, dat ons niet
lat meer dan het ons komende van
Kieren dezer wereld tot ons te trek-
opdat wij geen schade aan onze ziel
i lijden
|ker, ook dèt fatsoen is betrekkelijk,
i een menschengroep ik meen dat
■de Patagoniërs zijn waar de zoon
[ouden vader, die niet meer tot werken
at is, moet doodslaan. Verschrikke-
toegegeven. Maar het zou onder de
Igoniërs voor onfatsoenlijk gelden, als
bet niet deed.
|n oude Eskimomoeder vroeg haar
beur den laatsten dienst te bewij-
een sneeuwhut voor haar te bouwen,
[in zij zich tot sterven zou kunnen
toen die zoon, door natuur-
I gevoelens gedreven, dat wilde weige-
wees zij hem terecht: „zoudt gij uw
den laatsten dienst, dien zij u
willen weigeren?" Beschaamd boog
ban het hoofd, en bouwde de sneeuw-
i met tranen in de oogen en liefde
let hart
iker, ook dat innerlijke behoorlijk-
Jsgevoel, dat ik ware fatsoenlijkheid
[willen noemen, Is In zijn verschij-
jtvormen betrekkelijk,
bar: het bestaat, op zichzelf boven alle
ben uit. Overal.' onder zendeling en
Jen, onder den braven burgerstand en
*ven en schurken, in de wetenschap
i den handel. Zonder zulke behoor-
beld en fatsoenlijkheid is een samen-
Ti? van menschen ondenkbaar.
F loogste fatsoen vindt zijn grond-
ba in de liefde tot den medemensch.
pin dezen tekort schiet, is den naam
~h niet volkomen waard.
LEIDSCHE
EXPERIMENTEELE ONDERZOEKINGEN
OVER EXPLOSIEVE REACTIES.
Voordracht van dr. W. P. Jorissen.
Gisteren heeft dr. W. P. Jorissen uit
Leiden in een vergadering van het Tech
nologisch Gezelschap te Delft over dit
onderwerp een voordracht gehouden,
toegelicht door vele lantaarnplaatjes.
Spr. behandelde in hoofdzaak zijn on
derzoekingen over explosies in gas- en
dampmengsels en die over stofexplosies,
uitgevoerd in de laatste acht jaren met
een 14-tal medewerkers. Hij wees er in
zijn inleiding op, hoe hij, door de boven-
oxydatiedrukgrens van phosphor te be
schouwen als de benedenexplosiegrens
van phosphordamp, tot zijn proeven over
den invloed van verschillende dampen op
de explosiegrenzen van mijngas en andere
brandbare gassen was gekomen. De uit
komsten met koolmonoxyde-dichloor-
aethyleen-iucht-mengsels voerden tot de
beschouwing van explosieve reacties in
mengsels van twee en meer brandbare
gassen en lucht, de invoering van het be
grip explosiegebied en de graphische
voorstelling daarvan. Spr. liet zien, welke
vormen zich in de onderzochte gevallen
voordeden en welken invloed verschil-
ende eigenschappen van de gassen en
dampen hebben. Daarbij kwam ook de
invoed van den aard en de wijze van ont
steking en die van de nabijheid van den
wand ter sprake. Een deel van de te ver
wachten vormen van explosiegebieden is
nog niet verwezenlijkt bij gas- en damp
mengsels, wel bij vaste stoffen. Verschil
lende gevallen uit de techniek of het
dagelij ksch leven werden genoemd en de
mogelijke toepassing van de uitkomsten
van spr.'s proeven op de matiging en ver
hindering van explosies werd in het licht
gesteld.
In bijzonderheden werden de bij deze
onderzoekingen gebruikte toestellen be
sproken, die, afhankelijk van de gestelde
eischen, allerlei veranderingen ondergin
gen; o.a. werd de op verschillende manie
ren uitgevoerde menging der gassen en
dampen behandeld.
Een deel der nog uit te voeren plannen
werd ook aangestipt. Een tweede reeks
onderzoekingen van spr. heeft betrekking
op explosieve reacties tusschen gassen en
fijn verdeelde vaste stoffen; hiertoe be-
hooren de ook menigmaal in de industrie
waargenomen stofexplosies. Deze kunnen
overal optreden, waar stofwolken, afkom
stig uit brandbare stoffen, worden ge
vormd (steenkool, meel, dextrine, mout,
suiker, aluminium, enz.). Wordt de stof
wolk gevormd door een niet-brandbare
stof, dan kan deze onder gunstige om
standigheden een gasontploffing dooven
(steenstofbarrière in kolenmijnen).
Spr. beschreef zijn onderzoekingen over
het dooven van mijngasontploffingen
door bepaalde zouten in fijn verdeelden
toestand, sterker werkend dan het veel
gebruikt wordende mergelstof.
Ook werden behandeld: het verhinde
ren van steenkolenstofexplosies door
steenstof van verschillenden aard; het
beter verstuif baar en dus gevaarlijker
worden van bijv. dextrinestof door kleine
hoeveelheden van zelf niet brandbare
stoffen, en de proeven, verricht met alu
minium, zwavel, anthraceen enz. in zeer
fijnen poedervorm.
Ook de bij deze onderzoekingen ge
bruikte toestellen werden beschreven en
door lantaarnplaatjes toegelicht.
Foto Bleuzé.
'■Mm
mm
wmmm
-maamm
X.
I
Ffj
werd enheid van z^n 1(HariS jubileum als voorzitter der K. v. K.
u aan den heer ten Cate Brouwer een prachtige oud-Hollandsche
aangeboden. Hierboven v. 1. n. r. de heeren Molkenboer, Boot,
ten Cate Brouwer, de Gooyer en dr. Knibbe.
HET TWEEDE LUSTRUM DER KAMER
VAN KOOPHANDEL.
Groote belangstelling.
Het heeft de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Rijnland op de gister
middag gehouden receptie ter gelegenheid
van haar tienjarig bestaan aan belang
stelling niet ontbroken.
Onder de aanwezigen merkten wij o.m.
op den burgemeester van Leiden, mr. van
de Sande Bakhuyzen en wethouder Splin
ter; de burgemeesters van Hazerswoude,
Koudekerk. Nieuwkoop. Rijnsburg, Voor
hout, Warmond en Zoeterwoude; wethou
der Dubbeldam en secretaris Boekhoven
van Katwijk aan Zee; vertegenwoordigers
van de drie plaatselijke middenstands-
vereenigingen; mr. P. A. Pijnacker Hor
dijk, dijkgraaf van Rijnland, en voorts
vertegenwoordigers van de Leidsche Ver.
van Industrieelen, het departement Lei
den der Mij voor Nijverheid en Handel,
de afd. Leiden van de Ver, ,.Ned. Fabri
kaat", de Reedersver. „de Vuurbaak" te
Katwijk aan Zee en vele andere genoo-
digden.
Na de rede van den heer de Gooyer
werd het woord gevoerd door den burge
meester, mr. van de Sande Bakhuyzen,
die zeide gaarne gebruik te maken van
de gelegenheid om uiting te geven aan de
gevoelens van waardeerlng, welke het ge
meentebestuur jegens de Kamer van
Koophandel en inzonderheid jegens haar
Bureau koestert. De aanleiding daartoe is
niet gelegen in het bloote feit, dat de
Kamer hier ter stede haar zetel heeft,
maar in de prettige verhouding tusschen
beide colleges.
Na de uitvoerige rede van den heer de
Gooyer wil spr. niet verder uitwijden over
het nut der K v. Kdoch volstaan met
zijn groote waardeering uit te spreken
over het streven van het Bureau om met
alle instellingen in haar district op vriend
schappelijke wijze samen te werken, ten
einde aldus het belang van handel en
nijverheid in Rijnland te dienen. Al kon
niet altijd aan de wenschen der Kamer
worden tegemoetgekomen, toch deed zulks
niets af aan de prettige onderlinge ver
standhouding.
Namens het gemeentebstuur bracht spr.
hartelijk dank voor de vele kostelijke ad
viezen door de Kamer uitgebracht
spr. noemde slechts de adviezen inzake
Winkelsluitings- en Hinderwet waarbij
hij in het bijzonder hulde bracht aan de
heeren ten Cate Brouwer en dr. Knibbe.
Spr. eindigde met den wensch. dat dit
tweetal nog vele jaren voor de gemeente
gespaard zal mogen blijven.
De heer ten Cate Brouwer, de beide
sprekers beantwoordende, schreef de in de
atgeloopen tien jaar bereikte, resultaten
voornamelijk toe aan de prettige ver
standhouding tusschen het Bureau en de
leden der Kamer, die bij hun debatten
steeds de politiek weten te weren.
Zich richtende tot den burgemeester,
zeide spr. volkomen overtuigd te zijn van
den ernstigen wil van het college van B.
en W. om de lasten van handel en in
dustrie, waar eenigszins mogelijk, te ver
lichten.
De heer ten Cate Brouwer besloot met
woorden van dank tot alle aanwezigen
voor hun tegenwoordigheid en tot de le
den en oud-leden der Kamer voor het
hem aangeboden fraaie geschenk.
Tijdens de receptie, welke een eenvou
dig karakter droeg, werden ververschin-
gen rondgediend.
DE R.K. SPORTKERMIS.
Evenals vorige jaren wordt ook thans
in de versierde groote Stadszaal weer de
R.K. Sportkermis gehouden. Zij is gister
avond geopend en duurt voort tot en met
morgenavond.
Men vindt er schiet- en werptenten, een
vroolijke keuken en kan z'n geluk beproe
ven bij de immer rondcirkelende vlieg
machinesKortom: er zijn gebruike
lijke attracties, terwijl een „pierement"
de vroolijke stemming nog verhoogt.
Er zijn gisteravond reeds direct uitste
kende zaken gemaakt!
ACADEMISCHE EXAMENS.
De heer W. L. Lichtenauer die bevor
derd werd tot doctor in de rechtsgeleerd
heid, verwierf den graad cum laude.
DE BIOSCOPEN.
Casino-theater. Na een aardig voor
programma, waarbij „Nederland in klank
en beeld" uitgebracht wordt door N.V.
Orion Profiltie en wij kennismaken met
diverse Paaschgebruiken in verschillende
deelen van ons land, gaat als eerste
hoofdfilm voor de pauze: „Koning Harle
kijn". Dit stuk speelt in het circusleven.
Wij maken hierbij kennis met de koord
danseres Bianca. Op zekeren dag springt
zij met een parachute uit een luchtbal
lon. bevindt zich dan bij de landing viak
tegenover den kroonprins van niyria, die
een buitengewone gelijkenis vertoont met
haar verloofde Tito, die clown in het cir
cus is. De film laat dan verder de vele
avonturen zien welke deze frappante ge
lijkenis brengt.
Na de pauze gaat als tweede hoofdfilm
„De Beul van Praag", een sensationeele
gebeurtenis naar waarheid weergegeven en
spelende eenigen tijd na den dertigjari
gen oorlog. In dien tijd bevond zich in de
omgeving van Praag in een burcht een
rooversbende, welke zich aan allerlei
plunderingen schuldig maakte. Aan het
hoofd van deze bende staat de keizerlijke
procureur, wiens streven het is den stad
houder en diens helper, den beul van
Praag in handen te krijgen om zoodoende
vrij spel te krijgen. Natuurlijk wordt ook
een liefdesdraad door het verhaal gewe
ven: de zoon van den beul n.l. wordt ver
liefd op de dochter van den kastelein van
de burcht. De jonge menschen worden
door den procureur gevangen genomen
maarVerder zullen wij niet vertellen.
Wie van sensatie houdt, ga zelf deze film
zien!
City-Theater. Het is ongetwijfeld niet
zoo'n slechte gedachte van de directie van
dit theater om films der U.F.A. „super"-
klasse weer eens te vertoonen Een van de
eerste vuurpijlen, die de Duitsche filmin
dustrie afgeschoten heeft, was ..Melodie
des Herzens". Deze film baarde direct al
groot opzien door 't hooge peil. waaïop zij
stond. De geluidsweergave wekte reeds da
delijk bewondering en toonde, dat de
Duitsche filmindustrie een nieuw tijdperk
van bloei tegemoet ging. De regie van deze
rolprent voerde Hans Schwarz. die op dit
gebied met de zwijgende film wij den
ken b.v. aan „Hongaarsche Rhapsodie"
zijn sporen reeds verdiend had. Twee lie
velingen van 't filmpubliek. Dita Parlo en
Willy Fritsch waren uitverkoren, om de
hoofdrollen te spelen, terwijl de bekende
componist Werner Heymann de muzikale
leiding had. Alle factoren bleken dus aan
wezig, om een goede film tot stand te
brengen. Den inhoud behoeven wij hier
niet meer weer te geven. Wij volstaan dus
met nog eens op deze film te wijzen.
Als 2e hoofdfilm staat op 't programma
„Greetje uit 't warenhuis" met Dina
Gralla en Werner Fütterer in de hoofdrol
len. Beiden hebben er een aardige film van
gemaakt .zoodat 't geheele programma
voldoening schenken zal.
Luxor-Theater. „Politie-inval op Mont
martre" en „Casanova tegen Wil en Dank"
zijn de titels van de hoofdfilm van deze
week. In de eerste speelt de Fransche ar
tist Albert Préjean de hoofdrol, als de
passagierende zeeman, die door een toeval
als bokser ontdekt wordt, kampioen van
Frankrijk wordt en tot slot een gevecht
levert om het Europeesche kampioenschap.
Daarnaast voltrekt zich wij zouden
haast zeggen op de natuurlijke wijze, al
thans volgens het beproefde recept, een
liefdes-idylle tusschen hem en een
zangeresje uit een der vele café's. Tal van
aardige liedjes worden in deze film gezon
gen. Buster Keaton is in de tweede film
de hoofdpersoon. Door een auto-ongeluk
komt de schuchtere reclame-biljetten-
plakker Reggie Irving in een kring van
millionaire, waar een hunner om eigen
verlangens te bevredigen hem als een
Casavona, en Don Juan van het ergste
soort bij een ongetrouwde dame afschil
dert. De gevolgen? Een reeks van dolle
avonturen en tenslotte twee gelukkige
menschen. Het spel van Buster Keaton
ontlokt een roffel van lachbuien en men
amuseert zich kostelijk! Een afwisselend
voorprogramma, waarin de kleurenfilm van
Hagenbeck's dierenpark bijzondere vermel
ding verdient, gaat aan de beide hoofd
films vooraf.
Trianon-Thcater. Het Trianon-Thea-
ter prolongeert natuurlijk de veelbesproken
film „Shanghai Express" met Mariene
Dietrich Anna May-Wong en Ciive Brook,
die zulk een grooten opgang maakt!
Voor het alh. afgenomen examen voor
apothekers-assistent zijn geslaagd de da
mes: W. Edelman te Rotterdam, E. de
Koning te Enschedé, E. C. M. Alsemgeest
te Delft en C. M. A. Reijgersberg te Schie
dam.
BINNENLAND.
Vervroegde sluiting der postkantoren op
Zaterdagmiddag (Binnenland, 2e Blad).
Herinneringen aan dr. A. Kuyper, door
D. Hans (Uit het Ned. Parlement, 4e BI.).
Bijzonderheden omtrent den roofover
val te Nijmegen (Gemengd, 2e Blad).
„Bollen-hoogtij" nadert; opgave van
verschillende routes door de bloembollen
streek (3e Blad).
BUITENLAND.
De besprekingen te Genève (Buitenl.,
Ie Blad).
In Mei een nieuwe Donau-conferentie
(Buitenl., Ie Blad).
Bij Kon. Besluit is de inspecteur der
directe belastingen, invoerrechten en ac
cijnzen J. A. van Bendegom alhier, 3e af-
deeling. met ingang van 1 Mei 1932 be
noemd tot hoofdinspecteur der directe
belastingen te 's Gravenhage.
Tot lid van de commissie, belast met
het afnemen van het examen, vermeld in
art. 55, tweede lid, der Middelbare Onder
wijswet, is bij K. B. benoemd de heer M.
C. Jelier, leeraar aan de Chr. H. B. S. al
hier en wonende te Noordwijk a. Zee.
De Natuurvriendengroep v. h. Inst.
v. Arb.-Ontw vangt haar zomerwerk aan
met een wandel- en fietstocht naar de
bloembollenvelden op Zondag a.s. Reeds
een flink aantal personen heeft zich daar
voor reeds aangemeld. Verzameld en ver
trokken wordt te 9 uur vanaf de Haar
lemmertrekvaart hoek Maresingel. Zij,
die alsnog mee willen wordt dus aange
raden te zorgen daar tijdig aanwezig te
zijn. De bedoeling is omstreeks 3 uur weer
thuis te zijn.
PAUL BRANN'S
MARIONETTEN-THEATER.
Het Marionetten-spel is an sich een be
perkte kunst, doch tevens een kunst van
voornaamheid en fijnheid. Paul Brann's
Marionetten-Theater is daarvan de levende
getuigenis. Wat hij presteert op dit gebied
is wel bijkans het hoogste, wat er te be
reiken valt.
Gisteravond zijn deze Münchener Künst-
ler hier weer eens op bezoek geweest en
de reeds gevestigde reputatie is volkomen
gehandhaafd. Verzorgd was' de opvoering
over de gansche linie: decors en poppen
zijn een lust voor het oog en bovendien
werd zeer beschaafd en goed gezongen.
Allereerst werd. blijkbaar als stille hulde
aan Goethe gebracht diens eenigszins ver
geten „Jery und Bateley". een licht blij
spelletje, door Reichardt plm. 1790 op mu
ziek gezet. Het was een aardige keuze.
Daarop volgde het bekende Goethe im
Examen", welke groteske van Egon Frie-
dell en Alfred Polgar het weer kostelijk
deed. Welk een prachtige farce. Vooral in
dezen herdenkingstijd.
Na de pauze werd gegeven de komische
opera van Offenbach „Das Madchen von
Elisondo". Het was door een gebrek aan
handeling niet het beste van den avond.
De belangstelling was niet erg groot,
doch toch bevredigend te noemen. Een
warm en hartelijk applaus beloonde den
kunstzinnigen Herr Director.
Foto Bleuzé.
Een groep genoodigden bij de officieele receptie
ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan der Ka
mer van Koophandel. Op de eerste rij de leden
van het Bureau.
