9 April 1932 Tweede Blad No. 22102
BINNENLAND.
733^ Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag
DE INDIAANSCHE PRINSES LUSHANAYA
is te Berlijn aangekomen, alwaar zij onder
„auspiciën" van den Amerikaanschen ge
zant Sackett een zangrecital zal geven.
De commissie denkt ongeveer een bedrag
van twintig duizend gulden noodig te heb
ben, waarvan nog slechts een klein ge
deelte bijeen is. Uitstel van het Pooljaar
is niet mogelijk en ongewenscht. Het na
tionale belang eischt, dat ons land ook bij
deze gelegenheid Internationaal niet ach-
terblijve, waardoor mede de onderneming
in het gezicht van de haven zou stranden!
Voor bijdragen kan men zich wenden tot
den 1ste luitenant-vlieger E. Visch, Rem-
brandtlaan 9. Huis ter Heide (Utr.l, wiens
postrekening het nummer 192335 draagt.
Dr. C. W. LELY t.
Dr. C. W. Lely, hoofdingenieur van den
Rijkswaterstaat, wonende te Nijmegen, die
bij zijn broer te Liverpool logeerde is het
slachtoffer geworden van een ernstig onge
luk, toen hij op het Alntree-station aldaar
het verkeer gadesloeg. HU lette niet op een
binnenrijdenden trein, werd in den rug
gegrepen en op slag gedood.
o
RENTE VOORSCHOTTEN ARBEIDERS
WONINGBOUW.
De Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid en van Financiën, hebben goed
gevonden te bepalen, dat voor de voor
schotten, waarvan de definitieve vast
stelling plaats vindt op of na 8 April, de
rente 5% zal bedragen.
KRUIDENERSBEDRIJF.
Naar het Ned. Weekblad voor Kruide
nierswaren verneemt, heeft het comité van
samenwerking uit de drie landelijke krui
deniersbonden besloten, ter versterking
van het kruideniersbedrUf, in den Midden-
standsraad te ijveren voor invoering van
een vakdiploma.
DE POSTVLUCHTEN.
De „Uil" is gisterochtend om 7.53 uur
uit Marseille vertrokken en om 11.50 uur
te Rome aangekomen.
De „Reiger' is gisteren om 5.48 uur uit
Calcutta vertrnt-kpn, 12.55 uur te Rangoon
aangekomen, 13.25 u. van daar vertrokken
en 17.50 uur te Bangkok gearriveerd.
VERSPREIDE BERICHTEN.
BU Kon. Besluit ls benoemd tot vice-
president van de arrondissementsrecht
bank te Rotterdam mr H. de Bie, thans
rechter in gemeld college.
DE ZESDAAGSCHE WIELERWEDSTRIJD IN PARIJS is ln vollen gang. Dag en
nacht zijn er toeschouwers op de tribune aanwezig om hun favorieten aan te moe
digen. Uit alle deelen van Europa zijn liefhebbers van de wielersport naar Parijs
gekomen en in de omgeving van de wielerbaan zijn allerlei attracties aangebracht
om eenige variatie te brengen.
VOORJAAR IN HET PARK. De boom en worden van het oude hout ontdaan
en de snoeier op zün hooge standplaats geeft de takken hun vereischten
vorm voor een goeden bloei.
STEEDS SNELLER. Twee juegdige Australiërs zullen trachten het wereld-
snelheidsrecord voor motorfietsen te verbeteren. Alan B. Wruce met storm
helm op, gereed voor den tocht.
OOK LOONSVERLAGING BIJ VAN GEND
EN LOOS EN DE A. T. O.
Ingaande 1 Juli a.s. met 10 pCt.
I Onze spoorwegmedewerker schrUft ons:
Naar wij vernemen zullen ingaande 1 Juli
is. de loonen en salarissen van het perso-
'ïieel van v. Gend Loos met 10°/o worden
[Brminderd. De directie is tot dezen maat-
tegel gedwongen, omdat de toestand van
Set bedrijf momenteel zoodanig is, dat de
noodzakelijkheid zich opdringt, naast be-
pinigingsmaatregelen door ontslag van
Jvereompleet personeel, ook maatregelen te
Semen, ten aanzien van de loonen en sala
rissen van het personeel.
Voor de slechte economische toestanden,
we reeds langen tijd duren en de moor
dende concurrentie van particuliere
[tachtauto's, is volgens de directie - vooral
loert het einde van het vorige jaar - een
mdanlge verslechtering in de bedriifs-
josltte ingetreden, dat de loonen en sala-
•ssen niet gehandhaafd kunnen blijven
op het peil, waaroD zUn thans staan.
1 be nadruk wordt er door de directie OP
pe'esd, dat ook zii de thans bestaande
tonregeling zou willen handhaven. De
"handigheden dwingen haar echter met
foorstellen tot loonsverlaging te komen.
DE WETSVOORSTELLEN-ALBARDA.
•oorloopige verslagen der Tweede Kamer.
II. 113 is verschenen het voorloopig ver
lag over het wetsvoorstel-Albarda tot het
7l.0y?r"eging nemen van verandering in
■«■187 der grondwet (mobilisatie).
vele leden vond het voorstel krach-
Ui tr'Wing. Enkele leden waren van
ïeni i dat €an voorstel tot grondwets-
Mnwii moet' u'tgaan van de regeering
anrtoi u f 'can voor ons land nimmer iets
eriKH. .kenen dan het toonen van den
om m wd om den wede te bewaren en
aan°,.reed te zijn tot het afweren van een
Bii of het beschermen der neutraliteit.
Ir®lml?en wekte het voorstel de ge
le d»ril naar m middel gezocht is om
h°bill5aUeWeerIoos maken door tUdige
onmogelük te maken,
ten la ontreden de verschillende stellin-
oep'nHo^r voorstel van uitgaat en
der stat' door de beslissing in handen
»ood2aS"Generaal te brengen de zoo
Eomaakt wordt"6"® afdoenins onm°selijk
s'Onden6"] verdediKd€n het voorstel oo
meendaii 5 toelichting aangevoerd. Zij
kunnen 1 °°k de Staten-Generaal wel
bleken pLJ"!elen- hetgeen in 1914 is ge
il? «Sra
welke lerfderen n
Generaal medewerking der Staten-
neraal vereischt moet zUn.
Verd
Slag 1 ova8 7e^chenen het voorloopig ver-
nadere remit! wetsvoorstel-Afbarda tot
1 van de vrijwillige opkomst
achten het voorstel
vow o ij waren van oordeel,
lederen militairen maatregel,
onder de wapenen van dienstplichtigen en
reservepersoneel.
Velen verklaarden niet te begrijpen,
welke bezwaren kunnen worden aange
voerd tegen het instituut van den B.V.L.
Dat vrijwilligers zich beschikbaar stellen
om het wettig gezag te steunen, verdient
naar hun opvatting waardeering. Het in
stituut beschermt het heele volk, ook de
sociaal-democraten, tegen revolutionnair
geweld en bestond het niet, dan zou de
dienstplicht moeten worden verzwaard.
De voorstanders verdedigden het voor
stel en merkten o.a. op dat in dit instituut
een geest gekweekt wordt van vijandig
heid tegen medeburgers. Men vreesde, dat
handhaving van het instituut zal kunnen
Ic-iden tot botsingen tusschen twee op
militaire wijze gevormde organisaties.
Daarbij wezen zij op de afschrikwekkende
voorbeelden, gegeven in Duitschland en
Oostenrijk.
Van andere züde werd de analogie tus
schen den B.V.L. en de buitenlandsch#
korpsen bestreden.
DE CONTINGENTEERING.
Vorming eener centrale organisatie.
Er he:ft zich een comité gevormd, dat
beoogt de economische bezwaren, waartoe
de contingenteering aanleiding geeft, op
een centraal punt te concentreeren. In dit
comité hebben zitting genomen de hoeren:
Th. Ligthart. oud-directeur der Javasche
Bank, Den Haag, voorz'tter. mr. Waiter
F. C. Baars, advocaat, Rotterdam, ir. A.
van B'.oemb rgen, directeur der Ver. Chem.
Fabrieken, Utrecht, J. Doogewaard Azn.,
bestuur ii der Ams er a nsche Wink.li rs-
vereeniging, voorzitter van den afdeeling
Kleinhandel Kamer van Koophendel, Am
sterdam ,D. Goedkoop" Czn., directeur' der
Ncd. Scheepsbouw Mij. Amsterdam, mr G.
H. A. Grosheide, advocaat en procureur,
Amsterdam, J. van Hasselt, directeur der
Kon. Ned. Stoomboot Maatschappij, Am
sterdam, E. H. Krelage, voorzitter van
de Alg. Ver. voor Bloembollencultuur,
Haarlem; Joh. Langejan, Beheerend vennoot
der Comm. Venn. Offerhaus en Co., Rot
terdam, P. van Outeren, van de firma
van Outeren, den Haag: H. J. Peletier,
onder-voorzitter van den Kon. Ned. Mid
denstandsbond, Leeuwarden, ir. A. P ate.
voorzitter van de Scheepvaarlvereeniging
„Zuid". Rotterdam prof. dr. N. J. Polak,
hoogieeraar aan de Handelshoogeschool,
Rotterdam, W. G. Scheeres, hoofdbestuurs
lid van den Chr. Ned. Middenstandsbond,
den Haag, Fr. Smulders, directeur van de
werf „Gus'.o" Schiedam, mr. dr. E. Peken-
b ock. accountant en belast ngjurist, D-n
Haag. sc" taris; F. H Feneier van Vlis-
singen, directeur der Steenkolen Han !els-
veroeniging. voorzitter van de Jaarbeurs
Ut.echt: prof. mr. C. W. de Vries, hoog-
leéraar aan de Handelshoogeschool. den
Haag.
Het comité acht het van belang, dat
al de bezwaren, die men voor een con-
tingenteeringsmaatregel ondervindt, op een
bepaald punt geconcentreerd worden, ten
einde te worden verwerkt en zoo noodig
ter kennis van de bevoegde autoriteiten
te worden gebracht. Het zal daardoor ook
mogelijk zijn om parallel loopende be
langen te combineeren.
Het doel van het comité is in de eerste
plaats een gemeenschappelijk optreden van
allen, dis in een te vergaande contingen-
teering een groot gevaar zien voor hun
eigen belangen of voor het economische
leven van ons land in zijn geheel, mogelijk
te maken en te trachten, waar de eenling
machteloos staat, door een gezamenlijk
optreden een invloed ten goede op de
contingenteeringspolitlek uit te oefenen.
UITSTEL VAN BETALINGEN.
Onderzoek door Nijverheidsraad,
Op diens verzoek heeft de Nijverheids-
raad den minister van Arbeid van advies
gediend over het nemen van wettelijke
maatregelen ten aanzien van uitstel van
betalingen enz. Daarbij heeft de Raad als
zijn meening te kennen gegeven, dat het
geen aanbeveling zou verdienen, een rege
ling in den geest van de Wet van 4 Sep
tember 1914 te treffen, omdat hij op ver
schillende gronden tot de conclusie is ge
komen, dat aan zulk een regeling groote
gevaren voor het bedrUfsleven zijn ver
bonden. Hieraan heeft de Raad toege
voegd, dat hij zeer goed inziet, dat de
steeds ongunstiger wordende economische
omstandigheden er toe kunnen leiden, dat
op een bepaald oogenblik behoefte zal
worden gevoeld aan een wettelijke rege
ling tot opschorting van betalingen, om te
voorkomen dat door de crisis in moeilUk-
heden geraakte ondernemingen te gronde
zouden gaan, en dat hij dan ook besloten
heeft te onderzoeken of om dit doel te be
reiken de bestaande wetgeving niet op het
een of andere punt zou kunnen worden
aangevuld.
Met de eventueele resultaten van zijn
onderzoek, dat uit den aard der zaak eeni-
gen tijd in beslag zal nemen, zal de Raad
den minister ln kennis stellen.
DE DERDE KRUISER WORDT
AFGEBOUWD.
De minister van Defensie heeft op vragen
van het Tweede Kamerlid Cramer betref
fende uitstel van den bouw van den der
den kruiser geantwoord:
De ondergeteekende heeft kennis geno
men van de in het college van gedelegeer
den van den Volksraad op 17 December
aangenomen motie.
Gezien de moeilijke tijdsomstandigheden
is besloten weliswaar den bouw van den
reservekruiser waarvoor de eerste termijn
reeds is goedgekeurd en de voorbereidingen
zU'n getroffen voortgang te doen hebben
maar. behoudens buitengewone omstandig
heden of een onverwachten omkeer in de
conjunctuur, gedurende de jaren, dat deze
bouw in gang is. in afwijking van het des-
tUds medegedeelde bouwplan, geen nieuw
materiaal, dat voor gemeenschappelyke
rekening van Nederland en Nederlandsch-
Indië zal worden gebouwd, op stapel te
zetten.
INTERNATIONAAL POOLJAAR 1932—'33.
Een Nederlandsch aerologisch vliegtuig
station te Reykjavik?
In een persconferentie heeft de adj.-
directeur bij het Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut te De Bildt, dr. H. G. Carmegieter,
in zijn kwaliteit van voorzitter van het
Comité tot vestiging van een aerologisch
station nabij Reykjavik mededeelingen ge
daan over de plannen inzake de deelne
ming van Nederland aan het Internatio
nale Pooljaar 19321933.
In September van het jaar 1929 ls op een
conferentie van meteorologen te Kopen
hagen, waar veertig directeuren van me
teorologische diensten van alle vijf de we-
relddeelen aanwezig waren, besloten tot
het ondernemen van een tweede Interna
tionaal Pooljaar, vijftig jaar na dat van
1882—'83.
Het practische resultaat van dit eerste
Pooljaar heeft o.m. bestaan in het vast
leggen van de magnetische toestanden
rondom de Noordpool en het opmaken van
magnetische kaarten ten jjebruike van de
scheepvaart in het Noordelijk deel van den
Atlantischen Oceaan. Het Nederlandsche
schip, dat toen gecharterd was om de deel
nemers naar hun standplaats te brengen,
is in het begin van de Kara-zee vastge
raakt, waarna de opvarenden op 't pakijs
hebben moeten overwinteren. Na een tocht
van drie weken over het ijs het schip
was in Juli 1883 gezonken gelukte het
den schipbreukelingen een der eilanden in
de Poolzee te bereiken, waar zij werden
opgemerkt door een passeerend schip, dat
hen naar Noorwegen bracht. De Deensche,
Noorsche en Amerikaansche expedities, die
voor de deelneming aan dit eerste pool
jaar waren uitgezonden, is het weinig
beter vergaan.
Het magnetische program van 't tweede
Pooljaar, dat 1 Augustus a.s. zal aanvan
gen, bevat als geheel nieuwe aanvulling
de bovenluchtwaarnemingen van wind,
temperatuur en vochtigheid. De magne
tische bUdrage van ons land betreft de
vestiging van een magnetisch station te
Angmagsalik op de Oostkust van Groen
land, waarvoor de gelden thans in hoofd
zaak bijeen zijn. Voor de aerologische
waarnemingen zijn geheel nieuwe typen
van Instrumenten ontworpen, die met
vrije ballons in de atmosfeer omhoog gaan
en voorzien zijn van een draadloos zend
station, dat aanwijzingen geeft omtrent
veranderingen van luchtdruk, temperatuur
en vochtigheid bij het stijgen van den
oallon. Met deze instrumenten hoopt men
op vyf stations in het Poolgebied de at
mosfeer te kunnen onderzoeken tot in de
stratosfeer, d.w.z. tot 15 a 16 Kilometer
hoogte, de hoogte waarop de ballon
springt.
Het ligt nu in de bedoeling dat Neder
land naast de magnetische bijdrage voor
het aerologische gedeelte een vliegtuig
station in de Poolstreken zal vestigen en
wel op IJsland bU Reykjavik.
Van regeeringszijde zUn twee jacht
vliegtuigen van het type Fokker D Vil ter
beschikking gesteld, alsook het personeel,
dat bestaan zal uit luitenant-vlieger Van
Giessen, den sergeant-vlieger Bosch en den
mecanicien v. d. Leden, welk personeel zijn
traktement en vliegtoelage behouden zal.
ALLE HENS AAN DEK VOOR DE SLOEPENROL. Alvorens de reis te ondernemen, krijgt men zijn vaste plaats,
welke men in geval van nood bij de reddingbooten moet innemen. De oefening aan boord v. d. ,Kenilworth Castte"
