KARSOTE PAÜLUSKERK TE OEGSTGEEST. I* Jaarga LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 17 Maart 1932 Vierde Blad No. 22084 DE SYMBOLIEK DER RAMEN. UIT DE PERS. SPORT. Foto Bleuzë. beneur-opname der fraaie „Pauluskerk" te Oegstgeest, waarvan wij eenigcn tijd pleden reeds een exterieur-foto publiceerden. Hedenavond vindt de plechtige inwijding plaats. vervolg op het artikel van onzen ïkundigen medewerker betreffende de bnavond te openen „Pauluskerk" te fctgeest, schrijft hij ons nog „De Sym- IS: der Ramen": 1 alle groote stijltijdperken sloten de lende kunsten zich in hun vormen- kk geheel aan bij de bouwkunst. Den- Vij aan een Gothische kathedraal, dan n wij, dat het ornament van on- Keelen en verder de structuur der ge- Irischilderde ramen, de vorm van den fcol, het altaar, banken, tafels, schrij- liturgische gewaden, kortom alles, zich vormentaal absoluut aansloot bij vormentaal van het architectonisch tel. De bouwmeester kon zich bepa- tot bouwen. Om den beeldhouwer, den Jnjnwerker, den ciseleur, den wever, pefde hij zich niet te bekommeren. Zij mochten hun werkzaamheden fr of minder kunstvaardig volvoeren, per was hij, dat krachtens het algemeen tarhend stijlprincipe de vormentaal fchun arbeid zich steeds volkomen aan- |t bij het algemeene rhythme van het j den modernen architect evenwel zich het gemis aan één algemeen :nd stijlprincipe zeer sterk gevoelen noe vreemd het moge klinken, dit be- fent een vooruitgang, een winnen aan |tht. periode van absoluut gemis aan stijlinzicht ligt nog niet zoo vei ons. architect bouwde; allerlei andere iclien brachten meubelen, wand elingen, lichtarmaturen, enz. Doch s vroeg zich nimmer af, of het een met r een geheel vormde. moderne architect evenwel kan hier- f teen genoegen meer nemen. Hij wil de pitectuur van zijn gebouw niet bedor- fzien door dingen, die met ziin eigen bientaal onvereenigbaar zijn. Hij wil stijlnrincipes doorvoeren tot in alle Weelen der gebruikskunst, vat nu noodzaakt hem weer, ook zelf hand te nemen Niets kan hij aan to overlaten, omdat zooals we reeds kten een algemeen stijlprincipe ont- Zoo worden dus aan den modernen weet zwaarder eischen gesteld, dan en Mlddeleeuwschen. Moorschen ot >chen bouwmeester, die zich ten volle n medewerkers konden verlaten, "at evenwel de moderne architect op ®iize niet alleen den bouw maar ook J.Wfage. de geheele inwendige klein- «wctuur en zelfs de omringende tuin- «tectuur voor zijn rekening durft ne- is een geweldige sprong vooruit. Het mede den weg tot een tijdperk, Jjm men weer van leidende stijlprin- zal kunnen spreken. Whitect Jantzen heeft dan ook bij den van de Pauluskerk te Oegstgeest aan anderen overgelaten en daardoo7 F&heel verkregen dat niet rammelt, JS.Ztth in onderdeelen handhaaft, l'l-hebben reeds op de getallensymbo- Bsewezen, welke evenwel nog behoort T«e eigenlijke compositie. Er is evenwel Steel meer symboliek. In het voorpor- |®ner den toren voeren twee gemak- 'rappen naar de gaanderij. De ge- ijzeren leuningen eindigend in «motieven zijn gedacht als de staf Kjaron. die naar omhoog voert. We daarboven op het voorhof, waai ramen ter weerszijden den dienst van m spel symboliseeren. Boven de op- 5 lijnen van zangers en spelers ^decoratief gehouden rijst'de ster Op de gaanderij gekomen worden we eerst geboeid door het hooge driedeelige torenraam, het Paulusraam. We zien hier Paulus op den weg naar Damaskus neer geslagen door het licht dat van den hemel komt, omringd door soldaten. Boven zijn hoofd is een stervorm met lange spitse punten, herinnerend aan den tekst „Het is U hard de verzenen tegen de prikkels te slaan. Een fraai lijnenrhythme wijst nu omhoog waar het kruis van Christus triom- feerend staat. Wenden wij ons om, dan kijken we in het rustige, stemmige ruim der kerk, waar de zon door de gebrandschilderde ramen tintelt. Door de sereenconstructie. de eigenaar dige, eenigszins steunbeerachtige uitbou wen van den muur, die evenwel niets met contreforten te maken hebben, is het on mogelijk dat de kerkbezoekers tegen het hinderlijke licht inkijken. Ze kijken „met het licht mee". Bij avond worden de ra men door de plaatsing der reflectiekoven alle gelijkmatig verlicht, zoodat men dan ook van buiten het fraaie kleurenspel der ramen kan zien. Wij komen thans tot de ramen in het kerkruim. Het is misschien overbodig en in verband niet de beschouwing in den op zet van dit artikel er aan te herinneren, dat de teekeriingen voor de voorstellingen in de ramen, de cartous, en het kleuren van het glas door den architect zelve is ter hand genomen. Het glasbranden moest hij natuurlijk aan vaklieden overlaten. Onder de galerij zien wij ter weerszijden zeven kleir.e vensters alle voorzien van 'n vogeHiguur in de vlucht, symbool van het uitdragen van het evangelie naar alle windstreken. Nu komen wij tot de groote ramen in 't schip. Aan de Noordzijde zien we zeven ramen met de volgende voorstellingen. Ie. de Porta Angelico. zinspeling op Paulus reis naar Rome; 2e. de Acropolis te Athene, herinnering aan Paulus prediking aldaar; 3e. de Via Appia met de Christengraven te Rome; 4e. de gedachte aan de bekeering, yoor- gesteld door den Phoenix, die uit de asch verrijst; 5e het eiland Milete met de schaduwen des doods; 6e. het schip, dat herinnert aan Paulus' reis over de Middellandsche zee; 7e de kust van Klein-Azië met haar bergsteden. En boven dit alles samenvattend een rhythme van engelenvleugelen, de vier poorten, dit alles rhythmisch vertolkend de apotheose der Godsidee. Godsgrootheid uitgedragen over de wereld, triomfeerend in den hemel. De zeven ramen aan de Zuidzijde geven dat alles getransponeerd in onzen moder nen tijd, het evangelie uitgedragen over de moderne wereld. De ramen geven ach tereenvolgens: le. de moderne metropool met wolken- krsbb^rs 2e. handel en scheepvaart en industrie, gesymboliseerd door kranen, pakhuizen, enz.; 3e. Indië, voorgesteld door Menangka- bauwsche huizen, sawah's en palmen; 4e. een plant die opgroeit uit een dia mant, m.a.w. wat voor den mensch onmo gelijk is, is mogelijk bij God en hierboven spant zich als verbondsteeken de regen boog; 5e. donker Afrika met Kafferhutten; 6e. Azië, gesymboliseerd door eigenaar dige schepen en vliegtuigen; ,7e. de groote xultuurstaten, waarbij we allereerst denken aan de gemeenschaps kunst van de Sovjets met machtige bouw werken. En hoog in het middenraam straalt het alziend oog, dat zijn stralen schiet ovei alle genoemde partijen, waarmee de archi tect te kennen wil geven dat het Godsrijk overal in de moderne wereld, die met God heeft afgedaan zal doordringen. Zeven ramen verlichten ook de kerke- raadskamer, die tevens dienst doet als trouwkamer. In een dezer ramen is het schip der kerk afgebeeld. Het zal den aandachtigen beschouwer der ramen in den Zuidgevel opvallen, dat daar overal het getal drie overheerscht: drie wolkenkrabbers, drie kranen, drie hut ten, drie huizen, drie vliegmachines, enz. In alles is de drie-eenheids-gedachte doorgevoerd. In den looper over den kansel, handwerk naar ontwerp van den architect zien we weer het vischmotief optreden. Aan alles heeft de architect gedacht, tot de kerke- zakjes toe. Om de leelijke letters op het fluweel te vermijden heeft men dit in de liturgische kleuren gehouden, groen voor de armen hoop paars voor de kerk, zwart voor andere doeleinden. Zoo is dus in alles gestreefd naar een heid en harmonie. Er is een moderne kerk gebouwd, waarin de rechte stemming van een huis des gebeds is bereikt, terwijl anderzijds den vollen nadruk is gelegd op de prediking van Woord, op het uit dragen van het Evangelie. Wij mogen de Ned. Herv. Gemeente van Oegstgeest wel gelukwenschen met het artistiek en stemmingsvol geheel. Ten slotte nog enkele zakelijke gegevens. De voorbereiding tot den bouw heeft onge veer vijf jaren geduurd en in dien tijd heb ben de gemeenteleden tal van blijken van offervaardigheid gegeven, door geldelijke bijdragen doch ook anderszins, getuige het volgende lijstje: Het avondmaalszilver, de doopvont, de gehaakte gordijnen in de predikantskamer, het gobelinwerk aldaar, de trouwstoelen, het De ven tertapijt voor 't spreekgestoelte, de mooie luidklok gestemd in D. en door den heer Vincent voortreffelijk bevonden, en nog andere dingen zijn geschenken van ongenoemde gevers, behalve het tapijt en de doopvont, die door den Werkmansbond en door .„Arbeid Adelt" zijn geschonken. En eindelijk: De aannemer van den hoofdbouw was het Aannemersbedrijf W. Mulder te Oegst geest. Het gewapend betonwerk werd uit gevoerd door N.V. Wernink's Beton Mij, Leiden. Bekapping „Memako" Doetinchem Siersmeedwerk firma E. A. van der Voet, Leiden. Electrische installatie Techn Bur. D Teske. Leiden De betimmering door N. V. Dijst's Meubelfabriek. Natuursteen en marmerwerk. de firma G. W Harmsen. Glas in lood firma G. Schooneveld. Ver warming Hulscher en Versfeld. Verzilverde kronen Bresser en Wolzak de laatste vijf firma van Amsterdam. Zilverdrijfwerk Alex Meyer. Schoonhoven. RECLAME. WETENSCHAP CONTRA GRIEP. Nieuwe uitvinding die de bacteriën doodt. De wetenschap heeft een nieuw mid del gevonden om influenza, griep en ver koudheid te bestrijden. Een middel, dat de bacteriën doodt. Karsote inhalatie-systeem is de nieuwe uitvinding, die deze wonderlijke eigen schap heeft. Karsote is een combinatie van 12 waardevolle bestanddeelen, welke gnep- er. influenza-veroorzakende bacte riën dooden. Karsote is volkomen on schuldig in het gebruik, zoodat 't ook voor kinderen een ideaal middel is. In een paar minuten opent Karsote de verstopte neusgaten, verwijdert het slijm achter uit de keel en maakt een einde aan het hoorbare ademhalen. U sprenkelt slechts 10 tot 15 druppels op een zakdoek en ademt den aangenamen damp in. Bij goed inademen komen de zuiverende dampen tot in de meest afge legen deelen van neus, keel en longen, waar alle bacteriën opge spoord en vernietigd worden. Karsote ge neest en verzacht te vens de teere en ge- irriteerde stembanden! De wezenlijke bacte- riën-doodende werking van Karsote op griep en influenza-veroorza kende bacteriën wordt getoond in de volgende diagrammen (microscopische afbeeldingen) Fig. 1 toont de ontwikkeling der bac teriën bij den aanvang der ziekte. Fig. 2 laat de groote toename der bac teriën na 24 uur zien! Flg. 3 hoe in nog geen 10 minuten de Karsote-damp alle bacteriën vernietigd heeft. 5861 is verkrijgbaar bij alle apothekers en dro gisten a f0.90 per flacon (zakformaat) en f. 1.50 per flacon (2 x de kleine maat). Importeurs: N.V Rowntree Handels Mij., Heerengracht 209 Amsterdam-C. Steunt, bij gelijken prijs en kwaliteit, De Nederlandsche Industrie. Hiermede dient gij Uw tand En bestrijdt gij de werkloosheid. NEDERLAND EN BELGIë. In de Econ.-Stat. Berichten van deze week schrijft de heer Jan Schilthuis over de onderhandelingen met België o.m.: Sedert eenigen tijd heerscht er in Neder land weer stijgende ongerustheid omtrent de onderhandelingen, welke er gaande zijn met België over een met dat land te sluiten verdrag. De ongerustheid is vooral ge baseerd op wat er in 1931 en daarna bekend geworden is over de concessies, welke onze regeering zich tegenover België zou wiLen getroosten op het gebied van de door België verlangde ve. binding tusschen Schelde en Rijn. In het bekende Witboek van Mei 1929 was een aan den Belgischen minister van buitenlandsche zaken in die maand overhandigd msmorandum opgeno men, waarin ten aanzien van die verbinding verklaard werd, dat zij nooit zou kunnen zijn een kanaal als voorzien in het afge wezen verdrag van 1925 of dat dezelde kenmerken zou vertoonen. Eve.itu;el verder aandringen van Belgische zijde op zulk een kanaal noemde het memorandum het najagen van hersenschimmen en als uiterste concessie verklaarde de Nederlandsche regeering zich bereid, „elk tracé in wel willende overweging te nemen, dat zich laat denken binnen het kader van de waterwegen, om het even of deze heden ten dage bevaarbaar zijn of niet, die thans bestaan of '<>3 ten tiide der scheiding hebben bestaan". De schr. herinnert er aan, dat de regee- ring geleidelijk is afgegleden van het in het memorandum ingenomen standpunt, zooals bij de interpellatie-de Savornin Lohman in de Eerste Kamer is gebleken. Na de vrees te hebben uitgesproken, dat de gevoerde onderhandelingen reeds heb ben geleid tot toezegging aan België van een Schelde en Rijn verbindend kanaal, dat de voor Nederland meest gevaarlijke ei e s-o a pei van het Mo rdijk kanaal \an 1925 vertoont en daarom als een pseudo- Moerdijk-kanaal mag worden aangemerkt, ver volgt de schr.: Zou dit afglijden van het in Mei 1929 zco krachtig ingenomen standpunt be schouwd dienen te worden als blijk van een Nederlandsch tekort aan zelfvertrou wen, aan kracht bij de onderhandelingen, aan weerstandsvermogen tegen het met onverflauwden ijver en groote volharding steeds weer herhaalde Belgische aandrin gen op een gesloten waterweg van Ant werpen naar 't Noorden? Hoe veel het toe staan van zulk een kanaal voor Nederland zou beteekenen, is bij den strijd over het verdrag van 1925 zeer duidelijk aan het licht getreden, toen uit het Nederlandsche volk zulk een krachtig verzet opkwam tegen verschil'ende voor Nedar'and nadee- lige bepalingen, welke dat verdrag bevatte. Zeer veel gewicht heeft daarbij het Moer dijk-kanaal in de schaal gelegd, dat Ant werpen zou moeten helpen aan een grooter aandeel in het Rijnverkeer. Dit zou zeer zeker moeten samengaan met een ver mindering van het aandeel, dat andere naburige havens in dat verkeer hebben, en wel in het bijzonder Rotterdam, waar het verkeer naar en van den Rijn 80 a 86 pet. uitmaakt van de geheele goederen beweging. Deze haven zou dus getroffen worden ïn de kern van haar verkeer, terwijl ook Amsterdam in hooge mate de nadeelige gevolgen zou ondervinden van dit ver schaffen van een kunstmatigen Rijnmond aan Antwerpen. Nu Amsterdam zich ver heugt in het vooruitzicht, dat het door middel v-an zijn te graven nieuwe ver binding met den Rijn zijn aandeel in het verkeer met die rivier zal kunnen ver meerderen, is de bedreiging met een pseudo-Moerdijk-karaal voor Amsterdam nog in gewicht toegenomen, daar dit im mers aan Amsterdam de kans zou ont nemen, om van zijn nieuwe verbinding de vruchten te plukken, waarnaar het zoo zeer verlangt. Is het gebrek aan kennis van de groote gevaren, waaraan een der voornaamste Nederlandsche welvaartsbronnen door toe geven aan de Belgische eischen wordt blootgesteld, die onze regeering tot haar tegemoetkomende houding op dit zeer be langrijke punt heeft gebracht? Het valt haast niet aan te nemen. Wordt de houding der regeering dan misschien veroorzaakt door een streven r.aar internationale samenwerking in de ge dachte. dat de alom zoo sterke nationa listische stroomingen in hooge mate schuld zijn aan de betreuïenswaardige toestanden, die tegenwoordig internationaal vooral op economisch en commerc'eel gebied heer- schen er. dat daarin slechts gezond inter nationalisme verbetering kan brengen? En ware dan in dien gedachtengang regeling dei verschillends vraagstukken, die tusschen Nederland en België om oplossing vragen, een nuttige stap in de richting van samen werking der beide landen? Samenwerking zou zeker aan de wel vaart van Nederland, zoowel als van België ten goede kunnen komen, doch de schr. meent, dat het toestaan van een pseudo- Moerdijkkanaal allerminst gezond interna tionalisme of internationale samenwerk'ng kar worden genoemd. Als eerste ver^schte daarvoor mag toch zeker worden veï^angd, dat de partijen haar samenwerking baseeren op het ontzien van eikaars vitale belangen, dat niet een dier partijen geprest wordt tot het onherstelbaar prijsgeven van kost baar nationaal bezit, dat dus voor het tot stand brengen dier samenwerking onder handeld wordt op voet van gelijkheid. Die vereischte nu, wordt door onderhandelingen waarbii Nederland toestaat in een gesloten kanaal naar de Antwerpsche dokken, niet vervuld. Er is wel gesproken van com pensaties, die daartegen van Belgische zijde zouden worden verleend, doch" geen dier compensaties weegt ook maar in de verste verte op tegen hetgeen Nederland prijsgeeft bii het toestaan van een kanaal als nu blijkbaar door de Nederlandsche rege^rng wordt voorgestaan. Een verdrag, waarbij als in dit geval een der partijen in hooge mate wordt benadeeld, kan zeker niet worden verdedigd met een beroep op de internationale gedachte. Noot van de redactie L.D.: In verband met het bovenstaande zij opgemerkt dat prof. Gerretson, dezer dagen pertinent beweerd heeft dat de minister zich reeds gebonden zou hebben ten aanzien van een kanaal, dat begint in de Ant werpsche dokken en bij Willemstad uit mondt in het Hollandsche Diep. VOETBAL. BAKKERSGEZELLEN—L. B. F. Deze wedstrijd is door eerstgenoemde ploeg met 50 gewonnen. Rust 10. i ATHLET1EK. LEIDSCHE WANDELSPORTVEREENIGNG. De Leidsche Wandelsportvereeniging houdit as. Zaterdag haar eersten trainings- tocht voor de 40 K.M. marsch. die door haar Is uitgeschreven op 14 Mei as. De afstand der trainingsmarsch zal on geveer 20 K.M. zijn. en staat onder leiding van den 2den voorzitter, den heer B. v. Rooy. Iedereen kan aan dezen tocht zonder eenige verplichting deelnemen. Het vertrek is te halfvier vanaf de Hoogewoerd hoek Bolwerkstraat-, SCHERMEN. INTERACADEMIALE WEDSTRIJDEN SABEL TE DELFT. Gisterochtend werden bovengenoemde wedstrijden in het gebouw Phoenix voort gezet met de korpswedstrijden op sabel. Hiervoor hadden ingeschreven Delft, A'dam, Utrecht, Leiden en voor het eerst de Studenten uit Wageningen. In de eerste serie trok Leiden tegen Utrecht, welke match door Leiden werd gewonnen met 5 gew. p., 28 ontv. en 27 geg. tr. met de heeren Eschauzier, Beer en Bergsma. Wageningen won van Amsterdam met 6 gew. p. 19 ontv. en 31 geg. tr., met de hee ren Carbin, Struicken en v. Emden. In de n serie trok Utrecht tegen Delft. Utrecht won met 6 gew. p. en met 24 ont vangen tegen 33 geg. tr. met de heeren Stöpler, Schoch en v. Olden. De match LeidenA'dam werd door Lei den gewonnen met 8 gew. p. 17 ontv. en 35 geg. tr. met dezelfde equipiers. WageningenDelft werd door Delft ge wonnen met 5 p. 2428 tr. en de heeren Eilbracht, Zeeven, v. d. Werff. In de m serie won Utrecht van Wage ningen met 6 gew. p. 28 en 29 geg. tr. en Delft van Leiden met 5 gew. p. 23 ontv. en 29 geg. tr. In de laatste serie won Leiden van Wa geningen met 6 gew. p. 23 ontv. 33 geg. tr. In deze korpswedstrijden won Bergsma (Leiden) al z'n partijen. Delft won van A'dam met 5 gew. p. 27 ontv. en 29 geg. tr. Utrecht wint van A'dam met 8 gew. p. 15 ontv. en 35 geg. tr. De einduitslag luidde: 1. Utrecht 3 gew. matches 24 gew. part. 2. Leiden 3 23 3. Delft 3 18 4. Wagening. 1 16 5. A'dam 0 9 Onmiddellijk hierop volgden de perso- neele wedstrijden op dit wapen. Van de 18 deelnemers klasseerden er zich acht voor de finale. De uitslag luidt; gew. part. ontv. geg. tr. 1. Stöpler (U.) 7 14 28 2. Bergsma (L.) 5 16 23 3. Eilbracht (D.) 4 18 23 4. v. Olden (U.) 4 19 21 5. Schoch (U.) 3 19 21 6. Zaafjer (L.) 3 22 18 7. Beer (L.) 2 23 11 8. v. d. Werff (D.) 0 28 14 COMPETITIE LEIDSCHE SCHERMBOND. Gsteravond had een ontmoeting plaats tusschen „Elbewee" en ,,'t Vierde". Deze wedstrijd, welke een sportief verloop had, werd gewonnen door 't Vierde met 10 gew. part. 51 geg. en 39 ontv. treffers. Persoonlijke resultaten voor 't Vierde waren: Boogert 4, Kaldekerken 3, Hooge- veen 2, Nijenhuis 1 gew. paxt.; die voor Elbewee: Burgman, Segaar, Elsinga ieder 2 gewonnen part. o PAARDENSPORT. DE LINCOLNSHIRE HANDICAP. De eerste groote gebeurtenis in Enge land op het gebied van de vlakke baan rennen van dit seizoen, de Lincolnshire handicap, heeft gisteren plaats gehad. Winnaar werd Jerome Fandor (eig. Mc Kinlay) die 40/1 noteerde; tweede werd Dooley van den heer Davls (33/1), terwijl Knight Error (eigenaar captain Wilson) derde werd op een noteering van 50/1. Er namen 36 paarden deel. DE „GRAND NATIONAL". Morgen wordt, gelijk bekend, de Engel- sche Grand National gehouden, waarvan het verloop te drie uur n.m. via den zen der van Daventry zal worden uitgezonden. Er stonden aanvankelijk 51 paarden in geschreven maar van 13 is reeds bekend geworden dat zij niet zullen uitkomen. Daartoe behoort ook „Possible", het paard dat in de Sweepstake door een Amsterdam mer was getrokken en wiens kans op een grooten prijs daardoor vervallen is. Favo riet zijn vooral: Grakle, Heartbreak Hill, Gregalach, Venicole, Annandale, Dusty Foot en Diolite. Door Nederlanders zijn in de Sweepstake verder o.m. nog de volgende paarden ge trokken: Revuers (dat enkele dagen ge leden al van de inschrijving teruggenomen werd», Hank, Coup de Chapeau. Sea Sol dier, Egremont, Fair Richard en Aspirant. DAMMEN. DAMCLUB LEIDEN. Op haar algemeene vergadering heeft de Chr. Leidsche Damvereeniging besloten, de vereeniging om te zetten in een neu trale vereeniging onder den naam van D. C. L. (Damclub Leiden), waarbii zü op de gewone wijze wenscht voort te gaan. Dinsdag 22 Maart zal een aanvang wor den gemaakt met de wedstrijden voor leden om den Bodeva-beker. o SIMULTAAN-SEANCE TE LISSE. Op ultnoodiging van de Prot, Damclub .f. D. V L." komt de bekende mee ster dammer B. Dubel uit Umuiden te Lisse simultaan spelen in gebouw De Vereeni ging, Aanvang 7.30 uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1932 | | pagina 13