i
Humor uit het Buitenland.
V
INCIEEL OVERZICHT.
KERK- EN SCHOOL NIEUWS.
Steant met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité.
tg m den ochtend voor Scotland Yarc. Vermomde
fctlves gaan naar him werk. en de vliegerde brigade
kit haar ochtendronde.
(W. Heath Robinson In The ïtunorts'
'V
lv
Engelsche slager, excuses makend over zijn prijzen
„U weet wel, dat het Pond niet meer is wat het ge
weest Is."
Klant..Dat was het nooit hier." (Humorist).
De oeroemde detective „Zet uw mannetjes maaj aan
het werk. Inspecteur Onze vriend Is een bedrijvig neer,
zonder hoed. met één schoen, rookte nog kort geleden
een sigaar loopt met een stok. zet zijn voeten naar bin
nen en ruikt vermoedelijk naar drank"
(London Opinion).
[loed der economische crisis op de
nanciën - Toeneming van begroo-
korten ondanks verzwaring van
Egdruk - De (inancieele positie van
en Nederland - De nieuwe
[afregelen der Nederlandsche Ke-
Spoedige uitgifte van een Neder-
Staatsleening - Uiterst geringe
handel ter Beurze.
(le in den jongsten tijd door ver-
ide landen gepubliceerde begroo--
(Iers blijkt wel op duidelijke wijze,
diep ingrijpenden Invloed de
iche crisis op den toestand der
lnanciën uitoefent. De Ver. Staten,
te, Engeland, België en niet in de
jplaats ook ons eigen land en Ned.-
41e hebben in de afgeloopen week
t verstrekt, welke een schril ltcht
geworpen op de moeilijkheden,
te de schatkisten in al deze landen
i hebben. In het „rijke" Amerika
|jiet goud volgepropte" Frankrijk
stand der staatsfinanciën niet.
fcder nijpend dan in die der meeste
Istaten.
t ..Boodschap" van Hoover aan het
kin December j.l. was het tekort op
prikaansche staatsbegrooting voor
aangegeven met 2.123 millioen
[voor het volgend jaar met 1.417
dollar en werden talrijke belas-
hoogingen in het vooruitzicht ge-
ïauwelijks twee maanden later komt
oerikaansche schatkist met een
raming voor de ontvangsten in het
Be jaar, die in vergelijking met de
Ite met 455 millioen is verlaagd, ter-
teelijkertijd medegedeeld wordt, dat
kamde ontvangsten voor 't volgende
tingsjaar als gevolg van de inmid-
ogetreden verscherping der econo-
crisis 321 millioen lager gesteld'
'moeten worden. Voor dekking van
kort, zal een bedrag van niet minder
.124 millioen dollar aan nieuwe be
ien noodig zijn.
frankrijk is de begrooting oogen-
njk in evenwicht. Zelfs geeft zij voor
op papier nog een klein overschot
én 16 millioen francs te zien. In
ilkheid is de toestand echter heel
inder fraai. Ook voor het loopende
jaar was „op papier" een begroo-
Wnwicht bereikt. De''Fransche Mi-
voor de Begrooting heeft echter voor
lancieele Commissie uit de Kamer
jegegeven, dat er in werkelijkheid
hort zal zijn van circa een milliard
t De opschorting der betalingen van
■ftiand als gevolg van het Hoover-
orium legt op de Fransche schatkist
tëuwen last van een kleine twee mil-
irancs. en in goed ingelichte Fran-
[inancieele kringen houdt men reke-
mtt een totaal tekort op de begroo-
)an omstreeks 5 milliard francs,
stopzetting der herstelbetalingen
vooral sterk op de Belgische be-
E.u die' mede dis gevolg van de min-
pporengst der belastingen en van de
jb'keeringen voor werkloozensteun
*n tekort van meer dan een milliard
francs zal sluiten, terwijl zij in
helijken vorm, zooals zij bij
fiwn ,w^? ingediend, in evenwicht
België zal tot drastische maat-
üortt overgaan, wil het zijn be-
ImM hunnen dekken. Verlaging
enoter,aarssalarissen en verhooging
:^.™sen zullen ook hier wel het
in VT dijn, waarnaar men zal
erinc t ?jar verluidt, zal de Belgische
fed. ooorvoering van de door haar
diit,,311611 voor een soort van finan-
Lj,'ï^or niet terugschrikken,
ar nit it s'aatslieden putten zich wel-
r\verzekeringen, volgens welke
t eun,» r- Enselsche staatsfinanciën
i 2S intusschen is men ech-
I tot gedwongen, om over te
Iff1 aroenng .r.aast de reeds be-
art',.ifw,"ermende rechten voor tal
rrechi'ï een algemeen tarief van
Jllioen o«V^n 10 waardoor men
fiiE»n q Sterling hoopt binnen
Möiè ^"?ndlen krijgt de tarief-
iten in bevoegdheid, om verdere
Reen t?„iÜen' De heffing van can
I 's de ih„ van invoerrechten valt
Ifloor Grimt Vd5 de ln den 1 matsten
Poëtische a 'tannië gevolgde pro
leen Uit douane-nolitiek. doch zij
PttreneS en fiscaal karakter en
zoo zal moeten dienen
schatkist ee verst€rk«a& der En-
Hoe scherp de economische crisis op de
Nederlandsch-Indische staatsfinanciën
heeft ingewerkt, moge blijken uit de vol
gende cijfers: Op de aan het eind van 1930
ingediende begrooting voor 1931 was, wat
den gewonen dienst betreft, een tekort ge
raamd van nog geen twee millioen, en op
den buitengewonen dienst van circa f 52
millioen. In verband met de ongunstige
economische ontwikkeling en vooral ook
de slechte uitkomst der Gouvernements-
bedrijven als gevolg van de prijsdaling,
tin de eerste plaats tin) moest de raming
der inkomsten voortdurend worden ver
laagd en ondanks intusschen plaats ge
vonden maatregelen tot verhooging der
landsontvangsten en de bezuiniging op de
uitgaven zal het nadeelige saldo op den
geheelen dienst over 1931, blijkens mede-
deeling in de, in de afgeloopen week ge
publiceerde Memorie van Antwoord inzake
de begrooting van Ned.-Indië, niet minder
dan f. 183 millioen bedragen.
Begin Januari 1931 was het tekort op
den gewonen dienst voor 1932 geraamd op
f. 89 millioen, voor den buitengewonen
dienst op f. 31 millioen, totaal derhalve
f.120 millioen. Blijkens de jongste gege
vens is er echter een gat in-den gewonen-
dienst alleen ontstaan van f. 200 millioen
en voorshands is men er slechts in ge
slaagd, door in het vooruitzicht gestelde
bezuinigingen en Invoering van 'n tabaks
accijns hiervan f. 61 millioen weg te wer-
ken. Het treffen van verdere voorzienin
gen, waaronder de heffing van een crisis
heffing, wordt nader bestudeerd. Dat de
regeering zelf echter geen onmiddellijke
resultaten verwacht, blijkt wel uit de veel
zeggende mededeeling ln de bovenbedoelde
Memorie van Antwoord, dat „het streven
der regeering er op gericht blijft, zoo
eenigszfns mogelijk, in 1934 wederom tot
een sluitende begrooting te komen."
f> 9
Bezien wij de cijfers van de Nederland
sche Staatsbegrooting, dan vinden wij
voor den gewonen dienst 1931 een oor
spronkelijke raming in September 1930 van
een tekort van f. 2 millioen, waarvoor geen
bijzondere voorzieningen noodig waren.
In September 1931 kwam de regeering
reeds tot een tekort voor dit Jaar van f. 26
millioen, dat uit de overschotten van
vorige jaren kon worden gedekt. Het te
kort op de begrooting voor 1932, dat oor
spronkelijk op f. 49 millioen geraamd was,
zou geheel gedekt worden door de verhoo
ging der invoerrechten, de invoering der
benzine-belasting enz Reeds een maand
later verklaarde de Minister echter, dat de
raming der inkomsten met tenminste f. 20
millioen moest worden verminderd, zoodat
nieuwe voorzieningen noodig waren (w.o.
een verhooging der benzine-belasting),
terwijl de regeering het nog ontbrekende
bedrag hoopt te vinden door verdere be-
SDaringen.
De uiteindelijke resultaten voor 1931 zijn
nog niet bekend. Gezien de verdere ver
mindering der opbrengst van de Rijks
middelen in de laatste maanden van het
jaar zullen zij echter vermoedelijk wel
eerder tegen dan meevallen. En hoe de
toestand zich ln 1932 verder zal ontwik
kelen, houdt natuurlijk direct verband met
den verderen gang van zaken op econo
misch gebied.
Naar men weet, worden de crisisuitga
ven (werkloosheidsvoorziening enz.) hier
te lande buiten de normale begrooting ge
houden. Reeds in de Mlllioenennota had
de Minister van Financiën er op gewezen,
dat te vreezen was, dat in 1932 deze uitga
ven het voor 1931 becijferde bedrag, van
f. 17 millioen zouden overschrijden, en vér
dreigden uit te gaan boven het bedrag
van de nieuwe voor dezen dienst ingestelde
heffing. Inderdaad zal. door het ln de af
geloopen week Ingediende wetsontwerp tot
verhooging der opcenten op den suiker
en den wijnaccijns, den tabaksaccijns op
cigaretten, het zegelrecht op buitenland
sche effecten en de heffing van een in
voerrecht op zuidvruchten (waartegen
over dan de grondbelasting op ongebouwd
zal komen te vervallen) een extra bedrag
van f. 12 millioen aan den crisisdienst
worden toegevoerd. Onnoodig te zeggen,
dat juist ln de tegenwoordige omstandig
heden nu een verlaging der kosten van
het levensonderhoud met het oog op het
concurrentie-vermogen van ons land met
het buitenland meer dan ooit gewenscht
is, maatregelen als de bovenbedoelde, die
de tendenz hebben, het leven opnieuw
duurder te maken, alleen te rechtvaardi
gen zijn door de absolute noodzakelijkheid,
om den toestand onzer staatsfinanciën
gezond te doen blijven.
Op dé fondsenmarkt heeft vooral de
aangekondigde verhooging van het zegel
recht op buitenlandsche effecten de aan
dacht getrokken. Dit recht, dat voor obli-
gatlën tot dusverre 1 pet. en voor aandee-
len 1.2 pet. bedroeg, zal worden verhoogd
tot resp. 1.6 en 1.8 pet. De regeering ver
wacht hierdoor een hoogere opbrengst
van ruim f. 2 millioen per jaar. In verband
met de sterke vermindering der belang
stelling voor buitenlandsche fondsen moet
echter worden betwijfeld, of deze raming
wel zal worden gehaald.
Ook in de afgeloopen week is op de
Amsterdamsche beurs in buitenlandsche
waarden weder zeer weinig omgegaan.
Trouwens de geheele beurshandel was
slechts van weinig beteekenis. De luste-
looze houding in de eerste helft der week
gepaard gaande aan een gestadige afbrok
keling der koersen vond wel haar voor
naamste oorzaak in het feit, dat de sei
zoenopleving, waarvan men het begin
gemeend had waai' te nemen, zich niet
heeft doorgezet, terwijl nieuwe, gunstige
factoren achterwege zijn gebleven.
Op de obligatie-markt lagen Nederland
sche Staatsleeningen eenigszins gedrukt,
zonder dat het echter tot koersverlie
zen van beteekenis kwam, in verband
met de indiening van'het wetsontwerp in
zake de nieuwe staatsleening De regeering
maakt nl. van het fei,, dat toch een lee
ning zal moeten worden uitgegeven ter
conversie van de per 1 April a.s. aflosbaar
gestelde 6 pet. Staatsleening 1922 A., ge
bruik, om tegelijkertijd een deel van de
vlottende schuld te consolideeren. Ln
totaal is machtiging gevraagd voor de uit
gifte van f.200 millioen, dat echter in ge
deelten kan worden uitgegeven. In elk ge
val staat, met inbegrip van het voor de
bovenbedoelde aflossing benoodigde be
drag van f. 150 millioen, de emissie van
een groote Nederlandsche staatsleening
voor de deur, die dan door andere gevolgd
zai worden. Om deze eerste emissie vol
ledig te doen slagen, zoodat deze als het
ware als „gangmaker" voor latere uitgif
ten kan dienen, zal een aantrekkelijk
rente-type moeten worden gekozen. Naar
men ter beurze aanneemt zal de interest
wel op 5 pet. worden gesteld, bij een koers
van uitgifte van pari of wellicht zelfs nog
iets daaronder. De oude 5 pet. leemngen
noteeren thans iets boven pari.
Een gunstig perspectief opent het feit.
dat de jongste emissie van f.5 millioen 5
pet. obligation der gemeente 's-Graven-
hage een groot succes heeft gehad, zoodat
bij de toewijzing een belangrijke reductie
moest worden toegepast, terwijl de leening
na de inschrijving zelfs een klein agio
deed, iets, wat wij in langen tijd niet heb
ben meegemaakt. Van de goede ontvangst
dezer leening heeft de gemeente 's-Gra-
venhage gebruik gemaakt, door onmiddel
lijk met een nieuwe uitgifte, weer van
f.5 millioen. van dezelfde rente en een
koers van uitgifte van 100 pet. te komen.
Nu is de uitgifte van een gemeentelee-
ning, van een betrekkelijk gering bedrag,
wel niet zonder meer te vergelijken met de
emissie van een Staatsleening van den
omvang als die, welke te verwachten is,
terwijl ook in het oog moet worden ge
houden, dat het bij de emissie 's-Graven-
hage ging om olbligatiën met een looptijd
van slechts 5 jaar (voor de tweede emissie
is de looptijd op 6 jaar gesteld); eenlge
aanwijzing van de stemming op de obli
gatie-markt vormt het succes der leening
echter toch wel, in zooverre, dat er uit
mag worden geconcludeerd, dat het enkele
maanden geleden heerschende wantrou
wen aanmerkelijk geluwd is.
Wat nu het verloop der aandeelenmarkt
betreft, zijn er nauwelijks factoren aan
te wijzen, die het koersverloop van spe
ciale fondsen in de een of andere richting
hebben beïnvloed. De tijdelijk lagere koer
sen voor suikeraandeelen kunnen nauwe-
lijke worden verklaard door het officieele
bericht betreffende de beperking van den
Java-suikeroogst voor 1933. aangezien dit
slechts een bevestiging bracht van reeds
bekende gegevens. Oogst 1933 zal. door de
stopzetting van den aanplant door ca. 59
fabrieken beperkt worden tot 1.496.350 ton
tegen een normale productie van 2.891.047
ton.
Thans is het woord aan den anderen
grooten producent van rietsuiker. Cuba,
om zijn beperking voor den nieuwen oogst
bekend te maken. Volgens de voorloopige
cijfers zou de Cubaansche oogst voor het
nieuwe jaar nog eer iets grooter worden
dan de vorige oogst, waarbij opgemerkt
moet worden, dat die bij den voorafgaan-
den oogst sterk was ten achter gebleven,
terwijl Java dat zijn suikeraannlant bij
den aanvang der restrictie-onderhande
lingen reeds ln den grond had, het vorige
jaar nog zoo goed als niet had beperkt.
Over de rubberrestrictie-Dlannen is nog
niets naders bekend. Berichten over des
betreffende plannen der Nederlandsche
regeering heeft de Minister van Koloniën
opnieuw praematuur genoemd, waarbij hij
tevens mededeelde, dat in het tegenwoor
dige stadium der onderhandelingen nog
geen definitief besluit kan worden geno
men. Rubberaandeelen trokken dan ook
nagenoeg geen belangstelling, evenmin als
tabaksaandeelen.
Koninklijke Petroleum hebben aanvan
kelijk het ln de vorige week bereikte hoo
gere peil niet kunnen handhaven. De
vraag naar dit fonds voor Parijsche reke
ning heeït opgehouden en de stemming
was meerendeels gedrukt. Ook industrieele
fondsen zakten voorbijgaand in koers in.
bij gebrek aan stimuleerende berichten.
Nederlandsche Ford waren ln het bijzon
der flauw gestemd, on ongunstige divi
dendgeruchten. Aandeelen Philips profi
teerden niet van eep bericht over verdere
uitbreiding der fabricage van Phillps-pro-
ducten in Frankrijk, ln samenwerking met
een Fransche Mij. waardoor Philips door
de radio-coptingenteering der Fransche
regeering in voortdurend mirdere mate
zal worden getroffen.
Tegen het einde der week was, in aan
sluiting aan een koersherstel in New-
Ycrk, ook hier de stemming beter. Vrij
wel over de geheele linie trad een koers
stijging in.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop in de laatste week:
Koloniale Bank 5IVt, 54'/;, 52";.
Nederlandsche Ford 158, 122, 148.
Philips Gem. Bezit 87 1/8, 84 1/4, 87 3/4.
Unilever 107, 100"», 103.
Ned. Gist en Spir.fabr. 298' 'i. 285'/r.
Rett. Droogdok 132. 124";. 1271/4.
Kon. Petroleum Mij. 132V;. 125, 1311/4.
Perlak Petroleum Mij. 90. 83. 87,
Alg Exploratie 35";. 84 1/4, 881/4.
j Sir.gkep Tin 30. 71'/;. 72.
Amsterdam Rubber 48',f, 46";.
i Kali Teiepak 60 1/4, 40. 45.
Ned. Scheepvaart Unie 63' 62 5/8.
Kon. Paketvaart 117'/;, 106 1/4. 107 1/4
Handelsver. ..A'dam" 160. 173, 166. 172 3/4.
Deli Batavia Mil- 143V;, 137'/-, 140 3/4.
Deli Mij. 165. 1611'4, 169 3/4.
Senembah 192'/!, 189.
Amsterdam Thee 125. 20.
PREDIKBEURTEN.
VOOR ZONDAG 14 FEBRUARI.
LEIDEN.
Doopsgez. Gem.: Voorm. halfelf, ds. D.
Attema van Zaandam.
Eglise Wallonne: dix heures et demie,
M. E. Michelin, pasteur a La Haye.
Evang. Luth. Gem.: Voorm. halfelf. ds.
De Meijere.
Geref. Kerk (Stille Rijn la)Voorm. 10
uur, de heer Reuyl; nam. halfacht, (Bed.
H. A.) ds. Sillevis Smitt.
Rem. Geref. Gem.: Voorm. halfelf, ds.
W. Mackenzie van Amsterdam,
Ver. van Vrijz. Hervormden (Volkshuis):
Voorm halfelf, dr. K. F. Proost van Rot
terdam.
Vrije Kath. Gem. (St. Bon.-kapel, Vree-
wijkstr. 19)Voorm. halfelf, Gez. Mis.
Vrijz. Jeugdkerk (V. C. F.-Huis)Nam.
halfacht, dr. A. C. van Leusen v. Velsen.
AARLANDERVEEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, oe
heer Stroo van Koudekerk; nam. halfzeven
ds. Van Beusekom.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Moolhulzen.
ALPBEN AAN OEN RUN.
Ned. Herv. Kerk Julianastraat)Voorm.
halftien, ds. J. G. L. Brouwer (Bed. H. D.)
nam. halfzeven, ds. J. de Bruin.
Hulpgebouw (Gouwsluis)Nam. half
zeven, ds. Johs. Stehouwer.
Kinderkerk „Bethel": V<jprm. 10 uur, de
heer A. v. d. Linden.
Ned. Herv. Kerk (Oudshoornsche-weg'
Voorm. 10 uur. dr. J. P. Cannegieter.
Evangelisatie (Hooftstraat)Voorm.
halftien en nam. halfzeven, ds. Schimmel
van Ameide.
Geref. Kerk (Hooftstraat): Voorm 10
uur en nam. 6 uur, de heer J. H. Mulder
van Leeuwarden.
Chr. Geref. Gem. (v. Reedestraat)
Voorm. halftien en nam. 6 uur, ds. P.
Zwier.
Geref. Kerk (Raadhuisstraat)Voorm.
10 uur, ds. D. Nauta van Woubrugge; nam.
6 uur, ds. J. H. A. Bosch.
Geref Kerk (De Ruyterstraat)Voorm.
10 uur, ds. J. H. A. Bosch; nam. 6 uur, ds.
D. Nauta.
HAZERSWOUDE.
Ned. Herv. Kerk; Voorm. halftien en
nam. halfzeven, ds. Kiehl.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. den Hartogh.
HILLEGOM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en en nam.
5 uur, ds. Mulder.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur.
ds. Krabbe.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, prof. De Bruin van Apeldoorn.
HOOGMADE.
Ned. Herv. Kerk (Verbeterde opgave):
Nam. 2 uur, ds. Eijkman van Zoeterwov.de,
NIEUWVEEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Brink.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur,
ds. Speelman.
Evangelisatie: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, de heer Van Scherpenzeel.
NOORDEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
Van Wijngaarden, van Nieuwkoop.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, leesdienst.
NOORDW1JK-BJNNEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. Siddré.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Visser.
NOORDWIJK-AAN-ZEE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur (Bed.
H. D.), ds. Cupedo; nam. 5 uur, de heer
De Witt.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Koers.
RIJNSBURG.
Geref. Kerk (Rapenburg): Voorm. half
tien, ds. Broekstra; nam. 6 uur, ds. De
Waard.
Geref. Kerk: (Voorhouterweg)Voorm.
halftien, ds. De Waard; nam. 6 uur, ds.
Broekstra.
SASSENHEIM.
Ned. Prot. Bond: Voorm. halfelf, ds. P.
v. d. Veer van Amsterdam.
VOORSCHOTEN
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam 5
uur, ds. Fortgens.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Houtzagers.
Geref. Gem.: (Ambachtshuls): Nam. 5
uur, leesdienst.
WOUBRUGGE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
Stehouwer van Alphen; nam. halfzeven,
ds. Van Noort van Noordwijkerhout.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, de heer Batelaan, cand. te Kou
dekerk.
ZEVENHOVEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien (Bed.
H. A.), ds. Kruishoop van Bodegraven.
Geref. Kerk: Voorm. halftien, leesdienst;
nam. halfzeven, ds. Zwaan van Zwammer-
dam.
NED HERV. KERK.
Beroepen: te Usselo (toez.) G. E. Alers,
pred. te Gwelo (Zuld-Afrlka), thans met
verlof te Rotterdam; te Schaarsbergen, dr.
J. P. de Bie, em. pred. te 's Gravenhage.
Aangenomen: naar Genemuiden H. Bout
te Leerbroek.
Bedankt: voor Vinkeveen, Papendrecht
en Den Bommel, H. Bout te Leerbroek.
Prof. ir. J. C. DIJXHOORN TREEDT AF
ALS HOOGLEERAAR.
Prof. ir. J. C. Dijxhoorn, hoogleeraar in
de werktuigbouwkunde aan de Techn.
Hoogeschool te Delft, hoopt Woensdag
24 Februari a.s. zijn 70sten verjaardag te
bereiken.
Naar wij vernemen zal de hoogleeraar
op dien dag uitstedig zijn.
Aan het einde van het loopende studiejaar
zal hij als hoogleeraar aftreden.
3-5
