72ste Jaargan?
DINSDAG 29 DECEMBER 1931
No. 22017
Leidsch Crisis-Comité.
Nationaal Crisis-Comité.
STADSNIEUWS.
DON DERDAG 31 DEC.A.S.
BURGERL STAND v. LEIDEN
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentlën alt Lelden eD plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindspleln Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT::
Voor Lelden per 3 maanden f.2.35, per week f. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 4- portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD,
Door ons werd ontvangen:
Wedstrijd L. F. C.Leidsche Scheids
rechters f. 18.15, Personeel Heck's Lunch
room f. 15.wekelijksche bijdrage van de
bewoners van twee hofjes door mej. v. d.
Z. f. 1.90, F. J. de J. f.1.—, mevr. G. H.
f1.verlies rymmyspel f. 0.52.
Wij ontvingen per kas of per giro:
D. M. f. 2.50, H. W. P. f.1.—.
Dr. J. IV. C. GOETHART.
Treedt met 1 Januari af als directeur van
Rijks Herbarium.
Dr. W. A. Goddijn schrijft ons:
Het bereiken van de gestelde leeftijds
grens is voor Dr. Goethart aanleiding ge
weest ontslag te verzoeken als directeur
van het Rijks Herbarium.
Dr. Goethart werd den 21sten Juli 1866
te Semarang geboren. Zijn schoolopleiding
genoot hij in Nederland. Hij studeerde te
Wageningen aan de Rijks Landbouwschool
waar hij onderwijs genoot o.a. van Prof.
Beyerink, en volbracht zijn academische
studies aan de Georg Augusts Universiteit
te Góttingen onder leiding van Prof. G.
Berthold, Prof. H. Graf zu SolmsLau-
bach en Prof. G. Ehlers. In 1890 promo
veerde hij aldaar op een proefschrift ge
titeld: Beitrage zur Kenntniss des Malva-
ceen-Androeceums.
Na volbrachte studie werd Dr. Goethart
assistent bij Prof. Hugo de Vries en was
daarna eenige jaren werkzaam aan het
Rijks Landbouwproefstation te Hoorn. In
1897 werd hij benoemd tot conservator bij
's Rijks Herbarium te Leiden als opvolger
van Dr. Boerlage. Sindsdien is Dr. Goet
hart aan deze inrichting verbonden geble
ven, eerst als conservator en vanaf 1910
als directeur. Een jaar nadat Dr. Goethart
als conservator werd aangesteld stierf de
toenmalige directeur Prof. W. F. R. Surin-
gar. Daarna was Dr. Goethart conservator
onder Prof. J. M. Janse, die in 1906 werd
opgevolgd door Dr. J. P. Lotsy. Toen deze
laatste zijn ambt had neergelegd, volgde
Dr. Goethart hem op als directeur en lec
tor in de systematische botanie.
Iemand, die zooals Dr. Goethart meer
dan 30 jaren aan eenzelfde Instituut ver
bonden is geweest, kan niet verdwijnen
zonder sporen van zijn werk na te laten
en eerst recht niet, wanneer hij met groo-
ten ijver de belangen van de inrichting
naar beste weten heeft bevorderd. Al was
het den leider van het Rijks Herbarium
niet gegeven zijn idealen te verwezenlijken
de scheidende directeur mag met voldoe
ning terugzien op hetgeen hij voor de
inrichting heeft kunnen doen. Door zijn
arbeid en toewijding toch, in samenwer
king met zijn voorganger Dr. Lotsy, heeft
de instelling de belangrijkste verbetering
ondergaan in haar honderdjarig bestaan:
n.l. de systematische ordening en mon
teering der waardevolle collecties met bij
werking van een jarenlangen achterstand.
Deze arbeid, onder Dr. Lotsy begonnen, is
door Dr. Goethart op de meest bevredi
gende wijze tot een einde gebracht. Bui-
tenlandsche vakgeleerden, die ons Herba
rium bezoeken, zijn steeds vol lof over het
systeem waarop meer dan een millioen
specimina geordend zijn en bewaard wor
den, benevens de wijze waarop de collec
ties ten allen tijde toegankelijk zijn ge
maakt.
Het betrekken van een nieuw gebouw
was voor Dr. Goethart aanleiding ook zijn
aandacht te schenken aan de technische
verzorging van den dienst en zoo dankt de
inrichting aan hem menigvuldige voor
zieningen van zijn vinding, die het Rijks-
Herbarium tot een der best geoutilleerde
instellingen hebben gemaakt.
Het wetenschappelijke werk heeft Dr.
Goethart op de meest voorkomende en
belangelooze wijze weten te bevorderen.
De uitgave der „Mededeelingen van
's Rijks Herbarium", op zijn initiatief tot
stand gekomen, verschafte gelegenheid tot
publicatie niet slechts aan de bij de op
richting aangestelde ambtenaren, maar
aan allen die met behulp der Riiks col
lecties onderzoekingen in het Rijks Her
barium hadden verricht Deze Mededeelin
gen hebben een uitgebreid ruilverkeer mo
gelijk gemaakt met buitenlandsche instel
lingen over geheel de wereld verspreid en
hebben niet weinig bijgedragen tot 'n zeer
aanzienlijke vermeerdering van de boe
kerij in het Rijks Herbarium.
Naast het directoraat heeft Dr. Goet
hart als lector met veel liefde en toewij
ding de systematische botanie aan de
Universiteit gedoceerd.
Dr. Goethart was officier in de orde van
Oranje Nassau.
Ook dit jaar stellen wij weder de
gelegenheid open, in ons blad van
N ieuwjaarswenschen te plaatsen.
Tegen den prijs van75 cent van
1 tot 5 regels. Elke regel meer 15 cent
TOT MORGENMIDDAG 12 UUR
kunnen deze advertenties worden aan
geboden. Bij latere aanbieding wordt
de gewone advertentieprijs berekend
HET NUT DER SOCIALE VERZEKERING. VACANTIECLUBS IN HET LEIDSCHE
Na 12 jaar Invaliditeitswet.
Het hiervolgend overzicht moge doen
zien tot welken omvang het aantal en de
bedragen der krachtens de Invaliditeits
wet uitgekeerde renten zijn geklommen,
nu deze wet 12 jaar in werking is ge
weest.
Volgens den stand op 1 December 1931
worden jaarlijks uitgekeerd in het gebied
van den Raad van Arbeid te Leiden:
1047 Invaliditeitsrenten f. 157.971.72
2917 Ouderdomsrenten 435.5Ö2.
621 Weduwenrenten 106.231.06
429 Weezenrenten 72.402.53
VOLKSHUIS.
Totaal f. 772.157.31
Voor alle Raden te zamen zijn die be
dragen:
33940 Invaliditeitsrenten f. 4.945.975.69
93160 Ouderdomsrenten 13.969.945.08
19549 Weduwenrenten 3.269.456.99
12885 Weezenrenten 2.126.232.50
Totaal f. 24.311.610.26
Bovendien werden tot op 1 December
1931 40398 personen voor rekening van
het Invaliditeitsfonds behandeld en ver
pleegd, waarvan alleen in het gebied van
den Raad van Arbeid te Leiden 1042 ver
zekerden.
Uit deze gegevens is voldoende te con-
cludeeren het groote nut van de Sociale
Verzekering.
LEIDSCHE KATOEN-MAATSCHAPPIJ
V/H DE HEIDER CO.
Volgens bijvoegsel no. 3361 tot de Ned.
Stort no. 251, is de Ministerieele verkla
ring van geen bezwaar verkregen op de
gewijzigde statuten van de N.V. De Leid
sche Katoen Maatschappij v.h. De Hei
der en Co.
Het maatschappelijk kapitaal der ven
nootschap bedraagt f. 1.000.000, waarvan
f. 400.000 bestaat uit preferente aandeelen
en f. 600.000 uit gewone aandeelen. Van de
preferente aandeelen zijn f. 240.000 ge
plaatst en volgestort. Van de gewone aan
deelen zijn f. 450.000 geplaatst en vol
gestort.
o
LEIDSCHE RADIOVEREENIGING.
De gisteravond in „Oud-Hortuszicht" ge
houden clubavond had ten doel van de
leden een uitspraak te krijgen in betrek
king tot de vraag, welke luidspreker komt
in aanmerking aangekocht te worden als
vereenigings-luidspreker?
In verband hiermede, dat de aan te
schaffen luidspreker bestemd zou worden
onder de leden der vereeniging te doen
rouleeren, waardoor zij in de gelegenheid
komen eventueel minder goede eigen
schappen van hun toestel te leeren ken
nen, werden aan den luidspreker in kwestie
als voornaamste eischen gesteld: a. groote
gevoeligheid; b. zoo natuurgetrouw moge
lijke weergave bij inbouw in kleine kast;
c. groot aanpassingsvermogen aan uiteen-
loopende toestellen, en d lage aanschaf-
fingskosten.
Ter verkrijging van een objectieve be
oordeeling werden een drietal luidspreker-
systemen die het meest aan de gestelde
eischen beantwoordden, genummerd ach
ter een scherm geplaatst en werd van de
aanwezige leden een uitspraak bij hoofde
lijke stemming gevraagd. Luidspreker-
systeem No. 2. die het grootste stemmen-
cijfer verkreeg, bleek te zijn de „Membra"
inductor dynamische luidspreker! Mede
doordat het lid der vereeniging, de heer
C. de Groot, een exemplaar tegen sterk
gereduceerden prijs voor de vereeniging
beschikbaar stelde, werd, onder applaus
voor deze toezegging, onmiddellijk tot
aankoop besloten.
Met den wensch: een goed einde van het
Oude, en een tot weerziens in het Nieuwe
jaar, sloot de voorzitter dezen Interessan
ten clubavond.
Een centrum van kindervreugde.
De zorgelijke tijdsomstandigheden wer
ken er in vele Leidsche gezinnen niet toe
mede om de jeugd een dusdanig plezierige
vacantie te bezorgen als de kinderen zelf
graag zouden willen; de ouders hun ook
van harte zouden gunnen, maarde
echte vacantie-sfeer. de uitbundige zin om
eens heerlijk te ravotten en te stoeien
ontbreekt ten eenenmale.
De directrice van het Leidsche Volkshuis
mej. Ruth, heeft dit aangevoeld en ge-
j tracht door de organisatie van vacantie-
I clubs de gezelligheid naar den Apothekers-
dijk te verplaatsen. In dien opzet is zij
j volkomen geslaagd: niet minder dan drie
honderd jongens en meisjes meldden zich
aan; een aantal, dat getuige de enthou
siaste uitlatingen van meerdere zijden bij
een eventueele herhaling ongetwijfeld ver
dubbeld zal worden. Ook de vaste leiders
en leidsters stelden gaarne hun diensten
beschikbaar en zoo konden zonder veel
moeite tweemaal tien groepen, elk van 15
kinderen~worden gevormd, waarvan de een
in de morgen-, en de ander in de middag
uren wordt beziggehouden.
En op welk een aardige wijze, dat heb
ben we vanmorgen kunnen constateeren,
toen we eens een kijkje gingen nemen in
de verschillende lokaliteiten.
Hier werden kalenders beplakt, daar
kleedjes geborduurd, ginds vermaakten de
meisjes zich in de speelkamer temidden
van prachtige poppen en dito poppen-
ameublementen, terwijl in de groote zaal
de jongens aan het touwtrekken waren,
dat het zweet op de voorhoofden parelde!
Na elke 50 minuten wordt er gewisseld,
zoodat de aandacht van de kinderen steeds
op iets nieuws is gericht. En dat de aan
dacht gespannen blijft, dat bewijst de
stilte tijdens de verhalen met lichtbeelden,
wanneer je een speld kunt hooren vallen.
De vacantieclubs zijn gistermorgen begon
nen en eindigen Donderdagmiddag. Waar
uit dat slot zal bestaan verklappen we
niet; dat blijft een verrassing!
Zeker is, dat het Volkshuis alle eer in
legt met dit initiatief en dat honderden
kinderen en tientallen moeders er mej.
Ruth en haar helpersschare oprecht dank
baar om is!
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing:
C. A. Wagenaar, Hoorn 158, Alphen a.
d. Rijn, handel in zuivelproducten.
Wijzigingen:
Firma J. I. Planjer, Hoogewoerd 79a,
Leiden, metselaar en aannemersbedrijf.
Door het overlijden van den vennoot: H.
J. Planjer. is de vennootschap onder firma
ontbonden en wordt het bedrijf voortge
zet door den overblijvenden vennoot: A.
Planjer, Leiden, onder den naam: Firma
J. I. Planjer, als eenig eigenaar. Wijziging
uitgeoefend bedrijf thans: metselaar, aan
nemer en taxateur.
E. de Jongh, Kloksteeg 6, Leiden, depot-
handel van brood en handel in koek en
chocolade Wijziging handelsnaam: Wed.
E. de Jongh.
H. J. Labree, Koppenhinksteeg 6-8-10,
kuiperij, kis ten makerij. Wijziging handels
naam: Wed. H. J. Labree. Nieuwe Eigena
resse: Wed. A. J. LabreeCoerman, Leiden.
Drukkerij Holland, F. Grammé. Van
Boetselaerstraat 3, Alphen a. d. Rijn. Uit
tredend eigenaar: F. J. H. Grammé, Alphen
a. d. Rijn, d.d. 2 Jan. 1932 Wijziging han
delsnaam thans: Drukkerij Holland Adr.
Buys.
Jan Scheerder, Stationsstraat 21. Alphen
a. d. Rijn. Kaashandel. Overleden eige
naar: J. C. Scheerder, Alphen a. d. Rijn,
dd. 7 Dec. 1931. Uittredend gevolmachtig
de: J. M. J. Scheerder, Alphen a. d. Rijn.
Nieuwe eigenaar: J. M. J. Scheerder, Al
phen a. d. Rijn.
DE BENZINEVOORRAAD
OP 1 JANUARI A.S.
In verband met de benzine-belasting,
welke 1 Januari a.s, in werking treedt,
vestigen wij er de aandacht op. dat men
op daen datum 200 K.G. of 277 Liter onbe
laste benzine in voorraad mag hebben.
De gemeentelijke verordening ter voor
koming van brand bepaalt evenwel, dat
men, mits voorzien van een speciale ver
gunning van B. en W., slechts 3 Liter in
voorraad mag hebben.
Bij beschikking van den Minister van
Justitie is met ingang van 16 Januari a.s.
overgeplaatst naar Leiderdorp de heer A.
Pikart, rijks-veldwachter brigadier titu
lair alhier. De heer P. is sinds 16 Dec. 1921
alhier gestationeerd geweest.
Geslaagd voor het examen boekhou
den en aanverwante vakken „Ver. van
Leeraren", de heer J. A. P. Moonen alhier,
leerling van den heer J. A. Jansen.
Mej.. C. R. Kok alhier is geslaagd
voor het examen paedagogiek M.O. akte A.
De heer J. Wassenaar alhier is ge
slaagd voor het examen heilgymnastiek
en massage.
Wij vernemen, dat door den heer
Batenburg, exploitant van café-restaurant
„Zomerzorg" gepacht zijn de diverse buf
fetten (groot café-restaurant, klein café
en afdeeling chauffeurs), tijdens de bloe
mententoonstelling bij „Florapark 1932",
welke te Noordwijk van half April tot be
gin Juni zal worden gehouden.
In een advertentie in ons Blad van
gisteren staat abusievelijk vermeld, dat
de vergadering van de Ver. tot Bev. der
Bouwkunst Donderdagavond zal worden
gehouden; dit moet zijn Woensdag
avond.
GEBOREN:
Elisabeth, dr v. Th. E. Gottenbos en G.
A. Akerboom Maria Johanna, dr v. I. J.
J. Werk en C. Sira Paulus Cornelis, z.
v. P. C. de Haan en C. Bleiji Nicolaas
Jacobus, zn v. J. van der Meer en C. W.
de Jong Jan, zn v. J. van Lierop en M.
Hulscher Neeltje Janna, dr v. L. Eich-
horn en J. de Roode Klasina, dr v. J.
Sosef en M. A. Glasbergen Gerardus,
zn v. H. W. Klaverveld en C. de Jong
Maaike, dr v. T Groeneveld en M. P.
Kranenburg Ella Helene Jeannette dr
v. L. van Biezen en P. H. Boezelijn Ja
cobus, zn v. J. Koppe en A. Brandt
Hendrica, dr v. C. Penseel en J. Zwart
Wilhelmina Elisabeth Susanna, dr. v. S.
W. van Leeuwen en S. van der Wegen
Catharina "Johanna Maria, dr v. W. Devi-
lee en E. J. van der Ven Laura Jan
nette. dr v. M. Lagendijk en H. M. Kroon
Theresia Maria dr. v. G. J. Bik en W.
M. Tuithof Frouwine Henriette, dr v.
P. A. van Toorenburg en W. G. Patmos
Antje, dr v. A. Witmuts en J. Homma.
ONDERTROUWD.
C. Schenk jm. 28 j. en A. Cekota jd. 21 j.
OVERLLDEN
-i jvan Brecht m. 29 j. W. C La-
feber m. 69 j. Th. Mieremet zn.
17 m. F. de Munnik wedn. 84
jaar J. van Rosse, wedn. 88 j.
A. Noorduin dr. 7 mnd. C. J. Taffijn
Goddijn wede 81 j. C. de Graaf dr. 8
mnd. A. A. JesseMeerburg vr. 65 j.
H. F. Baalbergen zn. 11 j.
BINNENLAND.
Het congres voor vakopleiding; rede van
minister Terpstra (Binnenland, le Blad).
Gunstige resultaten van den proefpol-
der te Andijk (Land- en Tuinbouw, 2e
Blad).
Vergiftigingsgevallen te Utrecht (Ge
mengd, 2e Blad).
Het proefproces inzake „Beider Be
lang"; nog niet betaalde termijnen mo
gen in mindering worden gébracht
(Rechtzaken, le Blad).
Bij een brand te Tilburg is een geheel
gezin, bestaande uit man, vrouw, twee
kinderen en een dienstbode, om het leven
gekomen. (Laatste Berichten, le Blad.)
BUITENLAND.
De komende Herstel-conferentie (Bui
tenland en Tel., le Blad).
Gandhi's terugkeer in Britsch-Indië
(Buitenl. le Blad).
In China is een nieuwe regeering ge
vormd (Buitenl., le Blad).
N.V. HET SCHOUWTOONEEL.
'n Goede Buur is beter dan....
Gezellig spel in 3 bedrijven van
Joh. Elsensohn.
Elsensohn, de bekende acteur van het
Hofstadtooneel, heeft een „volksstuk" ge
schreven in den meest gunstigen zin van
het woord. Vol sappige humor en echt-
Jiddische gijn heeft hij een heel eenvou
dige greep gedaan uit het volle leven en
dit met kennis van wat „tooneel" eischt,
voor plankenland in orde gebracht. Het
is betrekkelijk goedkoop maar toch ge
zond tooneelwerk geworden, dat in deze
donkere dagen figuurlijk en letterlijk!
de zorgen doet weglachen.
Nu en dan, speciaal in het eerste be
drijf, is het ietwat gerekt, doch door bij
zonder vlot en leutig spel is daar glad
over heen gespeeld!
De geschiedenis? Een ijzerhandelaar
vroeger looper met brood heeft naast
zich een Joodsche concurrent, met wie hij
natuurlijk leeft als kat en hond. „Ga
maar naar mijn buurman" is het stop
woord geworden. En daar komt tenslotte
de heele familie Branders, zooals de ijzer
handelaar heet. terecht! Een zoon is n.L
getrouwd met de dochter van den con
current en wat hij thuis niet wilde, n.l.
werken, doet hij daar, als hij zijn ouder
lijk thuis is uitgewezen. De zaken floree-
ren, terwijl die der Branders achteruit
loopen. Wordt er dan een „kleinkind" ge
boren, dan heeft een-verzoening plaat-s over
de gansche linie en beide oude concur
renten trekken zich terug uit de zaken,
die de gelukkige vader voortaan tezamen
zal exploiteerenjfc^
Heel eenvoud®)maar het leeft en tin
telt van humor. L)e eene klinkslag volgt
op den andere.
Jan Musch en Esther de Boer-van Rijk
maken door hun creaties bovendien dit
werkelijk gezellige spel tot een volledig
succes. Voor Jan Musch is de Joodsche
concurrent weer echt een kolfje naar
zijn hand. Hij typeert dit koopmannetje
met een fijne raakheid en zoo geestig,
dat hij het publiek als het ware mee
sleept. De Salomon Jacobs is een typee-
rlngsrol, die gevoegd moet worden bij de
serie van Elias weet het beter, enz.!
Esther de Boer-van Rijk heeft een
uiterst „gevoelige" rol en met accenten,
die ons aan „Kniertje" deden denken,
haalde zij daar alles uit.
Hein Harms speelt stoer den stoeren
Branders, terwijl Jacques Snoek geen
moeite heeft met Hendrik, de zoon, „die
moesje niet zal vergeten".
Mary Smithuyzen is de dochter Roosje,
De overigen als entourage sluiten zich
voldoende aan.
De schouwburg was prachtig bezet; bij
kans uitverkocht. Er is braaf gelachen en
kostelijk heeft men zich geamuseerd.
Dientengevolge een warm applaus, dat
bijkans den vorm van een ovatie aan
nam.
