72gte Jaargang
DINSDAG 22 DECEMBER 1931
No. 22013
Het Leidsche Crisis-Comité.
Gfficieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
ViSSCHERIJ-BERICHTEN.
Het voornaamste nieuws
van heden.
BINNENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
SO Cts. pér regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANTS
Voor Lelden pér 3 maanden 1.2.35, per week f. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f.2.35 '4- portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
Helpt Uw medemensclien, helpt Uw
stadgenooten, die door den crisis getroffen
zijn en gebrek lijden. Zendt Uw giften,
groot of klein aan den Penningmeester
van het Comité giro No. 9013.
Ook wij zijn bereid Uw giften in ont
vangst te nemen, hetzij afgedragen aan
ons Bureau, hetzij gestort op ons girono.
57055. Regelmatig zullen wij de bij ons
binnengekomen giften onder initialen in
ons Blad vermelden.
Wij kunnen nog mededeelen, dat de
Firma Zuurdeeg 100 wollen dekens ter
beschikking heeft gesteld van het Comité.
Door ons werd verder nog ontvangen:
M. M. V. d. W. f.5.--, J. L. f.5.—,
Boetepot der N.V. v.h. de K. en Co. f. 27.
Gem. H.B.S. f.36.—, E. L. S. f. 6.50.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Lel
den brengen ter algemeene kennis, dat
door hen de beslissing op het verzoek van
A. C. de Meester om vergunning tot het
uitbreiden van de ondergrondsche be
waarplaats voor benzine met bovengrond-
sche aftapinrichting op het perceel Haven
Nis. 1-3. Sectie C. No. 1820, is verdaagd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 21 December 1931. 501
BADHUIS VAN DER WERFFSTRAAT.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeene kennis, dat het
gemeentelijk Badhuis in de van der Werff-
straat op Donderdag 24 December a.s. tot
des avonds 10 uur zal zijn geopend.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 22 December 1931. 500
KOSTELOOZE
GENEES- EN HEELKUNDIGE HULP.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter kennis van hen, die zich
daartoe hebben aangemeld, dat de kaarten
ter bekoming van kbstelooze genees- en
heelkundige hulp, gedurende het jaar 1932,
moeten worden afgehaald in het Elisa-
bethshof aan de Oude-Vest en wel op
Woensdag 30 December 1931 van des voor-
middags halftien tot twaalf uur en van
des namiddags drie tot vier uur.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 22 December 1931. 594
HARTOG IZAK COHEN FONDS.
Ten overstaan van notaris mr. I. K. D.
M. van Lier te Amsterdam heeft een dezer
dagen de oprichting plaats gehad van het
Hartog Izak Cohenfonds. Dit fonds is op
gericht door vereerders van wijlen den
heer H. I. Cohen, die gedurende vele jaren
zijn beste krachten aan de Israëlitische
gemeente alhier heeft gegeven.
Uit de rente van het Fonds zal ieder
jaar een of meer prijzen worden aange
schaft voor een of meer leden der Ned.
Isr. Godsdienstschool alhier.
RADIO-CURSUS.
De 3de populaire radio-cursus „De Rop"
mocht zich gisteravond evenals haar voor
gangsters in een groote belangstelling ver
heugen.
De heer De Rop ving zijn cursus aan
met een inzicht te geven in 't wezen der
electronen-theorie, waarbij als snelheid,
waarmede een electronenstroom, bijv. een
radio-golf, zich beweegt het bijna niet to
omvatten getal van 300.000.000 M. per sec
genoemd werd.
Komende tot hetgeen wij verstaan onder
„electrische stroom" gaf spr. vervolgens
verschillende voorbeelden van toepassing
en uitwerking, zooals we dat bijv. ook zien
in een transformator.
In de pauze werd de gelegenheid benut
om aan hen die ervoor in aanmerking kwa
men het mooie radio-handboek „Zwier-
stra - Grondbeginselen der Radio-tech
niek" uit te reiken. Een 20-tal boeken von
den hun weg naar 'n leergierigen meester.
Na dit intermezzo behandelde de heei
De Rop stroomkringloop en uitwerking
ervan in microfoons en luidsprekers, waar
bij in het bijzonder de laatste in al haar
Principieele verschillen van functie uit
voerig verklaard werden.
Zij, die dien avond den huiselijken haard
voor het clublokaal „Oud-Hortuszicht"
verwisselden, hebben er zeker geen spijt
Van gehad!
TOT WOENDAG 30 DECEMBER
a.s. des middags 12 uur kunnen deze
advertenties worden aangeboden
Bij latere aanbieding wordt de gewone
advertentieprijs berekend
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging: M. van den Hoek Jr., van
Mandersloostraat 37-39-41, Alphen aan den
Rijn. Ijzerwaren, Huishoudelijke artikelen.
Bovengenoemde handelszaak is d.d. Sep
tember 1931 samengevoegd met de han
delszaak M. van den Hoek te Alphen aan
den Rijn en omgezet in een vennootschap
onder firma onder den naam: Firma M.
van den Hoek. Vennooten: M. van den
Hoek Jr., Alphen aan den Rijn en Mej.
N. van den Hoek, Alphen aan den Rijn.
P. G. Paardekooper, Heerenweg 40a,
Warmond. Kleermakerij. Uittredend eige
naar: P. G. Paardekooper, Warmond, d.d.
1 November 1931. Wijziging handelsnaam,
thans: G. J. M. Paardekooper.
Gebr. J. en P. van Wijk, Gouwekade 1,
Alphen aan den Rijn. Metselaars en aan
nemers. Bijv. uitgeoefend bedrijf: stuca-
doorsbedrijf.
J. Brinkman, Nieuwe Rijn 48, Leiden.
Fruit en comestibles. Bijvoeging uitge
oefend bedrijf: winkel in koloniale w^ren,
enz.
PROTESTVERGADERING VAN
VEEHOUDERS EN LANDBOUWERS.
JEUGDBOND VOOR ONTHOUDING.
De Jeugdbond voor Onthouding (J.V.O.)
afd. Leiden heeft een tombola-avond ge
houden in de groote zaal van 't Nutsge-
bouw. De zaal was goed gevuld. Te onge
veer 8 uur opende de leider de bijeen
komst, waarbij hij dank bracht aan de
firma's, die zoo welwillend waren geweest,
verschillende artikelen af te staan. Ook
bracht hij naar voren, dat er door de
leden zelf zoo veel vervaardigd was, o.a.
schemerlampen, houtsnijwerk en hand
werken.
Na de opening werden door de leden
verschillende „aangekleede liedjes" opge
voerd, afgewisseld door pianomuziek.
Na de pauze had een verloting plaats,
waarna de eigenlijke tombola volgde. On
geveer half twaalf sloot de leider deze ge
zellige bijeenkomst, 't Resultaat was een
betere kas, waarmee weer flink gewerkt
kan worden, verschillende nieuwe leden
en een aantal donateurs.
DE POST EN DE KERSTDAGEN.
Op 25 December zal de postdienst geheel
worden uitgevoerd als op Zondag.
Op 26 December worden uitgevoerd
eene briefpost- en één pakketpostbestel
ling, terwijl het kantoor voor het publiek
is opengesteld als op Zondagen. Op dien
dag wordt, ni verband met de bestelling
geen gelegenheid gegeven tot afhalen van
correspondentie. De lichting der bijbussen
zal plaats hebben als op Zondag.
CHR. TECHNICI.
Gisterenavond kwam de Leidsche afdee-
ling van de Nederlandsche Vereeniging
van Christelijke Technici voor de vierde
keer in dit seizoen bijeen, ditmaal om een
bezoek te brengen aan de Sterrenwacht.
Onder leiding van den heer Kasten
werden eerst de verschillende instrumen
ten bekeken; interessant was het, om te
zien, hoe de kijker automatisch „met de
ster meeging" waarvoor hij in 23 uur en
56 minuten geheel rond moest draaien.
Daarna hield de heer Kasten op gees
tige wijze een lezing over de technische
ontwikkeling der instrumenten en over de
verschillende hemellichamen, hetgeen
door een uitgebreide serie lichtbeelden
verduidelijkt werd.
Toen de ongeveer zestig bezoekers te
half elf huiswaarts keerden, waren zij al
lang weer vergeten, dat zij het door de
bewolkte lucht niet erg getroffen hadden,
zóó waren zij in de wolken, over al het
mooie, dat zij door de kijkers nooit gezien
konden hebben.
Tegen den noodtoestand in het bedrijf.
Hedenmorgen kwam in café-restaurant
„Zomerlust" een groot aantal landbou
wers en veehouders bijeen ter bespreking
van de maatregelen, welke kunnen leiden
tot verbetering van den noodtoestand in
het bedrijf. -
De bijeenkomst stond onder leiding van
den heer Samson uit. Leiderdorp, die in
zijn openingswoord in het bijzonder den
spreker, den heer Fikse uit Barneveld, en
het Tweede Kamerlid, den heer Braat,
verwelkomde en vervolgens in het kort de
moeilijke tijden schetste, welke de Neder
landsche boerenstand doormaakt.
De heer Fikse, voorzitter van het Natio
naal Boeren Crisiscomité, die daarop het
woord verkreeg, constateerde met genoe
gen, dat er ondanks alle malaise één
lichtpunt is: het groeiende saamhorig
heidsgevoel in den boerenstand. De toe
nemende noodtoestand, waarvoor de re
geering nog steeds blind schijnt te zijn,
heeft de boeren tot elkaar gedrongen. De
behandeling van de staatsbegrooting
heeft geleerd, dat de boeren van de zijde
der volksvertegenwoordiging niets te ver
wachten hebben. De landbouwcrisis dreigt
te worden een nationale catastrophe door
den definitieven ondergang van den boe
renstand. Spr. herinnerde aan de moei
lijke jaren van 1914 tot 1919, toen de
boeren het Nederlandsche volk hebben
gevrijwaard tegen hongersnood. Nu zijn
de rollen omgekeerd. Toen stelde de re
geering maximumprijzen vast; waar blij
ven nu de minimum-prijzen? Wij hebben
het recht het destijds gebrachte offer te
rug te eischen.
Een van de meest noodzakelijke eischen
tot in standhouding van den boerenstand
is een verhooging van de opbrengst der
veehouderij. Dit kan gemakkelijk door
afschaffing van de accijns op het binnen-
landsch vleesch; heffing van een invoer
recht van 50% op het buitenlandsch
vleesch en beperking van den invoer;
tariefheffing op hier te lande ingevoerde
land- en tuinbouwproducten, zooals boter,
kaas, fruit e.d.; afschaffing van de grond
belasting voor onbebouwde eigendommen
en overname door het Rijk van de veel
te hooge kosten voor sociale verzeke
ringen.
Worden deze eischen niet ingewilligd,
dan zullen de boeren noodgedwongen
moeten overgaan tot inkrimping van hun
bedrijf en spr. waarschuwt met klem te
gen de noodlottige gevolgen van een zoo
danige maatregel voor het geheele Neder
landsche volk.
Waar ook de hoofdbesturen der be
staande boerenorganisaties hun taak blij
ken niet te begrijpen, daar deed spr. een
krachtig beroep op alle boeren tot de
vorming van één groot groen front met
terzijdestelling van alle partij verschillen.
De heer Braat noemde als een van de
voornaamste oorzaken van de huidige cri
sis in den land- en tuinbouw het Vrij
handelstelsel. Terwijl de regeering alle
aandacht schenkt aan de werkloosheids-
zorg, wordt er voor de boeren vrijwel
niets gedaan. Dit alles is ook de schuld
van de boeren zelf, die de verschillende
politieke groepen steunen zonder er acht
op te slaan of wel eigen vertegenwoordi
gers in het parlement zitting nemen. Uit
voerig ging spr. na wat de regeering heeft
gedaan ter bescherming van den land- en
tuinbouw en vooral wat zij niet heeft
gedaan.
Tenslotte hield de heer Braat een uit
voerige politieke rede, waarin hij vooral in
het geweer kwam tegen de regeering, die
op de hooge uitgaven (salarissen en pen
sioenen) niet durft te bezuinigen.
De heer Verkley (Sassenheim) protes
teerde tegen de uitlating van den heer
Fikse, dat de landbouworganisaties in ge
breke blijven de belangen van de bij haar
aangesloten leden te behartigen. De regee
ring verleent aan haar roepstem geen
gehoor.
De heer Goedhart (Hazerswoude) be
pleitte de instelling van een speciaal Land-
bouw-ministerie. Gedeeltelijk wijt spr. de
crisis ook aan het feit, dat in de goede
jaren iedereen boven zijn stand geleefd
heeft. Met den opzet der sociale wetgeving
is spr. het volkomen eens, niet echter met
de uitvoering. Loslaten van den gouden
standaard ware z.i. in het belang van den
boerenstand en van de industrie. Vorming
van een agrarische boerenpartij beveelt
spr. niet aan; beter is het te trachten boe-
renvertegenwoordigers in de groote par
tijen onder te brengen.
Overigens betreurt spr. het, dat de heer
Braat zich op politieke zijpaden heeft be
geven.
De heer Van der Marei (Voorschoten)
bepleitte contact met de bestaande organi
saties om de actie gezamenlijk te voeren.
Nadat nog verschillende personen het
woord hadden gevoerd, werd de vergade
ring onder dank voor de opkomst door den
heer Samson gesloten.
De heer C. M. van Heel alhier is te
Groningen geslaagd voor het examen
Engelsch M. O. akte B.
Met ingang van heden is de arbeider-
sch aalknecht der Ned. Spoorwegen A.
Schulp overgeplaatst van het station al
hier naar Amsterdam Centraal Station.
Naar wij vernemen hoopt de Afdee-
ling Leiden en aangrenzende gemeenten
van de Vereeniging „Protestantsch Neder
land" dezen winter eenige lezingen te
doen houden „tot verlevendiging van het
Protestantsche Bewustzijn". Ds. L. C. W.
Heering, Herv. Pred. te A'dam stelt zich
voor, morgenavond de vraag te beant
woorden: Is er een vagevuur? Voor nadere
bijzonderheden zie men de advertentie in
dit blad.
Op de twaalfde koloniale vacantie-
cursus, welke op 28, 29 en 30 dezer te
Amsterdam wordt gegeven, zal prof. dr.
J. J. L. Duyvendak alhier een voordracht
houden over „De Chineezen in Ned. Indië"
IJMUIDEN, 22 Dec.
VISCHPRIJZEN.
Tarbot per KG. f. 1.45—1.25, Griet per
kist van 50 K.G. f. 48—23, Tongen per K.G.
f. 1.801.35, Groote Schol per kist van 50
K.G. f. 26.50—22, Middelschol f. 27.50—22.50,
Zetscho f. 28-23.50, Kleine Schol f. 28-11,
Schar f. 20—2.80, Roggen per 20 stuks
f. 35—15, Vleeten per stuk f. 4.22—2.48, Pie
terman en Poontjes per kist van 50 K.G.
f. 6.50—1.60, Middel Schelvisch f.45, Klein-
middel Schelvisch f. 27—18, Kleine Schel
visch f. 17.50—2, Kabeljauw per kist van
125 K.G. f78—32, Gullen per kist van 50
K.G. f. 23.240, Lengen per stuk f. 2.40--0 90,
Wijting per kist van 50 K.G. f. 3.60—0.50,
Koolviscb per stuk f. 0.93—0.53, Makreel per
kist van 50 K.G. f. 18.50-8.
Aangevoerd 130 kisten versche haring
f. 8.05—6.50 per kist.
Aangekomen 13 Stoomtrawlers:
H.C. 145 met f.1600, H.C. 240 met f.1800,
R.O. 15 met f.2400, IJM. 99 met f.2843,
IJM 112 met f.3700, IJM. 176 met f.1788,
IJM. 52 met f.2400. IJM. 56 met f.1800.
IJM. 12 met f.1546, IJM. 65 met f.1400,
IJM. 19 met f.4070, IJM. 161 met f.2357,
IJM 32 met f.1590.
3 Engelsche haringdrifters: Y.H. 35 met
f. 568, L.T. 167 met f. 530, L.T. 137 met f. 480.
BINNENLAND.
De Kerstgroet van H. M. de Koningin
is nader vastgesteld op Eersten Kerstdag,
des middags tusschen één en twee uur.
(Laatste Berichten, le BI.)
De Leidsche Raad aanvaardt de Rijks
steunregeling voor de werkloozen. (3e BI.)
Te 's-Gravenhage is in den ouderdom van
ruim 80 jaar overleden, staatsraad prof.
mr. D. P. D. Fabius. (Binnenland, le BI.)
De Alg. Ned. Zuivelbond heeft besloten
tot de oprichting van een crisis-zuivel-
bureau. (Land- en Tuinbouw, le BI.)
De middelbaar technische opleiding; een
commissie van onderzoek ingesteld. (Kerk
en School 4e Blad).
De opening der nieuwe Nijverheidsschool
te Hoofddorp. (4e BI.)
Een onderhoud met den heer K. Brug,
burgemeester der gemeente Leiderdorp.
(4e Blad).
BUITENLAND.
De financieele besprekingen. (Buitenl.,
le Blad).
De Amerik. Senaat behandelt het Hoo
ver-moratorium. (Buitenl., le BI.)
«Interview met den gewezen Duitschen
minister Curtius. (Buitenl., le BI.)
Overleden is Arnaldo Mussolini, broeder
van den Duce. (Buitenl., le BI.)
Hevige brand te Stuttgart. (Buitenl. Ge
mengd, 2e BI. en Tel. le BI.)
PROF. MR. D. P. D. FABIUS OVERLEDEN.
In den ouderdom Tan ruim 80 jaren.
Op ruim 80-jarigen leeftijd ia gisteren
te 's Gravenhage, na langdurige ziekte
overleden, staatsraad prof. mr. D. P. D.
Fabius, oud-hoogleeraar aan de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam.
Prof. Fabius, met wien een der voor
naamste mannen in de anti-revolutionaire
partij ls heengegaan, werd 6 Juli 1851 te
Garderen geboren, waar zijn vader predi
kant was. Hij woonde daarna te Broek in
Waterland en IJsselstein. Aan de Leidsche
Universiteit studeerde hij in de rechtsge
leerdheid. In 1872 leerde hij Groen van
Printerer kennen, die koers gaf aan Fabius
denkrichting. Op 22 December 1878 promo
veerde de thans ontslapene op een proef
schrift over „de leer der souvereiniteit",
welke promotie „Summa, cum laude" ge
schiedde. Na eenigen tijd werkzaam te
zijn geweest als commies aan de Provin
ciale Griffie van Drente, werd hij in 1880,
toen de Vrije Universiteit werd opgericht,
tot hoogleeraar aan die instelling benoemd.
In 1919 verliet hij deze functie, toen hij be
noemd werd tot lid van den Raad van
State.
Prof. Fabius nam vooral te Amsterdam
gedurende vele jaren deel aan het open
bare leven. Daar toch was hij ongeveer
25 jaren lang lid van den gemeenteraad.
In 1894 werd hij benoemd tot wethouder
van publieke werken in de hoofdstad.
In de Provinciale Staten van Noord-Hol
land had hij zitting voor het toenmalige
Kiesdistrict Amsterdam VIII. In latere ja
ren is prof. Fabius nog geweest raadsheer-
plaatsvervanger in het Gerechthof te Am
sterdam. Ook was hij in Amsterdam één
der ouderlingen in de Ned. Herv. Gemeente
die in 1866 aldaar in verzet kwamen en
om hun meegaan met de z.g.deloantié-be-
weging van hun ambt vervallen werden
verklaard.
Van haar oprichting af was prof. Fabius
secretaris van de toen onder leiding van
dr. A. Kuyper staande A. R. party.
In den Raad van State maakte prof.
Fabius deel uit van de afdeelingen „On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen" er,
„Landbouw, Nijverheid en Handel".
Van de hand van den thans overledene
verschenen verschillende werken op poli
tiek. sociaal en rechtskundig gebied, zoo
in 1883 te Amsterdam: Gewogen, de prac-
tyk onzer Grondwet van mr. J. Heems-
kerek Azn. beoordeeld, in 1905 te Lelden:
„Sociale vraagstukken" en in 1909 te
Utrecht: „Staatsrecht en Politiek" en tai-
looze andere, ook kerkelijke geschriften.
Prof. mr. Fabius was ridder In de orde
van den Ned. Leeuw en commandeur in dr,
orde van Oranje Nassau. Voorts verleende
de Fransche regeering hem de onderschei
ding van ridder van het Legioen van Eer.
Hoewel prof. Fabius reeds geruimen tijd
ernstig ziek was, werd de Raad van State
gisteren in den namiddag toch nog pyn-
lijk verrast door dit overlijden. De toestand
van den patiënt liet de laatste dagen aller
minst denken, dat het einde zoo naby zou
zyn. Er schijnt echter den laatsten dag
een plotselinge hartzwakte te zyn ingetre
den. c
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal plaats hebben as. Donder
dag te 1 uur op de begraafplaats te Broek
ln Waterland.
