De Luidspreker
(Cristalphone Edison)
RADIO-DISTRIBUTIE
l. VAN GEELEN
AGENDA.
BUITENLAND.
HEDEN:
Katwijk aan Zee: (Gemeentezaal).
Bijbellezing. 8 uur nam.
Stadsevangelisatie, Morschweg. Samen-
kcms' 8 uur nam.
Oud e-W e t e r i n g (Hotel v. d.
Bosch): Groene-Ki'uis-film. 7'/i uur nam.
Woensdag.
Stadszaal, 3de Volksbijeenkomst, 8 uur
nam.
Katwijk aan den Rijn (Ned.-Herv.
Kerk)Spr. ds. Mulder v. Hillegom 7 uur
nam.
Voorschoten (Oude Openbare
school)Pluimveetentoonstelling. 3—9
uur nam.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 14 tot en
met Zondag 20 Dec. a.s. waargenomen
door de apotheek L. D. Pelle, Kort Ra
penburg 12, Telefoon 594.
RECLAME.
is bij de keuring erkend, de beste gebleken voor
Gemeentelijk Hadlo-Distributie. (Zie Etalage)
Haarlemmerstraat 55 - Telef. 593
(t. o. City Theater
P.S. Tevens inlichtingen voor Gemeenteljjke
Radio-Pistributie.
69
KINDERKOOR „EX AMMO".
Een genotvolle avond.
't Gaat met het kinderkoor van de Chr.
Zangver. „Ex Animo" in sneltreinvaart
vooruit.
Quantitatief en qualitatief! De tweede
uitvoering was in alle opzichten een vol
ledig succes en al evenzeer een prachtige
propaganda voor het koor als de eerste.
Trouwens, daarmede moet het bestuur
oppassen De kinderen puilen nu al bijna
van het podium af de zaal in er is nog
maar heel weinig aanwas noodig of het
koor moet met het publiek van plaats ver
wisselen!
En wie een avond als die van gisteren
meemaakt, zal zich dien groei volkomen
kunnen indenken.
Het is inderdaad zooals ds. Riemens in
zijn slotwoord opmerkte: we weten niet
wat of we het meeste zullen bewonderen,
de bekwame leiding van den directeur, den
heer H. W. de Wolf uit Rotterdam, die het
koor in zoo korten tijd op een dusdanig
hoog peil wist te brengen of zijn vinding
rijke geest, die de melodieën als het ware
uit de lucht grijpt. Het programma van
gisteravond, tintelend van frischheid als
de kinderstemmen zelf, bevatte niet min
der dan veertien eigen composities.
We zullen ons niet uitputten in loftuitin
gen alhoewel het gebodene daartoe alles
zins aanleiding zou geven.
Voor de pauze lieten het groot en klein
koor zich afwisselend hooren en het feit,
dat eenlge nummers moesten worden ge
bisseerd, bewees, dat het talrijke publiek
den stralenden kinderzang op hoogen prijs
stelde.
Welk een prachtige inzet van het pro
gramma was ,De zingende bard" van Ga-
lesloot; hoe mooi klonk het ..Sproelliedje"
van Hendrika van Tussenbroek en hoe al
leraardigst zongen de kleinste peuters
dat liedie van ,Het Schoenlappertje" en
vooral ,De bel"!! Het waren hoogtepun
ten in dezen avond, waaraan we de her
innering zullen blijven bewaren als een
manifestatie van voortreffelijken kinder
zang. Na de pauze werd een cantate voor
soli, koor en plano uitgevoerd „Vaders ver
jaardag" door S. van Milligen; waarvan
de solisten-partijen werden bezet door
mevr. W. MethorstBisschop (sopraan),
den heer J. W. Hazelzet (bariton) en mej.
M Schroot, die ook de gewone liedjes op
den vleugel begeleidde.
Ds J. Riemens. eere-voorzitter der ver-
eeniging, die den avond met gebed open
de en sloot, bracht aan het einde dank
aan allen, die op eenigerlel wijze tot het
welslagen van dezen genotvollen avond
hadden bijgedragen.
o
SPEEL TUINVER. „WESTERKWARTIER."
Sint-Nicolaasfeest.
Gisteren vierde bovenstaande vereeni-
ging met de kinderen van de leden net
Sint Nicolaasfeest.
Om circa kwart over vijf opende de 2de
voorzitter de heer Prevo met een woord
van welkpm aan de ouders en de kinde
ren dezen feestavond; gaarne sprak hij
den wensch uit, dat vooral de ouders hun
medewerking wilden geven tot het slagen
van dezen avond.
Woorden van dank werden gebracht aan
allen die door hun milddadigheid hadden
bijgedragen om den avond te kunnen
doen doorgaan, als ook aan de bestuur
ders en bestuurderessen voor het vele
werk, door hen gedaan.
Hierna werd een aanvang gemaakt
met het programma, dat in handen was
van den heer Devilee (oom Bart). Zijn
gegeven nummers o.a. poppenkast en
diverse goocheltoeren oogstten zoowel bij
groot en klein een geweldig succes.
In de pauze werden versnaperingen uit
gereikt, welke alle een gretig onthaal
vonden. Tot groote vreugde arriveerden
te 8 uur St Nicolaas en zijn knecht Piet,
die uit volle borst werden toegezongen.
Na eenige woorden tot de W. K. jeugd te
hebben gesproken vertrok de Sint weer,
waarna nog een tooneelstukje (de Lui
aard) werd opgevoerd door eenige speel-
tulnmelsjes. dat zéér in den smaak viel.
Hierna was deze avond weder afgeloo-
pen. Bij het naar huis gaan kregen de
kinderen alle nog een versnapering.
STED. MUSEUM „DE LAKENHAL."
Jaarverritg over 1930.
In bovengenoemd verslag worden uit
voerig de verdiensten van den overleden
directeur, mr. dr. J. C. Overvoorde geme
moreerd.
Het Museum werd bezocht door 7343 be
talende personen en door 5366 niet-beta-
lenden op Zon- en Feestdagen. Totaal:
12709. In 1929 waren deze cijfers resp. 6896
en 4940, totaal 11836. Er is dus een 'voor
uitgang in het bezoek van 873 personen.
Evenals het vorige jaar werd het Mu
seum bezocht door een groep onderwijzers
en onderwijzeressen uit de Britsche Do
minions. 70 personen, verder door de leden
der Dunlop Scottish Enginering Society 73
personen; door het congres van de Lithur-
gische Vereeniglng in het Bisdom Haarlem
60 personen en door 748 scholieren onder
leiding.
Het verslag maakt verder melding van
de legaten en geschenken, waaronder een
legaat van f. 10.000 van wijlen mr. Over
voorde en van de aanwinsten, de in bruik
leen ontvangen voorwerpen en de verrich
te werkzaamheden.
BIJZ. VRIJW. LANDSTORM.
De Gewestelijke Landstormcommissie
„Zuid-Holland West" heeft, na overleg
met de plaatselijke Landstormcommissie
van Leiden, benoemd in de vacature,
ontstaan door het bedanken van den heer
H. J. Lamers den heer E. Raams,
Oranjelaan 12 te Oegstgeest.
De heer Raams, die als voorzitter van
de Vereeniging van de Leidsche leden van
het Vrijw. Landstormkorps „Motordienst",
geen onbekende van de Leidsche Land-
stormers is, heeft deze benoeming aan
genomen.
o
INSTITUUT V. ARB. ONTWIKKELING.
Lezing over „Persoonlijke Dienstweigering"
De plaatselijke aldeeling van het Inst.
v. Arb Ontwikkeling hield gisteravond in
het Volksgebouw een z.g. luisterbij een
komst, waar het militaire vraagstuk werd
behandeld.
De afdeelingsvoorzitter. de heer v.
Woudenberg wees er op, dat in onzen tijd,
buiten het crisisvraagstuk, vrijwel geen
onderwerp zoo actueel is als het milita
risme. Het is daarom dan ook logisch,
dat op het winterprogramma der afdee-
ling ook een avond gewijd is aan een be
spreking van de militaire kwestie. De
voorzitter verleende alsdan het woord aan
den spreker, den heer Paul Kiës. oud be
roeps-officier, uit Amsterdam.
Spreker acht het een gelukkig ver
schijnsel. dat de persoonlijke dienstweige
ring In de kringen der moderne arbeiders
beweging niet actueel meer is. De aan
hangers daarvan komen meer voort uit
anarchistische centra doch ook het bur
gerlijke milieu levert nog wel persoonlijke
dienstweigeraars op, hetgeen spr. wel ver
klaarbaar acht. Immers, daar verwacht
men meer van de individueele daad. ter
wijl in modern georiënteerde kringen
meer voor een collectief optreden wordt
gevoeld. Intusschen is er een totaal ver
schil tusschen dienstweigering in vredes
tijd en die in oorlogstijd.
Spr.'s standpunt ten opzichte van het
militarisme heeft zich in den loop der tij
den nog al eens gewijzigd, hetgeen hij
nader motiveert.
De maatschappelijke verhoudingen wij
zigen te snel, om aan eenmaal ingenomen
standpunten te blijven vasthouden.
Vroeger werden dienstweigeraars alge
meen voor menschen met 'n afwijking
aangezien, voor misdadigers zelfs. In het
leger heerscht z.i. die opvatting heden ten
dage nog. Het waren bij de vroegere
dienstweigeraars niet zoozeer de ethiscne
motleven, die domineerden, als wel de
impulsen tot verzet. Wij daarentegen zijn
van meening, dat op gronden van huma
niteit verzet tegen den oorlog noodzake
lijk is. De solidariteit der massa, niet de
daad van den enkeling zal indruk maken
en tot de overwinning voeren.
De dienstweigeringswet van 13 Juli 1923
komt niet tegemoet aan de redelijke wen-
schen van gewetensbezwaarden. Alleen
bezwaren van religieuzen aard worden
feitelijk erkend. Ook meene men niet,
dat ons land op het gebied van dienst
weigeringswetgeving vooraan stond, In
tegendeel: lang voor ons hadden Dene
marken, Zweden en Noorwegen dergelijke
wetten.
In oorlogstijd zal bovendien de geheele
dienstweigeringswet ongedaan gemaakt
worden, hetgeen spr. aantoont aan de
hand van een uitspraak van den oud-
Minister van Oorlog Bijleveldt.
Spr. kan op verschillende gronden niet
enthousiast zijn voor de individueele
daad, doch verwacht alleen heil van het
massale optreden der georganiseerde ar
beidersmassa's Met den wensch, dat het
eens zoover kome dat er een leger is, dat
geen oorlog wil voeren, besluit spr. zijn
vlot voorgedragen en met groote aan
dacht gevolgde rede.
Van de gelegenheid tot gedachtenwis-
seling werd door eenige toehoorders ge
bruik gemaakt, waarna de voorzitter met
een woord van dank aan den spreker de
bijeenkomst sloot.
o
LEIDSCHE RADIO-VEREENIGING.
Het „Elck wat wils", geldt ook in bo
vengenoemde vereeniglng, en zoo worden
er, behalve de 14 daagsche populaire les-
avonden in Radiotechniek, op de tus-
schenliggende Maandagavonden club
avonden gehouden die bestemd zijn voor
de meer- en vergevorderde radio-ama
teurs.
Zoo had gisteravond een clubavond
plaats in „Oud-Hortuszicht" waar de heer
L. J. P. Frank een lezing hield, met als
onderwerp „Eindversterking en wat er
mede verband houdt".
Spreker ving aan met het begrip karak
teristiek nader uit te werken, daarbij den
invloed van toepassing van negatieve
roosterspanning door voorbeelden aan-
toonend.
Vervolgens behandelde spreker de aan
passing van verschillende luidsprekers,
magnetische electro-dynamische, enz., aan
diverse eindlampen.
Na de pauze werden verschillende vra
gen beantwoord waarbij de groote be-
iangstelling in het behandelde onderwerp
uuldelijk naar voren kwam.
Na een korte uiteenzetting van de
principieele verschillen der meest gebrui
kelijke luidsprekers, maakte de voorzitter
zich de tolk van de talrijke aanwezigen
door den heer Frank hartelijk dank te
zeggen voor zijn leerzame causerie.
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN.
De 69-jarige mej. J. de R. alhier, die op
7 December j.l. te Wassenaar, uit een rij
dende tram is gesprongen en daarbij ern
stig werd verwond, is aan de gevolgen van
dien val overleden.
PRACTIJKEXAMEN BOEKHOUDEN.
Voor het practijkexamen in boedhou-
den vanwege het Instituut voor Handels
wetenschappen alhier slaagden: mej. H.
M. v. d. Lans en de heeren: J. Slot en J.
F. Stoffels, beiden te 's-Gravenhage, en
G. Keizer en R. A. Galle, belden te Voor
burg.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Coöp. Schoenmakersvereeniging „Ons
Belang", Pieterskerkoorsteeg 19, Leiden.
De statuten zijn gewijzigd. Wijziging han
delsnaam thans: Coöp. Schoenmakersver
eeniging „Ons Belang" U. A.
C. J. Speelman en Zonen en Lagarde en
Speelman, N.V., Hoofdstraat 91. Sassen-
heim. Bloembollenkweekerij. Nieuwe com
missaris J. M. J. L. A. Speelman, Sasser.-
heim.
„Van Reisen en de Beer", Kerklaan 80.
Sassenheim, bloembollenkweekerij en
-handel. Door uittreding van den vennoot
H. J. van Rijzen (zich noemende en schrij
vende H. J. van Reisen), is de vennoot
schap onder firma ontbonden terwijl het
bedrijf wordt voortgezet door den over-
blijvenden vennoot A. F. C. M. de Beer. als
eenig eigenaar onder den naam Louis de
Beer. Zaakadres is thans Sassenheim,
Rusthoflaan E.
Wed. Joh. v d. Akker, Weipoort B 62,
Zoeterwoude, kruideniers- en grutterswa
ren en aanverw. artikelen. Uittredende
eigenaar wed. W. van den Akker-van Die-
men, Zoeterwoude
o
De wethouder van Financien, de
heer T. S. Goslinga, is wegens uitstedig-
heid verhinderd, morgen, spreekuur te
houden.
Naar wij vernemen' is door het perso
neel der N.V. Leidsche Duinwater Maat
schappij te Leiden en Katwijk besloten,
tot wederopzegging^ een maandelijksche
bijdrage te doen toekomen aan het
Crisis-comité.
In verband met het Kerstfeest zul
len de markttreinen 3387 Leiden—Utrecht
vertrek 12.28 van hier, inplaats Vrijdag
25 en 26 Dec. as. op Woensdag 23 en Don
derdag 24 Dec. loopen.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De economische kwesties.
De commissie der B. I. B. te Bazel heeft
Maandag- de bespreking voortgezet van de
gevolgen der herstelbetalingen op den
economischen. wereldtoestand en deze be
sloten.
In de middagzitting werd in het bij
zonder over 't punt der prijzen en de ver
houding tot de koopkracht van het goud
en over de voortdurende stijging der
douanetarieven gesproken.
Naar verluidt, heeft dr. Colijn, in een
betoog over de storende uitwerkingen van
de politieke betalingen, de gevolgen der
herstelbetalingen voor de economische
wereldcrisis buitengewoon helder en op
indrukwekkende wijze geschilderd.
Hij betoogde o.a. dat verschillende sta
ten in toenemende mate door de. tenge
volge van de herstelbetalingen noodzake
lijk geworden toeneming van den Duit-
schen uitvoer, tot afweermaatregelen ge
dwongen zijn. Het geheele systeem heeft
geleid tot een gevoelige storing van den
goederenruil tusschen de landen en daar
door van den geheelen wereldhandel.
Colijn behandelde het probleem even
vrijmoedig en objectief als indertijd in
de economische commissie van de Volken
bondsvergadering in .September j.l.. waar
zijn uiteenzettingen ,over hetzelfde thema
eveneens sterk opgevallen zijn. De ont
wikkeling der laatste maanden- heeft de
juistheid zijner toenmalige uiteenzettin
gen en waarschuwingen slechts bevestigd.
Het debat, waaraan alle ieden van de
commissie deel hebben genomen, bewoog
zich op een hoog plan. Het probleem
werd grondig in zijn verschillende aspec
ten behandeld. Ook de Fransche vertegen
woordiger kon zich niet geheel onttrekken
aan den indruk van de door Colijn aan
gevoerde argumenten. Alleen meende hij,
dat de invloed der politieke betalingen op
het economisch leven niet zoo aanzienlijk
was. als de overige deskundigen aanne
men. Het feit van een financieele storing
door de herstelbetalingen heeft echter
ook de Fransche vertegenwoordiger niet
meer bestreden.
Heden zal de toestand der Riiksspoor-
wegen ter sprake komen. Voor de Rijks-
spoorweg-mij. is de directeur Homburger
met eenige deskundigen te Bazel aange
komen. Deze hebben een memorandum
opgesteld, dat aan de commissie zal wor
den voorgelegd. Na behandeling van deze
kwestie is dan het feiten-materiaal over
den Duitschen economischen toestand bij
elkaar gebracht en ligt de weg open voor
de conclusies. Hedenmiddag of morgen
ochtend zal dan de kwestie der benoe
ming van een commissie van rapporteurs
acuut worden. Of het mogelijk zal zijn tot
éénparige conclusies te komen, moet af
gewacht worden.
In de late avonduren heeft bij den
voorzitter der speciale commissie prof.
Beneduce een vertrouwelijke bespreking
plaats gehad waarbij Layton, Rist,
Francqui en Melchior aanwezig waren. De
bespreking gold vermoedelijk de samen
stelling der commissie van redactie.
De bijzondere correspondent der Neue
Züricher Ztg. te Bazel bericht dat de fi
nancieele conferentie der regeeringen op
15 Jan. zal worden gehouden. Van dit
bericht is geen bevestiging te krijgen Eer
ste voorwaarde biyft, dat het rapport der
bijzondere commissie tijdig zal worden
uitgebracht om de uitnoodigingen aan de
regeeringen te verzenden.
In Engeland pleiten thans vrijwel alle
bladen, dat de Internationale crisis slechts
op te lossen is door volledige schrapping
der oorlogsschulden en der schadever
goeding.
De Washingtonsche correspondent van
de „Daily Herald" had een interview met
senator Borah, die verklaarde, dat „een
verbetering in den toestand van Europa
slechts tot stand kan komen door toena
dering tusschen Frankrijk en Duitschland
op den grondslag van een programma, dat
Duitschland weder de mogelijkheid geeft
om te leven. De uitvoering van dit pro
gramma veronderstelt échter een koers
wijziging van de Fransche politiek. Zon
der een vermindering van de bewapening
is een economische conierentie doelloos.
Senator Borah, die opnieuw opkwam
voor herziening van het verdrag van Ver
sailles, verklaarde nog, dat hij een voor
stander geweest was van het Hoover-mo
ratorium. Hij had zich echter uitgesproken
voor een moratorium van niet langer dan
één jaar. want, op het oogenblik zijn wij
aan een punt gekomen, waarop een rege
ling door middel van een moratorium de
moeilijkheden niet uit de wereld kan hel
pen. Helpen kan alleen maar een schrap
ping van de schulden.
Borah zeide nog. de ontwapeningscon
ferentie te willen afwachten, welke, naar
zijn meening in werkelijkheid een econo
mische conferentie is. Zonder verminde
ring der bewapening is een economische
conferentie doelloos.
Daarentegen bestaat er gegronde hoop
op verbetering van den toestand, als de
herstelbetalingen en oorlogsschulden ge
schrapt en de bewapeningen vermin
derd zijn.
Als de regeeringen haar politiek hierop
niet baseeren, heeft het geen doel, dele
gaties naar de conferentie te zenden.
Wat de ratificatie van het Hoover-mo-
ratorium betreft hoopt men in regeerings-
kringen te Washington, dat de ontstem
ming in het congres na eenige conferen
ties zal luwen Intusschen heeft men in
verband met de onwelwillende houding
van het parlement besloten, de vraag over
de instelling van een commissie van on
derzoek. betreffende de oorlogsschulden
uit te stellen tot na Nieuwjaar.
De voorzitter van de Werkcommissie-
Cpllier heeft bij den Senaat eefi resolutie
ingediend, waarin verklaard wordt dat de
minister van Financiën in overeenstem
ming met den president de betalingen
van de crediteurlanden met Ingang van
1 Juli 1931 voor den tijd van een jaar
mag uitstellen.
BetaUng der uitgestelde bedragen zal
plaats hebben na Juli 1932 tegen een
rentevergoeding van 4 pet. De opschorting
der betalingen wordt alhankelijk gemaakt
van een overeenkomstige overeenkomst
der Europeesche mogendheden onderling.
De resolutie is opgesteld door het departe
ment van Financien.
De besprekingen der Fransche minis
ters met den Engelschen ambassadeur
betreffende het in overeenstemming met
elkaar brengen der wederzijdsche be
schermende tarieven schijnen met succes
te worden bekroond.
In Fransche goed ingelichte kringen
wordt het vermoeden bevestigd, dat de
bizondere Fransche tolheffing ad 15 pet.
op den invoer van Engelsche steenkolen
niet zal worden toegepast.
Gistermiddag zijn in het departement
van handel te Parijs de Fransch-Belgi-.
sche handelsbesprekingen begonnen.
o
DUITSCHLAND.
Resolutie der socialisten Interview
met Gröner.
In de zitting der Soc. Dem. Rijksdag-
fractie werd een resolutie aangenomen
waarin verklaard wordt:
De Noodverordening d.d. 8 December is
door de regeering uitgevaardigd waarvan
geen sociaal-democraten deel uitmaken.
De sociaal democratische Rijksdagfractie
wijst iedere verantwoordelijkheid van de
hand voor die passages der Noodveror
dening welke een nieuwe belasting op
leggen aan de arbeiders, employe's en
beambten. Zij protesteert ernstig tegen
het ingrijpen in het tarief recht, tegen de
verlaging der loonen. salarissen en sociale
renten. Bij haar streven de schadelijke
bepalingen der noodverordening te ver
vangen door draaglijke, vindt de soc. dem.
Rijksdagfraetie bij de partijen der oppo
sitie geen steun. Zij is niet in staat met
haar een regeering te kunnen vormen
welke de verordening van 8 December
door een betere vervangt. Een besluit tot
opheffing van den Rijksdag kan derhalve
geen praetisehe uitwerking hebben. Het
is noodzakelijk dat de bijzondere terug
slag welke de noodverordening op eenige
categorieën arbeiders zal hebben, tegen te
gaan. Met referte aan de verklaring der
Rijksregeering, dat de voornaamste plicht
der regeering is, er op bedacht te zijn,
dat de huidige stand der loonen en sala
rissen slechts bij een overeenkomstig laag
gehouden prijsniveau gehandhaafd zal
kunnen blijven, verklaart de S. D. Rijks-
dagiractie dat ook voor haar een nieuwe
toestand ontstaan zal, Indien blijkt, dat
de verlaging der prijzen niet overeenkomt
met de loonsverlaging.
Voor dit geval behoudt zij zich verdere
besluiten voor.
De Noodverordening biedt, aldus ver
volgt de resolutie, zelf het beste bewijs er
voor, dat de crisis van het kapitalistische
systeem niet kan worden opgeheven met
de middelen, welke het kapitalisme ten
dienste staan. Een ingrijpende en perma
nente verbetering is slechts mogelijk door
een volledige overwinning van de kapita
listische maatschappij door het socialisme
Een der oorzaken voor de ontzaglijke
verwarring van het wereldbedrijfsleven
bestaat in de oorlogsschulden der Staten
onderling en in het bijzonder in het
systeem der Duitsche herstelbetalingen.
De soc. dem. Rijksdagfraetie eischt de
bevrijding van het Duitsche Volk van de
ondraaglijke lasten.
Groener, de minister voor de rijksweer,
heeft aan een vertegenwoordiger van een
Amerikaansch persbureau een interview
toegestaan, waarin hij zich o.a, richtte
tegen de meening, dat organisaties als
Stahlhelm en Rijksbanier militaire waar
de zouden hebben. Militaire waarde, zei
de minister, kan slechts bestaan door zorg
vuldige militaire scholing en oefening in
de wapens. Beide voorwaarden ontbreken
geheel bij genoemde Duitsche organisa
ties. Zij komen echter b.v. wel1 bij de
Poolsche weerbaarheidsorganisaties voor.
Duitschland kent geen jeugdoefening zoo
als de naburige landen. De sportieve
oefening heeft met militaire oefening
niets te maken. Bovendien zijn er geen
wapens beschikbaar
Verder zei de minister: Mijn onmee-
doogende strijd tegen eiken politieken in
vloed op de rijksweer komt voort uit de
overtuiging, dat elke vermenging van de
weermacht met de politieke organisaties
de machtmiddelen van den staat zouden
verzwakken.
Daarop richtte de minister zich tegen
de beweringen van Fransche zijde over de
militaire waarde van de Duitsche han-
delsluchtvloot door haar verbouwing tot
militaire vliegtuigen in net licht, bv
tegenover de Fransche luchtvloot met
2800 militaire vliegtuigen de reserves niet
eens meciegerekend. De minister kwam
op voor totale afschaffing van de militai
re luohtvaart. Wie het oorlogsgevaar wil
voorkomen, moet het gevaarlijkste wapen
afschaffen
Ten slotte toonde de minister Duitsch-
lands machteiooze positie aan, temidden
van zwaar gewapende buren. Duitschland
wenscht gelijkheid in de methode van
ontwapening en gelijke veiligheid voor
alle volkenbondsleden. „Veiligheid door
ontwapening" en niet eerst veiligheid,
dan ontwapening, dat moet het wacht
woord van de ontwapeningsconferentie
zijn.
o
FINLAND.
Reférendum over het drankverbod.
Het door de regeering ingediende wets
ontwerp tot het houden van een referen
dum over het drankverbod is door het
Finsche parlement met slechts veertien
stemmen tegen, aangenomen. Aan het
referendum zullen één millioen vrouwe
lijke en zevenhonderdduizend mannelijke
kiezers deelnemen.
o
ENGELAND.
C.,:a chill's verwondingen
Interview met Gandhi.
Een nader bericht uit New-York meldt,
dat Churchills kneuzingen, bij zijn aan
rijding op de Vijfde Avenue opgeloopen.
toch zoo ernstig zijn, dat hij een paar
dagen in het ziekenhuis zal moeten blijven
en waarschijnlijk daarna nog eenige dagen
rust nemen.
Men vreest voor pleuritis.
Later wordt gemeld:
Een gisteravond uitgegeven bulletin
meldt, dat Churchill's toestand vooruit
gaande is en dat de pleuris veroorzaakt is
door den stoot, welke hij bij de aanrijding
in de borst ontvangen heeft. Een onder
zoeking met X-stralen heeft uitgemaakt,
dat geen inwendige deelen gekwetst zijn.
Echter zal Churchill zijn werkzaamheden
niet voor Januari kunnen hervatten.
m
Gandhi heeft voor zijn vertrek uit Rome
naar Brindisi aan een medewerker van het
tijdschrift Azione Coloniale verklaard, dat
van de Londensche rondetafel-conferentie
niets goeds te verwachten is, daar de
Engelsche regeering haar vroegere bedoe
lingen schijnt te hebben gewijzigd. Thans
moet tot het uiterste worden gestreden
voor de souvereiniteit, de onafhankelijk
heid en de vrijheid van Indië. Met deze
gedachte keert Gandhi naar zijn vader
land terug. Hij zal doen wat hij kan om
de Mohammedanen in Indië te bewegen
eensgezind met de Hindoes tegen Engeland
te strijden. Lukt dit echter niet, dan zul
len de Hindoes ook tegen de Mohamme
danen te velde moeten trekken. Hierdoor
zou een bloedige revolutie ontstaan. Aldus
zou slechts een nieuw Indië in een nieuwe
generatie kunnen worden gevormd.
OOSTENRIJK.
Hoogverraadproces te Graz.
Te Graz is het proces wegens hoogver
raad begonnen tegen de leiders van den
Putsch der Heimwehre. Hoofdbeklaagde is
dr. Pfriemer.
Dr. Pfriemer.
Uit de antwoorden valt reeds nu op te
maken, hoe de beklaagden zich tegen de
beschuldiging van hoogverraad zullen ver
dedigen.
Pfriemer verklaarde onschuldig te zijn,
want hoogverraad kon men slechts plegen,
als men de legale en legitieme grondwet
schond. Oostenrijks grondwet was geen
van beide, want keizer Karei had de be
slissing omtrent den staatsvorm aan het
volk overgelaten, aan hetwelk evenwel
nimmer werd gevraagd, of het een mo
narchie of een republiek wenschte. Eerst
wanneer het volk bij een stemming voor
de republiek verklaarde, kon de republl-
keinsche grondwet als legaal worden be
schouwd.
Bovendien was de bestaande strafwet
afkomstig uit de monarchie en haar bepa
lingen waren ingesteld ter bescherming
der monarchie, niet van de republiek.
Hij had nimmer de bedoeling gehad een
staatsgreep uit te voeren, want voorwaarde
daartoe zou zijn ue kazernes te overvallen
en den gouverneur van zijn functie te ont
heffen, maar hij had integendeel aanbe
volen elke botsing met de uitvoerende
macht te vermijden en verboden daartegen
op te treden. Hel was niet de eerst maal.
dat hij de Heimatschutz onder de wapenen
riep en in vroegere gevallen was de regee
ring hem daarvoor dankbaar geweest. In
1922 had men hem zelfs verzocht tegen de
roode terreur hulp te bieden. Hij wilde
slechts den soc.-democraten bewijzen, dat
de Heimatschutz aan de uitvoering van
zijn program ook met wapengeweld kracht
kon bijzetten.
De regeering zou zijn uitgenoodigd af te
treden, maar de proclamatie, waarbij hij
het bewind over den staat op zich nam,
was niet van hem afkomstig en was ook
niet door hem uitgevaardigd.
In September had de Heimwehr een
scherp-omlijnd economisch en politiek pro
gram opgesteld, bevattende o.m. den elsch,
dat terstond een stemming zou worden ge
houden. of het volk de republiek of de
monarchie wensente. Men had voor belde
gevaüen gedacht aan een grondwet, geba
seerd op een vertegenwoordiging der be
volking naar de standen, welke noch door
een geïntimideerd parlement, noch door
een dictatuur ten uitvoer zou worden
gelegd.
Men verwacht, dat het proces ten minste
een week zal duren.
2-1
